-
W empik go
Od "potwornej szmiry" do "własnego kiczu". Proza popularna w polskiej kulturze literackiej lat 50. XX wieku - ebook
Słuchaj i czytaj w abonamencie Go Standard już za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Standard daje możliwość dodania do biblioteki 3 dowolne tytuły w danym okresie rozliczeniowym (30 dni). Wybierasz z ponad 200 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
Od "potwornej szmiry" do "własnego kiczu". Proza popularna w polskiej kulturze literackiej lat 50. XX wieku - ebook
W dekadzie lat 50. polska kultura oscylowała między totalitarnym zniewoleniem stalinizmu a swobodą i entuzjazmem odwilży, między patetycznym kultem jednostki a rozważaniami o indywidualnej wolności, między monumentalnymi wizjami społecznej przebudowy a obrazami codziennej nędzy i biedy. Wydawać by się mogło, że czas dziejowej burzy nie sprzyjał snuciu rozrywkowych opowieści o detektywach i zbrodniarzach czy astronautach i obcych cywilizacjach. Ale nawet wówczas literatura popularna była wydawana i czytywana, poruszała masową wyobraźnię i stawała się przedmiotem gorących sporów krytyków i ideologów. Choć czasem traktowała o sprawach z pozoru odległych i błahych, o wymyślnych zbrodniach i kosmicznych wyprawach, jej nierozerwalny związek z najważniejszymi procesami kształtującymi obraz powojennej kultury jest niezaprzeczalny. Literatura ta niekiedy była uznawana za zdegenerowaną i szkodliwą, czasem wykorzystywano ją jako narzędzie propagandy, ale funkcjonowała także jako przestrzeń indywidualnej wolności i subwersywnych praktyk. Te różnorodne i skomplikowane relacje, w które uwikłana była polska proza popularna lat 50., są tematem niniejszej książki.
Rzadko kiedy trafiają się książki, o których (…) chciałoby się pisać niemal wyłącznie pochwały. Do takich właśnie wyjątków należy znakomita monografia Roberta Dudzińskiego. Autor zaprasza czytelnika do bardzo ciekawej badawczej podróży. A jest to peregrynacja nieco egzotyczna, bowiem dotyczy mrocznych okresów socrealizmu i stalinizmu oraz krótkiego oddechu odwilży. Ujęta w książce refleksja nie obejmuje obszarów dobrze już znanych i opisanych, ale odsłania, niekiedy w anegdotycznej konwencji, osobliwe dzieje i przypadki mniej rozpoznawalnej literatury popularnej.
Z recenzji dr. hab. prof. UAM Rafała Kochanowicza
Robert Dudziński – doktor, adiunkt w Zakładzie Teorii Kultury i Sztuk Widowiskowych Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Autor monografii Produkcje sensacyjno-kryminalne Telewizji Polskiej 1965–1989. Konwencje – motywy – konteksty. Publikował m.in. na łamach „Images”, „Kwartalnika Filmowego” oraz „Literatury i Kultury Popularnej”. Jego zainteresowania badawcze obejmują historię literatury popularnej w Polsce, historię filmu polskiego, historię i teorię kina gatunkowego.
Spis treści
Stan badań
Kultura popularna w Polsce Ludowej
Gatunki literatury popularnej w Polsce Ludowej
Literatura popularna w systemie literackim lat 50.
Literatura popularna a życie literackie
Realizm socjalistyczny wobec kultury popularnej
Literatura popularna w drugiej połowie lat 40.
Przeciwko „amerykańskiemu stylowi życia”
Estetyczne i etyczne aspekty krytyki kultury popularnej
Ideologiczne aspekty krytyki kultury popularnej
Praktyki odbiorcze
Rok 1954
Literackie „sondy w przyszłość”. Literatura
fantastycznonaukowa realizmu socjalistycznego
Stosunek realizmu socjalistycznego do fantastyki naukowej
Stosunek cenzury
Tłumaczenia fantastyki naukowej
Przyszłość i ideologia – socrealistyczna fantastyka naukowa
Konstrukcja świata przedstawionego
Nauka przyszłości
Utopia i utopijność
Schematy fabularne
Dyskusje nad Astronautami
Humorystyczna fantastyka naukowa
Tradycje oświeceniowe
Automatyzacja i kapitalizm
Odbiór Sezamu i innych opowiadań
Praktyki popularyzacji wiedzy
Literacki skok w nowoczesność
Doświadczenie nowoczesności
Nowoczesność i science fiction
Podsumowanie
Literatura fantastycznonaukowa i początki
odwilży
Programowa propozycja Stanisława Lema
Problematyka Obłoku Magellana
Problem jednostki
Narracja
Intertekstualność i intersemiotyczność
Tematyka
Rewizja marksizmu
Epistemologia
Historiozofia
Etyka i aksjologia
W stronę egzystencjalizmu
Problem obcych
Odbiór Obłoku Magellana
Proxima
Fantastyka naukowa w kulturze literackiej w latach 1956–1960
Wyścig kosmiczny
Fantastyka naukowa na rynku wydawniczym
Problem cenzury
Krytyka literacka
Fantastyka naukowa a wartości literackie
Fantastyka naukowa z perspektywy socjologicznej
Podejście ideologiczne
Przemiany popaździernikowej literatury fantastycznonaukowej. Science fiction
wobec problemu wolności
Przemiany gatunkowe fantastyki naukowej
Motyw wolności w fantastyce naukowej
Podróż trzynasta Stanisława Lema
Kosmiczni bracia Andrzeja Borunia i Krzysztofa Trepki
Katastrofa na „Słońcu Antarktydy” Adama Hollanka
Eden Stanisława Lema
Twórczość Stanisława Lema w drugiej połowie lat 50.
Cybernetyka, epistemologia, literatura popularna
Fantastyka grozy
Teksty humorystyczne
Lem w oczach krytyki
Odczytania symboliczne
Zagadnienia estetyki
Podsumowanie
Proza kryminalna w polskim piśmiennictwie kulturalnym 1949–1956
Lata 1949–1953
Materiał badawczy
Proza kryminalna w prasie katolickiej
Proza kryminalna w prasie głównego nurtu
Socrealistyczna powieść sensacyjna
Podsumowanie
Lata 1954–1956
Rehabilitacja gatunku
Podział gatunku
Definiowanie terminu
Polska powieść kryminalna
Podsumowanie
Literatura popularna, socrealizm, chuligani. ZŁY Leopolda Tyrmanda
Tradycja literatury popularnej
Chuligani i bikiniarze – Zły wobec rzeczywistości Polski Ludowej
Prasowa dyskusja wokół Złego
Strategia pierwsza: nowa Trędowata
Strategia druga: powieść kryminalno-środowiskowa i walory wychowawcze
Podsumowanie
Zagraniczna proza kryminalna w polskiej kulturze literackiej drugiej połowy lat 50.
Tłumaczenia kryminałów w kulturze literackiej drugiej połowy lat 50.
Przedklasyczna proza kryminalna
Klasyczna powieść kryminalna
Czarny kryminał
Powinowactwa czarnego kryminału
Początki powieści milicyjnej
Powieść socrealistyczna
Dyskurs odwilżowy
Tradycja literatury kryminalnej
Przedklasyczna proza sensacyjna
Klasyczny kryminał
Proceduralność
Reportaż
Proza kryminalna w piśmiennictwie krytycznoliterackim w latach 1957–1960
Krytyka drukowana w prasie popularnej
Krytyka na łamach pism fachowych
Ocena bieżącej produkcji wydawniczej
Literatura kryminalna i literatura socjalistyczna
Profesjonalizacja refleksji nad kryminałem
Polemika wokół artykułu Zbigniewa Pędzińskiego
Nowe wątki
Obieg popularny w literaturze polskiej lat 50.
Bibliografia
Teksty literackie
Teksty publicystyczne i krytycznoliterackie
Materiały audiowizualne
Opracowania teoretycznoliterackie
Opracowania historyczne i historycznoliterackie
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
INDEKS NAZWISK
| Kategoria: | Polonistyka |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-242-6602-9 |
| Rozmiar pliku: | 1,4 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Wstęp
Stan badań
Kultura popularna w Polsce Ludowej
Gatunki literatury popularnej w Polsce Ludowej
Literatura popularna w systemie literackim lat 50.
Literatura popularna a życie literackie
Realizm socjalistyczny wobec kultury popularnej
Literatura popularna w drugiej połowie lat 40.
Przeciwko „amerykańskiemu stylowi życia”
Estetyczne i etyczne aspekty krytyki kultury popularnej
Ideologiczne aspekty krytyki kultury popularnej
Praktyki odbiorcze
Rok 1954
Literackie „sondy w przyszłość”. Literatura fantastycznonaukowa realizmu socjalistycznego
Stosunek realizmu socjalistycznego do fantastyki naukowej
Stosunek cenzury
Tłumaczenia fantastyki naukowej
Przyszłość i ideologia – socrealistyczna fantastyka naukowa
Konstrukcja świata przedstawionego
Nauka przyszłości
Utopia i utopijność
Schematy fabularne
Dyskusje nad Astronautami
Humorystyczna fantastyka naukowa
Tradycje oświeceniowe
Automatyzacja i kapitalizm
Odbiór Sezamu i innych opowiadań
Praktyki popularyzacji wiedzy
Literacki skok w nowoczesność
Doświadczenie nowoczesności
Nowoczesność i science fiction
Podsumowanie
Literatura fantastycznonaukowa i początki odwilży
Programowa propozycja Stanisława Lema
Problematyka Obłoku Magellana
Problem jednostki
Narracja
Intertekstualność i intersemiotyczność
Tematyka
Rewizja marksizmu
Epistemologia
Historiozofia
Etyka i aksjologia
W stronę egzystencjalizmu
Problem obcych
Odbiór Obłoku Magellana
Proxima
Fantastyka naukowa w kulturze literackiej w latach 1956–1960
Wyścig kosmiczny
Fantastyka naukowa na rynku wydawniczym
Problem cenzury
Krytyka literacka
Fantastyka naukowa a wartości literackie
Fantastyka naukowa z perspektywy socjologicznej
Podejście ideologiczne
Przemiany popaździernikowej literatury fantastycznonaukowej. Science fiction wobec problemu wolności
Przemiany gatunkowe fantastyki naukowej
Motyw wolności w fantastyce naukowej
Podróż trzynasta Stanisława Lema
Kosmiczni bracia Andrzeja Borunia i Krzysztofa Trepki
Katastrofa na „Słońcu Antarktydy” Adama Hollanka
Eden Stanisława Lema
Twórczość Stanisława Lema w drugiej połowie lat 50.
Cybernetyka, epistemologia, literatura popularna
Fantastyka grozy
Teksty humorystyczne
Lem w oczach krytyki
Odczytania symboliczne
Zagadnienia estetyki
Podsumowanie
Proza kryminalna w polskim piśmiennictwie kulturalnym 1949–1956
Lata 1949–1953
Materiał badawczy
Proza kryminalna w prasie katolickiej
Proza kryminalna w prasie głównego nurtu
Socrealistyczna powieść sensacyjna
Podsumowanie
Lata 1954–1956
Rehabilitacja gatunku
Podział gatunku
Definiowanie terminu
Polska powieść kryminalna
Podsumowanie
Literatura popularna, socrealizm, chuligani. ZŁY Leopolda Tyrmanda
Tradycja literatury popularnej
Chuligani i bikiniarze – Zły wobec rzeczywistości Polski Ludowej
Prasowa dyskusja wokół Złego
Strategia pierwsza: nowa Trędowata
Strategia druga: powieść kryminalno-środowiskowa i walory wychowawcze
Podsumowanie
Zagraniczna proza kryminalna w polskiej kulturze literackiej drugiej połowy lat 50.
Tłumaczenia kryminałów w kulturze literackiej drugiej połowy lat 50.
Przedklasyczna proza kryminalna
Klasyczna powieść kryminalna
Czarny kryminał
Powinowactwa czarnego kryminału
Początki powieści milicyjnej
Powieść socrealistyczna
Dyskurs odwilżowy
Tradycja literatury kryminalnej
Przedklasyczna proza sensacyjna
Klasyczny kryminał
Proceduralność
Reportaż
Proza kryminalna w piśmiennictwie krytycznoliterackim w latach 1957–1960
Krytyka drukowana w prasie popularnej
Krytyka na łamach pism fachowych
Ocena bieżącej produkcji wydawniczej
Literatura kryminalna i literatura socjalistyczna
Profesjonalizacja refleksji nad kryminałem
Polemika wokół artykułu Zbigniewa Pędzińskiego
Nowe wątki
Obieg popularny w literaturze polskiej lat 50.
Bibliografia
Teksty literackie
Teksty publicystyczne i krytycznoliterackie
Materiały audiowizualne
Opracowania teoretycznoliterackie
Opracowania historyczne i historycznoliterackie
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
INDEKS NAZWISK
