Porąbany - ebook

Żużel jest najważniejszy! Naj-waż-niej-szyyy! Jaka tam dyscyplina niszowa! Bojanew pieprzy, że w Zielonejgórze najważniejsza jest koszykówka, bo co dwa tygodnie sześć tysięcy gardeł rozdziera się w Arenie Bachusa. Gdybyś interesował się żużlem, redaktorze z bożej łaski, to wiedziałbyś, że każdej niedzieli trzy razy więcej ludzi przychodzi na stadion przy Szosie Wrocławskiej. Miejscowi. Są też z Głogowa, z Żar czy z Nowej Soli. Przyjeżdżają z Berlina i z Drezna. A gdy zawyją motory, gdy spod kół wystrzelą pióropusze żużlu i chmury czarnego pyłu uniosą się nad torem, gdy kibice poczują odurzający zapach karbinolu… Dla tego pyłu i zapachu musowo trzeba być na stadionie. W tym mieście, redaktorze, nie koszykarze, nie piłkarze i nie siatkarze, nie tenisiści, nawet nie pływacy i pięcioboiści, chociaż niemal z każdych mistrzostw Europy wracali z medalami, lecz żużlowcy byli, są i będą naj-waż-niej-siii!

Od czterech dni, zawsze rano, przychodził w pobliże redakcji, żeby sprawdzić, o której godzinie dziennikarze pojawiają się w budynku. Najpierw tylko stał i patrzył z daleka. Przedwczoraj rano obawiał się, że ktoś go zauważy i zapamięta, mimo to wszedł aż na werandę, opierając się o poręcz, jakby brakowało mu sił. Zlustrował podwórze z trzech stron okolone niewysokim płotem. Na odlanej z żeliwa bramie wychodzącej wprost na Bankową wisiała zardzewiała kłódka, a znajdująca się obok niej furtka była otwarta na oścież. Ucieszył się, bo gdyby coś nie wyszło tak, jak to sobie zaplanował, albo gdyby ktoś go nakrył, miał drogę ucieczki. Nie mógł dać się schwytać.

Wczoraj w samo południe musiał mocno napiąć mięśnie, żeby otworzyć pierwsze masywne drzwi do przedsionka. Za nimi były jeszcze jedne, z wyglądu lżejsze, bez klamki, za to z tabliczką pełną cyfr i znaków na futrynie. Zamknięte. Pytającym wzrokiem omiótł narożniki przy suficie i kąty przy podłodze. Gdyby któraś spośród osób wychodzących z budynku redakcji zagadnęła go, udałby zagubionego albo odpowiedział, że teściowa zmarła, więc on chce zamieścić klepsydrę w gazecie, lecz nie wie, którędy dojść do biura ogłoszeń. Budynek nie jest monitorowany, zanotował w myślach. Na ścianach nie ma luster ani czujników przy suficie. Są za to zamknięte przeszklone drzwi, które otwierają się automatycznie dopiero wtedy, gdy bubek w chabrowej koszuli i czarnym krawacie tkwiący za kontuarem wciśnie guzik na konsoli. Najpewniej były glina. Za młody, żeby zbijać bąki na wcześniejszej emeryturze, dlatego dorabia jako stróż. Gdyby ktoś nazwał go stróżem, zaraz by się postawił, że jest licencjonowanym pracownikiem ochrony fizycznej, który odpowiada za bezpieczeństwo i porządek w firmie. Ciekawe, czy przy konsoli leży pistolet gazowy albo paralizator, rozmyślał. Broni palnej raczej nie wolno mu mieć. Komu zechce, temu otworzy. To i muszę zachowywać się tak, żeby uznał mnie za niegroźnego dupka, co to był na policji, w prokuraturze, u posła, nawet w kurii biskupiej, ale nikt mu nie chciał albo nie umiał pomóc, dlatego ostatnią deską ratunku jest redakcja „Gazety Zielonogórskiej”, postanowił. Nie mogę udawać menela czy biedaczyny wyciągającego rękę po forsę na chleb i mleko dla głodnych bachorów. Takiego ważniak przepędzi i jeszcze postraszy policją albo każe iść do opieki społecznej czy na plebanię.

Sprawdził, czy wąsy są tam, gdzie je przykleił i poprawił wsuwki przytrzymujące perukę wystającą spod lnianego kapelusika, który kupił na ruskim ryneczku. Tak zielonogórzanie nazywają najtańszy bazar przy Zamkowej. Prawą rękę wetknął do kieszeni dżinsów, lewą podniósł, żeby popchnąć nią drzwi, gdy ważniak oderwie wzrok od telewizora i go zauważy. Czuł się dość pewnie.

– No, czego dusza potrzebuje? – zapytał ochroniarz przez domofon niemal natychmiast.

– Ja do pana redaktora Bojanewa – odpowiedział tak spokojnie, że aż sam się zdziwił.

Najpierw coś zapiszczało w zamku, potem zgasła czerwona dioda między znakami na tabliczce, a w jej miejsce zapaliła się zielona lampka. Dopiero wtedy niewidzialna dla ludzkiego oka dźwignia zaczęła otwierać przeszklone drzwi. Poczuł aromat kawy i jeszcze czegoś, co mogło być zapachem chleba ze smalcem albo zimnej pizzy.

– Jakiś dokumencik ze zdjęciem się ma? Najlepiej dowodzik osobisty. Prawko może być. Legitymacyjka emeryta i rencisty wykluczona. – Był na to przygotowany. – Piętro trzecie, pokój trzydzieści pięć – rzucił ochroniarz, oddając mu legitymację Fanów Gremplera, z której przepisał imię i nazwisko do książki wejść i wyjść.

Tylko żeby nie kazał się podpisać, struchlał. Dopiero teraz zdał sobie sprawę z tego, że nie wie, jak się nazywa ten, którego legitymację pokazał. Starał się nie odzywać, żeby ochroniarz nie zapamiętał tonu jego nosowego głosu.

Nawet na mnie nie zerknął, ucieszył się zadowolony. I takiemu jeszcze płacą. Za co?

Powoli wspinał się po drewnianych schodach. Każdy kolejny stopień skrzypiał żałośnie. Najlepsze miejsce do wyrabiania mięśni nóg, ocenił. Dwadzieścia minut naprzemiennego wchodzenia na trzecie piętro i zbiegania po tych schodach zdziała więcej niż godzina treningu na siłowni. Z pierwszych stron starych numerów gazety zdobiących ściany klatki schodowej uśmiechali się do niego bohaterowie dawnych czasów, w większości politycy i artyści. Wśród nich wypatrzył Andrzeja Huszczę i młodzieńców w kaskach, których nazwisk już nie pamiętał. W tym mieście setkom młodych mężczyzn śniły się nie tylko nagie dziewczyny, lecz i sukcesy na torach żużlowych oraz wielkie pieniądze. Po każdym wygranym meczu na osiedlowych uliczkach i placykach brzmiało dziecięce brum-brum-bruumm. Ja też uważałem swój rowerek marki Bobo za wyścigową jawę, przyznał w duchu. Gdy Zbigniew Marcinkowski zdobył mistrzostwo Polski, był Marcinkowskim, a po zwycięstwie Macieja Jaworka zostawał Jaworkiem. Najdłużej uważał się za bożyszcze stadionów, jakim przez ćwierć wieku był Andrzej Huszcza. Gdy przyglądał się teraz starym zdjęciom, ogarnęła go prawdziwa nostalgia: czyż nie mogłem jeździć jak Andrzej albo jeszcze lepiej? Jak on być na ustach kibiców i dziennikarzy? Wygrywać plebiscyty? Odbierać nagrody i medale, a po zakończeniu kariery uczyć chłopców sztuki pokonywania rywali? I czy nie mogłem jak on uśmiechać się do czytelników z pierwszych stron gazet?

Wiedzę o tym, jak pracują dziennikarze, czerpał tylko z telewizji. Był przekonany, że również w redakcji „Gazety Zielonogórskiej” panuje harmider nie do zniesienia, że redaktorzy wrzeszczą do słuchawek, przeklinają i ganiają z komórkami przy uszach. Zaskoczyła go więc wszechogarniająca cisza. Jak wieczorem na cmentarzu, pomyślał i wyostrzył zmysły. Na pierwszym piętrze nikogo nie spotkał. Pusto było i na drugiej kondygnacji. Na trzeciej stał automat do kawy i kosz pełen tekturowych kubków. Stąd rozchodził się zapach po całym budynku. Może Bojanewa nie ma w pokoju? Może przychodzi dopiero po południu? Ochroniarz by nie wiedział? Ogarnęły go wątpliwości.

Po prawej miał drzwi z tabliczką „Kierownik działu sportowego”. Odchrząknął, przełknął ślinę i jeszcze raz sprawdził, czy peruka i wąsy są na swoim miejscu. Z lewej kieszeni dżinsów wyjął pudrowane rękawiczki z lateksu i szybko naciągnął je na dłonie. Już miał wejść, gdy w pokoju obok obudził się telefon. Ktoś odezwał się po angielsku. Zamarł, lecz po chwili namysłu delikatnie nacisnął klamkę. Mimo że drzwi były wielkie i ciężkie, nawet nie zaskrzypiały. Zarejestrował zapaloną lampę w narożniku, lecz zatrzymał wzrok na środku pokoju, gdzie tkwił okrągły stół, na którym leżały kubki po kawie, identyczne jak te w koszu, i porozrzucone gazety. Do stołu ktoś dosunął dwa krzesła z wyświechtanymi oparciami.

– Jeśli teraz nie zapiszę, to krótka piłka, bo mi myśl ucieknie. Proszę klapnąć i cierpliwie poczekać. To nie potrwa dłużej niż dwie, trzy minuty – usłyszał wyraźny głos. W kąciku tyłem do drzwi za biurkiem siedział mężczyzna w zielonym T-shircie ze złotym nadrukiem „Team Grempler”. Pochylając się nad laptopem, palcami wskazującymi obu rąk uderzał w klawiaturę, nie patrząc na ekran.

Gość twarz Bojanewa widział jedynie na zdjęciu w gazecie. Kilka razy rozmawiał z nim przez telefon. Wydawało mu się, że jest tęższy i dużo starszy od tego człowieka przy laptopie. Ma dłuższe włosy, a głos też jakby bardziej ochrypły. Ale ta „krótka piłka”… Zrobił cztery kroki w stronę mężczyzny w zielonym T-shircie.

– Ostatnie zda… – Dziennikarz nie dokończył, padając twarzą na blat biurka.

Nie był pewny, czy kręgi szyjne redaktora się złamały. Trzasnęły. Mimo to zadał jeszcze jeden cios wyżej, tym razem lewą ręką. Z prawej kieszeni dżinsów wyjął przezroczysty woreczek z żużlem. Podniósł głowę dziennikarza, szarpiąc za jego włosy, i odchylił ją tak, żeby otworzyły się usta.

– Żryyyj, Bojanew. Kurwać – wycedził przez zaciśnięte zęby. – Żeby wszyscy wiedzieli, dlaczego musiałeś tak skończyć.

Na klawiaturze laptopa położył kopertę, w której była złożona kartka z komputerowym wydrukiem „Zawsze uważałem, że sport młodzieżowy jest szansą naszego regionu”. Na dole dopisano czerwonym flamastrem „Trzeba było słuchać”.ZIELONAGÓRA, UL. PRZYCMENTARNA,
CZWARTEK, PRZEDPOŁUDNIE

Nigdy nie przegrałem, to i teraz musi wyjść na moje, pomyślał Neimann. A jeśli się nie uda?

Wyświetlacz komórki menedżera klubu motorowego Grempler rozjaśniło błękitne światełko. Motorola zaczęła podrygiwać na biurku. Sekundę później rozległa się melodyjka z dwudziestego trzeciego filmu o Jamesie Bondzie _Skyfall_, który Neimann uważał za jeszcze głupszy od poprzednich. Podobała mu się jedynie muzyka, dlatego poprosił syna, żeby ściągnął mu na komórkę piosenkę tytułową i ustawił ją jako sygnał wywoławczy. Kiedy usłyszał kontralt Adele, spojrzał na wyświetlacz: rządek cyfr zamiast imienia lub nazwiska. Nieznani rozmówcy z zasady nie interesowali Neimanna. Odsunął telefon, ale zaraz zdał sobie sprawę, że to musi być ktoś, kogo nie powinien ignorować, bo przecież byle komu nie daje wizytówki z nowym numerem kontaktowym. Wyraźnie dłuższym paznokciem palca wskazującego dotknął zielonego przycisku i odezwał się nosowym tonem, starając się nadać głosowi nonszalanckie brzmienie:

– Taa.

– Zadanie wykonane, szefie.

– Jakie zadanie? Kto mówi?

– Ja. Co miałem… Więc jak? Mój Łukaszek będzie w pierwszym zespole?

Neimann poczuł gęsią skórę na plecach. Natychmiast przerwał rozmowę i wymazał ją z rejestru połączeń.

– Gdyby pan Grempler chciał ze mną rozmawiać, to powiedz, że musiałem pilnie wyjść do urzędu miejskiego! – zawołał do sekretarki, niczego nie wyjaśniając.

ZIELONAGÓRA, AL. NIEPODLEGŁOŚCI,
CZWARTEK, POŁUDNIE

– Ja miałem być ofiarą, krótka piłka. Jezu! Jaa… Za to, że… O-je-je-jej! Zamiast żłopać piwsko w klubie, łazić do lasu na grzyby, w niedzielę walić na mszę albo byczyć się przed telewizorem… zasuwałem na mecze. Krótka piłka, po co mi to? Jak dali ci, Bojanew, dyplom magistra historii, to trzeba było uczyć dzieciaki o władcach i bitwach na Środkowym Nadodrzu! Od sportu z daleka! Wara!

– Nie biczuj się, Bojan. – Redaktorka naczelna, która wyszła na korytarz ze swoją zastępczynią, próbowała go uspokoić. Było tam już co najmniej dziesięć osób rozmawiających o tym, co się stało. – Jeśli ktoś jest winny, to przede wszystkim ten skurwiel ochroniarz, bo pozwolił mordercy wejść do naszego budynku.

– Nie on, szefowo! Nie on! Ja, krótka piłka… Ja jestem winny… Ja… To ja ubłagałem Michała, żeby usiadł na moim miejscu. Przed południem nikt nie będzie odrywał cię od pisania, zapewniłem go. Może odezwać się telefon, co zdarza się rzadziej niż szóstka w totku. Każdy kibic wie, że we wszystkich redakcjach na całym świecie działy sportowe pracują po południu… do północy. Powiedziałem mu, że dzisiejsze kolegium zacznie się godzinę później, to i godzinę później się skończy, a ja spodziewam się decyzji Warszawy w sprawie wyjazdu na olimpiadę. Michał kręcił głową, bo już rozłożył notatki na swoim biurku. Dlaczego on się zgodził? Michał, dlaczego?!

– Też czuję się winna. Przecież gdybym wiedziała, nie przesunęłabym godziny rozpoczęcia kolegium. – Szpalta wyjęła z torebki paczkę zielonych marlborów i nie zważając na dopiero co powieszoną przy schodach tabliczkę z zakazem palenia tytoniu w całym budynku, wetknęła papierosa do ust. – Jaką masz pewność, Bojan, że ten, który tu się dostał, polował akurat na ciebie? Może celem był właśnie Michał? Gdzieś dowiedział się, nad czym on pracuje, a ten zbir miał za zadanie nie dopuścić do tego, żeby tekst ukazał się w sobotnio-niedzielnej gazecie. Kto wyniósł informację z redakcji? To pytanie do wszystkich członków kolegium. Siebie zdecydowanie wykluczam.

Cisza.

Nowa zastępczyni naczelnej kątem oka zerknęła na kierownika działu sportowego, jakby jego przede wszystkim podejrzewała o zdradę. Żona Bojanewa była asystentką w biurze poselskim. Czy istnieje chociaż jedno małżeństwo, które w domu nie rozmawia o tym, co dzieje się w miejscach ich pracy? Skąd Michał wiedział o najeździe kontrolerów do firmy męża opozycyjnej posłanki, jeśli nie od Bojanewa, a ten najpewniej od swojej żony? W jaki sposób zdobył kopie protokołów, w których aż roi się od dowodów na oszukiwanie urzędu podatkowego? Gdyby artykuł ukazał się w sobotnio-niedzielnej gazecie, kryminał grozi nie tylko jej, ale i mężowi posłanki. Koniec jej kariery politycznej był przesądzony, a ona przyzwyczaiła się do powitań zaraz po biskupie, podawania ręki do całowania, życzeń i gratulacji, paczek przed Bożym Narodzeniem, Wielkanocą i wakacjami, pochwał, próśb, obietnic.

– W tym momencie spytam w ten sposób: czy ktoś może mi powiedzieć, z jakiego źródła korzystał Michał, tak? – odezwała się dotąd milcząca wicenaczelna, nie spuszczając oczu z Bojanewa. Dziennikarzy sportowych traktowała z szacunkiem, lekceważąc publicystów ekonomicznych i komentatorów politycznych, a sprawozdawców sądowych mając za nic. Twierdziła, że sztuką jest takie przedstawienie tego, co działo się na boisku, żeby czytelnicy dyskutowali o tekście jak o wypadku na drodze, którego byli świadkami. – Jeśli się tego dowiemy, to policja szybciej trafi na ślad mordercy.

– Na pewno nie ode mnie, chociaż pewne informacje na ten temat nie były mi obce – odezwała się kierowniczka działu politycznego, przekonana, że gdy Szpalta zwolni gabinet naczelnej, ona go zajmie. Pracę w „Gazecie Zielonogórskiej” zaczęła mniej więcej razem z Danielem Jungiem, to znaczy wtedy Sateckiem. Bez większych sukcesów zaliczyła wszystkie szczeble redakcyjnego awansu. Ubierała się jak stażystka i zawsze odzywała się pouczająco, toteż mówiono o niej dzidzia-piernik.

– Od pani nie. Od szefowej nie. Ode mnie nie, tak. W tym momencie krąg podejrzanych zawęża się, można generalnie tak powiedzieć – analizowała wice.

– Kuzyn Michała, a mój kolega ze studiów jest naczelnikiem referatu w urzędzie kontroli skarbowej – pochwaliła się kierowniczka działu politycznego. – Kilka razy widziałam go w naszym klubie. Rozmawiał z Michałem.

Chwyciwszy się oburącz za uszy, Bojan Bojanew stanął w rozkroku i przywarł czołem do ściany, jakby miał zamiar walić w nią głową. Potem zacisnął dłonie i zawył z taką siłą, że wszyscy stojący na korytarzu się przerazili.

– Zaprowadź go do mojego gabinetu. Niech Magda da mu tabletkę na uspokojenie. Albo lepiej nalej mu szklankę koniaku. W takim stanie jeszcze zrobi sobie krzywdę – powiedziała Szpalta do swojej zastępczyni. – Poszukaj redaktora Junga. Niech… Czołówkę jutrzejszego wydania w całości poświęcimy tej sprawie.

– Generalnie rzecz biorąc, nie wydaje mi się, żeby ta sprawa zasługiwała akurat na takie miejsce. – Rozmówczyni próbowała wyrazić sprzeciw. – Bo kogo interesuje zabójstwo jakiegoś pismaka, tak?

– Ależ Michał nie był „jakimś pismakiem”. To nasz kolega – zaprotestowała Regina, którą kobieca część zespołu uważała za dziwaczkę próbującą matkować początkującym autorom. – Młody stażem i doświadczeniem, ale pióro już miał wyostrzone.

ZIELONAGÓRA, AL. NIEPODLEGŁOŚCI,
CZWARTEK, WCZESNE POPOŁUDNIE

Prokurator Ostrouchy zrobił to, co zawsze, gdy ginął człowiek. Dwaj fotografowie także. Szef techników policyjnych spakował do przezroczystych woreczków wszystko, co mogło mieć znaczenie w trakcie śledztwa, nawet kubki po kawie. A ponieważ staż po studiach odbywał w pracowni badań biologicznych, zaciekawiły go dwa syntetyczne włosy. Pianista, jak powiedział Daniel Jung, czyli specjalista od daktyloskopii, zdjął odciski palców z poręczy wzdłuż schodów, z klamek, klawiatury laptopa, ze stołu i starych gazet, chociaż nie spodziewał się, by ta droga miała doprowadzić komisarz Mrozińską wprost do mordercy. Jedyne, co powinno mieć znaczenie podczas śledztwa, czyli żużel, znajdowało się w jamie ustnej ofiary. Zresztą dopiero po sekcji zwłok patolog oficjalnie poda przyczynę śmierci. Doświadczenie podpowiadało technikowi, że dziennikarz zmarł nie z powodu uduszenia się żużlem, jak wstępnie orzekł medyk sądowy, lecz na skutek złamania podstawy czaszki lub zerwania rdzenia kręgowego.

Ważnym dowodem mógł być pozostawiony liścik, tyle że komisarz nie spodziewała się, żeby znaleźli na nim odciski linii papilarnych. Na zwyczajnej kartce białego papieru drukarką laserową wydrukowano słowa „Zawsze uważałem, że sport młodzieżowy jest szansą naszego regionu” i dopisano czerwonym flamastrem „Trzeba było słuchać”.

– Pewnie ostrzegał, ostrzegał, aż… Kto, kiedy i w jakiej formie ostrzegał redaktora? Szukaj wiatru w polu! – powiedział aspirant Araszkiewicz do szefa techników. Dawniej grafolog mógł wziąć pod lupę charakter pisma, kolor atramentu, rodzaj papieru. Dziś wszyscy piszą na komputerach. A to drugie zdanie, dodane koślawymi literami, jest za krótkie do analizy i napisane tak, że nawet profesor grafologii rozłoży ręce. Aspirant pokazał na kartkę. – Mimo to spróbujcie ustalić markę drukarki, na której wydrukowano ten tekst.

– Możemy popróbować, tylko po co… Przecież ludzie nie będą chodzili od sklepu do sklepu ze sprzętem elektronicznym i pytali, kto kupił drukarkę określonej marki – powiedział szef techników głosem doświadczonego policjanta. – Drukarki dwóch, trzech najpopularniejszych marek są w każdym domu i biurze. To żaden ślad.

– Trzeba popróbować, żeby nam niczego nie zarzucili.

– No co ty! Będziemy chodzić po domach i pytać w sklepach?! Oprócz stacjonarnych są wysyłkowe punkty sprzedaży. W Polsce i na całym świecie. Tadeusz, zanosi się na szukanie igły w stogu siana! Naprawdę szkoda czasu.

– Może zapach?

– Woń proszku do toneru jest tak mocna, że zabija wszystkie inne zapachy.

– Mamy dwa syntetyczne włosy, dokładnie takie, jakie występują w tanich perukach. Prawdopodobnie do nikogo nas nie doprowadzą, ale trzeba je obejrzeć.

– Trzeba – potwierdził Araszkiewicz.

Na razie grupa komisarz Mrozińskiej poruszała się po omacku. Gdyby udało jej się poznać powód, jakim kierował się morderca, prowadzenie śledztwa byłoby łatwiejsze i sprawniejsze. Najtrudniej jest rozwiązać zagadkę kryminalną, gdy nie udaje się wpaść na motyw lub, o co podejrzewała komisarz zabójcę Michała Kostrzyńskiego, gdy zbrodni dopuścił się psychopata.

Tak było na przykład wczesną jesienią zeszłego roku, gdy grzybiarz spod Gliwic na leśnej ścieżce koło Gubina znalazł ciało dziewczyny uduszonej biustonoszem. Jak udało się ustalić, została zgwałcona. Cóż z tego, że laboranci przebadali nasienie, technicy wzięli odciski butów i kół samochodu, a nawet wygrzebali z liści ustnik papierosa, skoro nie udało się wskazać mordercy. Przy denatce nie znaleziono dowodu osobistego ani paszportu, a wszystko, co miała na sobie, wyprodukowano w Chinach albo w Bangladeszu. Prawdopodobnie była ukraińską cichodajką widywaną przez policjantów z drogówki na parkingu przy Szosie Wrocławskiej. Ponieważ na razie nie udało się czegokolwiek w tej sprawie potwierdzić, prokurator zezwolił na przerwanie śledztwa.

Jednego Ilona Mrozińska była pewna: teraz gdy laboratoria policji niewiele różnią się od pracowni instytutów naukowych, nie ma zbrodni doskonałej i nie istnieje żelazne alibi. Dlatego też nigdy nie pisała wniosku o umorzenie śledztwa. Najwyżej odkładała akta na półkę. Była przekonana, że za pół roku czy za dwa lata, a nawet później każda zagadka kryminalna zostanie rozwiązana. W myślach dodawała: pod warunkiem że politycy partii rządzącej będą trzymali się od niej z daleka.

– W czym specjalizował się Michał Kostrzyński? – spytała redaktorkę naczelną, usiłując sobie przypomnieć chociaż jeden artykuł podpisany jego imieniem i nazwiskiem. W redakcji nie przyznała się, że czyta wyłącznie to, co napisał Daniel Jung. Czasem jej wzrok zatrzymują notki o wypadkach drogowych z dala od Zielonejgóry, w których były ofiary śmiertelne. Interesują ją również często zmieniające się przepisy i wytyczne dotyczące spraw społecznych. Dawniej lubiła sprawdzić, czy przepisy kulinarne drukowane w gazecie naprawdę są łatwe i czy nie będzie się wstydziła tego, co poda na stół. Doszła do wniosku, że pieczenia takich jabłeczników, jakimi częstowała swoich gości imieninowych, mogliby uczyć się od niej cukiernicy. Gdyby Ilona nie poszła na studia psychologiczne, a dalej na prośbę swego ojca adwokata na prawo i za namową pierwszego narzeczonego nie skończyłaby szkoły policyjnej, pewnie byłaby właścicielką wytwornej restauracji i hotelu w centrum miasta. Nic straconego, pomyślała. Jesienią, gdy minie piętnaście lat pracy w policji, nabędzie prawa do wcześniejszej emerytury, zrzuci granatowy mundur i będzie robiła to, co naprawdę lubi. Do tego czasu Syskiemu skończy się zwolnienie lekarskie, wróci do wydziału i znowu będzie gwiazdą w zielonogórskiej policji kryminalnej. Formalnie jest to wydział kryminalny, w rzeczywistości przydzieleni do niego policjanci szukają morderców, czyli powinien nazywać się wydziałem do spraw zabójstw albo krócej: wydziałem zabójstw. Ale to nie jej zmartwienie. Gdy zostanie emerytką, otworzy bufet z prostymi i tanimi przekąskami na wynos, może nawet w pobliżu komendy, i tak go rozkręci, że właściciele Resto Illuminati, Edo Sushi, Phuong Dong czy Corner Burger zaczną ją naśladować. Ale wtedy ona już będzie na drodze do własnej restauracji z polską kuchnią. Jeszcze nie zdecydowała, czy nazwie ją Gospodą u Ilony czy Karczmą Zielonogórską. Gdy zdradziła swój plan Syskiemu, ten powiedział, że powinna to być Gospoda pod Pałkami. Kobieta rozmyślała o tym, że kiedyś zbierze wszystkie swoje przepisy i odważy się napisać książkę kucharską, do czego tyle razy namawiał ją Daniel Jung, obiecując swoją pomoc przy korekcie tekstu, żeby nikt nie przyczepił się do jej polszczyzny.

– Pani nadkomisarz…

– Już nie jestem nadkomisarzem – przerwała Szpalcie. – W marcu zostałam spuszczona o szarżę niżej za… Mniejsza z tym. Dopóki władzę polityczną w województwie będą mieli ci, którzy ją mają, wyżej nie podskoczę. Mogę być nawet posterunkową, byle pozwalali mi wykonywać obowiązki i płacili jak nadkomisarzowi.

– A nie płacą?

Mrozińska nie odpowiedziała, tylko się uśmiechnęła, a potem dała znak oczami, że czeka na odpowiedź w sprawie zainteresowań Michała Kostrzyńskiego.

– Jako magistra ekonomii z dyplomem frankfurckiej Viadriny zajmowały go przede wszystkim sprawy gospodarcze. Był dociekliwym i, co się coraz rzadziej zdarza w tym zawodzie, wręcz pedantycznym dziennikarzem. Czasem aż zbyt drobiazgowym, więc niektóre jego artykuły mogły interesować niewielką grupę specjalistów. Jesteśmy dziennikiem regionalnym, kierującym teksty do szerokiego gremium, do odbiorcy po gimnazjum i zawodówce oraz do magistra i profesora uniwersyteckiego.

– Czy również interesował się sportem?

– Większość dziennikarzy ma auta, starsi lepszych marek, młodsi nieco przechodzone, ale Michał przyjeżdżał do redakcji rowerem. Koledzy stroili sobie z niego żarty, bo zakładał kask, na łokciach i kolanach miał ochraniacze, nogawki dżinsów spinał klamerkami do zawieszania prania. Rower zawsze stawiał przy płocie na redakcyjnym parkingu i zakładał jakieś zabezpieczenia przed złodziejami, a mimo to niedawno ktoś przeciął kłódkę.

– Miałam na myśli zainteresowania kibicowskie. O ile wiem, to pani nadzoruje dział sportowy w redakcji. – Mrozińska zwróciła się do zastępczyni naczelnej. – Przypuszczam, że redaktora Bojanewa nie interesuje każda jedna dyscyplina, ale jako kierownik działu musi trzymać rękę na pulsie wszystkich wydarzeń sportowych, przede wszystkim tych odbywających się w naszym regionie.

– Dokładnie tak – zapewniła ją zastępczyni, z wykształcenia wuefistka, która wiele lat temu zaczynała pracę w redakcyjnym biurze ogłoszeń. Dziennikarze podejrzewali, że znała jakiś sekret poprzedniego redaktora naczelnego, który pomógł jej napisać rozprawę doktorską na temat początków sportu żużlowego w Zielonejgórze. Może nawet zrobił to za nią. Jego brat zajmował gabinet kierownika uniwersyteckiej katedry historii kultury fizycznej, dlatego zgodził się być promotorem rozprawy podpisanej przez Monikę Chudą. Dokładny termin obrony pracy był na stronie internetowej uczelni, ale temat rozprawy nikogo nie zainteresował, dlatego oprócz niej, promotora i recenzentów do salki nikt nie przyszedł i nie zadawano pytań. Po uzyskaniu stopnia naukowego doktor Chuda przeniosła się na uczelnię i nawet kandydowała na posłankę z komitetu wyborczego Porozumienia Demokratycznych Obywateli. Gdy się okazało, że minął czas wyznaczony na przystąpienie do kolokwium habilitacyjnego, a ona nie miała nawet części rozprawy, wróciła do redakcji. – Generalnie rzecz biorąc, morderca zaatakował kolegę Michała od tyłu, tak. W tym momencie wsypał mu do ust żużel, co może sugerować, prawda… no… trudna sprawa… Można powiedzieć, że chciałaby pani komisarz wiedzieć, tak, czy Kostrzyński chodził na mecze na przykład ekstraligi żużlowej. A jeśli chodził, to czy relacjonował w naszej gazecie to, co działo się na stadionie, tak? A jeśli coś relacjonował, czy był miarodajny w przekazywaniu informacji. Czy pisał stronnicze komentarze? Może to, co pisał, było w jakiś sposób tendencyjne? Od kogoś zależne, tak? Generalnie rzecz biorąc, odpowiedź na każde pytanie jest taka sama: zdecydowanie nie, droga pani komisarz. Proszę panią, Kostrzyński nie tylko nie znał się na sporcie, ale i w przeciwieństwie do wielu naszych dziennikarzy, można powiedzieć, nawet nie próbował udawać mądralińskiego.

– Tym gorzej – wyrwało się Mrozińskiej. – To znaczy tym trudniej będzie ustalić motywy, jakimi kierował się morderca. A czy redaktor kogoś się bał?

– W jakim sensie? – spytała Szpalta.

– Czy mówił, że ktoś mu grozi? Może odbierał niepokojące telefony? Dostawał maile albo tradycyjne listy z ostrzeżeniami? Czy przychodzili do niego jacyś obcy? Podejrzani? Może coś w jego zachowaniu zwróciło państwa uwagę?

Nikt się nie odezwał.

– Drodzy państwo, naprawdę nikt… nigdy… niczego…? – Ciszę przerwała Szpalta, ale i na jej pytania żaden kolega z pokoju Michała nie odpowiedział. – Słyszała pani.

– Wygląda mi to na jeszcze jedną sprawę odłożoną _ad acta_. Sądzę, że nie na długo. Przycisnę ten temat, bo ani jutro, ani za miesiąc nie odchodzę na emeryturę. Będziemy się spotykali.

– W pani wieku na emeryturę? – spytała zdumiona Szpalta. – A kto będzie tyrał na świadczeniobiorców?

Komisarz się uśmiechnęła. Ostatnio w prasie pokazywało się mniej wypowiedzi dotyczących wieku emerytalnego służb mundurowych, dlatego nie chciała wywoływać dyskusji. Zgadzała się z tymi, którzy uważali pracę w policji za niebezpieczną, ale przecież zawodów szkodliwych dla zdrowia jest dużo więcej, choćby elektromonter, dekarz, drwal, czyściciel szyb w wieżowcach. Przedstawiciele ich związków domagają się specjalnych przywilejów, ale zdają sobie sprawę z tego, że niczego nie wywalczą.

– Jeszcze jedno pytanie. Czy ktoś spośród państwa nosi perukę? – spytała komisarz, omiatając wzrokiem głowy dziennikarzy.

– Mam coś takiego w domu – przyznała się kierowniczka działu politycznego. – Ostatnio nakładałam ją chyba ze dwa lata temu. Byliśmy z mężem na balu maskowym lekarzy.

– Powinnam to pytanie skonkretyzować. Chodzi o mężczyzn. A konkretniej o blondynów. Nie będę ukrywała, że nasz technik znalazł sztuczne włosy, które mogły spaść właśnie z peruki.

– Nie pamiętam, żeby którykolwiek kolega nosił coś takiego na głowie. Wyraźnie przerzedzonych jest kilku… – Szpalta najpierw spojrzała na sekretarza redakcji, potem na Bojanewa – ale żaden nie udaje, że ma czuprynę. I przede wszystkim wśród nas nie ma blondynów.

– Za to jest jeden rudy – wyrwało się zastępczyni naczelnej.

ZIELONAGÓRA, AL. NIEPODLEGŁOŚCI,
CZWARTEK, POPOŁUDNIE

Ochroniarz lewą ręką zgasił westa w kubku, z którego zrobił sobie popielniczkę i zaraz prawą sięgnął po następnego papierosa. Nie wierzył, żeby po tym, co się stało na trzecim piętrze, szef firmy Kunicki Ochrona przedłużył z nim umowę na kolejny kwartał. Będzie musiał poszukać sobie nowego pracodawcy. Tylko czy ktoś przyjmie pechowego faceta? I czy jest drugie takie miejsce, gdzie były gliniarz na wcześniejszej emeryturze może siedzieć sobie w ciepełku, pić kawusię, gapić się na ekran telewizora, a zwłaszcza czuć się co najmniej jak naczelnik sztabu policji w komendzie miejskiej? Zechciał to wcisnął guzik na pulpicie, wpuścił czytelnika do budynku redakcji i dla zgrywy go wyspowiadał z tego, do kogo, w jakim celu przyszedł, gdzie mieszka, czy pracuje, co ma w torbie. Kazał wszystko wyjąć z kieszeni. Nie spodobała mu się facjata albo delikwent był namolny czy przyszedł bez wyraźnego powodu, nie nadusił guzika automatycznie odmykającego drzwi. Awanturował się ktoś albo chciał rozmawiać tylko z redaktorką naczelną, to pogroził mu pałką, którą wziął z magazynu komendy na pamiątkę, gdy żegnał się z policją. Jeśli i to było bezskuteczne, odchrząkiwał, nabierał powietrza do płuc i z sykiem je wypuszczał, powoli podnosił się z fotela, poprawiał krawat, zakładał beret tak, aby przykrywał prawe ucho, i wychodził z pałką w prawej ręce, palcami lewej pukając w blat kontuaru. Jeszcze nie znalazł się nikt tak odważny, żeby wtedy stawiać się do niego lub straszyć policją. A czy kobieciny szukające pomocy nie brały go za redaktora, nie pytały, komu poskarżyć na burmistrza czy wójta albo do kogo napisać podanie o dodatek kombatancki do renty po mężu i ile to może kosztować, bo skoro siedzi w recepcji najważniejszej gazety w regionie, to musi dużo wiedzieć? Były takie, co to podsuwały mu ptasie mleczko, śliwki w czekoladzie, pomarańcze, banany, jedna przyniosła pół łubianki jajek. Gdyby powiedział, że w pierwszej połowie miesiąca wyczerpał się limit darmowych porad redakcyjnej prawniczki, dlatego od dziś najtańsza, czyli pięciominutowa konsultacja kosztuje jedno euro bez podatku, to ludziska by płacili.

– Pracownik ochrony Marian Janiak – bardziej stwierdziła niż spytała komisarz Mrozińska, starając się wypaść służbowo i konkretnie. Stanęła przed dyżurką ochrony i przybrawszy oficjalną minę, mierzyła wzrokiem rozmówcę.

– Jak to ma być przesłuchanie, to ja chcę z adwokatem. _À propos_ takie jest prawo, co nie?

– Jeśli pana stać na adwokata, to proszę bardzo – odparła z powagą, chociaż miała ochotę wybuchnąć śmiechem. Naoglądał się amerykańskich filmów i myśli, że u nas jest tak samo jak za oceanem. – Na razie mam zamiar z panem porozmawiać.

– Aaa… To co innego.

– Niech pan opowie, jak on wyglądał.

– Znaczy… kto?

– Zabójca. Ten, który zamordował redaktora.

– A bo ja wiem… Co rusz ktoś przychodzi do redakcji, kurka wodna, trudno tak…

– Przecież pan ma doświadczenie policyjne. – O tym komisarz dowiedziała się od redaktorki naczelnej, gdy wypytywała ją o system ochrony budynku.

– W prewencji się służyło – odpowiedział Janiak dość szybko i pomyślał, że może nie będzie tak źle, jak to sobie wyobrażał. Jeszcze nigdy policjant nie dał zginąć policjantowi. Byłemu policjantowi. – Teraz jest inaczej. Dawniej było tak, że po piętnastu latach służby można było pozostać w oddziale albo przejść na zasłużoną emeryturę. Gówniane pieniądze, tyle że za nic. I jaki spokój.

– Wybrał pan to drugie rozwiązanie. Służba w prewencji panu nie odpowiadała? Była zbyt ciężka czy za mało płacili i często posyłali w teren? Może kiepsko karmili? Za dużo wymagali? Trzeba było biegać, skakać i strzelać? Sprawdziany panu dokuczały? Za dużo musztry? – pytała, chociaż zdawała sobie sprawę z tego, że szydzi z ochroniarza. Mrozińska nie ceniła tych z prewencji, a krawężnikami i patrolowcami ze świadectwem dawnej szkółki Gwardii na Strzeleckiej wręcz gardziła. Ale przecież i ona, gdy tylko kadrowiec potwierdzi, że nabyła prawo do emerytury policyjnej, odejdzie z komendy. Tych pieniędzy, które na początku każdego miesiąca będą wpływały na jej konto w banku, ledwie wystarczy na kosmetyczkę, fryzjerkę i krem.

Janiak już miał odparować, że są gorsze zawody, na przykład za żadne pieniądze nie chciałby być grabarzem czy przez osiem godzin stać przy taśmie w sortowni śmieci, gdy komisarz zadała kolejne pytanie, jakby poprzednie były nieistotne.

– A w ogóle jak to się stało, że dostał się pan do policji? Ma pan niepełne średnie wykształcenie. Z takimi kwalifikacjami przyjęli pana do prewencji, gdzie wymagana jest, owszem, sprawność, lecz i wiedza ogólna? – spytała. Zanim zaczęła tę rozmowę, kazała aspirantowi Araszkiewiczowi dowiedzieć się wszystkiego o ochroniarzu.

Janiak nie przyznał się, że w dziale kadr komendy wojewódzkiej pracowała ciotka jego ówczesnej narzeczonej. Ona doradziła, żeby w rubryce wykształcenie nie wpisywał przyzakładowej szkoły zawodowej, tylko średnie niepełne w trakcie uzupełniania. Nie skłamał, bo przecież zawodówka to więcej niż podstawówka. Kadrowa zastrzegła, że natychmiast musi się zapisać na kurs dokształcający w zakresie szkoły średniej. Dodała, że kuzyn jej męża prowadzi liceum na Dworcowej i zapewniła go, że za pół roku będzie miał ten papierek. Niedługo po tym ciotka narzeczonej zwolniła się z policji, a ponieważ Janiak nigdy nie podpadł, to i nikt nie zaglądał do teczki z jego dokumentami.

– Jak nastała ta nowa, demokratyczna Polska, można tak powiedzieć, miałem robotę w budowlance jako kierowca gruszki do cementu. Firma była państwowa, to jak wszystko co państwowe za Balcerowicza zdechło po prostu. Narzeczona rządziła w sklepie warzywnym, miała mi coś załatwić u kumpeli po sąsiedzku, ale nie wyszło, kurka wodna. Zapiszę się na kuroniówkę, myślałem sobie, i dopóki robota za porządną forsę nie trafi się, co nie, z głodu nie kipnę. Poszłem do urzędu pracy, żeby wszystko było po demokratycznemu. Patrzę, kumpel z woja. Chcesz, załatwię ci robotę w policji. Przez miesiąc szkółka na Strzeleckiej, płatna, potem służba w prewencji, od czasu do czasu jakaś akcja. Zwykle zabezpieczanie meczu. Jak będzie jaka manifestacja w Warszawie, wsadzą cię do wozu i zawiozą na miejsce. Jeść dadzą. Piętnaście lat to nie wyrok. Swoje odbębnisz, a potem laba. Miesiąc w miesiąc listonosz będzie ci przynosił emeryturkę. Zechcesz, pomożesz babie w sklepie. Nie zechcesz, będziesz se leżał pod gruszą do góry maćkiem albo jeździł na rybki i grzybki. Nie dla mnie taka Kanada. Jak państwo człowieka czegoś nauczyło, pani komisarz, trzeba to odpracować. Jest tak czy nie, kurka wodna?

Zamiast potwierdzić lub zaprzeczyć, Ilona Mrozińska spytała:

– Zapamiętał pan, jak ten gość wyglądał?

– Ten co…? – Policjantka kiwnęła głową. – Trudno, kurka wodna, tak od razu. Co rusz ktoś wchodzi, a ty każdego słuchaj, każdemu doradź, sprawdź, czy redaktor akurat jest w swoim pokoju, a jak go nie ma, szukaj po całym budynku, dzwoń na komórkę. Czasem tyle ludzi przychodzi, że po prostu nie ma kiedy wyjść za swoją potrzebą. Żeby chociaż płacili, a to tyle, co kot…

– Pytałam o konkretną osobę.

Jak on wyglądał? Panie Boże, dopomóż. Przecież nie przyznam się, że nie patrzyłem na niego, bo akurat leciał serial w telewizji, pomyślał Janiak.

– No, konus nie był, co to to nie. Łapy miał… po prostu, każda o taka. – Złączone dłonie położył na stole. – Ze sto kilo żywej wagi. I do tego wysoki jak… jak…

– Jak był ubrany?

– Jak? Normalnie. Koszulka bez kołnierzyka, krótkie rękawki. Spodnie jakieś takie jakby zielone, nie, bardziej jasne, bo lato.

– Tatuaż na przedramieniu? Na dłoni? Na szyi? Może jakaś kropka czy mgiełka w okolicy oka?

– Nie.

– Broda, wąsy, bo ja wiem, zajęcza warga? Brodawka na nosie? Pieprzyk pod okiem? Zez? Okulary? Łysy? Utykał? Jako pracownik ochrony pewnie zwraca pan uwagę na wygląd ludzi wchodzących do budynku. Z samego sposobu poruszania się można się domyślić, czy są to osoby impulsywne. A jako były policjant przewidywanie powinien pan mieć we krwi.

– Tak jest, pani komisarz. Za moich czasów służba w prewencji to nie to co dziś. Chlapa, piździ, że kurka wodna… _À propos_, tego po prostu do śmierci człowiek nie zapomni. – Nie będzie tak źle, ucieszył się Janiak w duchu. – Tamtego sprawcę, znaczy się podejrzanego, nie potrafię zaliczyć do konkretnej grupy. Jak się odezwał, to jakby był po prostu porąbany. – Przyszło mu do głowy, więc natychmiast zaczął dalej fantazjować. Nawet zdziwił się, że na zawołanie potrafił wymyślić takie określenie.

– Jąkał się albo seplenił? Miał głos nosowy? Był zagubiony? Agresywny? Od razu powiedział, z kim chce rozmawiać?

– Z Bojanem.

– Z redaktorem Bojanewem?

– Też mnie to zastanowiło, kurka wodna, bo w południe u sportowców zawsze jak na pustyni. Oni przychodzą pod wieczór. Każdy prawdziwy kibic o tym wie.

– Zaraz, zaraz. Chciał rozmawiać z redaktorem Bojanewem, a nie z redaktorem Kostrzyńskim?

– Pytał o Bojana.

Komisarz wstała, podeszła do okna i długo wpatrywała się w tunel ocienionej lipami alei Niepodległości, jakby tam miała znaleźć wyjaśnienie sprawy. Była przekonana, że mordercy chodziło o Michała Kostrzyńskiego, a nie o kierownika działu sportowego.

– Może pan go po prostu spytał, o czym chce rozmawiać z redaktorem Bojanewem?

– Każdego pytam. – Ochroniarz zmrużył oczy. Boże, pomóż. O co mogłem go spytać? Powiem, że interesował się siatkówką, ona nie uwierzy. Już lepiej piłką nożną. Na wszystkich osiedlach chłopcy grają w nogę. Przypomniał sobie list czytelnika na temat przebudowy stadionu żużlowego w Gorzowie, gdzie za rok mają się odbyć drużynowe mistrzostwa świata. – Chciał porozmawiać z Bojanem o tym, żeby ten napisał o naszym stadionie. Po prostu. Za mały jak na ekstraligę. Tyle kibiców przyjeżdża, że stadion na Szosie Wrocławskiej powinien być dwa razy większy. Najlepiej taki, jaki jest w Toruniu.

W kolorowym tygodniku o szybkim gotowaniu Mrozińska przeczytała o badaniach ludzkiej pamięci przeprowadzonych przez uczonych z Uniwersytetu McMaster w kanadyjskim Hamilton. Podobno mężczyźni trudniej zapamiętują twarze niż kobiety w tym samym wieku. U mężczyzn pierwszy _scanning_ obejmuje oczy, nos i usta, tymczasem obszar obserwacji kobiecej rozciąga się od brwi, przez kości policzkowe do brody. Co ciekawe, kobiety dłużej wpatrują się w nowe twarze, ale w przeciwieństwie do mężczyzn nie zwracają uwagi na włosy.

– Czy wpuszcza pan każdą osobę do budynku i każdą pyta o cel odwiedzin?

– Tak jest w regulaminie.

– I co dalej?

– Żądam okazania dowodziku osobistego albo innego dokumenciku tożsamości ze zdjęciem. Do książki wejść i wyjść obowiązkowo wpisuję imię i nazwisko, a jak jest adres domowy, to i adres, potem nazwisko dziennikarza, o którego pyta gość i godzinę wejścia.

– Z jakiego dokumentu spisał pan dane tej konkretnej osoby?

Janiak chciał odpowiedzieć, że z legitymacji, ale się powstrzymał. A jeśli komisarz zapyta, przez kogo wydanej albo jakiego koloru była okładka? Gorączkowo analizował scenariusz dalszej rozmowy.

– Po prostu, z dowodziku – powiedział i żeby nie wyglądało to na kłamstwo, dodał: – Z plastikowego. To znaczy nowego wzoru, bo kiedyś były dowodziki książeczkowe, a jeszcze wcześniej w twardych okładkach.

– Czy sprawdził pan, kto wydał ten dowód? Chodzi mi o to, czy wydawcą jest prezydent, burmistrz czy wójt i jakiej gminy czy miasta.

– W książce wejść i wyjść nie ma takiej rubryki. Imię i nazwisko. Jak jest adres, to jeszcze adres – powtórzył to, co powiedział wcześniej. – Od kiedy wymyślili ustawę o ochronie danych osobowych mogę robić jedynie to, i tylko to, zaznaczam, pani komisarz, na co zezwalają przepisy.

– Ciekawość byłego policjanta…

– Mnie płacą za robotę, a nie za ciekawość, można powiedzieć, kurka wodna. – Ochroniarz się postawił.

– Nie wierzę, mój były kolego ze służby, by spisał pan dane tej osoby z dowodu osobistego.

– Jak Bozię szczerze kocham! Żebym…

Komisarz zaczęła tracić cierpliwość.

– I może pochwalił się, że idzie zamordować redaktora Bojanewa?

– Co to, to nie.

– A czy pan, gdyby był na jego miejscu, podałby swój dowód osobisty? I jeszcze powiedział: proszę dokładnie spisać moje dane osobowe, żeby policja miała mniej roboty, gdy zacznie szukać mordercy?

– O, kobito. Jak Bozię szczerze kocham. Uwierz mi. – Janiak uderzył pięścią w piersi aż zadudniło.

Komisarz zrobiła kilka kroków w jego stronę. Splótłszy dłonie na szyi, oparła się o ścianę, westchnęła i powiedziała ledwie słyszalnym głosem:

– Janiak, ściemnia pan.

Ochroniarza mało szlag nie trafił, ale przypomniał sobie, że kto kręci lub nie odpowiada na pytania ludzi z wydziału kryminalnego, źle na tym wychodzi. Pracujące tam kobiety były ładne i, przed czym ostrzegali kolejni dowódcy oddziału prewencji, wyjątkowo przebiegłe. Wszystkie jak nie po prawie, to po psychologii albo pedagogice i często po kursach specjalistycznych. W przeciwieństwie do tych z drogówki nie dawały się oszukać, a sprawę tak długo i drobiazgowo wyjaśniały, aż miały to, o co im chodziło. Janiak już się pogodził z faktem, że nigdy więcej nie usiądzie za kontuarem w budynku redakcji, gdy nagle sobie przypomniał:

– O, to może być ważne, pani komisarz. Podejrzany, czyli morderca, nie zdjął rękawic, gdy podawał legitymacyjkę.

– Mówił pan o dowodzie osobistym. Zresztą nie liczyłam na odciski palców, ale dziękuję za to spostrzeżenie. A co panu nos podpowiada? Czy to był mieszkaniec Zielonejgóry, czy przyjezdny?

– Miejscowy. Na mur-beton. Przyjezdnych to ja normalnie z daleka rozpoznaję, po prostu. O, już pamiętam.

– Co takiego?

– Na głowie miał czapkę z dużym daszkiem. Taką samą, jakie teraz noszą policjanci, bo za moich czasów były polówki, znaczy rogatywki.

– Dżokejkę?

– Bejsbolówkę.

– Jakiego koloru?

– Eee… no zieloną. Nie, bardziej granatową, można _à propos_ powiedzieć.

– Były na niej jakieś napisy, znaczki?

– Coś było. Zdaje się flaga.

– Biało-czerwona?

– Nie. Bardziej czerwona.

– Pan, Janiak, kłamie.

– Ja? – Walnął kułakiem w pierś.

– Tylko na razie nie wiem, w którym momencie.

ZIELONAGÓRA, AL. NIEPODLEGŁOŚCI,
CZWARTEK, PÓŹNE POPOŁUDNIE

Podkomisarz Karolinie de Murville chciało się pić, jeść, a przede wszystkim sikać. Wiedziała, że dopóki ostatni dziennikarz nie podpisze protokołu przesłuchania świadka, nie może wyjść z salki zebrań kolegiantów oddanej do jej dyspozycji. W wydziale kryminalnym pracowała od niedawna, więc nie miała kiedy zdobyć doświadczenia w rozmawianiu ze świadkami, dlatego nie wykraczała poza pytania z szablonowego formularza: nazwisko i imię/imiona świadka, imiona rodziców, data i miejsce urodzenia, numer dowodu osobistego, zawód wyuczony, zawód wykonywany, miejsce zamieszkania, adres do korespondencji, miejsce pracy i zajmowane stanowisko, stosunek do ofiary i kilka zdań świadka w przedmiotowej sprawie. Kierownicy działów odpowiadali, że ten dzień niczym nie różnił się od poprzednich czwartków, ponieważ od lat o dziesiątej w połowie tygodnia Magda – bardziej asystentka redaktorki naczelnej niż sekretarka – na polecenie szefowej zwołuje kolegium. Szeregowi dziennikarze zbierali materiał do tekstów, które ukażą się jutro, pojutrze, w poniedziałek albo nigdy nie wyjdą na światło dzienne. Gdy najpierw regionalne radio publiczne, a kilka minut po nim stacje komercyjne przerwały nadawanie programu i poinformowały o morderstwie w redakcji „Gazety Zielonogórskiej”, większość reporterów natychmiast wróciło na aleję Niepodległości i próbowało dostać się do budynku redakcji, lecz stojący w drzwiach starszy posterunkowy kazał im cierpliwie czekać. Długo? Tego nikt nie powiedział policjantowi. Utykająca na lewą nogę reporterka z działu miejskiego nawet go postraszyła złożeniem skargi w prokuraturze, bo uniemożliwiono jej wejście na teren zakładu pracy, gdzie zostawiła jakiś medykament, który na co dzień przechowuje w szufladzie redakcyjnego biurka.

– Pani będzie uprzejma powtórzyć prośbę prokuratorowi – poradził starszy posterunkowy. – Niedługo zakończy swoje czynności i z pewnością opuści budynek.

– W tej chwili muszę wziąć lek.

– Jeśli redaktorka zasłabnie, pan będzie odpowiadał! – Stażysta Kamil stanął po jej stronie. Był niezmiernie ciekaw, co się dzieje w środku. – Czy zdaje pan sobie z tego sprawę?

– Nic na to nie poradzę. – Policjant bezradnie rozłożył ręce. – Wykonuję polecenie przełożonych.

Słońce było jeszcze dość wysoko na niebie, choć już skryło się za dębami ocieniającymi plac Bohaterów, gdy technicy kryminalni w przepoconych koszulkach wyszli na schody, a za nimi lekarz i pracownicy zakładu medycyny sądowej wynoszący denata do samochodu oznaczonego plakietką uniwersyteckiej katedry patomorfologii. Dopiero wtedy prokurator pozwolił dziennikarzom wejść do budynku. Kilka minut później podkomisarz Karolina de Murville rozpoczęła przesłuchiwanie pracowników redakcji, a ponieważ wiedzieli jeszcze mniej niż ona, traktowała ich niemal pobłażliwie. Na wszelki wypadek zapisywała numery telefonów i adresy elektroniczne, chociaż takiej rubryki nie było w szablonowym formularzu. Jedyną osobą, która powinna zajrzeć do protokołów, jest prokurator nadzorujący śledztwo. Prawdę mówiąc, jeszcze się nie zdarzyło, żeby prokurator przeczytał to, co podkomisarz de Murville zapisała. Pełniącej obowiązki naczelniczki wydziału, czyli komisarz Ilonie Mrozińskiej wystarczała informacja, że żaden dziennikarz nie widział obcego kręcącego się po budynku redakcji i niczego nie słyszał. Krótko mówiąc, trzygodzinne przesłuchania kierowników działów, szeregowych reporterów, publicystów, stażystów i praktykantów oraz asystentki redaktorki naczelnej nic nie dało, ale trzeba było je przeprowadzić, żeby żaden brzuchaty skurwiel z wydziału kontroli nie zarzucił komisarz Mrozińskiej braku profesjonalnego podejścia do śledztwa. Jakiś teoretyk w komendzie głównej spisał procedury, wedle których policjant musi postępować i one są teraz ważniejsze od rozumu osoby prowadzącej śledztwo.

– Właśnie za to nam płacą – lubił powtarzać komisarz Syski, z czym niemal wszyscy w wydziale kryminalnym zgadzali się i z czego sobie kpili.OFICYNKA ZAPRASZA WSZYSTKICH

MIŁOŚNIKÓW DOBREJ LITERATURY!

Znajdziecie Państwo u nas książki interesujące, wciągające, służące wybornej zabawie intelektualnej, poszerzające wiedzę i zaspokajające ciekawość świata, książki, których lektura stanie się dla Państwa przyjemnością i które sprawią, że zawsze będziecie chcieli do nas wracać, by w dobrej atmosferze z jednej strony delektować się warsztatem znakomitych pisarzy, poznawać siłę ich wyobraźni i pasję twórczą, a z drugiej korzystać z wiedzy autorów literatury humanistycznej.

POLECAMY

Księgarnia Oficynki www.oficynka.pl

e-mail: [email protected]

tel. 510 043 387