Siedem kłamstw - ebook

Rozdział pierwszy

Roz­dział pierw­szy

– I tak wygra­łem jej serce – zakoń­czył z trium­fu­ją­cym uśmie­chem. Odchy­lił się na opar­cie, splótł ręce za głową i wypiął pierś. Zawsze był taki zado­wo­lony z sie­bie. Popa­trzył na mnie, potem na pacana na krze­śle obok i z powro­tem na mnie. Cze­kał na odzew. Chciał zoba­czyć przy­milne uśmie­chy, liczył na nasz podziw i apro­batę.

Nie­na­wi­dzi­łam go. Nie­na­wi­dzi­łam z całej duszy, zapie­kle, do cna. Cier­pia­łam, kiedy powta­rzał tę histo­rię za każ­dym razem, gdy przy­cho­dzi­łam na kola­cję, czyli co pią­tek. Nie­ważne, kogo ze sobą przy­pro­wa­dza­łam. Obo­jęt­nie, z jakim palan­tem aku­rat się spo­ty­ka­łam.

Nie­zmien­nie czę­sto­wał ich tą histo­rią.

Bo widzi­cie, to histo­ria o jego naj­więk­szym trium­fie. Dla męż­czy­zny pokroju Char­lesa – odno­szą­cego suk­cesy, boga­tego, cza­ru­ją­cego – taka piękna, inte­li­gentna i bły­sko­tliwa kobieta jak Mar­nie sta­no­wiła naj­waż­niej­sze tro­feum do kolek­cji. A ponie­waż kar­mił się uzna­niem i podzi­wem ota­cza­ją­cych go ludzi, a ja mu tej satys­fak­cji nie zapew­nia­łam, więc doma­gał się pokla­sku od gości.

Zawsze mnie kor­ciło, cho­ciaż ni­gdy się do tego nie posu­nę­łam, aby zwró­cić mu uwagę, że serce Mar­nie ni­gdy nie było do wygra­nia. Serca, jeżeli mamy być szcze­rzy, a ja wresz­cie jestem, nie można wygrać. Ow­szem, można je poda­ro­wać, zdo­być, skraść czy pod­bić. Ale na pewno nie da się go wygrać.

– Śmie­tany? – spy­tała Mar­nie.

Stała przy stole z bia­łym fajan­so­wym dzban­kiem. Włosy miała zebrane w kok wysoko nad kar­kiem, kilka luź­nych pase­mek wiło się przy policz­kach. W łań­cuszku na szyi prze­su­nięte zapię­cie zna­la­zło się tuż przy meda­lio­nie.

Pokrę­ci­łam głową.

– Nie, dzięki.

– Ty nie – powie­działa i uśmiech­nęła się. – Wiem, że ty nie.

Na początku muszę coś wyja­śnić. Mar­nie Gre­gory to naj­bar­dziej nie­sa­mo­wita, inspi­ru­jąca i zdu­mie­wa­jąca kobieta, jaką znam. Jest moją naj­bliż­szą przy­ja­ciółką ponad osiem­na­ście lat – nasza rela­cja osią­gnęła doro­słość; teraz możemy pić, wycho­dzić za mąż, upra­wiać hazard – a przy­jaź­nimy się od szkoły śred­niej.

To był począ­tek roku. Długi ogo­nek jede­na­sto­la­tek prze­su­wał się w kie­runku stołu na dru­gim końcu wąskiego kory­ta­rza. W nie­któ­rych miej­scach zbite w małe grupki wybrzu­sza­ły­śmy zdy­scy­pli­no­waną poje­dyn­czą kolejkę i wtedy ona przy­po­mi­nała węża, który nały­kał się myszy.

Dener­wo­wa­łam się, bo nie zna­łam żad­nej z dziew­czy­nek, i już oswa­ja­łam się z myślą, że przyj­dzie mi w samot­no­ści prze­żyć więk­szą część dekady. Patrzy­łam na te grupki i wma­wia­łam sobie, że nie mam ochoty dołą­czyć do żad­nej z nich.

Zbyt szybko prze­su­nę­łam się do przodu, zro­bi­łam za duży krok i nadep­nę­łam na piętę dziew­czynki przede mną. Ona się odwró­ciła, ja wpa­dłam w panikę; na pewno mnie ofuk­nie, poniży przy rówie­śnicz­kach. Tym­cza­sem strach znik­nął, gdy tylko ją zoba­czy­łam. To brzmi idio­tycz­nie, wiem, ale Mar­nie Gre­gory jest jak słońce. Tak wtedy pomy­śla­łam i teraz czę­sto też tak myślę. Ona ma nie­sa­mo­wi­cie jasną, wręcz por­ce­la­nową cerę i tylko od czasu do czasu – na przy­kład po gim­na­styce albo gdy coś ją bar­dzo ucie­szy – różo­wieją jej policzki. Kasz­ta­no­wo­rude włosy Mar­nie wiją się w spi­ralki, poły­sku­jąc zło­tem i czer­wie­nią, a oczy ma jasno­nie­bie­skie, nie­mal prze­zro­czy­ste.

– Prze­pra­szam – powie­dzia­łam i cof­nę­łam się ze wzro­kiem wbi­tym w czubki moich nowych, wyglan­co­wa­nych butów.

– Jestem Mar­nie – przed­sta­wiła się. – A ty jak masz na imię?

Ten pierw­szy kon­takt jest sym­bo­liczny dla całej naszej rela­cji. Mar­nie cechuje otwar­tość, jej głos budzi cie­pło i miłość. Ona jest skromna, a jed­no­cze­śnie pewna sie­bie, nie peszy się, nie doszu­kuje pod­tek­stów w roz­mo­wie. Ja nato­miast należę do tych prze­wraż­li­wio­nych. Oba­wiam się ewen­tu­al­nych oznak nie­chęci i cze­kam na to, co według mnie musi nastą­pić. Nie­zmien­nie spo­dzie­wam się kpin. W prze­szło­ści tak było z powodu prysz­czy na czole, myszo­wa­tych wło­sów, przy­du­żego mun­durka. Teraz przez ton głosu, jego drże­nie, ubra­nia – wygodne, ale rzadko twa­rzowe, fry­zurę, teni­sówki, obgry­zione paznok­cie.

Ona jest świa­tłem, a ja mro­kiem.

Wie­dzia­łam to wtedy. A teraz ty już też to wiesz.

– Nazwi­sko? – wark­nęła nauczy­cielka w nie­bie­skiej bluzce zza biurka przed czo­łem kolejki.

– Mar­nie Gre­gory – odpo­wie­działa spo­koj­nie i pew­nie.

– E… F… G… Gre­gory. Mar­nie. Idziesz do tam­tej klasy z literą C na drzwiach. A ty? – zwró­ciła się do mnie. – Jak się nazy­wasz?

– Jane – odpar­łam.

Nauczy­cielka ode­rwała wzrok od kartki i prze­wró­ciła oczami.

– Och. Prze­pra­szam. Baxter. Jane Baxter.

Spraw­dziła listę.

– Idziesz razem z nią. Tam. Drzwi z literą C.

Ktoś mógłby zauwa­żyć, że to była przy­jaźń podyk­to­wana opor­tu­ni­zmem i że byłam gotowa zaak­cep­to­wać każdą pro­po­zy­cję, która nio­sła życz­li­wość, sym­pa­tię, miłość. Może to prawda. Nie­mniej pozwolę sobie zauwa­żyć, że było nam prze­zna­czone trzy­mać się razem, że nasza przy­jaźń musiała zostać zapi­sana w gwiaz­dach, bo póź­niej to Mar­nie będzie mnie potrze­bo­wać.

To brzmi non­sen­sow­nie, wiem. I może to non­sens. Jed­nak cza­sami mogła­bym przy­siąc, że wcale nie.

– Chęt­nie – ode­zwał się Stan­ley. – Popro­szę tro­chę śmie­tany.

Młod­szy ode mnie o dwa lata Stan­ley był uty­tu­ło­wa­nym praw­ni­kiem. Miał jasne, pra­wie białe włosy, które opa­dały mu na oczy, i wiecz­nie szcze­rzył zęby w uśmie­chu, czę­sto bez zro­zu­mia­łego powodu. W prze­ci­wień­stwie do więk­szo­ści swo­ich rówie­śni­ków potra­fił roz­ma­wiać z kobie­tami; zapewne dla­tego, że spę­dził dzie­ciń­stwo w oto­cze­niu sióstr. Ale był potwor­nym nudzia­rzem.

Oczy­wi­ście, Char­les dosko­nale się czuł w jego towa­rzy­stwie. Przez co jesz­cze wzro­sła moja nie­chęć do Stan­leya.

Mar­nie podała dzba­nek ponad sto­łem, przy­ci­ska­jąc dło­nią bluzkę do brzu­cha. Nie chciała, aby mate­riał – chyba jedwab – otarł się o paterę z owo­cami.

– Macie ochotę na coś jesz­cze? – zapy­tała, popa­trzyła na Stan­leya, na mnie, a na koniec na Char­lesa. Miał roz­pięte górne guziki koszuli w biało-nie­bie­skie paski i trój­kąt ciem­nych wło­sów wysta­wał spo­mię­dzy brze­gów mate­riału. Oczy Mar­nie na moment zawi­sły na tym miej­scu. Pokrę­cił głową i wtedy polu­zo­wany kra­wat jesz­cze bar­dziej prze­su­nął mu się w lewo.

– Świet­nie – skwi­to­wała Mar­nie, usia­dła i wzięła łyżeczkę dese­rową.

Roz­mowę, jak zwy­kle, zdo­mi­no­wał Char­les. Stan­ley sta­rał się dotrzy­mać mu kroku i kiedy tylko miał szansę, dorzu­cał uwagi o wła­snych suk­ce­sach, ja się nudzi­łam i Mar­nie, jak podej­rze­wa­łam, też.

Obie odchy­lone na opar­cie sączy­ły­śmy resztkę wina i pro­wa­dzi­ły­śmy w myślach wyima­gi­no­wane roz­mowy.

O wpół do jede­na­stej Mar­nie, jak zwy­kle o tej porze, wstała od stołu.

– No tak – powie­działa.

– No tak – powtó­rzy­łam i też się pod­nio­słam.

Zebrała ze stołu cztery sala­terki i usta­wiła je w zgię­ciu lewego ramie­nia. Kro­pelka soku z malin skap­nęła z kra­wę­dzi któ­re­goś z naczyń na białą bluzkę. Zabra­łam ze stołu pustą teraz paterę – kilka lat temu Mar­nie sama ją zro­biła na warsz­ta­tach garn­car­skich – oraz dzba­nek ze śmie­taną i ruszy­łam za nią do kuchni w głębi miesz­ka­nia.

To miesz­ka­nie, ich miesz­ka­nie, sta­no­wiło potwier­dze­nie ich związku. Char­les wpła­cił pokaźną zaliczkę, bo to on pokry­wał więk­szość wydat­ków, oczy­wi­ście pod dyk­tando Mar­nie. Ona z miej­sca wie­działa, że to miesz­ka­nie było im prze­zna­czone, i chyba was nie zasko­czę, gdy powiem, że per­swa­zja przy­cho­dziła Mar­nie w natu­ralny spo­sób.

Kiedy się tam wpro­wa­dzili, miesz­ka­nie przy­po­mi­nało ruderę; cia­sne, ciemne, zanie­dbane, wil­gotne, roz­cią­gnięte na dwóch pozio­mach, spra­wiało odpy­cha­jące wra­że­nie. Ale Mar­nie, odkąd pamię­tam, była wizjo­nerką; ona widzi rze­czy nie­wi­dzialne dla innych. Znaj­duje nadzieję w naj­ciem­niej­szych miej­scach – zabawne, we mnie też – i ufa, że zmieni je w coś wiel­kiego. Od początku zazdro­ści­łam jej tej wiary w sie­bie. U niej bie­rze się ona z uporu. Mar­nie nie czuje stra­chu przed porażką nie dla­tego, że ni­gdy żad­nej nie ponio­sła, dla niej porażka ozna­cza jedy­nie zmianę kie­runku, prze­szkodę na dro­dze do koń­co­wego suk­cesu.

Pra­co­wała nie­zmor­do­wa­nie wie­czo­rami i w week­endy i wyko­rzy­stała cały doroczny urlop na stwo­rze­nie tego cudu. Drob­nymi dłońmi zry­wała tapety, papie­rem ścier­nym zdzie­rała starą farbę z drzwi, pro­sto­wała wykła­dziny, kła­dła pod­łogi, szyła rolety aż do chwili, gdy pokoje zaczęły ema­no­wać tym samym cie­płem, które ona ma w sobie; wyczu­walną, a jed­no­cze­śnie nie­uchwytną atmos­ferą praw­dzi­wego domu.

Mar­nie wsta­wiła sala­terki do zmy­warki, zosta­wia­jąc mię­dzy nimi spore odstępy.

– Tak się dokład­niej umyją – wyja­śniła.

– Wiem – odpar­łam, bo za każ­dym razem mówiła to samo w odpo­wie­dzi na moją coty­go­dniową reak­cję, ciche jęk­nię­cie, gdyż według mnie mar­no­wała wodę.

– Dobrze nam się z Char­le­sem układa – rzu­ciła.

Dreszcz, który prze­biegł mi po krę­go­słu­pie, spo­wo­do­wał, że się wypro­sto­wa­łam i wstrzy­ma­łam oddech.

Tylko raz roz­ma­wia­ły­śmy o niej i Char­le­sie, i to w kon­tek­ście dłu­giej i fru­stru­ją­cej histo­rii jej bar­dzo daw­nego związku. Od tam­tej pory nie wycho­dzi­ły­śmy poza prak­tyczne tematy; mówi­ły­śmy o ich pla­nach na week­end; pomy­śle zakupu domu w przy­szło­ści gdzieś poza Lon­dy­nem; o jego matce cier­pią­cej na raka, samot­nie żyją­cej w Szko­cji.

Na przy­kład abso­lut­nie nie roz­ma­wia­ły­śmy o tym, że oni byli razem już od trzech lat i że przed kil­koma mie­sią­cami nie­spo­dzie­wa­nie – wiem, nie powin­nam tam grze­bać – zna­la­złam w szu­fla­dzie noc­nej szafki Char­lesa zarę­czy­nowy pier­ścio­nek z bry­lan­tem. Nie wspo­mi­na­ły­śmy o tym, że nawet bez tego pier­ścionka oni zmie­rzali w stronę trwa­łego związku, który sce­men­tuje ich na zawsze w spo­sób, w jaki ja i Mar­nie nawet po pra­wie dwu­dzie­stu latach ni­gdy nie były­śmy zwią­zane.

Pomi­ja­ły­śmy fakt, że ja go szcze­rze nie­na­wi­dzi­łam.

– Tak – powie­dzia­łam tylko ze stra­chu, że całe zda­nie, a nawet dwu­sy­la­bowe słowo zabu­rzy naszą przy­jaźń.

– Jak sądzisz? – spy­tała. – Uda nam się?

Ski­nę­łam głową i prze­la­łam resztę śmie­tany z dzbanka do pla­sti­ko­wego pojem­nika z super­mar­ketu.

– Według cie­bie pasu­jemy do sie­bie, prawda?

Otwo­rzy­łam lodówkę i scho­wana za drzwiami powoli, bar­dzo powoli, wsta­wi­łam śmie­tanę na górną półkę.

– Jane? – pona­gliła mnie.

– Tak – odpo­wie­dzia­łam. – Według mnie tak.

Wtedy po raz pierw­szy okła­ma­łam Mar­nie.

Zasta­na­wiam się teraz – szcze­rze mówiąc, nie­mal codzien­nie – czy gdy­bym wtedy nie skła­mała, mogła­bym unik­nąć kolej­nych kłamstw. Tłu­ma­czę sobie, że tamto pierw­sze kłam­stwo było naj­mniej istotne ze wszyst­kich. Ale kłam­stwo pozo­staje kłam­stwem. Gdy­bym w tam­ten piąt­kowy wie­czór odpo­wie­działa szcze­rze, wszystko mogłoby się uło­żyć – uło­ży­łoby się – ina­czej.

Chcę, żebyś o tym wie­działa. Wtedy myśla­łam, że postę­puję słusz­nie. Stare przy­jaź­nie są jak splą­tana lina, miej­scami prze­tarta, a miej­scami gruba i zasu­płana. Bałam się, że włókna tej naszej bli­sko­ści są za cien­kie, za bar­dzo postrzę­pione, żeby utrzy­mać cię­żar mojej prawdy. Bo prawda o tym, że nikt ni­gdy nie budził we mnie takiej nie­chęci jak on, zruj­no­wa­łaby naszą przy­jaźń.

Gdy­bym była wtedy szczera – gdy­bym poświę­ciła naszą przy­jaźń dla ich miło­ści – Char­les naj­praw­do­po­dob­niej na­dal by żył.Rozdział drugi

Roz­dział drugi

A oto moja prawda. Nie chcę, aby zabrzmiało to zbyt dra­ma­tycz­nie, ale uwa­żam, że zasłu­gu­jesz na jej pozna­nie. Myślę, że musisz ją poznać. Należy tak samo do cie­bie jak do mnie.

Tak, Char­les nie żyje, ale ni­gdy nie życzy­łam mu śmierci. Szcze­rze mówiąc, nawet mi przez myśl nie prze­szło, że tak szybko skoń­czy się jego nie­zno­śna obec­ność. Zali­czał się do męż­czyzn domi­nu­ją­cych; miał naj­bar­dziej dono­śny głos, naj­szer­sze gesty, był naj­wyż­szy, naj­bar­dziej bar­czy­sty, naj­sil­niej­szy i naj­lep­szy ze wszyst­kich w pokoju. Można powie­dzieć, że stał się ponad­cza­sowy, co obec­nie, oczy­wi­ście, brzmi raczej iro­nicz­nie. Sam fakt jego ist­nie­nia wyda­wał się dowo­dzić, że on zawsze będzie.

W pierw­szych latach życia – zapewne tak samo jak w przy­padku więk­szo­ści z was – ramy, w jakich funk­cjo­no­wa­łam, wyty­czała rodzina. Istotne decy­zje, takie, które defi­nio­wały moją codzien­ność – gdzie miesz­ka­łam, z kim spę­dza­łam czas, a nawet jak mia­łam na imię – wcale nie nale­żały do mnie. Rodzice byli lal­ka­rzami nada­ją­cymi kształt mojemu życiu.

W końcu nad­szedł czas, gdy spo­dzie­wano się po mnie wła­snych wybo­rów; w co się bawić, z kim, gdzie i kiedy. Wcze­śniej rodzina była dla mnie wszyst­kim, potem stała się jedy­nie fun­da­men­tem, na któ­rym mogłam budo­wać swoją toż­sa­mość. Odkry­cie, że jestem osob­nym bytem, oka­zało się bar­dzo krze­piące, a jed­no­cze­śnie tro­chę przy­tła­czało.

Mnie się poszczę­ściło, bo zna­la­złam towa­rzyszkę.

Szybko sta­ły­śmy się z Mar­nie nie­roz­łączne. W ogóle nie były­śmy do sie­bie podobne, a jed­nak nauczy­ciele czę­sto nas mylili. Ni­gdy się nie roz­sta­wa­ły­śmy. Sie­dzia­ły­śmy w jed­nej ławce na wszyst­kich lek­cjach, razem prze­cho­dzi­ły­śmy z sali do sali i wra­ca­ły­śmy do domu tym samym auto­bu­sem.

Mam nadzieję, że kie­dyś pozna­cie podobną przy­jaźń. Taka nasto­let­nia rela­cja cał­ko­wi­cie cię pochła­nia, wydaje się wieczna, bo cemen­tują ją nowe doświad­cze­nia oraz poczu­cie świeżo pozna­nej wol­no­ści. Zna­le­zie­nie pierw­szej bli­skiej przy­ja­ciółki, kiedy się ma jede­na­ście lat, jest fascy­nu­jące. Upaja świa­do­mość, że ist­nieje taka osoba, która cię potrze­buje, zabie­gasz o jej względy, osza­ła­mia uczu­cie, że uwa­ża­cie się za bez­gra­nicz­nie do sie­bie przy­wią­zane. Jed­nak ta wcze­sna więź nie jest trwała. Pew­nego dnia zechcesz uwol­nić się od tej przy­jaźni w pogoni za kochan­kami. Będziesz się z niej oswo­ba­dzać noga za nogą, wspo­mnie­nie za wspo­mnie­niem do chwili, kiedy będziesz mogła egzy­sto­wać nie­za­leż­nie i na powrót sta­niesz się jedną osobą w miej­sce tam­tych wcze­śniej­szych dwóch.

Mar­nie i ja cią­gle były­śmy tam­tymi dwiema, gdy po stu­diach wpro­wa­dzi­ły­śmy się do miesz­ka­nia w dziel­nicy Vau­xhall. Miesz­ka­nie było nowo­cze­sne, nasz budy­nek liczył nie­całe dzie­sięć lat, ota­czały go podobne budynki z podob­nymi miesz­ka­niami, w któ­rych kory­ta­rze z nie­bie­ską wykła­dziną pro­wa­dziły do iden­tycz­nych sosno­wych drzwi. Miesz­ka­nie miało pod­łogi z drew­no­po­dob­nych paneli, nowo­cze­sną kuch­nię i ściany w mdłym kolo­rze magno­lii. We wszyst­kich pomiesz­cze­niach, rów­nież w sypial­niach, zain­sta­lo­wano oświe­tle­nie punk­towe, a na posadzce w łazience poło­żono różowe płytki. To miesz­ka­nie spra­wiało wra­że­nie zim­nego, nie­przy­tul­nego, a zara­zem zawsze w nim było za cie­pło. Jed­nak uwa­ża­ły­śmy to lokum za nasz raj, tam chro­ni­ły­śmy się przed wście­kle jaskra­wymi neo­nami i wiecz­nym hała­sem kosmo­po­li­tycz­nego mia­sta, w któ­rym ani ona, ani ja, w tam­tym cza­sie, nie czu­ły­śmy się do końca swo­bod­nie.

Wszystko wtedy ina­czej wyglą­dało. Przy płat­kach śnia­da­nio­wych oma­wia­ły­śmy plany na dany dzień i roz­dzie­la­ły­śmy zada­nia: nowa butelka szam­ponu, bate­ryjki do pilota, coś na kola­cję. Razem szły­śmy na sta­cję metra. Wsia­da­ły­śmy do tego samego wagonu. Co prawda powin­nam wybie­rać wagon na końcu składu, żeby wycho­dząc, mieć bli­żej do wyj­ścia z metra, ale były­śmy ze sobą tak mocno zwią­zane, że jazda osobno wyda­wała się absur­dem.

Spie­szy­ły­śmy do domu, żeby wypeł­nić luki, które poja­wiły się w ciągu dnia. Nasta­wia­ły­śmy czaj­nik, włą­cza­ły­śmy pie­kar­nik i śmia­ły­śmy się z głup­ko­wa­tych współ­pra­cow­ni­ków albo szlo­cha­ły­śmy po fatal­nych zebra­niach. Łączyła nas zaży­łość, miesz­ka­ły­śmy razem w spo­sób, który nas spa­jał: wspólny kar­ton mleka w lodówce, sterta butów przy drzwiach wej­ścio­wych, wymie­szane książki na pół­kach, foto­gra­fie w ram­kach na para­pe­tach. Obie były­śmy tak mocno osa­dzone w życiu tej dru­giej, że poja­wie­nie się choćby naj­mniej­szej szcze­liny wyda­wało się nie­moż­liwe.

Mia­ły­śmy mało pie­nię­dzy i mało czasu, a jed­nak co kilka tygo­dni wypusz­cza­ły­śmy się w nie­znane rejony tego nowego świata; szły­śmy do restau­ra­cji albo do baru, odkry­wa­ły­śmy kolejny kawa­łek nowego dla nas mia­sta. Mar­nie, oprócz etatu, zaj­mo­wała się pisa­niem jako wolny strze­lec i wiecz­nie szu­kała tema­tów. Marzyło jej się, że odkryje jakąś restau­ra­cję, która póź­niej zdo­bę­dzie gwiazdkę Miche­lina. Po stu­diach pra­co­wała w dziale mar­ke­tin­go­wym sieci pubów, ale już po kilku mie­sią­cach stwier­dziła, że wola­łaby robić coś bar­dziej twór­czego i oso­bi­stego, coś, co dawało więk­szą satys­fak­cję. Zało­żyła blog kuli­narny: zbie­rała infor­ma­cje, recen­zo­wała restau­ra­cje i w końcu zaczęła two­rzyć wła­sne prze­pisy.

Chyba naj­bar­dziej cie­ka­wie było na początku. Wkrótce zaczęło przy­by­wać osób odwie­dza­ją­cych jej blog. Na ich prośbę zabrała się do nagry­wa­nia wła­snych fil­mi­ków kuli­nar­nych. Przy­jęła ofertę spon­so­ringu od firmy pro­du­ku­ją­cej sprzęt kuchenny z gór­nej półki, a ta zarzu­ciła nasze miesz­ka­nie żeliw­nymi patel­niami, paste­lo­wymi kokil­kami i mnó­stwem gadże­tów, któ­rych dwie osoby praw­do­po­dob­nie ni­gdy nie użyją. Potem Mar­nie dostała pro­po­zy­cję pro­wa­dze­nia sta­łego kącika w gaze­cie. Jed­nak wcze­śniej były­śmy tylko my dwie; prze­glą­da­ły­śmy cza­so­pi­sma w poszu­ki­wa­niu naj­now­szych miejsc, które warto odwie­dzić.

Myślę, że gdy obser­wuje się dwoje ludzi jedzą­cych w publicz­nym miej­scu, można dużo powie­dzieć o ich związku. Obie uwiel­bia­ły­śmy przy­glą­dać się parom wcho­dzą­cym za rękę, grup­kom męż­czyzn w gar­ni­tu­rach, któ­rzy coraz bar­dziej hała­su­jąc, wypeł­niali sobą całą dostępną prze­strzeń, pota­jem­nym roman­som, oko­licz­no­ścio­wym kola­cjom, pierw­szym rand­kom. Lubi­ły­śmy „czy­tać” salę, odga­dy­wać prze­szłość i prze­wi­dy­wać przy­szłość gości, two­rzyć histo­rie o ich życiu z cichą nadzieją, że się nie mylimy.

Gdyby ktoś z was jako klient sie­dzący przy jed­nym z tam­tych sto­li­ków zaba­wił się w tę samą grę i dla odmiany nas poob­ser­wo­wał, zoba­czyłby dwie młode kobiety, jedną wysoką i jasną, drugą przy­gar­bioną i ciemną, które świet­nie się bawią w swoim towa­rzy­stwie. Pew­nie już zro­zu­mie­li­ście, jak cie­szyła nas ta przy­jaźń o moc­nych gałę­ziach i splą­ta­nych korze­niach. Ten ktoś zoba­czyłby, jak Mar­nie bez pyta­nia, bez zasta­no­wie­nia, a nawet bez potrzeby sięga po pomi­dorki na moim tale­rzu, a ja pod­bie­ram pla­sterki pikli czy ogórka z jej tale­rza.

Od trzech lat, odkąd Mar­nie zamiesz­kała z Char­le­sem, nie były­śmy we dwie w restau­ra­cji. Nie zacho­wu­jemy się tak swo­bod­nie jak daw­niej. Nasze światy się roz­dzie­liły. Jestem spo­ra­dycz­nym gościem w jej życiu. Nasza przy­jaźń już nie funk­cjo­nuje jako nie­za­leżny byt, stała się naro­ślą, zgru­bie­niem na naskórku innej miło­ści.

Wtedy nie wie­dzia­łam – i na­dal nie wiem – czy miłość Mar­nie i Char­lesa była więk­sza od tam­tej mię­dzy nami. Nie­mniej wyczu­wa­łam, że ich miło­ści, tej roman­tycz­nej, musi się pod­po­rząd­ko­wać ta nasza. Mimo że nasza miłość, która kwi­tła pod­czas wspól­nych spa­ce­rów po szkol­nych kory­ta­rzach, powro­tów auto­bu­sem po lek­cjach, spa­nia jedna u dru­giej, zda­wała się znacz­nie bar­dziej zasłu­gi­wać na trwa­nie przez całe życie.

W każdy pią­tek, o jede­na­stej wie­czo­rem, kiedy od nich wycho­dzi­łam, czu­łam, że żegnam się z miło­ścią, która mnie ukształ­to­wała, zde­fi­nio­wała, zde­cy­do­wała o tym, kim jestem. Było mi ciężko z nimi razem i ciężko osobno.

Bole­sna prawda, z któ­rej wtedy zda­łam sobie sprawę, a któ­rej do końca nie poj­muję, brzmi tak, że to ja sama dopro­wa­dzi­łam do tej sytu­acji. Byłam w pełni odpo­wie­dzialna za pierw­szą oddzie­loną koń­czynę, pierw­szą zła­maną kość, pierw­sze porzu­cone wspo­mnie­nie.Rozdział trzeci

Roz­dział trzeci

Trzy mie­siące po pozna­niu Jona­thana zamiesz­ka­łam z nim w jego dwu­po­zio­mo­wym miesz­ka­niu na Isling­to­nie. Tak, byli­śmy mło­dzi i nie­przy­tom­nie, do sza­leń­stwa zako­chani. Nie­zwy­kle łatwo odna­la­złam się w nowej sytu­acji. Rzadko mojemu raczej zwy­kłemu życiu towa­rzy­szy taka eks­cy­ta­cja. Cudow­nie miesz­kało mi się z Mar­nie – byłam szczę­śliwa – jed­nak zaczę­łam tęsk­nić za czymś jesz­cze, chcia­łam cze­goś wię­cej.

Spora część mojego dzie­ciń­stwa upły­nęła w domu, który z zewnątrz spra­wiał wra­że­nie szczę­śli­wego, ale ni­gdy nie speł­niał tej obiet­nicy. Rodzice roz­wie­dli się po dwu­dzie­stu pię­ciu latach. Powinni się roz­stać znacz­nie wcze­śniej, bo przez ich kłót­nie i awan­tury życie w domu stało się trudne do znie­sie­nia.

Krótko mówiąc, mój ojciec był kobie­cia­rzem. Wdał się w dwu­dzie­sto­letni romans z sekre­tarką, a oprócz tego pozwa­lał sobie na wiele prze­lot­nych przy­gód w trak­cie mał­żeń­stwa. Robi­łam wszystko, co w mojej mocy, żeby chro­nić moją młod­szą o cztery lata sio­strę przed awan­tu­rami, dra­ma­tami i napiętą atmos­ferą. Zabie­ra­łam ją na dwór, pod­krę­ca­łam muzykę i wiecz­nie odwra­ca­łam jej uwagę, kusząc naj­róż­niej­szymi obiet­ni­cami. Ale to temat na inną oka­zję. Chcę tylko powie­dzieć, że pew­nie bar­dziej niż inni tęsk­ni­łam za roman­tyczną miło­ścią. Uwiel­bia­łam Mar­nie. Ale ta nowa miłość kom­plet­nie mnie pochło­nęła.

Pozna­li­śmy się z Jona­tha­nem na Oxford Street, mie­li­śmy wtedy po dwa­dzie­ścia dwa lata. O szó­stej po połu­dniu zmie­rza­li­śmy do swo­ich domów na prze­ciw­nych bie­gu­nach mia­sta. Jak czę­sto o tej porze zamknięto bramkę w wej­ściu na sta­cję, żeby ogra­ni­czyć tłok na pero­nach. Z ciem­nego nieba w każ­dej chwili mógł lunąć deszcz, bure chmury sunęły nad naszymi gło­wami.

Jona­than i ja – nic o sobie nie wie­dząc – tło­czy­li­śmy się w kolejce do kas. Wszy­scy­śmy pra­gnęli jak naj­prę­dzej zna­leźć się w innym miej­scu i uwol­nić się z tego tłumu. Czu­łam napie­ra­jące na mnie ciała, posztur­chi­wa­nie łokci, nadto poufały dotyk ud, czy­jąś pierś pod poty­licą. Sta­li­śmy ści­śnięci jak sar­dynki, cały widok zasła­niały mi plecy męż­czy­zny przede mną.

W końcu gdzieś przed nami szczęk­nął metal i bramkę otwarto od wewnątrz. Tłum zafa­lo­wał w goto­wo­ści. Męż­czy­zna przede mną, cały czas zasła­nia­jąc mi widok, prze­su­nął się odro­binę, wci­snę­łam się na jego miej­sce i wtedy zarzu­ciło go na mnie, a ja wpa­dłam na osobę sto­jącą za mną. Tłum po bokach powoli ruszył przed sie­bie, kiedy my w środku zato­czy­li­śmy się do tyłu.

– Co do…! – wark­nę­łam, gdy zła­pa­łam rów­no­wagę.

– Pani… – ode­zwał się, odwra­ca­jąc do mnie.

Wie­dzia­łam. Tak samo jak wtedy z Mar­nie. Od razu wie­dzia­łam! To brzmi idio­tycz­nie, naiw­nie. Setki razy sły­sza­łam takie uwagi od ludzi: gdy wpro­wa­dzi­łam się do niego, kiedy zgo­dzi­łam się za niego wyjść, nawet w wie­czór poprze­dza­jący ślub. Odpo­wia­da­łam wtedy, że życzę im, aby pew­nego dnia też wie­dzieli, i mam nadzieję, że was kie­dyś też coś takiego spo­tka.

Z Mar­nie chyba jed­nak było ina­czej. Obie kogoś szu­ka­ły­śmy. Cze­kało nas sie­dem lat w szkole i żadna z nas nie chciała ich spę­dzić samot­nie. Rado­ści, jaka nas ogar­nęła, kiedy się zna­la­zły­śmy, towa­rzy­szyło poczu­cie ogrom­nej ulgi.

A co do Jona­thana… hmm, nie wiem. Ni­gdy nie sądzi­łam, że należę do kobiet, które w taki spo­sób się zako­chują. Przede wszyst­kim nie było we mnie takiego pra­gnie­nia, nie czu­łam pustki, nie musia­łam sobie niczego udo­wad­niać. Po pro­stu go zoba­czy­łam i intu­icyj­nie wie­dzia­łam, że chcę go bli­żej poznać. Moje wra­że­nie mogła­bym opi­sać sło­wami, które od dzie­się­cio­leci służą do mówie­nia o wiel­kiej miło­ści, ale to tru­izmy, w które ja ni­gdy nie wie­rzy­łam. Zie­mia wcale nie usu­nęła mi się spod nóg; wręcz prze­ciw­nie, czu­łam się pew­nie i sta­bil­nie jak ni­gdy. Nie było drże­nia dłoni, koła­ta­nia serca, nie pło­nęły policzki. Żad­nych motyli w brzu­chu. Jedy­nie wra­że­nie, że on jest jak dom, któ­rego zawsze potrze­bo­wa­łam, a tak naprawdę ni­gdy nie mia­łam.

– Pan… – ode­zwa­łam się, popra­wia­jąc klapy płasz­cza. Patrzył na mnie zmie­szany oliw­ko­wo­zie­lo­nymi oczami. Wal­czy­łam z absur­dalną chę­cią dotknię­cia dło­nią jego policzka. – Pan wła­śnie…

– Mój sza­lik – powie­dział, wska­zu­jąc zie­mię. – Pani przy­dep­nęła mój sza­lik.

– Nic takiego nie… – Spoj­rza­łam w dół. Sta­łam na frędz­lach gra­na­to­wego sza­lika. – Och. – Szybko cof­nę­łam stopę. – Prze­pra­szam.

– Kurde, rusz­cie się wresz­cie – ode­zwał się głos za nami, gło­śny i bur­kliwy, głos z tłumu.

– Tak, racja – przy­znał mój towa­rzysz, roz­glą­da­jąc się wokół. – Prze­pra­szam.

Zaczął prze­su­wać się do przodu, a ja, z absur­dal­nym uśmie­chem na twa­rzy na­dal przy­ci­śnię­tej do jego ple­ców, szłam tuż za nim. Nie­sieni przez tłum, przy­kle­jeni do sie­bie prze­cię­li­śmy hol z kasami, zje­cha­li­śmy rucho­mymi scho­dami i podrep­ta­li­śmy w kie­runku pero­nów. W pew­nej chwili zaczę­li­śmy ze sobą roz­ma­wiać. Nie umiem powie­dzieć, co mówi­li­śmy, w każ­dym razie gdy nad­szedł czas, żeby się roz­dzie­lić, bo on jechał na pół­noc, a ja na połu­dnie, było coś o szalu i o pubie, który według niego nie ist­niał.

– Pan nie wie, o czym mówi – obru­szy­łam się. – Byłam tam dzie­siątki razy. Mogę pana tam zabrać, choćby w tej chwili.

– Bar­dzo pro­szę – zgo­dził się.

Ludzie prze­ci­skali się obok roz­dzie­leni na dwa stru­mie­nie i zni­kali na pero­nach.

– To jak? – spy­ta­łam.

– Chodźmy – zde­cy­do­wał.

Pub, tak jak mówi­łam, stał na swoim miej­scu; miał tra­dy­cyjny, nie­mal śre­dnio­wieczny wystrój; ściany wyło­żone drew­nem, niski sufit i otwarty komi­nek. Nazy­wał się i na­dal nazywa się Wind­sor Castle. Nie zaglą­da­łam tam od lat. To ukryte w wąskiej bru­ko­wa­nej uliczce miej­sce, dzie­sięć minut spa­ce­rem od Oxford Street, świa­dec­two daw­nej wer­sji mia­sta, ist­niało na długo przed poja­wie­niem się fir­mo­wych skle­pów w wyso­kich budyn­kach oraz kawiarni, które w tej oko­licy znaj­dują się co mniej wię­cej sto metrów.

Prze­sie­dzie­li­śmy tam cztery godziny, do chwili gdy bar­manka dzwon­kiem dała znak, że czas na ostat­nie zamó­wie­nia, a potem noga za nogą wró­ci­li­śmy na sta­cję, pustą teraz, poże­gna­li­śmy się poca­łun­kiem – co w ogóle nie leżało w moim cha­rak­te­rze – i obiet­nicą następ­nego spo­tka­nia. Poczu­łam, jak coś we mnie drgnęło, gdy zdjął dło­nie z moich bio­der. Patrzy­łam za nim, gdy się odda­lał w ciem­no­zie­lo­nym płasz­czu obi­ja­ją­cym mu się o uda, i już wie­dzia­łam, że jestem w nim zako­chana.

Miłość jest fun­da­men­tem, na któ­rym byłam gotowa – mogła­bym – zbu­do­wać życie. Ist­nieje taka wer­sja świata, w któ­rym na­dal jeste­śmy razem, cią­gle sobą zauro­czeni. Przy­rze­ka­li­śmy sobie nie­za­chwianą miłość, rado­sne cele­bro­wa­nie życia i nie­słab­nącą ani na moment więź. Cza­sami aż trudno uwie­rzyć, że zabra­kło tego cze­goś, co wcze­śniej wyda­wało się pewne.

Oświad­czył mi się rok póź­niej – dokład­nie co do dnia – w tym samym pubie. Nie­zdar­nie przy­klęk­nął na jedno kolano i powie­dział, że uło­żył mowę, nauczył się jej na pamięć, a teraz wszystko wyle­ciało mu z głowy. Ale zapew­nił mnie, że do końca życia będzie mnie kochał i tyle na razie musi mi wystar­czyć.

Pomy­śla­łam, że niczego wię­cej mi nie potrzeba.

Jesie­nią wzię­li­śmy ślub w urzę­dzie stanu cywil­nego. Nie zapro­si­li­śmy gości. Uczci­li­śmy ten dzień butelką naj­droż­szego szam­pana, jakiego zna­leź­li­śmy w pobli­skim skle­pie mono­po­lo­wym. Na weselne śnia­da­nie poszli­śmy do Wind­sor Castle. To było oczy­wi­ste miej­sce, świa­dek naj­waż­niej­szych wyda­rzeń w naszym związku. Zło­ży­łam zamó­wie­nie przy barze; powie­dzia­łam, że mój mąż ma ochotę na bur­gera, z naci­skiem na słowa „mój mąż”. Bar­manka prze­wró­ciła oczami, lecz zaraz się uśmiech­nęła nieco roz­ba­wiona wido­kiem panny mło­dej w jasno­nie­bie­skiej sukience i pana mło­dego z zie­lo­nym kra­wa­tem. Nasz deser, brow­nie z lodami wani­lio­wymi, dosta­li­śmy na tale­rzy­kach ozdo­bio­nych napi­sem _Gra­tu­la­cje_ z lukru w kolo­rze cze­ko­lady.

Z waliz­kami na kół­kach uda­li­śmy się na dwo­rzec Water­loo, zła­pa­li­śmy pociąg na połu­dniowe wybrzeże i poje­cha­li­śmy do małego pen­sjo­natu w nad­mor­skiej wsi Beer. Dotar­li­śmy tam póź­nym wie­czo­rem i mel­du­jąc się, oznaj­mi­li­śmy w spo­sób cha­rak­te­ry­styczny dla nowo­żeń­ców, że pań­stwo Black mają tu rezer­wa­cję.

– Na Jane? – upew­niła się star­sza kobieta w recep­cji. Docho­dziła dzie­siąta i wła­ści­cielka wcale nie kryła nie­za­do­wo­le­nia, że zawra­camy jej głowę.

– Tak – potwier­dzi­łam. – Na nazwi­sko Jane Black. – Tamta mogła mówić, co chciała, robić, co chciała, a i tak nie zepsu­łaby mi mojego szczę­ścia.

– Na pię­trze, drzwi po pra­wej stro­nie na końcu kory­ta­rza. – Się­gnęła po nie­duży złoty klucz z przy­mo­co­wa­nym gru­bym zło­tym łań­cu­chem kloc­kiem z wyrytą czwórką. – Coś jesz­cze?

Zgod­nie pokrę­ci­li­śmy gło­wami.

Jona­than zaniósł bagaże na górę i wsta­wił do pokoju. Pod­łoga była z ciem­nych desek, na łóżku leżała kapa z haftem w paste­lowe kwiatki. Zasłony w rdza­wym kolo­rze były szczel­nie zacią­gnięte, sto­jąca w naroż­niku lampka z różo­wym aba­żu­rem rzu­cała mięk­kie świa­tło. Na sta­ro­mod­nym maho­nio­wym biurku w wia­derku z lodem cze­kała minia­tu­rowa butelka szam­pana. Jona­than go odkor­ko­wał, roz­lał do kie­lisz­ków i po raz drugi wypi­li­śmy toast za nasz ślub.

*

Kiedy się obu­dzi­li­śmy, słońce kła­dło na koł­drze deseń z żół­tych i poma­rań­czo­wych cętek. Pamię­tam cie­pło jego piersi na moich ple­cach, dłoni na moim brzu­chu i ust na łopatce. Pamię­tam tamto uczu­cie, gdy leża­łam wtu­lona w niego, bez­piecz­nie nim oto­czona, pamię­tam dotyk jego dłoni, kiedy obró­cił mnie ku sobie, i tamte żar­liwe poca­łunki, gdy doma­gał się cze­goś wię­cej.

Dopiero gdy roz­le­gło się puka­nie do drzwi i kobieta z prze­pra­sza­ją­cym uśmie­chem podała ręcz­niki, które powinny się zna­leźć w łazience, wyszli­śmy z łóżka i zaję­li­śmy się pla­no­wa­niem dnia. Odcią­gnę­łam zasłony i zapa­trzy­łam się na morze. Cią­gnęło się po hory­zont obra­mo­wane po bokach bia­łymi kli­fami z gęstą zie­loną trawą na szczy­tach. Mimo paź­dzier­nika niebo było bez­chmurne i zachę­ca­jąco nie­bie­skie.

Nało­ży­li­śmy tra­perki i nacią­gnę­li­śmy grube weł­niane swe­try.

Plaża była kamie­ni­sta. Ruszy­łam ścieżką w tamtą stronę, w stronę toczą­cych się fal, które ude­rzały o brzeg.

– Popatrz! – zawo­łał Jona­than, wska­zu­jąc klify ponad nami. – Myślę, że tam powin­ni­śmy pójść.

Masze­ro­wa­li­śmy pod górę asfal­tem, mija­jąc zapar­ko­wane samo­chody i okna z zacią­gnię­tymi zasło­nami, aż dotar­li­śmy na łąkę z tablicą z wypi­sa­nymi godzi­nami, wol­nymi dniami i małym bile­to­ma­tem.

– Ruszamy dalej – zde­cy­do­wał Jona­than, prze­ci­na­jąc łąkę pomię­dzy kil­koma zapar­ko­wa­nymi fur­go­net­kami.

Szli­śmy w mil­cze­niu, obok sie­bie, a cza­sem gęsiego, kiedy czymś roz­pro­szona zosta­wa­łam w tyle i po chwili go doga­nia­łam.

On zawsze był taki sku­piony, szcze­gól­nie na dwo­rze, ni­gdy nie roz­sta­wał się z apa­ra­tem, cie­kawy, co zoba­czy, co czeka go dalej, za rogiem. Mnie cie­szyło odosob­nie­nie, gdzie ciszę zakłó­cał jedy­nie huk morza biją­cego o skały i skrzek mew nad głową.

Po mniej wię­cej godzi­nie dotar­li­śmy do następ­nej wio­ski, chyba jesz­cze mniej­szej od Beer, z małym budyn­kiem z toa­le­tami na par­kingu oraz z kawia­renką krytą strze­chą.

– Może mają otwarte – powie­dział Jona­than, a ponie­waż on był ze mną, mieli.

Zamó­wił dla sie­bie kawę, a dla mnie szklankę zim­nego soku poma­rań­czo­wego. Usie­dli­śmy na zewnątrz przy pik­ni­ko­wym stole i zapa­trzeni na morze, cze­ka­li­śmy na nasze kanapki z beko­nem. Kilku ryba­ków roz­ma­wiało, sto­jąc w cia­snym kole, wza­jem­nie chro­niąc się przed wia­trem. Wyobra­zi­łam sobie, że dys­ku­tują o poło­wie, o cenie dor­sza, robią plany na resztę dnia.

Po śnia­da­niu spa­ce­ro­wa­li­śmy po plaży, spo­kojne fale obmy­wały szcze­liny w kamie­niach i lizały pode­szwy naszych butów. Jona­than wytro­pił dróżkę w zaro­ślach u stóp klifu i uparł się, żeby spraw­dzić, dokąd pro­wa­dzi. Prze­dzie­ra­li­śmy się mię­dzy krza­kami i coraz bar­dziej odda­la­jąc się od wybrzeża, posu­wa­li­śmy się wąską błot­ni­stą ścieżką przez las, omi­ja­jąc kol­cza­ste krzewy i pokrzywy. Wspi­na­li­śmy się coraz wyżej, a klify na­dal góro­wały nad nami. Po dzie­się­ciu, może pięt­na­stu minu­tach dotar­li­śmy do roz­wi­dle­nia szlaku; po lewej mie­li­śmy zbo­cze z wyku­tymi w skale stop­niami, po pra­wej dróżkę wzdłuż kra­wę­dzi urwi­ska.

– Spró­bujmy tędy – zapro­po­no­wał Jona­than, poka­zu­jąc na prawo.

– Lepiej nie – odpar­łam.

On spę­dził dzie­ciń­stwo na wsi, oswoił się z bło­tem, sia­nem i trawą po kolana. To nie były moje kli­maty. Ow­szem, ocza­ro­wały mnie widoki, dźwięki i niczym nie­ogra­ni­czona prze­strzeń, ale czu­łam się w tym miej­scu jak intruz, nie­spo­kojny i nie­po­żą­dany.

– Tam wygląda bez­piecz­niej. – Wska­za­łam na lewo.

– No chodź – nama­wiał mnie z uśmie­chem. – Dasz radę.

Waha­łam się. Byłam gotowa się sku­sić, zachę­cona jego wiarą we mnie, jego pew­no­ścią. Rzadko potra­fi­łam mu cze­go­kol­wiek odmó­wić. Chcesz znać prawdę? Zga­dza­łam się pra­wie na wszystko.

Otwo­rzy­łam pię­ści, wypro­sto­wa­łam palce i prze­su­nę­łam się w jego stronę na wąski skalny występ.

Cof­nął się kilka kro­ków, swo­bod­nie i zwin­nie jak lino­sko­czek balan­su­jący na linie.

– A nie mówi­łem – pochwa­lił mnie. – Świet­nie ci idzie.

Półka nie miała wię­cej niż trzy­dzie­ści cen­ty­me­trów sze­ro­ko­ści. Tam nie było miej­sca na obie stopy razem.

– Zrób kolejny krok – zachę­cał.

Oczyma wyobraźni zoba­czy­łam przy­szłość; Jona­than mówi do dziecka, dodaje mu odwagi. Myśl o tym czymś, co dopiero miało się wyda­rzyć, zachę­ciła mnie.

– Na co cze­kasz? Chodź – nama­wiał. – Pil­nuję cię.

Unio­słam nogę i powoli prze­sta­wi­łam ją ponad morzem daleko pode mną. Kiedy but dotknął pod­łoża, ode­tchnę­łam z ulgą.

– Co teraz? – zapy­ta­łam. Jakoś nie­for­tun­nie się prze­krę­ci­łam i zna­la­złam się twa­rzą do klifu, przy­ci­śnięta pier­sią do skały, obcasy butów zawi­sły w powie­trzu. – Co mam robić?

– Idź nor­mal­nie – pora­dził. – Albo powoli się prze­su­waj. Sta­raj się o tym nie myśleć.

Patrzy­łam na niego kilka kro­ków przede mną. Uśmie­chał się. Widzia­łam zaczątki zmarsz­czek wokół oczu, dołeczki w policz­kach. Wycią­gnął do mnie rękę, obrączka na palcu bły­snęła w słońcu. Drugą ręką przy­trzy­my­wał się skal­nego występu nad nami, widzia­łam goły kawa­łek ciała w miej­scu, gdzie pod­ko­szu­lek wysu­nął się spod paska spodni.

Wychy­li­łam się ku niemu. I wtedy obsu­nęła mi się noga. Pamię­tam tamto wra­że­nie spa­da­nia, gdy tra­ci­łam rów­no­wagę. Pamię­tam, jak powie­trze uwię­zło mi w płu­cach, jak w panice pró­bo­wa­łam uchwy­cić się skały. Poczu­łam ude­rze­nie w plecy, gdy pew­nym ruchem przy­ci­snął mnie do klifu i prze­je­cha­łam policz­kiem po szorst­kiej skale.

– Już dobrze – powie­dział. – Nic się nie stało.

– Nie – zapro­te­sto­wa­łam. – To nie­bez­pieczne. Nie powin­ni­śmy tu wcho­dzić.

Twarz mnie pie­kła, bolały kolana po kon­tak­cie ze skalną ścianą.

– Nic ci nie będzie – uspo­ka­jał mnie. – Obie­cuję. Dasz radę.

Potrzą­snę­łam głową.

– No dobrze – ustą­pił. – W porządku. Nie dener­wuj się. Powoli się wyco­faj.

Ostroż­nie poko­na­łam kil­ka­na­ście cen­ty­me­trów dzie­lące mnie od tra­wia­stej ścieżki.

– Pój­dziesz tam­tędy – powie­dział. – Zgoda?

Kiw­nę­łam głową. Dotknę­łam policzka, myśla­łam, że krwa­wię, ale odję­łam czy­ste palce.

– Okej – rzu­cił. – Spo­tkamy się na górze.

Ski­nę­łam głową, a on już wspi­nał się na klif.

Wiem, powie­dzia­łam, że wszę­dzie poszła­bym za nim, i to prawda. Jed­nak coś w jego odwa­dze kłó­ciło się z moim wro­dzo­nym lękiem. I cho­ciaż się sta­ra­łam, ten lęk cza­sami brał górę. Wybra­łam bez­piecz­niej­szy szlak i po paru minu­tach spo­tka­li­śmy się na szczy­cie.

Gdy­bym wtedy wie­działa, że czeka nas tylko kilka wspól­nych mie­sięcy, wykrze­sa­ła­bym w sobie odwagę, żeby spę­dzić z nim tam­tych kilka minut.

Z per­spek­tywy czasu zwią­zek z Jona­tha­nem wydaje mi się nazna­czony jakąś tra­giczną iro­nią. Pozna­li­śmy się na skrawku wiel­kiego mia­sta i to miej­sce stało się sym­bo­lem naszej miło­ści, naszego wspól­nego życia do czasu, kiedy dokład­nie w tym samym miej­scu zakoń­czył się nasz zwią­zek. Zako­cha­li­śmy się w sobie na rogu Oxford Street i feral­nie wła­śnie tam Jona­thana spo­tkała śmierć. O tam­tym dniu mogę powie­dzieć o wiele wię­cej niż o dniu, kiedy się pozna­li­śmy. Przez wiele tygo­dni prze­su­wały mi się przed oczami ponure slajdy, cała sekwen­cja, która dopro­wa­dziła do jego śmierci. Na­dal mam ją pod powie­kami.

Jona­than po raz pierw­szy biegł w Mara­to­nie Lon­dyń­skim. Pro­gnozy ostrze­gały przed desz­czem ze śnie­giem i pory­wi­stym wia­trem. Ale on był pod­eks­cy­to­wany. Tre­no­wał od wio­sny; przy­wykł do bie­ga­nia w desz­czu, więc się nie przej­mo­wał.

Tam­tego ranka trudno go było okieł­znać, nie mógł usie­dzieć w jed­nym miej­scu, traj­ko­tał o wszyst­kim i o niczym, zara­żał mnie swoją ner­wo­wo­ścią. Żyli­śmy zwy­czaj­nie. Nasze poranki to ter­kot budzika, kawa, śnia­da­nie, prysz­nic, szu­ka­nie klu­czy, wycho­dze­nie z domu na ostat­nią minutę, stały krze­piący rytm codzien­no­ści.

Chcia­łam dzie­lić z nim jego suk­ces, uda­łam się więc pro­sto na Mall. Wiele godzin sta­łam za meta­lową barierką, ledwo świa­doma upływu czasu. Atmos­fera była eks­ta­tyczna, pod­nie­ce­nie i ner­wo­wość paro­wały z ota­cza­ją­cego mnie tłumu. Pierwsi, jakby w ogóle nie byli zmę­czeni wysił­kiem, prze­mknęli eli­tarni bie­ga­cze, krótko po nich prze­bie­gło kilku męż­czyzn, a potem kilka kobiet i chwilę póź­niej para w kostiu­mach dino­zau­rów z twa­rzami mokrymi od potu.

Jona­than posta­no­wił zmie­ścić się w cza­sie poni­żej trzech godzin i nie wąt­pi­łam, że osią­gnie cel. Prze­biegł obok miej­sca, gdzie sta­łam, w pięć­dzie­sią­tej pierw­szej minu­cie trze­ciej godziny i trzy minuty póź­niej prze­kro­czył linię mety.

Ja ni­gdy nie odno­si­łam spek­ta­ku­lar­nych suk­ce­sów. Wciąż ciężko pra­co­wa­łam, ale raczej się nie wyróż­nia­łam. Zawsze uczest­ni­czy­łam, ni­gdy nie wygry­wa­łam. A Jona­than tak, Jona­than wygry­wał. Prze­kra­czał nawet wła­sne wyśru­bo­wane rekordy.

Dla­tego wcale nie byłam zasko­czona, kiedy ogło­szono go milio­no­wym uczest­ni­kiem biegu, licząc od pierw­szego Mara­tonu Lon­dyń­skiego w 1981 roku, i z tej oka­zji tele­wi­zja BBC News prze­pro­wa­dziła z nim wywiad. Pod­czas imprez spor­to­wych to on zawsze stał za kamerą, krę­cił różne mate­riały dla kana­łów infor­ma­cyj­nych i spor­to­wych, ale tam­tego dnia sam odpo­wia­dał na pyta­nia z ogrom­nym wdzię­kiem i skrom­no­ścią. Pomy­śla­łam nawet, że może powi­nien się zasta­no­wić nad zmianą zawodu i sta­nąć po dru­giej stro­nie kamery.

Po wywia­dzie wybra­li­śmy się do Wind­sor Castle na szyb­kiego drinka dla uczcze­nia jego suk­cesu.

Ni­gdy tam nie dotar­li­śmy.

Kiedy ze sta­cji metra na Oxford Cir­cus szli­śmy w stronę wąskiej bru­ko­wa­nej uliczki, pijany kie­rowca nie wyha­mo­wał przed przej­ściem dla pie­szych i potrą­cił mojego męża.

Pamię­tam, jak leżał na ple­cach na bruku z nogą zgiętą w kola­nie pod nie­na­tu­ral­nym kątem. Oczy miał zamknięte, jakby spał, i prze­chy­loną głowę z pod­bród­kiem opar­tym na piersi. Na­dal był w czar­nych spoden­kach i w żół­tej obci­słej koszulce. Ple­cak leżał odrzu­cony jakiś metr czy dwa od niego, kawa­łek cien­kiej folii, którą roz­dano zawod­ni­kom, wysta­wał spod zamka. Butelka z wodą powoli sto­czyła się do kra­węż­nika.

Gro­ma­dził się tłum, rowe­rzy­ści i piesi, tylko tak­sów­karz zastygł za kie­row­nicą.

Jona­than też zastygł, dziw­nie nie­ru­chomy, usztyw­niony i jakoś zbyt spo­kojny, aby to wyglą­dało na sen. Kałuża krwi poja­wiła się przy policzku i spły­wała pod ciało.

Pamię­tam przy­jazd ambu­lansu, zaha­mo­wał tuż przy nas z wyciem syreny. Syrena szybko uci­chła; wrył mi się w pamięć nagły brak ogłu­sza­ją­cego hałasu, tylko świa­tła cią­gle pul­so­wały: czer­wone, nie­bie­skie, czer­wone, nie­bie­skie. Dwoje ratow­ni­ków w zie­lo­nych kom­bi­ne­zo­nach wysko­czyło ze środka i bie­gnąc, wykrzy­ki­wało coś do sie­bie ponad maską karetki. Wszystko działo się jakby w zwol­nio­nym tem­pie; ratow­niczka nakła­dała białe latek­sowe ręka­wiczki, naj­pierw na prawą, potem na lewą dłoń, nacią­ga­jąc je po kolei na palce. Z ramie­nia zwi­sała jej torba. Nie wia­domo skąd poja­wiła się poli­cjantka w kape­lu­szu; na­dal widzę, jak gestem daje znak ludziom, żeby zro­bili przej­ście: odsuń­cie się, pro­szę, rozejdź­cie, tu nie ma nic do oglą­da­nia.

Ratow­nicy krzą­tali się przy nas, zba­dali Jona­tha­nowi puls, wodzili rękami po ciele, roz­cięli koszulkę, świe­cili latarką w oczy.

– Gdyby pani tak… – zwró­ciła się do mnie kobieta, odsu­nę­łam się więc i przy­sia­dłam na pię­tach. Uni­formy ratow­ni­ków co rusz odsła­niały reflek­tory ambu­lansu i raziło mnie świa­tło. Przy­mknę­łam powieki i poczu­łam pod nimi wil­goć.

Uło­żyli na noszach dziwny okryty pla­sti­kiem kształt i wsu­nęli do ambu­lansu. Poje­cha­li­śmy uli­cami Lon­dynu na połu­dnie do St Geo­rge’s Hospi­tal. Towa­rzy­szył nam radio­wóz, a poli­cjantka, na­dal w kape­lu­szu, pod­trzy­mała mnie za łokieć, gdy wycho­dzi­łam z ambu­lansu, i usia­dła ze mną w pocze­kalni. Kazała mi oddy­chać: nabrać powie­trza przez usta, licząc do sze­ściu, przy­trzy­mać je przez sześć sekund i wypu­ścić powoli, też licząc do sze­ściu. Potem poszła, zosta­łam sama i cią­gle cze­ka­łam. Było już ciemno, kiedy lekarz zapro­sił mnie do sąsied­niego pomiesz­cze­nia, żeby powie­dzieć to, co już wie­dzia­łam, potwier­dzić, że Jona­than nie żyje.

Zapro­po­no­wał, że zadzwoni po kogoś z moich zna­jo­mych, nawet nie koja­rzę, czy go o to pro­si­łam. Wyszłam ze szpi­tala, zatrzy­ma­łam tak­sówkę i wyre­cy­to­wa­łam adres miesz­ka­nia na Vau­xhall. Kiedy tam doje­cha­łam, trzech mło­dych męż­czyzn w krót­kich spoden­kach i w spor­to­wych koszul­kach ze zło­tymi meda­lami zwy­cięz­ców mara­tonu na szyi sie­działo przy sto­liku przed pubem nad rzeką. Poczu­łam, jak wielka bańka roz­sa­dza mi pierś. Zoba­czy­łam sie­dzą­cego z nimi Jona­thana, on też był w krót­kich spoden­kach i w spor­to­wej koszulce, z meda­lem na szyi i świę­to­wał zwy­cię­stwo. Żółć pode­szła mi do gar­dła, prze­łknę­łam ślinę, bo prze­cież to nie działo się naprawdę, a ja umia­łam sobie przy­po­mnieć, co mam robić i jak być sobą w tej chwili.

Usia­dłam oparta ple­cami o wej­ście do budynku i wyobra­zi­łam sobie, jak pod­nosi się z jezdni, roz­ciera łok­cie, strze­puje dło­nią dro­binki asfaltu z piersi. Jest w szoku i chyba się zło­ści, pod pra­wym okiem, w miej­scu ude­rze­nia, ma małe roz­cię­cie, ale poza tym nic mu nie jest: cho­dzi, mówi, rusza się, żyje. Zaci­snę­łam powieki i zoba­czy­łam jego przy­dłu­gie włosy, ramiona sple­cione na piersi, lekko spi­cza­sty pod­bró­dek, piegi na mostku nosa po godzi­nach bie­ga­nia na słońcu.

Chwy­ciły mnie tor­sje. To mrzonki – nie ma małej ranki pod okiem, przy­dłu­gich wło­sów, pie­gów, nie będzie kolej­nych godzin spę­dzo­nych na bie­ga­niu – ni­gdy wię­cej go nie zoba­czę, nikt go nie zoba­czy, a to za trudne, wręcz nie­moż­liwe, żeby się działo naprawdę.