-
W empik go
Paradoksy zaufania - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
29 marca 2017
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
LUB
24,99 zł za tytuł
Tytuł dostępny w abonamencie Empik Go już od 24,99 zł / 30 dni
Sprawdź
Słuchaj i czytaj w abonamencie Go Standard już za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Standard daje możliwość dodania do biblioteki 3 dowolne tytuły w danym okresie rozliczeniowym (30 dni). Wybierasz z ponad 200 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
Paradoksy zaufania - ebook
Bez zaufania życie byłoby koszmarem. Na pozór świetnie je znamy, ale rodzi wiele paradoksów. Zaufanie powinno być racjonalne i sprawdzone, ale nadmiar kontroli je niszczy. Pomaga radzić sobie z ryzykiem i niepewnością świata, ale zarazem czyni nas bezbronnymi, bo zdanymi na dobrą wolę innych ludzi. Zaufanie powinno rosnąć w miarę wzmacniania ludzkiej współpracy, ale stajemy się coraz bardziej nieufni. Spieramy się nawet, kto jest idealnym przykładem zaufania: serdeczny przyjaciel, solidny fachowiec czy wspólnik w korzystnych interesach? Proponuję koncepcję zaufania, która pozwala poradzić sobie z paradoksami, a także rzuca nowe światło na przyjaźń, wiarę religijną i troskę o samego siebie.
| Kategoria: | Filozofia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-7886-305-2 |
| Rozmiar pliku: | 949 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
1. Paradoksy zaufania
Badając codzienne doświadczenie zaufania zauważam, że z pozornie oczywistych intuicji lub twierdzeń można wyciągnąć przeciwstawne wnioski. Nazywam je paradoksami zaufania. Roztropność zaleca omijanie paradoksów, ale to wydaje się nieuchronne, skoro paradoksy pojawiają się w samym centrum doświadczeń zaufania. Proponuję zatem przeciwną metodę. Paradoksy wskazują na wrażliwe miejsca zaufania. Rozpoznamy dobrą teorię zaufania po tym, jak dobrze radzi sobie z rozwiązywaniem paradoksów. Zatem zacznę analizę zaufania od wskazania na podstawowe paradoksy.
Zaufanie powinno być uzasadnione, żeby nie wpaść w pułapkę łatwowierności. Choć czasem podziwiamy ludzi, którzy ufnie traktują innych, np. nieznajomych; to z drugiej strony oskarżamy ich często o skandaliczną naiwność (podobnie jak podziwiamy ryzykantów, ale krytykujemy ich w razie niepowodzenia). Jednak badając uzasadnienia zaufania – natrafiamy na dwa trudne paradoksy: racjonalności i kontroli.
Paradoks racjonalności
Zaufanie powinno być racjonalne, czyli oparte na rzetelnych racjach. Wydaje się zatem, że powinniśmy zachować dystans i obiektywizm, żeby poznać stopień wiarygodności drugiego człowieka. Lecz z drugiej strony zaufanie łączy się z emocjonalną bliskością. Ufamy komuś – bo jest bliski i czujemy się przy nim bezpiecznie, a nie dlatego, że wcześniej go uważnie sprawdziliśmy. Emocje nie muszą być irracjonalne. Przeciwnie – odgrywają ważną rolę w poznawaniu świata w perspektywie wartości. Rodzi się paradoks, bo zaufanie powinno być uzasadniane na dwa przeciwstawne sposoby – przez chłodną, obiektywną bezstronność albo emocjonalne zaangażowanie. Jednak utrzymanie obiektywnego dystansu i jednocześnie emocjonalnej stronniczości wydaje się niemożliwe^().
Paradoks kontroli
Zaufanie nie może być przypadkowe, musi być jakoś sprawdzone. Powinienem być pewny tego, komu ufam. Jak zyskać tę pewność? Możemy korzystać z przeszłych doświadczeń – kto sprawdził się kiedyś, ten wydaje się dzisiaj godny zaufania. Można też wzmacniać pewność przez kontrolowanie zaufanego. Liczymy na jego osobiste zobowiązania, albo na oddziaływanie norm społecznych. Kontrola wydaje się zwiększać ufność (ilość kamer w Londynie sprzyja bezpieczeństwu mieszkańców).
A jednak kontrolowanie przyjaciół, np. przeszukiwanie konta poczty żony lub wysyłanie detektywa, żeby sprawdził jej program dnia – nie wzmacnia zaufania, a raczej świadczy o jego zaniku. Z jednej strony potrzeba gwarancji, żeby zaufać, ale z drugiej strony kontrola zaufanego pociąga za sobą przymus, który trudno pogodzić z zaufaniem.
To niestety nie kończy trudności z zaufaniem. Pojawiają się również kolejne, poważne paradoksy:
Paradoks aktywności
Zaufanie pozwala poznawać i oceniać wiarygodność innych ludzi, ale z drugiej strony zaufanie często przejawia się w działaniu. Ten oczywisty opis prowadzi do pojawienia się paradoksu. Uważne spojrzenie pokazuje bowiem, że zaufanie jako poznanie i zaufanie jako działanie mają przeciwstawne cechy. Poznanie powinno być odbiorcze i odsłaniać faktyczną wiarygodność. Tymczasem „czynne” zaufanie wymaga podjęcia decyzji i następującej po niej aktywności (dobrze znany jest eksperyment, który często stosuje się na próbach teatralnych – rzuć się w tył i licz na to, że grupa kolegów cię podtrzyma; eksperyment ma na celu wzmocnienie zaufania w grupie). W takich sytuacjach ludzie często wahają się i wątpią, zanim podejmą ryzyko zaufania. Okazuje się, że to odważne działanie staje się źródłem zaufania. Paradoks polega na tym, że zaufanie jest biernym poznaniem, które nie jest dowolne – czyli nie może być zmienione siłą woli; a jednocześnie bierze się z decyzji i działania.
Paradoks cząstkowości
Wiadomo, że zaufanie wymaga spełnienia pewnych kompetencji od tych, którym ufamy. Trzeba też zachować trzeźwość spojrzenia i pamiętać, że ludzie nie są doskonali i nikomu nie można ufać we wszystkim. Zatem zwrot „ufać komuś” byłby tylko skrótem precyzyjnej relacji „ufać komuś w czymś”^(). Jednak w codziennym życiu znacznie częściej używamy globalnej formy „ufam komuś”.
Paradoks cząstkowości polega na tym, że uzasadnione zaufanie powinno być cząstkowe i oparte na rzeczywistych kompetencjach; a jednak nasze podstawowe związki oparte na zaufaniu ciążą w stronę globalności. Im mocniejsze zaufanie, tym bardziej wykracza poza szczegółowe określenia i poza przyjęte z zewnątrz „role społeczne”^().
Paradoks wartości zaufania
Słyszymy hymny pochwalne pod adresem zaufania, ale zarazem przestrogi przed łatwowiernością. Jaką wartość ma zatem zaufanie? Jedni mówią, że zaufanie ma wartość relatywną – w bezpiecznym otoczeniu jest zaletą; we wrogim środowisku wadą, a nawet złem moralnym. Nadmiar zaufania szkodzi, bo prowadzi do łatwowierności i do stania się łatwą ofiarą dla oszustów. Niektórzy mówią, że zaufanie jest wartością, bo sprzyja współpracy między ludźmi, ale to wątpliwy argument, bo nie wszystkie rodzaje współpracy między ludźmi są wartościowe (np. współpraca gangu przestępców nie wydaje się specjalną wartością).
Inni uważają, że zaufanie jest ważne dla ludzkiego rozwoju, kształtowania spójnej jednostki i nawiązywania bliskich relacji z ludźmi. Zniszczenie zaufania jest często nazywane zdradą – czyli jest oceniane skrajnie negatywnie. Paradoks wartości polega na tym, że dla jednych zaufanie jest bezdyskusyjnie dobre i powinno wzrastać w sposób nieograniczony, ale zarazem dla drugich zaufanie jest dobre tylko warunkowo i nie powinno przekraczać stopnia, w jakim inny człowiek zasługuje na zaufanie.
------------------------------------------------------------------------
Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki
------------------------------------------------------------------------
Badając codzienne doświadczenie zaufania zauważam, że z pozornie oczywistych intuicji lub twierdzeń można wyciągnąć przeciwstawne wnioski. Nazywam je paradoksami zaufania. Roztropność zaleca omijanie paradoksów, ale to wydaje się nieuchronne, skoro paradoksy pojawiają się w samym centrum doświadczeń zaufania. Proponuję zatem przeciwną metodę. Paradoksy wskazują na wrażliwe miejsca zaufania. Rozpoznamy dobrą teorię zaufania po tym, jak dobrze radzi sobie z rozwiązywaniem paradoksów. Zatem zacznę analizę zaufania od wskazania na podstawowe paradoksy.
Zaufanie powinno być uzasadnione, żeby nie wpaść w pułapkę łatwowierności. Choć czasem podziwiamy ludzi, którzy ufnie traktują innych, np. nieznajomych; to z drugiej strony oskarżamy ich często o skandaliczną naiwność (podobnie jak podziwiamy ryzykantów, ale krytykujemy ich w razie niepowodzenia). Jednak badając uzasadnienia zaufania – natrafiamy na dwa trudne paradoksy: racjonalności i kontroli.
Paradoks racjonalności
Zaufanie powinno być racjonalne, czyli oparte na rzetelnych racjach. Wydaje się zatem, że powinniśmy zachować dystans i obiektywizm, żeby poznać stopień wiarygodności drugiego człowieka. Lecz z drugiej strony zaufanie łączy się z emocjonalną bliskością. Ufamy komuś – bo jest bliski i czujemy się przy nim bezpiecznie, a nie dlatego, że wcześniej go uważnie sprawdziliśmy. Emocje nie muszą być irracjonalne. Przeciwnie – odgrywają ważną rolę w poznawaniu świata w perspektywie wartości. Rodzi się paradoks, bo zaufanie powinno być uzasadniane na dwa przeciwstawne sposoby – przez chłodną, obiektywną bezstronność albo emocjonalne zaangażowanie. Jednak utrzymanie obiektywnego dystansu i jednocześnie emocjonalnej stronniczości wydaje się niemożliwe^().
Paradoks kontroli
Zaufanie nie może być przypadkowe, musi być jakoś sprawdzone. Powinienem być pewny tego, komu ufam. Jak zyskać tę pewność? Możemy korzystać z przeszłych doświadczeń – kto sprawdził się kiedyś, ten wydaje się dzisiaj godny zaufania. Można też wzmacniać pewność przez kontrolowanie zaufanego. Liczymy na jego osobiste zobowiązania, albo na oddziaływanie norm społecznych. Kontrola wydaje się zwiększać ufność (ilość kamer w Londynie sprzyja bezpieczeństwu mieszkańców).
A jednak kontrolowanie przyjaciół, np. przeszukiwanie konta poczty żony lub wysyłanie detektywa, żeby sprawdził jej program dnia – nie wzmacnia zaufania, a raczej świadczy o jego zaniku. Z jednej strony potrzeba gwarancji, żeby zaufać, ale z drugiej strony kontrola zaufanego pociąga za sobą przymus, który trudno pogodzić z zaufaniem.
To niestety nie kończy trudności z zaufaniem. Pojawiają się również kolejne, poważne paradoksy:
Paradoks aktywności
Zaufanie pozwala poznawać i oceniać wiarygodność innych ludzi, ale z drugiej strony zaufanie często przejawia się w działaniu. Ten oczywisty opis prowadzi do pojawienia się paradoksu. Uważne spojrzenie pokazuje bowiem, że zaufanie jako poznanie i zaufanie jako działanie mają przeciwstawne cechy. Poznanie powinno być odbiorcze i odsłaniać faktyczną wiarygodność. Tymczasem „czynne” zaufanie wymaga podjęcia decyzji i następującej po niej aktywności (dobrze znany jest eksperyment, który często stosuje się na próbach teatralnych – rzuć się w tył i licz na to, że grupa kolegów cię podtrzyma; eksperyment ma na celu wzmocnienie zaufania w grupie). W takich sytuacjach ludzie często wahają się i wątpią, zanim podejmą ryzyko zaufania. Okazuje się, że to odważne działanie staje się źródłem zaufania. Paradoks polega na tym, że zaufanie jest biernym poznaniem, które nie jest dowolne – czyli nie może być zmienione siłą woli; a jednocześnie bierze się z decyzji i działania.
Paradoks cząstkowości
Wiadomo, że zaufanie wymaga spełnienia pewnych kompetencji od tych, którym ufamy. Trzeba też zachować trzeźwość spojrzenia i pamiętać, że ludzie nie są doskonali i nikomu nie można ufać we wszystkim. Zatem zwrot „ufać komuś” byłby tylko skrótem precyzyjnej relacji „ufać komuś w czymś”^(). Jednak w codziennym życiu znacznie częściej używamy globalnej formy „ufam komuś”.
Paradoks cząstkowości polega na tym, że uzasadnione zaufanie powinno być cząstkowe i oparte na rzeczywistych kompetencjach; a jednak nasze podstawowe związki oparte na zaufaniu ciążą w stronę globalności. Im mocniejsze zaufanie, tym bardziej wykracza poza szczegółowe określenia i poza przyjęte z zewnątrz „role społeczne”^().
Paradoks wartości zaufania
Słyszymy hymny pochwalne pod adresem zaufania, ale zarazem przestrogi przed łatwowiernością. Jaką wartość ma zatem zaufanie? Jedni mówią, że zaufanie ma wartość relatywną – w bezpiecznym otoczeniu jest zaletą; we wrogim środowisku wadą, a nawet złem moralnym. Nadmiar zaufania szkodzi, bo prowadzi do łatwowierności i do stania się łatwą ofiarą dla oszustów. Niektórzy mówią, że zaufanie jest wartością, bo sprzyja współpracy między ludźmi, ale to wątpliwy argument, bo nie wszystkie rodzaje współpracy między ludźmi są wartościowe (np. współpraca gangu przestępców nie wydaje się specjalną wartością).
Inni uważają, że zaufanie jest ważne dla ludzkiego rozwoju, kształtowania spójnej jednostki i nawiązywania bliskich relacji z ludźmi. Zniszczenie zaufania jest często nazywane zdradą – czyli jest oceniane skrajnie negatywnie. Paradoks wartości polega na tym, że dla jednych zaufanie jest bezdyskusyjnie dobre i powinno wzrastać w sposób nieograniczony, ale zarazem dla drugich zaufanie jest dobre tylko warunkowo i nie powinno przekraczać stopnia, w jakim inny człowiek zasługuje na zaufanie.
------------------------------------------------------------------------
Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki
------------------------------------------------------------------------
więcej..
