MENU
Nasze ceny
Odpowiedzialność cywilnoprawna za szkody doznane przed urodzeniem - ebook
Odpowiedzialność cywilnoprawna za szkody doznane przed urodzeniem - ebook
Zagadnienie odpowiedzialności cywilnoprawnej za szkody doznane przed urodzeniem stanowi problematykę istotną nie tylko w kontekście teoretycznych rozważań prawnych, ale także praktyki jurydycznej. Dla przypisania określonemu podmiotowi odpowiedzialności odszkodowawczej – a także określenia wymiaru odszkodowania w przypadku odpowiedzialności z tytułu szkód doznanych przed urodzeniem – zasadniczą kwestią jest nie tylko gruntowna analiza statusu prawnego nasciturusa, ale także zbadanie przesłanek odpowiedzialności cywilnoprawnej i zestawienie uzyskanych ustaleń z roszczeniami wrongful conception, wrongful birth oraz wrongful life.
Spis treści
SPIS TREŚCI
Wykaz ważniejszych skrótów.....................................................................................................11
Wprowadzenie ............................................................................................................................13
Rozdział 1
Status prawny nasciturusa............................................................................................17
1. In dubio pro vita humana? Czyli o sporze o początek ludzkiego życia............................17
2. Istota statusu nasciturusa....................................................................................................20
2.1. Rozumienie pojęcia nasciturus...................................................................................20
2.2. Pojęcie nasciturusa na tle historycznoprawnym..........................................................21
2.3. Zdolność prawna i podmiotowość prawna a nasciturus..........................................28
2.4. Nasciturus a status prawny ludzkich gamet i embrionów..........................................35
2.4.1. Status prawny gamet..............................................................................................36
2.4.2. Status prawny zarodków (embrionów)
w warunkach pozaustrojowych (in vitro) .........................................................41
2.5. Nasciturus a eksperyment medyczny............................................................................51
3. Prawa nasciturusa jako prawa konstytucyjne......................................................................55
3.1. Godność jako cecha przyrodzona nasciturusa..........................................................56
3.2. Nasciturus a prawo do ochrony życia............................................................................62
3.3. Prawo do ochrony zdrowia nasciturusa .......................................................................68
3.3.1. Nasciturus jako pacjent.........................................................................................73
3.3.2. Naruszenie praw pacjenta w przypadku nasciturusa......................................82
Podsumowanie ............................................................................................................................83
Rozdział 2
Szkoda jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej ..................................................87
1. Pojęcie i rodzaje szkód doznanych przed urodzeniem.......................................................88
1.1. Rozumienie pojęcia szkody doznanej
przed urodzeniem w polskim prawie cywilnym.........................................................89
1.1.1. Szkoda doznana przed urodzeniem jako szkoda majątkowa..........................92
1.1.2. Szkoda doznana przed urodzeniem
jako szkoda niemajątkowa (krzywda) ...............................................................97
1.1.3. Kategoria szkód pośrednich i bezpośrednich.................................................101
2. Prekursoryjność odpowiedzialności
za szkody przedurodzeniowe w judykaturze.....................................................................113
3. Problematyka szkód następczych (prekoncepcyjnych)....................................................118
4. Czy urodzenie się dziecka może być szkodą? ...................................................................124
Podsumowanie...........................................................................................................................129
Rozdział 3
Związek przyczynowo-skutkowy w odniesieniu do odpowiedzialności
cywilnoprawnej za szkody doznane przed urodzeniem..............................................133
1. Test conditio sine qua non – teoria ekwiwalencji...............................................................133
1.1. Bezprawność...................................................................................................................137
1.2. Wina................................................................................................................................140
2. Zaniechanie stanowiące przyczynę skutku........................................................................148
3. Sposoby rozumienia „normalnych następstw”
na tle szkód przedurodzeniowych......................................................................................154
4. Utracona szansa a związek przyczynowo-skutkowy.........................................................160
4.1. Koncepcja utraconej szansy – tło prawnoporównawcze...........................................160
4.2. Koncepcja utraconej szansy w prawie polskim..........................................................164
4.3. Utrata szansy – związek przyczynowy a szkoda.........................................................168
5. Lekarski obowiązek informacyjny .....................................................................................176
5.1. Autonomia pacjenta w świetle odpowiedzialności
za szkody doznane przed urodzeniem........................................................................176
5.2. Autonomia woli kobiety w ciąży i jej ewentualne ograniczenia..............................176
Podsumowanie ..........................................................................................................................185
Rozdział 4
Zdarzenie sprawcze jako przesłanka odpowiedzialności deliktowej
za szkodę doznaną przed urodzeniem.........................................................................187
1. Ochrona prawna nasciturusa przed zachowaniami matki (rodziców)..........................187
1.1. Podejmowanie przez matkę działań szkodzących a dobro nasciturusa.................188
1.2. Umowy dotyczące nasciturusa...................................................................................192
1.3. Dziedziczenie a nasciturus
w kontekście odpowiedzialności cywilnoprawnej ...................................................195
1.4. Ochrona dóbr osobistych nasciturusa ........................................................................199
1.5. Konflikt (kolizja) interesów
– dobro nasciturusa a dobro i autonomia innych podmiotów................................209
1.6. Ochrona nasciturusa przed deliktem osoby trzeciej ................................................213
2. Szkody powstałe w związku z genetyczną diagnostyką preimplantatycją (PGD)........216
2.1. Istota i bioetyczna dopuszczalność
genetycznej diagnostyki preimplantacyjnej...............................................................217
2.2. Dopuszczalność stosowania PGD w ujęciu prawnoporównawczym .....................219
2.3. Dopuszczalność stosowania PGD w prawie polskim...............................................222
2.4. Koncepcja savior sibling, child designer
i designer disablity a ochrona nasciturusa.................................................................226
2.5. Preimplantacyjna diagnostyka genetyczna
a odpowiedzialność za szkody doznane przed urodzeniem....................................232
2.6. Problematyka zdarzeń sprawczych
w odniesieniu do badań przedurodzeniowych .........................................................236
3. Szkody powstałe w związku z diagnostyką prenatalną i opieką okołoporodową.........239
3.1. Istota diagnostyki prenatalnej......................................................................................239
3.2. Dopuszczalność stosowania
diagnostyki prenatalnej w prawie polskim.................................................................244
3.3. Zdarzenia sprawcze związane
z diagnostyką prenatalną i opieką okołoporodową...................................................247
3.4. Odpowiedzialność cywilnoprawna za szkody
doznane przed urodzeniem a klauzula sumienia ......................................................258
4. Szkody powstałe w związku z medycznie wspomaganą ludzką prokreacją
(Medically Assisted Procreation – MAP)...........................................................................268
4.1. Istota medycznie wspomaganej ludzkiej prokreacji
– sztuczna inseminacja, zapłodnienie pozaustrojowe, macierzyństwo zastępcze............268
4.2. Regulacje prawne dotyczące medycznie wspomaganej ludzkiej prokreacji
– kontekst prawnoporównawczy .................................................................................270
4.3. Zdarzenia sprawcze związane z medycznie wspomaganą ludzką prokreacją.........271
4.3.1. Zdarzenia sprawcze związane z wykonaniem zabiegu AI lub IVF................272
4.3.2. Zdarzenia sprawcze związane z przechowywaniem
i konserwacją embrionów i gamet .....................................................................278
4.3.3. Zdarzenia sprawcze związane z macierzyństwem zastępczym ....................280
Podsumowanie ..........................................................................................................................283
Rozdział 5
Odpowiedzialność cywilnoprawna za szkody doznane przed urodzeniem
a roszczenia wrongful conception, wrongful birth i wrongful life ...............................292
1. Wrongful conception action i wrongful birth action – istota roszczeń............................293
1.1. Szkoda jako przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej
w roszczeniach wrongful conception action i wrongful birth action.......................296
1.2. Związek przyczynowo-skutkowy jako przesłanka odpowiedzialności
odszkodowawczej w roszczeniach wrongful conception action
i wrongful birth action........................................................................................................306
1.3. Zdarzenie sprawcze jako przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej
w roszczeniach wrongful conception action i wrongful birth action........................311
2. Wrongful conception action i wrongful birth action
w orzecznictwie światowym – analiza prawnoporównawcza........................................314
3. Wrongful life w świetle przesłanek
odpowiedzialności odszkodowawczej w prawie polskim...............................................331
3.1. Szkoda jako przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej
w przypadku roszczenia wrongful life.............................................................................332
3.2. Związek przyczynowo-skutkowy i zdarzenie sprawcze
jako przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej
w przypadku roszczenia wrongful life.............................................................................334
3.3. Zdarzenie sprawcze jako przesłanka odpowiedzialności
odszkodowawczej w roszczeniu wrongful life...............................................................337
4. Roszczenie wrongful life w judykaturze obcej – przegląd prawnoporównawczy ...............339
Podsumowanie ..........................................................................................................................349
Rozdział 6
Wpływ wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 roku
na odpowiedzialność cywilnoprawną za szkody doznane przed urodzeniem.................357
1. Spór o dopuszczalność przerywania ciąży ........................................................................360
2. Dopuszczalność przerywania ciąży w kontekście
badań prenatalnych i odpowiedzialności za szkodę w orzecznictwie ETPCz.............361
3. Orzecznictwo polskie w sprawach dotyczących aborcji..................................................366
4. Dostęp do badań przedurodzeniowych w świetle derogacji art. 4a ust. 1 pkt 2 u.p.r. ........368
5. Uniemożliwienie przeprowadzenia dopuszczalnej przez prawo terminacji ciąży
– odpowiedzialność za odmowę przeprowadzenia aborcji .............................................374
6. Terminacja ciąży a sprzeciw sumienia................................................................................378
7. Prawo do terminacji ciąży jako dobro osobiste,
prawo podmiotowe i prawo człowieka...............................................................................384
8. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 22 października 2020 roku (K 1/20) i jego wpływ na prawa prokreacyjne..................389
9. W poszukiwaniu podstaw do wystąpienia z roszczeniem
w przypadku derogacji art. 4a ust. 1 pkt u.p.r.
– rozproszona sądowa kontrola konstytucyjności prawa................................................395
10. W poszukiwaniu prawnych rozwiązań sporu o terminację ciąży
w trzy lata po opublikowaniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 22 października 2020 r. ..........................................................................................400
Podsumowanie...........................................................................................................................403
Zakończenie ..............................................................................................................................408
Bibliografia.................................................................................................................................422
| Kategoria: | Prawo |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-68024-37-1 |
| Rozmiar pliku: | 8,1 MB |
