Powrót do przydomowych ogrodów użytkowych - ebook

SPIS TREŚCI

Spis treści 3

Przedmowa 6

Wstęp 6

Przydomowy ogród użytkowy. 8

Wiedza 13

Przetwory. 15

Zioła. 20

Gleba 25

Czym jest gleba? 25

Przekopywać czy nie? 26

Uprawa gleby. 27

Jak założyć nowy zagon? 32

Woda 34

Woda dla roślin. 34

Woda dla zwierząt. 35

Oczko wodne. 36

Ogrodzenie 37

Ogrodzenie trwałe. 37

Żywopłot. 38

Pastuch elektryczny. 39

Wypas kwaterowy. 40

Zwierzęta 42

Informacje ogólne. 42

Higiena pomieszczeń. 43

Kury nioski. 44

Gęsi. 47

Owce. 48

Kaczki biegusy indyjskie. 51

Inne zwierzęta. 52

Rośliny 55

Ochrona roślin. 55

Pastwisko. 65

Sad. 68

Cięcie drzew owocowych. 70

Zakładanie i pielęgnacja sadu. 73

Jabłonie. 74

Grusze. 75

Śliwy. 76

Wiśnie i czereśnie. 77

Brzoskwinie i morele. 78

Inne drzewa w sadzie. 78

Jagodnik. 80

Maliny. 80

Porzeczki. 81

Agresty. 81

Truskawki. 82

Winorośle. 82

Borówki wysokie. 83

Inne krzewy w jagodniku. 84

Warzywnik. 87

Cebula. 88

Czosnek. 88

Por. 89

Brokuł. 89

Brukselka. 89

Jarmuż. 90

Kalarepa. 90

Kalafior. 90

Kapusta. 90

Kapusta pekińska. 91

Burak ćwikłowy. 91

Marchew. 92

Pietruszka. 92

Seler korzeniowy. 92

Papryka. 93

Pomidor. 93

Ziemniak. 94

Fasola. 95

Groszek cukrowy. 95

Cukinia. 96

Dynia. 96

Ogórek. 96

Rzepa. 97

Rzodkiewka. 97

Rzodkiew. 98

Sałata. 98

Szpinak. 98

Szpinak nowozelandzki. 99

Kukurydza cukrowa. 99

Słonecznik. 100

Burak pastewny. 100

Przyprawy. 101

Chrzan. 101

Koper. 101

Lebiodka pospolita (oregano). 101

Lubczyk. 102

Majeranek. 102

Rukola. 102

Szczypiorek. 103

Tymianek. 103

Grzyby. 104

Podsumowanie 106

Kalendarz farmera 108

Dodatki 115

Literatura 118PRZEDMOWA

Nazywam się Sebastian Tomczyszyn i od lat łączę zajmowanie się ogrodem z pracą na etacie. Na niespełna hektarze ziemi uprawiam drzewa i krzewy owocowe, warzywa oraz hoduję zwierzęta. W wolnych chwilach chętnie sięgam po literaturę z zakresu rolnictwa, ogrodnictwa, sadownictwa itp. Zdobytą z książek i w trakcie studiów podyplomowych na kierunku rolnictwa ekologicznego wiedzę dostosowałem do potrzeb niewielkiej skali i sprawdziłem w moim ogrodzie. Zebrane notatki postanowiłem uporządkować i w taki sposób powstała niniejsza publikacja.

Nie jestem ani profesjonalnym rolnikiem, ani pisarzem, dlatego też proszę wybaczyć niedociągnięcia. Nie zleciłem korekty tekstu, ponieważ jest to bardzo kosztowne i książka ta musiałaby być nieprzyzwoicie droga. Przepraszam za możliwe błędy językowe. Mam jednak nadzieję, że treść będzie zrozumiała dla wszystkich. Jestem pasjonatem uprawy roślin, hodowli zwierząt, produkcji własnej żywności, życia w zgodzie z naturą, powrotu do sielankowego obrazu polskiej wsi i postanowiłem podzielić się moimi notatkami jak samodzielnie prowadzić przydomowy ogród użytkowy. Mam nadzieję, że każdy kto przebrnie do końca moich zapisków będzie potrafił rozpocząć swoją ogrodniczą przygodę.

Drogi Czytelniku, dziękuję za zaufanie i wybranie mojej książki. Wierzę, że miło spędzisz chwilę czytając poniższy tekst i wielokrotnie będziesz do niego wracał w takcie prac ogrodniczych. Życzę wielu sukcesów i serdecznie pozdrawiam.WSTĘP

Posiadanie ziemi, zajmowanie się roślinami i zwierzętami to zajęcia wymagające i ciężkie. Niezależnie od wielkości gospodarstwa istnieje ogrom prac do wykonania w określonym czasie. Nie jest to praca dla osób, które boją się potu, krwi i kurzu. Dodatkowo nie jest to praca przynosząca duże dochody. Nie dziwi zatem fakt, że coraz mniej osób zajmuje się ziemią. Dodatkowo my, ludzie stajemy się coraz bardziej wygodni, kupujemy coraz bardziej przetworzoną żywność, aby tylko jak najszybciej przyrządzić posiłek. Żywność taka, nawet jeśli dobrze zbilansowana, zaspokaja jedynie nasze zapotrzebowanie na energię i podstawowe składniki odżywcze. Jest jednak uboga pod względem witamin, minerałów, związków lotnych, aminokwasów budujących białka, itp. To właśnie te składniki wpływają najbardziej na nasze zdrowie. Dodatkowo masowa produkcja żywności w znacznej części jest nieekologiczna. Tworzone są obszerne monokultury, zużywane są ogromne ilości wody i paliw kopalnych, wykorzystywane są ze środków ochrony roślin, które niszczą nie tylko szkodniki, ale wiele innych stworzeń występujących na danym terenie. Ponadto coraz częściej występują długotrwałe okresy suszy przez co znacząco zmniejszają się plony. Coraz częściej oddziela się produkcję zwierzęcą od roślinnej, przez co jedne gospodarstwa walczą z nadmiarem obornika drugie natomiast muszą kupować nawozy syntetyczne. W dobie coraz większej świadomości ekologicznej zdaje się, że niewielkie przydomowe ogrody są koniecznością. To właśnie one mogą zmieniać nasz mikroklimat a dodatkowo produkować zdrową żywność. Takie mikro gospodarstwa znacznie lepiej radzą sobie z brakiem opadów czy występowaniem chorób i szkodników. Ze względu na brak wyspecjalizowania danej produkcji są również znacznie bardziej odporne na zawirowania rynkowe.

Jeśli chciałbyś prowadzić ogród dostarczający Ci mnóstwa żywności, ta książka jest dla Ciebie. Na początek poznaj ideę przydomowego ogrodu użytkowego a następnie przejdź przez kolejne rozdziały, dzięki którym, mam nadzieję, zdobędziesz wiedzę potrzebną do życia na wsi w zgodzie z naturą. W części pierwszej dowiesz się nieco więcej o rolnictwie niekonwencjonalnym, ale również poznasz sposoby przygotowania przetworów z owoców i warzyw oraz właściwości wybranych ziół. Druga część poświęcona jest glebie, sposobom jej uprawy, kwestii nie przekopywania oraz zakładania nowych grządek. Dowiesz się w niej czym jest struktura gruzełkowata, za co odpowiadają minerały zawarte w glebie oraz jaki jest najlepszy nawóz. Trzecia część porusza problematykę wody. Dowiesz się, dlaczego jest ona ważna dla roślin i zwierząt, poznasz konsekwencję jej braku oraz odkryjesz zalety posiadania oczka wodnego. Czwarta część jest nieco bardziej techniczna i pozwoli poznać sposoby budowania ogrodzenia, zakładania żywopłotu oraz stosowania pastucha elektrycznego. Znajdziesz tam również kilka słów o wypasie kwaterowym zwierząt i jego zaletach. Piąta część została poświęcona zwierzętom i opiece nad nimi. Dowiesz się czym żywią się, jakich warunków wymagają, jak rozmnażają się takie zwierzęta jak kury, gęsi czy owce. Szósta część zaznajomi Cię z uprawą roślin. Dowiesz się jak ułożyć płodozmian, czym jest allelopatia, jakie choroby i szkodniki najczęściej występują w uprawie warzyw. W rozdziale dotyczącym pastwiska poznasz najcenniejsze gatunki traw do wypasu zwierząt, w kolejnych nauczysz się zakładać sad i jagodnik, prawidłowo wykonywać cięcie drzew i krzewów owocowych oraz poznasz jakie odmiany najlepiej sprawdzą się w przydomowym ogrodzie. Kolejne rozdziały przybliżą Ci uprawę warzyw i przypraw. W ostatnim rozdziale znajdziesz kilka uwag na temat zbioru i przechowywania grzybów oraz ich uprawy w ogrodzie. W podsumowaniu przeczytasz słowa zachęty do powrotu do przydomowych ogrodów użytkowych, jakie posiadali nasi dziadkowie, znajdziesz w skrócie opisane czynności, które należy wykonać krok po kroku, aby cieszyć się żywnością z własnego ogrodu oraz poznasz jakie narzędzia będą niezbędne do rozpoczęcia ogrodniczej przygody. Kalendarz farmera pomoże Ci odpowiednio zaplanować prace, ale również przypomni o najlepszych terminach siewu i cięcia. W dodatkach znajdziesz przepisy na paszę dla brojlerów, wodę pokrzywową do podlewania warzyw czy informacje o budowie budek dla dzikich zwierząt. Na końcu znajdziesz literaturę będącą źródłem informacji dla niniejszej publikacji. Jest to również lista polecanych pozycji, aby zgłębić swoją wiedzę na tematy około ogrodnicze.

Przydomowy ogród użytkowy.

Przydomowy ogród użytkowy to idea ogrodu pełnego zdrowej żywności. Ogród taki można nazwać mikro gospodarstwem rolnym, ponieważ nie zajmuje dużej powierzchni, jednak jest w nim miejsce zarówno dla zwierząt i roślin. Przydomowy ogród użytkowy czerpie z różnych szkół rolnictwa ekologicznego oraz tradycyjnych metod używanych przez wcześniejsze pokolenia i wybiera te metody, które są skuteczne i łatwe do wdrożenia w mikro skali, tak aby każdy mógł zaimplementować je w swoim ogrodzie i uzyskać zdrowe plony. Głównymi inspiracjami są permakultura, rolnictwo regeneratywne i agroleśnictwo, które nieco szerzej zostaną opisane w części dotyczącej wiedzy. Filarami przydomowego ogrodu użytkowego są:

● Obecność zwierząt i roślin w ramach jednego gospodarstwa - ogród to spójny ekosystem zarządzany przez człowieka. Ciężko wyobrazić sobie naszą planetę bez zwierząt, dlatego tam samo ciężko powinno przychodzić wyobrażenie sobie ogrodu bez nich. Im więcej gatunków zwierząt tym większa bioróżnorodność. Rośliny i zwierzęta w ogrodzie uzupełniają się, jedne są pożywieniem dla drugich, a drugie dostarczają nawozu dla wzrostu pierwszych. Oba działają korzystnie na glebę i całe środowisko. Obecność roślin i zwierząt sprawia, że na gospodarstwie nic się nie marnuje oraz zamykane są cykle obiegu materii na terenie tego gospodarstwa.

● Dostosowanie gatunków do lokalnego mikroklimatu - obecność na danym terenie poszczególnych gatunków, ras lub odmian od wielu pokoleń sprawia, że są one doskonale przystosowane do lokalnych warunków. Dzięki temu rzadziej chorują, co przekłada się na większe korzyści. Zazwyczaj nie są one tak wydajne jak ich „nowi” kuzyni, jednak są niezawodne i radzą sobie nawet w niezbyt sprzyjających warunkach. Dotyczy to zarówno roślin i zwierząt, dlatego warto wybierać, te które sprawdzają się u sąsiadów.

● Zdrowa gleba rodząca zdrowe plony - najważniejszą czynnością w przydomowym ogrodzie użytkowym jest zadbanie o glebę. To właśnie ona rodzi żywność dla ludzi i zwierząt. Jeśli będzie zdrowa również plony będą zdrowe.

● Płodozmian, sąsiedztwo roślin, bioróżnorodność - to jedne ze sposobów dbania o glebę. Prawidłowy płodozmian pozwala uniknąć chorób i szkodników roślin a jednocześnie chroni przed wyjałowieniem gleby. Odpowiednie sąsiedztwo roślin wspomaga ich wzrost oraz chroni przed szkodnikami. Bioróżnorodność zapewnia brak dominacji jakiegokolwiek gatunku nad pozostałymi co zabezpiecza uprawy przed pojawieniem się chorób i szkodników w skali zagrażającej tym uprawą. Bioróżnorodność zwierzęca również zabezpiecza przed masowym występowaniem chorób a dodatkowo dostarcza zróżnicowanych składników do gleby, budując jej żyzność.

● Drzewa wśród upraw - to sposób zaczerpnięty z agroleśnictwa. Alejowe nasadzenia drzew między uprawami zabezpieczają glebę przed erozją, zatrzymują wodę, chronią uprawy przed piekącym słońcem, wzbogacają życie glebowe, dają schronienie ptakom i owadom pożytecznym oraz dają cień zwierzętom na pastwisku.

● Naturalne nawozy (obornik, kompost i nawóz zielony) - kolejny sposób dbania o żyzność gleby. Przekompostowany obornik i resztki roślinne wprowadzają do gleby składniki mineralne i materię organiczną. Stosowanie przedplonów i poplonów jako nawóz zielony nie tylko dodaje materii organicznej do gleby, ale również zapewnia okrywę chroniąc glebę przed erozją oraz zapobiegając wymywaniu składników pokarmowych. Dodatkowo obecność korzeni w glebie stabilizuje jej strukturę, rozluźnia i wzbogaca życie glebowe.

● Ściółkowanie i wapnowanie - chroni glebę przed erozją, stabilizuje strukturę gruzełkowatą, zmniejsza parowanie zatrzymując wilgoć w glebie, wpływa na odpowiednie pH.

● Współpraca z naturalnymi wrogami szkodników roślin - natura zawsze dąży do równowagi. Jeśli w środowisku pojawia się lub zwiększa liczebność szkodników, w ślad za nimi pojawiają się organizmy żerujące na nich. Sposoby ograniczania szkodników przez człowieka nie powinny oddziaływać negatywnie na ich wrogów.

● Retencja wody - coraz dłuższe okresy bez deszczu sprawiają, że woda staje się cennym zasobem, którego nie warto marnować. Spływ powierzchniowy wody opadowej powinien być spowolniony, tak aby mogła ona w jak największym stopniu wchłonąć do gleby w miejscu, w którym wystąpił opad. Ponadto wodę spływającą z zadaszeń należy przechwycić i zmagazynować, aby była dostępna w okresach suszy. Wielkość plonów w dużym stopniu zależy od odpowiedniej ilości wody.

● Dobrostan zwierząt - posiadane zwierząt wiąże się z odpowiedzialnością i zapewnieniem im należytej opieki. Zwierzęta muszą być traktowane etycznie, mieć stały dostęp do wody, pokarmu oraz wybiegu. Utrzymywane w pomieszczeniach muszą mieć odpowiednią ilość światła, świeżego powietrza, czystej ściółki i miejsca do wypoczynku. Zwierzęta powinny mieć możliwość w jak największym stopniu zaspokojenia swoich potrzeb wynikających z ich behawioru. Wszelkie choroby powinny być konsultowane z lekarzem weterynarii tak, aby zwierzęta nie cierpiały. Ubój zwierząt hodowanych na mięso powinien być przeprowadzany przez wykwalifikowane do tego osoby, po wcześniejszym ogłuszeniu i bez zadawania zbędnego bólu.

● Wypas kwaterowy - przykład dbania o glebę i zwierzęta. Ten sposób wypasu pozwala na odpowiedni odrost runi pastwiskowej, wzbogaca glebę w materię organiczną oraz ogranicza możliwość zarażenia się zwierząt pasożytami.

● Brak certyfikacji - przydomowy ogród użytkowy oparty jest na rolnictwie ekologicznym, jednak nie posiada certyfikacji, ponieważ wytwarza żywność głównie na potrzeby osób zajmujących się nim. Zwracając się bezpośrednio, to my sami jesteśmy najlepszą jednostką certyfikującą nasze produkty, bo to my jesteśmy ich konsumentami. Jeśli chcemy korzystać tylko z ekologicznych rozwiązań będziemy mieć ekologiczną żywność, jeśli uznamy za konieczność zastosowanie środka grzybobójczego lub owadobójczego możemy to zrobić zgodnie z zaleceniami producenta. To my sami decydujemy jaką żywność produkujemy. Sami siebie nie będziemy oszukiwać, więc niezależnie czy mamy w pełni ekologiczny produkt, czy stosowaliśmy syntetyczny oprysk to jest to produkt z naszej działki, wiemy jakie i ile środków ochrony zastosowaliśmy i jesteśmy świadomi tego co spożywamy. Gwarantuję, że przykładowo warzywa, które jednokrotnie zostały spryskane środkiem przeciw chorobom grzybowym są znacznie zdrowsze niż te dostępne w markecie, gdzie ilość oprysków i syntetycznych nawozów może przyprawiać o gęsią skórkę. Ponadto warzywa z naszego ogrodu mogą być spożywane w postaci świeżej, dopiero co zerwanej i są dojrzałe w słońcu. Mają również bardzo mały ślad węglowy, ponieważ od grządki do talerza nie przebywają żadnej drogi. Spożywane są w miejscu, w którym wyrosły.

Przydomowy ogród użytkowy oprócz dostarczania żywności powinien być również piękny, aby spełniał funkcje rekreacyjne. Warto zatem sadzić kwiaty oraz kwitnące krzewy. Niektóre z nich posiadają funkcje fitosanitarne np. aksamitki, nagietki lub niezapominajki posadzone w pobliżu malin. Kwiaty i kwitnące krzewy oprócz pięknego wyglądu i zapachu posiadają wspólną cechę jaką jest wabienie zapylaczy do ogrodu. Mało wymagającymi a zatem godnymi polecenia są głównie byliny jak astry (marcinki), jeżówki, liliowce, malwy, ostróżki oraz krzewy jak forsycje, hortensje, jaśminowce, krzewuszki, lilaki i róże. Wartymi uwagi kwiatami jednorocznymi są aksamitki, maciejki, nagietki, onętki (kosmosy). W ogrodzie sprawdzą się ponadto trawy ozdobne, głównie miskanty, których łodygi po ścięciu posłużyć mogą do budowy domków dla owadów lub ściółkowania gleby w uprawach.

Przydomowy ogród użytkowy dostarcza zarówno żywności roślinnej jaki produktów odzwierzęcych. Zróżnicowana dieta jest zdrowa nie tylko dla ludzi, ale również planety. Niektórzy zarzucają hodowcom zwierząt, że produkują one dużo zanieczyszczeń gazowych. Dzieje się tak wtedy, gdy zwierzęta trzymane są w nieodpowiednich warunkach. Zbyt małe pomieszczenia, zbyt duża ilość zwierząt i przede wszystkim zbyt mała ilość węgla w ściółce nie zapewnia odpowiedniej absorpcji. Rozwiązaniem tego problemu jest hodowla zwierząt w głębokiej ściółce oraz z dostępem do wybiegów. Dobrze sprawdzi się wypas kwaterowy. Do wyżywienia zwierząt potrzebna jest spora ilość roślin, która w ciągu swojego wzrostu przeprowadza fotosyntezę i wiąże węgiel z powietrza. Po przejściu przez układ trawienny zwierząt oraz w postaci resztek pożniwnych węgiel trafia do gleby, gdzie zostaje zmagazynowany zwiększając jej żyzność. Najefektywniejsze do budowania żyzności a tym samym pochłaniania dwutlenku węgla są łąki i pastwiska. Przewyższają pod tym względem lasy, ponieważ drzewa najefektywniej wiążą węgiel podczas wzrostu. Dojrzały las jest dużym magazynem węgla, ale nie jest już tak efektywny w pochłanianiu gazów. Przewaga łąk i pastwisk polega na tym, że wzrost roślin jest ciągły, a więc ich zdolność oczyszczania powietrza również jest ciągła.

Przydomowy ogród użytkowy to nie tylko idea polegająca na obserwacji przyrody, próby odwzorowania schematów istniejących w naturze czy dostosowanie się do istniejących warunków. To przede wszystkim działanie, współpraca z roślinami i zwierzętami, to bycie częścią ogrodu. Idea przydomowego ogrodu użytkowego nie kończy się na etapie planowania a wdraża w życie proponowane rozwiązania. Publikacja ta ma nie tylko nauczyć życia w ogrodzie, ale przede wszystkim zachęcić do podjęcia trudu uzyskania żywności w zgodzie z naturą. Idea ta ma nie tylko ograniczyć się do założenia przykładowej grządki, która żyje swoim własnym życiem, z której ogrodnik zbierze kilka pomidorków, ale po produkty na obiad pójdzie do marketu. To przydomowy ogród użytkowy ma stać się głównym źródłem zaopatrzenia w żywność. Idee oddania terenów naturze są romantyczne, ale nie wyżywią ludzkości. Przydomowe ogrody mogą tego dokonać. Sensem ekologii nie jest oddanie ziemi naturze a gospodarowanie ziemią w taki sposób, aby obecne pokolenia mogły się z niej wyżywić i ubrać a jednocześnie nie zmarnowały jej zdolności produkcyjnych, tak aby kolejne pokolenia, sto lat później, nadal mogły się wyżywić i ubrać z tego samego kawałka ziemi. Ziemia jest zasobem ograniczonym, jeśli zdegradujemy ją, wyczerpiemy do cna jej siły witalne, będziemy potrzebowali coraz więcej terenów, aby utrzymać ten sam poziom produkcji. Ilość terenu jest jednak ograniczona a zapotrzebowania coraz większe. Jedyną odpowiedzią na zaistniałą sytuację jest poprawa wydajności gleby. Jeśli nie możemy tego zrobić to chociaż nie pogarszajmy obecnego stanu.WIEDZA

Przydomowy ogród użytkowy to niewielkie gospodarstwo rolne, dlatego warto poznać czym jest rolnictwo i jakie rozróżnia się jego rodzaje. Rolnictwo to czynności polegające na wytworzeniu płodów rolnych, będących efektem produkcji roślinnej lub zwierzęcej. Istnieją różne sposoby prowadzenia gospodarstwa rolnego. Jedne skupiają się na maksymalizacji produkcji, inne na wysokiej jakości płodów rolnych, jeszcze inne na budowaniu żyzności gleby. Ze względu metody produkcji rozróżnia się rolnictwo konwencjonalne i niekonwencjonalne.

Rolnictwo konwencjonalne to rolnictwo najczęściej występujące, czyli w naszej części świata jest to rolnictwo intensywne. Charakteryzuje się ono maksymalizacją zysków z produkcji. Gospodarstwa są najczęściej wielkopowierzchniowe, monokulturowe, wysoce zmechanizowane i wyspecjalizowane w produkcji określonego dobra. Do produkcji wykorzystuje się często syntetyczne nawozy, środki ochrony roślin, gotowe mieszanki paszowe dla zwierząt. Efektem działań jest wysoki i często wyrównany plon oraz stosunkowo szybko uzyskana duża ilość produktów odzwierzęcych takich jak mleko, jaja, mięso. Ten sposób gospodarowania wymaga sporych nakładów kapitałowych, jednak zyski są również stosunkowo wysokie. Niestety zależą one w dużej mierze od pogody, sytuacji na rynku i polityki państwa. W krajach słabiej rozwiniętych konwencjonalnym rolnictwem jest to nazywane ekstensywnym, czyli wykorzystującym głównie tradycyjne metody, rzadko stosujące syntetyczne nawozy i środki ochrony roślin ze względu na brak dostępu do nich lub wysoką cenę. Rolnictwo to charakteryzuje się niższym plonem i wyższym nakładem pracy w stosunku do rolnictwa intensywnego.

Inne formy gospodarowania można nazwać rolnictwem niekonwencjonalnym. Zaliczyć do niego można rolnictwo zrównoważone i różne formy rolnictwa ekologicznego.

Rolnictwo zrównoważone to takie, które oprócz maksymalizacji produkcji zwraca uwagę, aby w jak najmniejszym stopniu ingerować w środowisko naturalne. Często zwane jest również rolnictwem precyzyjnym, ponieważ kładzie nacisk na badanie gleby pod względem zasobności w składniki mineralne i stosowanie odpowiedniej ilości nawozów, dostosowane do gleby i wymagań uprawianych roślin. Zwraca uwagę na dobrostan zwierząt, retencje wody, stosowanie środków w odpowiednich dawkach na konkretne problemy. Efekty produkcji są przewidywalne. W stosunku do rolnictwa intensywnego jest bardziej ekologiczne jednak wymaga dodatkowego zachodu i nakładów pieniężnych oraz pracy co jednak długofalowo może podnieść zyski.

Rolnictwo ekologiczne to działalność mająca na celu maksymalizację efektów produkcji przy zachowaniu norm ochrony środowiska. Bardzo często stosowana jest certyfikacja produkcji ekologicznej, która potwierdza sposób produkcji zgodny z normami danej jednostki certyfikującej. Rolnictwo ekologiczne pozwala na stosowanie nawozów i środków ochrony roślin, które nie mają negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Rolnictwo to jest podobne do ekstensywnego i często tak nazywane, jednak w naszej części świata będące niekonwencjonalnym, ponieważ wiąże się ze świadomym wyborem rezygnacji z syntetycznych nawozów i pestycydów. Plon w stosunku do rolnictwa konwencjonalnego jest niższy i bardziej zależny od warunków pogodowych, jednak uzyskane płody rolne charakteryzują się wysoką wartością odżywczą i brakiem pozostałości po środkach ochrony roślin.

Permakultura to idea wykraczająca poza rolnictwo. Zakłada tworzenie rzeczy trwałych. W przypadku rolnictwa często zaleca się dążenie do samowystarczalności jednego lub grupy gospodarstw. Podstawą jest łączenie uprawy roślin i hodowli zwierząt z istniejącymi już naturalnymi elementami. Permakultura zaleca obserwację przyrody i dostosowanie się do niej.

Rolnictwo regeneratywne to rodzaj rolnictwa najbardziej skupiony na budowaniu żyzności gleby. Często bywa nazywane rolnictwem węglowym, ponieważ jego celem jest zatrzymanie węgla w glebie, co wpływa na jej właściwości wytwarzania plonów. Ten sposób zarządzania glebą jest korzystniejszy podczas występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych a dodatkowo pozytywnie wpływa na klimat. Budowanie odpowiedniej jakości gleby może być długim procesem, jednak celem jest pozyskiwanie dużej ilości plonów bez korzystania z syntetycznych nawozów.