Pył snów. Opowieści z Malazańskiej Księgi Poległych. Tom 9 - ebook

OD AUTORA

Od autora

Choć, rzecz jasna, nie słynę z pisa­nia opa­słych tomów, od początku byłem prze­ko­nany, że zakoń­cze­nie „Mala­zań­skiej Księgi Pole­głych” będzie wyma­gało cze­goś wykra­cza­ją­cego poza moż­li­wo­ści współ­cze­snej tech­no­lo­gii oprawy ksią­żek. Do tej pory uni­ka­łem clif­fhan­ge­rów, ponie­waż jako czy­tel­nik zawsze nie zno­si­łem cze­ka­nia na następny tom, by się dowie­dzieć, co się wyda­rzy. Nie­stety, _Pył snów_ jest pierw­szym tomem dwu­to­mo­wej powie­ści, któ­rej zakoń­cze­niem będzie _Oka­le­czony Bóg_. W związku z tym, jeśli liczy­cie na roz­wią­za­nia roz­ma­itych wąt­ków, nie znaj­dzie­cie ich tutaj. Zwróć­cie też uwagę, że _Pył snów_ nie ma epi­logu oraz nie jest struk­tu­ral­nie kom­pletną powie­ścią w tra­dy­cyj­nym sen­sie. Dla­tego muszę was pro­sić o cier­pli­wość. Wiem, że potra­fi­cie ją oka­zać, w końcu cze­ka­li­ście już długo.

Ste­ven Erik­son
Vic­to­ria, B.C.PODZIĘKOWANIA

Podzię­ko­wa­nia

Komen­to­wa­nie pierw­szej połowy bar­dzo dłu­giej, dwu­to­mo­wej powie­ści nie należy do łatwych zadań. Chciał­bym wyra­zić wdzięcz­ność (i współ­czu­cie) Wil­lia­mowi Hun­te­rowi, Hazel Ken­dall, Bowe­nowi Tho­mas Lun­di­nowi i Aida­nowi-Pau­lowi Cana­va­nowi, za ich spo­strze­gaw­czość oraz cier­pli­wość. Na podzię­ko­wa­nia zasłu­guje rów­nież per­so­nel z „The Black Stilt” i „Café Mac­chiato” z Vic­to­rii, za wyro­zu­mia­łość wobec mojej kapi­tu­la­cji przed kawą bez­ko­fe­inową. Dzię­kuję także Clare Tho­mas i wyra­żam szcze­gólną wdzięcz­ność uczniom z warsz­ta­tów pisar­skich, które pro­wa­dzi­łem przez kilka ostat­nich mie­sięcy. Shan­non, Mar­ga­ret, Shi­ge­nori, Brenda, Jade i Lenore: dzięki Wam przy­po­mnia­łem sobie, o co cho­dzi w lite­ra­tu­rze.DRAMATIS PERSONAE

Dra­ma­tis Per­so­nae

Mala­zań­czycy

Przy­boczna Tavore

Wielki mag Szybki Ben

Pięść Keneb

Pięść Bli­stig

Kapi­tan Lostara Yil

Bana­schar

Kapi­tan Milu­tek

Kapi­tan Ska­na­row

Kapi­tan Fara­dan Sort

Kapi­tan Ruthan Gudd

Kapi­tan Prędki

Kapi­tan Untilly Rum

Porucz­nik Pryszcz

Porucz­nik Raband

Sinn

Pędrak

Dru­żyny

Sier­żant Skrzy­pek

Kapral Tarcz

Koryk

Śmieszka

Flaszka

Corabb Bhi­lan Thenu’alas

Mątwa

Sier­żant Gesler

Kapral Chmura

Krót­ko­nos

Mądrala

Jętka

Sier­żant Postro­nek

Kapral Odprysk

Kulas

Ebron

Okruch (Kli­wer Pień)

Sier­żant Hel­lian

Kapral Obra­żal­ski

Kapral Bez­dech

Bal­grid

Moż­liwe

Sier­żant Bal­sam

Kapral Tru­pi­smród

Rze­zi­gar­dzioł

Galt

Pła­tek

Opak

Sier­żant Thom Tissy

Tuli­pan

Mewi­ślad

Sier­żant Urb

Kapral Reem

Masan Gilani

Solanka

Nikły

Sier­żant Sin­ter

Kapral Pra­va­lak Rim

Mio­dzik

Strap Mull

Ławica

Zer­kacz

Sier­żant Badan Gruk

Kapral Kryza

Zgar­niaczka

Nep Bruzda

Reliko

Cał­kiem Nie­przy­tomny

Sier­żant Porząd­nicki

Kapral Cału­śnica

Obława

Mulvan Straszny

Nel­ler

Czasz­ko­śmierć

Mie­czo­błysk

Mar­twy Płot

Alche­mik Bave­dict

Sier­żant Jutrzenka

Sier­żant Noso­smark

Kapral Słod­kie­sa­dło

Kapral Dwudz­ban­kowa

Khun­dryle

Wódz wojenny Gall

Hana­vat (żona Galla)

Jarabb

She­le­masa

Vedith

Zgu­bań­skie Szare Hełmy

Śmier­telny Miecz Kru­ghava

Tar­cza Kowa­dło Tana­ka­lian

Boży Jeź­dziec Run’Thu­rvian

Lethe­ryj­czycy

Król Tehol

Kró­lowa Janath

Kanc­lerz Bugg

Ceda Bugg

Skarb­nik Bugg

Yan Tovis (Pomroka)

Yedan Der­ryg (Wachta)

Brys Bed­dict

Atri-ceda Ara­nict

Shurq Elalle

Skor­gen Kaban

Ublala Pung

Cza­row­nica Pully

Cza­row­nica Skwish

Zwię­zła

Tre­ściwa

Ruc­ket

Ursto Hoobutt

Pino­sel

Bar­gha­sto­wie

Wódz wojenny Onos Toolan

Hetan

Stavi

Sto­rii

Wódz Stol­men

Czar­no­księż­nik Cafal

Strahl

Bakal

Wódz Maral Eb

Tnąca Skórę Ralata

Awl Nurt

Setoc od Wil­ków

Wąż

Rutt

Trzy­mana

Badalle

Sad­dic

Bray­de­ral

Imas­so­wie

Onrack

Kilava

Ulshun Pral

T’lan Imas­so­wie

Lera Epar

Kalt Urma­nal

Rystalle Ev

Bro­los Haran

Ilm Absi­nos

Ulag Tog­til

Nom Kala

Ini­stral Ovan

K’chain Che’malle

Matrona Gunth’an Acyl

Straż­nik J’an Bre’nigan

Łowca K’ell Sag’Chu­rok

Jedyna Córka Gunth Mach

Łowca K’ell Kor Thu­ran

Łowca K’ell Rythok

Zabójca Shi’gal Gu’Rull

Sul­kit

Boży Jeź­dziec Kalyth (z Ela­nów)

Inni

Sil­chas Ruin

Rud Elalle

Telo­rast

Ser­watka

Zbłą­kany (Erra­stas)

Kły­kieć (Sechul Lath)

Kil­man­da­ros

Mael

Olar Ethil

Udi­naas

Sheb

Taxi­la­nin

Veed

Asane

Oddech

Ostatni

Nap­pet

Rau­tos

San­da­lath Dru­kor­lat

Withal

Mape

Rind

Pule

Gar­bus

PchełkaPROLOG

Pro­log

Rów­nina Elan, na zachód od Kolanse

Nade­szło świa­tło i zja­wił się upał.

Klę­czał, bio­rąc ostroż­nie w rękę każdą kru­chą fałdę. Musiał się upew­nić, że wszyst­kie zagię­cia są w porządku i żaden kawa­łek ciała dziew­czynki nie jest wysta­wiony na słońce. Nacią­gnął kap­tur nieco bar­dziej, zosta­wia­jąc w miej­scu twa­rzy tylko dziurę wiel­ko­ści pię­ści. Twa­rzyczka była led­wie szarą plamą w mroku. Potem uniósł deli­kat­nie dziecko i poło­żył je sobie na lewym przed­ra­mie­niu. Nie było w tym nic trud­nego.

Roz­bili obóz w pobliżu drzewa, jedy­nego, jakie tu rosło. W pobliżu, ale nie pod nim. To był gam­leh, a te drzewa gnie­wały się na ludzi. Poprzed­niej nocy jego korona była gęstą masą sza­rych, trze­po­czą­cych liści, przy­naj­mniej do chwili, gdy pode­szli bli­żej. Dziś rano gałę­zie były nagie.

Rutt zwró­cił się ku zacho­dowi, uno­sząc dziew­czynkę, którą nazwał Trzy­maną. Trawa była tu bez­barwna, a w nie­któ­rych miej­scach znisz­czył ją suchy wiatr, uno­szący pył ota­cza­jący jasne korze­nie, co spra­wiało, że rośliny wię­dły. Gdzie­nie­gdzie po znik­nię­ciu pyłu i korzeni pozo­stał żwir. W innych miej­scach widział tylko skałę macie­rzy­stą, czarną i pełną nie­rów­no­ści. Rów­nina Elan tra­ciła włosy, jak mogłaby powie­dzieć Badalle, zawsze kie­ru­jąca spoj­rze­nie zie­lo­nych oczu na słowa we wła­snej gło­wie. Nie ule­gało wąt­pli­wo­ści, że dziew­czynka ma dar, Rutt wie­dział jed­nak, że nie­które dary w rze­czy­wi­sto­ści są prze­kleń­stwem.

Pode­szła do niego. Jej spa­lone słoń­cem ręce były cien­kie jak bocia­nie szyje, a zwi­sa­jące luźno u boków dło­nie pokrył pył. W porów­na­niu z chu­der­la­wymi udami wyda­wały się za duże. Dmuch­nęła, by prze­go­nić ota­cza­jące jej usta muchy i zain­to­no­wała:

_Rutt trzyma Trzy­maną,_

_Opa­tula ją szczel­nie,_

_Gdy nadej­dzie ranek,_

A _potem wstaje…_

– Badalle – prze­rwał jej. Wie­dział, że jesz­cze nie skoń­czyła wier­sza, ale zda­wał też sobie sprawę, że nie ma sensu jej poga­niać. – Jesz­cze żyjemy.

Ski­nęła głową.

Te trzy słowa, które codzien­nie wypo­wia­dał, stały się już rytu­ałem, lecz mimo to nie stra­ciły nuty zasko­cze­nia, lek­kiego nie­do­wie­rza­nia. Ostat­niej nocy żebro­jady drę­czyły ich ze szcze­gólną natar­czy­wo­ścią, ale były też dobre wie­ści. Być może zosta­wili już Ojców za sobą.

Rutt popra­wił na ręce dziecko zwane Trzy­maną i ruszył w drogę, kuś­ty­ka­jąc na opuch­nię­tych nogach. Szedł na zachód, w samo serce rów­niny.

Nie musiał się oglą­dać, by wie­dzieć, że reszta podąża za nim. Ci, któ­rzy mogli iść. Po resztę przyjdą żebro­jady. Nie pro­sił o pozy­cję głowy węża. Nie pro­sił o nic, ale był z nich naj­wyż­szy i być może rów­nież naj­star­szy. Mógł mieć trzy­na­ście albo nawet czter­na­ście lat.

Badalle znowu zaczęła recy­to­wać:

_I rusza_ w _drogę_

_Tym ran­kiem,_

_Ści­ska­jąc Trzy­maną,_

_A jego żebro­wany ogon_

_Wije się jak język,_

_Słońca._

_Trzeba mieć długi_

_Język,_

_Gdy szuka się wody,_

_Jak lubi to robić słońce…_

Badalle obser­wo­wała go przez dłuż­szą chwilę. Reszta grupy usta­wiła się w sze­reg i wzno­wiła wędrówkę. Wkrótce dziew­czynka rów­nież przy­łą­czy się do żebro­wa­nego węża. Zdmuch­nęła muchy, ale oczy­wi­ście zaraz wró­ciły, gro­ma­dząc się wokół wrzo­dów na jej ustach i pró­bu­jąc zli­zy­wać płyn z kąci­ków oczu. Badalle była kie­dyś piękna. Miała zie­lone oczy i dłu­gie zło­ci­ste loki. Ale uroda zapew­nia uśmie­chy tylko przez krótką chwilę. Roz­pływa się, gdy w spi­żarni robi się pusto.

– Muchy two­rzą obraz cier­pie­nia – wyszep­tała dziew­czynka. – A cier­pie­nie jest brzyd­kie.

Patrzyła na Rutta. Był głową węża. Był kłami, ale jego ostat­nie uką­sze­nie sta­no­wiło żart zro­zu­miały wyłącz­nie dla niej.

Ten wąż zapo­mniał, jak się je.

Była w gru­pie tych, któ­rzy przy­byli z połu­dnia. Z Kor­banse, Kro­sis i Kan­ros, a nawet z wysp Otpe­las. Niektó­rzy, jak ona, masze­ro­wali wzdłuż brzegu morza Pela­siar, aż dotarli do zachod­niego skraju Stet, kra­iny ongiś poro­śnię­tej potężną pusz­czą. Zna­leźli tam drew­nianą drogę. Nie­kiedy zwali ją Szla­kiem Pnia­ków. Drzewa pocięto na pła­skie kręgi, które następ­nie uło­żono w nie­koń­czące się sze­regi. Póź­niej przy­były inne dzieci, z samego Stet. Szły wzdłuż koryt wyschnię­tych stru­mieni, wiją­cych się przez szarą gęstwę zwa­lo­nych drzew i cho­rych krze­wów. Pewne znaki świad­czyły, że dawna nazwa Pusz­cza Stet nie była prze­sadą, Badalle nie dała się jed­nak prze­ko­nać do końca. Widziała tylko znisz­czone, zryte pust­ko­wie. Ni­gdzie nie rosły żadne drzewa. Nazwali tę drogę Szla­kiem Pnia­ków, ale w innych chwi­lach był to Szlak Pusz­czański. Ten żart rów­nież rozu­miała tylko ona.

Oczy­wi­ście potrzeba było mnó­stwa drzew, by stwo­rzyć ten trakt, być może więc rze­czy­wi­ście kie­dyś rosła tu pusz­cza. Teraz znik­nęła.

Na pół­noc­nym krańcu Stet, gdzie zaczy­nała się Rów­nina Elan, spo­tkali drugą kolumnę dzieci, a następ­nego dnia dołą­czyła do nich trze­cia, zmie­rza­jąca z pół­nocy, z samego Kolanse. Na jej czele szedł Rutt. Dźwi­gał Trzy­maną. Był wysoki i wychu­dzony – łok­cie, ramiona, kolana i kostki ster­czały mu pod nacią­gniętą skórą. Miał wiel­kie, błysz­czące oczy. Na­dal zacho­wał wszyst­kie zęby i co rano ruszał na czele kolumny. Był kłami węża, a reszta zmie­rzała za nim.

Wszy­scy wie­rzyli, że Rutt wie, dokąd idzie, ale nie pytali go o to, bo wiara była waż­niej­sza od prawdy, brzmią­cej tak, że był tak samo zagu­biony jak wszy­scy.

_Cały dzień Rutt trzyma Trzy­maną_

_I osła­nia ją_

_Swym cie­niem._

_Trudno nie kochać Rutta,_

_Ale Trzy­mana go nie kocha,_

_A jej nie kocha nikt_

_Oprócz Rutta._

Visto pocho­dził z Okanu. Gdy gło­do­mory i inkwi­zy­to­rzy o skó­rze bia­łej jak kość wkro­czyli do mia­sta, matka kazała mu ucie­kać, razem z sio­strą, która była dwa lata star­sza od niego. Pobie­gli uli­cami, omi­ja­jąc pło­nące budynki. Noc wypeł­niały krzyki. Gło­do­mory roz­wa­lały drzwi, wycią­gały ludzi na zewnątrz i robiły im straszne rze­czy, a bia­ło­skó­rzy przy­glą­dali się spo­koj­nie, mówiąc, że wszystko to jest konieczne.

Wyrwali mu sio­strę z rąk. To jej krzyki wciąż roz­brzmie­wały mu echem pod czaszką. Co noc od owego czasu towa­rzy­szyły mu na szlaku snu, od chwili, gdy ule­gał zmę­cze­niu, aż po moment, gdy budził się, by ujrzeć bladą twarz świtu.

Wyda­wało mu się, że biegł bez końca. Zmie­rzał na zachód, ucie­ka­jąc przed gło­do­mo­rami. Jadł, co tylko zna­lazł, drę­czyło go pra­gnie­nie, a gdy już prze­ści­gnął gło­do­mo­rów, poja­wiły się żebro­jady, wiel­kie stada wychu­dłych psów o zaczer­wie­nio­nych śle­piach. Bestie nie bały się niczego. Dalej gra­so­wali Ojco­wie, spo­wici w czarne szaty. Wpa­dali do nędz­nych, przy­droż­nych obo­zów i pory­wali dzieci. Pew­nego dnia Visto i kilku innych natknęli się na ich stare nocne obo­zo­wi­sko i na wła­sne oczy ujrzeli wśród węgiel­ków małe, roz­sz­cze­pione kości pokryte nie­bie­sko­sza­rymi plam­kami. Wtedy zro­zu­mieli, co robią Ojco­wie z porwa­nymi dziećmi.

Visto pamię­tał chwilę, gdy po raz pierw­szy ujrzał Pusz­czę Stet. Ogo­ło­cone wzgó­rza pokry­wały sze­regi roz­pła­ta­nych pnia­ków. Ich korze­nie przy­po­mi­nały mu jedno z cmen­ta­rzysk na­dal ota­cza­ją­cych jego rodzinne mia­sto, pamiątkę po ostat­nich zarżnię­tych zwie­rzę­tach gospo­dar­skich. Spo­glą­da­jąc na to, co pozo­stało po pusz­czy, Visto uświa­do­mił sobie, że cały świat umarł. Nic nie oca­lało i nie miał dokąd pójść.

Mimo to wlókł się cią­gle przed sie­bie, jeden z dzie­siąt­ków, być może nawet setek tysięcy. Sze­regi dzieci cią­gnęły się dłu­gimi milami. Choć wiele umie­rało po dro­dze, ich miej­sce zaj­mo­wały następne. Visto nawet sobie nie wyobra­żał, że na świe­cie jest tyle dzieci. Były jak wiel­kie stado, ostat­nie z wiel­kich stad, jedyne źró­dło poży­wie­nia dla ostat­nich, zde­spe­ro­wa­nych myśli­wych.

Visto miał czter­na­ście lat. Nie wkro­czył jesz­cze w fazę przy­śpie­szo­nego wzro­stu i teraz już w nią nie wkro­czy. Jego wielki, okrą­gły brzuch był twardy jak skała, a krę­go­słup zakrzy­wiał się ostro do przodu tuż nad bio­drami. Chło­pak szedł jak cię­żarna kobieta. Stopy miał pła­skie, bolały go kości. Wypeł­niali go Jeźdźcy Satra. Robaki w jego ciele rosły z każ­dym dniem. Wkrótce doj­rzeją i wylezą na zewnątrz z jego noz­drzy, kąci­ków ust, uszu, pępka, penisa, odbytu oraz ust. Świad­kom wyda się, że chło­pak zapada się w sie­bie, skóra marsz­czy mu się i kur­czy wzdłuż prze­szy­wa­ją­cych całe ciało bruzd. Z pozoru w jed­nej chwili zmieni się w starca. A potem umrze.

Cze­kał na tę chwilę z czymś bli­skim nie­cier­pli­wo­ści. Miał nadzieję, że żebro­jady pożrą jego ciało, połkną jaja Jeźdź­ców Satra i rów­nież zginą. Jesz­cze lepiej byłoby, gdyby zje­dli go Ojco­wie, był jed­nak pewien, że nie są tacy głupi. Nie, z pew­no­ścią go nie tkną. Szkoda.

Wąż opusz­czał już Pusz­czę Stet. Drew­niana droga zmie­niła się w kupiecki szlak. W pyle wiją­cego się ku Rów­ni­nie Elan traktu odci­skały się kole­iny. Visto umrze na rów­ni­nie, duch chło­paka opu­ści skur­czone ciało i ruszy w długą drogę powrotną do domu. Do sio­stry i matki.

A jego duch był już bar­dzo znu­żony wędrówką.

* * *

Pod koniec dnia Badalle zmu­siła się do wej­ścia na stary, długi kur­han. Na jego końcu stało sta­ro­żytne, mar­twe drzewo, ner­wowo trze­po­czące sza­rymi liśćmi. Gdy się odwró­ciła i spoj­rzała na wschód, widziała stąd całą prze­bytą dziś drogę. Za roz­le­głym obo­zem cią­gnęła się kręta linia ciał, się­ga­jąca aż po hory­zont. To był bar­dzo zły dzień, zbyt upalny i suchy, a jedyny wodo­pój wypeł­niało cuch­nące, pełne robac­twa błoto o rybim smaku mar­twych, gni­ją­cych owa­dów.

Stała tam przez długi czas, spo­glą­da­jąc na żebro­wane ciało węża. Tych, któ­rzy padli na szlaku, nie odpy­chano na bok, lecz po pro­stu prze­cho­dzono po nich. Dla­tego drogę pokry­wały teraz zdep­tane ciała i kości, kosmyki powie­wa­ją­cych na wie­trze wło­sów, a z pew­no­ścią rów­nież sze­roko otwarte oczy. Wąż z Żeber. Po elań­sku Chal Mana­gal.

Zdmuch­nęła z ust muchy.

I wyre­cy­to­wała kolejny wiersz.

_Tym ran­kiem_

_Widzie­li­śmy drzewo_

_O sza­rych liściach,_

_A gdy pode­szli­śmy bli­żej,_

_Liście odle­ciały._

_W połu­dnie bez­i­mienny chło­piec_

_Ze zje­dzo­nym nosem_

_Padł i już się nie poru­szył,_

_A liście przy­le­ciały_

_Na żer._

_O zmierz­chu zoba­czy­li­śmy dru­gie drzewo._

_Szare, lata­jące liście_

_Wra­cały na spo­czy­nek._

_Gdy nadej­dzie ranek,_

_Znowu polecą._

Ampe­las Zako­rze­niony, Pust­ko­wia

Maszy­ne­rię pokry­wał ole­isty pył, lśniący w sła­bym bla­sku lampy. Gdy snop świa­tła prze­su­wał się po nim, migo­tliwe odbi­cia two­rzyły ilu­zję ruchu, przy­wo­dzącą na myśl gadzie łuski. Jak zwy­kle wyda­wało się to okrut­nie trafne. Dyszała ciężko, bie­gnąc wąskim kory­ta­rzem. Co chwila musiała się schy­lać, by nie ude­rzyć w grube czarne prze­wody zwi­sa­jące z sufitu. Swę­działo ją w nosie i gar­dle od ostrego meta­licz­nego odoru wypeł­nia­ją­cego nie­ru­chome powie­trze. Tu, w odsło­nię­tych wnętrz­no­ściach Korze­nia, kobieta odno­siła wra­że­nie, że ze wszyst­kich stron ota­cza ją nie­po­zna­walna, nie­zgłę­biona tajem­nica strasz­li­wych arka­nów. Mimo to ciemne, porzu­cone kory­ta­rze były jej ulu­bio­nym miej­scem. Świet­nie znała wszyst­kie prze­po­jone poczu­ciem winy moty­wa­cje, które ją tu spro­wa­dzały.

Korzeń wabił zagu­bio­nych, a Kalyth z pew­no­ścią się do nich zali­czała. Nie można było powie­dzieć, żeby nie potra­fiła zna­leźć drogi w nie­zli­czo­nych, krę­tych kory­ta­rzach albo ogrom­nych komo­rach wypeł­nio­nych mil­czą­cymi, nie­ru­cho­mymi maszy­nami, omi­jać dziur w pod­ło­dze, ni­gdy nie­za­sło­nię­tych kamien­nymi pły­tami, albo cha­osu metalu i prze­wo­dów, wysy­pu­ją­cego się z nie­za­bez­pie­czo­nych ścian. Nie, po mie­sią­cach wędró­wek potra­fiła tu sobie pora­dzić. Klą­twa bez­rad­nego, bez­sil­nego oszo­ło­mie­nia spa­dła na jej ducha. Nie była osobą, którą chcieli w niej widzieć, i żadne jej słowa nie mogły ich o tym prze­ko­nać.

Przy­szła na świat w ple­mie­niu żyją­cym na Rów­ni­nie Elan. Osią­gnęła tam wiek doj­rzały, zmie­nia­jąc się z dziecka w dziew­czynę, a potem z dziew­czyny w kobietę. Nie miała w sobie niczego nie­zwy­kłego, nic nie świad­czyło, by była wyjąt­kowa albo posia­dała jakieś nie­ocze­ki­wane talenty. Wyszła za mąż mie­siąc po pierw­szym krwa­wie­niu. Uro­dziła troje dzieci. Nie­mal poko­chała męża i nauczyła się żyć z lek­kim roz­cza­ro­wa­niem, z jakim na nią spo­glą­dał, gdy jej mło­dzień­cza uroda ustą­piła miej­sca nużą­cemu macie­rzyń­stwu. Prawdę mówiąc, wio­dła życie niczym się nie­róż­niące od życia jej matki. Dla­tego nie potrze­bo­wała szcze­gól­nych uzdol­nień, by wyraź­nie dostrzec swą przy­szłą drogę. Kolejne lata powol­nego roz­kładu ciała, utrata jędr­no­ści, pogłę­bia­jące się bruzdy na twa­rzy, opa­da­jące piersi, odra­ża­jące słab­nię­cie pęche­rza. Pew­nego dnia nie będzie już mogła iść dalej i ple­mię ją zostawi, by umarła w samot­no­ści, jak musieli umie­rać wszy­scy. Ela­no­wie rozu­mieli śmierć lepiej niż osia­dli miesz­kańcy Kolanse, któ­rzy ofia­ro­wali umar­łym krypty i skarbce, a do tego pod­rzy­nali gar­dła słu­gom i dorad­com, upy­cha­jąc ich następ­nie w kory­ta­rzu gro­bowca, by słu­żyli swym panom rów­nież po śmierci. Słu­żyli im przez całą wiecz­ność.

Wszy­scy umie­rają w samot­no­ści. To była pro­sta prawda. Nikt nie musiał się jej bać. Przed osą­dze­niem każ­dej duszy duchy cze­kały, aż sama osą­dzi prze­żyte życie. Jeśli znaj­dzie spo­kój, okażą jej miło­sier­dzie. Jeśli zaś przy­bę­dzie udręka jadąca na Dzi­kiej Kobyle, no cóż, będą umiały zacho­wać się odpo­wied­nio. W końcu dusza nie mogła okła­mać samej sie­bie. Oszu­kań­cze argu­menty brzmiały fał­szy­wie, ich wykrętna sła­bość była zbyt oczy­wi­sta, by można ją było zigno­ro­wać.

To było życie. Dale­kie od dosko­na­ło­ści, ale tylko tro­chę nie­szczę­śliwe. Życie, które można było zre­du­ko­wać do cze­goś przy­po­mi­na­ją­cego zado­wo­le­nie, nawet jeśli rezul­tat oka­załby się bez­kształtny i pozba­wiony zna­cze­nia.

Nie była cza­row­nicą. Nie posia­dała odde­chu sza­manki, ni­gdy więc nie sta­nie się Jeźdź­cem na Łacia­tym Koniu. A gdy dla niej i jej ludu nad­szedł kres tego życia, ran­kiem peł­nym grozy i prze­mocy, nie oka­zała niczego poza zasłu­gu­ją­cym na potę­pie­nie samo­lub­stwem. Nie chciała umrzeć, ucie­kła przed wszyst­kim, co znała.

To nie były cnoty.

Nie miała żad­nych cnót.

Dotarła do cen­tral­nych, krę­tych scho­dów o stop­niach za krót­kich i zbyt sze­ro­kich dla ludz­kich stóp, a potem ruszyła w górę. Oddy­chała coraz szyb­ciej i pły­cej, opusz­cza­jąc Korzeń i prze­cho­dząc do dol­nych komór Karm­nika. Następ­nie sko­rzy­stała z wypo­sa­żo­nej w prze­ciw­wagę rampy, która unio­sła ją pio­no­wym szy­bem nad kipią­cymi kadziami peł­nymi grzy­bów oraz zagro­dami dla orthe­nów i gri­sholi, aż wresz­cie zatrzy­mała się z drże­niem i zgrzy­tem na par­te­rze Macicy. Tutaj uszy kobiety zaata­ko­wała kako­fo­nia pro­du­ko­wana przez młode. Syczące wrza­ski bólu towa­rzy­szące okrut­nym ope­ra­cjom, dekla­ra­cjom prze­zna­cze­nia wyra­ża­nym w języku gorz­kich posma­ków. Odzy­skała czę­ściowo dech w pier­siach i ruszyła pośpiesz­nie w górę, zosta­wia­jąc za sobą pię­tra pełne strasz­li­wego obu­rze­nia, smrodu odcho­dów i paniki błysz­czą­cej niczym olej na mięk­kich skó­rach wiją­cych się wszę­dzie istot. Odwra­cała od nich wzrok, zasła­nia­jąc jed­no­cze­śnie uszy dłońmi.

Z Macicy prze­szła do Serca. Mijała tam wyso­kie posta­cie, które nie zwra­cały na nią naj­mniej­szej uwagi. Musiała scho­dzić im z drogi, by nie zdep­tały jej szpo­nia­stymi nogami. Po obu stro­nach cen­tral­nej rampy stali dwaj Żoł­nie­rze Ve’Gath, dwu­krot­nie wyżsi od niej. Ich nie­zwy­kłe zbroje przy­po­mi­nały potężną maszy­ne­rię ukry­tego głę­boko pod zie­mią Korze­nia. Twa­rze skry­wali za zdob­nymi zasło­nami heł­mów. Widać było tylko zębate pyski. Mogło się wyda­wać, że uśmie­chają się zło­wiesz­czo, jakby byli zachwy­ceni prze­zna­cze­niem swej kasty. Praw­dziwi żoł­nie­rze K’Chain Che’Malle budzili w Kalyth dogłębny strach, sil­niej­szy niż Straż­nicy J’an albo Łowcy K’ell. Matrona pro­du­ko­wała ich w wiel­kiej licz­bie. Kobieta nie potrze­bo­wała wię­cej dowo­dów. Zbli­żała się wojna.

Fakt, że naro­dziny Ve’Gathów spra­wiały matro­nie strasz­liwy ból, że każdy wyła­niał się z niej w stru­mie­niu krwi i cuch­ną­cych pły­nów, stra­cił wszel­kie zna­cze­nie. Kalyth wie­działa, że koniecz­ność jest naj­okrut­niej­szym z panów.

Żaden z żoł­nie­rzy nie zatrzy­my­wał jej, gdy weszła na rampę. Pod sto­pami miała pła­ski kamień pełen dziur prze­zna­czo­nych dla pazu­rów. Oto­czył ją chłodny powiew. Nagły spa­dek tem­pe­ra­tury miał za zada­nie koić instynk­towny strach odczu­wany przez wszyst­kich K’Chain, w chwili gdy machina ruszała ze zgrzy­tem w górę, mija­jąc poszcze­gólne pię­tra Serca, zmie­rza­jąc do Oczu, Wewnętrz­nej Twier­dzy, Gniazda Acyl i domu samej matrony. Kalyth jechała w górę sama i mecha­nizm nie pra­co­wał zbyt gło­śno. Dla­tego sły­szała wła­ści­wie tylko szum powie­trza, który zawsze ją dez­orien­to­wał, wywo­łu­jąc wra­że­nie spa­da­nia, mimo że zmie­rzała szybko w górę. Pot na jej koń­czy­nach i czole sty­gnął gwał­tow­nie. Gdy rampa zatrzy­mała się na par­te­rze Oczu, kobieta drżała już z zimna.

Obser­wo­wali ją Straż­nicy J’an sto­jący u pod­stawy pół­okręgu scho­dów pro­wa­dzą­cych do Gniazda. Podob­nie jak Ve’Gatho­wie, z pozoru odno­sili się do niej obo­jęt­nie. Z pew­no­ścią wie­dzieli, że ją wezwano, ale nawet gdyby tak nie było, nie widzie­liby w niej żad­nego zagro­że­nia dla matrony, do któ­rej ochrony ich wyho­do­wano. Kalyth była nie tylko nie­szko­dliwa, lecz wręcz bez­u­ży­teczna.

Oto­czyło ją gorące, cuch­nące powie­trze, dła­wiące jak mokry płaszcz. Pode­szła do scho­dów i zaczęła się wspi­nać z wysił­kiem do domo­stwa matrony.

Na pomo­ście straż peł­nił ostatni war­tow­nik. Bre’nigan miał co naj­mniej tysiąc lat. Był chudy i wysoki, jesz­cze wyż­szy niż Ve’Gatho­wie. Liczne war­stwy jego łusek pokryła sre­brzy­sta patyna, nada­jąca isto­cie wid­mowy wygląd, jakby wyrzeź­biono ją z wybla­kłej na słońcu miki. W wąskich oczach nie można było dostrzec źre­nicy ani tęczówki, tylko mgli­stą żółć zaćm. Kalyth podej­rze­wała, że Straż­nik jest ślepy, nie potra­fiła jed­nak tego okre­ślić, albo­wiem J’an poru­szał się bar­dzo pew­nie, a nawet z gra­cją i płynną ele­gan­cją. Długi, lekko zakrzy­wiony miecz, zawie­szony na mosięż­nym pier­ście­niu u pasa – do połowy pogrą­żo­nym w skó­rze stwo­rze­nia – dorów­ny­wał dłu­go­ścią wzro­stowi Kalyth. Wyko­nano go z jakiejś cera­micz­nej sub­stan­cji o lek­kim odcie­niu fuk­sji, ale gład­kie ostrze lśniło sre­brzy­stym bla­skiem.

Pozdro­wiła Bre’nigana ski­nie­niem głowy, nie wywo­łu­jąc żad­nej reak­cji, a potem go omi­nęła.

Do tej chwili miała nadzieję, modliła się o jej speł­nie­nie, ale gdy zoba­czyła, że parze sto­ją­cych przed matroną K’Chain nikt nie towa­rzy­szy, nade­szło zała­ma­nie. Ogar­nęła ją nie­po­ha­mo­wana roz­pacz. Kobieta poczuła ucisk w piersi. Z tru­dem zaczerp­nęła tchu.

Za przy­by­szami, na pod­wyż­sze­niu, spo­czy­wała ogromna matrona, Gunth’an Acyl. Pro­mie­nio­wały od niej fale cier­pie­nia – to pozo­sta­wało nie­zmienne, ale obec­nie Kalyth wyczu­wała też gorzką nutę cze­goś innego.

Wytrą­cona z rów­no­wagi, zroz­pa­czona kobieta dopiero w tej chwili zauwa­żyła, że obie istoty są w fatal­nym sta­nie. Strasz­liwe rany nie zago­iły się jesz­cze do końca, a boki, szyje oraz bio­dra pokry­wała cha­otyczna siatka blizn. Stwo­rze­nia były strasz­li­wie wychu­dzone, odci­snęły się w nich ślady okrut­nego cier­pie­nia i prze­mocy. Serce Kalyth prze­szyło ukłu­cie współ­czu­cia.

Szybko jed­nak o nim zapo­mniała. Prawda wyglą­dała tak, że Łowca K’ell Sag Chu­rok i Jedyna Córka Gunth Mach zawie­dli.

Matrona prze­mó­wiła w umy­śle Kalyth, nie był to jed­nak głos, tylko nie­po­wstrzy­many prze­kaz wie­dzy i zna­cze­nia.

– _Boży Jeźdź­cze Kalyth, wybór oka­zał się błędny. Na­dal jeste­śmy zła­mani. Na­dal jestem zła­mana. Nie zdo­łasz napra­wić, nie sama, nie zdo­łasz napra­wić._

Ani wie­dza, ani zna­cze­nie nie były dla Kalyth mile widzia­nymi darami. Kobieta wyczu­wała sza­leń­stwo kry­jące się za sło­wami Gunth’an Acyl. Matrona z pew­no­ścią była obłą­kana. Kurs, jaki wymu­siła na swych dzie­ciach i na samej Kalyth, był owo­cem jej obłędu. Żadna per­swa­zja nie mogła być sku­teczna.

Gunth’an Acyl naj­praw­do­po­dob­niej rozu­miała, że Kalyth uważa ją za sza­loną, to jed­nak niczego nie zmie­niało. Dla pra­sta­rej kró­lo­wej nie liczyło się nic poza bólem i roz­pacz­liwą, drę­czącą potrzebą.

– _Boży Jeźdź­cze Kalyth, spró­bują raz jesz­cze. Co jest zła­mane, musi zostać napra­wione._

Kobieta nie wie­rzyła, by Sag Chu­rok i Jedyna Córka mogli prze­żyć drugą taką wyprawę. To była kolejna prawda, która nie zdo­łała pod­wa­żyć wła­da­ją­cego Acyl impe­ra­tywu.

– _Boży Jeźdź­cze Kalyth, tym razem będziesz im towa­rzy­szyć w Poszu­ki­wa­niach. K’Chain Che’Malle są ślepi na roz­po­zna­nie._

Zatem wresz­cie dotarli do tego, o czym wie­działa, że jest nie­unik­nione pomimo jej wszel­kich nadziei i modlitw.

– Nie mogę – wyszep­tała.

– _Zro­bisz to. Straż­nicy są już wybrani. Łowcy K’ell Sag Chu­rok, Rythok i Kor Thu­ran. Shi’gal Gu’Rull. Jedyna Córka Gunth Mach._

– Nie mogę – powtó­rzyła Kalyth. – Brak mi… talen­tów. Nie jestem Bożym Jeźdź­cem. Jestem ślepa na to, czego Boży Jeź­dziec potrze­buje. Nie znajdę Śmier­tel­nego Mie­cza, matrono. Ani Tar­czy Kowa­dła. Przy­kro mi.

Ogromny gad prze­su­nął masywne ciel­sko z dźwię­kiem przy­wo­dzą­cym na myśl zapa­da­nie się kamieni w żwir. Wle­pił w kobietę spoj­rze­nie lśnią­cych oczu. Pły­nęły z nich fale przy­musu.

– _Ja cię wybra­łam, Boży Jeźdź­cze Kalyth. To moje dzieci są ślepe. To one są winne pora­żek, nie ja. Prze­gra­li­śmy wszyst­kie wojny. Jestem ostat­nią matroną. Nie­przy­ja­ciel mnie szuka. Nie­przy­ja­ciel mnie znisz­czy. Twój rodzaj roz­kwita w tym świe­cie. Na ten fakt nawet moje dzieci nie są ślepe. Wśród was znajdę nowych obroń­ców. Musi ich odszu­kać mój Boży Jeź­dziec. Mój Boży Jeź­dziec wyru­szy o świ­cie._

Kalyth nie powie­działa już nic wię­cej. Wie­działa, że to na nic się nie zda. Po chwili pokło­niła się i opu­ściła Gniazdo, kro­cząc nie­pew­nie, jakby znie­czu­lił ją tru­nek.

Miał im towa­rzy­szyć Shi’gal. Zna­cze­nie tego faktu było oczy­wi­ste. Tym razem nie będzie nie­po­wo­dze­nia. Porażka będzie ozna­czała nie­za­do­wo­le­nie matrony. Jej osąd. Trzej Łowcy K’ell, Jedyna Córka i sama Kalyth. Jeśli nie osią­gną celu… z pew­no­ścią nie unikną śmier­cio­no­śnego gniewu Zabójcy Shi’gala.

Wie­działa, że o świ­cie wyru­szy w swą ostat­nią podróż.

Na Pust­ko­wia, w poszu­ki­wa­niu obroń­ców, któ­rzy nawet nie ist­nieją.

Uświa­do­miła sobie, że to pokuta nało­żona na jej duszę. Musi cier­pieć za swe tchó­rzo­stwo.

Powin­nam była zgi­nąć razem ze wszyst­kimi. Razem z mężem i dziećmi. Nie powin­nam była ucie­kać. Teraz muszę zapła­cić za samo­lub­stwo.

Jedy­nym pocie­sze­niem była myśl, że koniec nadej­dzie szybko. Nawet nie poczuje, a tym bar­dziej nie zoba­czy, śmier­tel­nego ciosu Shi’gala.

Matrona ni­gdy nie pro­du­ko­wała wię­cej niż trzech Zabój­ców jed­no­cze­śnie. Ich posmak był tru­ci­zną, unie­moż­li­wia­jącą jakie­kol­wiek soju­sze. Gdyby któ­ryś z nich zde­cy­do­wał, że trzeba usu­nąć matronę, dwaj pozo­stali z samej swej natury sprze­ci­wią się temu. To zna­czyło, że każdy Shi’gal broni matrony przed dwoma pozo­sta­łymi. Wysła­nie jed­nego z nich na Poszu­ki­wa­nia było bar­dzo ryzy­kowne. Zosta­nie jej do obrony tylko dwóch Zabój­ców.

To był kolejny dowód na to, że jest sza­lona. Nara­żała się na takie nie­bez­pie­czeń­stwo, jed­no­cze­śnie odsy­ła­jąc Jedyną Córkę, swe jedyne dziecko poten­cjal­nie zdolne do roz­mna­ża­nia. To urą­gało zdro­wemu roz­sąd­kowi.

Ale prze­cież Kalyth ruszała w drogę po śmierć. Co ją obcho­dził los tych prze­ra­ża­ją­cych istot? Niech nadej­dzie wojna. Niech tajem­ni­czy nie­przy­ja­ciel spad­nie na Ampe­las Zako­rze­niony, na wszyst­kie Zako­rze­nione, i wymor­duje ostat­nich K’Chain Che’Malle. Świat nie będzie po nich pła­kał.

Zresztą Kalyth wie­działa wszystko o bez­po­tom­nym wymar­ciu. Jedyną praw­dziwą klą­twą było zosta­nie ostat­nią ze swego rodzaju. Tak jest, świet­nie rozu­miała taki los, znała praw­dziwą głę­bię samot­no­ści – nie marne, płyt­kie, płacz­liwe uża­la­nie się nad sobą, jakiemu odda­wali się ludzie w innych miej­scach, lecz okrutną świa­do­mość nie­ule­czal­nej samot­no­ści bez nadziei na zba­wie­nie.

To prawda, wszy­scy umie­rają w samot­no­ści. Może temu towa­rzy­szyć żal. Albo smu­tek. To jed­nak nic w porów­na­niu z losem ostat­niej rasy. Dla niej nie ma ucieczki przed świa­do­mo­ścią porażki. Total­nej, miaż­dżą­cej klę­ski. Świa­do­mość zagłady całego rodzaju ota­cza ofiarę ze wszyst­kich stron, spada na ostat­nie barki cię­ża­rem, jakiego żadna samotna dusza nie zdoła podźwi­gnąć.

Język K’Chain Che’Malle pozo­sta­wiał po sobie śla­dowe dary, które stały się teraz dla Kalyth udręką. Jej umysł prze­bu­dził się w stop­niu znacz­nie wykra­cza­ją­cym poza to, co znała w poprzed­nim życiu. Wie­dza nie była bło­go­sła­wień­stwem – świa­do­mość rów­nała się cho­ro­bie kala­ją­cej całego ducha. Nawet gdyby wydłu­bała sobie oczy, i tak widzia­łaby za wiele.

Czy sza­ma­nów jej ple­mie­nia rów­nież nawie­dziło dru­zgo­cące poczu­cie winy, gdy wresz­cie sobie uświa­do­mili, że zbliża się koniec? Przy­po­mniała sobie roz­pacz widoczną w ich oczach i zro­zu­miała ją w spo­sób nie­moż­liwy w poprzed­nim życiu. Mogła jedy­nie prze­kli­nać śmier­cio­no­śne bło­go­sła­wień­stwa K’Chain Che’Malle. Prze­kli­nać je z całego serca, z całą siłą swej nie­na­wi­ści.

Ruszyła z powro­tem w dół. Potrze­bo­wała cia­snoty Korze­nia, roz­kle­ko­ta­nej maszy­ne­rii ota­cza­ją­cej ją ze wszyst­kich stron, lep­kiego oleju ska­pu­ją­cego na zie­mię, cuch­ną­cego zadu­chu. Świat się roz­padł. Była ostat­nią z Ela­nów i jej ostat­nim zada­niem na ziemi miał być nad­zór nad zagładą ostat­niej matrony K’Chain Che’Malle. Czy znaj­do­wała w tym satys­fak­cję? Jeśli tak, to tylko zło­śliwą, co jed­nak czy­niło jej smak jesz­cze bar­dziej kuszą­cym.

Do jej ludu śmierć przy­była z góry, prze­sła­nia­jąc zacho­dzące słońce, czarny, wystrzę­piony omen uno­szący się nisko nad zie­mią. Teraz ona sta­nie się tą strasz­liwą wizją, tym strzęp­kiem zamor­do­wa­nego księ­życa, który runął na zie­mię. Prę­dzej czy póź­niej nic nie unik­nie upadku.

Wszystko to prawda.

Spójrz­cie na roz­pacz w moich oczach.

* * *

Shi’gal Gu’Rull stał na samej kra­wę­dzi Czoła. Nocny wicher zawo­dził gło­śno, opły­wa­jąc jego wysoką, chudą postać. Był naj­star­szym spo­śród Shi’gali. Pod­czas dłu­giej służby dla Acyl poko­nał już w walce sied­miu innych Zabój­ców. Miał za sobą sześć­dzie­siąt jeden stu­leci życia i wzro­stu, był dwu­krot­nie wyż­szy od doro­słego Łowcy K’ell. Łow­com dawano bowiem posmak nagłego kresu po upły­wie dzie­się­ciu wie­ków, przy two­rze­niu Shi’gali nie sto­so­wano zaś takiego posmaku. Poten­cjal­nie mogli prze­żyć samą matronę.

Hodo­wano ich z myślą o spry­cie, Gu’Rull nie miał więc złu­dzeń, jeśli cho­dzi o stan umy­słu Matki Acyl. Nie­udolna adap­ta­cja poboż­nych struk­tur wiary nie posłu­żyła ani matro­nie, ani wszyst­kim K’Chain Che’Malle. Pra­gnęła mieć ludz­kich czci­cieli, ludz­kie sługi, ale ludzie byli zbyt słabi i deli­katni, by mieć jaką­kol­wiek war­tość. Naj­lep­szym dowo­dem na to była Kalyth. Acyl dała jej posmak prze­ni­kli­wo­ści, który powi­nien przy­nieść pew­ność i siłę, a słaby umysł ludz­kiej kobiety wypa­czył go, uczy­nił zeń nowe narzę­dzie słu­żące samo­oskar­ża­niu się i uża­la­niu nad sobą.

Pod­czas Poszu­ki­wań posmak zanik­nie. Szybko krą­żąca krew Kalyth cią­gle roz­cień­czała dar Acyl, a nie będzie go można uzu­peł­niać. Kobieta zosta­nie zdana na wła­sną inte­li­gen­cję, a ta według wszel­kich kry­te­riów była niska. Gu’Rull uwa­żał, że Kalyth już w tej chwili jest cał­ko­wi­cie bez­u­ży­teczna, a na tej bez­sen­sow­nej wypra­wie sta­nie się dla nich tylko obcią­że­niem.

Naj­le­piej byłoby zabić ją jak naj­szyb­ciej, lecz, nie­stety, roz­kazy Matki Acyl nie pozo­sta­wiały mu podob­nej swo­body. Boży Jeź­dziec musi wybrać Śmier­tel­nego Mie­cza i Tar­czę Kowa­dło spo­śród swych pobra­tym­ców.

Sag’Chu­rok zdał rela­cję z porażki, jaką zakoń­czył się pierw­szy wybór. Czer­wona Maska z Awli oka­zał się jedną wielką kolek­cją wad. Gu’Rull nie wie­rzył, by Bożemu Jeźdź­cowi powio­dło się lepiej. Ludzie mogli fak­tycz­nie roz­kwi­tać na sze­ro­kim świe­cie, ale wyłącz­nie dzięki temu, że roz­mna­żali się strasz­li­wie szybko, podob­nie jak dzi­kie ortheny. Nie posia­dali żad­nych innych talen­tów.

Shi’gal uniósł skró­cony pysk i otwo­rzył szcze­liny noz­drzy, by powę­szyć w zim­nym noc­nym powie­trzu. Wiatr wiał ze wschodu, jak zwy­kle przy­no­sząc zapach śmierci.

Gu’Rull splą­dro­wał żało­sne wspo­mnie­nia Bożego Jeźdźca i wie­dział, że na wscho­dzie, na rów­ni­nach zna­nych jako Elan, nie znajdą ratunku. Sag’Chu­rok i Gunth Mach wyru­szyli na zachód, do Awl’danu, i tam rów­nież spo­tkało ich nie­po­wo­dze­nie. Pół­noc była mar­twym, nie­go­ścin­nym kró­le­stwem peł­nym lodu, burz­li­wych mórz i strasz­li­wego zimna.

Musieli więc udać się na połu­dnie.

Shi’gal nie opusz­czał Ampe­lasa Zako­rze­nio­nego od ośmiu stu­leci. W tym krót­kim cza­sie zapewne nie­wiele się zmie­niło w regio­nie zwa­nym przez ludzi Pust­ko­wiami. Nie­mniej jed­nak zasady tak­tyki radziły prze­pro­wa­dzić zwiad.

Dla­tego Gu’Rull roz­wi­nął wyro­słe przed mie­sią­cem skrzy­dła, roz­po­ście­ra­jąc wydłu­żone, pie­rza­ste łuski, by wypeł­nił je wiatr.

Zabójca sko­czył z wyso­kiego urwi­ska Czoła, roz­kła­da­jąc skrzy­dła na pełną roz­pię­tość. Zabrzmiała pieśń lotu, niski, jękliwy gwizd, który dla Shi’gali był muzyką wol­no­ści.

Opusz­czał Ampe­lasa Zako­rze­nio­nego… minęło zbyt wiele czasu, odkąd Gu’Rull czuł się ostat­nio tak… pod­eks­cy­to­wany.

Dwoje nowych oczu, ulo­ko­wa­nych pod linią żuchwy, otwo­rzyło się po raz pierw­szy. Zło­żony obraz – niebo na górze i zie­mia na dole – zdez­o­rien­to­wał na moment Zabójcę, ale po chwili udało mu się wpro­wa­dzić nie­zbędny podział i obie wizje połą­czyły się w sze­roką pano­ramę ota­cza­ją­cego go świata.

Nowe posmaki Acyl były ambitne, a nawet bły­sko­tliwe. Czy tego rodzaju kre­atyw­ność zawsze łączyła się z obłę­dem? Być może.

Czy ta per­spek­tywa obu­dziła w Gu’Rullu nadzieję? Nie. Nadzieja nie była moż­liwa.

Zabójca leciał przez noc, wysoko nad spu­sto­szoną, nie­mal cał­ko­wi­cie mar­twą kra­iną. Jak strzę­pek zamor­do­wa­nego księ­życa.

Pust­ko­wia

Nie był sam. W grun­cie rze­czy, nie pamię­tał, by kie­dy­kol­wiek był sam. To było nie­wy­obra­żalne. Tyle przy­naj­mniej rozu­miał. O ile potra­fił to okre­ślić, nie miał ciała. Posia­dał też oso­bliwy przy­wi­lej nie­mal dowol­nego prze­miesz­cza­nia się od jed­nego towa­rzy­sza do dru­giego. Był prze­ko­nany, że gdyby umarli albo zna­leźli jakiś spo­sób, by go nie wpu­ścić, prze­stałby ist­nieć. A on tak bar­dzo chciał zacho­wać życie, na­dal uno­sić się w powie­trzu, pełen eufo­rycz­nego zachwytu przy­ja­ciółmi skła­da­ją­cymi się na dzi­waczną, nie­do­braną rodzinę.

Wędro­wali przez smętne pust­ko­wie, pełne spę­ka­nych skał, usy­pa­nych przez wiatr pryzm sza­rego pia­sku oraz rumo­wisk z wul­ka­nicz­nego szkła, zaczy­na­ją­cych się i koń­czą­cych z obo­jętną przy­pad­ko­wo­ścią. Wzgó­rza i skalne wznie­sie­nia zde­rzały się ze sobą w cał­ko­wi­tym cha­osie. Na pofał­do­wa­nym hory­zon­cie nie widzieli ani jed­nego drzewa. Zza rzad­kich chmur spo­glą­dało na nich zama­zane oko słońca. Było upal­nie, a wiatr nie cichł ani na chwilę.

Jedy­nym poży­wie­niem, jakie tu znaj­do­wali, były stada oso­bli­wych, pokry­tych łuskami gry­zoni – ich chude mięso miało smak pyłu – oraz prze­ro­śnięte rhi­zany, mające pod skrzy­dłami torby obrzę­kłe od mlecz­nej wody. Dniem i nocą śle­dziły ich ćmy płasz­czowe, cier­pli­wie cze­ka­jące, aż któ­reś z nich pad­nie, by już się nie pod­nieść. To jed­nak nie wyda­wało się praw­do­po­dobne. Prze­la­tu­jąc od jed­nego wędrowca do dru­giego, wyczu­wał ich wro­dzoną deter­mi­na­cję i nie­za­chwianą siłę.

Cecho­wali się wiel­kim har­tem ducha, lecz, nie­stety, nie zmie­niało to faktu, że ich roz­mowy skła­dały się głów­nie z cią­głych uty­ski­wań i sprze­czek.

– Cóż za mar­no­traw­stwo – mówił Sheb, dra­piąc się po swę­dzą­cej bro­dzie. – Można by wyko­pać kilka studni, a potem zbu­do­wać z tych kamieni domy, sklepy i tak dalej. Stwo­rzyć coś war­to­ścio­wego. Z pustej ziemi nie ma żad­nego pożytku. Marzę o dniu, gdy wszystko zosta­nie zago­spo­da­ro­wane, na całej powierzchni świata. Gdy wszyst­kie mia­sta połą­czą się w jedno…

– Nie byłoby wtedy ziemi upraw­nej – sprze­ci­wił się Ostatni, jak zwy­kle z lękliwą nie­pew­no­ścią. – Nie byłoby co jeść…

– Nie bądź idiotą – wark­nął Sheb. – Upra­wiano by zie­mię. Po pro­stu nie byłoby takich bez­u­ży­tecz­nych pust­kowi, gdzie nie żyje nic poza cho­ler­nymi szczu­rami. Szczury pod zie­mią, szczury w powie­trzu, owady i kości… Potra­fisz uwie­rzyć w takie stosy kości?

– Ale…

– Zamknij się, Ostatni – prze­rwał mu Sheb. – I tak ni­gdy nie masz nic uży­tecz­nego do powie­dze­nia.

– Pro­szę, tylko bez bójek – ode­zwała się sła­bym, drżą­cym gło­sem Asane. – I tak już jest okrop­nie, a ty do tego wywo­łu­jesz awan­tury, Sheb…

– Uwa­żaj, sta­ru­cho, bo będziesz następna.

– A może spró­bu­jesz się ze mną, Sheb? – zapy­tał Nap­pet. – Nie? Tak też myśla­łem. – Splu­nął. – Potra­fisz tylko gadać. Pew­nej nocy, gdy zaśniesz, wytnę ci ozór i rzucę go jeba­nym ćmom płasz­czo­wym. Kto będzie się skar­żył? Asane? Oddech? Ostatni? Taxi­la­nin? Rau­tos? Nikt, Sheb. Wszy­scy zatań­czymy z rado­ści.

– Mnie w to nie mie­szaj – sprze­ci­wił się Rau­tos. – Wycier­pia­łem się za całe życie, kiedy miesz­ka­łem z żoną. Nie muszę doda­wać, że za nią nie tęsk­nię.

– Rau­tos jak zwy­kle to samo – wark­nęła Oddech. – Moja żona zro­biła to, moja żona powie­działa tamto. Mam już dość słu­cha­nia o two­jej żonie. Jej tu nie ma, tak? Zapewne ją uto­pi­łeś i dla­tego musia­łeś ucie­kać. Uto­pi­łeś ją w swo­jej pięk­nej fon­tan­nie, przy­trzy­ma­łeś jej głowę pod wodą, patrzy­łeś, jak wyba­łu­sza oczy i otwiera usta, pró­bu­jąc krzy­czeć. Przy­glą­da­łeś się temu z uśmie­chem na twa­rzy, tak jest. Nie zapo­mnia­łam. Nie mogę zapo­mnieć. To było okropne. Jesteś mor­dercą, Rau­tos.

– Ta znowu o uto­pie­niu – wark­nął Sheb.

– Może jej też wytnę język – oznaj­mił z uśmie­chem Nap­pet. – I Rau­to­sowi. Koniec pie­prze­nia o uto­pie­niu i żonach albo narze­ka­nia. Reszta jest w porządku. Ostatni, ty nic ni­gdy nie mówisz, a jeśli nawet coś powiesz, nikogo to nie drażni. Asane, ty na ogół wiesz, kiedy trzy­mać gębę na kłódkę. A taxi­la­nin w ogóle się nie odzywa. Kiedy zosta­niemy sami…

– Widzę coś – ode­zwał się Rau­tos.

Poczuł, że ich uwaga prze­nosi się na hory­zont, i dostrzegł tam ich oczami coś, co wzno­siło się ku niebu. Było za wąskie na górę, a zbyt potężne na drzewo. Od ster­czą­cego jak ząb obiektu dzie­liło ich jesz­cze kilka mil.

– Chcę to zoba­czyć – oznaj­mił taxi­la­nin.

– A co tam, i tak nie mamy dokąd iść – poparł go Nap­pet.

Pozo­stali zgo­dzili się w mil­cze­niu. Szli już nie wia­domo jak długo i sprzeczki o to, dokąd powinni się udać, dawno wyga­sły. Żadne z nich nie potra­fiło na to odpo­wie­dzieć. Nie wie­dzieli nawet, gdzie się znaj­dują.

Ruszyli ku odle­głemu, tajem­ni­czemu obiek­towi.

Ucie­szył się z tego. Towa­rzy­szył im z rado­ścią. Zauwa­żył, że podziela cie­ka­wość taxi­la­nina, która nasi­lała się z każdą chwilą, i gdyby ktoś rzu­cił jej wyzwa­nie, z łatwo­ścią prze­zwy­cię­ży­łaby obawy Asane oraz obse­sje drę­czące pozo­sta­łych – uto­pie­nie Oddech, nie­szczę­śliwe mał­żeń­stwo Rau­tosa, pozba­wione zna­cze­nia życie lękli­wego Ostat­niego, nie­na­wiść Sheba oraz upodo­ba­nie do okru­cień­stwa Nap­peta. Roz­mowy umil­kły. Było sły­chać tylko odgłos bosych stóp na ska­li­stym pod­łożu oraz ciche zawo­dze­nia nie­usta­ją­cego wichru.

* * *

Wysoko w górze, dwa­dzie­ścia ciem płasz­czo­wych śle­dziło samot­nego wędrowca idą­cego przez pust­ko­wia. Zwa­biły je tu głosy, lecz zna­la­zły tylko samot­nego, wychu­dłego męż­czy­znę. Jego skóra miała mato­wo­zie­loną barwę, a z ust ster­czały mu kły. Niósł miecz, ale poza tym był nagi. Samotny wędro­wiec prze­ma­wia­jący sied­mioma gło­sami, zna­jący sie­bie pod sied­mioma imio­nami. Był wie­loma, lecz był jed­nym. Wszy­scy zgu­bili drogę i on rów­nież.

Ćmy płasz­czowe cze­kały, aż jego życie się skoń­czy. Minęły już jed­nak tygo­dnie. Mie­siące. Na razie gło­do­wały.

* * *

Postrze­gał wzorce wyma­ga­jące roz­wa­że­nia. Ich ele­menty zacho­wy­wały jed­nak odręb­ność – uno­szące się w powie­trzu witki, plamy czerni prze­pły­wa­jące przez jego pole widze­nia. Ale przy­naj­mniej odzy­skał wzrok. To już coś. Zbu­twiała tka­nina spa­dła mu z oczu, porwana prą­dami powie­trza, któ­rych nie czuł.

We wzor­cach odnaj­dzie klucz do wszyst­kich zaga­dek. Był tego pewien. Musi tylko połą­czyć je w całość i osią­gnie zro­zu­mie­nie, dowie się wszyst­kiego, co musi wie­dzieć. Poj­mie drę­czące go wizje.

Dziwna dwu­noga jasz­czurka o krót­kim kiku­to­wa­tym ogo­nie, zakuta w czarną, lśniącą zbroję, stoi na jakimś kamien­nym pomo­ście. Rynsz­to­kami po obu jej stro­nach spły­wają stru­mie­nie krwi. Spoj­rze­nie nie­ludz­kich, nie­mru­ga­ją­cych oczu wbija w źró­dło owego krwa­wie­nia – smoka przy­ku­tego do kra­tow­nicy potęż­nych drew­nia­nych belek gwoź­dziami barwy rdzy, z któ­rych ska­puje rosa. Zwi­nięta z bólu bestia oparła się śmierci, jej życie prze­obra­ziło się w wiecz­ność bólu. Jasz­czurkę ota­cza okrutny pół­cień zim­nej satys­fak­cji.

W innej wizji dwa wilki patrzą na niego z niskiego wznie­sie­nia pokry­tego trawą i przy­po­mi­na­ją­cymi kości wypu­kło­ściami skal­nymi. Ostroż­nie, nie­spo­koj­nie, jakby pod­da­wały oce­nie rywala. Za nimi padają z gęstych chmur sko­śne strugi desz­czu. Odwró­cił się, jakby nie obcho­dziło go ich spoj­rze­nie, i ruszył przez ogo­ło­coną rów­ninę. W oddali wzno­siły się dzie­siątki dolme­nów, roz­rzu­co­nych bez­ład­nie, ale wyglą­da­ją­cych iden­tycz­nie. A może to były posągi? Pod­szedł bli­żej, przy­glą­da­jąc się uważ­nie syl­wet­kom. Miały dziwne, ster­czące kap­tury, zwra­cały ku niemu chude, zgar­bione plecy i zakrę­cone ogony. Zie­mia, na któ­rej przy­cup­nęły, lśniła, jak posy­pana dia­men­tami albo tłu­czo­nym szkłem.

Gdy był już bli­sko mil­czą­cych, nie­ru­cho­mych war­tow­ni­ków i wkrótce miał dotrzeć do naj­bliż­szego, prze­mknął nad nim głę­boki cień. Powie­trze nagle zro­biło się lodo­wate. Zatrzy­mał się zroz­pa­czony i spoj­rzał w górę.

Nie zoba­czył niczego oprócz gwiazd. Wszyst­kie uno­siły się swo­bod­nie, jakby zerwały się z postron­ków. Wyglą­dały jak pyłki w opróż­nia­nym powoli base­nie. Słabe głosy opa­dły z góry, dotknęły jego czoła niczym płatki śniegu i natych­miast się sto­piły, tra­cąc wszel­kie zna­cze­nie. W Otchłani trwały spory, ale on nic z nich nie rozu­miał. Gdy tylko spoj­rzał w górę, zachwiał się, stra­cił rów­no­wagę, poczuł, że jego stopy uno­szą się nad zie­mię. Popa­trzył w dół.

Tam rów­nież były gwiazdy, ale roz­bły­snął wśród nich tuzin słońc gore­ją­cych zie­lo­nym ogniem. Mknęły przez czarną pustkę, two­rząc w niej krwa­wiące świa­tłem szcze­liny. W miarę jak się zbli­żały, sta­wały się coraz ogrom­niej­sze, ośle­pia­jąc go. Usły­szał wir nie­prze­li­czo­nych gło­sów. To, co przed­tem wyda­wało mu się płat­kami śniegu szybko top­nie­ją­cymi na jego roz­pa­lo­nym czole, paliło teraz jak ogień.

Gdyby tylko zdo­łał przy­cią­gnąć do sie­bie frag­menty, połą­czyć je w mozaikę i ujrzeć praw­dziwy wzo­rzec. Gdyby mógł…

Spi­rale. Tak jest, tym wła­śnie są. Ruch go nie oszuka, pozwoli mu dostrzec kry­jący się pod spodem kształt.

Spi­rale pośród futra.

Tatu­aże! Widział je. Widział!

Gdy tylko tatu­aże znie­ru­cho­miały, przy­po­mniał sobie, kim jest.

Jestem Hebo­ric Wid­mo­wo­ręki, Boży Jeź­dziec oba­lo­nego boga.

Widzę cię, Fene­rze.

Tak ogromna syl­wetka, tak bar­dzo zagu­biona. Nie­zdolna się poru­szyć.

Jego bóg był uwię­ziony. Podob­nie jak Hebo­ric musiał bez słowa obser­wo­wać gore­jące słońca spa­da­jące na zie­mię. Kapłan i jego bóg stali im na dro­dze, ale tej siły nie można było ode­pchnąć na bok. Ni­gdy nie stwo­rzono tar­czy wystar­cza­jąco potęż­nej, by ją powstrzy­mać.

Otchłani nie obcho­dzi nasz los. Przed­sta­wia nam swoje argu­menty, któ­rym nie możemy się oprzeć.

Fene­rze, sta­łem się twoją zgubą. A ty, stary boże, sta­łeś się moją.

Nie żałuję już jed­nak niczego. Tak wła­śnie powinno się stać. W końcu wojna nie rozu­mie innego języka. Tocząc ją, sami ścią­gamy na sie­bie znisz­cze­nie i karzemy swe dzieci nie­szczę­snym dzie­dzic­twem krwi.

Wresz­cie wszystko zro­zu­miał. Pojął sens bogów wojny, uświa­do­mił sobie, co ozna­cza fakt ich ist­nie­nia. Gdy spo­glą­dał na zbli­ża­jące się z każdą chwilą nefry­towe słońca, przy­gnio­tła go świa­do­mość darem­no­ści kry­ją­cej się za całą tą aro­gan­cją, całą tą bez­myślną zaro­zu­mia­ło­ścią.

Spójrz­cie, jak roz­wi­jamy cho­rą­gwie nie­na­wi­ści.

Popa­trz­cie, do czego nas to dopro­wa­dziło.

Zaczęła się ostat­nia wojna. Wojna z wro­giem, przed któ­rym nie ma obrony. Tego arbi­tra o kla­row­nym spoj­rze­niu nie oszu­kają ani słowa, ani czyny. Jest odporny na kłam­stwa, obo­jętny na tłu­ma­cze­nia i czcze zapew­nie­nia o koniecz­no­ści, na gada­nie o wybo­rze mniej­szego zła, mają­cym zapew­nić łatwe uspra­wie­dli­wie­nie. Tak jest, sły­szał teraz argu­menty, puste jak eter, który prze­mie­rzały.

Byli­śmy w raju. A potem przy­wo­ła­li­śmy bogów wojny, by spro­wa­dzić znisz­cze­nie na sie­bie i na nasz świat. Na jego zie­mię, powie­trze, wodę i nie­zli­czone formy życia. Nie, nie oka­zuj­cie zasko­cze­nia ani zdu­mio­nej nie­win­no­ści. Spo­glą­dam teraz oczami Otchłani. Widzę oczami wroga i prze­mó­wię jego gło­sem.

Spójrz­cie, przy­ja­ciele. Jestem spra­wie­dli­wo­ścią.

Gdy wresz­cie się spo­tkamy, to się wam nie spodoba.

A jeśli pod koniec obu­dzi się w was poczu­cie iro­nii, spójrz­cie, jak pła­czę nefry­to­wymi łzami, i odpo­wiedz­cie uśmie­chem.

Jeśli macie odwagę.

Czy ją macie, przy­ja­ciele?