Odwrócona strefa Dramaty, wiersze i opowiadania na setne urodziny Tymoteusza Karpowicza i Tadeusza Różewicza - ebook

Katarzyna Szaulińska

Biała Niedźwiedzica

pełen pretensji że zobaczył więcej niż chciał

odmawia patrzenia dalej na moje ciało z mięsa

i wenus mi ubiera w futro bo zbyt mu pachnie krwią

pełen pogardy że prześwietlona jestem rzeką jelit i limf

sam zrzuca z siebie wiek zostaje z niego chłopczyk

i miażdżąc gwieździe żarnik parzy dłoń

jaka to ulga znów oślepnąć

kto ma go zaopatrzyć ja mam zajęte łapy pakuję się na biegun

bo mi na śniegu lepiej widać feminatyw

i na papierze z własnej skórki startej do bieli męskim snem

a on niech się wyliże sam zawsze miał język

niech go użyje w mroku żeby sprawdzić smak

zranionej ręki i płci całkiem ten sam

kiedy się wreszcie spotka z krwią

Kiedy Artur Burszta zaprosił mnie do dołożenia poetyckiej cegiełki, wiedziałam, że punkt wyjścia dla swojego wiersza znajdę raczej po stronie drzewnego, elegijnego Karpowicza. Tak też się stało, chociaż nie spodziewałam się, że do pisania pchnie mnie złość. A tak właśnie Karpowiczowskiego „Białego niedźwiedzia” przeżywam. Zapragnęłam, czytając go raz po raz, usłyszeć głos tej, która jest tylko widziana: oczami mężczyzny rozczarowanego codziennością.Jakub Pszoniak

By

Człowiek stworzył Boga

by Bóg mógł stworzyć człowieka

Bóg stworzył człowieka

by człowiek mógł stworzyć Boga

Bóg bez Boga jest możliwy

Bóg bez Boga jest niemożliwy

„Bez” – Różewiczowska modlitwa do Nieistniejącego – jest dla mnie najważniejszym wierszem religijnym. Kim jest ten, bez kogo poeta pozostał? Kim jest ten wielki Nieistniejący? Czy to dobre pytania? Niepodobna przecież być, gdy się nie jest. Niepodobna też stracić kogoś nieistniejącego. Kim jest ten Bóg, o którym mówi Różewicz? Czy może On – wbrew Anzelmowi z Canterbury – istnieć bez Boga? A może nie o stracie Boga jest „Bez”, a jedynie o stracie wiary w niego? Stracie odbywającej się bez szumu skrzydeł i błyskawic, ale niezwykle dotkliwej, bez lekarstwa na wywołane nią bóle fantomowe.Anna Podczaszy

Ciasto

O świcie światło

rysuje węglem

ziemistą twarz

matki

Rozpala pod blachą

ognisko domowe

Przyszła tutaj Śmierć i zapytała – oblizując usta – kto

upiekł takie pyszne drożdżowe ciasto?

Biegłam nieprzytomnie szpitalnym korytarzem.

Poślizgłam się.

To błąd. Zapłacę.

Upadłam. A może jeszcze stałam

hen, wysoko, na szczycie

drabiny, gdy podeszła i rzekła, oblizując wyschły palec – ty –

telefon do ciebie.

Gdzie jest ta kobieta o ciele pysznym

jak drożdżowe ciasto?

Dziewczyny mają miękkie wargi

dziewczyny mają słodkie oczy

Z jej ust sączy się

błagalna litania: wybacz, wybacz, wybacz.

Powtarzam jak echo, lecz nie jestem echem.

Nie jestem lustrem. Siedzę obok i widzę

nasze podobieństwa:

jej twarz jest jak wielka mętna łza

żółte ręce składa jak przestraszona

dziewczynka

a wargi ma granatowe

Widzę wszelkie nasze głupstwa

i Śmierć – najpierw – w nogach

łóżka, potem – jak się kładzie na poduszce,

obejmuje jej szyję, mówiąc – gadaj,

gdzie schowałaś ciasto?

ach chciałbym ją nosić na sercu

i karmić słodyczą

„Przecież oni wszyscy się urodzili. Ktoś ich urodził, udało się”. Szłam przez miasto, wokół mnie mnóstwo ludzi i ja – w zaawansowanej pierwszej ciąży, w strachu przed porodem, przed ostateczną samotnością tej chwili. Ta nagła myśl – oczywista i banalna – rozwiała mój strach: skoro udało się to wszystkim wokół, to dlaczego bać się nieuniknionego?

Teraz, wiele lat później, próbuję podobnie patrzeć na równie nieuniknioną śmierć, która krąży wokół mnie i moich bliskich, raz porywając ich jak ofiary, raz ofiarując im swoje pomocne ramię, raz odwracając się od nich z miłosierdziem, raz z okrucieństwem. Niewiele wiem o niej samej; znacznie, znacznie więcej wiem o umieraniu. Matka odchodzi Tadeusza Różewicza, którą czytałam po raz pierwszy ze dwie dekady temu, kiedy rodziło się moje pierwsze dziecko, teraz pomaga mi milczeć w chwilach, kiedy chcę już tylko przeklinać i wygrażać śmierci oraz jej przełożonym.Tymoteusz Karpowicz w Biurze Literackim

Mówi Karpowicz (2005)

Podziemne wniebowstąpienie (2006)

Małe cienie wielkich czarnoksiężników (2007)

W cztery strony naraz. Portrety Karpowicza (2010)

dwie rozmowy (Oak Park – Puszczykowo – Oak Park) (2011)

Dzieła zebrane, tom 1 (2011)

Dzieła zebrane, tom 2 (2012)

Dzieła zebrane, tom 3 (2013)

Dzieła zebrane, tom 4 (2013)

Dzieła zebrane, tom 5 (2015)

Dzieła zebrane, tom 6 (2015)

Zmyślony człowiek (2020)

Tadeusz Różewicz w Biurze Literackim

nauka chodzenia (2007)

Kup kota w worku (work in progress) (2008)

Margines, ale... (2010)

Wycieczka do muzeum (2010)

Dorzecze Różewicza (2011)

Historia pięciu wierszy (2011)

Kartoteka: reprint (2011)

Wbrew sobie (2011)

to i owo (2012)

Znikanie (2015)

Ostatnia wolność (2015, 2021)

Credo (2020)

Wiersze odzyskane (2021)