Postępowanie administracyjne - ogólne i egzekucyjne - ebook

Książka w przystępny i usystematyzowany sposób przedstawia zagadnienia z zakresu postępowania administracyjnego ogólnego i egzekucyjnego związane m.in. z:
• pojęciem, rodzajami i zasadami ogólnymi postępowania administracyjnego;
• podmiotami postępowania administracyjnego (organem, stroną, podmiotami na prawach stron, innymi uczestnikami);
• rozstrzygnięciami (decyzjami, postanowieniami, ugodą, milczącym załatwieniem sprawy);
• zwyczajnymi środkami zaskarżenia (odwołaniem, wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy, zażaleniem);
• weryfikacją decyzji i postanowień ostatecznych (wznowieniem postępowania, stwierdzeniem nieważności, odwołalnością fakultatywną i subsydiarną);
• administracyjnymi karami pieniężnymi;
• opłatami i kosztami postępowania administracyjnego;
• europeizacją postępowania administracyjnego;
• postępowaniem egzekucyjnym w administracji – jego zakresem, zasadami, podmiotami, przebiegiem, środkami egzekucyjnymi, środkami prawnymi, kosztami i postępowaniem zabezpieczającym.

Publikacja przeznaczona jest dla studentów prawa i administracji oraz aplikantów zawodów prawniczych. Może być także przydatna nauczycielom akademickim w pracy naukowej i dydaktycznej oraz sędziom, adwokatom, radcom prawnym i urzędnikom w praktyce zawodowej.

Wykaz skrótów | str. 13

Rozdział I

Zagadnienia ogólne | str. 15

1. Pojęcie postępowania administracyjnego i jego rodzaje | str. 15
2. Prawo o postępowaniu administracyjnym, jego cele i geneza | str. 18
3. Rodzaje postępowań uregulowanych w Kodeksie postępowania  administracyjnego i ich charakter prawny | str. 22
4. Przesłanki pozytywne obowiązywania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w ogólnym postępowaniu administracyjnym | str. 24
5. Przesłanki pozytywne obowiązywania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w pozostałych postępowaniach kodeksowych | str. 30
6. Przesłanka negatywna – wyłączenia spod mocy obowiązującej
   Kodeksu | str. 33

Rozdział II

Podmioty postępowania administracyjnego | str. 41

1. Organ administracji publicznej | str. 41

1.1. Pojęcie organów administracji publicznej | str. 41

1.2. Właściwość organów administracji publicznej | str. 43

1.3. Spory o właściwość | str. 46

1.4. Instytucja wyłączenia | str. 48

2. Strona postępowania administracyjnego | str. 54

2.1. Pojęcie strony | str. 54

2.2. Zdolność administracyjnoprawna i zdolność  administracyjnoprocesowa | str. 59

2.3. Pełnomocnictwo | str. 62

2.4. Następstwo procesowe  | str. 64

2.5. Współuczestnictwo | str. 67

3. Podmioty na prawach strony | str. 69

3.1. Pojęcie podmiotu na prawach strony | str. 69

3.2. Organizacja społeczna | str. 70

3.3. Prokurator | str. 75

3.4. Rzecznik Praw Obywatelskich | str. 79

3.5. Rzecznik Praw Dziecka | str. 80

3.6. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców | str. 81

3.7. Pozostałe podmioty na prawach strony | str. 81

4. Inni uczestnicy postępowania administracyjnego | str. 82

Rozdział III

Zasady ogólne postępowania administracyjnego | str. 85

1. Cechy charakterystyczne i funkcje zasad ogólnych postępowania  administracyjnego | str. 85

2. Katalog zasad ogólnych postępowania administracyjnego | str. 87

2.1. Zasada praworządności | str. 87

2.2. Zasada prawdy obiektywnej (materialnej) | str. 89

2.3. Zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego  interesu obywateli | str. 92

2.4. Zasada rozstrzygania wątpliwości interpretacyjnych  na korzyść strony | str. 94

2.5. Zasada współdziałania organów administracji publicznej | str. 96

2.6. Zasada prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie | str. 97

2.7. Zasada poszanowania utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw | str. 99

2.8. Zasada informowania | str. 101

2.9. Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu | str. 103

2.10. Zasada przekonywania | str. 105

2.11. Zasada szybkości i prostoty postępowania | str. 106

2.12. Zasada koncyliacyjności | str. 108

2.13. Zasada pisemności postępowania | str. 109

2.14. Zasada oceny działania organów administracji publicznej | str. 111

2.15. Zasada dwuinstancyjności | str. 112

2.16. Zasada (względnej) trwałości decyzji ostatecznych | str. 114

2.17. Zasada sądowej kontroli legalności decyzji administracyjnych | str. 117

Rozdział IV

Czynności techniczno-procesowe | str. 119

1. Podanie | str. 119

1.1. Pojęcie podania | str. 119

1.2. Sposoby wnoszenia podania | str. 120

1.3. Wymogi formalne co do treści podania | str. 121

1.4. Braki formalne podania i ich usuwanie | str. 122

2. Doręczenia | str. 123

2.1. Zagadnienia ogólne | str. 123

2.2. Sposoby dokonywania doręczeń | str. 125

2.2.1. Doręczenia elektroniczne | str. 125

2.2.2. Doręczenia tradycyjne | str. 131

2.2.3. Pozostałe formy informowania o decyzjach i innych czynnościach organów administracji publicznej | str. 137

3. Wezwania | str. 140
4. Utrwalanie czynności procesowych | str. 142

4.1. Uwagi wstępne | str. 142

4.2. Protokoły | str. 142

4.3. Adnotacje | str. 143

4.4. Metryki | str. 144

5. Udostępnianie akt | str. 145
6. Terminy | str. 147

6.1. Pojęcie terminu | str. 147

6.2. Zasady obliczania terminów procesowych | str. 148

6.3. Zasady przywracania terminów procesowych | str. 150

Rozdział V

Postępowanie przed organem I instancji | str. 153

1. Wszczęcie postępowania administracyjnego i jego skutki | str. 153
2. Czynności wstępne | str. 160
3. Postępowanie wyjaśniające | str. 166

3.1. Postępowanie wyjaśniające a postępowanie dowodowe | str. 166

3.2. Katalog środków dowodowych | str. 167

3.3. Zasady postępowania dowodowego | str. 172

3.4. Formy postępowania dowodowego | str. 179

4. Postępowanie mediacyjne | str. 182
5. Postępowanie uproszczone | str. 188
6. Zawieszenie postępowania | str. 193

Rozdział VI

Rozstrzygnięcia w postępowaniu administracyjnym | str. 199

1. Rodzaje rozstrzygnięć w postępowaniu administracyjnym | str. 199
2. Decyzje administracyjne | str. 201

2.1. Charakter prawny i rodzaje decyzji | str. 201

2.2. Elementy decyzji | str. 211

2.3. Związanie decyzją i jej wykonalność | str. 215

2.4. Rektyfikacja decyzji | str. 220

3. Milczące załatwienie sprawy | str. 224

3.1. Charakter prawny, zakres stosowania i postaci milczącego  załatwienia sprawy | str. 224

3.2. Termin milczącego załatwienia sprawy | str. 227

3.3. Zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy | str. 229

3.4. Skutki milczącego załatwienia sprawy | str. 230

4. Postanowienia | str. 232

4.1. Charakter prawny i rodzaje postanowień | str. 232

4.2. Elementy postanowień  | str. 234

4.3. Odpowiednie stosowanie przepisów o decyzjach | str. 234

5. Ugoda administracyjna | str. 235

5.1. Charakter prawny i przesłanki zawarcia ugody administracyjnej | str. 235

5.2. Tryb zawarcia ugody administracyjnej | str. 237

5.3. Forma i elementy ugody administracyjnej | str. 237

5.4. Związanie ugodą i jej wykonalność | str. 238

Rozdział VII

Zwyczajne środki zaskarżenia | str. 241

1. Zwyczajne środki zaskarżenia a administracyjny tok instancji | str. 241
2. Odwołanie | str. 243

2.1. Przedmiot odwołania  | str. 243

2.2. Legitymacja procesowa  | str. 245

2.3. Wymagania odwołania  | str. 248

2.4. Skutki prawne odwołania  | str. 251

3. Postępowanie odwoławcze | str. 251

3.1. Wszczęcie postępowania odwoławczego | str. 251

3.1.1. Czynności organu I instancji | str. 251

3.1.2. Czynności organu odwoławczego | str. 254

3.2. Postępowanie wyjaśniające | str. 257

3.3. Rozstrzygnięcia w postępowaniu odwoławczym | str. 259

3.3.1. Rodzaje rozstrzygnięć organu odwoławczego | str. 259

3.3.2. Zakaz reformationis in peius | str. 266

4. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy | str. 267

4.1. Charakter prawny wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy | str. 267

4.2. Postępowanie z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy | str. 270

5. Zażalenie | str. 272

5.1. Charakter prawny zażalenia | str. 272

5.2. Postępowanie zażaleniowe | str. 273

Rozdział VIII

Weryfikacja decyzji i postanowień ostatecznych | str. 277

1. Uwagi wstępne | str. 277
2. Wznowienie postępowania | str. 279

2.1. Przedmiot i przesłanki wznowienia postępowania | str. 279

2.2. Tryb wznowienia | str. 286

2.3. Rodzaje decyzji w postępowaniu wznowieniowym | str. 289

3. Nieważność decyzji | str. 290

3.1. Przedmiot i przesłanki postępowania nieważnościowego | str. 290

3.2. Tryb stwierdzania nieważności | str. 296

3.3. Rodzaje decyzji w postępowaniu nieważnościowym | str. 298

4. Nieakt a nieważność | str. 300
5. Odwołalność fakultatywna | str. 302
6. Odwołalność subsydiarna | str. 308
7. Weryfikacja związana z kontrolą wykonania decyzji | str. 311
8. Odwołalność szczególna | str. 314

Rozdział IX

Administracyjne kary pieniężne | str. 317

1. Uwagi wstępne | str. 317
2. Zakres zastosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego o administracyjnych karach pieniężnych | str. 319
3. Zasada prawa międzyczasowego – lex mitior retro agit | str. 323
4. Dyrektywy wymiaru administracyjnej kary pieniężnej | str. 324
5. Niedopuszczalność nałożenia administracyjnej kary pieniężnej i ulgi w jej wykonaniu | str. 326
6. Przedawnienie nałożenia i egzekucji administracyjnej kary pieniężnej | str. 330

Rozdział X

Niejurysdykcyjne postępowania uproszczone | str. 333

1. Wprowadzenie | str. 333
2. Postępowanie w sprawie wydawania zaświadczeń | str. 334

2.1. Pojęcie zaświadczenia i jego charakter prawny | str. 334

2.2. Przebieg postępowania w sprawie wydania zaświadczenia | str. 335

2.3. Zakaz żądania zbędnych zaświadczeń | str. 339

3. Postępowanie w sprawie skarg i wniosków | str. 341

3.1. Pojęcie skargi, wniosku i petycji | str. 341

3.2. Przebieg postępowania w sprawie skarg i wniosków | str. 344

Rozdział XI

Opłaty i koszty w postępowaniu administracyjnym | str. 351

1. Funkcje kosztów postępowania | str. 351
2. Rodzaje należności | str. 352

2.1. Uwagi wstępne | str. 352

2.2. Opłaty | str. 353

2.3. Koszty postępowania | str. 355

2.4. Inne należności | str. 356

3. Zasady ponoszenia opłat, kosztów i innych należności | str. 357

Rozdział XII

Europeizacja postępowania administracyjnego | str. 363

1. Charakter prawny europeizacji postępowania administracyjnego | str. 363
2. Europeizacja norm kodeksowych | str. 365

2.1. Jednorodność aksjologiczna zasad ogólnych | str. 365

2.2. Europejska współpraca administracyjna | str. 367

2.3. Obowiązek informacyjny w zakresie ochrony danych | str. 369

2.4. Wznowienie postępowania na skutek orzeczenia TSUE | str. 372

3. Kształtowanie się zintegrowanych z prawem Unii Europejskiej postępowań administracyjnych | str. 374

Rozdział XIII

Postępowanie egzekucyjne w administracji | str. 381

1. Podstawowe założenia administracyjnego postępowania egzekucyjnego | str. 381

1.1. Cechy charakterystyczne postępowania egzekucyjnego i egzekucji administracyjnej | str. 381

1.2. Postępowanie egzekucyjne a jurysdykcyjne postępowanie administracyjne | str. 385

2. Zasady ogólne postępowania egzekucyjnego | str. 387

2.1. Charakter zasad ogólnych postępowania egzekucyjnego | str. 387

2.2. Zasada celowości | str. 388

2.3. Zasada obowiązku prowadzenia egzekucji  | str. 388

2.4. Zasady dotyczące stosowania środków egzekucyjnych | str. 389

2.5. Zasada współpracy | str. 390

2.6. Zasada zagrożenia | str. 390

2.7. Zasada poszanowania minimum egzystencji  | str. 391

2.8. Zasada prowadzenia egzekucji w sposób najmniej uciążliwy dla zobowiązanego | str. 392

2.9. Zasada gospodarnego prowadzenia egzekucji | str. 392

2.10. Zasada niezależności środków egzekucyjnych od środków  represyjnych | str. 393

3. Podmioty postępowania egzekucyjnego | str. 394

3.1. Katalog podmiotów | str. 394

3.2. Organy egzekucyjne i ich właściwość | str. 394

3.3. Organ rekwizycyjny | str. 397

3.4. Egzekutor i poborca skarbowy | str. 397

3.5. Komornik skarbowy | str. 398

3.6. Wierzyciel | str. 398

3.7. Zobowiązany | str. 399

3.8. Organy nadzorujące | str. 400

3.9. Organy pomocnicze i organy asystujące | str. 401

3.10. Dłużnik zajętej wierzytelności | str. 401

3.11. Osoby trzecie | str. 402

3.12. Świadkowie | str. 403

3.13. Biegły skarbowy, biegły sądowy i rzeczoznawca majątkowy | str. 403

3.14. Dozorca zajętej ruchomości i zarządca nieruchomości | str. 404

4. Przebieg postępowania egzekucyjnego | str. 405

4.1. Stadia postępowania egzekucyjnego | str. 405

4.2. Zawieszenie i umorzenie postępowania egzekucyjnego | str. 409

4.3. Zbieg egzekucji | str. 414

5. Środki egzekucyjne | str. 416

5.1. Charakter prawny środków egzekucyjnych | str. 416

5.2. Środki egzekucyjne należności pieniężnych | str. 417

5.3. Środki egzekucyjne obowiązków niepieniężnych | str. 427

6. Środki prawne w postępowaniu egzekucyjnym | str. 430

6.1. Podstawowe środki prawne uregulowane w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji  | str. 430

6.2. Szczególne środki prawne uregulowane w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji  | str. 437

6.3. Środki ochrony sądowej | str. 439

7. Postępowanie zabezpieczające | str. 442
8. Koszty egzekucyjne | str. 447

Bibliografia  | str. 451

Skorowidz  | str. 463

O Autorach  | str. 473