Ogródek różany - ebook

Ogródek Różany

ROZDZIAŁ 1.

O szukaniu dobrego a unikaniu złego towarzystwa.

1.

Ze świętym święty będziesz, a z przewrotnym, przewrotnym się staniesz. (Ps. 17,26). Strzeż się pilnie drogi bracie w Chrystusie, aby cię towarzysze złośliwi, rozwięźli i kłamliwi nie uwiedli. Połącz się z cnotliwym, karnym i wykształconym bratem, od którego byś zawsze pocieszające i naśladowania godne słowa słyszał. Bo jako węgiel zimny, położony na ogień rozgrzewa się i goreje, tak często i leniwy łącząc się z gorliwymi i nabożnymi, uczonym i wstrzemięźliwym się staje. Tak Apostołowie, łącząc się z Chrystusem, stali się mężami świętymi i napełnieni Duchem świętym. Tak Marek obcując ze św. Piotrem, poznaje św. Ewangelię, której z ust mistrza swego z największą radością słuchał. Tymoteusz, przestając z Pawłem św., poznaje w młodości Pismo św., a za łaską boską zostaje potem przez niego wyświęcony na biskupa w Efezie i ukochany jako syn jedyny od ojca. (II Tym. 3, 15).

2.

Tak św. Polikarp, złączywszy się ze świętym Janem Apostołem, staje się gorliwym głosicielem wiary ludowi i pokornym męczennikiem ze św. Ignacym. Równie św. Ojciec Augustyn, pouczony i ochrzczony od św. Ambrożego biskupa, staje się nareszcie głośnym Doktorem Kościoła św. dziś jeszcze najsławniejszym w całym świecie. Święty młodzieniec Maurycy, przestając z św. Benedyktem, zostaje podobnie za łaską boską świątobliwym opatem, słynącym z cnót i cudów. Tak od Boga ukochany Bernard, z wielebnym Stefanem w klasztorze cystersów, staje się światłem pobożności swego zakonu i gwiazdą błyszczącą na niebie. Wiele jest przykładów tak z nowszych, jak dawniejszych czasów, świadczących, że zbawieniu duszy pomaga dobre, a szkodzi złe towarzystwo. Pożyteczne jest dobre czytanie, szkodliwe złe słuchanie. Pomaga samotność w milczeniu, szkodzi zgiełk i bujanie po świecie. Zostawaj więc sam na ustroniu, poświęcając się Bogu, albo rozmawiaj o przymiotach Chrystusa z pobożnym towarzyszem. Strzeż się wzniosłe rzeczy ciekawie roztrząsać, staraj się raczej błędy swe poznać i użyć środków chorobie twój odpowiednich.ROZDZIAŁ 2.

O unikaniu świata i sideł szatańskich.

1.

Słuchając mądry, mędrszym będzie. (Przyp. 1,5). Słuchaj, drogi młodzieńcze słów wiecznej mądrości, które ci będą pożyteczniejsze, niż wszystka mądrość świata. Nie miłuj, według słów św. Jana, ani świata, ani tego, co na nim jest (I Jan 2, 15); lecz gardź wszystkim jako śniecią i trucizną. Myśl o końcu bez końca, a ustąpi pokusa. Chroń się niebezpieczeństwa dla duszy twojej; nie bądź nikomu zgorszeniem i nie mów słów nieprzystojnych. Jeżeli cię wstrzymuje twój własny ojciec, odpowiedz mu, że masz Ojca w niebiesiech. Jeżeli ci przeszkadza matka lub siostra, rzecz im: śmiertelne jesteście i zwodnicze; kto mnie stworzył, ten mną rządzić będzie. Kto Bogu służy, temu na niczym dobrem zbywać nie będzie. Poleć wszystkich twoich przyjaciół Bogu, prosząc Go, aby się poprawili i grzechu strzegli; aby Boga nie obrażali i dla ziemi nieba nie tracili. Częste odwiedziny przyjaciół wielkiej nabawiają niespokojności. Minie świat i pożądliwość jego (I Jan 2, 17), i ty znikniesz i z tobą wszyscy przyjaciele twoi.

2.

Wiele jest sideł diabelskich, a kto chce bogatym być i wielkim się zdawać, wpadnie w różne sieci jego (I Tym. 6, 9). Codziennymi sidłami są pokarm i napój, wzrok pożądliwy, mowa rozpustna, niestałość serca i opieszałość w dobrych uczynkach. Wszystko próżność, zaszczyty, bogactwa i władza. Czego szukasz, czegóż pragniesz od świata, gdzie nic nie ma czystego? Wszystko próżne, skalane i zwodnicze, oprócz miłowania Boga i czynienia zawsze dobrego. Nie możesz doskonale kochać Boga, jeśli nie wzgardzisz sobą samym i światem dla Pana, który ci to wynagrodzi stokrotnie w tym życiu, a w przyszłości życiem wiecznym. (Mat. 10, 30).

3.

O bracie pielgrzymie! Niech ci nie będzie trudno oddalić się od przyjaciół i znajomych, którzy często są przeszkodą wiecznego zbawienia i ujmą boskiej pociechy. Gdzież są towarzysze twoi, z którymi bawiłeś się i śmiałeś ? — Nie wiem. — Opuścili mnie i odeszli. Gdzież jest, coś wczoraj widział? — Znikło. — Gdzież to, coś jadł i pił? Wszystko przeszło. Cóż ci zaszkodziło, żeś był wstrzemięźliwym? — Nic zgoła. — A więc mądry jest ten, który Bogu służy i gardzi światem i wszystkimi jego rozkoszami. — Zaiste, tak jest. Biada wszystkim upojonym uciechami świata, których wnet wszelkie przyjemne towarzystwo opuści i pogrzebie. Oto już wszyscy pomarli i nie wrócą do mnie, owszem ja za wolą Boga pójdę za nimi. Gośćmi byli na ziemi, jakim i ja jestem. Wszystko oni tu zostawili i ja toż zostawię. Jako cień nagle znikli i ja też zniknę.ROZDZIAŁ 3.

O szukaniu prawdziwej mądrości m Bogu.

1.

Błogosławiony człowiek, który nalazł mądrość. (Przyp. 3, 13). Szukaj prawdziwej mądrości, którą głosił Chrystus i przykładami stwierdził. Prawdziwy mędrzec nienawidzi występku, mówi prawdę, pełni sprawiedliwość. Kto w trzeźwości, czystości, pobożności, pokorze i nabożeństwie żyje i niebezpiecznych pokus się strzeże, ten jest mędrcem i podoba się Panu. Ten ma dobrą sławę, posiądzie spokojne sumienie, uniknie smutku, otrzyma pokój i często zakosztuje w sercu radości niebieskich, których świat nie zna i nie zasmakował.

2.

Mądrość świata próżnością jest i głupstwem u Boga. Ona zwodzi swych zwolenników i w końcu dręczy tych, co się w niej rozkochali. Mądrość ciała śmiercią duszy jest, która nagle porywa tych, co się winu i rozkoszom oddają; bo żal i kara są następstwem szpetnych ciała uciech. Prawdziwa mądrość nabywa się z tajemniczych słów i świętych czynów Chrystusa, który nakazuje gardzić światem, unikać rozkoszy, poskramiać ciało, znosić boleści i znoje i miłować cnotę.ROZDZIAŁ 4.

O walce z własnymi namiętnościami.

1.

Królestwo niebieskie gwałt cierpi. (Mat. XI, 12). Wielu zaczyna, mało postępuje, a bardzo mało tylko dostępuje doskonałości. Zanadto żyjemy dla ciała, zanadto dumą się unosimy, zbyt często w przeciwnościach upadamy. O jak rzadko znajdzie się taki, który by Boga tylko szukał, siebie całkiem zwyciężał i zupełnie porzucił! Pewien pobożny rzekł: Doskonałość jest to ptak rzadki, a rzadszą jeszcze samego siebie zwyciężyć. Kto nie pracuje na cnotę, nie nasyci się jej słodyczą, bo każda cnota dobre ma skutki i rozwesela dobrze czyniącego. Kto źle czyni, zły sobie gotuje koniec, traci poszanowanie, pozbywa się spokojności, znajduje boleść, zwiększa smutek i odbiera urok cnocie. Kto się zaś wstrzymuje od rzeczy dozwolonych, bezpiecznym jest przeciw zakazanym.

2.

Kto psa za język pochwyci, ukąszenia bać się nie potrzebuje, a kto milczenia ściśle przestrzega, usty nie obrazi nikogo. Kto samotność i milczenie lubi, dalekim jest od kłamstwa, od zdrady, od uwodzeń, złorzeczeń, od gniewu i szemrania. Kto złego nie słyszy i próżności nie widzi, łatwiej jej unika i nie myśli o czymś podobnym. Bo zmysły na wodzy trzymane przyczyną są czystości, nauczycielem pokoju, przybytkiem żarliwości. Gdy gniew umysł owładnie, mądrość odstępuje mędrca. Kto w gniewie mówi, podobien do szczekającego psa; kto zaś łagodnie odpowie, łamie przemoc gniewu i zamiast cierni, róże strapionemu podaje Błogosławiony język mędrca, bo goi rany gniewliwego. Kto się oprze występkom, kiedy się rodzą i wzrastają, łatwiej je pokona, niż wtedy, gdy się zestarzeją.

3.

Kto się nabożnym ćwiczeniom, modlitwie i rozmyślaniu (które są rzeczami niebieskimi) oddaje, podobien mądremu ogrodnikowi, sadzącemu róże i lilie na roli swojej; ten w przyszłości cieszyć się będzie z Aniołami w raju niebieskim. Aniołom podobien jest, kto strzeże czystości ciała i duszy. Sługą jest szatana, kto na występek zezwala, i upodobanie ma w występnych myślach. Uciążliwa jest walka, opierać się rozkoszom, lecz przyszła kara uciążliwszą będzie i udręczenie w ogniu wiecznym. Upał upałem się zwycięża, klin się klinem wybija, śmiech smutkiem się odpędza. Gdy miłość Boga w serce wstąpi, wszystkie znikome rzeczy wyjdą z niego. Mędrcem jest ten, kto tysiącem rzeczy tysiąc razy gardzi. Niczym są, korony, mitry i berła: końcem wszystkiego śmierć, zgnilizna i popiół. Wznieś się, jak chcesz wysoko, niczym jesteś, śmierć wszystko zniszczy. Szczęśliwy pielgrzym, który ma gościnę w Niebie.