Pod Prąd - ebook
Pod Prąd - ebook
Dlaczego Przewodnik po IV Rzeczypospolitej? – „IV Rzeczypospolita, po zaniechaniach III, dociekała prawdy i moi rozmówcy w tym dociekaniu aktywnie uczestniczyli” - dopowiada Jerzy Zalewski, autor książki, twórca ważnych filmów dokumentalnych, między innymi: „Oszołom”, odsłaniający kulisy afery FOZZ i „Obywatel poeta”, o Zbigniewie Herbercie oraz filmu fabularnego „Historia Roja”.
Książka gromadzi rozmowy z ludźmi, którzy swoją bezkompromisowością i niezależnością, w myśl wypowiedzi Zbigniewa Herberta, próbują dotrzeć do źródeł, bo „z prądem płyną tylko śmiecie”. Wszyscy zapłacili za swoją postawę nieobecnością w życiu publicznym, zepchnięciem na margines, zamilczeniem. Jeden z bohaterów książki – Przemysław Górny trafnie nazywa rozmówców Jerzego Zalewskiego „Cywilami Wyklętymi”.
Książka dotyka ważnych problemów społecznych, politycznych i kulturowych, pozwala zrozumieć, dlaczego nie udało się zbudować IV Rzeczypospolitej, dlaczego mimo 25 lat budowania demokratycznej, wolnej Polski wciąż potrzeba odwagi by mówić prawdę.
Spis treści
Wstęp – od Autora
ROZDZIAŁ I – Rozmowa z Andrzejem Gwiazdą i Joanną Gwiazdą
ROZDZIAŁ II – Rozmowa z Leszkiem Żebrowskim
ROZDZIAŁ III – Rozmowa z Bronisławem Wildsteinem
ROZDZIAŁ IV – Rozmowa ze Stanisławem Murzańskim
ROZDZIAŁ V – Rozmowa o Ryszardzie Kuklińskim
Część 1 – Rozmowa z Romanem Barszczem
Część 2 – Rozmowa z Janem Parysem
ROZDZIAŁ VI – Rozmowa z Anną Walentynowicz
ROZDZIAŁ VII – Rozmowa z Krzysztofem Wyszkowskim
ROZDZIAŁ VIII – Rozmowa ze Stanisławem Michalkiewiczem
ROZDZIAŁ IX – Rozmowa z Marianem Zagórnym
ROZDZIAŁ X – Rozmowa z Piotrem Gontarczykiem
ROZDZIAŁ XI – Rozmowa z Wojciechem Konikiewiczem
ROZDZIAŁ XII – Rozmowa z Elżbietą Morawiec
ROZDZIAŁ XIII – Rozmowa z Piotrem Szczepanikiem
ROZDZIAŁ XIV – Rozmowa z Markiem Nowakowskim
ROZDZIAŁ XV – Rozmowa ze Stanisławem Remuszko
ROZDZIAŁ XVI – Rozmowa z Tadeuszem Witkowskim
ROZDZIAŁ XVII – Rozmowa z Przemkiem Górnym
ROZDZIAŁ XVIII – Rozmowa z Mirosławem Domińczykiem
ROZDZIAŁ XIX – Rozmowa z księdzem Stanisławem Małkowskim
ROZDZIAŁ XX – Rozmowa z Kornelem Morawieckim
ROZDZIAŁ XXI – Rozmowa ze Sławomirem Cenckiewiczem
| Kategoria: | Historia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-936533-8-6 |
| Rozmiar pliku: | 3,6 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Szanowni Państwo,
W latach 2004-2008 realizowałem dla Anteny 1, w międzyczasie przekształconej w TV Puls, a następnie dla TVP Info program Po prąd. Prowadzenie tego programu było dla mnie, reżysera filmów dokumentalnych, spektakli telewizyjnych i filmów fabularnych, stojącego dotychczas po drugiej stronie kamery, czymś nowym.
Ośmieliło mnie doświadczenie dokumentalisty, z którego wynika, że w rozmowie istotny jest bohater, a reżyser pełni rolę pomocniczą w przedstawieniu jego losu i poglądów. Ośmieliło mnie także to, że reguła panująca w ówczesnych mediach była wręcz przeciwna. Rozmawiałem z ludźmi, których szanowałem, najczęściej przemilczanymi przez media, a co za tym idzie, niestety najczęściej zapomnianymi. Podobnie postępowałem jako reżyser dokumentalny czy fabularny. Nigdy nie opowiadałem historii o ludziach, których nie lubiłem. Lubiłem lubić moich bohaterów. Natomiast nowym dla mnie była osobista obecność w wykreowanej przez siebie przestrzeni.
Także nowym doświadczeniem jest dla mnie zapraszanie Państwa, jako autor, do lektury książki, która jest zapisem prowadzonych przeze mnie rozmów z fascynującymi ludźmi. W tym wypadku ośmieliło mnie wielokrotne pytanie widzów programu – kiedy taka książka powstanie? Powstała z pewnym opóźnieniem, związanym z moim zaangażowaniem w realizację filmu pt. Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać, pierwszego filmu fabularnego o Żołnierzach Wyklętych, którego produkcja trwa od 2009 roku do dziś, gdyż ukończenie prac na filmem jest blokowane przez jego przeciwników, a zwłaszcza telewizję publiczną i Polski Instytut Sztuki Filmowej. Ale w końcu powstała.
Zapraszam do podróży w nieodległy czas, kiedy historia na krótko dała nam nadzieję na godny kraj, którego obywatele realizują swoje plany i marzenia. IV Rzeczypospolita, nigdy nie spełniona idea odnowy państwa polskiego, wyrosła z pychy III RP i afery Rywina a zakończona tragedią smoleńską, obfitowała przywracaniem pamięci o naszej historii, odwagą postaw ludzkich, potrzebą odbudowy właściwej hierarchii wartości, zrujnowanych w latach 90.
Przeprowadzone przeze mnie rozmowy oddają, jak myślę, atmosferę tamtych lat, kiedy ludzie chcieli wypowiedzieć swoją prawdę, odmienną od poprawnej politycznie papki medialnej, zaburzającej pamięć i tożsamość. Kolejne rozdziały – rozmowy książki ułożone są zgodnie z chronologią ich rejestracji, co pozwala przypomnieć sobie kiedy i o czym wtedy rozmawialiśmy. Pierwsza rozmowa otwierająca książkę, z Joanną i Andrzejem Gwiazdami, odbyła się w grudniu 2004 roku, ostatnia, zamykająca tom, ze Sławomirem Cenckiewiczem, w styczniu 2007 roku. Dwa kolejne tomy książki Pod prąd, mam nadzieję, że ukażą się jeszcze w tym roku, zakończy rozmowa z grudnia 2008 roku z Janem Olszewskim. Między nadzieją, wynikającą z powstania Wolnych Związków Zawodowych i Solidarności, których inicjatorami byli Joanna i Andrzej Gwiazdowie, a jej utratą – po upadku rządu Jana Olszewskiego, zawiera się opowieść Pod prąd, zawiera się niespełniona IV Rzeczypospolita. Rozmawiałem z legendarnymi postaciami najnowszej historii, z ludźmi od których decyzji zależał los Polski, ale także z ludźmi, którzy byli uważnymi świadkami historii. Obecność tych ludzi w moim programie, nierzadko po raz pierwszy po latach w mediach, nierzadko pierwszy raz w życiu w mediach w ogóle, była realizacją mojego protestu przeciwko wykluczaniu ludzi żyjących „pod prąd” z życia publicznego. Pojawili się ponownie, niekiedy już legendarni, zadziwiający swoją obecnością widzów, przyzwyczajonych do nudy przekazu medialnego, z którego wynika, że nie ma autorytetów, że wszystko jest ambiwalentne, przyzwyczajonych do medialnego poradnika „jak przetrwać i nie wystawać, i żeby jeszcze było miło i sympatycznie”, przyzwyczajonych do szkoły przetrwania, gdzie dyplomy ukończenia wydają wtedy, gdy kompletnie stanie ci się obojętny los własnej Ojczyzny.
Rozmaitość losów moich rozmówców, ich różnorodne relacje, składają się na opowieść o Polsce, tej przydeptanej a przecież heroicznej w PRL-u i tej pozornie niepodległej, która z przerażeniem obserwuje, że nic od niej nie zależy. Państwo nie jest nasze, jak ktoś rozumnie powiedział. Prowadzone przeze mnie rozmowy, kiedy przyglądam im się teraz po latach, już z innej perspektywy po tragedii smoleńskej, są przewodnikiem po IV Rzeczypospolitej, tej nigdy nie spełnionej rzeczywistości, w której jednak była nadzieja, moim zdaniem większa niż dziś.
Najczęściej moi rozmówcy brali czynny udział w projekcie IV Rzeczypospolitej, czuli się przez nią zobowiązani. Pod prąd rejestrował ich aktywność, nową nadzieję, przebudzenie, obywatelskie otrzepanie się z marazmu, odwagę postaw nieliczących się z konsekwencjami. Pojawiało się wtedy i teraz pytanie – czy warto żyć pod prąd? No pewnie, że warto mieć poczucie, że się samodzielnie myśli. Ale czy warto, to znaczy, czy się opłaca? Nie, ludzka godność, odwaga samodzielnego myślenia i postaw są bezcenne.
Pragnę zaapelować do posmoleńskiej Polski, nie mającej nadziei na zmianę oficjalnych struktur życia publicznego, dlatego budującej własne – nie wykluczajcie, nawet w imię pragmatycznego planu przejęcia kiedyś władzy – nie wykluczajcie ludzi kochających Polskę, bo zatracicie sens własnych działań. Będziecie o tych wykluczonych ubożsi i gdy już przejmiecie władzę, to dla kogo, w czyim imieniu? Zabraknie wam odwagi i niezależności myślenia ludzi żyjących „pod prąd”. Kto was wtedy odróżni od władzy dzisiejszej?
Jerzy Zalewski
