Red Pill – Czerwona Pigułka - ebook

Rozdział I

Skąd się wziął Red Pill

Historia ruchu Red Pill

Ruch Red Pill na przestrzeni ostatnich lat nieustannie zyskuje na popularności, stając się przedmiotem licznych debat, kontrowersji oraz badań naukowych. Jak mawiają, nawet najdłuższa rzeka zaczyna swój bieg od strumyka i faktyczne także w tym przypadku początki nie są spektakularne. Red Pill wywodzi się z szerokiego spektrum źródeł, swoimi ideami sięgając zarówno do historii filozofii, jak i dyskusji o kulturze popularnej. Nie da się jednoznacznie wskazać, na jakim dokładnie forum internetowym termin Red Pill się narodził, gdyż był on używany w różnych kontekstach i miejscach w sieci. Niemniej jednak zyskał on popularność na stronach internetowych, takich jak Reddit, 4chan i innych forach dyskusyjnych, gdzie podejmowane były tematy związane z męskością, relacjami międzyludzkimi, polityką i kulturą.

Jednym z kluczowych wydarzeń, które przyczyniły się do powstania ruchu Red Pill, było założenie forum internetowego Reddit.com/r/TheRedPill w 2012 roku przez użytkownika o pseudonimie pk_atheist. Forum to stało się miejscem wymiany myśli, doświadczeń i strategii dla mężczyzn poszukujących wiedzy o relacjach międzypłciowych. Relacje te były przedstawiane jako ukryte dla przeciętnego człowieka lub przynajmniej znacznie zniekształcone przez dominującą kulturę i popkulturę.

Ważnym momentem na drodze powstawania ruchu Red Pill były publikacje takie jak The Game: Penetrating the Secret Society of Pickup Artists autorstwa Neila Straussa (2005) oraz The Rational Male autorstwa Rollo Tomassiego (2013). Pozycje te, choć nie używają terminu Red Pill wprost, wpłynęły na kształtowanie ideologii i praktyk stosowanych przez ruch, koncentrując się na strategiach uwodzenia, męskości oraz zrozumieniu zachowań kobiet1,2.

Red Pill, podobnie jak wcześniejsze ruchy społeczne, wyłonił się w określonym kontekście społecznym. W tym przypadku kontekst obejmuje zjawiska, takie jak wzrost liczby rozwodów, kryzys tożsamości męskiej, zmiany na rynku pracy oraz rosnący wpływ feminizmu na społeczeństwo.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----
Przykład: zwiększenie liczby rozwodów oraz zmiany w prawie rodzinnym, zwłaszcza w kwestiach podziału majątku i praw rodzicielskich, wpłynęły na sposób, w jaki mężczyźni postrzegali siebie i swoje miejsce w społeczeństwie3.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----

Aby lepiej zrozumieć kontekst społeczny, w którym wyłaniał się Red Pill, warto się przyjrzeć statystykom dotyczącym rozwodów i spraw związanych z opieką nad dziećmi w Polsce i USA**. W Polsce4 liczba rozwodów wzrosła z 29 739 w 2000 roku do 60 040 w 2020 roku, co oznacza niemalże dwukrotne zwiększenie liczby rozpadów małżeństw w ciągu 20 lat. W USA5 liczba rozwodów wynosiła 787 251 w 2020 roku przy 2 015 603 zawartych małżeństwach.

W przypadku powierzenia opieki przez sąd nad dziećmi przy rozwodach oraz zasądzenia alimentów na dziecko lub ekspartnera istnieje pewna dysproporcja między płciami. W Polsce6 w 2019 roku matki otrzymały wyłączną opiekę nad dziećmi w 82,8% przypadków, podczas gdy ojcowie tylko w 15,8% przypadków. W USA dane związane z opieką nad dziećmi w sprawach rozwodowych wykazują7, że w 2018 roku matki otrzymały wyłączną opiekę w około 76% przypadków, podczas gdy ojcowie tylko w 15% przypadków.

Ponadto zazwyczaj to kobiety inicjują proces rozwodowy. W Polsce8 w 2020 roku kobiety wniosły sprawę o rozwód w 63,5% przypadków, podczas gdy mężczyźni – w 36,5% przypadków. W USA9 badania sugerują, że kobiety inicjują rozwód w około 70% przypadków.

W rezultacie, z uwagi na powyżej przytoczone przykłady przemian społecznych i zmiany dynamiki społecznej, wielu mężczyzn zaczęło trapić poczucie osamotnienia, frustracji i niepokoju odnośnie do przyszłości relacji międzypłciowych. Frustracja ta stała ię siłą napędową nowych ruchów społecznych nakierowujących swoje działania na kwestie równości płci i miejsca mężczyzn w społeczeństwie, w tym Red Pill.

Kluczowym momentem w ewolucji ruchu Red Pill było pojawienie się tak zwanej manosfery, czyli zbioru stron internetowych, blogów, forów dyskusyjnych i kanałów na YouTubie i innych platformach skupiających się na tematyce męskości, relacji międzypłciowych, strategiach uwodzenia. Miejsca te stały się przestrzenią do wypowiedzi krytykujących współczesny feminizm i jego wpływ na społeczeństwo. Ta nowa przestrzeń dyskusji umożliwiła mężczyznom wymianę myśli, doświadczeń i strategii związanych z radzeniem sobie z wyzwaniami współczesnego świata oraz promowała różnorodne perspektywy na temat męskości i relacji międzypłciowych. W rezultacie ruch Red Pill zyskiwał coraz większą popularność, przyciągając zarówno zwolenników, jak i przeciwników, którzy starli się w licznych nieakademickich debatach, ale także w dyskusjach naukowych10.

Odłamy Red Pill

Ruch Red Pill rozwijał się w odpowiedzi na wyzwania społeczne, dostarczając mężczyznom narzędzi do zrozumienia własnych zachowań w zmieniającej się dynamice międzypłciowej. W toku ewolucji ruchu Red Pill wytworzyły się różne jego odłamy, które wyłoniły się wraz z upływem czasu i rosnącą popularnością ruchu. Cała manosfera podzieliła się na: Red Pill, Men Going Their Own Way (MGTOW), Pick Up Artists (PUA), Black Pill, środowisko Inceli oraz Red Pill Women, środowisko samców sigma i inne11. Podziały te są umowne, gdyż grupy nie są sformalizowane. Co więcej kolejne podziały trwają i niewykluczone, że w przyszłości pojawią się nowe grupy, ruchy, subkultury czy ideologie.

Każdy z tych odłamów ma swoje unikalne cechy i cele, choć ich korzenie tkwią w głównych założeniach ruchu Red Pill. W ujęciu nauk społecznych podział ten także nie jest jednoznaczny. Wszystkie utworzone odłamy bowiem stoją niejako razem po stronie przeciwnej do kultury masowej i popularnej. Nawet z praktycznego punktu widzenia klasyfikacja odłamów nie zawsze jest możliwa do przeprowadzenia, ponieważ są osoby, które zaliczają samych siebie jednocześnie do więcej niż jednego odłamu, lub też takie, które nie deklarując przynależności do żadnego z nich, w tym także do samego Red Pill, w różnym stopniu głoszą i wyznają przekonania zgodne z tą ideologią.

Poniżej krótka charakterystyka najpopularniejszych odłamów:

Men Going Their Own Way (MGTOW)

MGTOW to grupa, która promuje ideę, że mężczyźni powinni unsikać związków z kobietami i skupić się na swoim rozwoju osobistym i ekonomicznym12. MGTOW krytykuje współczesne społeczeństwo jako ginocentryczne, uważając, że prawo i kultura faworyzują kobiety kosztem mężczyzn. Dlatego zwolennicy tego ruchu zachęcają mężczyzn do wybrania samodzielnych, niezależnych życiowych ścieżek, koncentrując się na własnych celach i pasjach, aby osiągnąć szczęście i spełnienie w życiu.

Pick Up Artists (PUA)

Odłam PUA, czyli Pick Up Artists, jest często kojarzony z tzw. społecznością uwodzenia***, która gromadzi się w internecie lub na warsztatach, aby dzielić się doświadczeniami i nauczyć się od siebie nawzajem technik uwodzenia. PUA jest grupą, wewnątrz której często stosowane są techniki, takie jak negowanie, czyli umniejszanie wartości kobiety w celu zbudowania jej zainteresowania mężczyzną, czy też wykorzystywanie efektu społecznego, aby wydawać się bardziej atrakcyjnym. Już w tym miejscu należy zaznaczyć, że krytycy PUA zauważają, że powyższe metody mogą prowadzić do manipulacji emocjonalnej i przedmiotowego traktowania kobiet, co nie sprzyja zdrowym, równoprawnym relacjom międzypłciowym.

Black Pill

Black Pill to odłam ruchu Red Pill, który charakteryzuje się pesymistycznym i nihilistycznym podejściem do relacji międzypłciowych oraz społeczeństwa. Zwolennicy Black Pill uważają, że atrakcyjność fizyczna i genetyka są głównymi czynnikami decydującymi o sukcesie w związkach, a mężczyźni nieposiadający cech uznawanych za atrakcyjne mają niewielkie szanse na satysfakcjonujące życie miłosne. Black Pill często wyraża gorycz i rezygnację, sugerując, że zmiana sytuacji jest niemożliwa lub nieopłacalna. W skrajnych przypadkach przekonania Black Pill mogą prowadzić do radykalizacji i wrogości wobec kobiet oraz innych mężczyzn. W przeciwieństwie do innych odłamów Red Pill, Black Pill nie oferuje żadnych konstruktywnych rozwiązań, skupiając się raczej na krytyce i osądzaniu współczesnego społeczeństwa.

Środowisko Inceli

Środowisko Inceli, stereotypowo powiązane z ruchem Black Pill, to ruch skupiający się na mężczyznach, którzy nie mogą nawiązać intymnych relacji z kobietami, zazwyczaj z powodu braku atrakcyjności fizycznej lub społecznej13. Incel często wyraża frustrację i gniew wobec kobiet i społeczeństwa, które ich odrzuca. Wspólnota Inceli wykorzystuje internetowe fora do dzielenia się swoimi doświadczeniami. Prezentowane są na nich myśli pełne bólu i poczucia beznadziejności.

Red Pill Women

Red Pill Women to odłam Red Pill skierowany do kobiet, które zgadzają się z ideologią Red Pill i chcą się nauczyć, jak być atrakcyjniejszymi dla mężczyzn oraz jak budować harmonijne związki oparte na tradycyjnych wartościach rodzinnych. Red Pill Women często promuje wartości, takie jak uległość, opiekuńczość i dbanie o wygląd, uważając, że te cechy przyciągają i utrzymują mężczyzn w zdrowym i zadawalającym dla obojga stron związku.

Środowisko samców sigma

Jednym z mniej znanych, lecz interesujących odłamów ruchu Red Pill jest środowisko samców sigma, czyli mężczyzn, którzy żyją na zewnątrz społecznych hierarchii i niekonwencjonalnie podchodzą do życia. Sigmy są samotnikami, którzy wybierają własną ścieżkę, niezależnie od oczekiwań społecznych czy norm międzypłciowych. Sigmy stanowią fascynujące uzupełnienie perspektyw na męską tożsamość i strategie radzenia sobie w zmieniającym się świecie. Czerpiąc z filozofii ruchu Red Pill, Sigmy dążą do samodoskonalenia i niezależności, kładąc nacisk na rozwój osobisty oraz ekonomiczny, lecz w sposób odbiegający od tradycyjnych ról społecznych. Odłam ten stał się popularny dzięki zagranicznym krótkim filmom zamieszczanym na platformie YouTube i TikTok, często w formie virali**** lub memów*****.

Ruch Red Pill w Polsce

Ruch Red Pill wzbudza coraz większe zainteresowanie w Polsce, stając się istotnym elementem debaty na temat tożsamości męskiej i relacji międzypłciowych w kontekście współczesnych przemian społecznych i kulturowych. Polscy mężczyźni, zainspirowani zagranicznymi źródłami, takimi jak fora internetowe (na przykład reddit.com), blogi, podcasty czy profile w mediach społecznościowych, adaptują ideologię Red Pill do lokalnego kontekstu kulturowego i społecznego, starając się w ten sposób odpowiedzieć na wyzwania wynikające z przemian w obszarze funkcjonowania rodziny, pracy czy edukacji.

Na przestrzeni ostatnich lat obserwowany jest wzrost liczby twórców treści zajmujących się tematyką Red Pill na różnych platformach, zwłaszcza na YouTubie. Kanały, takie jak Musisz Wiedzieć, Radio Samiec 2, Relacje z kobietami czy Roman Warszawski niebinarnie, przyciągają uwagę zwłaszcza męskiej części polskich internautów dążących do lepszego zrozumienia swojej roli w społeczeństwie.

Książki dotyczące Red Pill, takie jak Mężczyzna Racjonalny autorstwa Rollo Tomassiego czy Droga Mężczyzn Jacka Donovana, zostały przetłumaczone na język polski****** i zyskują coraz większą popularność wśród mężczyzn poszukujących wiedzy na temat relacji międzypłciowych i męskości.

W Polsce, podobnie jak za granicą, ruch Red Pill spotyka się zarówno z aprobatą, jak i z krytyką. Zwolennicy ruchu uważają, że przekonania i strategie promowane przez Red Pill pomagają mężczyznom zrozumieć współczesne relacje międzypłciowe, odnaleźć się w roli mężczyzny oraz poradzić sobie z wyzwaniami związanymi z męskością w dzisiejszym świecie. Argumentują, że dzięki wiedzy, którą oferuje ruch, mężczyźni mogą lepiej zrozumieć własne potrzeby i dążyć do osiągnięcia sukcesu zarówno na polu zawodowym, jak i osobistym.

Tymczasem przeciwnicy ruchu Red Pill krytykują go za antyfeministyczne i seksistowskie przekonania, uważając, że promuje toksyczną męskość oraz utrzymuje tradycyjne, patriarchalne wzorce zachowań. Krytycy podkreślają, że ruch ten może prowadzić do marginalizacji kobiet, umacniając stereotypy dotyczące płci oraz przyczyniając się do pogłębiania nierówności i dyskryminacji.

W Polsce debata na temat ruchu Red Pill jeszcze nie zaczęła wywierać wpływu na kształtowanie polityki społecznej oraz edukacyjnej. Jednakże już teraz niektóre organizacje pozarządowe oraz eksperci z dziedziny edukacji proponują wprowadzenie specjalnych programów edukacyjnych wspierających rozwijanie – przy jednoczesnym akcentowaniu równości płci i wzajemnego szacunku – pozytywnej tożsamości męskiej14.

Podsumowanie w pigułce

- Ruch Red Pill bierze swój początek w różnych źródłach, zarówno filozofii, jak i dyskusji w kulturze popularnej, a termin zyskał popularność na forach internetowych.
- Ruch wyłonił się w kontekście społecznym obejmującym takie zjawiska, jak wzrost liczby rozwodów, kryzys tożsamości męskiej, zmiany na rynku pracy i wpływ feminizmu na społeczeństwo.
- Rozwój manosfery – zbioru tematycznych blogów, forów dyskusyjnych i kanałów na YouTubie – umożliwił mężczyznom wymianę myśli, doświadczeń i strategii związanych z radzeniem sobie z wyzwaniami współczesnego świata.
- W obrębie manosfery funkcjonują różne grupy, takie jak: Red Pill, MGTOW, PUA, Black Pill, środowisko Inceli, Red Pill Women, środowisko samców sigma i inne.
- Ruch zdobywa coraz większe uznanie w Polsce, stając się elementem debaty na temat tożsamości męskiej i relacji międzypłciowych w kontekście współczesnych przemian społecznych i kulturowych.
- W Polsce obserwuje się rosnącą liczbę twórców treści zajmujących się tematyką Red Pill na różnych platformach, zwłaszcza na YouTubie.

------------------------------------------------------------------------

** Więcej o zwiększonej liczbie rozwodów i wpływie, jaki wywierają one na społeczeństwo, znajduje się w Rozdziale III.

*** Społeczność uwodzenia (ang. seduction community) – społeczność złożona z mężczyzn, którzy dzielą się wiedzą, doświadczeniami i technikami dotyczącymi uwodzenia, podrywu i relacji międzyludzkich. Celem tej społeczności jest wspieranie swoich członków w osiągnięciu sukcesu w relacjach z płcią przeciwną oraz rozwijanie umiejętności interpersonalnych, często z wykorzystaniem manipulacji i strategii opartych na psychologii społecznej.

**** Viral (ang.) – pojęcie odnosi się do procesu, w którym treść, np. film, mem, tweet, jest gwałtownie rozpowszechniana i udostępniana w sieci często przez miliony użytkowników w bardzo krótkim czasie.

***** Mem – w kontekście internetu memy są często humorystycznymi obrazkami, filmikami lub tekstami.

****** Obie pozycje zostały wydane przez wydawnictwo Czerwona Pigułka.Rozdział II

Wpływ współczesnych wyzwań społecznych na życie mężczyzn

W ostatnich dekadach cała zachodnia kultura doświadczyła znaczących zmian społecznych, gospodarczych i kulturowych, które wpłynęły na życie obu płci. Choć wiele z tych zmian odnosiło się do kobiet, szczególnie te w kontekście równości płci i walki z dyskryminacją, mężczyźni również mierzą się z licznymi wyzwaniami, które wpływają na ich życie zawodowe, rodzinne i kształtowanie ich tożsamości. W niniejszym rozdziale skupimy się na czynnikach zewnętrznych – społecznych, prawnych i kulturowych – które wpływają na życie i doświadczenia mężczyzn. Przedstawione zostaną różne czynniki, które mają wpływ na mężczyzn w dzisiejszym społeczeństwie, oraz uwzględniona zostanie różnorodność przeżyć i perspektyw.

Problemy społeczne dotykające mężczyzn

W ostatnich latach Polska doświadcza szeregu zmian społecznych, które wpływają na życie zarówno mężczyzn, jak i kobiet. W przypadku mężczyzn wyzwania te obejmują kwestie związane z rozwodami, bezrobociem, wysokimi oczekiwaniami społecznymi, maskulinizacją ubóstwa, dyskryminacją w opiece zdrowotnej i psychicznej, przemocą domową oraz problemami edukacyjnymi. Przyjrzyjmy się z lotu ptaka każdemu z tych wyzwań.

Wysoki poziom rozwodów wpływa na mężczyzn zarówno emocjonalnie, jak i ekonomicznie1. Znaczący wzrost liczby rozwodów w ostatnich latach może prowadzić do odczuwania przez mężczyzn braku stabilizacji rodzinnej oraz trudności w nawiązywaniu trwałych związków, co może skłonić ich do poszukiwania alternatywnych metod radzenia sobie z tą sytuacją. Przykładowo w Polsce statystyki wykazują, że w ciągu ostatnich dwóch dekad liczba rozwodów wzrosła o ponad 50%2. Ponadto po rozwodzie mężczyźni często nie otrzymują opieki nad dzieckiem, co może prowadzić do poczucia niesprawiedliwości i wykluczenia rodzicielskiego3.

Przy utrzymującej się wysokiej stopie bezrobocia4 mężczyźni mogą odczuwać presję społeczną oraz zmagać się z utratą poczucia wartości, gdyż w tradycyjnym rozumieniu pełnili rolę żywiciela rodziny. Przykładem może być tutaj sytuacja mężczyzn, którzy stracili pracę w wyniku restrukturyzacji sektorów gospodarki, takich jak górnictwo czy przemysł ciężki. Wysokie oczekiwania wobec mężczyzn5 – siła, zaradność czy niezależność – mogą wykształcać poczucie beznadziei, utraty wiary we własną sprawczość oraz presję, aby spełniać te wymogi.

Zjawisko maskulinizacji* ubóstwa6 również pokazuje, że mężczyźni są częściej dotknięci ubóstwem i wykluczeniem społecznym niż kobiety, co może pogłębiać ich frustrację. Tendencję tę ilustrują rosnąca bezdomność wśród mężczyzn czy większa skłonność do uzależnień i zachowań ryzykownych, które mogą być wyrazem próby radzenia sobie z trudną sytuacją życiową.

Kolejnym problemem społecznym, który wpływa na mężczyzn, jest dyskryminacja ze względu na płeć obecna w opiece zdrowotnej i zdrowia psychicznego. Wiele badań wskazuje, że mężczyźni często zaniedbują swoje zdrowie psychiczne, ponieważ obawiają się stygmatyzacji, przyklejenia łatki „niemęski”7. Społeczeństwo często oczekuje, że mężczyźni będą silni i niezależni, co może prowadzić do unikania pomocy psychologicznej lub psychiatrycznej, nawet gdy jest to konieczne. Zaniechanie leczenia skutkuje pogłębianiem się problemów zdrowotnych, co z kolei przyczynia się do frustracji.

Frustracja mężczyzn może również wynikać z doświadczenia przemocy domowej i niewystarczającego wsparcia ze strony partnera, znajomych, rodziny lub innych grup społecznych. Mężczyźni także są ofiarami przemocy domowej8, ale rzadko zgłaszają takie sytuacje z obawy przed stygmatyzacją, wyśmianiem czy odrzuceniem9. Ponadto dostępność wsparcia dla mężczyzn będących ofiarami przemocy domowej jest znacznie ograniczona w porównaniu z pomocą dla kobiet. Brak właściwego wsparcia prowadzi do poczucia opuszczenia oraz niewystarczającej ochrony prawnej i społecznej.

Również edukacja może być obszarem, w którym mężczyźni doświadczają większych trudności niż kobiety. W ostatnich latach liczne badania wskazują na rosnący problem z osiąganiem przez mężczyzn sukcesów edukacyjnych10. Trend ten może prowadzić do niższego poziomu wykształcenia oraz mniejszych możliwości zawodowych. W konsekwencji mężczyźni mogą się mierzyć z niestabilnością ekonomiczną oraz obniżeniem swojego statusu społecznego.

Powyższe nie oznacza oczywiście, że tylko mężczyźni doświadczają trudności. W dalszym ciągu kobiety również borykają się z nierównościami w zakresie zarobków, reprezentacji na stanowiskach kierowniczych czy stereotypów dotyczących ról płciowych zarówno w sferze zawodowej, jak i prywatnej. Wspólnym celem, niezależnie od płci, powinno być dążenie do równości płci i eliminowanie wszelkich form dyskryminacji.

Czy mężczyźni rzeczywiście są prawnie dyskryminowani?

Prawo, tak jak i ludzie, ma swoje wady i ograniczenia. Niestety w Polsce, podobnie jak w innych krajach, zdarzają się przypadki prawnie lub praktycznie narzuconej dyskryminacji mężczyzn. Ruch Red Pill często podnosi ten problem, jednak czasami skłonny jest do hiperbolizacji i przesadnego przedstawiania tego zjawiska, które służy mu do uzasadnienia swoich tez.

Przyglądając się zarzutom wskazywanym przez ruch Red Pill, można zauważyć, że jednym z kluczowych obszarów, w którym obserwuje się dyskryminację mężczyzn, jest prawo rodzinne często przyznające matkom pierwszeństwo w sprawach dotyczących opieki nad dziećmi po rozwodzie.

Chociaż w teorii prawo polskie dąży do równego traktowania obojga rodziców, w praktyce sądy częściej przyznają matkom prawa rodzicielskie oraz opiekę nad dziećmi nawet w sytuacjach, gdy ojciec jest równie zdolny do podjęcia opieki. W konsekwencji mężczyźni mogą odczuwać utratę więzi emocjonalnych z dziećmi oraz ograniczenie swojej roli jako opiekuna. Taki stan rzeczy może prowadzić do poczucia wyobcowania oraz kumulowania się negatywnych emocji, takich jak gniew, żal czy frustracja.

Obserwuje się ponadto, że w przypadku uzyskiwania takich samych przychodów, zasądzane alimenty na dzieci lub byłych małżonków są statystycznie częściej przyznawane z korzyścią dla kobiet11,12. Istnieją również różnice w zakresie ochrony prawnej ofiar przestępstw, takich jak przemoc domowa czy stalking, gdzie przepisy często skupiają się na ochronie kobiet, pomijając potrzeby ochrony mężczyzn13.

Mężczyźni są także często surowiej karani za popełnienie takich samych przestępstw co kobiety14. Są również częściej skazywani na dłuższe kary pozbawienia wolności lub wyższe grzywny, co prowadzi do poczucia niesprawiedliwości i dyskryminacji w systemie sądowniczym. Taka dysproporcja w wymierzaniu kar przez sądy może wynikać z powszechnie utrzymujących się stereotypów dotyczących funkcjonowania rodzin. Warto zaznaczyć, że takie zjawisko nie jest wyjątkowe dla Polski, ale występuje także w innych krajach.

W obszarze prawa pracy również można zauważyć krzywdzące dla mężczyzn różnice. Niektóre przepisy dotyczące urlopów i elastycznych form zatrudnienia są bardziej korzystne dla kobiet. Na przykład zgodnie z Kodeksem pracy15 kobiety mają prawo do dłuższego urlopu macierzyńskiego oraz dodatkowych urlopów rodzicielskich, których mężczyźni nie mogą w pełni wykorzystać. Chociaż przepisy re mają na celu wspieranie kobiet i ich funkcji rodzicielskich, mogą także prowadzić do poczucia dyskryminacji wśród mężczyzn. Różnice w przepisach dotyczących działalności gospodarczej, gdzie mężczyźni mogą napotykać trudności w dostępie do preferencyjnych form kredytów, lub wsparcia dla kobiet w biznesie również mogą być przez niektórych odbierane jako forma dyskryminacji.

Zgodnie z ustawą o obronie Ojczyzny16 tylko mężczyźni są zobowiązani do odbywania służby wojskowej w przypadku braku wystarczającej liczby ochotników. Ten obowiązek nie dotyczy kobiet, co może być oceniane jako kolejna forma dyskryminacji mężczyzn.

W Polsce ustalenie różnego wieku emerytalnego dla mężczyzn i kobiet jest wynikiem długiej historii społecznej, kulturowej i ekonomicznej17. Takie rozwiązanie miało na celu m.in. wyrównanie szans na rynku pracy dla kobiet, które często były wykluczane lub dyskryminowane z powodu płci. Różnica ta stanowiła część polityki społecznej ukierunkowanej na kompensację nierówności związanych z rolą kobiet jako głównych opiekunów dzieci i osób starszych, co często ograniczało ich możliwości na rynku pracy. Ponadto różnice te były często uzasadniane dłuższą średnią długością życia kobiet w porównaniu do mężczyzn. Podobne rozwiązania stosowano w innych krajach, a ich argumentacja była zazwyczaj podobna do tej przedstawianej w Polsce – często próbowano skompensować istniejące nierówności społeczne i ekonomiczne, które wpływały na kobiety. Oprócz Polski krajami europejskimi, które nadal utrzymują różne poziomy wieku emerytalnego dla mężczyzn i kobiet, są na przykład Albania, Białoruś i Mołdawia, jednak i te kraje planują stopniowe zrównanie wieku emerytalnego w przyszłości.

W Polsce mężczyźni muszą pracować dłużej, aby osiągnąć pełne świadczenia emerytalne, co w społeczeństwie dążącym do tego, by wprowadzić jak najszersze równouprawnienie, może się okazać trudne lub wręcz niemożliwe do uzasadnienia. W kontekście starzejącego się społeczeństwa i zmieniającego się rynku pracy wydaje się, że koniecznym będzie poszukiwanie nowych rozwiązań, które uwzględniają różne potrzeby i okoliczności życiowe osób w wieku emerytalnym, niezależnie od płci.

Mężczyźni w Polsce mogą również napotykać dyskryminację w takich obszarach jak ochrona zdrowia, gdzie często mają ograniczony dostęp do usług zdrowotnych, szczególnie w zakresie profilaktyki i opieki zdrowotnej. W Polsce, gdzie istnieje wiele programów skierowanych do kobiet, takich jak programy badań przesiewowych czy wsparcia dla matek, mężczyźni otrzymują znacznie mniej wsparcia w tych dziedzinach.

Przykład: brak specjalistycznych programów profilaktyki i diagnostyki dla mężczyzn w kierunku raka prostaty.

Przykład: badania18 wykazujące, że mężczyźni w Polsce mają problem z prawidłowym wskazaniem objawów sugerujących rozwijającego się raka jądra. Podczas gdy wśród kobiet powszechna jest świadomość konieczności wykonywania badań profilaktycznych oraz znacznie większa wiedza dotycząca objawów raka piersi19.

Również w sektorze edukacji można zaobserwować dyskryminację mężczyzn. Programy nauczania są często ukierunkowane na zainteresowania i potrzeby dziewcząt, podczas gdy programy dla chłopców są mniej rozbudowane20,21.

Znaczące różnice dotyczą również polityki społecznej. Programy pomocowe skupiają się na wspieraniu kobiet jako matek i opiekunek, podczas gdy mężczyźni mają ograniczony dostęp do programów, które uwzględniałyby ich specyficzne potrzeby i sytuację jako ojców lub opiekunów. Zwiększa to presję na mężczyzn jako głównych żywicieli rodziny, a jednocześnie zmniejsza ich zaangażowanie w wychowanie dzieci i codzienną opiekę nad nimi.

Przykład: świadczenie „Mama 4+”22 – świadczenie to przysługuje mężczyźnie tylko w przypadku, gdy wychował co najmniej czworo dzieci, w przypadku śmierci matki dzieci albo porzucenia dzieci przez matkę lub w przypadku długotrwałego zaprzestania wychowywania dzieci przez matkę.

Wyolbrzymione oczekiwania społeczeństwa wobec mężczyzn

W kulturze polskiej, tak jak we wszystkich kulturach świata, istnieją oczekiwania społeczne kierowane wyłącznie wobec mężczyzn (tak jak istnieją oczekiwania społeczne kierowane wyłącznie wobec kobiet). Oczekiwania te wywodzą się zarówno z tradycji, jak i współczesnej popkultury, która pełni w tym przypadku funkcję kreacyjną. Polska kultura, choć bogata w swoje unikalne cechy, jest również nieuniknienie poddana wpływowi kultur zachodnich, zwłaszcza poprzez postępującą globalizację oraz powszechność mediów i technologii. Na rodzimą kulturę silnie oddziałuje kultura amerykańska, która często promuje stereotypowe obrazy męskości, takie jak twardy, niezależny, zdecydowany mężczyzna, zawsze gotowy stanąć na straży swoich wartości i ochronić swoją rodzinę i swój kraj23.

Dziedzictwo kulturowe Polski, oparte na katolickich wartościach i tradycyjnych rolach płciowych, wywiera istotny wpływ na oczekiwania kierowane wyłącznie do mężczyzn. W konsekwencji polscy mężczyźni często oczekują od siebie, że będą opiekunami rodziny i dostawcami zasobów, co może prowadzić do stresu i presji.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----
POPprzykład: serial Czas honoru – przedstawia męskich bohaterów jako odważnych, zdecydowanych żołnierzy walczących w czasie II wojny światowej, którzy ryzykują życie dla ojczyzny i swoich bliskich.

POPprzykład: filmy takie jak seria Szybcy i wściekli przedstawiają mężczyzn jako silnych, nieustraszonych, mocno rywalizujących pomiędzy sobą, co wpływa na odbiór tego, do jakiego ideału męskości powinien dążyć współczesny mężczyzna.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----

Tego rodzaju przykłady z mediów i popkultury wpływają na mężczyzn na różnych płaszczyznach. Po pierwsze, kreują nierealistyczne oczekiwania wobec mężczyzn, co prowadzi do niezdrowego porównywania się z innymi oraz poczucia bycia niewystarczającym, gdy mężczyźni nie są w stanie spełnić tych oczekiwań. Po drugie, utrwalają tradycyjne role płciowe, które mogą być ograniczające i nieadekwatne wobec współczesnych wyzwań społecznych.

W konsekwencji mężczyźni mogą doświadczać presji, aby stać się silnymi, zaradnymi i pewnymi siebie jednostkami, co prowadzi do niezdrowych zachowań i frustracji. Może to także wpłynąć na ich relacje z innymi, zarówno w sferze zawodowej, jak i prywatnej. Mężczyźni mogą, na przykład, każdorazowo odbierać współpracę z innymi mężczyznami jako rywalizację24, co przyczynia się do niezdrowej konkurencji i utrudnia budowanie więzi z innymi osobami z grupy. W relacjach miłosnych oczekiwania wobec mężczyzn mogą skutkować trudnościami w nawiązywaniu głębokich, emocjonalnych więzi z partnerkami25.

Takie wyolbrzymione oczekiwania wobec mężczyzn mają również wpływ na kobiety, które mogą odbierać te stereotypy jako wyznacznik tego, jak powinien wyglądać „prawdziwy” mężczyzna26. W rezultacie zarówno mężczyźni, jak i kobiety mogą wpadać w pułapkę niezdrowych relacji, gdzie oczekiwania co do ról płciowych wpływają na ich interakcje i przyczyniają się do powstawania konfliktów.

Przeakcentowanie problemów kobiet?

Przeakcentowanie problemów kobiet na poziomie społeczeństwa może prowadzić do sytuacji, w której mężczyźni czują, że ich problemy są pomijane lub bagatelizowane. W dużym stopniu wynika to z wpływu ruchów feministycznych, które mają na celu zwalczanie dyskryminacji i nierówności płci, ale w praktyce skupiają się prawie wyłącznie na problemach dotyczących kobiet.

Na przykład choć różnica w wynagrodzeniach między kobietami a mężczyznami** w niektórych krajach jest rzeczywistym27 problemem społecznym, to w Polsce jest on mniejszy niż w innych, bardziej rozwiniętych gospodarczo państwach UE28.

Wpływ ruchów feministycznych na politykę, np. postulowanie parytetów w sejmie i senacie, może również prowadzić do dyskryminacji na płaszczyźnie politycznej, gdzie niektórzy realnie zainteresowani uczestnictwem w życiu politycznym mężczyźni mogą poczuć się marginalizowani ze względu na konieczność umieszczania kobiet na listach wyborczych.

Przykład: w Polsce od 2010 roku obowiązuje ustawowy nakaz umieszczania kobiet na listach wyborczych w wyborach samorządowych. Wprowadzenie tego wymogu wynikało z nowelizacji Kodeksu wyborczego. Zgodnie z tymi przepisami każda lista kandydatów na radnych powinna zawierać co najmniej 35% kandydatek lub kandydatów z każdej płci. Celem wprowadzenia tego wymogu było zwiększenie reprezentacji kobiet w organach samorządowych oraz zmniejszenie nierówności płci w polityce. W efekcie odsetek kobiet w radach gmin wzrósł do 27,3%, w radach powiatów do 24,3% i w sejmikach województw do 26,3%29.

Innymi przykładami działań, które mogą być podawane jako przejaw walki wyłącznie o prawa kobiet, co w konsekwencji według niektórych ma prowadzić do dyskryminacji mężczyzn, są walka o prawo do aborcji oraz walka o urlop menstruacyjny. Prawo do aborcji to ważne zagadnienie w kontekście praw kobiet, a także szerzej – kontekście równości płci, ale dyskusja w tym temacie często skupia się na prawach kobiet, pomijając potrzeby i uczucia mężczyzn, którzy również mogą – a niektórzy powiedzą nawet, że powinni – być zaangażowani w proces decyzyjny dotyczący potencjalnej aborcji.

Przykład: polskie prawo aborcyjne. Walka o prawo do aborcji w Polsce zyskała na sile zwłaszcza po kontrowersyjnym wyroku Trybunału Konstytucyjnego z października 2020 roku, który zaostrzył przepisy dotyczące aborcji, zmieniając utrzymujący się od wielu lat tak zwany kompromis aborcyjny***. Wyrok ten zakwestionował legalność przerywania ciąży z powodu wad płodu, co było jednym z trzech dozwolonych przypadków zezwalających na aborcję. Decyzja ta wywołała liczne protesty zarówno kobiet, jak i mężczyzn, którzy wspólnie sprzeciwiali się ograniczeniu prawa kobiet do decydowania o własnym ciele.

Dyskusja na temat prawa do aborcji w Polsce skupiła się przede wszystkim na prawach kobiet, mając na uwadze autonomię, zdrowie i dobrostan matek. Równocześnie, jak już wskazano, debata ta często pomija uczucia i potrzeby mężczyzn, którzy przecież także mogą mieć swój udział przy decyzji rozstrzygającej o potencjalnej aborcji. Pomijanie wspólnej odpowiedzialność za ciążę i jej ewentualnych konsekwencji może prowadzić do konfliktów między partnerami oraz wewnętrznych dylematów, które nie zawsze są odpowiednio uwzględniane w publicznej dyskusji.

Wpływ marginalizacji mężczyzn w wyniku koncentrowania się na problemach kobiet może mieć szereg negatywnych konsekwencji dla samych mężczyzn. Czując się pomijani, ignorowani lub bagatelizowani, mężczyznom może brakować wsparcia w radzeniu sobie z własnymi problemami, które ich dotyczą, co może z kolei prowadzić do poczucia izolacji, niskiej samooceny i frustracji. Mężczyźni mogą odczuwać lęk przed wyrażaniem swoich uczuć, obaw czy problemów, bojąc się stygmatyzacji i braku zrozumienia ze strony społeczeństwa.

Dyskryminacja a uzasadniona różnica w oczekiwaniach

Po zapoznaniu się z powyższymi problemami można zadać sobie pytanie, czy w takim razie dyskryminacja mężczyzn w Polsce, na różnych płaszczyznach, rzeczywiście ma miejsce. Faktem jest, że istnieją pewne formy dyskryminacji czy to w ujęciu społecznym, czy prawnym dotyczące zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Należy jednak rozróżnić realną dyskryminację od odmiennych uregulowań znajdujących uzasadnienie w postaci np. różnic biologicznych.

Realna dyskryminacja odnosi się do sytuacji, w których osoby są traktowane gorzej niż inne ze względu na takie cechy jak rasa, płeć, orientacja seksualna, wiek czy niepełnosprawność. Tego rodzaju dyskryminacja jest niezgodna z zasadami równości i sprawiedliwości społecznej.

Z drugiej strony odmienne uregulowania oparte na różnicach biologicznych mogą być usprawiedliwione i nie zawsze oznaczają dyskryminację. Człowiek jest ssakiem o wysokim poziomie dymorfizmu płciowego, zatem mężczyźni i kobiety są odmiennie zbudowani. Nie oznacza to, że nie można odnaleźć w społeczeństwie kobiet silnych fizycznie lub mężczyzn z mocno rozwiniętym instynktem rodzicielskim, bo rozkład tych cech jest rozkładem Gaussa. Oznacza to, że średnio mężczyźni będą np. sprawniejsi w zakresie prac fizycznych, a kobiety średnio będą się wykazywały np. większym instynktem rodzicielskim. Dlaczego więc prawo, które z założenia ma być skorelowane ze społeczeństwem, nad którym się roztacza, nie miałoby takich średnich różnić uwzględniać?

Przykład: maksymalny dopuszczalny ciężar do przenoszenia, wynikający z prawa pracy, definiuje limit masy, który pracownik może dźwigać zgodnie z prawem pracy30. Regulacje te, uwzględniające biologiczne różnice między kobietami i mężczyznami, nie stanowią w istocie dyskryminacji, lecz służą ochronie zdrowia pracowników.

Przykład: różnice w przepisach dotyczących urlopów macierzyńskich i ojcowskich wynikają z różnic biologicznych między kobietami a mężczyznami oraz z potrzeby ochrony zdrowia matki i dziecka. Takie uregulowania mają na celu zapewnienie odpowiedniego wsparcia dla rodzin i promowanie równowagi między życiem zawodowym a rodzinnym.

Tak samo w ujęciu społecznym istnieją sytuacje, w których różnice w stawianych wymaganiach wynikają z uzasadnionych przyczyn, jak np. specyficzne potrzeby danej grupy czy wyjątkowe okoliczności.

Przykład: wymóg posiadania odpowiednich kwalifikacji i umiejętności w przypadku zawodów wymagających specjalistycznej wiedzy i doświadczenia, takich jak lekarz, inżynier czy prawnik.

Przykład: oczekiwania związane z obroną ojczyzny. W wielu krajach, w tym w Polsce, istnieje tradycyjne przekonanie, że mężczyźni mają obowiązek bronić swojego kraju w przypadku konfliktu zbrojnego. Jest to także obowiązek wynikający z ustawy o obronie Ojczyzny. Nie można jednak zaliczyć tego oczekiwania do formy dyskryminacji społecznej, ponieważ mężczyźni, ze względu na różnice biologiczne, są zwykle fizycznie silniejsi i wytrzymalsi od kobiet, co sprawia, że są bardziej przystosowani do służby wojskowej w wypadku konfliktów zbrojnych.

Czy powyższe oznacza, że kobiety w czasie, gdy mężczyźni mają obowiązek uczestniczyć w działaniach zbrojnych, nie powinny w inny sposób być zobowiązane do ochrony kraju np. poprzez obowiązek pracy w logistyce, zakładach zbrojeniowych, służbie zdrowia itd.? Nie. Jest to kwestia dyskusyjna i do uregulowania. Czy to oznacza, że wszyscy mężczyźni bez względu na poziom sprawności fizycznej oraz psychologicznej powinni odbywać służbę wojskową? Nie. Czy to oznacza, że chętne kobiety, które spełniają wymagania sprawnościowe i psychologiczne, nie powinny być przyjmowane do służby wojskowej? Też nie. Oznacza to tylko tyle, że w skali całego społeczeństwa z punktu widzenia ekonomiki, kształtowania wzorców społecznych, łatwości wykonywania procesów i wielu innych ujęć najbardziej opłacalną regulacją jest mobilizowanie mężczyzn i chętnych kobiet, niż mobilizowanie wszystkich, a następnie dokonywanie szerokiej kwalifikacji, w której zostanie odrzucona większa część kobiet.

Istnieje pewna płynność i zmienność w podejściu do roli mężczyzn i kobiet w różnych dziedzinach życia, w tym w kwestii obrony ojczyzny. Współczesne społeczeństwo jest coraz bardziej świadome potrzeby równouprawnienia i przełamywania tradycyjnych ról płciowych, co prowadzi do ewolucji norm społecznych i prawnych. Ponownie: należy oddzielać dyskryminację od uzasadnionej różnicy w oczekiwaniach.

Raz jeszcze: powyższe nie oznacza, że problemów z dyskryminacją na poziomie społecznym nie ma i że wszystko da się tym rozumowaniem uzasadnić. W społeczeństwie istnieje dyskryminacja i kobiet, i mężczyzn, jednakże wszystko rozbija się o skalę i odpowiednie zaadresowanie i zaakcentowanie problemów związanych z tą dyskryminacją.

Poza tym uważny czytelnik na pewno zauważył, że już z samego założenia rozmowa o dyskryminacji mężczyzn i kobiet w społeczeństwie jest oparta nie tyle na błędnych, co wybiórczych założeniach. Większość problemów społecznych, identyfikowanych dyskryminacji, wykluczeń nie dotyczy ludzi w podziale na mężczyzn i kobiety, dotyczy natomiast: dzieci, bezdomnych, biednych, chorych, sierot, wdów i wdowców, ludzi z mniejszych miejscowości itd. Sprowadzanie tematu tylko do problemów dzielonych ze względu na płeć jest już samo w sobie narzucaniem pewnej narracji, która, jak wykaże dalsza część książki, jest niezbędna ruchowi Red Pill do potwierdzania swoich tez.

Spadek średniego poziomu testosteronu u mężczyzn

Spadający poziom testosteronu wśród mężczyzn może mieć poważne konsekwencje zdrowotne i społeczne. W ostatnich latach liczne badania naukowe wykazały, że zmniejszanie się stężenia tego hormonu może wpływać na wiele aspektów życia mężczyzn oraz funkcjonowanie całego społeczeństwa31, 32.

Przyczyn spadku testosteronu jest wiele, zarówno na poziomie jednostki, jak i społeczeństwa. Takie czynniki, jak stres, zanieczyszczenie środowiska, niezdrowa dieta czy siedzący tryb życia mogą wpływać na spadek stężenia tego hormonu33. W Polsce coraz większa część społeczeństwa zmaga się z otyłością i chorobami cywilizacyjnymi, co jest jednym z powodów tego, że problem spadającego testosteronu nabiera coraz większego znaczenia.

Wpływ niskiego poziomu testosteronu na zdrowie mężczyzn jest wielopoziomowy i obejmuje zarówno fizyczne, jak i psychiczne aspekty. Na poziomie biologicznym34 obniżony poziom testosteronu może prowadzić do problemów, takich jak utrata masy mięśniowej, osteoporoza, anemia czy zaburzenia lipidowe, co zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia35. Trudności w pożyciu, takie jak zaburzenia erekcji, spadek libido oraz problemy z płodnością, mogą skutkować konfliktami w relacjach partnerskich i życiu rodzinnym36.

Na poziomie psychicznym niski poziom testosteronu może się przejawiać objawami depresyjnymi, zmniejszeniem motywacji, problemami z koncentracją oraz pogorszeniem ogólnej jakości życia37, co odbija się na relacjach społecznych, poczuciu własnej wartości i tożsamości mężczyzn, a także ich zdolności do radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami38.

Konsekwencje spadającego poziomu testosteronu dla społeczeństwa są również istotne. W miarę jak coraz więcej mężczyzn zmaga się z tymi problemami, spada produktywność zawodowa, zwiększają się koszty leczenia i opieki zdrowotnej oraz ulegają degradacji struktury społeczne, takie jak rodzina, społeczność i gospodarka39. W dłuższej perspektywie wpływa to również na demografię, gdyż spadek płodności jest jednym z czynników prowadzących do starzenia się społeczeństwa oraz nierównowagi międzypokoleniowej.

------------------------------------------------------------------------