Psychoterapia poznawczo-behawioralna dzieci i młodzieży - ebook

Doświadczeni polscy terapeuci o praktycznej stronie psychoterapii dzieci i młodzieży

Wielu osobom rozpoczynającym praktykę psychoterapeutyczną przeprowadzenie całego procesu leczenia dziecka lub nastolatka – od momentu pierwszej wizyty do zakończenia terapii – może nastręczać trudności. Nasuwać się mogą wątpliwości:

Czy ważne są cele dziecka, czy rodzica? Czy po terapii dziecko ma lepiej spełniać oczekiwania dorosłych, czy też budować swoją autonomię? Jak zaplanować udział rodziców w psychoterapii? Który program terapeutyczny wybrać? Jak budować zaangażowanie w terapię?

Niniejszy przewodnik to nieocenione źródło wiedzy dla osób pracujących terapeutycznie z dziećmi i młodzieżą. Autorzy – doświadczeni polscy terapeuci – ukazują z praktycznego punktu widzenia zasady, metody oraz niuanse pracy z tą grupą wiekową. Dzielą się swoją wiedzą i warsztatem, wyjaśniając, jak interpretować i realizować ustrukturyzowane programy terapii poznawczo-behawioralnej oraz jak uzupełnia się podejście klasycznej terapii poznawczo-behawioralnej z trzecią falą terapii behawioralnych. Uwzględniając wszystkie aspekty procesu terapeutycznego, przedstawiają kolejne etapy pracy z dzieckiem od momentu jego pierwszej wizyty z rodzicami w gabinecie, w tym:

• stawianie diagnozy,

• tworzenie planu leczenia,

• zawieranie kontraktu z pacjentem i jego rodzicami,

• wybór programu terapeutycznego,

• opracowanie konceptualizacji przypadku,

• budowane relacji,

• wzbudzanie motywacji,

• omawianie trudności w pracy z pacjentem podczas superwizji.

Prezentowane wiadomości zostały zilustrowane przykładami i opisami przypadków leczenia takich zaburzeń, jak: depresja, choroba afektywna-dwubiegunowa, zaburzenia lękowe, PTSD, zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne, samookaleczenia, zaburzenia odżywiania, ADHD, agresja i zaburzenia zachowania, choroba tikowa, moczenie nocne oraz zanieczyszczanie się.

Książka zawiera zestaw przydatnych materiałów do wykorzystania w trakcie terapii – zarówno jako podpowiedź dla specjalisty (wzór wywiadu, schemat sesji, wzory kontraktów terapeutycznych, szablony do konceptualizacji), jak i do pracy z dzieckiem i jego rodzicami podczas sesji.

O Autorach

Wstęp

Część 1

Psychoterapia dzieci i młodzieży – podstawowe zagadnienia

Rozdział 1

Założenia terapii poznawczo-behawioralnej – czym jest, a czym nie jest ta terapia - Olga Olszewska

Rozdział 2

Trzecia fala terapii behawioralnych - Konrad Ambroziak

Rozdział 3

Praktyczne różnice między psychoterapią dzieci i młodzieży a psychoterapią osób dorosłych - Artur Kołakowski

Rozdział 4

Skuteczność i ograniczenia psychoterapii dzieci i młodzieży, czyli co i w jakim stopniu możemy zmienić w trakcie psychoterapii - Artur Kołakowski

Rozdział 5

Rodzice i opiekunowie: planowanie ich udziału w psychoterapii w zależności od rozpoznania i wieku dziecka - Artur Kołakowski, Konrad Ambroziak, Monika Zabel

Rozdział 6

Wybrane rodzaje i problemy psychoterapii poznawczo-behawioralnej dzieci i młodzieży - Artur Kołakowski, Marta Jerzak, Monika Zabel, Konrad Ambroziak, Anna Ćwiklińska

Część 2

Proces terapii

Rozdział 7

Diagnoza i tworzenie planu terapeutycznego - Artur Kołakowski, Klaudia Siwek

Rozdział 8

Konceptualizacja - Artur Kołakowski

Rozdział 9

Praca w relacji terapeutycznej - Konrad Ambroziak

Rozdział 10

Wydobywanie motywacji do leczenia i angażowanie w terapię - Konrad Ambroziak

Rozdział 11

Zawieranie kontraktu - Artur Kołakowski, Klaudia Siwek, Katarzyna Smólska-Łynka

Rozdział 12

Superwizja w psychoterapii poznawczo-behawioralnej - Olga Olszewska, Artur Kołakowski

Część 3

Terapia konkretnych zaburzeń

Rozdział 13

Emocje w terapii poznawczo-behawioralnej - Katarzyna Smólska-Łynka

Rozdział 14

Depresja dzieci i młodzieży - Monika Zabel

Rozdział 15

Choroba afektywna dwubiegunowa - Anna Ćwiklińska

Rozdział 16

Zaburzenia lękowe - Anna Ćwiklińska

Rozdział 17

Terapia PTSD dzieci i młodzieży - Klaudia Siwek

Rozdział 18

Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne - Iwona Dąbrowska

Rozdział 19

Psychoterapia poznawczo-behawioralna zaburzeń odżywiania - Katarzyna Smólska-Łynka

Rozdział 20

Samookaleczenia - Klaudia Siwek

Rozdział 21

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej – ADHD - Marta Jerzak, Artur Kołakowski

Rozdział 22

Agresja i zaburzenia zachowania - Marcin Domurat, Artur Kołakowski

Rozdział 23

Tiki - Iwona Dąbrowska

Rozdział 24

Moczenie się i zanieczyszczanie - Iwona Dąbrowska

Załączniki

1. Schemat wywiadu diagnostyczno-terapeutycznego

2. Schemat wywiadu z rodzicami pod kątem OCD

3. Konceptualizacja oparta na diagnozie

4. Wpływ problemów pacjenta na różne sfery jego funkcjonowania

5. Kontrakt terapeutyczny

6. Metafora radia kierowcy pekaesu

7. Błędne koło w relacji terapeutycznej

8. Zmiana, jaką chcesz wprowadzić w swoim życiu

9. Jak i kiedy możesz pomóc swojemu dziecku w terapii

10. Wydawanie poleceń krok po kroku

11. Kiedy zadanie wydaje się zbyt duże

12. Kiedy masz za dużo rzeczy do zrobienia jednego dnia

13. Za wysoko zawieszona poprzeczka

14. Wolny dzień

15. O emocjach

16. Myślenie czarno-białe: poszerzanie perspektywy

17. Myślenie czarno-białe: punkt bycia idealnym a szerokie pole sukcesu

18. Dziennik pozytywnych wydarzeń

19. Praca nad katastrofizacją: sytuacja budząca lęk

20. Praca nad katastrofizacją: „A co, jeśli…?”

21. Praca nad myślami wywołującymi lęk

22. Psychoedukacja na temat lęku społecznego

23. Ekspozycja wyobrażeniowa – instrukcje dla terapeuty

24. Ekspozycja z powstrzymaniem reakcji – instrukcje dla terapeuty

25. Tabela do monitorowania objawów OCD

26. Analiza funkcjonalna tików

Bibliografia

Indeks haseł