Rachunkowość jednostek oświatowych 2023 - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
1 stycznia 2023
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
PDF
czytaj
na laptopie
czytaj
na tablecie
Format e-booków, który możesz odczytywać na tablecie oraz
laptopie. Pliki PDF są odczytywane również przez czytniki i smartfony,
jednakze względu na komfort czytania i brak możliwości skalowania
czcionki, czytanie plików PDF na tych urządzeniach może być męczące dla
oczu. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na laptopie
Pliki PDF zabezpieczone watermarkiem możesz odczytać na dowolnym
laptopie po zainstalowaniu czytnika dokumentów PDF. Najpowszechniejszym
programem, który umożliwi odczytanie pliku PDF na laptopie, jest Adobe
Reader. W zależności od potrzeb, możesz zainstalować również inny
program - e-booki PDF pod względem sposobu odczytywania nie różnią
niczym od powszechnie stosowanych dokumentów PDF, które odczytujemy
każdego dnia.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Rachunkowość jednostek oświatowych 2023 - ebook
„Rachunkowość jednostek oświatowych 2023” stanowi zbiór informacji niezbędnych w pracy osób zajmujących się sprawami finansowymi szkół, przedszkoli i żłobków. Poradnik zawiera gotowe wzory dokumentów oraz przykłady księgowań, dzięki którym przedstawiciele służb finansowych tych jednostek bez problemu wypełnią ciążące na nich obowiązki. W przystępny sposób prezentuje zasady ewidencji dochodów i przychodów oraz wydatków, a także rozrachunków i rozliczeń w jednostkach oświatowych. Korzystając z tej publikacji:
- poznasz zasady inwentaryzowania majątku trwałego swojej jednostki;
- dowiesz się, jak gospodarować środkami gromadzonymi na wydzielonym rachunku jednostek oświatowych; - uzyskasz pomoc w rozwiązaniu konkretnych problemów ewidencyjnych.
| Kategoria: | Ekonomia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8276-789-6 |
| Rozmiar pliku: | 1,0 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Wstęp
Jednostki oświatowe należące do sektora finansów publicznych prowadzą rachunkowość na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości. Jednakże z uwagi na specyfikę prowadzonej działalności oraz cechy charakterystyczne sektora finansów publicznych uwzględniać muszą szczególne zasady rachunkowości. Wynikają one głównie z ustawy o finansach publicznych oraz aktów wykonawczych do ustawy. Konsekwencją specyfiki jednostek oświatowych jest szczególna dbałość o opracowanie zasad rachunkowości przedstawiających jasno i rzetelnie sytuację majątkową, finansową oraz wynik finansowy jednostki.
Przedstawiona publikacja wychodzi naprzeciw zapotrzebowaniu na informacje o zasadach rachunkowości obowiązujących państwowe i samorządowe jednostki oświatowe.
Książka podzielona została na osiem rozdziałów. Pierwszy z nich prezentuje ogólne uwarunkowania prowadzenia rachunkowości w jednostkach oświatowych. Koncentruje się przy tym na wskazaniu roli właściwie zorganizowanej rachunkowości w prawidłowym funkcjonowaniu jednostki. Zaprezentowana w nim została również klasyfikacja budżetowa. Stanowiąca o specyfice rachunkowości budżetowej klasyfikacja budżetowa jest niezbędnym „elementem”, obecnym zarówno na etapie budowania planów finansowych, poprzez ich realizację, jak i na etapie sprawozdawania z osiągniętych w ciągu roku budżetowego rezultatów. W rozdziale pierwszym zaprezentowano jeden z elementów rachunkowości jednostki – inwentaryzację. Wskazując jej znaczenie dla rzetelności prowadzonych ksiąg rachunkowych, zaprezentowano jej metody, wskazano terminy oraz podstawowe zasady obowiązujące przy inwentaryzowaniu elementów aktywów i pasywów jednostki oświatowej.
Rozdział drugi dotyczy problematyki majątku trwałego posiadanego przez jednostkę. Wskazano w nim cechy charakterystyczne podstawowych środków trwałych. Jednocześnie zarysowano różnice pomiędzy poszczególnymi elementami majątku trwałego, w zależności od ich wartości początkowej. Zdefiniowano także wartości niematerialne i prawne. Omówiono również zasady dokonywania odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) od posiadanych przez jednostkę składników majątku trwałego. Z uwagi na możliwość realizowania inwestycji przez kierowników jednostki oświatowej również ta problematyka zawarta została w rozdziale drugim.
Istotną składową realizowanej przez jednostkę oświatową polityki finansowej są zasoby pieniężne. Zgromadzone na rachunku bankowym lub w kasie jednostki – wymagają przyjęcia określonych zasad, zgodnych ze szczególnymi zasadami sektora finansów publicznych. Problematyka związna ze środkami pieniężnymi zaprezentowana została w trzecim rozdziale książki.
Specyfika jednostek budżetowych, a więc tych form prawnych, w jakich działalność prowadzą jednostki oświatowe, powoduje konieczność szczególnej dbałości w odniesieniu do gromadzonych dochodów budżetowych. Ich pozyskiwanie związane jest zawsze z istnieniem podstawy prawnej ich poboru, jak również z ich odprowadzeniem, we właściwej wysokości i terminach, na rzecz budżetu jednostki macierzystej (jednostki samorządu terytorialnego lub budżetu państwa). Rozdział czwarty wskazuje właściwe dla jednostki oświatowej, adekwatne rozwiązania w zakresie dochodów budżetowych. Rozdział zamyka sposób ujęcia w księgach rachunkowych zdarzeń o charakterze nadzwyczajnym – zysków nadzwyczajnych.
Związane z wykonywaną działalnością wydatki – sposób ewidencji, zasady ich dokonywania – zaprezentowane zostały w rozdziale piątym. Wskazano w nim specyficzne rozwiązania w zakresie wydatków (m.in. ich limitowanie w czasie oraz do wysokości planu, zaangażowanie), determinujące rozwiązanie w zakresie ewidencji księgowej. Zaprezentowano także rozwiązania dotyczące kolejnych wielkości ekonomicznych – kosztów oraz strat nadzwyczajnych. Przedstawiono definicję kosztów oraz ich podział na podstawie różnych kryteriów. W zależności od przyjętych przez jednostkę oświatową rozwiązań będzie kształtowana organizacja zasad rachunkowości w jednostkę.
Z uwagi na charakter działań jednostek oświatowych oraz możliwość prowadzenia przez nie stołówek zaprezentowano zasady gospodarki materiałowej, ze szczególnym uwzględnieniem wyceny posiadanych przez jednostkę materiałów oraz zasad ewidencji zmiany stanu materiałów jednostki.
Ostatni z rozdziałów prezentuje fundusze jednostki. Oprócz podstawowego (czyli funduszu jednostki), omówiono pozostałe, którymi może dysponować jednostka oświatowa. Zaprezentowano również sposób ustalania rocznego wyniku finansowego jednostki oświatowej.
Omówione w opracowaniu zagadnienia zobrazowane zostały schematami ewidencji operacji gospodarczych na kontach księgowych oraz praktycznymi przykładami zastosowania wskazanych rozwiązań.Rozdział I. Ogólne uwarunkowania rachunkowości jednostek oświatowych
Działalność oświatowych jednostek budżetowych związana jest z koniecznością odpowiedniego (adekwatnego do specyfiki działalności jednostki) wewnętrznego zorganizowania rachunkowości. Organizacja rachunkowości w jednostce ma na celu właściwe odzwierciedlenie zachodzących w jednostce zdarzeń gospodarczych oraz ich wpływu na posiadane przez jednostkę zasoby. Ukształtowanie zasad ewidencji zdarzeń i operacji gospodarczych musi mieć oparcie w obowiązujących rozwiązaniach prawnych. To one oraz wskazane w nich możliwości odstępstw od ogólnych zasad (uproszczenia niemające istotnego wpływu na sytuację majątkową i finansową jednostki oraz jej wynik finansowy) wyznaczają zakres wewnętrznych regulacji oświatowej jednostki budżetowej odnoszących się do zasad rachunkowości.
Specyfika rachunkowości budżetowej (w tym również rachunkowości oświatowych jednostek budżetowych) wynika ze ścisłego związku jednostki organizacyjnej, jaką jest oświatowa jednostka budżetowa, z budżetem jednostki macierzystej. To realizacji budżetu (państwa, jednostki samorządu terytorialnego), podporządkowana jej ewidencja księgowa, odzwierciedlająca zdarzenia koncentrujące się właśnie wokół wykonania budżetu jednostki macierzystej. Rachunkowość oświatowej jednostki budżetowej musi być ponadto zgodna z wymogami ustawy o rachunkowości (oraz międzynarodowych standardów rachunkowości). Pomimo iż w ograniczonym zakresie, ustawa o rachunkowości jest aktem prawnym obowiązującym jednostki oświatowe. Rachunkowość oświatowej jednostki budżetowej odpowiadać musi również specyficznym rozwiązaniom charakterystycznym dla sektora finansów publicznych, w tym zasadom realizacji budżetu (oraz planu finansowego w przypadku jednostek budżetowych).
1.1. Istota i funkcje rachunkowości jednostek oświatowych
Rachunkowość uznawana jest za system odzwierciedlania, w mierniku pieniężnym, sytuacji majątkowej i finansowej jednostki oraz całokształtu zachodzących w niej zjawisk i procesów gospodarczych w uporządkowany sposób za pomocą specyficznych metod, form i rozwiązań organizacyjnych oraz technicznych. Konsekwencją jest uzyskanie sformalizowanego, wewnętrznie spójnego, a także zbilansowanego obrazu prowadzonej działalności o uniwersalnym charakterze.
Rachunkowość obejmuje zatem całokształt zdarzeń gospodarczych występujących w jednostce oraz środków biorących w nich udział. Ukazuje również konsekwencje zachodzących w jednostce zmian. Zasięgiem swym „obejmuje” zasoby majątku rzeczowego oraz finansowego jednostki, a także koszty i przychody wraz z wynikiem finansowym prowadzonej przez jednostkę działalności.
Rachunkowość charakteryzuje się następującymi cechami:
•opisuje prowadzoną przez jednostkę działalność, głównie w sposób wartościowy;
•wykorzystuje urządzenie ewidencyjne, jakim jest konto księgowe;
•wykorzystuje zasadę podwójnego zapisu oraz zasadę równowagi bilansowej;
•dokumentuje całokształt dokonanych zapisów;
•powoduje konieczność weryfikacji dokonanych zapisów przy wykorzystaniu inwentaryzacji.
Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy o rachunkowości rachunkowość jednostki obejmuje:
1) przyjęte zasady (politykę) rachunkowości;
2) prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym;
3) okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów;
4) wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego;
5) sporządzanie sprawozdań finansowych;
6) gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą;
7) badanie, składanie do właściwego rejestru odbiorcy, udostępnianie i ogłaszanie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą.
Podstawową funkcją rachunkowości, w tym rachunkowości budżetowej, jest funkcja informacyjna. Stanowiąc nadrzędną z przypisywanych rachunkowości ról, jest związana z opracowaniem całokształtu informacji dotyczących prowadzonej przez jednostkę działalności, w szczególności danych o jednostce, jej sytuacji majątkowej i finansowej oraz o osiągniętym wyniku finansowym prowadzonych działań. Dane w takim zakresie służą odbiorcom:
•zewnętrznym, takim jak: urzędy skarbowe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Główny Urząd Statystyczny, regionalna izba obrachunkowa, banki, władze centralne, społeczność lokalna (ale i ogół społeczeństwa) oraz inne podmioty współpracujące;
•wewnętrznym – pracownikom, radnym, związkom zawodowym, decydentom na potrzeby zarządzania jednostką.
Prawidłowo realizowana informacyjna funkcja rachunkowości warunkuje właściwe wypełnianie pozostałych jej funkcji. Do najistotniejszych z nich należą funkcja:
•sprawozdawcza, polegająca na sporządzaniu zestawień oraz sprawozdań dostosowanych do potrzeb informacyjnych odbiorców zewnętrznych i wewnętrznych, utożsamiana również ze sporządzaniem przez jednostki oświatowe sprawozdań budżetowych w formie i zakresie wynikających z obowiązujących rozwiązań prawnych;
•dowodowa, związana z wykorzystaniem urządzeń księgowych jako dowodów w ewentualnych postępowaniach sądowych;
•optymalizacyjna wyrażająca się stworzeniem przez rachunkowość bazy informacyjnej dla wyborów decyzyjnych (tzw. rachunku decyzyjnego) i kształtowania przyszłej działalności jednostki;
•kontrolna obejmująca ochronę majątku jednostki przed nadużyciami, ochronę wierzycieli (utrzymanie zdolności płatniczej) oraz ocenę rzeczywistej sytuacji finansowej i majątkowej; funkcja ta dotyczy też oceny zakresu wykonania przypisanych jednostce zadań, a także oceny efektywności podejmowanych decyzji;
•analityczna dotycząca badania i interpretacji informacji pochodzącej z rachunkowości, w różnych zakresach i przekrojach, dla ustalenia istniejących powiązań przyczynowo-skutkowych.
Więcej znajdziesz w wersji pełnej publikacji
Tematy publikacji w pełnej wersji
Rozdział I. Ogólne uwarunkowania rachunkowości jednostek oświatowych
Rozdział II. Majątek trwały jednostki oświatowej
Rozdział III. Środki pieniężne jednostki oświatowej
Rozdział IV. Dochody budżetowe i przychody jednostki oświatowej
Rozdział V. Wydatki budżetowe oraz koszty jednostki oświatowej
Rozdział VI. Rozrachunki i rozliczenia
Rozdział VII. . Gospodarka materiałowa w jednostce oświatowej
Rozdział VIII. Fundusze i wynik finansowy jednostki oświatowej
Wykaz aktów prawnych
Przygotowanie do wersji elektronicznej: RASTER studio, 603 59 59 71
Jednostki oświatowe należące do sektora finansów publicznych prowadzą rachunkowość na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości. Jednakże z uwagi na specyfikę prowadzonej działalności oraz cechy charakterystyczne sektora finansów publicznych uwzględniać muszą szczególne zasady rachunkowości. Wynikają one głównie z ustawy o finansach publicznych oraz aktów wykonawczych do ustawy. Konsekwencją specyfiki jednostek oświatowych jest szczególna dbałość o opracowanie zasad rachunkowości przedstawiających jasno i rzetelnie sytuację majątkową, finansową oraz wynik finansowy jednostki.
Przedstawiona publikacja wychodzi naprzeciw zapotrzebowaniu na informacje o zasadach rachunkowości obowiązujących państwowe i samorządowe jednostki oświatowe.
Książka podzielona została na osiem rozdziałów. Pierwszy z nich prezentuje ogólne uwarunkowania prowadzenia rachunkowości w jednostkach oświatowych. Koncentruje się przy tym na wskazaniu roli właściwie zorganizowanej rachunkowości w prawidłowym funkcjonowaniu jednostki. Zaprezentowana w nim została również klasyfikacja budżetowa. Stanowiąca o specyfice rachunkowości budżetowej klasyfikacja budżetowa jest niezbędnym „elementem”, obecnym zarówno na etapie budowania planów finansowych, poprzez ich realizację, jak i na etapie sprawozdawania z osiągniętych w ciągu roku budżetowego rezultatów. W rozdziale pierwszym zaprezentowano jeden z elementów rachunkowości jednostki – inwentaryzację. Wskazując jej znaczenie dla rzetelności prowadzonych ksiąg rachunkowych, zaprezentowano jej metody, wskazano terminy oraz podstawowe zasady obowiązujące przy inwentaryzowaniu elementów aktywów i pasywów jednostki oświatowej.
Rozdział drugi dotyczy problematyki majątku trwałego posiadanego przez jednostkę. Wskazano w nim cechy charakterystyczne podstawowych środków trwałych. Jednocześnie zarysowano różnice pomiędzy poszczególnymi elementami majątku trwałego, w zależności od ich wartości początkowej. Zdefiniowano także wartości niematerialne i prawne. Omówiono również zasady dokonywania odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) od posiadanych przez jednostkę składników majątku trwałego. Z uwagi na możliwość realizowania inwestycji przez kierowników jednostki oświatowej również ta problematyka zawarta została w rozdziale drugim.
Istotną składową realizowanej przez jednostkę oświatową polityki finansowej są zasoby pieniężne. Zgromadzone na rachunku bankowym lub w kasie jednostki – wymagają przyjęcia określonych zasad, zgodnych ze szczególnymi zasadami sektora finansów publicznych. Problematyka związna ze środkami pieniężnymi zaprezentowana została w trzecim rozdziale książki.
Specyfika jednostek budżetowych, a więc tych form prawnych, w jakich działalność prowadzą jednostki oświatowe, powoduje konieczność szczególnej dbałości w odniesieniu do gromadzonych dochodów budżetowych. Ich pozyskiwanie związane jest zawsze z istnieniem podstawy prawnej ich poboru, jak również z ich odprowadzeniem, we właściwej wysokości i terminach, na rzecz budżetu jednostki macierzystej (jednostki samorządu terytorialnego lub budżetu państwa). Rozdział czwarty wskazuje właściwe dla jednostki oświatowej, adekwatne rozwiązania w zakresie dochodów budżetowych. Rozdział zamyka sposób ujęcia w księgach rachunkowych zdarzeń o charakterze nadzwyczajnym – zysków nadzwyczajnych.
Związane z wykonywaną działalnością wydatki – sposób ewidencji, zasady ich dokonywania – zaprezentowane zostały w rozdziale piątym. Wskazano w nim specyficzne rozwiązania w zakresie wydatków (m.in. ich limitowanie w czasie oraz do wysokości planu, zaangażowanie), determinujące rozwiązanie w zakresie ewidencji księgowej. Zaprezentowano także rozwiązania dotyczące kolejnych wielkości ekonomicznych – kosztów oraz strat nadzwyczajnych. Przedstawiono definicję kosztów oraz ich podział na podstawie różnych kryteriów. W zależności od przyjętych przez jednostkę oświatową rozwiązań będzie kształtowana organizacja zasad rachunkowości w jednostkę.
Z uwagi na charakter działań jednostek oświatowych oraz możliwość prowadzenia przez nie stołówek zaprezentowano zasady gospodarki materiałowej, ze szczególnym uwzględnieniem wyceny posiadanych przez jednostkę materiałów oraz zasad ewidencji zmiany stanu materiałów jednostki.
Ostatni z rozdziałów prezentuje fundusze jednostki. Oprócz podstawowego (czyli funduszu jednostki), omówiono pozostałe, którymi może dysponować jednostka oświatowa. Zaprezentowano również sposób ustalania rocznego wyniku finansowego jednostki oświatowej.
Omówione w opracowaniu zagadnienia zobrazowane zostały schematami ewidencji operacji gospodarczych na kontach księgowych oraz praktycznymi przykładami zastosowania wskazanych rozwiązań.Rozdział I. Ogólne uwarunkowania rachunkowości jednostek oświatowych
Działalność oświatowych jednostek budżetowych związana jest z koniecznością odpowiedniego (adekwatnego do specyfiki działalności jednostki) wewnętrznego zorganizowania rachunkowości. Organizacja rachunkowości w jednostce ma na celu właściwe odzwierciedlenie zachodzących w jednostce zdarzeń gospodarczych oraz ich wpływu na posiadane przez jednostkę zasoby. Ukształtowanie zasad ewidencji zdarzeń i operacji gospodarczych musi mieć oparcie w obowiązujących rozwiązaniach prawnych. To one oraz wskazane w nich możliwości odstępstw od ogólnych zasad (uproszczenia niemające istotnego wpływu na sytuację majątkową i finansową jednostki oraz jej wynik finansowy) wyznaczają zakres wewnętrznych regulacji oświatowej jednostki budżetowej odnoszących się do zasad rachunkowości.
Specyfika rachunkowości budżetowej (w tym również rachunkowości oświatowych jednostek budżetowych) wynika ze ścisłego związku jednostki organizacyjnej, jaką jest oświatowa jednostka budżetowa, z budżetem jednostki macierzystej. To realizacji budżetu (państwa, jednostki samorządu terytorialnego), podporządkowana jej ewidencja księgowa, odzwierciedlająca zdarzenia koncentrujące się właśnie wokół wykonania budżetu jednostki macierzystej. Rachunkowość oświatowej jednostki budżetowej musi być ponadto zgodna z wymogami ustawy o rachunkowości (oraz międzynarodowych standardów rachunkowości). Pomimo iż w ograniczonym zakresie, ustawa o rachunkowości jest aktem prawnym obowiązującym jednostki oświatowe. Rachunkowość oświatowej jednostki budżetowej odpowiadać musi również specyficznym rozwiązaniom charakterystycznym dla sektora finansów publicznych, w tym zasadom realizacji budżetu (oraz planu finansowego w przypadku jednostek budżetowych).
1.1. Istota i funkcje rachunkowości jednostek oświatowych
Rachunkowość uznawana jest za system odzwierciedlania, w mierniku pieniężnym, sytuacji majątkowej i finansowej jednostki oraz całokształtu zachodzących w niej zjawisk i procesów gospodarczych w uporządkowany sposób za pomocą specyficznych metod, form i rozwiązań organizacyjnych oraz technicznych. Konsekwencją jest uzyskanie sformalizowanego, wewnętrznie spójnego, a także zbilansowanego obrazu prowadzonej działalności o uniwersalnym charakterze.
Rachunkowość obejmuje zatem całokształt zdarzeń gospodarczych występujących w jednostce oraz środków biorących w nich udział. Ukazuje również konsekwencje zachodzących w jednostce zmian. Zasięgiem swym „obejmuje” zasoby majątku rzeczowego oraz finansowego jednostki, a także koszty i przychody wraz z wynikiem finansowym prowadzonej przez jednostkę działalności.
Rachunkowość charakteryzuje się następującymi cechami:
•opisuje prowadzoną przez jednostkę działalność, głównie w sposób wartościowy;
•wykorzystuje urządzenie ewidencyjne, jakim jest konto księgowe;
•wykorzystuje zasadę podwójnego zapisu oraz zasadę równowagi bilansowej;
•dokumentuje całokształt dokonanych zapisów;
•powoduje konieczność weryfikacji dokonanych zapisów przy wykorzystaniu inwentaryzacji.
Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy o rachunkowości rachunkowość jednostki obejmuje:
1) przyjęte zasady (politykę) rachunkowości;
2) prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym;
3) okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów;
4) wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego;
5) sporządzanie sprawozdań finansowych;
6) gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą;
7) badanie, składanie do właściwego rejestru odbiorcy, udostępnianie i ogłaszanie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą.
Podstawową funkcją rachunkowości, w tym rachunkowości budżetowej, jest funkcja informacyjna. Stanowiąc nadrzędną z przypisywanych rachunkowości ról, jest związana z opracowaniem całokształtu informacji dotyczących prowadzonej przez jednostkę działalności, w szczególności danych o jednostce, jej sytuacji majątkowej i finansowej oraz o osiągniętym wyniku finansowym prowadzonych działań. Dane w takim zakresie służą odbiorcom:
•zewnętrznym, takim jak: urzędy skarbowe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Główny Urząd Statystyczny, regionalna izba obrachunkowa, banki, władze centralne, społeczność lokalna (ale i ogół społeczeństwa) oraz inne podmioty współpracujące;
•wewnętrznym – pracownikom, radnym, związkom zawodowym, decydentom na potrzeby zarządzania jednostką.
Prawidłowo realizowana informacyjna funkcja rachunkowości warunkuje właściwe wypełnianie pozostałych jej funkcji. Do najistotniejszych z nich należą funkcja:
•sprawozdawcza, polegająca na sporządzaniu zestawień oraz sprawozdań dostosowanych do potrzeb informacyjnych odbiorców zewnętrznych i wewnętrznych, utożsamiana również ze sporządzaniem przez jednostki oświatowe sprawozdań budżetowych w formie i zakresie wynikających z obowiązujących rozwiązań prawnych;
•dowodowa, związana z wykorzystaniem urządzeń księgowych jako dowodów w ewentualnych postępowaniach sądowych;
•optymalizacyjna wyrażająca się stworzeniem przez rachunkowość bazy informacyjnej dla wyborów decyzyjnych (tzw. rachunku decyzyjnego) i kształtowania przyszłej działalności jednostki;
•kontrolna obejmująca ochronę majątku jednostki przed nadużyciami, ochronę wierzycieli (utrzymanie zdolności płatniczej) oraz ocenę rzeczywistej sytuacji finansowej i majątkowej; funkcja ta dotyczy też oceny zakresu wykonania przypisanych jednostce zadań, a także oceny efektywności podejmowanych decyzji;
•analityczna dotycząca badania i interpretacji informacji pochodzącej z rachunkowości, w różnych zakresach i przekrojach, dla ustalenia istniejących powiązań przyczynowo-skutkowych.
Więcej znajdziesz w wersji pełnej publikacji
Tematy publikacji w pełnej wersji
Rozdział I. Ogólne uwarunkowania rachunkowości jednostek oświatowych
Rozdział II. Majątek trwały jednostki oświatowej
Rozdział III. Środki pieniężne jednostki oświatowej
Rozdział IV. Dochody budżetowe i przychody jednostki oświatowej
Rozdział V. Wydatki budżetowe oraz koszty jednostki oświatowej
Rozdział VI. Rozrachunki i rozliczenia
Rozdział VII. . Gospodarka materiałowa w jednostce oświatowej
Rozdział VIII. Fundusze i wynik finansowy jednostki oświatowej
Wykaz aktów prawnych
Przygotowanie do wersji elektronicznej: RASTER studio, 603 59 59 71
więcej..
