O mapach widywanych gdzie indziej - ebook
O mapach widywanych gdzie indziej - ebook
Mapy – odkładane na wieki do archiwów, umieszczane w miejscach publicznych i na ścianach mieszkań, zwijane w rulon, by łatwiej je przenieść, czy na tyle uwewnętrznione, że można o nich mówić bez oglądania. Kartografia jest w książce Igora Piotrowskiego kluczowa, nie chodzi tu jednak o zwykłe, praktyczne używanie map, lecz o wyczulenie na mapę i na to, co się dzięki niej przydarza.
Autor opowiada o mapach Mirona Białoszewskiego – tych, które oglądał, o których napisał i które narysował. Przez pryzmat twórczości poety wyznacza – po pierwsze – węzłowe okresy w polskich dziejach odbioru map: wojnę i okupację oraz czasy stalinowskie. Po drugie problematyzuje przedstawienia tematyczno-gatunkowe, które ulegały największym przeobrażeniom w wieku XX: mapy kosmosu i plany szybko rozwijających się miast. Studia tych przypadków stanowią główną oś książki. Białoszewski jawi się przy tym jako pisarz rozmontowujący ideę mapy współczesnej. Piotrowski zestawia go z innymi twórcami – m.in. z Witoldem Gombrowiczem czy Tadeuszem Konwickim – którzy także, świadomie lub nie, dekonstruują mapę. Dzięki temu odtwarza szerszy kontekst kulturowej pragmatyki kartograficznej i nakreśla sfery, w których mapy współtworzyły polskie imaginarium ubiegłego stulecia.
Spis treści
Kartografii, powietrza! Wstęp
Mapy w naszym życiu
Przygody i doświadczenia kartograficzne
O mapach interpretowanych przez polskich humanistów, a zwłaszcza historyków literatury
Wyjaśnienia i podziękowania
Rozdział 1. Podróż do kresu mapy. Destrukcja kartografii jako dekonstrukcja i zdarzenie
Świat się skończył w Zdołbunowie
Wojna i mapa
Koniec kartograficznego świata
Rozdział 2. Miron i Ezechiel, patroni mapopisania
Ćwiczenia z obmapywania
O wyższości mapy nad trasą. Egipskie i śródziemnomorskie notatki Mirona
Ezechiel. Pisarz jako geodeta, a może kartograficzny performer
Rozdział 3. Rozliczna przygodo! Witold Gombrowicz i mapowanie kosmosu
„Pośród innych”
Przygodność i przygodowość mapy. Gombrowicz jako krytyk kartografii
Mapy kosmosu i gwiaździstość dwudziestowiecznej literatury polskiej
Bazgroły niedocenione przez potomność. Gombrowicz jako praktyk mapowania
Z antropologii konstelacji. Dwa dopowiedzenia
Rozdział 4. W bardzo przesadnej sytuacji, czyli mapy Nowej Polski
Argumentum ad mappam. Mirona portret czasów stalinowskich
Wieloraka i nadmierna afirmacja. Mapy w „Świecie Młodych” 1949–1955
Prawda i kłamstwo kartografii, czyli mapa jako rekwizyt i jako bohater literatury polskiej lat pięćdziesiątych
Ucieczka od i do kartografii
Rozdział 5. Plan miasta jako gatunek twórczości słownej
Lewy dopływ Amazonki wspak. Plan miasta jako odwilżowy karnawał („Ewa chce spać” Tadeusza Chmielewskiego)
„To nie brzmi poważnie”. Plan Konstancina jako komedia
Porywanie nazw jako metoda praktykowania miasta w twórczości Mirona Białoszewskiego
Ekskurs: (Anty)korekty. Plan miasta – tajemnica, fetysz, fantazmat (po stronie strategii, w poszukiwaniu taktyk)
Miron – przemieszczenie a odzyskiwanie mapy. Zakończenie
Bibliografia
Utwory Mirona Białoszewskiego
Źródła i utwory literackie
Opracowania
Varia – źródła i opracowania internetowe
Wykaz skrótów
Przypisy
| Kategoria: | Literatura faktu |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8325-210-0 |
| Rozmiar pliku: | 8,1 MB |