Opus magnum C++. Programowanie w języku C++. Wydanie 3 poprawione. Komplet - ebook

Jedno C i same plusy!

Dawno, dawno temu, w głębokich latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku pewien duński informatyk zainspirowany językiem C opracował jeden z najważniejszych, najbardziej elastycznych i do dziś niezastąpionych języków programowania — C++. Dziś ten język jest wykorzystywany do tworzenia gier komputerowych, obliczeń naukowych, technicznych, w medycynie, przemyśle i bankowości. NASA posługuje się nim w naziemnej kontroli lotów. Duża część oprogramowania Międzynarodowej Stacji Kosmicznej została napisana w tym języku. Nawet w marsjańskim łaziku Curiosity pracuje program w C++, który analizuje obraz z kamer i planuje dalszą trasę.

Autor tej książki — wybitny specjalista pracujący nad wieloma znaczącymi projektami we francuskich, niemieckich i włoskich instytutach fizyki jądrowej, znany czytelnikom m.in. z genialnej Symfonii C++ — postawił sobie za cel napisanie nowej, przekrojowej książki o tym języku, która w prostym, wręcz przyjacielskim stylu wprowadza czytelnika w fascynujący świat programowania zorientowanego obiektowo. Zobacz, jak potężny jest dzisiaj C++ 11.

Jeżeli chcesz nauczyć się tego języka w łatwy, pogodny, przyjazny sposób, ta książka jest właśnie dla Ciebie.

Dzięki tej książce poznasz:

• Proste i złożone typy danych
• Instrukcje sterujące
• Funkcje i operatory
• Wskaźniki
• Klasy i dziedziczenie
• Obsługę wyjątków
• Wyrażenia lambda
• Operacje wejścia-wyjścia
• Projektowanie orientowane obiektowo
• Szablony

0 Proszę tego nie czytać! 1

• 0.1 Zaprzyjaźnijmy się! 1

1 Startujemy! 8

• 1.1 Pierwszy program 8
• 1.2 Drugi program 13
• 1.3 Ćwiczenia 18

2 Instrukcje sterujące 20

• 2.1 Prawda - fałsz, czyli o warunkach 20
  • 2.1.1 Wyrażenie logiczne 20
  • 2.1.2 Zmienna logiczna bool w roli warunku 21
  • 2.1.3 Stare dobre sposoby z dawnego C++ 21
• 2.2 Instrukcja warunkowa if 22
• 2.3 Pętla while 26
• 2.4 Pętla do...while... 27
• 2.5 Pętla for 28
• 2.6 Instrukcja switch 31
• 2.7 Co wybrać: switch czy if...else? 33
• 2.8 Instrukcja break 36
• 2.9 Instrukcja goto 37
• 2.10 Instrukcja continue 39
• 2.11 Klamry w instrukcjach sterujących 40
• 2.12 Ćwiczenia 41

3 Typy 44

• 3.1 Deklaracje typu 44
• 3.2 Systematyka typów z języka C++ 45
• 3.3 Typy fundamentalne 46
  • 3.3.1 Typy przeznaczone do pracy z liczbami całkowitymi 46
  • 3.3.2 Typy do przechowywania znaków alfanumerycznych 47
  • 3.3.3 Typy reprezentujące liczby zmiennoprzecinkowe 47
  • 3.3.4 bool - typ do reprezentacji obiektów logicznych 48
  • 3.3.5 Kwestia dokładności 49
  • 3.3.6 Jak poznać limity (ograniczenia) typów wbudowanych 51
• 3.4 Typy o precyzyjnie żądanej szerokości 55
• 3.5 InicjaLIZAcja, czyli nadanie wartości w momencie narodzin 59
• 3.6 Definiowanie obiektów "w biegu" 60
• 3.7 Stałe dosłowne 62
  • 3.7.1 Stałe dosłowne typu bool 63
  • 3.7.2 Stałe będące liczbami całkowitymi 63
  • 3.7.3 Stałe reprezentujące liczby zmiennoprzecinkowe 66
  • 3.7.4 Stała dosłowna nullptr - dla wskaźników 67
  • 3.7.5 Stałe znakowe 68
  • 3.7.6 Stałe tekstowe, napisy, albo po prostu stringi 71
  • 3.7.7 Surowe stałe tekstowe (napisy, stringi) 73
• 3.8 Typy złożone 76
• 3.9 Typ void 77
• 3.10 Zakres ważności nazwy obiektu a czas życia obiektu 78
  • 3.10.1 Zakres: lokalny 78
  • 3.10.2 Zakres: instrukcja 79
  • 3.10.3 Zakres: blok funkcji 79
  • 3.10.4 Zakres: obszar pliku 80
  • 3.10.5 Zakres: obszar klasy 80
  • 3.10.6 Zakres określony przez przestrzeń nazw 80
• 3.11 Zasłanianie nazw 85
• 3.12 Specyfikator (przydomek) const 87
• 3.13 Specyfikator (przydomek) constexpr 88
• 3.14 Obiekty register 92
• 3.15 Specyfikator volatile 93
• 3.16 using oraz typedef - tworzenie dodatkowej nazwy typu 94
• 3.17 Typy wyliczeniowe enum 97
  • 3.17.1 Dawne zwykłe enum a nowe zakresowe enum class 103
  • 3.17.2 Kilka uwag dla wtajemniczonych 106
• 3.18 auto, czyli automatyczne rozpoznawanie typu definiowanego obiektu 106
• 3.19 decltype - operator do określania typu zadanego wyrażenia 110
• 3.20 Inicjalizacja z pustą klamą { }, czyli wartością domniemaną 111
• 3.21 Przydomek alignas - adresy równe i równiejsze 114
• 3.22 Ćwiczenia 115

4 Operatory 120

• 4.1 Operatory arytmetyczne 120
  • 4.1.1 Operator %, czyli reszta z dzielenia (modulo) 121
  • 4.1.2 Jednoargumentowe operatory + i - 122
  • 4.1.3 Operatory inkrementacji i dekrementacji 122
  • 4.1.4 Operator przypisania = 124
• 4.2 Operatory logiczne 125
  • 4.2.1 Operatory relacji 125
  • 4.2.2 Operatory sumy logicznej || oraz iloczynu logicznego && 126
  • 4.2.3 Wykrzyknik !, czyli operator negacji 128
• 4.3 Operatory bitowe 128
  • 4.3.1 Przesuniecie w lewo << 129
  • 4.3.2 Przesunięcie w prawo >> 130
  • 4.3.3 Bitowe operatory sumy, iloczynu, negacji, różnicy symetrycznej 131
• 4.4 Różnica między operatorami logicznymi a operatorami bitowymi 131
• 4.5 Pozostałe operatory przypisania 133
• 4.6 Operator uzyskiwania adresu (operator &) 135
• 4.7 Wyrażenie warunkowe 135
• 4.8 Operator sizeof 137
• 4.9 Operator noexcept 138
• 4.10 Deklaracja static_assert 138
• 4.11 Operator alignof informujący o najkorzystniejszym wyrównaniu adresu 141
• 4.12 Operatory rzutowania 142
  • 4.12.1 Rzutowanie według tradycyjnych (niezalecanych) sposobów 142
  • 4.12.2 Rzutowanie za pomoca nowych operatorów rzutowania 144
  • 4.12.3 Operator static_cast 144
  • 4.12.4 Operator const_cast 147
  • 4.12.5 Operator dynamic_cast 148
  • 4.12.6 Operator reinterpret_cast 148
• 4.13 Operator: przecinek 149
• 4.14 Priorytety operatorów 150
• 4.15 Łączność operatorów 152
• 4.16 Ćwiczenia 153

5 Typ string i typ vector - pierwsza wzmianka 157

• 5.1 Typ std::string do pracy z tekstami 157
• 5.2 Typ vector - długi rząd obiektów 162
• 5.3 Zakresowe for 170
• 5.4 Ćwiczenia 173

6 Funkcje 175

• 6.1 Definicja funkcji i jej wywołanie 175
• 6.2 Deklaracja funkcji 176
• 6.3 Funkcja czesto wywołuje inna funkcję 178
• 6.4 Zwracanie przez funkcję rezultatu 178
  • 6.4.1 Obiekt tworzony za pomocą auto, a inicjalizowany rezultatem funkcji 180
  • 6.4.2 O zwracaniu (lub niezwracaniu) rezultatu przez funkcję main 181
• 6.5 Nowy, alternatywny sposób deklaracji funkcji 182
• 6.6 Stos 184
• 6.7 Przesyłanie argumentów do funkcji przez wartość 185
• 6.8 Przesyłanie argumentów przez referencję 186
• 6.9 Pożyteczne określenia: l-wartość i r-wartość 189
• 6.10 Referencje do l-wartości i referencje do r-wartości jako argumenty funkcji 191
  • 6.10.1 Który sposób przesyłania argumentu do funkcji wybrać? 198
• 6.11 Kiedy deklaracja funkcji nie jest konieczna? 199
• 6.12 Argumenty domniemane 200
  • 6.12.1 Ciekawostki na temat argumentów domniemanych 203
• 6.13 Nienazwany argument 208
• 6.14 Funkcje inline (w linii) 209
• 6.15 Przypomnienie o zakresie ważności nazw deklarowanych wewnatrz funkcji 213
• 6.16 Wybór zakresu ważności nazwy i czasu życia obiektu 213
  • 6.16.1 Obiekty globalne 213
  • 6.16.2 Obiekty automatyczne 214
  • 6.16.3 Obiekty lokalne statyczne 215
• 6.17 Funkcje w programie składającym się z kilku plików 219
  • 6.17.1 Nazwy statyczne globalne 223
• 6.18 Funkcja zwracająca rezultat będący referencją l-wartości 224
• 6.19 Funkcje rekurencyjne 229
• 6.20 Funkcje biblioteczne 238
• 6.21 Funkcje constexpr 241
  • 6.21.1 Wymogi, które musi spełniać funkcja constexpr (w standardzie C++11) 243
  • 6.21.2 Przykład pokazujący aspekty funkcji constexpr 244
  • 6.21.3 Argumenty funkcji constexpr będące referencjami 253
• 6.22 Definiowanie referencji przy użyciu słowa auto 254
  • 6.22.1 Gdy inicjalizatorem jest wywołanie funkcji zwracającej referencję 261
• 6.23 Ćwiczenia 264

7 Preprocesor 270

• 7.1 Dyrektywa pusta # 270
• 7.2 Dyrektywa #define 270
• 7.3 Dyrektywa #undef 272
• 7.4 Makrodefinicje 273
• 7.5 Sklejacz nazw argumentów, czyli operator ## 275
• 7.6 Parametr aktualny makrodefinicji - w postaci tekstu 276
• 7.7 Dyrektywy kompilacji warunkowej 276
• 7.8 Dyrektywa #error 280
• 7.9 Dyrektywa #line 281
• 7.10 Wstawianie treści innych plików do tekstu kompilowanego właśnie pliku 281
• 7.11 Dyrektywy zależne od implementacji 283
• 7.12 Nazwy predefiniowane 283
• 7.13 Ćwiczenia 286

8 Tablice 289

• 8.1 Co to jest tablica 289
• 8.2 Elementy tablicy 290
• 8.3 Inicjalizacja tablic 292
• 8.4 Przekazywanie tablicy do funkcji 293
• 8.5 Przykład z tablicą elementów typu enum 297
• 8.6 Tablice znakowe 299
• 8.7 Ćwiczenia 307

9 Tablice wielowymiarowe 312

• 9.1 Tablica tablic 312
• 9.2 Przykład programu pracującego z tablicą dwuwymiarową 314
• 9.3 Gdzie w pamięci jest dany element tablicy 316
• 9.4 Typ wyrażeń związanych z tablicą wielowymiarową 316
• 9.5 Przesyłanie tablic wielowymiarowych do funkcji 318
• 9.6 Ćwiczenia 320

10 Wektory wielowymiarowe 322

• 10.1 Najpierw przypomnienie istotnych tu cech klasy vector 322
• 10.2 Jak za pomoca klasy vector budować tablice wielowymiarowe 323
• 10.3 Funkcja pokazująca zawartość wektora dwuwymiarowego 324
• 10.4 Definicja dwuwymiarowego wektora - pustego 326
• 10.5 Definicja wektora dwuwymiarowego z listą inicjalizatorów 327
• 10.6 Wektor dwuwymiarowy o żądanych rozmiarach, choć bez inicjalizacji 328
• 10.7 Zmiana rozmiaru wektora 2D funkcją resize 329
• 10.8 Zmiany rozmiaru wektora 2D funkcjami push_back, pop_back 330
• 10.9 Zmniejszanie rozmiaru wektora dwuwymiarowego funkcją pop_back 333
• 10.10 Funkcje mogące modyfikować treść wektora 2D 333
• 10.11 Wysłanie rzędu wektora 2D do funkcji pracującej z wektorem 1D 335
• 10.12 Całośc przykładu definiującego wektory dwuwymiarowe 336
• 10.13 Po co są dwuwymiarowe wektory nieprostokątne 336
• 10.14 Wektory trójwymiarowe 338
• 10.15 Sposoby definicji wektora 3D o ustalonych rozmiarach 341
• 10.16 Nadawanie pustemu wektorowi 3D wymaganych rozmiarów 345
  • 10.16.1 Zmiana rozmiarów wektora 3D funkcjami resize 345
  • 10.16.2 Zmiana rozmiarów wektora 3D funkcjami push_back 347
• 10.17 Trójwymiarowe wektory 3D - nieprostopadłościenne 348
• 10.18 Ćwiczenia 352

11 Wskaźniki - wiadomości wstępne 354

• 11.1 Wskaźniki mogą bardzo ułatwić życie 354
• 11.2 Definiowanie wskaźników 356
• 11.3 Praca ze wskaźnikiem 357
• 11.4 Definiowanie wskaźnika z użyciem auto 360
• 11.5 Wyrażenie *wskaźnik jest l-wartością 361
• 11.6 Operator rzutowania reinterpret_cast a wskaźniki 361
• 11.7 Wskaźniki typu void* 364
• 11.8 Strzał na oślep - wskaźnik zawsze na coś wskazuje 366
  • 11.8.1 Wskaźnik wolno porównać z adresem zero - nullptr 368
• 11.9 Ćwiczenia 368

12 Cztery domeny zastosowania wskaźników 370

• 12.1 Zastosowanie wskaźników wobec tablic 370
  • 12.1.1 Ćwiczenia z mechaniki ruchu wskaźnika 370
  • 12.1.2 Użycie wskaźnika w pracy z tablicą 374
  • 12.1.3 Arytmetyka wskaźników 378
  • 12.1.4 Porównywanie wskaźników 380
• 12.2 Zastosowanie wskaźników w argumentach funkcji 381
  • 12.2.1 Jeszcze raz o przesyłaniu tablic do funkcji 385
  • 12.2.2 Odbieranie tablicy jako wskaźnika 385
  • 12.2.3 Argument formalny będący wskaźnikiem do obiektu const 387
• 12.3 Zastosowanie wskaźników przy dostępie do konkretnych komórek pamięci 390
• 12.4 Rezerwacja obszarów pamięci 391
  • 12.4.1 Operatory new i delete albo Oratorium Stworzenie Świata 392
  • 12.4.2 Operator new a słowo kluczowe auto 396
  • 12.4.3 Inicjalizacja obiektu tworzonego operatorem new 396
  • 12.4.4 Operatorem new możemy także tworzyć obiekty stałe 397
  • 12.4.5 Dynamiczna alokacja tablicy 398
  • 12.4.6 Tablice wielowymiarowe tworzone operatorem new 399
  • 12.4.7 Umiejscawiający operator new 402
  • 12.4.8 "Przychodzimy, odchodzimy - cichuteńko, na..." 407
  • 12.4.9 Zapas pamięci to nie studnia bez dna 409
  • 12.4.10 Nowy sposób powiadomienia: rzucenie wyjątku std::bad_alloc 410
  • 12.4.11 Funkcja set_new_handler 412
• 12.5 Ćwiczenia 414

13 Wskaźniki - runda trzecia 418

• 13.1 Stałe wskaźniki 418
• 13.2 Stałe wskaźniki a wskaźniki do stałych 419
  • 13.2.1 Wierzch i głębia 420
• 13.3 Definiowanie wskaźnika z użyciem auto 421
  • 13.3.1 Symbol zastępczy auto a opuszczanie gwiazdki przy definiowaniu wskaźnika 424
• 13.4 Sposoby ustawiania wskaźników 426
• 13.5 Parada kłamców, czyli o rzutowaniu const_cast 428
• 13.6 Tablice wskaźników 432
• 13.7 Wariacje na temat C-stringów 434
• 13.8 Argumenty z linii wywołania programu 441
• 13.9 Ćwiczenia 444

14 Wskaźniki do funkcji 446

• 14.1 Wskaźnik, który może wskazywać na funkcję 446
• 14.2 Ćwiczenia z definiowania wskaźników do funkcji 449
• 14.3 Wskaźnik do funkcji jako argument innej funkcji 455
• 14.4 Tablica wskaźników do funkcji 459
• 14.5 Użycie deklaracji using i typedef w świecie wskaźników 464
  • 14.5.1 Alias przydatny w argumencie funkcji 464
  • 14.5.2 Alias przydatny w definicji tablicy wskaźników do funkcji 465
• 14.6 Użycie auto lub decltype do automatycznego rozpoznania potrzebnego typu 466
• 14.7 Ćwiczenia 468

15 Przeładowanie nazwy funkcji 470

• 15.1 Co oznacza przeładowanie 470
• 15.2 Przeładowanie od kuchni 473
• 15.3 Jak możemy przeładowywać, a jak się nie da? 473
• 15.4 Czy przeładowanie nazw funkcji jest techniką orientowaną obiektowo? 476
• 15.5 Linkowanie z modułami z innych języków 477
• 15.6 Przeładowanie a zakres ważności deklaracji funkcji 478
• 15.7 Rozważania o identyczności lub odmienności typów argumentów 480
  • 15.7.1 Przeładowanie a typy tworzone z using lub typedef oraz typy enum 481
  • 15.7.2 Tablica a wskaźnik 481
  • 15.7.3 Pewne szczegóły o tablicach wielowymiarowych 482
  • 15.7.4 Przeładowanie a referencja 484
  • 15.7.5 Identyczność typów: T, const T, volatile T 485
  • 15.7.6 Przeładowanie a typy: T*, volatile T*, const T* 486
  • 15.7.7 Przeładowanie a typy: T&, volatile T&, const T& 487
• 15.8 Adres funkcji przeładowanej 488
  • 15.8.1 Zwrot rezultatu będącego adresem funkcji przeładowanej 490
• 15.9 Kulisy dopasowywania argumentów do funkcji przeładowanych 492
• 15.10 Etapy dopasowania 493
  • 15.10.1 Etap 1. Dopasowanie dokładne, bo konwersja niepotrzebna 493
  • 15.10.2 Etap 1a. Dopasowanie dokładne, bo z tzw. trywialną konwersją 494
  • 15.10.3 Etap 2. Dopasowanie z awansem (z promocją) 495
  • 15.10.4 Etap 3. Próba dopasowania za pomocą konwersji standardowych 497
  • 15.10.5 Etap 4. Dopasowanie z użyciem konwersji zdefiniowanych przez użytkownika 499
  • 15.10.6 Etap 5. Dopasowanie do funkcji z wielokropkiem 499
• 15.11 Wskaźników nie dopasowuje się inaczej niż dosłownie 499
• 15.12 Dopasowywanie wywołań z kilkoma argumentami 500
• 15.13 Ćwiczenia 501

16 Klasy 504

• 16.1 Typy definiowane przez użytkownika 504
• 16.2 Składniki klasy 506
• 16.3 Składnik będący obiektem 507
• 16.4 Kapsułowanie 508
• 16.5 Ukrywanie informacji 509
• 16.6 Klasa a obiekt 512
• 16.7 Wartości wstępne w składnikach nowych obiektów. Inicjalizacja "w klasie" 514
• 16.8 Funkcje składowe 517
  • 16.8.1 Posługiwanie się funkcjami składowymi 517
  • 16.8.2 Definiowanie funkcji składowych 518
• 16.9 Jak to właściwie jest? (this) 523
• 16.10 Odwołanie się do publicznych danych składowych obiektu 525
• 16.11 Zasłanianie nazw 526
  • 16.11.1 Nie sięgaj z klasy do obiektów globalnych 529
• 16.12 Przeładowanie i zasłonięcie równocześnie 530
• 16.13 Nowa klasa? Osobny plik! 530
  • 16.13.1 Poznajmy praktyczną realizację wieloplikowego programu 533
  • 16.13.2 Zasada umieszczania dyrektywy using namespace w plikach 545
• 16.14 Przesyłanie do funkcji argumentów będących obiektami 545
  • 16.14.1 Przesyłanie obiektu przez wartość 545
  • 16.14.2 Przesyłanie przez referencję 547
• 16.15 Konstruktor - pierwsza wzmianka 548
• 16.16 Destruktor - pierwsza wzmianka 553
• 16.17 Składnik statyczny 557
  • 16.17.1 Do czego może się przydać składnik statyczny w klasie? 566
• 16.18 Statyczna funkcja składowa 566
  • 16.18.1 Deklaracja składnika statycznego mająca inicjalizację "w klasie" 571
• 16.19 Funkcje składowe typu const oraz volatile 577
  • 16.19.1 Przeładowanie a funkcje składowe const i volatile 581
• 16.20 Struktura 581
• 16.21 Klasa będąca agregatem. Klasa bez konstruktora 582
• 16.22 Funkcje składowe z przydomkiem constexpr 584
• 16.23 Specyfikator mutable 591
• 16.24 Bardziej rozbudowany przykład zastosowania klasy 592
• 16.25 Ćwiczenia 603

17 Biblioteczna klasa std::string 609

• 17.1 Rozwiązanie przechowywania tekstów musiało się znaleźć 609
• 17.2 Klasa std::string to przecież nasz stary znajomy 611
• 17.3 Definiowanie obiektów klasy string 612
• 17.4 Użycie operatorów =, +, += w pracy ze stringami 617
• 17.5 Pojemność, rozmiar i długość stringu 618
  • 17.5.1 Bliźniacze funkcje size() i length() 618
  • 17.5.2 Funkcja składowa empty 619
  • 17.5.3 Funkcja składowa max_size 619
  • 17.5.4 Funkcja składowa capacity 619
  • 17.5.5 Funkcje składowe reserve i shrink_to_fit 621
  • 17.5.6 resize - zmiana długości stringu "na siłę" 622
  • 17.5.7 Funkcja składowa clear 624
• 17.6 Użycie operatora [ oraz funkcji at 624
  • 17.6.1 Działanie operatora [ 625
  • 17.6.2 Działanie funkcji składowej at 626
  • 17.6.3 Przebieganie po wszystkich literach stringu zakresowym for 629
• 17.7 Funkcje składowe front i back 629
• 17.8 Jak umieścić w tekście liczbę? 630
• 17.9 Jak wczytać liczbę ze stringu? 632
• 17.10 Praca z fragmentem stringu, czyli z substringiem 635
• 17.11 Funkcja składowa substr 636
• 17.12 Szukanie zadanego substringu w obiekcie klasy string - funkcje find 637
• 17.13 Szukanie rozpoczynane od końca stringu 640
• 17.14 Szukanie w stringu jednego ze znaków z zadanego zestawu 641
• 17.15 Usuwanie znaków ze stringu - erase i pop_back 643
• 17.16 Wstawianie znaków do istniejącego stringu - funkcje insert 644
• 17.17 Zamiana części znaków na inne znaki - replace 646
• 17.18 Zaglądanie do wnętrza obiektu klasy string funkcją data 649
• 17.19 Zawartość obiektu klasy string a C-string 650
• 17.20 W porządku alfabetycznym, czyli porównywanie stringów 653
  • 17.20.1 Porównywanie stringów za pomocą funkcji compare 654
  • 17.20.2 Porównywanie stringów przy użyciu operatorów ==, !=, <, >, <=, >= 658
• 17.21 Zamiana treści stringu na małe lub wielkie litery 659
• 17.22 Kopiowanie treści obiektu klasy string do tablicy znakowej - funkcja copy 661
• 17.23 Wzajemna zamiana treści dwóch obiektów klasy string - funkcja swap 662
• 17.24 Wczytywanie z klawiatury stringu o nieznanej wcześniej długości - getline 663
  • 17.24.1 Pułapka, czyli jak getline może Cię zaskoczyć 666
• 17.25 Iteratory stringu 670
  • 17.25.1 Iterator do obiektu stałego 674
  • 17.25.2 Funkcje składowe klasy string pracujące z iteratorami 675
• 17.26 Klasa string korzysta z techniki przenoszenia 680
• 17.27 Bryk, czyli "pamięć zewnętrzna" programisty 681
• 17.28 Ćwiczenia 689

18 Deklaracje przyjaźni 696

• 18.1 Przyjaciele w życiu i w C++ 696
• 18.2 Przykład: dwie klasy deklarują przyjaźń z tą samą funkcją 698
• 18.3 W przyjaźni trzeba pamiętać o kilku sprawach 700
• 18.4 Obdarzenie przyjaźnią funkcji składowej innej klasy 703
• 18.5 Klasy zaprzyjaźnione 705
• 18.6 Konwencja umieszczania deklaracji przyjaźni w klasie 707
• 18.7 Kilka otrzeźwiających słów na zakończenie 707
• 18.8 Ćwiczenia 708

19 Obsługa sytuacji wyjątkowych 710

• 19.1 Jak dać znać, że coś się nie udało? 710
• 19.2 Pierwszy prosty przykład 712
• 19.3 Kolejność bloków catch ma znaczenie 714
• 19.4 Który blok catch nadaje się do złapania lecącego wyjątku? 715
• 19.5 Bloki try mogą być zagnieżdżane 717
• 19.6 Obsługa wyjątków w praktycznym programie 720
• 19.7 Specyfikator noexcept i operator noexcept 731
• 19.8 Ćwiczenia 734

20 Klasa-składnik oraz klasa lokalna 736

• 20.1 Klasa-składnik, czyli gdy w klasie jest zagnieżdżona definicja innej klasy 736
• 20.2 Prawdziwy przykład zagnieżdżenia definicji klasy 743
• 20.3 Lokalna definicja klasy 754
• 20.4 Lokalne nazwy typów 757
• 20.5 Ćwiczenia 758

21 Konstruktory i destruktory 760

• 21.1 Konstruktor 760
  • 21.1.1 Przykład programu zawierającego klasę z konstruktorami 761
• 21.2 Specyfikator (przydomek) explicit 772
• 21.3 Kiedy i jak wywoływany jest konstruktor 773
  • 21.3.1 Konstruowanie obiektów lokalnych 773
  • 21.3.2 Konstruowanie obiektów globalnych 774
  • 21.3.3 Konstrukcja obiektów tworzonych operatorem new 774
  • 21.3.4 Jawne wywołanie konstruktora 775
  • 21.3.5 Dalsze sytuacje, gdy pracuje konstruktor 778
• 21.4 Destruktor 778
  • 21.4.1 Jawne wywołanie destruktora (ogromnie rzadka sytuacja) 780
• 21.5 Nie rzucajcie wyjątków z destruktorów 780
• 21.6 Konstruktor domniemany 782
• 21.7 Funkcje składowe z przypiskami = default i = delete 783
• 21.8 Konstruktorowa lista inicjalizacyjna składników klasy 785
  • 21.8.1 Dla wtajemniczonych: wyjątki rzucane z konstruktorowej listy inicjalizacyjnej 792
• 21.9 Konstruktor delegujący 796
• 21.10 Pomocnicza klasa std::initializer_list - lista inicjalizatorów 803
  • 21.10.1 Zastosowania niekonstruktorowe 803
  • 21.10.2 Konfuzja: lista inicjalizatorów a lista inicjalizacyjna 812
  • 21.10.3 Konstruktor z argumentem będącym klamrową listą inicjalizatorów 813
• 21.11 Konstrukcja obiektu, którego składnikiem jest obiekt innej klasy 818
• 21.12 Konstruktory niepubliczne? 825
• 21.13 Konstruktory constexpr mogą wytwarzać obiekty constexpr 827
• 21.14 Ćwiczenia 837

22 Konstruktory: kopiujący i przenoszący 840

• 22.1 Konstruktor kopiujący (albo inicjalizator kopiujący) 840
• 22.2 Przykład klasy z konstruktorem kopiującym 841
• 22.3 Kompilatorowi wolno pominąć niepotrzebne kopiowanie 846
• 22.4 Dlaczego przez referencję? 848
• 22.5 Konstruktor kopiujący gwarantujący nietykalność 849
• 22.6 Współodpowiedzialność 850
• 22.7 Konstruktor kopiujący generowany automatycznie 850
• 22.8 Kiedy powinniśmy sami zdefiniować konstruktor kopiujący? 851
• 22.9 Referencja do r-wartości daje zezwolenie na recykling 858
• 22.10 Funkcja std::move, która nie przenosi, a tylko rzutuje 861
• 22.11 Odebrana r-wartość staje się w ciele funkcji l-wartością 863
• 22.12 Konstruktor przenoszący (inicjalizator przenoszący) 865
  • 22.12.1 Konstruktor przenoszący generowany przez kompilator 870
  • 22.12.2 Inne konstruktory generowane automatycznie 870
  • 22.12.3 Zwrot obiektu lokalnego przez wartość? Nie używamy przenoszenia! 871
• 22.13 Tak zwana "semantyka przenoszenia" 872
• 22.14 Nowe pojęcia dla ambitnych: gl-wartość, x-wartość i pr-wartość 872
• 22.15 decltype - operator rozpoznawania typu bardzo wyszukanych wyrażeń 875
• 22.16 Ćwiczenia 880

23 Tablice obiektów 882

• 23.1 Definiowanie tablic obiektów i praca z nimi 882
• 23.2 Tablica obiektów definiowana operatorem new 883
• 23.3 Inicjalizacja tablic obiektów 885
  • 23.3.1 Inicjalizacja tablicy, której obiekty są agregatami 885
  • 23.3.2 Inicjalizacja tablic, których elementy nie są agregatami 888
• 23.4 Wektory obiektów 892
  • 23.4.1 Wektor, którego elementami są obiekty klasy bedącej agregatem 894
  • 23.4.2 Wektor, którego elementami są obiekty klasy niebędącej agregatem 896
• 23.5 Ćwiczenia 897

24 Wskaźnik do składników klasy 898

• 24.1 Wskaźniki zwykłe - repetytorium 898
• 24.2 Wskaźnik do pokazywania na składnik-daną 899
  • 24.2.1 Przykład zastosowania wskaźników do składników klasy 903
• 24.3 Wskaźnik do funkcji składowej 910
  • 24.3.1 Przykład zastosowania wskaźników do funkcji składowych 912
• 24.4 Tablica wskaźników do danych składowych klasy 919
• 24.5 Tablica wskaźników do funkcji składowych klasy 920
  • 24.5.1 Przykład tablicy/wektora wskaźników do funkcji składowych 921
• 24.6 Wskaźniki do składników statycznych są zwykłe 924
• 24.7 Ćwiczenia 925

25 Konwersje definiowane przez użytkownika 927

• 25.1 Sformułowanie problemu 927
• 25.2 Konstruktory konwertujące 929
  • 25.2.1 Kiedy jawnie, kiedy niejawnie 930
  • 25.2.2 Przykład konwersji konstruktorem 935
• 25.3 Funkcja konwertująca - operator konwersji 937
  • 25.3.1 Na co funkcja konwertująca zamieniać nie może 943
• 25.4 Który wariant konwersji wybrać? 944
• 25.5 Sytuacje, w których zachodzi konwersja 946
• 25.6 Zapis jawnego wywołania konwersji typów 947
  • 25.6.1 Advocatus zapisu przypominającego: "wywołanie funkcji" 947
  • 25.6.2 Advocatus zapisu: "rzutowanie" 948
• 25.7 Nie całkiem pasujące argumenty, czyli konwersje kompilatora przy dopasowaniu 948
• 25.8 Kilka rad dotyczących konwersji 953
• 25.9 Ćwiczenia 954

26 Przeładowanie operatorów 956

• 26.1 Co to znaczy przeładować operator? 956
• 26.2 Przeładowanie operatorów - definicja i trochę teorii 958
• 26.3 Moje zabawki 962
• 26.4 Funkcja operatorowa jako funkcja składowa 963
• 26.5 Funkcja operatorowa nie musi być przyjacielem klasy 966
• 26.6 Operatory predefiniowane 966
• 26.7 Ile operandów ma mieć ten operator? 967
• 26.8 Operatory jednooperandowe 967
• 26.9 Operatory dwuoperandowe 970
  • 26.9.1 Przykład na przeładowanie operatora dwuoperandowego 970
  • 26.9.2 Przemienność 972
  • 26.9.3 Choć operatory inne, to nazwę mają tę samą 973
• 26.10 Przykład zupełnie niematematyczny 973
• 26.11 Operatory postinkrementacji i postdekrementacji - koniec z niesprawiedliwością...