Podstawowe czynności pielęgnacyjne i zabiegi medyczne - ebook

AUTORKI

Małgorzata Dziechciaż

Dr n. o zdr., mgr pielęgniarstwa, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa geriatrycznego, zastępca dyrektora Instytutu Ochrony Zdrowia w Państwowej Wyższej Szkole Techniczno-Ekonomicznej im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu, wieloletni nauczyciel akademicki na kierunku pielęgniarstwo, autorka publikacji naukowych poświęconych tematyce starzenia się i starości oraz opieki nad pacjentami. Pielęgniarka z wieloletnim doświadczeniem zawodowym w zakresie chirurgii, podstawowej opieki zdrowotnej i długoterminowej opieki domowej.

Beata Boratyn

Mgr pielęgniarstwa, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa internistycznego, instruktor w Państwowej Wyższej Szkole Techniczno-Ekonomicznej im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu, wieloletni nauczyciel akademicki na kierunku pielęgniarstwo, autorka publikacji z zakresu opieki pielęgniarskiej nad pacjentami. Pielęgniarka z wieloletnim doświadczeniem zawodowym w zakresie stacjonarnej opieki długoterminowej.

Katarzyna Korman-Zawadzka

Mgr pielęgniarstwa, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa kardiologicznego oraz anestezjologii i intensywnej opieki, instruktor w Państwowej Wyższej Szkole Techniczno-Ekonomicznej im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu, nauczyciel akademicki na kierunku pielęgniarstwo. Pielęgniarka z wieloletnim doświadczeniem zawodowym w zakresie kardiologii i ratownictwa medycznego.

Justyna Miazga

Mgr pielęgniarstwa, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego, instruktor w Państwowej Wyższej Szkole Techniczno-Ekonomicznej im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu, nauczyciel akademicki na kierunku pielęgniarstwo. Pielęgniarka z wieloletnim doświadczeniem zawodowym w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej i domowej opieki długoterminowej.

Patrycja Trojnar

Mgr pielęgniarstwa, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologii i intensywnej opieki, instruktor w Państwowej Wyższej Szkole Techniczno-Ekonomicznej im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu. Nauczyciel akademicki na kierunku pielęgniarstwo, autorka publikacji z zakresu symulacji medycznej oraz opieki pielęgniarskiej nad pacjentami. Pielęgniarka z wieloletnim doświadczeniem zawodowym w zakresie intensywnej terapii.PRZEDMOWA

Postępujący rozwój medycyny pociąga za sobą konieczność podnoszenia jakości kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodów medycznych i wprowadzenia obiektywnych metod weryfikacji uzyskanych przez studentów efektów uczenia się. Kształcenie na kierunkach medycznych tj.: lekarski, pielęgniarstwo, położnictwo i ratownictwo medyczne regulowane jest standardami kształcenia przygotowującymi do wykonywania tych zawodów. Zgodnie ze standardami kształcenia, wśród efektów uczenia się osiąganych przez absolwentów wyżej wymienionych kierunków znajdują się efekty z zakresu umiejętności wykonywania podstawowych zabiegów medycznych tj. np.: pomiar podstawowych parametrów życiowych, wstrzyknięcia dożylne, domięśniowe i podskórne, kaniulacja żył obwodowych, pobieranie obwodowej krwi żylnej, pobieranie krwi włośniczkowej do oznaczenia poziomu glikemii, cewnikowanie pęcherza moczowego oraz zgłębnikowanie żołądka, których osiągnięcie jest niezbędne do wykonywania zarówno zawodu lekarza, pielęgniarki, położnej, jak i ratownika medycznego.

Weryfikacja osiągniętych efektów uczenia się w zakresie umiejętności wymaga bezpośredniej obserwacji studenta wykonującego określoną czynność lub dany zabieg. Student oceniany jest na podstawie list kontrolnych (check-list), które są prostym narzędziem umożliwiającym rzetelną i obiektywną ocenę stopnia opanowania przez studenta danej umiejętności.

Podręcznik „Podstawowe czynności pielęgnacyjne i zabiegi medyczne. Podstawy teoretyczne i katalog check-list” składa się z dwóch części. W części pierwszej opisano wybrane podstawowe czynności związane z zapobieganiem rozprzestrzeniania się zakażeń, higieną pacjenta i jego otoczenia oraz zabiegami usprawniania ruchowego i procesu oddychania pacjenta. W części drugiej zawarto opisy wybranych podstawowych zabiegów medycznych: diagnostycznych, przeciwzapalnych, związanych z wydalaniem kału, moczu, odżywianiem i podawaniem leków różnymi drogami.

Każdy podrozdział odnosi się do innej czynności pielęgnacyjnej lub zabiegu medycznego i zawiera cel główny oraz cele szczegółowe, które powinny być osiągnięte w zakresie realizowanego tematu oraz cele, wskazania, przeciwwskazania i zasady wykonywania danej czynności/danego zabiegu, a także uwagi, w których opisano najistotniejsze kwestie związane z daną czynnością/zabiegiem. Ponadto, w każdym podrozdziale umieszczono listę kontrolną (check-listę) do obiektywnej oceny wykonania danej czynności/danego zabiegu i proponowane kryteria zaliczenia.

Check-listy zawierają część wstępną, na którą składają się m.in. przedstawienie się, identyfikacja pacjenta, przedstawienie pacjentowi celu wykonania czynności/zabiegu i uzyskanie zgody pacjenta na jej/jego wykonanie; część właściwą, obejmującą techniczne wykonanie czynności/zabiegu oraz część końcową obejmującą czynności porządkowe i dokumentowanie wykonania czynności/zabiegu. W check-listach czynność/zabieg podzielono na elementy, w zależności od stopnia złożoności danej czynności/danego zabiegu, które oceniany student, krok po kroku, powinien wykonać. Za każdy prawidłowo wykonany element danej czynności/danego zabiegu student otrzymuje 1 punkt, zaś za nieprawidłowo lub w ogóle nie wykonany – 0 punktów. Po zakończeniu wykonywania przez studenta czynności/zabiegu należy zsumować uzyskane punkty i w oparciu o wskazane kryteria wystawić studentowi ocenę. Każda lista kontrolna zawiera także, tzw. punkty krytyczne – zaznaczone elementy, które są uznane za najistotniejsze w danej czynności/danym zabiegu. Niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie nawet jednego punktu krytycznego skutkuje nie zaliczeniem czynności/zabiegu niezależnie od liczby uzyskanych przez studenta punktów. W niniejszym opracowaniu jako podstawę zaliczenia czynności/zabiegu zaproponowano uzyskanie minimum 60% możliwych do osiągnięcia punktów. Ze względu na powtarzalny format i ustrukturyzowanie check-listy stanowią rzetelne, obiektywne narzędzie oceny opanowania przez studenta umiejętności.

Niniejszy podręcznik adresowany jest przede wszystkim do studentów kierunku pielęgniarstwo studia pierwszego stopnia, ponieważ zarówno część pierwsza, jak i druga odnosi się do wybranych umiejętności, które studenci tego kierunku – zgodnie ze standardem kształcenia – osiągają z zakresu podstaw opieki pielęgniarskiej. Część druga książki i wybrane podrozdziały części pierwszej dedykowane są także studentom kierunków: lekarskiego, położnictwa oraz ratownictwa medycznego. Zgodnie ze standardami kształcenia dla tych kierunków treści zawarte w opracowaniu odnoszą się: dla kierunku lekarskiego – do wybranych umiejętności jakie studenci osiągają z zakresu wykonywania podstawowych procedur i zabiegów medycznych, dla kierunku położnictwo – do wybranych umiejętności z zakresu podstaw opieki położniczej, natomiast dla kierunku ratownictwo medyczne – do wybranych umiejętności z zakresu podstawowych zabiegów medycznych oraz technik zabiegów medycznych. Odbiorcami książki mogą być także nauczyciele akademiccy wyżej wymienionych kierunków realizujący zajęcia w pracowniach umiejętności, centrach symulacji oraz w podmiotach leczniczych w ramach prowadzonych zajęć praktycznych i praktyk zawodowych. Ponadto, odbiorcami zagadnień dotyczących czynności higienicznych, pielęgnacyjnych, stosowania różnych metod karmienia mogą być także opiekunowie medyczni oraz osoby przygotowujące się do pracy w tym zawodzie. Wykonywanie zawodów medycznych wymaga ustawicznego kształcenia, dlatego treści zawarte w opracowaniu mogą być przydatne pielęgniarkom, położnym, lekarzom i ratownikom medycznym czynnym zawodowo, jako źródło aktualizowania wiedzy i umiejętności.

Autorkami podręcznika są czynne zawodowo pielęgniarki z wieloletnim doświadczeniem będące jednocześnie nauczycielami akademickimi na kierunku pielęgniarstwo, uczącymi studentów m.in. podstaw pielęgniarstwa. Publikacja została napisana w oparciu o aktualne pozycje piśmiennictwa polsko- i anglojęzycznego, a także o wytyczne polskie i międzynarodowe. W publikacji starano się uwzględnić własne doświadczenia i dobre praktyki zawodowe.

Autorki mają nadzieję, że podręcznik „Podstawowe czynności pielęgnacyjne i zabiegi medyczne. Podstawy teoretyczne i katalog check-list” stanie się dla odbiorców przydatną pozycją do nauki umiejętności z zakresu podstawowych czynności pielęgnacyjnych i zabiegów medycznych, a także będzie istotnym uzupełnieniem istniejących publikacji z tego zakresu.

dr n. o zdr. Małgorzata Dziechciaż

mgr Beata Boratyn

mgr Katarzyna Korman-Zawadzka

mgr Justyna Miazga1. WYBRANE PODSTAWOWE CZYNNOŚCI ZAPOBIEGAJĄCE ROZPRZESTRZENIANIU SIĘ ZAKAŻEŃ – PODSTAWY TEORETYCZNE I CHECK-LISTY

1.1. HIGIENICZNE MYCIE RĄK

Cel główny zajęć: nabycie umiejętności higienicznego mycia rąk.

Cele szczegółowe zajęć:

1. Poznanie celu, wskazań, przeciwwskazań, zasad higienicznego mycia rąk.

2. Poznanie techniki wykonania higienicznego mycia rąk.

3. Nabycie umiejętności mycia rąk.

4. Nabycie umiejętności dezynfekcji rąk.

Cele higienicznego mycia rąk:

1. Usunięcie przejściowej flory bakteryjnej.

2. Częściowe usunięcie stałej flory bakteryjnej.

3. Zapobieganie rozprzestrzenianiu się zakażeń.

4. Ochrona siebie i pacjentów przed drobnoustrojami chorobotwórczymi.

5. Ochrona otoczenia swojego i pacjentów przed drobnoustrojami chorobotwórczymi.

Wskazania do wykonania higienicznego mycia rąk według wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO):

1. Przed kontaktem z pacjentem.

2. Przed czystą aseptyczną procedurą.

3. Po ekspozycji na płyny ustrojowe.

4. Po kontakcie z pacjentem.

5. Po kontakcie z otoczeniem pacjenta.

Przeciwwskazania: brak.

Zasady obowiązujące podczas higienicznego mycia rąk:

1. Przygotowanie rąk: paznokcie krótko obcięte, bez lakieru, hybrydy, żelu, usunięcie biżuterii, zegarka.

2. Przygotowanie stanowiska do mycia rąk: bieżąca, ciepła woda, bateria umywalkowa łokciowa lub bezdotykowa, ręczniki jednorazowego użytku, dozownik z mydłem łokciowy lub bezdotykowy, dozownik z preparatem antyseptycznym łokciowy lub bezdotykowy, kosz na odpady z pedałem.

3. Przestrzeganie czasu mycia rąk wodą i mydłem (40–60 sekund, wykonanie każdej czynności 5 razy).

4. Przestrzeganie czasu dezynfekcji rąk (20–30 sekund, wykonanie każdej czynności 5 razy).

5. Zastosowanie odpowiedniej ilości mydła i preparatu antyseptycznego (wypełnienie mydłem oraz preparatem antyseptycznym pełnego zagłębienia dłoni).

6. Dokładne osuszanie rąk przed ich dezynfekcją.

Uwagi:

Należy pamiętać, że:

• równie ważne jak higieniczne mycie rąk jest dbanie o utrzymanie warstwy hydrolipidowej skóry rąk poprzez właściwą pielęgnację (stosowanie kosmetyków ochronnych, nawilżających, chroniących skórę przed uszkodzeniem).

CHECK-LISTA: HIGIENICZNE MYCIE RĄK

Lp.

Wykonywane czynności

Punkty możliwe do uzyskania 0–1

1.

Student włączył letnią, bieżącą wodę, spłukał skórę rąk od palców w kierunku nadgarstków.

2.

Student pobrał przy użyciu łokcia porcję mydła z dozownika w ilości takiej, aby wypełniało pełne zagłębienie dłoni.

3.

Student dokonał mycia rąk, powtarzając każdą czynność 5 razy:

• pocierał wewnętrzne części dłoni, rozprowadzając mydło,

• pocierał prawą wewnętrzną częścią dłoni o lewą grzbietową część dłoni, następnie pocierał lewą wewnętrzną częścią dłoni o prawą grzbietową część dłoni,

• pocierał wewnętrzne części dłoni z przeplecionymi palcami,

• pocierał grzbietową częścią złożonych i zgiętych palców prawej dłoni o wewnętrzną część lewej dłoni, następnie pocierał grzbietową częścią złożonych i zgiętych palców lewej dłoni o wewnętrzną część prawej dłoni,

• pocierał ruchem obrotowym kciuk prawej dłoni wewnętrzną częścią zaciśniętej na nim lewej dłoni, następnie pocierał ruchem obrotowym kciuk lewej dłoni wewnętrzną częścią zaciśniętej na nim prawej dłoni,

• pocierał ruchem obrotowym, opuszkami palców prawej dłoni zagłębienie lewej dłoni, następnie pocierał ruchem obrotowym, opuszkami palców lewej dłoni zagłębienie prawej dłoni,

• pocierał ruchem obrotowym, opuszkami palców prawej dłoni zagłębienie lewej dłoni, następnie pocierał ruchem obrotowym, opuszkami palców lewej dłoni zagłębienie prawej dłoni.

4.

Student spłukał dłonie pod bieżącą wodą od opuszków palców w kierunku nadgarstków.

5.

Student zamknął dopływ wody przy użyciu łokcia.

6.

Student osuszył dłonie ręcznikiem jednorazowego użytku, wyrzucił ręcznik do kosza z nożnym pedałem.

7.

Student pobrał przy użyciu łokcia porcję środka dezynfekcyjnego z dozownika w ilości takiej, aby wypełnił pełne zagłębienie dłoni.

8.

Student dokonał dezynfekcji rąk, powtarzając każdą czynność 5 razy:

• pocierał wewnętrzne części dłoni, rozprowadzając preparat antyseptyczny,

• pocierał prawą wewnętrzną częścią dłoni o lewą grzbietową część dłoni, następnie pocierał lewą wewnętrzną częścią dłoni o prawą grzbietową część dłoni,

• pocierał wewnętrzne części dłoni z przeplecionymi palcami,

• pocierał grzbietową częścią złożonych i zgiętych palców prawej dłoni o wewnętrzną część lewej dłoni, następnie pocierał grzbietową częścią złożonych i zgiętych palców lewej dłoni o wewnętrzną część prawej dłoni,

• pocierał ruchem obrotowym kciuk prawej dłoni o wewnętrzną część zaciśniętej na nim lewej dłoni, następnie pocierał ruchem obrotowym kciuk lewej dłoni o wewnętrzną część zaciśniętej na nim prawej dłoni,

• pocierał ruchem obrotowym, opuszkami palców prawej dłoni zagłębienie lewej dłoni, następnie pocierał ruchem obrotowym, opuszkami palców lewej dłoni zagłębienie prawej dłoni,

• pocierał ruchem obrotowym, opuszkami palców prawej dłoni zagłębienie lewej dłoni, następnie pocierał ruchem obrotowym, opuszkami palców lewej dłoni zagłębienie prawej dłoni.

Suma punktów:

Sprzęt potrzebny do wykonania czynności:

• dozownik z mydłem,

• ręczniki jednorazowego użytku,

• dozownik z preparatem antyseptycznym,

• kosz na odpady z pedałem,

• umywalka z baterią łokciową.

Proponowane kryteria zaliczenia:

• za prawidłowo wykonaną czynność student otrzymuje 1 pkt, za nieprawidłowo wykonaną czynność lub jej niewykonanie student otrzymuje 0 pkt,

• punkty krytyczne: 3, 8 – niezaliczenie punktów krytycznych skutkuje niezaliczeniem czynności,

• ocena według punktacji:

– 8 pkt – bardzo dobry,

– 7 pkt – ponad dobry,

– 6 pkt – dobry,

– 5 pkt – dość dobry,

– 4 pkt – dostateczny,

– poniżej 4 pkt – niedostateczny.

1.2. ZAKŁADANIE I ZDEJMOWANIE NIEJAŁOWYCH RĘKAWICZEK

Cel główny zajęć: nabycie umiejętności zakładania i zdejmowania niejałowych rękawiczek.

Cele szczegółowe zajęć:

1. Poznanie celu, wskazań, przeciwwskazań, zasad zakładania niejałowych rękawiczek.

2. Poznanie techniki zakładania niejałowych rękawiczek.

3. Poznanie celu, wskazań, przeciwwskazań, zasad zdejmowania niejałowych rękawiczek.

4. Poznanie techniki zdejmowania niejałowych rękawiczek.

5. Nabycie umiejętności zakładania niejałowych rękawiczek.

6. Nabycie umiejętności zdejmowania niejałowych rękawiczek.

Cele zakładania i zdejmowania niejałowych rękawiczek:

1. Ochrona rąk przed drobnoustrojami chorobotwórczymi.

2. Ochrona rąk przed czynnikami biologicznymi i chemicznymi.

3. Zapobieganie rozprzestrzenianiu się zakażeń.

Wskazania do założenia niejałowych rękawiczek:

1. W każdym przypadku przewidywanego kontaktu z materiałem potencjalnie zakaźnym, np. krew, wydzieliny zawierające widoczne domieszki krwi.

2. W każdym przypadku przewidywanego kontaktu z wydalinami, wydzielinami pacjenta.

3. W każdym przypadku przewidywanego kontaktu z błoną śluzową lub naruszoną ciągłością skóry.

4. W każdym przypadku przewidywanego kontaktu z materiałem potencjalnie niebezpiecznym, np.: środki do dezynfekcji, cytostatyki.

Wskazania do zdjęcia niejałowych rękawiczek:

1. Bezpośrednio po wykonaniu czynności, która była wykonywana w rękawiczkach.

Przeciwwskazania: brak.

Zasady obowiązujące podczas zakładania niejałowych rękawiczek:

1. Higieniczne umycie lub dezynfekcja rąk przed założeniem rękawiczek.

2. Dobranie rozmiaru rękawiczek w taki sposób, by nie były ani za małe ani za duże.

3. Dobranie rodzaju rękawiczek, np.: lateksowe, nitrylowe, winylowe.

4. Wyjmowanie rękawiczek z oryginalnych opakowań.

5. Zakładanie rękawiczek bezpośrednio przed wykonaniem czynności.

6. Stosowanie tylko nieuszkodzonych rękawiczek.

Zasady obowiązujące podczas zdejmowania niejałowych rękawiczek:

1. Niedotykanie zewnętrzną stroną rękawiczek skóry rąk.

2. Zdjęcie rękawiczek bezpośrednio po wykonaniu czynności, która była wykonywana w rękawiczkach.

3. Higieniczne mycie lub dezynfekcja rąk bezpośrednio po zdjęciu rękawiczek.

Uwagi:

Należy pamiętać, że:

• stosowanie rękawiczek nie zastępuje higienicznego mycia rąk,

• nie należy przemieszczać się z pomieszczenia do pomieszczenia w nałożonych rękawiczkach,

• wykonując czynność przy pacjencie w rękawiczkach, należy je zmienić, jeśli istnieje ryzyko rozprzestrzenienia zakażenia z jednego miejsca na drugie.

CHECK-LISTA: ZAKŁADANIE I ZDEJMOWANIE NIEJAŁOWYCH RĘKAWICZEK

Lp.

Wykonywane czynności

Punkty możliwe do uzyskania 0–1

Zakładanie niejałowych rękawiczek

1.

Student zdezynfekował ręce.

2.

Student wyjął z opakowania pierwszą rękawiczkę za górną część mankietu.

3.

Student nałożył pierwszą rękawiczkę na dłoń.

4.

Student wyjął z opakowania drugą rękawiczkę ręką bez nałożonej rękawiczki za górną część mankietu.

5.

Student ręką w nałożonej pierwszej rękawiczce chwycił drugą rękawiczkę, odwijając zewnętrzną jej powierzchnię i nałożył ją na drugą rękę, unikając dotykania skóry przedramienia.

Zdejmowanie niejałowych rękawiczek

6.

Student chwycił palcami zewnętrzną część jednej rękawiczki na wysokości nadgarstka, nie dotykając skóry przedramienia, ściągnął rękawiczkę, odwracając wewnętrzną stroną na zewnątrz.

7.

Student przytrzymał zdjętą rękawiczkę.

8.

Student wsunął palce dłoni bez rękawiczki między nałożoną rękawiczkę a nadgarstek, tak by nie dotykać zewnętrznej strony nałożonej rękawiczki, następnie zdjął rękawiczkę, zwijając ją wzdłuż dłoni i naciągając na zdjętą wcześniej rękawiczkę.

9.

Student wyrzucił zdjęte rękawiczki do kosza z pedałem.

10.

Student zdezynfekował ręce.

Suma punktów:

Sprzęt potrzebny do wykonania czynności:

• dozownik z płynem antyseptycznym,

• opakowanie rękawiczek niejałowych,

• kosz na odpady z pedałem.

Proponowane kryteria zaliczenia:

• za prawidłowo wykonaną czynność student otrzymuje 1 pkt, za nieprawidłowo wykonaną czynność lub jej niewykonanie student otrzymuje 0 pkt,

• punkty krytyczne: 5, 8 – niezaliczenie punktów krytycznych skutkuje niezaliczeniem czynności,

• ocena według punktacji:

– 10 pkt – bardzo dobry,

– 9 pkt – ponad dobry,

– 8 pkt – dobry,

– 7 pkt – dość dobry,

– 6 pkt – dostateczny,

– poniżej 6 pkt – niedostateczny.

1.3. ZAKŁADANIE JAŁOWYCH RĘKAWICZEK

Cel główny zajęć: nabycie umiejętności zakładania jałowych rękawiczek.

Cele szczegółowe zajęć:

1. Poznanie celu, wskazań, przeciwwskazań, zasad zakładania jałowych rękawiczek.

2. Poznanie techniki zakładania jałowych rękawiczek.

3. Nabycie umiejętności zakładania jałowych rękawiczek.

Cele zakładania jałowych rękawiczek:

1. Ochrona rąk przed drobnoustrojami chorobotwórczymi podczas wykonywania zabiegów aseptycznych, inwazyjnych i związanych z podwyższonym ryzykiem zakażenia.

2. Zapobieganie rozprzestrzenianiu się zakażeń.

3. Uzyskanie aseptyki dla pacjenta.

Wskazania do założenia jałowych rękawiczek:

1. Wykonywanie procedur chirurgicznych.

2. Odbieranie porodu i badanie ginekologiczne.

3. Inwazyjne procedury radiologiczne.

4. Wykonywanie procedur związanych z dostępem naczyniowym (linie centralne).

Przeciwwskazania: brak.

Zasady obowiązujące podczas zakładania jałowych rękawiczek:

1. Higieniczne umycie rąk przed założeniem rękawiczek.

2. Dobranie rozmiaru rękawiczek w taki sposób, by nie były ani za małe ani za duże.

3. Sprawdzenie opakowania przed założeniem rękawiczek pod względem uszkodzenia i zawilgocenia.

4. Zakładanie rękawiczek bezpośrednio przed wykonaniem czynności.

5. Przestrzeganie techniki zakładania jałowych rękawiczek, tak by ich nie zainfekować.

6. Dotykanie rękami z założonymi rękawiczkami wyłącznie jałowego sprzętu.

Uwagi:

Należy pamiętać, aby:

• bezwzględnie zakończyć procedurę zakładania jałowych rękawiczek w przypadku ich zainfekowania i rozpocząć procedurę od początku z zastosowaniem nowego opakowania rękawiczek,

• bezwzględnie zmienić rękawiczki w przypadku zainfekowania ich poprzez kontakt z przedmiotem lub powierzchnią niejałową.

CHECK-LISTA: ZAKŁADANIE JAŁOWYCH RĘKAWICZEK

Lp.

Wykonywane czynności

Punkty możliwe do uzyskania 0–1

1.

Student umył i zdezynfekował ręce.

2.

Student sprawdził opakowanie zewnętrzne, czy nie jest uszkodzone i zawilgocone. Otworzył zewnętrzne opakowanie rękawiczek i wyjął opakowanie wewnętrzne.

3.

Student położył wewnętrzne – jałowe opakowanie na tacy, nie dotykając dłońmi tacy.

4.

Student otworzył opakowanie za mankiet w taki sposób, by nie dotykać rękami wewnętrznej strony opakowania i odwinął dolny mankiet pod spód.

5.

Student kciukiem i palcem wskazującym ręki niedominującej chwycił odwinięty mankiet pierwszej rękawiczki, dotykając jedynie wewnętrznej powierzchni rękawiczki.

6.

Student ostrożnie naciągnął rękawiczkę na rękę dominującą, trzymając odwinięty mankiet na poziomie nadgarstka.

7.

Student palce dłoni w rękawiczce wsunął pod mankiet drugiej rękawiczki i podniósł rękawiczkę, tak by nie dotykać kciukiem rękawiczki.

8.

Student ostrożnie jednym ruchem naciągnął drugą rękawiczkę na rękę bez rękawiczki do wysokości nadgarstka.

9.

Student odwinął mankiet pierwszej rękawiczki, delikatnie wsuwając palce drugiej ręki pod odwinięcie mankietu.

10.

Student poprawił ułożenie rękawiczek na palcach i w przestrzeniach między palcami.

Suma punktów:

Sprzęt potrzebny do wykonania czynności:

• miejsce do mycia i dezynfekcji rąk,

• dozownik z płynem antyseptycznym,

• opakowanie jałowych rękawiczek,

• taca,

• kosz na odpady z pedałem.

Proponowane kryteria zaliczenia:

• za prawidłowo wykonaną czynność student otrzymuje 1 pkt, za nieprawidłowo wykonaną czynność lub jej niewykonanie student otrzymuje 0 pkt,

• punkty krytyczne: 5, 7 – niezaliczenie punktów krytycznych skutkuje niezaliczeniem czynności,

• ocena według punktacji:

– 10 pkt – bardzo dobry,

– 9 pkt – ponad dobry,

– 8 pkt – dobry,

– 7 pkt – dość dobry,

– 6 pkt – dostateczny,

– poniżej 6 pkt – niedostateczny.2. WYBRANE PODSTAWOWE CZYNNOŚCI ZWIĄZANE Z UTRZYMANIEM HIGIENY OTOCZENIA PACJENTA – PODSTAWY TEORETYCZNE I CHECK-LISTY

2.1. PRZEŚCIELENIE ŁÓŻKA PUSTEGO

Cel główny zajęć: nabycie umiejętności prześcielenia łóżka pustego.

Cele szczegółowe zajęć:

1. Poznanie celu, wskazań, przeciwwskazań, zasad prześcielenia łóżka pustego.

2. Poznanie techniki wykonania prześcielenia łóżka pustego.

3. Nabycie umiejętności zastosowania techniki prześcielenia łóżka pustego.

Cele prześcielenia łóżka pustego:

1. Wyrabianie u pacjentów prawidłowych nawyków higienicznych.

2. Zapewnienie komfortu pacjenta i estetyki otoczenia.

3. Zapobieganie powikłaniom, np.: odparzeniom, odleżynom, przykurczom.

Wskazania do wykonania prześcielenia łóżka pustego:

1. Brak samodzielności lub ograniczona samodzielność pacjenta w zakresie prześcielenia łóżka.

2. Zapewnienie pacjentowi wygody przebywania w łóżku.

Przeciwwskazania:

1. Brak zgody pacjenta na prześcielenie łóżka pustego.

2. Brak możliwości opuszczenia łóżka przez pacjenta.

Zasady obowiązujące podczas prześcielenia łóżka pustego:

1. Uzyskanie zgody pacjenta na prześcielenie łóżka pustego.

2. Poinformowanie pacjenta o celu prześcielenia łóżka pustego.

3. Zaplanowanie czasu prześcielenia łóżka.

4. Przestrzeganie zasad higieny, tj.: higieniczne umycie rąk, stosowanie rękawiczek jednorazowego użytku, stosowanie fartucha ochronnego jednorazowego użytku, unikanie dotykania pościelą ubrania osoby prześcielającej łóżko.

5. Zachowanie postawy oszczędzającej kręgosłup osoby prześcielającej łóżko (ugięte kończyny dolne w stawach kolanowych, postawa wyprostowana).

6. Dopasowanie wysokości łóżka do osoby prześcielającej łóżko w taki sposób, aby możliwe było zachowanie postawy oszczędzającej kręgosłup.

7. Dokładne usunięcie okruchów z materaca.

8. Równomierne rozłożenie i naciągnięcie pościeli.

Uwagi:

Należy pamiętać, aby:

• okruchy zawsze usuwać do miski nerkowatej, a nie na podłogę,

• dobrze naciągnąć i umocować prześcieradło, gdyż nawet niewielkie zagniecenia i nierówności mogą przyczynić się do powstania powikłań i znacznie pogorszyć samopoczucie pacjenta.

CHECK-LISTA: PRZEŚCIELENIE ŁÓŻKA PUSTEGO

Lp.

Wykonywane czynności

Punkty możliwe do uzyskania 0–1

1.

Student zdezynfekował ręce, założył rękawiczki i fartuch ochronny.

2.

Student odstawił szafkę przyłóżkową, krzesło postawił przy dolnej ramie łóżka.

3.

Student odłożył poduszkę na krzesło.

4.

Student poluzował podkład i prześcieradło od dołu łóżka ku górze, poluzował wierzchnie przykrycie od góry ku dołowi.

5.

Student przeszedł na lewą stronę łóżka, poluzował podkład i prześcieradło od dołu łóżka ku górze, poluzował wierzchnie przykrycie od góry ku dołowi.

6.

Student chwycił za dolne rogi wierzchniego przykrycia, dołożył je do rogów górnych, ponownie powtórzył czynność od dołu do góry, złożył wierzchnie przykrycie w połowie szerokości i odłożył na krzesło.

7.

Student przeszedł na prawą stronę łóżka, zdjął podkład płócienny, chwytając prawą ręką za górny bliższy róg, lewą ręką za środek podkładu, złożył pokład na pół, zdjął z łóżka, jeszcze raz złożył na pół i odłożył na krzesło.

8.

Student zdjął podkład ochronny, chwytając prawą ręką za górny bliższy róg, lewą ręką za środek podkładu, złożył pokład na pół, zdjął z łóżka, jeszcze raz złożył na pół i odłożył na krzesło.

9.

Student wsunął rękę pod prześcieradło w połowie jego długości, uniósł je, drugą ręką uchwycił od góry i ściągnął płasko z łóżka, odłożył na krzesło.

10.

Student nałożył na rękę myjkę i usunął okruszki z materaca do miski nerkowatej od środka na zewnątrz w stronę wezgłowia, następnie od środka na zewnątrz w stronę dolnej ramy łóżka.

11.

Student rozłożył prześcieradło na łóżku tą samą stroną do materaca co poprzednio.

12.

Student wyrównał prześcieradło z dolnym brzegiem materaca.

13.

Student nadmiar górnej części prześcieradła naciągnął do wezgłowia, podłożył pod materac i wykonał narożnik kopertowy.

14.

Student podwinął boczne brzegi prześcieradła pod materac, naciągając na środku i w dole łóżka.

15.

Student ułożył podkład ochronny na wysokości dolnego brzegu poduszki w taki sposób, by krawędzie złożenia podkładu znajdowały się na środku łóżka, odwinął górną część podkładu na dalszą część łóżka, a dolną podłożył pod materac.

16.

Student ułożył podkład płócienny na podkład ochronny w taki sposób, by krawędzie złożenia podkładu znajdowały się na środku łóżka, odwinął górną część podkładu na dalszą część łóżka, a dolną podłożył pod materac.

17.

Student przeszedł na lewą stronę łóżka, naciągnął prześcieradło do wezgłowia, podłożył nadmiar górnej części pod materac i wykonał narożnik kopertowy.

18.

Student podwinął boczne brzegi prześcieradła pod materac, naciągając go pośrodku i w dole łóżka.

19.

Student rozłożył i naciągnął podkład ochronny, brzeg podkładu podłożył pod materac.

20.

Student rozłożył i naciągnął podkład płócienny, brzeg podkładu podłożył pod materac.

21.

Student przeszedł na prawą stronę łóżka, zabrał wierzchnie okrycie z krzesła, ułożył je około 40 cm poniżej wezgłowia.

22.

Student rozłożył wierzchnie przykrycie od góry ku dołowi.

23.

Student podwinął wierzchnie przykrycie, wyrównując z brzegiem materaca od góry ku dołowi.

24.

Student przeszedł na lewą stronę łóżka, podwinął wierzchnie przykrycie, wyrównując z brzegiem materaca od góry ku dołowi.

25.

Student przeszedł na prawą stronę łóżka, zabrał poduszkę z krzesła i ułożył na wezgłowiu łóżka.

26.

Student przystawił szafkę przyłóżkową i krzesło.

27.

Student zdjął fartuch ochronny, rękawiczki i odłożył do miski nerkowatej, zdezynfekował ręce.

Suma punktów:

Sprzęt potrzebny do wykonania czynności:

• dozownik z preparatem antyseptycznym,

• rękawiczki jednorazowego użytku,

• fartuch ochronny jednorazowego użytku,

• myjka jednorazowego użytku,

• miska nerkowata,

• taca,

• łóżko szpitalne z pościelą.

Proponowane kryteria zaliczenia:

• za prawidłowo wykonaną czynność student otrzymuje 1 pkt, za nieprawidłowo wykonaną czynność lub jej niewykonanie student otrzymuje 0 pkt,

• punkt krytyczny: 11 – niezaliczenie punktu krytycznego skutkuje niezaliczeniem czynności,

• ocena według punktacji:

– 27–25 pkt – bardzo dobry,

– 24–22 pkt – ponad dobry,

– 21–19 pkt – dobry,

– 18–17 pkt – dość dobry,

– 16 pkt – dostateczny,

– poniżej 16 pkt – niedostateczny.

2.2. PRZEŚCIELENIE ŁÓŻKA Z PACJENTEM

Cel główny zajęć: nabycie umiejętności prześcielenia łóżka z pacjentem.

Cele szczegółowe zajęć:

1. Poznanie celu, wskazań, przeciwwskazań, zasad prześcielenia łóżka z pacjentem.

2. Poznanie techniki wykonania prześcielenia łóżka z pacjentem.

3. Nabycie umiejętności zastosowania techniki prześcielenia łóżka z pacjentem.

Cele prześcielenia łóżka z pacjentem:

1. Wyrabianie u pacjentów prawidłowych nawyków higienicznych.

2. Zapewnienie pacjentowi wygody, komfortu, dobrego samopoczucia i estetyki.

3. Zapobieganie powikłaniom, np. odparzeniom, odleżynom, przykurczom.

Wskazania do wykonania prześcielenia łóżka z pacjentem:

1. Brak samodzielności lub ograniczona samodzielność pacjenta w zakresie prześcielenia łóżka.

2. Unieruchomienie pacjenta w łóżku.

3. Zapewnienie pacjentowi wygody przebywania w łóżku.

Przeciwwskazania:

1. Brak zgody pacjenta na prześcielenie łóżka.

Zasady obowiązujące podczas prześcielenia łóżka z pacjentem:

1. Uzyskanie zgody pacjenta na prześcielenie łóżka.

2. Poinformowanie pacjenta o celu prześcielenia łóżka.

3. Ocena stanu pacjenta i ustalenie możliwości współpracy.

4. Dostosowanie liczby osób prześcielających łóżko oraz techniki wykonania prześcielenia łóżka do stanu pacjenta.

5. Zaplanowanie czasu prześcielenia łóżka.

6. Przestrzeganie zasad higieny, tj.: higieniczne umycie rąk, stosowanie rękawiczek jednorazowego użytku, stosowanie fartucha ochronnego jednorazowego użytku, unikanie dotykania pościelą ubrania osoby prześcielającej łóżko.

7. Zachowanie postawy oszczędzającej kręgosłup osoby prześcielającej/osób prześcielających łóżko (ugięte kończyny dolne w stawach kolanowych, postawa wyprostowana).

8. Dopasowanie wysokości łóżka do osoby prześcielającej/osób prześcielających łóżko w taki sposób, aby możliwe było zachowanie postawy oszczędzającej kręgosłup.

9. Zapewnienie pacjentowi intymności.

10. Obserwowanie pacjenta i utrzymywanie z nim kontaktu podczas wykonywania czynności.

11. Zapewnienie pacjentowi bezpieczeństwa i wygody podczas wykonywania czynności.

12. Dokładne usunięcie okruchów z pościeli i materaca.

13. Równomierne rozłożenie i naciągnięcie pościeli.

Uwagi:

Należy pamiętać, aby:

• przed rozpoczęciem prześcielenia łóżka sprawdzić, czy pacjent ma założone dreny, cewniki lub inne sprzęty czy materiały, które mogą ulec przesunięciu lub wysunięciu podczas wykonywania czynności,

• w trakcie prześcielania łóżka u pacjenta, który ma założone dreny, cewniki itp., zapobiec ich wysunięciu, uszkodzeniu,

• dostosować techniki prześcielenia łóżka do stanu pacjenta,

• okruchy zawsze usuwać do miski nerkowatej, a nie na podłogę,

• dobrze naciągnąć i umocować prześcieradło, gdyż nawet niewielkie zagniecenia i nierówności mogą przyczynić się do powstania powikłań i znacznie pogorszyć samopoczucie pacjenta.

CHECK-LISTA: PRZEŚCIELENIE ŁÓŻKA Z PACJENTEM

Lp.

Wykonywane czynności

Punkty możliwe do uzyskania 0–1

1.

Student przedstawił się, zidentyfikował pacjenta, zapoznał go z celem prześcielenia łóżka.

2.

Student uzyskał zgodę na wykonanie czynności.

3.

Student zdezynfekował ręce, założył rękawiczki i fartuch ochrony.

4.

Student odstawił szafkę przyłóżkową, krzesło postawił przy dolnej ramie łóżka, opuścił barierkę.

5.

Student podniósł pacjenta, wyjął poduszkę, położył pacjenta, odłożył poduszkę na krzesło.

6.

Student obluźnił wierzchnie przykrycie, podniósł barierkę.

7.

Student przeszedł na lewą stronę łóżka, opuścił barierkę, ułożył pacjenta na lewym boku i podniósł barierkę.

8.

Student przeszedł na prawą stronę łóżka, opuścił barierkę, obluźnił prześcieradło i podkłady od dołu ku górze.

9.

Student nałożył na rękę myjkę, usunął okruszki z podkładu płóciennego do miski nerkowatej od środka na zewnątrz, odłożył podkład na pacjenta.

10.

Student usunął okruszki z podkładu ochronnego do miski nerkowatej od środka na zewnątrz, odłożył podkład na pacjenta.

11.

Student usunął okruszki z prześcieradła do miski nerkowatej od środka na zewnątrz w stronę wezgłowia i od środka na zewnątrz w stronę dolnej ramy łóżka, odłożył prześcieradło na pacjenta.

12.

Student usunął okruszki z materaca do miski nerkowatej od środka na zewnątrz w stronę wezgłowia i od środka na zewnątrz w stronę dolnej ramy łóżka.

13.

Student rozłożył prześcieradło, naciągnął do wezgłowia i wykonał narożnik kopertowy. Naciągnął prześcieradło, brzeg podłożył pod materac.

14.

Student rozłożył i naciągnął podkład ochronny, brzeg podłożył pod materac, a następnie rozłożył i naciągnął podkład płócienny, brzeg podłożył pod materac.

15.

Student obrócił pacjenta na plecy, ułożył na prawym boku i podniósł barierkę.

16.

Student przeszedł na lewą stronę łóżka, opuścił barierkę, obluźnił prześcieradło i podkłady od dołu ku górze.

17.

Student nałożył na rękę myjkę, usunął okruszki z podkładu płóciennego do miski nerkowatej od środka na zewnątrz, odłożył podkład na pacjenta.

18.

Student usunął okruszki z podkładu ochronnego do miski nerkowatej od środka na zewnątrz, odłożył podkład na pacjenta.

19.

Student usunął okruszki z prześcieradła do miski nerkowatej od środka na zewnątrz w stronę wezgłowia i od środka na zewnątrz w stronę dolnej ramy łóżka, odłożył prześcieradło na pacjenta.

20.

Student usunął okruszki z materaca do miski nerkowatej od środka na zewnątrz w stronę wezgłowia i od środka na zewnątrz w stronę dolnej ramy łóżka.

21.

Student rozłożył prześcieradło, naciągnął do wezgłowia i wykonał narożnik kopertowy. Naciągnął prześcieradło, brzeg podłożył pod materac.

22.

Student rozłożył i naciągnął podkład ochronny, brzeg podłożył pod materac, a następnie, rozłożył i naciągnął podkład płócienny, brzeg podłożył pod materac.

23.

Student obrócił pacjenta na plecy i podniósł barierkę.

24.

Student powrócił na prawą stronę łóżka, obniżył barierkę, podniósł pacjenta i ułożył go na poduszce.

25.

Student podwinął wierzchnie przykrycie od strony dalszej wyrównując z brzegiem materaca, a następnie podwinął wierzchnie przykrycie od strony bliższej wyrównując z brzegiem materaca, podniósł barierkę.

26.

Student przez cały czas wykonywania czynności obserwował pacjenta i utrzymywał z nim kontakt.

27.

Student przystawił szafkę przyłóżkową i krzesło.

28.

Student zdjął fartuch ochronny, rękawiczki i odłożył do miski nerkowatej, zdezynfekował ręce.

29.

Student uporządkował zestaw, umył i zdezynfekował ręce.

30.

Student udokumentował wykonanie czynności.

Suma punktów:

Sprzęt potrzebny do wykonania czynności:

• dozownik z preparatem antyseptycznym,

• rękawiczki jednorazowego użytku,

• fartuch ochronny jednorazowego użytku,

• myjka jednorazowego użytku,

• miska nerkowata,

• taca,

• fantom osoby dorosłej w łóżku,

• karta pielęgnacji pacjenta.

Proponowane kryteria zaliczenia:

• za prawidłowo wykonaną czynność student otrzymuje 1 pkt, za nieprawidłowo wykonaną czynność lub jej niewykonanie student otrzymuje 0 pkt,

• punkty krytyczne: 7, 15 – niezaliczenie punktów krytycznych skutkuje niezaliczeniem czynności,

• ocena według punktacji:

– 30–28 pkt – bardzo dobry,

– 27–25 pkt – ponad dobry,

– 24–22 pkt – dobry,

– 21–19 pkt – dość dobry,

– 18 pkt – dostateczny,

– poniżej 18 pkt – niedostateczny.

2.3. ZMIANA BIELIZNY POŚCIELOWEJ U PACJENTA LEŻĄCEGO

Cel główny zajęć: nabycie umiejętności zmiany bielizny pościelowej u pacjenta leżącego.

Cele szczegółowe zajęć:

1. Poznanie celu, wskazań, przeciwwskazań, zasad zmiany bielizny pościelowej u pacjenta leżącego.

2. Poznanie techniki wykonania zmiany bielizny pościelowej u pacjenta leżącego.

3. Nabycie umiejętności zastosowania techniki zmiany bielizny pościelowej u pacjenta leżącego.

Cele zmiany bielizny pościelowej u pacjenta leżącego:

1. Wyrabianie u pacjentów prawidłowych nawyków higienicznych.

2. Zapewnienie pacjentowi wygody, komfortu, dobrego samopoczucia i estetyki.

3. Zapobieganie powikłaniom, np. odparzeniom, odleżynom, przykurczom.

Wskazania do zmiany bielizny pościelowej u pacjenta leżącego:

1. Brak samodzielności lub ograniczona samodzielność pacjenta w zakresie zmiany bielizny pościelowej.

2. Unieruchomienie pacjenta w łóżku.

3. Zapewnienie pacjentowi wygody i dobrego samopoczucia przebywania w łóżku.

Przeciwwskazania:

1. Brak zgody pacjenta na zmianę bielizny pościelowej.

2. Stan pacjenta wymagający bezwzględnego leżenia w łóżku w jednej pozycji.

Zasady obowiązujące podczas zmiany bielizny pościelowej u pacjenta leżącego:

1. Uzyskanie zgody pacjenta na zmianę bielizny pościelowej.

2. Poinformowanie pacjenta o celu zmiany bielizny pościelowej.

3. Ocena stanu pacjenta i ustalenie możliwości współpracy.

4. Unikanie wyziębiania pacjenta.

5. Dostosowanie liczby osób zmieniających bieliznę pościelową oraz techniki zmiany bielizny pościelowej do stanu pacjenta.

6. Zaplanowanie czasu zmiany bielizny pościelowej.

7. Przestrzeganie zasad higieny, tj.: higieniczne umycie rąk, stosowanie rękawiczek jednorazowego użytku, stosowanie fartucha ochronnego jednorazowego użytku, unikanie dotykania pościelą ubrania osob prześcielającej łóżko.

8. Zachowanie postawy oszczędzającej kręgosłup osoby zmieniającej/osób zmieniających bieliznę pościelową (ugięte kończyny dolne w stawach kolanowych, postawa wyprostowana).

9. Dopasowanie wysokości łóżka do osoby zmieniającej/osób zmieniających bieliznę pościelową w taki sposób, aby możliwe było zachowanie postawy oszczędzającej kręgosłup.

10. Zapewnienie pacjentowi intymności.

11. Obserwowanie pacjenta i utrzymywanie z nim kontaktu podczas wykonywania czynności.

12. Zapewnienie pacjentowi bezpieczeństwa i wygody podczas wykonywania czynności.

13. Dokładne usunięcie okruchów z materaca.

14. Składanie zużytej bielizny pościelowej do wewnątrz i umieszczanie jej bezpośrednio po zdjęciu w koszu na brudną bieliznę.

15. Równomierne rozłożenie i naciągnięcie pościeli.

Uwagi:

Należy pamiętać, aby:

• przed rozpoczęciem zmiany bielizny pościelowej sprawdzić, czy pacjent ma założone dreny, cewniki lub inne sprzęty czy materiały, które mogą ulec przesunięciu lub wysunięciu podczas wykonywania czynności,

• w trakcie zmiany bielizny pościelowej u pacjenta, który ma założone dreny, cewniki itp., zapobiec ich wysunięciu, uszkodzeniu,

• dostosować techniki zmiany bielizny pościelowej do stanu pacjenta,

• okruchy zawsze usuwać do miski nerkowatej, a nie na podłogę,

• zużytą bieliznę pościelową umieszczać bezpośrednio po zdjęciu w koszu na brudną bieliznę,

• dobrze naciągnąć i umocować prześcieradło, gdyż nawet niewielkie zagniecenia i nierówności mogą przyczynić się do powstania powikłań i znacznie pogorszyć samopoczucie pacjenta.

CHECK-LISTA: ZMIANA BIELIZNY POŚCIELOWEJ U PACJENTA LEŻĄCEGO PRZEZ DWIE OSOBY

Lp.

Wykonywane czynności

Punkty możliwe do uzyskania 0–1

1.

Studenci przedstawili się, zidentyfikowali pacjenta, zapoznali go z celem zmiany bielizny pościelowej.

2.

Studenci uzyskali zgodę na wykonanie czynności.

3.

Studenci A i B zdezynfekowali ręce, założyli rękawiczki i fartuchy ochronne.

4.

Studenci A i B postawili parawan przy łóżku pacjenta.

5.

Student A odstawił szafkę przyłóżkową, student B ustawił krzesło przy dolnej ramie łóżka.

6.

Studenci A i B obniżyli barierki, obluźnili wierzchnie przykrycie z góry ku dołowi.

7.

Student B podtrzymał pacjenta, student A wyjął poduszkę i odłożył na krzesło, student B położył pacjenta.

8.

Student A zdjął brudną poszewkę z poduszki w kierunku od siebie i umieścił ją w wózku na brudną bieliznę, student B nałożył czystą poszewkę i odłożył poduszkę na krzesło.

9.

Studenci A i B założyli brzegi wierzchniego przykrycia na pacjenta.

10.

Studenci A i B poluzowali prześcieradło z podkładami z obu stron łóżka od dołu ku górze.

11.

• student B ułożył pacjenta na lewym boku, okrył plecy wierzchnim przykryciem i podtrzymał go,

• student A zwinął i wsunął podkład płócienny pod plecy pacjenta, nałożył na rękę myjkę i wymiótł okruchy do miski nerkowatej z podkładu ochronnego w kierunku na zewnątrz, odłożył podkład na pacjenta, zwinął i wsunął prześcieradło pod plecy pacjenta, wymiótł okruchy z materaca do miski nerkowatej w kierunku od środka na zewnątrz w stronę wezgłowia i od środka na zewnątrz w stronę dolnej ramy łóżka,

• studenci A i B podnieśli barierki,

• studenci A i B nad krzesłem złożyli czyste prześcieradło wzdłuż na pół, następnie w poprzek na pół,

• studenci A i B obniżyli barierki,

• student A ułożył czyste prześcieradło złożonym brzegiem do pleców pacjenta, zaczynając od dołu łóżka, rozłożył je w kierunku wezgłowia, górną część prześcieradła zmarszczył i wsunął pod pacjenta, następnie zdjął z pacjenta podkład ochronny i rozłożył go,

• student A złożył na pół czysty podkład płócienny, następnie ułożył go na podkładzie ochronnym złożonym brzegiem do pleców pacjenta, zmarszczył górną część podkładu i wsunął pod pacjenta; ułożył pacjenta na plecach, następnie na prawym boku, okrył plecy pacjenta wierzchnim przykryciem i podtrzymał go,

• student B zwinął do środka brudny podkład płócienny i umieścił go w wózku na brudną bieliznę, wymiótł okruchy z podkładu ochronnego do miski nerkowatej w kierunku na zewnątrz i położył go na pacjencie, zwinął do środka prześcieradło umieścił je w wózku na brudną bieliznę, wymiótł okruchy z materaca do miski nerkowatej w kierunku od środka na zewnątrz w stronę wezgłowia i od środka na zewnątrz w stronę dolnej ramy łóżka,

• student B wysunął spod pacjenta czyste prześcieradło, zdjął z pacjenta i rozłożył podkład ochronny, wysunął spod pacjenta podkład płócienny i ułożył pacjenta na plecach.

12.

Studenci A i B, stojąc przy wezgłowiu, naciągnęli prześcieradło z obu stron ku górze, podłożyli brzegi pod materac, wykonując narożniki kopertowe, następnie podłożyli boczne brzegi prześcieradła pod materac, naciągając na środku i w dole łóżka. Naciągnęli pokład ochronny i brzegi podłożyli pod materac, naciągnęli podkład płócienny i brzegi podłożyli pod materac.

13.

Studenci A i B podnieśli pacjenta:

• student B podtrzymał pacjenta,

• student A ułożył poduszkę,

• student B ułożył pacjenta.

14.

Studenci A i B rozpięli guziki poszwy (zamek), przytrzymali jedną ręką górny zewnętrzny róg poszwy, drugą ręką wysunęli koc z poszwy w taki sposób, by pacjent pozostał przykryty poszwą, złożyli koc w poprzek na pół i jeszcze raz na pół i ułożyli koc na krześle.

15.

Studenci A i B złożyli czystą poszwę w poprzek na pół, następnie jeszcze raz na pół, zsunęli brudną poszwę z klatki piersiowej pacjenta i położyli czystą poszwę w taki sposób, by brzegi złożenia znajdowały się na dole w kierunku twarzy pacjenta. Studenci stopniowo jedną ręką zsuwali brudną poszwę w kierunku kończyn dolnych, jednocześnie drugą ręką trzymając za górną krawędź rozkładali czystą poszwę. Student A umieścił brudną poszwę w wózku na brudną bieliznę.

16.

Studenci A i B ułożyli koc w dolnej części łóżka w taki sposób, by brzegi złożenia znajdowały się na dole w kierunku dolnej ramy łóżka. Studenci jedną ręka uchwycili górne rogi koca i włożyli koc do poszwy, poprawili wierzchnie przykrycie, podwinęli brzegi wierzchniego przykrycia, wyrównując z materacem od góry ku dołowi.

17.

Studenci A i B przez cały czas wykonywania czynności obserwowali pacjenta i utrzymywali z nim kontakt.

18.

Studenci A i B podnieśli barierki łóżka.

19.

Student A przystawił stolik przyłóżkowy, student B odstawił krzesło.

20.

Studenci A i B zdjęli fartuchy ochronne, rękawiczki i odłożyli do miski nerkowatej, zdezynfekowali ręce.

21.

Studenci A i B uporządkowali zestaw, umyli i zdezynfekowali ręce.

22.

Studenci A i B udokumentowali wykonanie czynności.

Suma punktów:

Objaśnienie: student A – stoi po prawej stronie łóżka, student B – stoi po lewej stronie łóżka

Potrzebny sprzęt do wykonania czynności:

• dozownik z preparatem antyseptycznym,

• rękawiczki jednorazowego użytku,

• fartuchy ochronne jednorazowego użytku,

• myjka jednorazowego użytku,

• miska nerkowata,

• wózek na brudną bieliznę pościelową,

• wózek toaletowy,

• fantom osoby dorosłej,

• karta pielęgnacji pacjenta,

• komplet czystej bielizny pościelowej:

– poszewka na poduszkę,

– prześcieradło,

– podkład płócienny,

– poszwa na koc.

Proponowane kryteria zaliczenia:

• za prawidłowo wykonaną czynność student otrzymuje 1 pkt, za nieprawidłowo wykonaną czynność lub jej niewykonanie student otrzymuje 0 pkt,

• punkt krytyczny: 12 – niezaliczenie punktu krytycznego skutkuje niezaliczeniem czynności,

• ocena według punktacji:

– 22–20 pkt – bardzo dobry,

– 19–17 pkt – ponad dobry,

– 16–15 pkt – dobry,

– 14 pkt – dość dobry,

– 13 pkt – dostateczny,

– poniżej 13 pkt – niedostateczny.