Podbój Egiptu przez Kusz i Asyrię w VIII-VII w. p.n.e. - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
10 listopada 2012
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Podbój Egiptu przez Kusz i Asyrię w VIII-VII w. p.n.e. - ebook
Książka opisuje jeden z ciekawszych momentów historii naszej cywilizacji. W VIII w. p.n.e. na Bliskim Wschodzie wyrosły dwie potęgi: Asyria i imperium Kusz, rywalizujące o ziemie Egiptu, wówczas słabego i rozdrobnionego. Rozgorzała krwawa, prawie dziesięcioletnia wojna, która wyniszczyła Egipt.
Wreszcie, w wyniku osłabienia obu mocarstw, państwo faraonów odzyskało pełną niepodległość, zjednoczone przez Psammetycha I, założyciela XXVI dynastii.
Opisywanie tego okresu stwarza autorom wiele trudności. Zdawkowe relacje w tekstach źródłowychczy ograniczony materiał archeologiczny nie ułatwiają im zadania.
Niniejsza książka jest pierwszą w Polsce tak szeroką próbą przedstawienia tego zagadnienia.
| Kategoria: | Literatura faktu |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-7427-890-4 |
| Rozmiar pliku: | 4,8 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Spis treści
Wstęp
ROZDZIAŁ I. Baza źródłowa
Teksty pisane przez historyków starożytnych i inne dokumenty
Stele i teksty pochodzące z piramid, świątyń, pałaców i innych zabytków ruchomych
Źródła ikonograficzne
Źródła archeologiczne
ROZDZIAŁ II. Warunki naturalne i podział geograficzny na obszarze omawianych działań zbrojnych
Egipt
Nubia
ROZDZIAŁ III. Egipt i Nubia w III Okresie Przejściowym (XI-VIII w. p.n.e.)
ROZDZIAŁ IV. Armia egipska i kuszycka (nubijska) w VIII i VII w. p.n.e.
Podział na jednostki
Hierarchia
Formacje wojskowe
Uzbrojenie
Taktyka, logistyka i szkolenie armii
ROZDZIAŁ V. Technologie wyrobu broni w pierwszej połowie I tys. p.n.e
Metalurgia (hutnictwo i kowalstwo)
Ciesielstwo, stolarstwo, szkutnictwo – wyrób elementów drewnianych
Skórnictwo – obróbka skóry
Inna wytwórczość
ROZDZIAŁ VI. Podbój Egiptu przez Kusz
Interwencja Kusz w Egipcie w 715 roku
ROZDZIAŁ VII. Asyria w VIII w. p.n.e.
ROZDZIAŁ VIII. Armia Asyrii VIII-VII w. p.n.e.
Organizacja armii
Formacje bojowe
Uzbrojenie
Taktyka
Logistyka, wywiad, armia w marszu
ROZDZIAŁ IX. Pierwsze walki Kusz i Egiptu z Asyrią w Palestynie w VIII w. p.n.e.
Bitwa pod Elteka
ROZDZIAŁ X. Podbój Egiptu przez Asyrię i walki Kusz o odzyskanie krainy faraonów
ROZDZIAŁ XI. Odzyskanie niepodległości przez Egipt i jego wojny z Kusz w VII-VI w. p.n.
ROZDZIAŁ XII. Wyprawa perska na Kusz
ROZDZIAŁ XIII. Epilog . Wojny w Nubii w V-IV w. p.n.e.
TABLICE
Chronologia władców Kusz oraz XXV dynastii egipskiej
Chronologia władców egipskich III okresu przejściowego oraz późnego
Najważniejsze państwa lokalne (wg Grimal, Kitchen)
WYKAZ SKRÓTÓW
Materiał źródłowy:
Opracowania:
BIBLIOGRAFIAWstęp
Niniejsza książka opisuje jeden z ciekawszych momentów historii naszej cywilizacji. VIII wiek p.n.e. był okresem formowania się dwóch potęg na Bliskim Wschodzie, a mianowicie Asyrii i Imperium Kusz. Królestwa te w VII w. p.n.e. osiągnęły apogeum swojej potęgi. O pierwszym z nich uczą się uczniowie w szkołach i jest znane przeciętnie wykształconemu człowiekowi, przynajmniej z nazwy, natomiast drugie znane jest zaledwie nielicznym badaczom, a przeciętnemu człowiekowi – wcale. Na taki stan wiedzy złożyło się wiele czynników. Najważniejszym z nich było zainteresowanie uczonych akurat tym, a nie innym organizmem państwowym, do czego przyczyniło się samo położenie geograficzne obu wymienionych państw.
Kolebką imperium Kusz była Nubia, leżąca w Afryce, na południe od I katarakty nilowej, a ściślej jej część środkowa, zwana właśnie Kusz, leżąca między III a IV kataraktą. Był to obszar peryferyjny, odległy o około 1000-1900 km od najważniejszych miast Egiptu. Tam, mniej więcej od XXII w. p.n.e., rozwijała się cywilizacja, z której wyłoniło się państwo starokuszyckie, funkcjonujące przez około 400 lat, do XVI w. p.n.e., kiedy to zostało podbite przez Egipt.
Rywalizacja Asyrii i Kusz doprowadziła do krwawej, prawie dziesięcioletniej wojny wyniszczającej Egipt. Zostały wówczas na przykład zniszczone dwa największe miasta Egiptu i jego dawne stolice: Teby i Memfis. W historiografii panuje ogólne, niestety błędne pojęcie, że Asyria na pewien czas opanowała cały Egipt. Jednak jest to tylko mit, ponieważ trwała władza Asyrii nigdy nie objęła Górnego Egiptu (poza latami 665-664 p.n.e., a i to też nie jest do końca pewne), zaś większą część pozostałego obszaru tego państwa zajmowały lokalne państewka, podlegające tylko nominalnej władzy Asyrii. W sumie Asyryjczycy zagościli w Egipcie tylko na kilkanaście lat i dwukrotnie w tym czasie zostali wyparci przez Kusz, a ostatecznie – przez samych Egipcjan. W wyniku tej wojny i osłabienia obu mocarstw, Egipt odzyskał pełną niepodległość i został zjednoczony pod berłem władcy Sais Psammetycha I, czyli założyciela XXVI dynastii. Jednak odrodzone państwo upadło po niespełna 130 latach, pod ciosami Persji. Znacznie wcześniej, bo zaledwie 60 lat po inwazji na Egipt, zniknęła z map Asyria, co było wynikiem skoordynowanego ataku sąsiadów oraz buntu podbitych krajów (głównie Babilonu i Medii). Natomiast Kusz, jako państwo lokalne, leżące na peryferiach ówczesnego tzw. cywilizowanego świata, już bez aspiracji wielkomocarstwowych, przetrwało następne 1000 lat, aż do IV w. n.e. i było znane jako Królestwo Meroe.
Egipt w drugiej połowie VIII w. p.n.e. był słaby, rozdrobniony na około 20 organizmów o charakterze państwowym lub plemiennym. Mimo prób zjednoczenia kraju przez władców XXIV dynastii, uległ przybyłej z południa kuszyckiej armii inwazyjnej w dwóch krwawych kampaniach, a następnie wszedł w skład powstałego imperium Kusz, państwa obejmującego obszar współczesnego Egiptu, północnego Sudanu i południowego Izraela czyli około 2 mln km2.
Pod względem taktycznym i wykorzystania różnych rodzajów wojsk, w okresie omawianych walk zapoczątkował się proces powolnego odejścia od stosowania rydwanów na rzecz jazdy; na stosunkowo dużą skalę zastosowano wielbłądy w działaniach militarnych. Zaczęto także wprowadzać „wojska kombinowane”, czyli połączenie piechoty, jazdy, rydwanów, z wykorzystaniem broni miotającej. Ponadto do produkcji broni powszechnie już wykorzystywano żelazo, znacznie trwalsze niż brąz czy miedź, ale też używano jeszcze „prymitywnego” surowca, jakim był kamień. Do produkcji rydwanów użyto prawdopodobnie szlachetnego drewna, jak heban czy cedr, a nawet metalu, dzięki czemu wozy bojowe Asyrii i Kusz miały doskonałą jakość, a co za tym idzie – przewagę nad innymi tego typu jednostkami, służącymi w armiach innych państw. Zaczęły się w tym czasie totalne wojny o surowce, niezbędne zarówno do prowadzenia działań zbrojnych, jak i do prawidłowego rozwoju gospodarki, a także o dostęp do towarów luksusowych. Prym w tego typu wojnach wiodła Asyria, ale dzielnie jej sekundowało imperium Kusz.
Opisywanie tego okresu stwarza autorom wiele trudności. Niedostateczna baza źródłowa, czy wręcz istnienie kilku chronologii1 tych czasów, kilku wersji tego samego imienia lub nazwy geograficznej w literaturze przedmiotu, znacznie komplikuje sprawę. Dlatego autor używający w swoich publikacjach imion własnych czy nazw geograficznych dotyczących tego rejonu musi dokonywać wyboru odpowiedniej ich wersji. Ja w swojej pracy oparłem się głównie na transkrypcji nazw własnych i imion zamieszczonej w pracach Grimala i Welsby’ego. Zdawkowe relacje w pisanych tekstach źródłowych (które, notabene, zostały częściowo przedstawione w niniejszej pracy) czy ograniczony materiał archeologiczny stawiają przed badaczem dodatkowe wyzwanie. Niniejsza książka jest pierwszą w Polsce, a możliwe, że także na świecie, tak szeroką próbą przedstawienia zagadnień w tej formie. Zrezygnowano ze szczegółowego omówienia typologii uzbrojenia, ze względu na rozmiary niniejszego opracowania. Opracowanie takiej typologii, dotyczącej Kusz czy Asyrii, wymaga osobnego potraktowania w innej książce. W epilogu przedstawiono dalsze dzieje Imperium Kusz do IV wieku p.n.e., ponieważ jest to bardzo słabo znany aspekt historii, ale wart przedstawienia szerszemu gronu czytelników. W tym fragmencie książki cytuję praktycznie wszystkie dokumenty pisane dotyczące spraw militarnych, związanych z państwowością Kusz w omawianym okresie. Dokumenty te charakteryzuje nieco zawiły język, charakterystyczny dla epoki. Cytowane w niniejszej publikacji teksty są tłumaczone z translacji tekstów oryginalnych na język angielski. Mogą z tego wynikać pewne nieścisłości w stosunku do oryginałów, niemniej tłumaczenia zachowują pierwotny sens prezentowanych tekstów. Teksty te zostały opublikowane w kilku zbiorczych opracowaniach. Najważniejszym z nich jest publikacja oznaczona w treści jako FHN I, II, czyli Fontes Historiae Nubiorum, Textual Sources For The History of Middle Nile Region Between The Eighth Century BC And The Sixth Century AD, Volume I I II , Bergen 1994.
1 Chronologie te zostały przedstawione w tabeli na końcu książki
Wstęp
ROZDZIAŁ I. Baza źródłowa
Teksty pisane przez historyków starożytnych i inne dokumenty
Stele i teksty pochodzące z piramid, świątyń, pałaców i innych zabytków ruchomych
Źródła ikonograficzne
Źródła archeologiczne
ROZDZIAŁ II. Warunki naturalne i podział geograficzny na obszarze omawianych działań zbrojnych
Egipt
Nubia
ROZDZIAŁ III. Egipt i Nubia w III Okresie Przejściowym (XI-VIII w. p.n.e.)
ROZDZIAŁ IV. Armia egipska i kuszycka (nubijska) w VIII i VII w. p.n.e.
Podział na jednostki
Hierarchia
Formacje wojskowe
Uzbrojenie
Taktyka, logistyka i szkolenie armii
ROZDZIAŁ V. Technologie wyrobu broni w pierwszej połowie I tys. p.n.e
Metalurgia (hutnictwo i kowalstwo)
Ciesielstwo, stolarstwo, szkutnictwo – wyrób elementów drewnianych
Skórnictwo – obróbka skóry
Inna wytwórczość
ROZDZIAŁ VI. Podbój Egiptu przez Kusz
Interwencja Kusz w Egipcie w 715 roku
ROZDZIAŁ VII. Asyria w VIII w. p.n.e.
ROZDZIAŁ VIII. Armia Asyrii VIII-VII w. p.n.e.
Organizacja armii
Formacje bojowe
Uzbrojenie
Taktyka
Logistyka, wywiad, armia w marszu
ROZDZIAŁ IX. Pierwsze walki Kusz i Egiptu z Asyrią w Palestynie w VIII w. p.n.e.
Bitwa pod Elteka
ROZDZIAŁ X. Podbój Egiptu przez Asyrię i walki Kusz o odzyskanie krainy faraonów
ROZDZIAŁ XI. Odzyskanie niepodległości przez Egipt i jego wojny z Kusz w VII-VI w. p.n.
ROZDZIAŁ XII. Wyprawa perska na Kusz
ROZDZIAŁ XIII. Epilog . Wojny w Nubii w V-IV w. p.n.e.
TABLICE
Chronologia władców Kusz oraz XXV dynastii egipskiej
Chronologia władców egipskich III okresu przejściowego oraz późnego
Najważniejsze państwa lokalne (wg Grimal, Kitchen)
WYKAZ SKRÓTÓW
Materiał źródłowy:
Opracowania:
BIBLIOGRAFIAWstęp
Niniejsza książka opisuje jeden z ciekawszych momentów historii naszej cywilizacji. VIII wiek p.n.e. był okresem formowania się dwóch potęg na Bliskim Wschodzie, a mianowicie Asyrii i Imperium Kusz. Królestwa te w VII w. p.n.e. osiągnęły apogeum swojej potęgi. O pierwszym z nich uczą się uczniowie w szkołach i jest znane przeciętnie wykształconemu człowiekowi, przynajmniej z nazwy, natomiast drugie znane jest zaledwie nielicznym badaczom, a przeciętnemu człowiekowi – wcale. Na taki stan wiedzy złożyło się wiele czynników. Najważniejszym z nich było zainteresowanie uczonych akurat tym, a nie innym organizmem państwowym, do czego przyczyniło się samo położenie geograficzne obu wymienionych państw.
Kolebką imperium Kusz była Nubia, leżąca w Afryce, na południe od I katarakty nilowej, a ściślej jej część środkowa, zwana właśnie Kusz, leżąca między III a IV kataraktą. Był to obszar peryferyjny, odległy o około 1000-1900 km od najważniejszych miast Egiptu. Tam, mniej więcej od XXII w. p.n.e., rozwijała się cywilizacja, z której wyłoniło się państwo starokuszyckie, funkcjonujące przez około 400 lat, do XVI w. p.n.e., kiedy to zostało podbite przez Egipt.
Rywalizacja Asyrii i Kusz doprowadziła do krwawej, prawie dziesięcioletniej wojny wyniszczającej Egipt. Zostały wówczas na przykład zniszczone dwa największe miasta Egiptu i jego dawne stolice: Teby i Memfis. W historiografii panuje ogólne, niestety błędne pojęcie, że Asyria na pewien czas opanowała cały Egipt. Jednak jest to tylko mit, ponieważ trwała władza Asyrii nigdy nie objęła Górnego Egiptu (poza latami 665-664 p.n.e., a i to też nie jest do końca pewne), zaś większą część pozostałego obszaru tego państwa zajmowały lokalne państewka, podlegające tylko nominalnej władzy Asyrii. W sumie Asyryjczycy zagościli w Egipcie tylko na kilkanaście lat i dwukrotnie w tym czasie zostali wyparci przez Kusz, a ostatecznie – przez samych Egipcjan. W wyniku tej wojny i osłabienia obu mocarstw, Egipt odzyskał pełną niepodległość i został zjednoczony pod berłem władcy Sais Psammetycha I, czyli założyciela XXVI dynastii. Jednak odrodzone państwo upadło po niespełna 130 latach, pod ciosami Persji. Znacznie wcześniej, bo zaledwie 60 lat po inwazji na Egipt, zniknęła z map Asyria, co było wynikiem skoordynowanego ataku sąsiadów oraz buntu podbitych krajów (głównie Babilonu i Medii). Natomiast Kusz, jako państwo lokalne, leżące na peryferiach ówczesnego tzw. cywilizowanego świata, już bez aspiracji wielkomocarstwowych, przetrwało następne 1000 lat, aż do IV w. n.e. i było znane jako Królestwo Meroe.
Egipt w drugiej połowie VIII w. p.n.e. był słaby, rozdrobniony na około 20 organizmów o charakterze państwowym lub plemiennym. Mimo prób zjednoczenia kraju przez władców XXIV dynastii, uległ przybyłej z południa kuszyckiej armii inwazyjnej w dwóch krwawych kampaniach, a następnie wszedł w skład powstałego imperium Kusz, państwa obejmującego obszar współczesnego Egiptu, północnego Sudanu i południowego Izraela czyli około 2 mln km2.
Pod względem taktycznym i wykorzystania różnych rodzajów wojsk, w okresie omawianych walk zapoczątkował się proces powolnego odejścia od stosowania rydwanów na rzecz jazdy; na stosunkowo dużą skalę zastosowano wielbłądy w działaniach militarnych. Zaczęto także wprowadzać „wojska kombinowane”, czyli połączenie piechoty, jazdy, rydwanów, z wykorzystaniem broni miotającej. Ponadto do produkcji broni powszechnie już wykorzystywano żelazo, znacznie trwalsze niż brąz czy miedź, ale też używano jeszcze „prymitywnego” surowca, jakim był kamień. Do produkcji rydwanów użyto prawdopodobnie szlachetnego drewna, jak heban czy cedr, a nawet metalu, dzięki czemu wozy bojowe Asyrii i Kusz miały doskonałą jakość, a co za tym idzie – przewagę nad innymi tego typu jednostkami, służącymi w armiach innych państw. Zaczęły się w tym czasie totalne wojny o surowce, niezbędne zarówno do prowadzenia działań zbrojnych, jak i do prawidłowego rozwoju gospodarki, a także o dostęp do towarów luksusowych. Prym w tego typu wojnach wiodła Asyria, ale dzielnie jej sekundowało imperium Kusz.
Opisywanie tego okresu stwarza autorom wiele trudności. Niedostateczna baza źródłowa, czy wręcz istnienie kilku chronologii1 tych czasów, kilku wersji tego samego imienia lub nazwy geograficznej w literaturze przedmiotu, znacznie komplikuje sprawę. Dlatego autor używający w swoich publikacjach imion własnych czy nazw geograficznych dotyczących tego rejonu musi dokonywać wyboru odpowiedniej ich wersji. Ja w swojej pracy oparłem się głównie na transkrypcji nazw własnych i imion zamieszczonej w pracach Grimala i Welsby’ego. Zdawkowe relacje w pisanych tekstach źródłowych (które, notabene, zostały częściowo przedstawione w niniejszej pracy) czy ograniczony materiał archeologiczny stawiają przed badaczem dodatkowe wyzwanie. Niniejsza książka jest pierwszą w Polsce, a możliwe, że także na świecie, tak szeroką próbą przedstawienia zagadnień w tej formie. Zrezygnowano ze szczegółowego omówienia typologii uzbrojenia, ze względu na rozmiary niniejszego opracowania. Opracowanie takiej typologii, dotyczącej Kusz czy Asyrii, wymaga osobnego potraktowania w innej książce. W epilogu przedstawiono dalsze dzieje Imperium Kusz do IV wieku p.n.e., ponieważ jest to bardzo słabo znany aspekt historii, ale wart przedstawienia szerszemu gronu czytelników. W tym fragmencie książki cytuję praktycznie wszystkie dokumenty pisane dotyczące spraw militarnych, związanych z państwowością Kusz w omawianym okresie. Dokumenty te charakteryzuje nieco zawiły język, charakterystyczny dla epoki. Cytowane w niniejszej publikacji teksty są tłumaczone z translacji tekstów oryginalnych na język angielski. Mogą z tego wynikać pewne nieścisłości w stosunku do oryginałów, niemniej tłumaczenia zachowują pierwotny sens prezentowanych tekstów. Teksty te zostały opublikowane w kilku zbiorczych opracowaniach. Najważniejszym z nich jest publikacja oznaczona w treści jako FHN I, II, czyli Fontes Historiae Nubiorum, Textual Sources For The History of Middle Nile Region Between The Eighth Century BC And The Sixth Century AD, Volume I I II , Bergen 1994.
1 Chronologie te zostały przedstawione w tabeli na końcu książki
więcej..
