Sądownictwo polubowne w świetle standardów konstytucyjnych - ebook

Artykuł 45 ust. 1 Konstytucji przyznaje każdemu prawo do rozpoznania jego sprawy na zasadach określonych w ustawie zasadniczej, a którym tylko w części odpowiada postępowanie przed sądem polubownym. Rodzi to pytania o miejsce sądownictwa polubownego w porządku konstytucyjnym – tj. o dopuszczalność jego funkcjonowania – oraz o standardy, które muszą zostać zachowane w postępowaniu przed sądem polubownym.

Niniejsza monografia przedstawia koncepcję zapisu na sąd polubowny jako rezygnacji z wykonywania prawa do sądu i omawia standardy konstytucyjne, które wyznaczają wzorzec weryfikacji zgodności ustawowej regulacji arbitrażu z Konstytucją oraz wpływają na ukształtowanie i prowadzenie postępowania przed sądem polubownym przez same strony i arbitrów.

Autorka szczególną uwagę poświęca standardowi sprawiedliwości proceduralnej, na który składają się: równouprawnienie stron, przewidywalność i transparentność postępowania oraz bezstronność organu orzekającego.

Publikacja zainteresuje zarówno sędziów, adwokatów, radców prawnych, jak i arbitrów oraz pracowników nauki.

WYKAZ SKRÓTÓW
WPROWADZENIE
ROZDZIAŁ I. ISTOTA I CHARAKTER PRAWNY ARBITRAŻU
1. Pojęcie arbitrażu
1.1. Definicje pojęcia „arbitraż”
1.2. Konstytutywne cechy arbitrażu
1.2.1. Niepaństwowy charakter
1.2.2. Wola stron podstawą kompetencji orzeczniczej arbitrów
1.2.3. Wiążące rozstrzyganie sporów prawnych w miejsce sądów państwowych
1.2.4. Wpływ stron na kształt postępowania przed sądem polubownym
1.3. Inne charakterystyczne cechy arbitrażu
2. Teoretycznoprawne ujęcia arbitrażu
2.1. Teoria kontraktowa
2.2. Teoria jurysdykcyjna
2.3. Teoria mieszana
2.4. Teoria autonomiczna
3. Typologia arbitrażu
3.1. Arbitraż ad hoc i instytucjonalny
3.2. Arbitraż krajowy i międzynarodowy
3.3. Arbitraż handlowy
3.4. Arbitraż konsumencki
3.5. Arbitraż sportowy
ROZDZIAŁ II. MIEJSCE SĄDOWNICTWA POLUBOWNEGO W PORZĄDKU KONSTYTUCYJNYM
1. Konstytucyjne źródło „prawa do arbitrażu”
2. Sądownictwo polubowne w konstytucyjnym systemie wymiaru sprawiedliwości
2.1. Przedmiotowe ujęcie wymiaru sprawiedliwości
2.2. Wymiar sprawiedliwości w ujęciu konstytucyjnym
2.3. Status sądów polubownych w świetle zasady sądowego wymiaru sprawiedliwości
2.4. Sądowa kontrola sądownictwa polubownego w świetle zasady sądowego wymiaru sprawiedliwości
3. Sądownictwo polubowne a prawo do sądu
3.1. Prawo do sądu w prawie europejskim i międzynarodowym
3.2. Prawo do sądu w Konstytucji
3.3. Koncepcja realizacji prawa do sądu w ramach postępowania przed sądem polubownym
3.4. Koncepcja realizacji prawa do sądu w ramach sądowej kontroli sądownictwa polubownego
3.5. Zapis na sąd polubowny jako ograniczenie prawa do sądu
3.6. Zapis na sąd polubowny jako rezygnacja z wykonywania prawa do sądu
3.6.1. Konieczny dostęp do sądu państwowego
3.6.2. Ocena skuteczności zapisu na sąd polubowny w świetle prawa do sądu
3.6.3. Konstytucyjne prawo do sądu a postępowanie przed sądem polubownym z miejscem postępowania poza granicami Rzeczpospolitej
ROZDZIAŁ III. ZAWARCIE ZAPISU NA SĄD POLUBOWNY A GWARANTOWANE W ART. 6 UST 1 EKPCZ PRAWO DO SĄDU
1. Zarys prawa do sądu w EKPCz
2. Dopuszczalność poddania sporów pod rozstrzygnięcie sądu polubownego w świetle art. 6 ust. 1 EKPCz
3. Ewolucja koncepcji dotyczących oceny znaczenia zapisu na sąd polubowny w świetle art. 6 ust. 1 EKPCz
3.1. Zapis na sąd polubowny jako rezygnacja z wykonywania prawa do sądu
3.2. Zapis na sąd polubowny jako rezygnacja z niektórych praw gwarantowanych w art. 6 ust. 1 EKPCz
4. Warunki rezygnacji z wykonywania prawa do sądu
5. Odpowiedzialność państwa za naruszenie art. 6 ust. 1 EKPCz w związku z postępowaniem przed sądem polubownym
6. Stosowanie art. 6 ust. 1 EKPCz w postępowaniu przed sądem polubownym
ROZDZIAŁ IV. REALIZACJA KONSTYTUCYJNYCH STANDARDÓWOCHRONY PRAWNEJ W RAMACH POSTĘPOWANIA PRZED SĄDEM POLUBOWNYM
1. Ukształtowanie postępowania przed sądem polubownym zgodnie z zasadą sprawiedliwości proceduralnej
1.1. Równouprawnienie stron
1.2. Przewidywalne i transparentne postępowanie
1.3. Bezstronność
2. Orzekanie przez sąd polubowny a standardy konstytucyjne
2.1. Związanie sądu polubownego Konstytucją i ustawami
2.2. Odmowa zastosowania przez sąd polubowny przepisu ustawy niezgodnego z Konstytucją
2.3. Wpływ orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego na postępowania arbitrażowe i postarbitrażowe
ROZDZIAŁ V. SĄDOWA KONTROLA WYROKU SĄDU POLUBOWNEGO A STANDARDY KONSTYTUCYJNE
1. Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego
1.1. Istota i charakter skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego 1.2. Dopuszczalność umownego wyłączenia prawa do wniesienia skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego
1.3. Podstawy skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego a standardy konstytucyjne
2. Postępowanie o uznanie lub stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego
2.1. Istota i charakter postępowania o uznanie lub stwierdzenie wykonalności
2.2. Koncepcja międzynarodowego porządku publicznego a zagadnienia konstytucyjnoprawne
3. Dopuszczalność złożenia skargi konstytucyjnej w sprawie, w której został wydany wyrok sądu polubownego
WNIOSKI