Powrót - ebook

1.

Łukasz mieszkał w centrum miasta. Nie było to ani żadne miasto, ani tym bardziej żadne centrum. Ot, parę uliczek, jakieś budynki. Ponieważ wszyscy mieszkańcy z uporem nazywali to siedlisko Miastem, i to w dodatku Nowym, więc niech i tak będzie.

Był tu od niedawna. Przed dwoma laty dostał pracę. Jak zwykle zapowiadało się świetnie. Miał być rozwój, kontakty, kontrakty. Skończyło się plajtą. Kilkaset ludzi na bruk.

Przywykł do tego. Przeprowadzki, oprócz programowania, stały się jego specjalnością. Nie sprawiały mu większego kłopotu. Nigdy nie zagracał sobie życia niepotrzebnymi sprzętami. Czy martwił go brak zatrudnienia? Ależ nie. Pracował codziennie. Tyle że teraz nie otrzymywał za to pieniędzy. To również nie było dla niego problemem. Przez wiele lat na jego koncie uzbierała się spora suma. Nawet dokładnie nie wiedział, ile tego jest. Na tak zwane codzienne potrzeby wydawał niewiele. Prawie wszystkie zarobione pieniądze odkładał.

Dni zazwyczaj spędzał w domu. Wychodził dopiero po zmroku.

Zegar wybił dwudziestą. Czas na spacer.

Wyłączył komputer. Przetarł zmęczone oczy. Wstał z fotela i powolnym krokiem, przeciągając się, przeszedł do przedpokoju.

Na wieszaku wisiała tylko jedna kurtka. Nie miał więc problemu z wyborem garderoby. Do kieszeni włożył niewielką metalową pałkę. Tak na wszelki wypadek.

Mimowolnie spojrzał na lustro.

Włosy błyszczące, ale na pewno zbyt długie, no i zbyt czarne. Powinny być już siwe, a nie są. Tylko broda nieco przyprószona srebrnymi kosmykami. Gęstość swetra miejscami nie jest zadowalająca. Przy kurtce brakuje chyba dwóch guzików. Zapodziały się gdzieś jeszcze w latach osiemdziesiątych. Kieszenie w spodniach mogą nie przetrwać następnego prania. Buty. No nie. Buty są w porządku. Bardzo wygodne.

Wszystkie te uwagi wydały mu się słuszne. Zadowolony z tak krytycznego postrzegania własnego wizerunku wyszedł z domu.

Miasto o tej porze było prawie puste. Szedł główną ulicą. Jego wzrok mimowolnie zatrzymywał się na blado oświetlonych wystawach. Sklep przy sklepie. Ciasne okienka zagracone przeróżnymi materiałami ułożonymi w sposób tyleż bezsensowny, co nieciekawy.

Odzież sportowa sąsiadowała z rybami, kosmetyki z karmą dla zwierząt, jarzyny ze sprzętem elektronicznym. Zrobiło mu się niedobrze. Przeszedł na drugą stronę. Tu nie było wcale lepiej. Zastanawiał się, jakim cudem tak wielka liczba sklepikarzy potrafi się utrzymać, i to całkiem nieźle, w tak niewielkim mieście. Cieszył się, że nie słyszą jego myśli. Zapewne większość z nich poczułaby się obrażona. Nazywał ich sklepikarzami, a to przecież biznesmeni.

Drażnił go brak właściwych określeń. Drażniło go zresztą wiele innych rzeczy. Bezsensowna zabudowa, brud, dziurawa jezdnia, obskurne kamieniczki, przepełnione kosze na śmieci.

Następna ulica była całkiem odmienna. Tutaj panoszyły się wille tych, którzy „robią w biznesie”. Zaprojektowane przez jakiegoś dostatecznego architekta, ozdobione z odpustowym przepychem. Pośród nich królowała posesja Pana Ryszarda. Łukasz zawsze zatrzymywał się przed nią i przyglądał z rozbawieniem. Zastanawiał się, czy bardziej przypomina mu cyrk, czy może wesołe miasteczko. Zamieszkiwały ją żona Pana Ryszarda i córka Pana Ryszarda. Sam Pan Ryszard, jako że był zapracowanym „człowiekiem biznesu”, z rzadka tu bywał.

Pan Ryszard. Po prostu Rysiek, Rychu. Tak nazywali go na studiach. Gdyby nie fakt, że nie jadł, nikt chyba by go nie zauważył. Rychu nie jadł. On po prostu żarł. Wrzucał w siebie ogromne ilości zarówno w stanie stałym, jak i ciekłym. Nigdy nie miał dosyć. Nie był wybredny. W równym stopniu zadowalał się wykwintnym obiadem, jak i nadgryzioną kanapką.

Na wykładach pojawiał się tylko wówczas, kiedy akurat nie jadł. Zdarzało się to więc bardzo rzadko. Nigdy natomiast nie opuścił żadnej imprezy, na której spodziewał się zaspokoić swoją główną potrzebę. Był nawet do pewnego stopnia pożyteczny. Problem odpadków przestawał istnieć.

Plątał się na uczelni chyba ze trzy lata. Potem gdzieś zniknął.

Przed dwoma laty Łukasz po raz kolejny przekonał się, że świat w gruncie rzeczy jest niewielki. Spotkał Ryśka w Nowym Mieście. Szybko przekonał się, że jest on tutaj bardzo ważną personą.

Zaczął go „odwiedzać”. Najczęściej w nocy i pod nieobecność gospodarza. Nie, oczywiście, że nie w tej cukierkowej willi. Pan Ryszard miał jeszcze jeden dom. Sprytnie ukryty. „Odpoczywał” w nim po ciężkiej pracy w towarzystwie dziewcząt, które za odpowiednio gruby plik szeleszczących papierków były gotowe na wszystko.

Łukasz, zajęty myślami, nawet nie zorientował się, że dotarł do tej bardziej interesującej części miasta. Nikt tak zwany normalny nie przychodził tutaj o tej porze bez wyraźnej potrzeby.

Przechodził pomiędzy stojącymi bez ładu blokami. Ogólna szarość, rozświetlana bladawym, błękitnawym światłem, sączącym się z każdego niemal okna. Tu bezgranicznie królowała telewizja. Ludzie połykali wieczorną dawkę iluzji. Pozbawieni pracy, środków do życia, nadziei, przyszłości. „Na dnie piekieł ludzie gotują, kiszą kapustę, płodzą dzieci”... Słowa poety wydały mu się bardzo aktualne. Po co tu przychodził? Czemu katował się obrazem bezsensu, biedy? Może traktował to jako karę, którą sam sobie zadał. Przecież nie tak miało być. Coś po drodze popsuło się. Coś zostało przeoczone, zaniedbane. I była w tym część jego winy.

Pomiędzy blokami standard. Trzepak, śmietnik, ławki, czasem piaskownica. (Ta ostatnia bardzo pożyteczna. Jest gdzie oddać mocz). Tutaj, w pobliskim parku, w obskurnym barze toczy się nocne życie w nowomiejskim wydaniu. Skręty, browar, od czasu do czasu jakaś bójka, innym razem seks. Wszystko byle jak, byle zaliczyć następny dzień.

Przypomniał sobie swoje pierwsze wizyty w tych okolicach. Dla małolatów był frajerem. Nie dziwiły go więc zaczepki, dowcipy, wulgarne uwagi wygłaszane pod jego adresem. Nie reagował. Najwidoczniej owa obojętność nie spodobała się młodym. Któregoś wieczoru sprowadzili Cyborga. To był „ktoś”. Cyborg miał już dziewiętnaście lat, kasę, chodził na siłownię, a co najważniejsze, jeździł własną bryką i robił „interesy” z Panem Ryszardem. Wszyscy przed nim pękali. Spodziewali się więc niezłego widowiska. I było. Tyle że role nieco się odwróciły. Łukasz zazwyczaj starał się zachowywać spokój. Bywały jednak sytuacje, kiedy należało sięgnąć po ostateczne argumenty. Tamtego wieczoru wszystko rozegrało się w błyskawicznym tempie. Cyborg leżał otoczony grupą całkiem zdezorientowanych małolatów. Chyba bardziej niż mięśnie bolało go to, że dzieciaki były świadkami jego porażki. Długo potem nie pokazywał się na osiedlu. Za to Łukasz od tego czasu stał się nietykalny.

Doszedł do końca drogi, jaką zwykle chodził. Zamierzał więc wracać do domu. Nagle zatrzymał się.

Obrazek, jaki zobaczył, o tej porze i w tym miejscu był mocno zaskakujący. Po chodniku chodził nerwowo w tę i z powrotem młody ksiądz. Rozglądał się we wszystkie strony, jakby czegoś szukał. Machinalnie potrząsał kluczykami do samochodu. Łukasz zrozumiał. Podszedł bliżej.

– Zgubił ksiądz coś? – zapytał.

– A pan może znalazł? – dosyć niegrzecznym tonem odezwał się ksiądz.

– Nie. Ale mogę poszukać.

Ledwo wypowiedział te słowa, zaczął żałować, że w ogóle się odzywał. Czuł, że znowu pakuje się w coś, czego mógłby uniknąć. Tak naprawdę nic go nie obchodził ani ten facet, ani jego problem. Skoro jednak zaczął, nie zamierzał się wycofywać.

– Przepraszam – odezwał się ksiądz. – Nie chciałem być niegrzeczny. Jestem wściekły. Miał przecież zabezpieczenie.

– Nie ma zabezpieczeń – odparł Łukasz. – Co to było?

– Białe Clio. Pięcioletnie.

– Jeszcze młode.

– Owszem – zdawkowo odpowiedział ksiądz. – Znajdę tu gdzieś jakiś telefon?

– Na tamtej ulicy – wskazał ręką Łukasz.

– Dziękuję. Pan wybaczy. Dobranoc.

– Życzę powodzenia.

Łukasz stał jeszcze chwilę i patrzył za odchodzącym pospiesznie księdzem. Potem zdecydowanym ruchem odwrócił się i skierował w stronę „kryjówki” Pana Ryszarda. Wiedział, że jeżeli samochód skradli miejscowi, tylko tam należy go szukać. Nie był z siebie zadowolony. Zdawał sobie sprawę, że ksiądz nie potraktował poważnie jego obietnicy. Nie musiał jej spełniać. Mógł zresztą w czasie rozmowy powiedzieć, że zażartował. Dlaczego tego nie zrobił? Dlaczego od tylu już lat, jeżeli dał słowo, nawet przypadkiem, starał się go dotrzymać, bez względu na cenę, jaką musiał zapłacić? To był pewien rodzaj choroby. Skutek wyrzutów sumienia. „Ślubuję ci miłość, wierność oraz że cię nie opuszczę... oraz że cię nie opuszczę...”. Słowa te dźwięczały w jego głowie, wracały jak bumerang, nie pozwalały na spokojny sen, bolały.2.

W niewielkim mieszkaniu księdza Marka było głośno i tłoczno. Młodzież przygotowywała się do zbliżającej się uroczystości. Dziewczęta wycinały i kleiły elementy dekoracji. Chłopcy powtarzali teksty pieśni, wprowadzali konieczne poprawki muzyczne i oczywiście na wszelkie sposoby droczyli się z dziewczętami. Zwłaszcza z dwoma, które w tym gronie wyróżniały się w pewien sposób.

Najczęściej z Gosią. Ta z pozoru delikatna, niemal krucha istotka miała w sobie sporo energii i poczucia humoru. Zawsze pełna optymizmu umiała wiele spraw obrócić w żart. Obdarzona sporą błyskotliwością umysłu, zazwyczaj nie pozostawała chłopcom dłużna. Tym chętniej więc przekomarzali się z nią. Najbliżej związana była z Olą.

Do Oli odnosili się w nieco inny sposób. Była dziewczyną piękną, pełną delikatnego, kobiecego wdzięku, a przy tym mądrą, dobrą i skromną. Być może tyle zalet u jednej kobiety zdarza się równie rzadko, jak czterolistna koniczyna, ale w przypadku Oli właśnie tak było.

Do niedawna jej życie toczyło się w miarę normalnie. Studiowała. Do Nowego Miasta przyjeżdżała prawie na każdy weekend. Tutaj miała matkę, ciotkę i grono przyjaciół. Wychowywała się bez ojca. Znała go jedynie z fotografii. Nie wiedziała o nim wiele. Mama wiecznie zapracowana, zagoniona unikała rozmowy na ten temat. „Odszedł” – mówiła. „Musiał” – dodawała, jak gdyby go chciała usprawiedliwić. Ciotka milczała jak grób. Nie można z niej było wydobyć ani słowa. Do pewnego czasu Oli wystarczały te zdawkowe wyjaśnienia. Otoczona opieką i troską tylko czasami odczuwała brak ojca.

Przed dwoma laty zmarła mama. Nagły, niespodziewany, tragiczny dar losu. Bardzo trudno było go przyjąć. Przekonała się wówczas, jak wiele znaczy przyjaźń. Zrozumienie i współczucie okazane przez bliskie osoby w znacznym stopniu złagodziły ból, poczucie samotności, tęsknotę.

Od tamtego czasu coraz częściej myślała o ojcu. Zastanawiała się, czy żyje, kim jest, co robi. Były momenty, w których pragnęła go spotkać. Rzucić mu prosto w twarz wszystkie żale. Wygarnąć bez ogródek, jak mocno ją skrzywdził. Czyniła go odpowiedzialnym za samotność mamy, za jej pracę ponad siły, nawet za przedwczesną śmierć. Przychodziły jednak i takie chwile, kiedy z tęsknotą myślała o tym, jak dobrze byłoby oprzeć głowę na jego ramieniu. Poczuć, że jest ktoś, kto pomoże, obroni.

W jakiś czas po śmierci matki postanowiła sprzedać mieszkanie w Nowym Mieście i przenieść się gdzie indziej. Poczyniła już pewne kroki w tym kierunku. Udało się jej namówić ciotkę. Przekonała ją, że tak będzie lepiej. W dużym mieście miała, po skończeniu studiów, większe szanse na otrzymanie pracy.

Później wszystko się skomplikowało.

Pojawił się on. Ten, na którego widok serce mocniej bije, a oczy zachodzą mgłą.

W zasadzie nie pojawił się, ale nagle stał się dla niej kimś zupełnie innym. Znali się od dawna. Razem śpiewali w kościele, wspólnie uczestniczyli w spotkaniach, wyjazdach, wycieczkach.

Doskonale pamięta tamten wieczór. Ksiądz Marek zorganizował spotkanie przy ognisku. Zebrała się cała grupa. Były piosenki, żarty, tańce. Siedziała obok Michała. Piotrek, jego młodszy brat, będący zwykle duszą towarzystwa, dawał właśnie dowody swego komediowego talentu. Wszyscy co chwilę wybuchali gromkim śmiechem. Ola przetarła mokre od radości oczy i spojrzała na Michała. On również na nią popatrzył. W tej jednej chwili świat przestał istnieć. Rzeczywistość odpłynęła gdzieś daleko. Śmiała się jeszcze, a oczy stawały się coraz bardziej poważne i coraz bardziej zadziwione. Że do tej pory nic, a teraz tak wiele. Że zwyczajność niezwyczajna. Że niepokój. Że bicie serca. Że radosne onieśmielenie.

Obudzona przez kogoś z tego zapatrzenia, speszona, starała się wrócić do zabawy, ale nie udawało się to najlepiej.

Odkrywała go na nowo. Jego postać nabierała wyjątkowego znaczenia. Słowa, gesty miały teraz inny wymiar. Zapadały głęboko w serce, same się zapamiętywały.

Od tamtej pory budziła się i zasypiała z myślą o nim. Wykorzystywała każdą nadarzającą się okazję, aby go spotkać. Kochana Gosia, jedyna powiernica, pomagała. Od niej Ola dowiadywała się, kiedy Michał bywa w Nowym Mieście. Rzucała wówczas wszystko w kąt i przyjeżdżała do domu. Byleby być blisko. Od niej również dowiedziała się, że Michał dostał pracę w miejscowym liceum. Natychmiast zmieniła plany dotyczące przeprowadzki. Ciocia nie rozumiała tak nagłej zmiany decyzji.

Przez długi czas Oli zdawało się, że nie jest mu obojętna. Spojrzenia rzucane ukradkiem, słowa, gesty mogły świadczyć o tym, że on też...

Później przyszło to najgorsze. Zobaczyła go z dziewczyną. Szli, trzymając się za ręce. Zadowoleni, uśmiechnięci. Starała się zbagatelizować to wydarzenie. Tłumaczyła sobie, że to po prostu koleżanka, że to nikt ważny dla niego, a ona wszystko wyolbrzymia. Ale zdarzyło się to następny i następny raz...

Zaczęło boleć. Próbowała zapomnieć. Bywało, że nie przyjeżdżała na weekend do domu, ale wówczas było jeszcze gorzej. Tęskniła, płakała i złościła się na siebie samą. Myślała, że gdyby pojechała, byłoby lepiej. Potem dowiadywała się od Gosi, że on był, ale nie pytał o nią. Popadała w przygnębienie, była bliska rozpaczy. Mimo to gdzieś na dnie tliła się iskierka nadziei. Przypominała sobie spotkania, rozmowy i zdawało się jej, że nie jest mu obojętna. Ta niepewność stawała się nie do zniesienia. Wszystko pozostawało w sferze domysłów. Czasami pragnęła poznać do końca całą, nawet najgorszą dla niej, prawdę. Po prostu podejść i otwarcie zapytać: „Czy to jest twoja dziewczyna?”. Jednocześnie rodził się lęk, czy takim pytaniem nie zdradzi swojej tajemnicy? A jeżeli usłyszy: „Tak, to moja dziewczyna”. Nie wiedziała już, co lepsze. Czy żywić nadal złudne nadzieje, czy zmierzyć swoje siły z twardą rzeczywistością?

W tym czasie, wracając do domu, spotkała w pociągu mamę swojej koleżanki z liceum. Nie widziały się prawie trzy lata. Mimo to rozmowa potoczyła się nadspodziewanie gładko. Trochę wspominały, trochę pytały o wspólnych znajomych. Ola oczywiście najbardziej interesowała się tym, co teraz porabia Jola. Jak się jej wiedzie? W liceum były dobrymi koleżankami. Po maturze rodzina Joli wyprowadziła się z Nowego Miasta i dziewczyny straciły ze sobą kontakt. Okazało się, że Jolka jest od trzech lat za granicą. Jej mama z zadowoleniem i nieukrywaną dumą opowiadała, jak dużo córka zarabia, jakie paczki przysyła, jak się jej dobrze wiedzie. Radziła Oli, żeby zrobiła tak samo. Twierdziła, że dla młodego człowieka to jedyna szansa, żeby do czegoś dojść, bo tutaj nikogo nic dobrego nie czeka. Tylko bieda i brak perspektyw.

Wymieniły adresy i telefony. Obiecywały odnowić znajomość. Jeszcze przy wysiadaniu z pociągu przekazywały wzajemne pozdrowienia. Ola pomachała ręką na pożegnanie, odwróciła się i... Na sąsiednim peronie stał Michał. Obok niego dziewczyna. Ta sama. Głowę oparła na jego ramieniu i z filuternym uśmiechem coś do niego mówiła. On patrzył na nią tak, jak patrzy się na kogoś bliskiego. „Całkiem sympatyczna” – pomyślała ze smutkiem Ola. Dźwignęła plecak, który w tym momencie wydał się jej niesamowicie ciężki, i ze spuszczoną głową powlokła się do domu.

Jeszcze tego samego wieczoru wróciła do akademika.

Postanowiła. Mama Jolki ma rację. Wyjedzie. Zapomni. Nowy świat, nowa praca, nowi ludzie. Przy okazji zarobi trochę prawdziwych pieniędzy. Na pewno będzie łatwiej. Tutaj nic dobrego jej nie czeka.

Ciocia nie chciała się z tym pogodzić, ale zabronić nie mogła. Gosia stała się nieco bardziej milcząca niż zwykle i trochę mniej optymistyczna. Zdania innych przyjaciół były jak zwykle podzielone. Jedni kibicowali jej, drudzy odradzali.

Dzisiaj przyjechała do Nowego Miasta, żeby pobyć z przyjaciółmi. Pożegnać się z nimi. Chciała też pomodlić się przed drogą w swoim kościele. Zawsze miała wrażenie, że tutaj Pan Bóg lepiej słyszy jej prośby. Może liczyła też, że jeszcze raz zobaczy Michała. Może spodziewała się, że nastąpi to, co niespodziewane. Może marzyła, że usłyszy: „Zostań”. Może...

Popatrzyła ukradkiem w jego stronę. Siedział w kącie. Zamyślony. Nieobecny. Brzdąkał na gitarze. Odwzajemnił spojrzenie. Natychmiast uciekła ze wzrokiem i nazbyt energicznie zaczęła sklejać gotowy już element dekoracji. Na szczęście chyba nikt oprócz Gosi tego nie zauważył. Tak się jej przynajmniej wydawało. Nie zwróciła uwagi na Piotrka, który bacznie obserwował zarówno ją, jak i swojego starszego brata.

Piotrek od dawna domyślał się, że Michał darzy Olę czymś znacznie więcej niż tylko sympatią. Niejeden raz widywał go zamyślonego, rozmarzonego, wpatrzonego w jej zdjęcie. Starał się w takich chwilach udawać, że tego nie dostrzega. Nie chciał krępować brata. Tym bardziej, że Michał czuł się wówczas bardzo speszony. Za wszelką cenę starał się ukryć swoje zmieszanie. A, że starał się aż nadto przesadnie, efekty były tym gorsze. Obydwaj wówczas próbowali znaleźć jakiś obojętny temat rozmowy.

Byli nie tylko braćmi, ale i przyjaciółmi. Nie mieli w zasadzie przed sobą tajemnic. Potrafili szczerze i otwarcie rozmawiać o wielu problemach. Jedynie w sprawie Oli obydwaj zachowywali daleko posuniętą powściągliwość.

Dopóki ona studiowała i bywała często w Nowym Mieście, Piotrek, chociaż zniecierpliwiony niezaradnością brata, traktował całą tę sytuację ze sporym spokojem. Często nawet z rozbawieniem. Śmieszyło go, kiedy Michał poważnym tonem wygłaszał przeróżne argumenty mające go przekonać, że właśnie w tym dniu i o tej porze powinni pójść do księdza Marka albo do Gosi, albo też w inne miejsce. Doskonale wiedział, że jedynym powodem, dla którego Michał odkłada na bok wszystkie inne zajęcia i z taką ochotą wychodzi, jest to, że właśnie tam może spotkać Olę. Udawał, że nabiera się na te niewinne sztuczki.

Sytuacja uległa diametralnej zmianie, kiedy dowiedzieli się, że Ola postanowiła wyjechać za granicę. Nikt tak do końca nie rozumiał jej nagłej w gruncie rzeczy decyzji. Ona sama niewiele mówiła. Piotrka opanował jakiś dziwny rodzaj lęku. Przekonanie, że dzieje się coś złego. Bał się zwłaszcza o brata. Michał, zwykle powściągliwy i małomówny, teraz zamilkł na dobre. W towarzystwie innych osób jeszcze jakoś się trzymał. Nawet rozmawiał, chociaż widać było, że czyni to jedynie z grzeczności, a nie z prawdziwej potrzeby dialogu. Kiedy zostawali sami, nie starał się już nawet udawać. Czasami Piotrek był na niego wściekły. Łajał go w myślach. Nazywał babą, ciemięgą, ciapą i wieloma innymi epitetami. To znów patrzył na jego ściągnięte usta, podkrążone, smutne oczy i wówczas jego samego ogarniał smutek.

Dzisiaj nie mógł sobie znaleźć miejsca. Chodził z kąta w kąt. Czasami tylko włączał się do rozmowy. Nawet zdarzyło mu się parę razy zażartować, ale myśli miał ciągle zajęte tym samym. Opanowało go niczym niewytłumaczone przekonanie, że jeżeli dzisiaj Michał się nie zdecyduje, to wszystko będzie stracone. Chciałby pomóc, ale nic mądrego nie przychodziło mu do głowy. Spoglądał ukradkiem na brata i prawie czuł jego cierpienie. Kochał go i podziwiał, ale był jednocześnie na niego wściekły za niezdecydowanie. „Jaki to sens męczyć się tak nawzajem” – myślał. „Nie prościej powiedzieć? Będzie z tym czekał do emerytury?”.

– Dzisiaj już chyba nic z tego nie będzie – z rezygnacją w głosie powiedziała Gosia.

– Z czego? – zapytał z przestrachem Piotrek, sądząc, że Gosia jakimś nadludzkim sposobem odgadła jego myśli.

– Mieliśmy pojechać do pani Łucji, ale jest już po dziewiątej, a księdza jeszcze nie ma – niepokoiła się.

– Może dziadek miał dużo grzechów – odetchnął Piotrek.

To niestety koniec bezpłatnego fragmentu. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki.