Rachunkowość finansowa. Wprowadzenie - ebook

WPROWADZENIE

Współczesna gospodarka zarówno w skali poszczególnych krajów, jak i światowej wymaga odpowiedniej podstawy informacyjnej, jaką w głównej mierze stanowią informacje finansowe. Źródłem informacji finansowych jest system rachunkowości funkcjonujący w każdym podmiocie prowadzącym działalność gospodarczą. Informacje generowane przez podsystem rachunkowości finansowej i prezentowane w sprawozdaniu finansowym są kierowane do szerokiego kręgu użytkowników. Jakość informacji generowanych przez ten system wpływa na procesy decyzyjne ich użytkowników i jest uzależniona m.in. od prawidłowości oraz trafności zastosowanych rozwiązań dopuszczonych prawem bilansowym. Warto jednak pamiętać, że zakres rachunkowości, w tym szczegółowość i jakość pozyskiwanych informacji w określonej jednostce gospodarczej, jest uzależniony od wielu czynników, m.in. od wielkości jednostki (skali działalności) oraz jej rodzaju. Prawną konsekwencją wskazanej zależności jest wyodrębnienie kategorii jednostek małych i mikro. Wskazana grupa jednostek korzysta lub może korzystać z wielu uproszczeń dotyczących zakresu i sposobu sporządzania sprawozdania finansowego, a w konsekwencji również wyceny bieżącej i bilansowej oraz ewidencji księgowej. Przepisy ustawy o rachunkowości dopuszczają, oprócz uproszczeń podmiotowych, również uproszczenia przedmiotowe, które wymagają odpowiedniej oceny przez zarząd jednostki stopnia spełnienia warunków ich stosowania. Naczelnym warunkiem jest spełnienie zasady jasnego i rzetelnego obrazu sytuacji finansowej i majątkowej jednostki gospodarczej i prawidłowe interpretowanie i stosowanie zasady istotności. To z kolei wymaga nie tylko wysokich kompetencji merytorycznych służb księgowych, lecz także ich odpowiedniej postawy etycznej.

Proponowana publikacja omawia zagadnienia stanowiące podstawę studiowania rachunkowości finansowej. Celem jest wskazanie głównych zagadnień rachunkowości finansowej, zróżnicowania rozwiązań w zakresie ewidencji księgowej, wyceny oraz sprawozdawczości finansowej, ze szczególnym uwzględnieniem jednostek małych. Prezentacja wyborów w zakresie ewidencji księgowej i wyceny jest łączona z zagadnieniami etycznej postawy księgowego, które są nieodzownym elementem dokonywanych wyborów w ramach prawa o rachunkowości.

Nowe wydanie zawiera zaktualizowane treści zgodne z obowiązującym prawem bilansowym. Poszerzony został również zakres tematyczny przez wyodrębnienie rozdziału poświęconego środkom trwałym. Nowe wydanie obejmuje także obszerniejszą prezentację wymogów formalnoprawnych sprawozdawczości finansowej z uwzględnieniem aspektów procesu cyfryzacji.

W rozdziale pierwszym omówiono istotę rachunkowości, zwracając uwagę na metody rachunkowości i podstawowe zagadnienia organizacji rachunkowości w jednostce gospodarczej, w tym kwestie etyki zawodowej w pracy służb księgowych.

Rozdział drugi prezentuje majątek jednostki gospodarczej z perspektywy systemu rachunkowości finansowej oraz zapoznaje czytelnika z najważniejszym elementem sprawozdania finansowego, jakim jest bilans. Rozdział kończy przedstawienie zróżnicowania operacji gospodarczych z punktu widzenia ich wpływu na pozycje bilansowe.

Rozdział trzeci jest poświęcony zagadnieniom prawnym funkcjonowania rachunkowości finansowej jako systemu informacyjnego w jednostkach gospodarczych. Zaprezentowano regulacje nie tylko prawa krajowego, lecz także międzynarodowego. Wskazano na powiązania między prowadzeniem ksiąg rachunkowych i prawem podatkowym. Przedstawiono również wymogi formalne księgowości, w tym zasady dokumentowania operacji gospodarczych.

Rozdział czwarty jest poświęcony w całości opisowi i technice księgowości, w tym w szczególności zasadom funkcjonowania kont księgowych, ich klasyfikacji oraz doborowi i wykorzystaniu w ujęciu podstawowych procesów gospodarczych.

Rozdział piąty charakteryzuje koszty jako kluczowy element pomiaru rezultatów finansowych działalności jednostki. W rozdziale zwraca się uwagę na zróżnicowanie możliwych rozwiązań ewidencyjnych w obszarze kosztów, w tym uproszczeń w ewidencji i rozliczaniu, dopuszczonych prawem bilansowym. Rozdział zawiera charakterystykę układów ewidencyjnych kosztów.

Kontynuując zagadnienia ewidencji i rozliczania kosztów, w rozdziale szóstym autorki podejmują temat kalkulacji kosztu wytworzenia produktu. Wyróżnienie zagadnień rozliczania kosztów zostało podyktowane potrzebami informacyjnymi oraz rangą tego zagadnienia dla prawidłowego sporządzenia sprawozdania finansowego.

Rozdział siódmy jest poświęcony ewidencji i wycenie materiałów. Przedstawione zostały operacje dotyczące zakupu oraz zużycia materiałów, z uwzględnieniem problemu ceny ewidencyjnej oraz wyceny kosztu zużycia materiałów, a także wyceny bilansowej.

W rozdziale ósmym zostały przedstawione elementy wyniku finansowego oraz metody i warianty jego ustalania w nawiązaniu do układów ewidencyjnych kosztów.

Rozdział dziewiąty został poświęcony operacjom gospodarczym dotyczącym środków trwałych. W rozdziale przedstawiono za pomocą schematów ewidencyjnych oraz przykładów liczbowych m.in. zakup, sprzedaż oraz likwidację środków trwałych. Istotną częścią rozdziału jest omówienie zasad i metod amortyzacji tej grupy składników majątkowych.

Opracowanie kończy rozdział poświęcony sprawozdawczości finansowej. Poza prezentacją wymogów formalnych, wskazano na uproszczenia przewidziane dla małych jednostek oraz poruszono problem odpowiedzialności prawnej i etycznej za sporządzenie sprawozdania finansowego. W rozdziale omówiono elementy sprawozdania finansowego, znaczenie inwentaryzacji w sporządzaniu sprawozdania finansowego oraz polityki rachunkowości.

W rozdziale jedenastym podano rozwiązania zadań zamieszczonych w poprzednich rozdziałach.

Niniejsza publikacja jest kierowana do osób zainteresowanych problematyką rachunkowości finansowej od podstaw. Struktura podręcznika umożliwia samodzielne studiowanie, weryfikację wiedzy i umiejętności – dzięki licznym przykładom liczbowym, pytaniom sprawdzającym oraz zadaniom i ich rozwiązaniom.

Autorki