- W empik go
Pedagogika sokratejska - ebook
Pedagogika sokratejska - ebook
Niniejsza książka jest w pierwszym rzędzie pracą o mądrości Sokratesa, a niewątpliwie także o „mądrości wychowawczej”, a dopiero później jego „pedagogice”, w której się ona objawiała, a którą utrwalili dla potomnych jego uczniowie.
Niniejsza książka stawia sobie następujące cele:
– zapoznanie z sokratejską nauką prowadzenia człowieka drogą mądrości i prawdy ku dobru czyniącemu życie ludzkie wartościowym;
– zapoznanie z zasadami sokratejskiej elenktyki i majeutyki oraz problematyką pytań, poleceń nauczyciela, a także dialogu – modelu układu czynności pedagogicznych;
– poznanie zróżnicowanych warunków i form organizacyjnych sokratejskiego nauczania.
Niniejsza książka jest pierwszym, szerszym opracowaniem pedagogiki sokratejskiej i nie daje całościowego i systematycznego wykładu problemów oraz ich rozwiązań. Prezentuje raczej ciągle jeszcze wybrane problemy filozoficzno-pedagogiczne i metodologiczne, częściowo publikowane, poprawione i uzupełnione, powstające w różnym czasie i odpowiadające na zapotrzebowania różnych spotkań konferencyjnych, wykładów i seminariów prowadzonych ze studentami kilku uczelni na przestrzeni wielu lat. Równolegle z dociekaniami teoretycznymi prowadzone były badania wdrożeniowe, których wyniki będą publikowane w kolejnych tomach coraz wnikliwiej analizujących problemy pedagogiki sokratejskiej. Zdaję sobie sprawę, że ciągle jeszcze jestem u początków poznawania wielkiej i głębokiej myśli sokratejsko-platońskiej oraz u początków budowania pedagogiki, która – jeżeli dobrze ją rozumiem – może wnieść wiele wartości do myślenia i działania pedagogów oraz do teorii współczesnej pedagogiki, otwierając je w większym zakresie na humanizm. Sokrates zawsze otwierał myśl i nigdy nie chciał jej ostatecznie domknąć po to, by niepokoiła, zdumiewała, zmuszała do krytycznego namysłu. Może ta książka też będzie dla wielu osób takim otwarciem się na początki pedagogiki i problemy, które starałam się przybliżyć, szczególnie myślę tu o studentach pedagogiki i nauczycielach.
Spis treści
Przedmowa; 11
Część I
Człowiek i Logos
Z podstaw sokratejskiej antropologii pedagogicznej
Rozdział I
Problem i metoda; 21
1. Problemy; 21
2. Kwestia źródeł i rekonstrukcji pedagogicznej myśli Sokratesa; 23
Rozdział II
Filozoficzne źródła pedagogiki sokratejskiej; 31
1. Życie Sokratesa – ewolucja umysłu i ducha wychowawczego; 34
2. Sokrates i presokratycy – u początków pedagogiki;46
3. Sokrates i sofiści – spór o filozofię człowieka. Sokratejski przewrót na tradycyjnej skali wartości; 54
Rozdział III
Sokrates i pytanie o jakość życia; 65
1. Jakość życia ideą kierunkową wychowania sokratejskiego; 67
2. Sokrates, czyli jakość życia ważniejsza od ciągłości tylko biologicznej egzystencji; 70
3. Gnothi seauton – sokratejskie wezwanie do troski o poznanie siebie; 78
Rozdział IV
Pytanie o wychowanie i sokratejską pedagogikę; 83
1. Jak możliwe jest wychowanie?; 84
2. Parabola jaskini: sens i znaczenie wychowania; 86
3. Ewolucja istoty pojęcia paidagogos; 94
Rozdział V
Kto (co) więzi potencjał ludzki? Rozważania z perspektywy antropologii sokratejskiej; 103
1. Potencjalność ludzka w ujęciu antropologii sokratejskiej; 104
2. Trudny uczeń „produktem” pedagogiki opartej na reprodukcji i transmisji wiedzy. Prawo odpłaty; 112
3. Pedagogika sokratejska szansą wyeliminowania problemu „trudnego ucznia”; 117
Część II
Logos jako Dialogos
Pedagogika sokratejska – metodologia procesu wychowania
Rozdział VI
Wartości i cele sokratejskiej pedagogiki; 127
1. Mądrość jako wartość i cel pedagogiki sokratejskiej; 129
2. Prawda, dobro, piękno jako wartości i bliższe cele wychowania sokratejskiego; 137
3. Sokratejskie poszukiwanie „trwałego kodu moralnego”; 141
4. O sokratejskiej bezinteresowności i miłości pedagogicznej; 145
Rozdział VII
Treści wychowania sokratejskiego; 159
1. Treści wychowania są „pokarmem duszy” – rozważania w kontekście sporu Sokratesa z sofistami w Gorgiaszu Platona; 159
2. Definiowanie pojęć; 162
3. Problemy wiedzy i niewiedzy. Teoria koherencji wiedzy; 166
Rozdział VIII
Proces sokratejskiego wychowania – pytanie o dialog i metodę; 175
1. Ontologiczna koncepcja sokratejskiego dialogu; 176
2. Pytanie o metodę nauczania/wychowania; 182
3. Elenktyka i majeutyka a problem sokratejskich pytań – praktyczny wymiar mądrości sokratejskiego wychowania; 190
4. Dialog sokratyczny czy dogmatyczny? Analiza dialogu lekcyjnego; 195
Część III
Plus ratio quam vis
Pedagogika sokratejska w XXI wieku
Rozdział IX
Sokratejski nauczyciel – intelektualista a człowiek duchowy; 203
1. Kiedy nauczyciel może być promotorem kultury wrogości?; 204
2. Wychowanie sokratejskie a badania „nowego paradygmatu”; 211
3. Sokrates, action research i idea ucznia jako badacza; 219
4. Sokratejski nauczyciel jako badacz; 222
Rozdział X
Pedagogika sokratejska – Uniwersytet – Europa w XXI wieku; 227
1. Sokrates a wychowanie w warunkach zróżnicowania kulturowego Europy; 231
2. Powrót do Sokratesa to powrót do antropologii (pedagogicznej) postrzegającej człowieka w perspektywie mądrości; 240
3. Współczesny uniwersytet sokratejską agorą – w trosce o mądrość nauczyciela; 245
Bibliografia; 255
Indeks nazwisk; 265
Aneks; 269
Załącznik 1. Platon Menon (fragment); 271
Załącznik 2. Rodzaje pytań sokratejskich według K. Sośnickiego; 277
Załącznik 3. Dialog lekcyjny; 279
Kategoria: | Podręczniki |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-7587-969-8 |
Rozmiar pliku: | 21 MB |