Postępy reumatologii klinicznej - ebook

Osiągnięcia w dziedzinie reumatologii w ciągu ostatnich lat są bardzo znaczne. Wiążą się zarówno z diagnostyką, jak i coraz większymi możliwościami leczenia. Prezentowana książka ma za zadanie ujęcie wszystkich nowych wiadomości w zwięzły i praktyczny sposób.
W publikacji omówiono:
·        najnowsze metody badań diagnostycznych,
·        kryteria klasyfikacyjne chorób,
·        zalecenia Europejskiej Ligi do Walki z Chorobami Reumatycznymi (EULAR) i Amerykańskiego Kolegium Reumatologicznego (ACR),
·        wiedzę opartą na dowodach naukowych,
·        wskazówki postępowania w sytuacjach niestandardowych.
Praktyczne kompendium z reumatologii z pewnością będzie przydatne w codziennej praktyce lekarskiej zarówno reumatologów, internistów, jak i lekarzy innych specjalności.

Autorzy IV
PRZEDMOWA VII
Wykaz wybranych skrótów XVIII
1. Wybrane badania pracowniane Eugeniusz J. Kucharz, Irena Zimmermann-Górska, Jadwiga Staniszewska-Varga, Renata Andrysiak
1.1. Badania laboratoryjne – Eugeniusz J. Kucharz
1.1.1. Wprowadzenie
1.1.2. Wskaźniki procesu zapalnego
1.1.3. Autoprzeciwciała
1.1.4. Białka układu dopeniacza
1.1.5. Testy uwalniania interferonu w ocenie zakażenia gruźlicą
1.1.6. Badanie płynu stawowego – Irena Zimmermann-Górska
1.2. Badania obrazowe
1.2.1. Badanie radiologiczne – Jadwiga Staniszewska-Varga
1.2.2. Nowoczesne metody obrazowania w reumatologii – Renata Andrysiak
2. Leczenie biologiczne w reumatologii Piotr Wiland
2.1. Definicja i znaczenie leków biologicznych w reumatologii
2.2. Patogeneza chorób zapalnych stawów
2.3. Inhibitory czynnika martwicy nowotworów alfa zarejestrowane w leczeniu chorób reumatycznych
2.4. Leki biologiczne o innym mechanizmie działania niż hamowanie czynnika martwicy nowotworów alfa zarejestrowane w leczeniu chorób reumatycznych
2.4.1. Abatacept
2.4.2. Rytuksymab
2.4.3. Tocilizumab
2.4.4. Ustekinumab
2.4.5. Belimumab
3. Reumatoidalne zapalenie stawów Anna Filipowicz-Sosnowska
3.1. Definicja
3.2. Etiopatogeneza
3.2.1. Autoprzeciwciała
3.3. Patomorfologia
3.4. Epidemiologia
3.5. Objawy kliniczne i przebieg
3.5.1. Objawy podmiotowe i przedmiotowe
3.6. Badania pracowniane
3.6.1. Badania laboratoryjne
3.6.2. Badanie płynu stawowego
3.6.3. Badania obrazowe
3.7. Rozpoznanie
3.8. Rozpoznanie różnicowe
3.9. Ocena aktywności choroby i wydolności funkcjonalnej
3.10. Remisja choroby
3.11. Leczenie i rehabilitacja
3.12. Rokowanie
4. Reumatologia wieku rozwojowego Ewa Tuszkiewicz-Misztal, Elżbieta Smolewska, Jacek Postępski, Edyta Olesińska
4.1. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów
4.1.1. Definicja
4.1.2. Etiopatogeneza
4.1.3. Postacie młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów
4.1.4. Różnicowanie
4.1.5. Główny cel leczenia, ocena aktywności i monitorowanie
4.2. Młodzieńczy toczeń rumieniowaty układowy
4.2.1. Definicja
4.2.2. Etiopatogeneza
4.2.3. Epidemiologia
4.2.4. Objawy kliniczne i przebieg
4.2.5. Badania pracowniane
4.2.6. Rozpoznanie
4.2.7. Rozpoznanie różnicowe
4.2.8. Leczenie
4.2.9. Rokowanie
4.3. Młodzieńcze zapalenie skórno-mięśniowe
4.3.1. Definicja
4.3.2. Etiopatogeneza
4.3.3. Epidemiologia
4.3.4. Objawy kliniczne i przebieg
4.3.5. Badania pracowniane
4.3.6. Rozpoznanie
4.3.7. Rozpoznanie różnicowe
4.3.8. Leczenie
4.3.9. Rokowanie
4.4. Twardzina młodzieńcza
4.4.1. Młodzieńcza twardzina układowa
4.4.2. Młodzieńcza twardzina miejscowa
4.5. Układowe zapalenia naczyń u dzieci
4.5.1. Definicja
4.5.2. Choroba Kawasaki
4.5.3. Choroba (plamica) Schönleina-Henocha
4.6. Młodzieńcze spondyloartropatie
4.6.1. Definicja
4.6.2. Rozpoznanie
4.6.3. Postacie kliniczne
4.6.4. Badania obrazowe w młodzieńczych spondyloartropatiach
4.7. Gorączka reumatyczna
5. Choroba Still a u dorosłych Irena Zimmermann-Górska
5.1. Definicja
5.2. Etiopatogeneza
5.3. Patomorfologia
5.4. Epidemiologia
5.5. Objawy kliniczne i przebieg choroby
5.6. Badania pracowniane
5.6.1. Badania laboratoryjne
5.6.2. Badania obrazowe
5.7. Rozpoznanie
5.8. Rozpoznanie różnicowe
5.9. Leczenie
5.10. Rokowanie
7. Mieszana choroba tkanki łącznej Marzena Olesińska
7.1. Definicja
7.2. Etiopatogeneza
7.3. Epidemiologia
7.4. Objawy kliniczne i przebieg choroby
7.5. Badania pracowniane
7.6. Strategia wczesnego wykrywania powikłań narządowych w MCTD
6. toczeń rumieniowaty układowy Marzena Olesińska129 6.1. Definicja
6.2. Etiopatogeneza
6.3. Epidemiologia
6.4. Objawy kliniczne i przebieg choroby
6.5. Badania pracowniane
6.5.1. Zaburzenia hematologiczne
6.5.2. Badanie funkcji nerek
6.5.3. Zaburzenia serologiczne
6.6. Podgrupy kliniczne tocznia rumieniowatego układowego
6.7. Rozpoznanie
6.8. Rozpoznanie różnicowe
6.9. Monitorowanie przebiegu tocznia rumieniowatego układowego
6.10. Leczenie
6.11. Rokowanie
7. Mieszana choroba tkanki łącznej Marzena Olesińska
7.1. Definicja 161 7.2. Etiopatogeneza
7.3. Epidemiologia 162 7.4. Objawy kliniczne i przebieg choroby
7.5. Badania pracowniane 166 7.6. Strategia wczesnego wykrywania powikłań narządowych w MCTD 166 7.7. Rozpoznanie
7.8. Rozpoznanie różnicowe
7.9. Leczenie
7.10. Rokowanie
8. Zespół antyfosfolipidowy
Krystyna Zawilska, Irena Zimmermann-Górska, Jana Skrzypczak
8.1. Definicja – Krystyna Zawilska, Irena Zimmermann-Górska
8.2. Zakrzepica żylna i tętnicza – Krystyna Zawilska, Irena Zimmermann-Górska
8.2.1. Etiopatogeneza
8.2.2. Epidemiologia
8.2.3. Objawy kliniczne i przebieg choroby
8.2.4. Rozpoznanie
8.2.5. Rozpoznanie różnicowe
8.2.6. Leczenie i zapobieganie
8.2.7. Rokowanie
8.3. Położnicze konsekwencje zespołu antyfosfolipidowego – Jana Skrzypczak
8.3.1. Częstość występowania
8.3.2. Przeciwciała antyfosfolipidowe istotne dla nawracających poronień
8.3.3. Mechanizm niepowodzeń położniczych w zespole antyfosfolipidowym
8.3.4. Leczenie
9. Tw ardzina układowa Stanisław Sierakowski, Matylda Sierakowska
9.1. Definicja
9.2. Etiologia
9.3. Patogeneza
9.4. Epidemiologia
9.5. Postacie twardziny układowej
9.6. Objawy kliniczne
9.6.1. Skóra
9.6.2. Układ kostno-stawowy
9.6.3. Przewód pokarmowy
9.6.4. Nerki
9.6.5. Układ oddechowy
9.6.6. Serce
9.6.7. Mięśnie
9.7. Początek i przebieg choroby
9.7.1. Postać ograniczona twardziny układowej
9.7.2. Postać uogólniona twardziny układowej
9.8. Badania pracowniane
9.8.1. Ocena stopnia i rozległości stwardnienia skóry
9.8.2. Test
-minutowego marszu
9.8.3. Badania laboratoryjne
9.8.4. Badania obrazowe
9.8.5. Cewnikowanie prawego serca
9.8.6. Badanie elektrokardiograficzne
9.8.7. Badanie spirometryczne
9.9. Rozpoznanie
9.10. Rozpoznanie różnicowe
9.11. Leczenie
9.11.1. Terapia narządowo swoista
9.11.2. Leczenie ogólne
9.11.3. Leki przeciwwskazane w twardzinie układowej
9.12. Rokowanie .
10. Zapalenie wielomięśniowe i skórno-mięśniowe Maria Majdan
10.1. Definicja
10.2. Etiopatogeneza i patomorfologia
10.2.1. Autoprzeciwciała w zapaleniu wielomięśniowym i skórno-mięśniowym
10.3. Epidemiologia
10.4. Objawy kliniczne i przebieg choroby
10.4.1. Objawy pozamięśniowe w zapaleniu wielomięśniowym i skórno-mięśniowym
10.4.2. Ocena aktywności choroby
10.5. Badania diagnostyczne w zapaleniu wielomięśniowym i skórno-mięśniowym
10.6. Rozpoznanie
10.7. Rozpoznanie różnicowe
10.8. Zapalenie skórno-mięśniowe i wielomięśniowe jako zespoły paranowotworowe
10.9. Leczenie
10.10. Rokowanie
11. Zapalenia naczyń Jacek Musiał
11.1. Definicja
11.2. Etiopatogeneza
11.3. Epidemiologia
11.4. Nomenklatura zapaleń naczyń
11.5. Zapalenie dużych naczyń
11.5.1. Choroba Takayasu
11.5.2. Olbrzymiokomórkowe zapalenie naczyń
11.6. Zapalenie średnich naczyń
11.6.1. Guzkowe zapalenie tętnic
11.7. Zapalenie małych naczyń
11.7.1. Zapalenia naczyń z obecnością ANCA
11.7.2. Zapalenia naczyń z kompleksami immunologicznymi
11.8. Zapalenie różnych naczyń
11.8.1. Choroba Behçeta
11.8.2. Zespół Cogana
11.9. Zapalenie naczyń pojedynczego narządu
11.10. Zapalenia naczyń towarzyszące chorobom układowym
11.10.1. Reumatoidalne zapalenie naczyń
11.11. Zapalenia naczyń o prawdopodobnej etiologii
11.11.1. Krioglobulinemiczne zapalenie naczyń towarzyszące infekcji HCV
12. Zespół Sjögrena Irena Zimmermann-Górska
12.1. Definicja
12.2. Etiopatogeneza
12.3. Patomorfologia
12.4. Epidemiologia
12.5. Objawy kliniczne i przebieg choroby
12.5.1. Objawy „gruczołowe”
12.5.2. Objawy „pozagruczołowe”
12.6. Badania pracowniane
12.6.1. Badania laboratoryjne
12.7. Rozpoznanie
12.8. Rozpoznanie różnicowe
12.9. Leczenie
12.10. Monitorowanie choroby
12.11. Rokowanie
13. Polimialgia reumatyczna Marcin Milchert, Iwona Brzosko, Marek Brzosko261 13.1. Definicja
13.2. Etiopatogeneza
13.3. Epidemiologia
13.4. Objawy kliniczne i przebieg choroby
13.5. Badania pracowniane
13.5. Rozpoznanie
13.6. Rozpoznanie różnicowe
13.7. Leczenie
13.8. Rokowanie
14. Zapalenie tkanki tłuszczowej Irena Zimmermann-Górska271 14.1. Definicja
14.2. Etiopatogeneza
14.3. Patomorfologia
14.4. Postacie zapalenia tkanki tłuszczowej
14.4.1. Rumień guzowaty
14.4.2. Choroba Webera i Christiana
14.4.3. Zapalenie tkanki tłuszczowej w przebiegu chorób trzustki
15. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa Irena Zimmermann-Górska
15.1. Definicja
15.2. Etiopatogeneza
15.3. Patomorfologia
15.4. Epidemiologia
15.5. Objawy kliniczne i przebieg choroby
15.5.1. Objawy ze strony układu ruchu
15.5.2. Objawy ze strony innych układów i narządów
15.5.3. Przebieg choroby
15.6. Badania pracownianie
15.6.1. Badania laboratoryjne
15.6.2. Badania obrazowe
15.7. Rozpoznanie
15.8. Rozpoznanie różnicowe
15.9. Leczenie
15.10. Rokowanie
16. Łuszczycowe zapalenie stawów Eugeniusz J. Kucharz
16.1. Definicja
16.2. Etiopatogeneza
16.3. Epidemiologia
16.4. Objawy kliniczne i przebieg choroby
16.4.1. Zmiany stawowe
16.4.2. Zmiany skórne
16.4.3. Zapalenie palców
16.4.4. Inne zmiany
16.5. Postacie łuszczycowego zapalenia stawów
16.6. Rozpoznanie i rozpoznanie różnicowe
16.7. Leczenie
16.8. Rokowanie
17. Reaktywne zapalenie stawów Brygida Kwiatkowska
17.1. Definicja
17.2. Etiopatogeneza
17.3. Epidemiologia
17.4. Objawy kliniczne i przebieg choroby
17.5. Badania pracowniane
17.5.1. Badania laboratoryjne
17.5.2. Badania obrazowe
17.6. Rozpoznanie
17.7. Rozpoznanie różnicowe
17.8. Leczenie
17.9. Rokowanie
18. Zapalenie stawów w przebiegu nieswoistych zapalnych chorób jelit Anna Zubrzycka-Sienkiewicz
18.1. Nazwa jednostki i definicja
18.2. Etiopatogeneza
18.3. Epidemiologia
18.4. Objawy kliniczne i przebieg choroby
18.5. Badania pracowniane
18.5.1. Badania laboratoryjne
18.5.2. Badania obrazowe
18.6. Rozpoznanie
18.7. Rozpoznanie różnicowe
18.8. Powikłania
18.9. Leczenie
19. Choroba zwyrodnieniowa stawów Leszek Szczepański327 19.1. Definicja
19.2. Etiopatogeneza
19.3. Epidemiologia
19.4. Objawy kliniczne i przebieg choroby
19.5. Badania pomocnicze
19.6. Rozpoznanie
19.7. Rozpoznanie różnicowe
19.8. Leczenie i zapobieganie
19.9. Rokowanie
20. Choroby stawów wywoływane przez kryształy Irena Zimmermann-Górska
20.1. Dna moczanowa
20.1.1. Definicja
20.1.2. Etiopatogeneza
20.1.3. Patomorfologia
20.1.4. Epidemiologia
20.1.5. Objawy kliniczne i przebieg choroby
20.1.6. Badania pracowniane
20.1.7. Rozpoznanie
20.1.8. Rozpoznanie różnicowe
20.1.9. Leczenie i profilaktyka
20.1.10. Rokowanie
20.2. Choroby wywoływane przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapnia
20.2.1. Definicja
20.2.2. Etiopatogeneza
20.2.3. Epidemiologia
20.2.4. Objawy kliniczne
20.2.5. Badania pracowniane
20.2.6. Rozpoznanie
20.2.7. Rozpoznanie różnicowe
20.2.8. Leczenie
20.2.9. Rokowanie
20.3. Choroby wywoływane przez kryształy hydroksyapatytu
20.3.1. Etiopatogeneza
20.3.2. Patomorfologia
20.3.3. Objawy kliniczne
20.3.4. Rozpoznanie
20.3.5. Leczenie
20.4. Zapalenia stawów wywoływane przez inne substancje krystaliczne
20.4.1. Zapalenie stawów wywołane przez kryształy cholesterolu
20.4.2. Odczyn zapalny po dostawowych wstrzyknięciach preparatów glikokortykosteroidów
21. Zespoły chorobowe związane z nadmierną ruchomością stawów Irena Zimmermann-Górska
21.1. Zespół Ehlersa i Danlosa
21.1.1. Definicja
21.1.2. Postać klasyczna
21.1.3. Postać z dominującymi objawami nadmiernej ruchomości stawów
21.1.4. Postać naczyniowa
21.1.5. Postać z objawami kifoskoliozy
21.1.6. Postać z wiotkością stawów
21.1.7. Postać ze zmniejszoną elastycznością skóry
21.1.8. Leczenie chorych z objawami zespołu Ehlersa i Danlosa
21.2. Zespół Marfana
21.2.1. Definicja, etiopatogeneza i epidemiologia
21.2.2. Objawy kliniczne
21.2.3. Rozpoznanie
21.2.4. Leczenie
21.2.5. Rokowanie
21.3. Uwagi ogólne
22. Osteoporoza Piotr Głuszko
22.1. Definicja
22.2. Wstęp
22.3. Patogeneza
22.3.1. Czynniki ryzyka złamań
22.4. Epidemiologia
22.5. Objawy kliniczne
22.6. Badania pracowniane
22.6.1. Badania obrazowe
22.6.2. Badania laboratoryjne
22.7. Diagnostyka różnicowa
22.8. Osteoporozy wtórne
22.8.1. Osteoporozy wtórne i ryzyko złamań w przebiegu układowych zapalnych chorób reumatycznych
22.9. Osteoporoza wywołana przewlekłym podawaniem glikokortykosteroidów
22.10. Leczenie osteoporozy pomenopauzalnej
22.10.1. Leczenie dietetyczne
22.10.2. Farmakoterapia osteoporozy
22.11. Leczenie osteoporozy u mężczyzn
22.12. Leczenie osteoporozy wtórnej
23. Fibromialgia Przemysław Keczmer, Włodzimierz Samborski
23.1. Definicja
23.2. Etiopatogeneza
23.3. Epidemiologia
23.4. Objawy kliniczne i przebieg choroby
23.5. Rozpoznanie
23.6. Leczenie
24. Regionalne zespoły bólowe Tadeusz Styczyński
24.1. Definicja
24.2. Bóle szyi
24.2.1. Epidemiologia i etiologia
24.2.2. Bóle szyi związane z zaburzeniem funkcji podporowo-ruchowej kręgosłupa bez powikłań neurologicznych
24.2.3. Bóle szyi z powikłaniami neurologicznymi
24.2.4. Rozpoznanie różnicowe
24.2.5. Leczenie
24.3. Bóle w okolicy lędźwiowo-krzyżowej
24.3.1. Epidemiologia
24.3.2. Klasyfikacja
24.3.3. Rozpoznanie różnicowe
24.3.4. Bóle lędźwiowo-krzyżowe uwarunkowane mechanicznie oraz zespoły korzeniowe
24.3.5. Podstawy postępowania w bólach okolicy lędźwiowo-krzyżowej
25. Addendum. Niesteroidowe leki przeciwzapalne Anna Zubrzycka-Sienkiewicz
25.1 Mechanizm działania
25.2. Podział niesteroidowych leków przeciwzapalnych
25.3. Skuteczność niesteroidowych leków przeciwzapalnych
25.4. Niesteroidowe leki przeciwzapalne a ciąża i karmienie piersią
25.5. Działania niepożądane
25.6. Wybór niesteroidowego leku przeciwzapalnego
25.7. Ważniejsze interakcje niesteroidowych leków przeciwzapalnych z innymi lekami
25.8. Podstawowe zasady stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych
25.9. Nowe niesteroidowe leki przeciwzapalne
Skorowidz