Pogotowie teologiczne - ebook
Pogotowie teologiczne - ebook
Po co chodzimy do Kościoła? Czy Jezus wiedział, że jest Bogiem? Dlaczego liczymy grzechy? Czy zawsze powinniśmy przebaczać? Czy istnieje powołanie do samotności? – te pytania nurtują niejednego z nas. Pogotowie teologiczne to książka, w której Wojciech Surówka OP wyjaśnia wątpliwości i rozstrzyga dylematy ludzi wierzących. Jest przekonany, że każdy katolik powinien dobrze znać nauczanie Kościoła, nie tylko po to, by czuć się pewniej we współczesnym, raczej niereligijnym świecie, ale przede wszystkim dlatego, że zawarte w tej książce informacje pozwalają lepiej zrozumieć i głębiej przeżywać wiarę.
Pogotowie teologiczne to książka, która powstała z odpowiedzi na pytania czytelników miesięcznika „W drodze”. Wojciech Surówka OP jest autorem stałej rubryki „Pytania w drodze”, w której stara się odpowiadać na współczesne dylematy i pytania ludzi wierzących. Posługuje się przy tym Katechizmem Kościoła katolickiego, pisząc niejako do niego odpowiedni komentarz.
Kategoria: | Wiara i religia |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-7906-524-0 |
Rozmiar pliku: | 1,3 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Pionizacja
Przed wstąpieniem do zakonu pracowałem jako rehabilitant w szpitalu. Trafiłem na oddział wewnętrzny, gdzie większość pacjentów dość długi czas spędzała, leżąc w łóżkach. Znaczna część mojej pracy poświęcona była tzw. pionizacji pacjenta, czyli stawianiu chorych na nogi. Wszystko wydaje się bardzo proste, trzeba po prostu wstać, ale kiedy człowiek leży kilkanaście dni w łóżku, a do tego organizm jest osłabiony chorobą, wcale nie jest łatwo usiąść, a co dopiero się podnieść. Zawroty głowy, przyspieszone tętno, a co za tym idzie groźba pogorszenia stanu zdrowia. Wszystko trzeba było robić sukcesywnie i powoli. Najpierw siedzimy na łóżku, następnego dnia spuszczamy nogi, potem wstajemy i wreszcie chodzimy. To szpitalne doświadczenie okazało się później niezwykle ważne w mojej pracy duszpasterskiej. Czasem łaska Boża może postawić leżącego grzesznika od razu na nogi, jednak doświadczenie podpowiada, że nawet wtedy takiego pacjenta czeka długi okres rekonwalescencji. Zazwyczaj jednak podnosimy się stopniowo, etapami. Im dłużej leżeliśmy, tym trudniej jest się dźwignąć.
Jeśli użylibyśmy tej medycznej, a zarazem biblijnej analogii do opisu kondycji ludzkiej po grzechu pierworodnym, to zobaczymy, że cały człowiek jest chory. Wszystkie elementy naszej natury: rozum, wola, uczucia, ciało, zostały naznaczone przez to wydarzenie, które dokonało się w raju. Cały człowiek potrzebuje uleczenia, cały człowiek potrzebuje pionizacji. Warto pamiętać, że dotyczy to również naszego myślenia. Również ono choruje, czyli błądzi. Apostoł Paweł w Liście do Rzymian pisze: „Nie bierzcie więc wzoru z tego świata, lecz przemieniajcie się przez odnawianie umysłu, abyście umieli rozpoznać, jaka jest wola Boża: co jest dobre, co Bogu przyjemne i co doskonałe” (Rz 12,2)1. Natomiast w Liście do Efezjan wyraża bardzo podobną myśl: „Trzeba porzucić dawnego człowieka, który ulega zepsuciu na skutek zwodniczych żądz, odnawiać się duchem w waszym myśleniu i przyoblec człowieka nowego, stworzonego według Boga, w sprawiedliwości i prawdziwej świętości” (Ef 4,22–24). W jednym i drugim przypadku apostoł mówi o odnowieniu rozumu (gr. nous). Apeluje nie tyle o zmianę obyczajów, ile o przemianę myślenia, dzięki której następnie dochodzi do przemiany obyczajów. Bardzo często pomijamy ten aspekt formacji, myśląc, że wiara to przede wszystkim wola i uczucia. Tymczasem wola i uczucia podążają za tym, co wskazuje nam rozum. Jeśli rozum pokazuje błędne kierunki, stawia przed nami fałszywe cele, to cały wysiłek woli może iść na marne. Dlatego właśnie apostoł Paweł taki nacisk kładzie na przemianę myślenia.
Pogotowie teologiczne to książka, która w większości powstała z odpowiedzi na pytania czytelników miesięcznika „W drodze”2. Od dwóch lat prowadzę stałą rubrykę, w której staram się rozstrzygać współczesne dylematy ludzi wierzących. Papież Franciszek porównał kiedyś Kościół do szpitala polowego. Jestem przekonany, że metaforę tę można odnieść również do naszych problemów z myśleniem, czyli poznawaniem nauki chrześcijańskiej. Bardzo często budzi ona zdziwienie, niezrozumienie, a czasem nawet bunt. Nasz umysł może być sparaliżowany na podobieństwo człowieka, którego przyniesiono do Chrystusa (Łk 5,17–23), lub być tylko pochylony jak kobieta w synagodze (Łk 13,10–17). W jednym i drugim przypadku potrzebna jest pomoc Jezusa, aby osoby odzyskały zdrowie. Podobnie jest z naszym myśleniem, potrzebuje ono wiedzy, której źródłem jest Chrystus. Ta wiedza zachowana jest w nauczaniu Kościoła, w doktrynie, którą Kościół głosi, w dogmatach, które są podstawą wyznania wiary. Dlatego większość odpowiedzi na pytania jest po prostu komentarzem do Katechizmu Kościoła katolickiego. Nie ma w tym nic dziecinnego, że sięgamy po katechizm, szukając odpowiedzi na bardzo poważne i dorosłe pytania. Wręcz przeciwnie, jestem przekonany, że każdy katolik powinien dobrze znać nauczanie Kościoła, nie tylko po to, by czuć się pewniej we współczesnym, raczej niereligijnym świecie, ale przede wszystkim dlatego, że książka ta zawiera informacje, które pozwalają naszemu umysłowi dostrzec prawdę. Ojciec Jacek Woroniecki na początku XX wieku mówił o „meblowaniu głowy”. Powiedzenie to weszło na trwałe do żargonu profesorów naszego seminarium zakonnego, tak że nawet ja mogłem usłyszeć je jeszcze z ust naszych czcigodnych braci. Dziś ten zwrot może wydawać się trochę toporny. Może więc lepiej w duchu Ojca Świętego mówić o „współczującym myśleniu”. Albo odwołać się do akt kapituły generalnej naszego zakonu, która odby-ła się w Krakowie w 2004 roku – czytamy w nich, że „Święty Dominik nawoływał swoich braci do bycia użytecznymi dla dusz przez współodczuwanie intelektualne, przez dzielenie z nimi misericordia veritatis, miłości prawdy”.
Literacka forma odpowiedzi na pytania ma bardzo długą tradycję. Chciałbym podkreślić, że zawsze jest to służba ludowi Bożemu. Wybitny dominikański teolog Yves Congar już w młodym wieku odkrył, że otrzymał od Boga jeden dar, „dar pisania rzeczy rzucających trochę światła na pytania, które się nasuwają”. Inny znany teolog Jacek Salij, którego notabene miałem zaszczyt zastąpić w posłudze odpowiadania na pytania czytelników, również jako młody zakonnik pisał, że współcześni teologowie uznają jedynie dwie formy pisarstwa: rozprawę naukową albo popularyzację. Rozprawy naukowe najczęściej są czytane przez naukowców, natomiast popularyzacja łatwo przechodzi w banalność. Teologia nie jest tylko wiedzą, tak jak wiedzą jest znajomość reguł matematycznych czy faktów historycznych. „Teologia jest przede wszystkim mądrością (…) mądrość teologiczną mogą z powodzeniem uprawiać zarówno zawodowi teologowie, jak ludzie bez akademickiego przygotowania. Trzeba tylko mieć żywy instynkt wiary, jakiś zmysł dotykania tego, co niewidzialne”3. O to właśnie chodzi w odpowiedziach na pytania wiernych. O mądrość, która pomaga nam odnaleźć się w życiu. Kiedy św. Justyn Męczennik stanął przed sądem, zapytano go: „Powiedz, jaką naukę wyznajesz?”. Justyn odpowiedział: „Usiłowałem poznać wszystkie, ale przyjąłem prawdziwą naukę chrześcijan”. Pogotowie teologiczne, podobnie jak wiele książek ojca Jacka Salija, ma służyć temu celowi. Ma nam pomóc przyjąć prawdziwą naukę chrześcijan.
Kościół daje nam dostęp do tej mądrości. Nie chodzi oczywiście o zdolności komentatora, który udziela odpowiedzi, ale o mądrość Słowa, która jest obecna w Kościele. Jesteśmy przyzwyczajeni widzieć w Piśmie Świętym księgę życia. Warto pamiętać, że symbol wiary, jego treść, nauczanie Kościoła są dla nas również źródłem życia i zdrowia. Jest to myśl, która leczy. Myśl, która opatruje rany naszego umysłu. Myśl, któ-ra stawia na nogi nasze myślenie.
1 Cytaty z Pisma Świętego za: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia Tysiąclecia, wyd. IV, online, Pallottinum, Poznań 2003.
2 Zebrane w książce teksty zostały wcześniej opublikowane w miesięczniku „W drodze” oraz „В пути”, na portalu Deon, a także w książkach Dominikanie o cnotach, Wydawnictwo W drodze, Poznań 2016, Dominikanie o siedmiu darach Ducha Świętego, Wydawnictwo W drodze, Poznań 2017.
3 J. Salij, Królestwo Boże w was jest, Wydawnictwo W drodze, Poznań 1980, s. 5.