Prawo karne materialne. Część ogólna - ebook

Podręcznik prezentuje pełny wykład części ogólnej kodeksu karnego z uwzględnieniem dużej liczby praktycznych przykładów dla lepszego zrozumienia omawianych treści.

Najnowsze wydanie uwzględnia m.in. ostatnie zmiany do k.k. wynikające z ustawy dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw.

Przedstawiono ponadto szeroki wybór orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych (zarówno dawniejszego, jak i najbardziej aktualnego), stosownie do obecnych trendów orzeczniczych i wątpliwości podnoszonych w doktrynie. W niektórych przypadkach rozszerzono argumentację przemawiającą za poszczególnym podglądami.

   Adresaci:
Publikacja jest skierowana przede wszystkim do studentów wydziałów prawa i administracji, pracowników specjalizujących się w prawie karnym, a także praktyków – głównie aplikantów sądowych, prokuratorskich, adwokackich i radcowskich.

Wykaz skrótów 13
Część I
Wiadomości wstępne
Rozdział pierwszy
Pojęcie i podziały prawa karnego 19
Literatura 27
Rozdział drugi
Funkcje prawa karnego 28
Literatura 32
Rozdział trzeci
Zasady prawa karnego 33
1. Zasada odpowiedzialności za czyn 33
2. Zasada winy 36
3. Zasada humanitaryzmu 37
4. Zasada odpowiedzialności indywidualnej i osobistej 38
5. Zasada praworządności (legalizmu) 41
6. Zasada społecznej szkodliwości czynu 43
Literatura 45
Rozdział czwarty
Nauka prawa karnego i nauki pokrewne 47
Literatura 49
Rozdział piąty
Historyczny rozwój prawa karnego 50
1. Uwagi wstępne 50
2. Szkoła racjonalistyczno-humanitarna epoki oświecenia 53
3. Szkoła klasyczna 56
4. Szkoła antropologiczna (pozytywizm kryminologiczny) 57
5. Szkoła socjologiczna (pozytywizm społeczny) 60
6. Normatywizm (pozytywizm prawniczy) 61
7. Ruch obrony społecznej 62
8. Neoklasycyzm (nowy realizm) 64
9. Abolicjonizm 66
Literatura 66
Rozdział szósty
Podstawowe dane o stanie przestępczości w Polsce 68
Literatura 85
Część II
Nauka o ustawie karnej
Rozdział pierwszy
Źródła prawa karnego 89
Literatura 95
Rozdział drugi
Budowa normy karnoprawnej. Wykładnia przepisów prawa karnego 97
1. Norma prawna, jej rodzaje i struktura 97
2. Rodzaje dyspozycji 100
3. Sankcje 106
4. Wykładnia 109
5. Analogia 117
Literatura 117
Rozdział trzeci
Zasady obowiązywania ustawy karnej 119
1. Zasady obowiązywania ustawy pod względem czasu 119
2. Zasady obowiązywania ustawy pod względem miejsca i osób 127
2.1. Zasada terytorialności 128
2.2. Zasada podmiotowa (zasada obywatelstwa,
zasada narodowości podmiotowej) 131
2.3. Zasada przedmiotowa względna
(ograniczona, ochronna, zwykła) 132
2.4. Zasada odpowiedzialności zastępczej (subsydiarna) 133
2.5. Zasada przedmiotowa bezwzględna
(nieograniczona, obostrzona) 134
2.6. Zasada represji wszechświatowej (uniwersalna) 136
3. Moc prawna orzeczeń zapadłych za granicą 138
Literatura 143
Rozdział czwarty
Immunitety 145
Literatura 155
Rozdział piąty
Ekstradycja i azyl 156
Literatura 162
Część III
Nauka o przestępstwie
Rozdział pierwszy
Pojęcie przestępstwa i podziały przestępstw 165
Literatura 188
Rozdział drugi
Ustawowe znamiona czynu zabronionego 191
1. Pojęcie ustawowych znamion 191
2. Przedmiot ochrony 196
3. Strona przedmiotowa 201
3.1. Czynność sprawcza 202
3.2. Skutek przestępny 208
3.3. Związek przyczynowy 210
3.4. Okoliczności czynu 218
3.5. Przedmiot czynności wykonawczej 219
4. Podmiot 221
4.1. Odpowiedzialność karna człowieka 221
4.1.1. Uwagi ogólne 221
4.1.2. Odpowiedzialność karna nieletniego 222
4.1.3. Wyjątkowa odpowiedzialność sprawcy dorosłego 230
4.2. Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych 231
5. Strona podmiotowa 235
5.1. Umyślność 235
5.2. Nieumyślność 245
5.3. Strona podmiotowa przestępstw kwalifikowanych
przez następstwa – tzw. wina kombinowana 248
5.4. Motywacja 250
Literatura 253
Rozdział trzeci
Okoliczności wyłączające bezprawność 258
1. Pojęcie i podziały kontratypów 258
2. Obrona konieczna 268
3. Stan wyższej konieczności 283
4. Dozwolone ryzyko 291
5. Dozwolona krytyka 294
6. Działanie w ostatecznej potrzebie 298
7. Samopomoc legalna 300
8. Działanie w ramach szczególnych uprawnień i obowiązków 301
9. Zgoda pokrzywdzonego 304
10. Karcenie małoletnich 306
11. Dozwolone ryzyko sportowe 309
12. Czynności lecznicze 311
13. Przerywanie ciąży 314
14. Kwestia zwyczaju 316
Literatura 318
Rozdział czwarty
Wina. Okoliczności wyłączające winę 324
1. Wina 324
1.1. Teorie winy 326
1.1.1. Teorie psychologiczne 327
1.1.2. Teorie normatywne 328
2. Okoliczności wyłączające lub zmniejszające winę 330
2.1. Nieletniość 330
2.2. Niepoczytalność 331
2.3. Błąd 339
2.3.1. Błąd co do faktu – art. 28 k.k. 340
2.3.2. Błąd co do okoliczności wyłączającej bezprawność
lub winę – art. 29 k.k. 348
2.3.3. Błąd co do prawa – art. 30 k.k. 350
2.4. Stan wyższej konieczności – art. 26 § 2 k.k. 351
2.5. Rozkaz – art. 318 k.k. 353
Literatura 357
Rozdział piąty
Formy popełnienia czynu zabronionego 360
1. Formy stadialne 361
1.1. Dokonanie 362
1.2. Usiłowanie 363
1.2.1. Pojęcie usiłowania 364
1.2.2. Usiłowanie nieudolne 367
1.2.3. Karalność usiłowania 372
1.3. Przygotowanie 374
2. Formy zjawiskowe 379
2.1. Uwagi wstępne 379
2.2. Sprawstwo 385
2.3. Podżeganie 397
2.4. Pomocnictwo 399
2.5. Szczególne kwestie związane z odpowiedzialnością
karną za współdziałanie przestępne 403
2.5.1. Odpowiedzialność podżegacza i pomocnika
w wypadkach, kiedy nie doszło do dokonania
czynu zabronionego 403
2.5.2. Krzyżowanie się form stadialnych
i zjawiskowych 404
2.5.3. Czynny żal 405
2.5.4. Odpowiedzialność prowokatora 406
Literatura 408
Rozdział szósty
Zbieg przepisów ustawy i przestępstw 412
1. Jedność i wielość czynów 412
2. Zbieg przepisów ustawy 419
2.1. Pozorny zbieg przepisów ustawy 420
2.2. Rzeczywisty niewłaściwy zbieg przepisów ustawy 420
2.3. Rzeczywisty właściwy zbieg przepisów ustawy 422
3. Zbieg przestępstw 424
3.1. Rzeczywisty zbieg przestępstw 425
3.2. Pozorny zbieg przestępstw 431
Literatura 434
Część IV
Nauka o karze i innych środkach reakcji
na przestępstwo
Rozdział pierwszy
Kary 439
1. Pojęcie kary, jej cele i funkcje 439
2. Katalog kar 447
2.1. Kara pozbawienia wolności 452
2.2. Kara ograniczenia wolności 458
2.3. Kara grzywny 466
Literatura 473
Rozdział drugi
Środki karne oraz przepadek i środki kompensacyjne 477
1. Uwagi ogólne 477
2. Pozbawienie praw publicznych 480
3. Zakaz zajmowania określonego stanowiska,
wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia
określonej działalności 483
4. Zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,
kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się
do określonych osób lub opuszczenia określonego miejsca
pobytu bez zgody sądu 487
5. Zakaz wstępu na imprezę masową 489
6. Zakaz wstępu do ośrodków gier hazardowych i uczestnictwa
w grach hazardowych 490
7. Nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego
wspólnie z pokrzywdzonym 493
8. Zakaz prowadzenia pojazdów 493
9. Świadczenie pieniężne 498
10. Podanie wyroku do publicznej wiadomości 500
11. Uznanie środka za wykonany 501
12. Przepadek 503
12.1. Przepadek przedmiotów 504
12.2. Przepadek korzyści majątkowej 506
12.3. Przepadek przedsiębiorstwa 509
13. Obowiązek naprawienia szkody 511
14. Nawiązka 513
15. Uwagi uzupełniające 516
Literatura 518
Rozdział trzeci
Zasady wymiaru kary 520
1. Dyrektywy wymiaru kary 520
1.1. Zasada swobodnego uznania sędziowskiego 521
1.2. Zasada indywidualizacji wymiaru kary 526
1.3. Zasada oznaczoności kary 528
2. Ustawowe wskazania dla polityki karnej 529
Literatura 531
Rozdział czwarty
Nadzwyczajny wymiar kary 533
1. Uwagi wstępne 533
2. Nadzwyczajne obostrzenie kary 534
3. Nadzwyczajne złagodzenie kary 543
4. Zbieg podstaw do nadzwyczajnego obostrzenia
i nadzwyczajnego złagodzenia kary 548
5. Wypadki obligatoryjnego orzekania powyżej dolnej granicy
ustawowego zagrożenia 550
Literatura 558
Rozdział piąty
Środki związane z poddaniem sprawcy próbie 559
1. Warunkowe umorzenie postępowania karnego 561
2. Warunkowe zawieszenie wykonania kary 568
3. Warunkowe przedterminowe zwolnienie 583
Literatura 589
Rozdział szósty
Środki zabezpieczające 592
1. Rodzaje środków zabezpieczających 592
2. Czas stosowania środka zabezpieczającego 612
Literatura 614
Rozdział siódmy
Uchylenie karalności i darowanie kary. Zatarcie skazania 616
1. Przedawnienie 616
1.1. Przedawnienie karalności 617
1.2. Przedawnienie wykonania kary 621
1.3. Spoczywanie biegu przedawnienia 623
1.4. Wyłączenie biegu przedawnienia 624
2. Abolicja, amnestia, ułaskawienie 625
3. Zatarcie skazania 629
Literatura 632