Radykałowie polistopadowi i nowoczesna galaktyka pojęć (1832–1888) - ebook

Z pozoru wszystko było takie jak zwykle – rozrzucone książki, fragmenty nieukończonego rękopisu, spotkanie, do którego nie doszło, kolejna głośna kłótnia w Hotelu Taranne. A potem kolejne zadrukowane szpalty czasopism, w których autorzy wyrażali wzajemne pretensje i ubolewali nad utraconą jednością niedawnych towarzyszy broni. Wstrząsy docierały jednak do tej wspólnoty także z zewnątrz. To doniesienia o kolejnych ofiarach na ziemiach polskich, alarmistyczne raporty o potędze Rosji, reakcje opinii publicznej Zachodu na sprawę polską, a także zetknięcie z szeregiem nieznanych na ziemiach polskich zjawisk społecznych czy gospodarczych. Te pojedyncze, rozchwiane emocje – obawy, nadzieje, wzmożenia, rozczarowania – w szerszej perspektywie przyczyniły się do istotnych przesunięć w obrębie wyobraźni politycznej. Splot czynników i koniunktur poskutkował bowiem wytworzeniem zestawu narzędzi analitycznych umożliwiających konfrontację z szeregiem wyzwań unowocześniającego się świata. Słowem, polityczny mikro-kosmos radykałów, o których traktuje niniejsza książka, utkany był z pędzących ku nowoczesności pojęć.

Wykaz skrótów

Podziękowania

Wstęp

Radykałowie polistopadowi na rozdrożach

Z dziejów nienapisanego traktatu

O „radykalne nazwisko”: rozważania terminologiczne

Baza źródłowa i literatura

Oswajanie przemieszczonej wyobraźni. Radykałowie wobec procesu ideologizacji

Między stalinowskim materializmem a materialnością języka

Przewrócenie wszystkich pojęć… i powrót

O „jedność i zbratnienie”

Od demokracji do demokratyzmu

Izmy – w kręgu pojęć walczących

Konkluzja

Zaczarowanie świata w służbie modernizacji. Radykałowie między nauką i religią

Synteza „szkiełka i wiary”

„Chrześcijaństwo to komunizm”

Jakiej religii radykałowie potrzebują?

„Błyska światło nowoczesnej cywilizacji”

Wobec „piekła przemysłu”

Konkluzja

Widma bestii, wizje ludu. Radykałowie wobec modernizacji społeczeństw

Stugłowa hydra

Kapitaliści i tłuszcza, czyli wobec Żydów i „Moskali”

Proletariat – między partykularnością a uniwersalnością

Od „europejskiego ludu” do odrębnej klasy

Rekognoskować nieprzyjaciela, zlewać się w naród

Konkluzja

Czy może istnieć państwo polskie? Zmagania radykałów z modernizacją polityczną

Partyjne swary i tułacza sfera publiczna

Armia narodowa i polski Spartakus

Powstańcy uczą się czytać

Czarne słońce, czyli sen o masowej mobilizacji

Kto ma w Polsce swoje państwo?

Konkluzja

Zakończenie

Aneks metodologiczny i teoretyczny

Aneks 1. Orientacje badawcze w historii idei

Aneks 2. Teoria modernizacji i jej operacjonalizacja

Bibliografia