MENU
Nasze ceny
Przeczytaj fragment on-line
Produkt niedostępny.
Może zainteresuje Cię
![]()
Siła ziół - ebook
Lawendowy olejek do masażu relaksacyjnego, syrop z tymianku na suchy kaszel,kojący napar z dziurawca i mięty – dbanie o zdrowie jest prostsze, niż myślisz!
W tej książce znajdziesz podpowiedzi, jak na własnym parapecie lub w skrzynce na balkonie wyhodować rośliny, które poprawią jakość twojego życia.
Nauczysz się, jak przygotowywać skuteczne napary, maści i ziołowe preparaty na najczęstsze dolegliwości.
Dowiesz się, jak dzięki prostym rozwiązaniom wyeliminować parabeny, konserwanty, produkty ropopochodne, SLS, PEG, barwniki i inne szkodliwe substancje.
Czujesz, że Twojemu zdrowiu i urodzie nie służą suplementy diety, drogie leki i nafaszerowane chemią kosmetyki?
Chcesz zwolnić i znaleźć się bliżej natury?
Nie godzisz się na kompromisy, jednak nie wiesz, od czego zacząć?
ODKRYJ SIŁĘ ZIÓŁ!
| Kategoria: | Podróże |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-240-8339-8 |
| Rozmiar pliku: | 27 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
WSTĘP
Wstęp
Rośliny od zawsze pomagały w leczeniu zarówno ciała, jak i ducha, ale zdaje się, że na jakiś czas o tym zapomnieliśmy. Dziś wracają do łask.
Fitoterapia, czyli wykorzystywanie surowców i przetworów roślinnych oraz wyodrębnionych z nich substancji czynnych w kuracjach leczniczych i profilaktycznych, staje się nie tylko coraz bardziej popularna, ale wręcz konieczna.
Przyzwyczailiśmy się do życia instant – żyjemy szybko, oczekujemy natychmiastowych efektów, korzystamy z najprostszych rozwiązań, a problemy staramy się w najlepszym wypadku przypudrowywać. Również te związane ze zdrowiem. Nawet najlżejsze przeziębienia leczymy, łykając suplementy diety i leki, nierzadko w ilościach przekraczających zalecenia producenta. Mają zadziałać i koniec. Nie zastanawiamy się, jak te wszystkie preparaty wpływają na nasze ciała, jakie są długofalowe efekty ich stosowania, tylko cieszymy się, mogąc błyskawicznie pozbyć się dolegliwości. Inną sprawą jest finansowa strona tych szybkich rozwiązań problemów zdrowotnych. Preparaty zwalczające objawy grypy i przeziębienia, tabletki witaminowe czy suplementy diety często kosztują krocie. A my szczodrą ręką wydajemy pieniądze na te tymczasowe rozwiązania.
Naturalną odpowiedzią na życie w biegu jest ruch _slow life_. Niestety, znamy go głównie ze stylizowanych zdjęć w portalach społecznościowych i z poradników _know-how_ proponujących zmianę myślenia i przeorganizowanie całego życia w duchu _slow_. Oczywiście chcielibyśmy rzucić wszystko i wyjechać w Bieszczady. Hodować owce, pleść wianki i czytać poezję przy świecach – tak w końcu wygląda idealna powszedniość, prawda? W praktyce niezwykle trudno pogodzić życie w duchu _slow_ z prozą codzienności: praca, rachunki, obowiązki domowe, góra spraw do załatwienia. Nie mamy czasu, by złapać oddech. Znów nie udało się wyjechać w Bieszczady, nawet na weekend.
Nie zamartwiaj się tym. Na początek wybierz kilka elementów tej _slow_ układanki. Proponuję zacząć od ziół. Dlaczego? Bo nawet nie zauważysz, kiedy – małymi krokami, przy użyciu kilku doniczek na parapecie i kilku słoików z ziołowym suszem na półce – wprowadzisz do swojej codzienności odrobinę prostoty i spokoju. Nie musisz reorganizować całego życia ani drastycznie zmieniać przyzwyczajeń! Surowce, które będą ci potrzebne, masz w zasięgu ręki. Podczas jednego spaceru możesz zebrać rośliny lecznicze, a potem w wolnej chwili przygotować z nich proste preparaty. Doniczki z ziołami kupisz w markecie po drodze z pracy. Możesz też zamówić gotowe sadzonki w internecie i zaczekać, aż kurier przywiezie ci je prosto do domu. Jeśli wysiejesz nasiona, które są powszechnie dostępne, i nie zapomnisz ich podlewać, wkrótce będziesz cieszyć się własnym ogródkiem ziołowym.
Przepisy, które podaję w tej książce, są bardzo proste. Większość preparatów przygotujesz dosłownie w pół godziny, później wystarczy tylko poczekać, a nastawy zrobią się same. Stosowanie ziół w życiu codziennym nie powinno i nie musi być skomplikowane.
Jeśli jesteś w ciąży, bezwzględnie zapytaj lekarza, czy zioła, które chcesz stosować, nie zaszkodzą tobie i dziecku. Jest kilka roślin, których zdecydowanie nie poleca się ciężarnym. Wystrzegaj się zwłaszcza surowców olejkowych! Uważaj na żeń-szeń, kruszynę, rutę, tymianek, bazylię, krwawnik, jałowiec, aloes, piołun i… pietruszkę.
Ziołolecznictwo nie może być kaprysem. Korzystanie z dobrodziejstw ziół, zarówno dla zdrowia, jak i dla urody, jest na ogół bezpieczne, musisz jednak uważać, jakie zioło, w jakich ilościach i na jaką przypadłość stosujesz. Jeśli cierpisz na jakiekolwiek schorzenie i przyjmujesz leki – koniecznie skonsultuj z lekarzem ewentualne wsparcie terapii ziołami. Substancje czynne obecne w preparatach zielarskich mogą kolidować z tymi w lekach i doprowadzić do powikłań zdrowotnych. Obowiązkowo przedyskutuj też z lekarzem włączenie ziół do swojej diety.
Zacznij od małych kroków, a nawet nie zauważysz, kiedy za pomocą kilku najpopularniejszych ziół poprawisz jakość swojego życia.Napary
Napar jest podstawową i najprostszą formą przetworzenia surowca zielarskiego. Wystarczy, że zalejesz wrzątkiem odpowiednią ilość rozdrobnionych ziół – liści, kwiatów czy ziela, nakryjesz naczynie i odstawisz na kilka lub kilkanaście minut. Uwaga! Nie gotujesz ziół, zalewasz je tylko wrzątkiem i pozwalasz zawartym w nich związkom czynnym powoli rozpuszczać się w wodzie. Pamiętaj jednak, że napary są nietrwałe i szybko tracą swoje lecznicze właściwości. Dlatego najlepiej wypij je tego samego dnia, a jeśli przygotowujesz napar jako bazę kosmetyku – przechowuj go w lodówce w zamkniętym pojemniku.
Odwary
Odwar od naparu różni się tym, że zioła się gotuje. Najpierw rozdrobniony surowiec zalewa się letnią lub ciepłą wodą, a następnie doprowadza całość do wrzenia i gotuje przez kilka lub kilkanaście minut. Odwary nie są lepsze od naparów – po prostu tę metodę stosuje się w przypadku ziół, które mają grubsze liście i łodygi, więc związki czynne w nich zawarte trudniej rozpuszczają się w wodzie. Odwary o wiele lepiej sprawdzają się również, gdy korzystamy z korzeni, pędów i kory. Podobnie jak w przypadku naparów, odwar najlepiej zużyć tego samego dnia, a przygotowany w celach kosmetycznych należy przechowywać w lodówce.
Jeśli lubisz, i do odwaru, i do naparu możesz dodać miodu. Pamiętaj jednak, żeby nie robić tego, gdy płyn jest gorący. Najpierw trzeba go odcedzić i przestudzić.
Maceraty wodne
W tym przypadku substancje czynne rozpuszczają się w zimnej wodzie. Maceraty wodne najlepiej sprawdzają się w przypadku ziół zawierających śluzy. Grubo rozdrobniony surowiec zielarski lub całe nasiona należy włożyć do słoika, zalać do pełna zimną, przegotowaną wodą, zakręcić i zostawić na kilkanaście godzin w temperaturze pokojowej. Zioła powinny napęcznieć. Może się zdarzyć, że będziesz musiała nieco podgrzać macerat, ale zrób to tylko w przypadku twardych części rośliny. Jeśli po kilkunastu godzinach macerowane zioła w ogóle nie spęczniały lub spęczniały bardzo nieznacznie, wtedy krótko podgrzej preparat i odstaw jeszcze na kilka godzin. Uważaj jednak, żeby nie doprowadzić do wrzenia. Właściwości wodnych wyciągów z ziół są niestety nietrwałe, dlatego najlepiej – po przecedzeniu – zużyć maceraty w dniu przygotowania.
Maceraty olejowe
Oleje roślinne są znakomitym nośnikiem związków czynnych pozyskiwanych z ziół, niezależnie od tego, czy macerujesz zioła świeże, czy suszone. Jeśli używasz suszonych, po prostu dodaj ich trochę więcej, niż podczas macerowania świeżych.
Jak zrobić taki macerat? To niezwykle proste:
- Przygotuj zioła: świeże drobno posiekaj, suche rozkrusz w moździerzu.
- Skrop je odrobiną alkoholu – co najmniej 40-procentowego. Dzięki temu do oleju przeniknie więcej substancji czynnych.
- Wsyp zioła do słoiczka (powinny zajmować mniej więcej trzy czwarte naczynia), ale nie upychaj ich ciasno.
- Zalej je olejem roślinnym dobrej jakości. Olej powinien całkowicie zakryć zioła, a te mają swobodnie pływać (dlatego uważaj, żeby nie przesadzić z ilością surowca). Jeśli olej nie przykryje dokładnie wszystkich ziół, mogą zacząć pleśnieć.
- Zioła w oleju podgrzewaj w kąpieli wodnej. Dla świeżych ziół to o tyle ważne, że gorący – ale nie wrzący! – olej zabije bakterie odpowiedzialne za proces gnicia. Zakonserwujesz więc nim świeże zioła. Jeśli chcesz macerować w ten sposób suche zioła, wystarczy, że podgrzejesz olej do około 40–50 stopni Celsjusza. Temperatura sprawi, że substancje czynne z suszu szybciej przenikną do oleju, a macerat zachowa ziołowy zapach.
- Słoik z maceratem zakręć i odstaw na tydzień, choć możesz nawet trochę krócej. Codziennie nim wstrząsaj. W ten sposób zioła będą przez cały czas pracowały w oleju, a co najważniejsze – nie dopuścisz do rozwoju bakterii.
- Kiedy macerat będzie gotowy, przelej go przez gazę, a zioła odciśnij. Następnie jeszcze raz odcedź płyn – żeby się upewnić, że całkowicie oddzieliłaś olej od surowca. I gotowe!
Macerat przechowuj w lodówce lub w chłodnym miejscu. Nie wystawiaj go na słońce.
Zużyj w ciągu dwóch–trzech miesięcy. Jeśli zależy ci na trwałości preparatu, możesz dodać odrobinę witaminy E w płynie. Jest naturalnym konserwantem, a jej właściwości przeciwutleniające wyjdą twojemu maceratowi na dobre.
Możesz też macerować zioła w oleju na zimno, ale do tego lepiej nadaje się suszony surowiec. Skrop go alkoholem, przełóż do słoika i zalej zimnym olejem. Odstaw w ciepłe miejsce na 2–3 tygodnie i pozwól ziołom powoli pracować. Nie zapomnij codziennie wstrząsać słoikiem. Po tym czasie przelej macerat przez gazę – w tym wypadku wystarczy tylko raz – i już! Jest gotowy do użycia. Podobnie jak macerat robiony na ciepło, ten również można przechowywać w lodówce do trzech miesięcy.
Wyciągi olejowe z ziół mają bardzo szerokie zastosowanie. W zależności od zioła, którego użyjesz, maceraty nadają się do robienia okładów, kompresów i masaży – zarówno zdrowotnych, jak i relaksacyjnych. Niektóre preparaty są przydatne w pielęgnacji twarzy, włosów i skóry głowy. Są też takie, które idealnie sprawdzą się w kuchni – do smażenia, zapiekania i sałatek.
Syropy
Syropy, podobnie jak wyciągi olejowe, właściwie robią się same. To po prostu wyciągi z surowców ziołowych w cukrze lub miodzie. Syrop możesz przygotować nieomal z każdego zioła, warto się zastanowić, do czego chcesz go użyć. Dobrze sprawdzają się syropy z ziół, które w swoim składzie mają związki śluzowe. Po połączeniu z cukrem lub miodem wiele ziół sprawdza się jako środek powlekający w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych.
Są też syropy, które usprawnią trawienie, wydalanie moczu lub wydzielanie żółci. Wystarczy wybrać odpowiednie zioło i przeprowadzić domową kurację. Niektóre syropy sprawdzają się rozpuszczone w wodzie lub dodane do herbaty, ale pamiętaj, że wlane do zbyt gorącego płynu stracą sporą część swoich zdrowotnych właściwości.
Aby prawidłowo przygotować syrop, zwróć uwagę na proporcje składników. Powinny być zmieszane w stosunku 1 : 1,8, co oznacza, że na jedną część płynu będziesz potrzebować 1,8 części cukru lub miodu. Syropy powinno się przygotowywać na gorąco, dlatego jeśli robisz syrop na miodzie, użyj miodu płynnego i po prostu połącz go z mocnym, ciepłym naparem ziołowym. W ten sposób zachowasz wartości odżywcze miodu.
Jeśli przygotowujesz syrop z cukrem, wsyp go do garnka i zalej wyciągiem ziołowym. Całość podgrzewaj i mieszaj aż do całkowitego rozpuszczenia cukru. Gorący syrop od razu przelej do ciemnej butelki, aby ochronić go przed światłem.
Do butelki z gotowym syropem możesz dodać odrobinę spirytusu – po prostu wlej kilka kropel i zakręć, nie mieszając. W ten sposób przedłużysz trwałość mikstury.
Soki
Soki ziołowe przygotowuje się tak samo jak soki z warzyw i owoców: wyciska się je w wyciskarce. Na ogół wymaga to przygotowania dużej ilości surowca.
Picie soku z ziół niesie z sobą niebezpieczeństwo przekroczenia normy spożycia któregoś ze związków czynnych. Można się łatwo zatruć. DLATEGO ZAWSZE SPRAWDZAJ, ILE CZYSTEGO SOKU Z DANEGO ZIOŁA MOŻESZ WYPIĆ, I ZAWSZE ROZCIEŃCZAJ SOK WODĄ. Nie pij go też od razu, tylko małymi porcjami.
Nalewki i intrakty
To alkoholowe wyciągi z surowców zielarskich. Do ich przygotowania używa się ciepłego lub zimnego alkoholu – w zależności od zawartości składników aktywnych w zielu.
Nalewki przyrządza się na zimno. To najprostsza metoda. Możesz je przygotować zarówno ze świeżych, jak i z suszonych ziół.
Jeśli chcesz przygotować nalewkę, najlepiej użyj do tego 40–70-procentowego alkoholu etylowego. Potrzebne stężenie uzyskasz, łącząc go w odpowiednich proporcjach z wodą. Jeśli przygotowujesz nalewkę z roślin działających słabiej, stosunek surowca do alkoholu powinien wynosić 1 : 5, czyli na jedną część ziela użyj pięciu części alkoholu. W przypadku ziół o silniejszym działaniu zastosuj proporcję 1 : 10. Zakręć butelkę i odstaw w ciemne miejsce na siedem do dziesięciu dni, w zależności od przepisu.
Możesz też podzielić alkohol, którym zalejesz zioła, na dwie części. Większą (około trzech czwartych potrzebnej ilości) wymieszaj z surowcem zielarskim i odstaw do maceracji. Pozostałą część dodaj po kilku dniach. Dzięki temu wypłuczesz z ziół resztki substancji czynnych, sprawiając, że w nalewce znajdzie się większa ich ilość. Po dolaniu reszty alkoholu ponownie zakręć butelkę i odstaw jeszcze na kilka dni w ciemne miejsce.
Aby przygotować intrakt, czyli alkoholaturę, zawsze używaj świeżych ziół.
Podgrzanie alkoholu do 80 stopni Celsjusza unieczynnia enzymy i wydobywa więcej związków czynnych z niektórych świeżych ziół – na przykład z melisy czy szałwii. Metoda przygotowania różni się oczywiście koniecznością podgrzania alkoholu, natomiast proporcje składników pozostają takie same: 1 : 5 dla ziół o słabszym działaniu i 1 : 10 dla tych o działaniu silniejszym.
Podgrzany alkohol połącz z surowcem zielarskim i przelej do butelki. Zakręć ją i przechowuj w ciemnym miejscu – tak samo jak w przypadku nalewki – siedem do dziesięciu dni, w zależności od przepisu.
Wina ziołowe
To bardzo prosty sposób na uzyskanie alkoholowego wyciągu z ziół. Najlepiej używaj wytrawnych win. Przed zalaniem ziół podgrzej nieco trunek.
Ziołowe wina robi się tak samo jak maceraty olejowe. Przygotowany surowiec zielarski zalewasz alkoholem, odcinasz dopływ tlenu i codziennie wstrząsasz naczyniem. Na koniec odcedzasz wino i gotowe. Jeśli smak trunku nie będzie ci odpowiadał, możesz dodać do niego miodu lub syropu (także owocowego).
Warto raz na jakiś czas przeprowadzić kurację winem ziołowym. Pamiętaj jednak, że to kuracja i jeden niewielki kieliszek dziennie przyjmowany w określonym przedziale czasowym naprawdę wystarczy.
Olejki eteryczne
Olejki eteryczne pozyskiwane z roślin leczniczych uzyskuje się metodami inżynieryjnymi w laboratoriach. Gotowe olejki są powszechnie dostępne. Najłatwiej i najszybciej zamówisz je przez internet, znajdziesz także w sklepach zielarskich, z naturalnymi kosmetykami, w aptekach i dobrych drogeriach. Zwróć jednak uwagę na to, by kupić olejki eteryczne dobrej jakości. Są one pozyskiwane naturalnie i nie zawierają sztucznych dodatków. Są też niestety droższe, ale w tym przypadku nie warto oszczędzać! Olejki zapachowe są skomponowane ze sztucznych składników i nie zawierają związków czynnych, na których nam zależy.
Warto je mieć i wzbogacać nimi skład domowych kosmetyków. Znakomicie sprawdzają się jako dodatek do olejku do masażu, a także podgrzewane w domowych kominkach zapachowych. W zależności od zioła wykazują bardzo różne właściwości. W większości przypadków stosuje się je do pielęgnacji skóry i aromaterapii.
Wiesz, jak prawidłowo stosować olejki? Przede wszystkim zawsze używaj olejków eterycznych – nie zapachowych. Pamiętaj też, że wystarczy naprawdę minimalna ilość tych substancji, na przykład w kominkach zapachowych to dwie–trzy krople.
Jeśli stosujesz olejki na skórę, najpierw zrób test uczuleniowy. Nigdy nie używaj do pielęgnacji nierozcieńczonych olejków! Przed nałożeniem na ciało musisz połączyć je z olejem bazowym, najlepiej kokosowym, lnianym, migdałowym lub z pestek winogron. Oleje znajdziesz w większości sklepów spożywczych. Są powszechnie znane i stosowane – przede wszystkim w kuchni, warto jednak pamiętać o ich kosmetycznym potencjale. Zwróć jednak uwagę na jakość produktów. Jeśli zdecydujesz się na olej kokosowy, wybierz nierafinowany, który tłoczony na zimno zachowuje więcej korzystnych dla zdrowia związków czynnych.
Pamiętaj, że olejków nie powinny stosować kobiety w ciąży oraz małe dzieci.
Warunkiem właściwego korzystania z dobroczynnego wpływu roślin leczniczych jest ich regularne stosowanie. Oczywiście istnieją preparaty, które działają doraźnie (korzystasz z tej wiedzy na co dzień, na przykład instynktownie wybierając napar z mięty po zbyt obfitym posiłku). Dotyczy to głównie ziół, które działają rozkurczowo. Jednak w przypadku większości roślin potrzeba czasu, żeby można było dostrzec efekty ich działania. Tym właśnie zioła różnią się od popularnych tabletek na różne dolegliwości. Za ekspresowe tempo sporo się płaci, a długofalowe efekty takich farmakologicznych kuracji nie zawsze są zadowalające.
Decydując się na zioła, nie zniechęcaj się, jeśli dwa razy zaaplikujesz sobie napar lub odwar i nie odczujesz wyraźnej zmiany. Zioła zwykle nie działają objawowo. Potrzebują trochę czasu, żeby poprawić funkcjonowanie twojego organizmu. Na ogół jednak nie będziesz zbyt długo czekać na efekty. Po kilku tygodniach stosowania odpowiednich ziół, zwłaszcza wewnętrznie, odczujesz wyraźną poprawę pracy układu wydalniczego (w tym nerek) i odpornościowego. Równocześnie zauważysz pozytywne zmiany w kondycji skóry – oczyszczenie organizmu z toksyn wyraźnie wpłynie na twoją cerę. Znikną wypryski i inne niedoskonałości, skóra będzie wyraźnie odświeżona i rozświetlona.
Na następnych stronach znajdziesz przepisy na preparaty ziołowe przydatne przy popularnych dolegliwościach. Wszystkie mieszanki przygotujesz szybko i z łatwo dostępnych składników.
Korzystając z nich, łatwo sporządzisz różnego rodzaju ziołowe mikstury, za pomocą których wspomożesz swoje ciało w walce z problemami. W gruncie rzeczy możesz potraktować te receptury trochę jak instruktaż DIY i na podstawie wybranego przepisu stworzyć własny, w którym wykorzystasz zioło najlepiej odpowiadające twoim potrzebom.
Nie ma chyba w fitoterapii takiej rośliny, która działałaby tylko w jeden sposób. Dlatego najlepiej będzie, jeśli zapoznasz się z omówieniem popularnych ziół i wybierzesz dla siebie kilka tych, których właściwości chcesz wykorzystać. Przygotuj odpowiednie dla siebie maceraty olejowe i wyciągi alkoholowe, regularnie pij napary i używaj ziół w domowej kosmetyce. Skuteczność działania ziół kryje się w ich regularnym stosowaniu oraz odpowiedniej dawce rozsądku.ABC doboru ziół
Zioła wspomagające pracę układu sercowo-naczyniowego
wzmacniające pracę serca
głóg, konwalia
regulujące ciśnienie krwi
czosnek niedźwiedzi, głóg, jemioła, rozchodnik, serdecznik
wzmacniające naczynia krwionośne – przeciwzakrzepowe
czarny bez, dziurawiec, jarzębina, kasztanowiec, koniczyna, nostrzyk, ruta
przeciwkrwotoczne
dąb, kalina, kasztanowiec, krwawnik, pokrzywa, rdest ptasi, skrzyp
obniżające poziom cukru we krwi
dziewanna, jarzębina, kozieradka, mniszek lekarski, pokrzywa, rdest ptasi
Zioła wspomagające pracę układu wydalniczego i pokarmowego
wspomagające trawienie
aloes, arcydzięgiel, babka lancetowata, czosnek, jałowiec, krwawnik, lawenda, len, lubczyk, macierzanka, mięta, mniszek lekarski, pietruszka, rozmaryn, szałwia, tymianek
poprawiające przemianę materii
aloes, brzoza, czosnek, jemioła, jeżyna, kminek, lipa, len, łopian, pokrzywa, rdest, stokrotka, skrzyp
żółciopędne
aloes, dziurawiec, glistnik jaskółcze ziele, hyzop, jałowiec, kminek, kruszyna pospolita, łopian, mięta, mniszek lekarski, nagietek
moczopędne
arcydzięgiel, bazylia, brzoza, chaber, czarny bez, jałowiec, jarzębina, jeżyna, koniczyna, konwalia, lipa, lubczyk, łopian, mięta, mniszek, pietruszka, pokrzywa, rozchodnik, skrzyp, sosna, stokrotka
rozkurczowe
babka lancetowata, bazylia, dziurawiec, glistnik jaskółcze ziele, hyzop, kminek, krwawnik, lawenda, lubczyk, melisa, mięta, nagietek, podbiał, rumianek, ruta, sosna, tymianek
przeczyszczające
aloes, dziewanna, czarny bez, gorczyca, jeżyna, kminek, kruszyna pospolita, len, rozchodnik
przeciwbiegunkowe
babka lancetowata, dziurawiec, jasnota biała, jeżyna, kalina, kasztanowiec, malina
Zioła wspomagające odporność, leczenie grypy i przeziębienia
napotne
brzoza, czarny bez, lipa, malina, rozchodnik
wykrztuśne
babka lancetowata, dziewanna, hyzop, jasnota biała, macierzanka, pierwiosnek, podbiał, sosna, stokrotka, tymianek
przeciwbólowe
arcydzięgiel, arnika, czarny bez, jałowiec, macierzanka, mięta, nostrzyk
przeciwzapalne
arnika, babka lancetowata, bazylia, brzoza, chaber, jarzębina, kasztanowiec, koniczyna, krwawnik, lawenda, mniszek lekarski, nagietek, ogórecznik, rdest ptasi, rozmaryn, rumianek, szałwia, świetlik
przeciwbakteryjne
aloes, arcydzięgiel, babka lancetowata, brzoza, czosnek, czosnek niedźwiedzi, dąb, dziewanna, dziurawiec, glistnik jaskółcze ziele, jałowiec, kminek, macierzanka, melisa, mięta, mniszek lekarski, nagietek, rumianek, sosna, szałwia, świetlik, rozmaryn, tymianek
wzmacniające
aloes, brzoza, kozieradka
łagodzące stany zapalne gardła
arcydzięgiel, babka lancetowata, chaber, dziurawiec, krwawnik, lipa, nagietek, ogórecznik, szałwia, tymianek
Zioła wspomagające w stresie i zmęczeniu
przeciwmigrenowe
macierzanka, melisa, nostrzyk, pierwiosnek, rozmaryn, rumianek
uspokajające
arcydzięgiel, bazylia, chmiel, dziurawiec, głóg, kolendra, kozłek lekarski, lawenda, lipa, malina, melisa, mięta, nostrzyk, pierwiosnek, rozmaryn, rumianek, ruta, serdecznik, szałwia
Zioła wspomagające leczenie ran i problemów skórnych
ściągające
arnika, dąb, jeżyna, malina, stokrotka
przyspieszające gojenie ran
aloes, babka lancetowata, bazylia, dziewanna, dziurawiec, lawenda, mniszek lekarski, nagietek, nostrzyk, rdest ptasi, rumianek
łagodzące oparzenia
babka lancetowata, dziewanna, dziurawiec, krwawnik, macierzanka, rdest ptasi
zmniejszające opuchlizny i obrzęki
bazylia, koniczyna, kozieradka, len, stokrotka
Zioła przydatne przy problemach z miesiączką
bolesne miesiączkowanie
czarny bez, jasnota biała, kalina, kozłek lekarski, lubczyk, macierzanka, serdecznik
zbyt obfite krwawienia
jasnota biała, kalina, kasztanowiec, skrzyp, tasznik
Zioła wspomagające kondycję cery i włosów
łagodzące trądzik i wypryski
bazylia, brzoza, dziurawiec, jasnota biała, pokrzywa, stokrotka, tymianek
wzmacniające włosy
brzoza, czosnek niedźwiedzi, dziewanna, jarzębina, len, lipa, łopian, pokrzywa, skrzyp
Przeciwdziałające łuszczycy i łupieżowi
arcydzięgiel, brzoza, dziewanna, kozłek lekarski, łopian, pokrzywa, ruta
Wstęp
Rośliny od zawsze pomagały w leczeniu zarówno ciała, jak i ducha, ale zdaje się, że na jakiś czas o tym zapomnieliśmy. Dziś wracają do łask.
Fitoterapia, czyli wykorzystywanie surowców i przetworów roślinnych oraz wyodrębnionych z nich substancji czynnych w kuracjach leczniczych i profilaktycznych, staje się nie tylko coraz bardziej popularna, ale wręcz konieczna.
Przyzwyczailiśmy się do życia instant – żyjemy szybko, oczekujemy natychmiastowych efektów, korzystamy z najprostszych rozwiązań, a problemy staramy się w najlepszym wypadku przypudrowywać. Również te związane ze zdrowiem. Nawet najlżejsze przeziębienia leczymy, łykając suplementy diety i leki, nierzadko w ilościach przekraczających zalecenia producenta. Mają zadziałać i koniec. Nie zastanawiamy się, jak te wszystkie preparaty wpływają na nasze ciała, jakie są długofalowe efekty ich stosowania, tylko cieszymy się, mogąc błyskawicznie pozbyć się dolegliwości. Inną sprawą jest finansowa strona tych szybkich rozwiązań problemów zdrowotnych. Preparaty zwalczające objawy grypy i przeziębienia, tabletki witaminowe czy suplementy diety często kosztują krocie. A my szczodrą ręką wydajemy pieniądze na te tymczasowe rozwiązania.
Naturalną odpowiedzią na życie w biegu jest ruch _slow life_. Niestety, znamy go głównie ze stylizowanych zdjęć w portalach społecznościowych i z poradników _know-how_ proponujących zmianę myślenia i przeorganizowanie całego życia w duchu _slow_. Oczywiście chcielibyśmy rzucić wszystko i wyjechać w Bieszczady. Hodować owce, pleść wianki i czytać poezję przy świecach – tak w końcu wygląda idealna powszedniość, prawda? W praktyce niezwykle trudno pogodzić życie w duchu _slow_ z prozą codzienności: praca, rachunki, obowiązki domowe, góra spraw do załatwienia. Nie mamy czasu, by złapać oddech. Znów nie udało się wyjechać w Bieszczady, nawet na weekend.
Nie zamartwiaj się tym. Na początek wybierz kilka elementów tej _slow_ układanki. Proponuję zacząć od ziół. Dlaczego? Bo nawet nie zauważysz, kiedy – małymi krokami, przy użyciu kilku doniczek na parapecie i kilku słoików z ziołowym suszem na półce – wprowadzisz do swojej codzienności odrobinę prostoty i spokoju. Nie musisz reorganizować całego życia ani drastycznie zmieniać przyzwyczajeń! Surowce, które będą ci potrzebne, masz w zasięgu ręki. Podczas jednego spaceru możesz zebrać rośliny lecznicze, a potem w wolnej chwili przygotować z nich proste preparaty. Doniczki z ziołami kupisz w markecie po drodze z pracy. Możesz też zamówić gotowe sadzonki w internecie i zaczekać, aż kurier przywiezie ci je prosto do domu. Jeśli wysiejesz nasiona, które są powszechnie dostępne, i nie zapomnisz ich podlewać, wkrótce będziesz cieszyć się własnym ogródkiem ziołowym.
Przepisy, które podaję w tej książce, są bardzo proste. Większość preparatów przygotujesz dosłownie w pół godziny, później wystarczy tylko poczekać, a nastawy zrobią się same. Stosowanie ziół w życiu codziennym nie powinno i nie musi być skomplikowane.
Jeśli jesteś w ciąży, bezwzględnie zapytaj lekarza, czy zioła, które chcesz stosować, nie zaszkodzą tobie i dziecku. Jest kilka roślin, których zdecydowanie nie poleca się ciężarnym. Wystrzegaj się zwłaszcza surowców olejkowych! Uważaj na żeń-szeń, kruszynę, rutę, tymianek, bazylię, krwawnik, jałowiec, aloes, piołun i… pietruszkę.
Ziołolecznictwo nie może być kaprysem. Korzystanie z dobrodziejstw ziół, zarówno dla zdrowia, jak i dla urody, jest na ogół bezpieczne, musisz jednak uważać, jakie zioło, w jakich ilościach i na jaką przypadłość stosujesz. Jeśli cierpisz na jakiekolwiek schorzenie i przyjmujesz leki – koniecznie skonsultuj z lekarzem ewentualne wsparcie terapii ziołami. Substancje czynne obecne w preparatach zielarskich mogą kolidować z tymi w lekach i doprowadzić do powikłań zdrowotnych. Obowiązkowo przedyskutuj też z lekarzem włączenie ziół do swojej diety.
Zacznij od małych kroków, a nawet nie zauważysz, kiedy za pomocą kilku najpopularniejszych ziół poprawisz jakość swojego życia.Napary
Napar jest podstawową i najprostszą formą przetworzenia surowca zielarskiego. Wystarczy, że zalejesz wrzątkiem odpowiednią ilość rozdrobnionych ziół – liści, kwiatów czy ziela, nakryjesz naczynie i odstawisz na kilka lub kilkanaście minut. Uwaga! Nie gotujesz ziół, zalewasz je tylko wrzątkiem i pozwalasz zawartym w nich związkom czynnym powoli rozpuszczać się w wodzie. Pamiętaj jednak, że napary są nietrwałe i szybko tracą swoje lecznicze właściwości. Dlatego najlepiej wypij je tego samego dnia, a jeśli przygotowujesz napar jako bazę kosmetyku – przechowuj go w lodówce w zamkniętym pojemniku.
Odwary
Odwar od naparu różni się tym, że zioła się gotuje. Najpierw rozdrobniony surowiec zalewa się letnią lub ciepłą wodą, a następnie doprowadza całość do wrzenia i gotuje przez kilka lub kilkanaście minut. Odwary nie są lepsze od naparów – po prostu tę metodę stosuje się w przypadku ziół, które mają grubsze liście i łodygi, więc związki czynne w nich zawarte trudniej rozpuszczają się w wodzie. Odwary o wiele lepiej sprawdzają się również, gdy korzystamy z korzeni, pędów i kory. Podobnie jak w przypadku naparów, odwar najlepiej zużyć tego samego dnia, a przygotowany w celach kosmetycznych należy przechowywać w lodówce.
Jeśli lubisz, i do odwaru, i do naparu możesz dodać miodu. Pamiętaj jednak, żeby nie robić tego, gdy płyn jest gorący. Najpierw trzeba go odcedzić i przestudzić.
Maceraty wodne
W tym przypadku substancje czynne rozpuszczają się w zimnej wodzie. Maceraty wodne najlepiej sprawdzają się w przypadku ziół zawierających śluzy. Grubo rozdrobniony surowiec zielarski lub całe nasiona należy włożyć do słoika, zalać do pełna zimną, przegotowaną wodą, zakręcić i zostawić na kilkanaście godzin w temperaturze pokojowej. Zioła powinny napęcznieć. Może się zdarzyć, że będziesz musiała nieco podgrzać macerat, ale zrób to tylko w przypadku twardych części rośliny. Jeśli po kilkunastu godzinach macerowane zioła w ogóle nie spęczniały lub spęczniały bardzo nieznacznie, wtedy krótko podgrzej preparat i odstaw jeszcze na kilka godzin. Uważaj jednak, żeby nie doprowadzić do wrzenia. Właściwości wodnych wyciągów z ziół są niestety nietrwałe, dlatego najlepiej – po przecedzeniu – zużyć maceraty w dniu przygotowania.
Maceraty olejowe
Oleje roślinne są znakomitym nośnikiem związków czynnych pozyskiwanych z ziół, niezależnie od tego, czy macerujesz zioła świeże, czy suszone. Jeśli używasz suszonych, po prostu dodaj ich trochę więcej, niż podczas macerowania świeżych.
Jak zrobić taki macerat? To niezwykle proste:
- Przygotuj zioła: świeże drobno posiekaj, suche rozkrusz w moździerzu.
- Skrop je odrobiną alkoholu – co najmniej 40-procentowego. Dzięki temu do oleju przeniknie więcej substancji czynnych.
- Wsyp zioła do słoiczka (powinny zajmować mniej więcej trzy czwarte naczynia), ale nie upychaj ich ciasno.
- Zalej je olejem roślinnym dobrej jakości. Olej powinien całkowicie zakryć zioła, a te mają swobodnie pływać (dlatego uważaj, żeby nie przesadzić z ilością surowca). Jeśli olej nie przykryje dokładnie wszystkich ziół, mogą zacząć pleśnieć.
- Zioła w oleju podgrzewaj w kąpieli wodnej. Dla świeżych ziół to o tyle ważne, że gorący – ale nie wrzący! – olej zabije bakterie odpowiedzialne za proces gnicia. Zakonserwujesz więc nim świeże zioła. Jeśli chcesz macerować w ten sposób suche zioła, wystarczy, że podgrzejesz olej do około 40–50 stopni Celsjusza. Temperatura sprawi, że substancje czynne z suszu szybciej przenikną do oleju, a macerat zachowa ziołowy zapach.
- Słoik z maceratem zakręć i odstaw na tydzień, choć możesz nawet trochę krócej. Codziennie nim wstrząsaj. W ten sposób zioła będą przez cały czas pracowały w oleju, a co najważniejsze – nie dopuścisz do rozwoju bakterii.
- Kiedy macerat będzie gotowy, przelej go przez gazę, a zioła odciśnij. Następnie jeszcze raz odcedź płyn – żeby się upewnić, że całkowicie oddzieliłaś olej od surowca. I gotowe!
Macerat przechowuj w lodówce lub w chłodnym miejscu. Nie wystawiaj go na słońce.
Zużyj w ciągu dwóch–trzech miesięcy. Jeśli zależy ci na trwałości preparatu, możesz dodać odrobinę witaminy E w płynie. Jest naturalnym konserwantem, a jej właściwości przeciwutleniające wyjdą twojemu maceratowi na dobre.
Możesz też macerować zioła w oleju na zimno, ale do tego lepiej nadaje się suszony surowiec. Skrop go alkoholem, przełóż do słoika i zalej zimnym olejem. Odstaw w ciepłe miejsce na 2–3 tygodnie i pozwól ziołom powoli pracować. Nie zapomnij codziennie wstrząsać słoikiem. Po tym czasie przelej macerat przez gazę – w tym wypadku wystarczy tylko raz – i już! Jest gotowy do użycia. Podobnie jak macerat robiony na ciepło, ten również można przechowywać w lodówce do trzech miesięcy.
Wyciągi olejowe z ziół mają bardzo szerokie zastosowanie. W zależności od zioła, którego użyjesz, maceraty nadają się do robienia okładów, kompresów i masaży – zarówno zdrowotnych, jak i relaksacyjnych. Niektóre preparaty są przydatne w pielęgnacji twarzy, włosów i skóry głowy. Są też takie, które idealnie sprawdzą się w kuchni – do smażenia, zapiekania i sałatek.
Syropy
Syropy, podobnie jak wyciągi olejowe, właściwie robią się same. To po prostu wyciągi z surowców ziołowych w cukrze lub miodzie. Syrop możesz przygotować nieomal z każdego zioła, warto się zastanowić, do czego chcesz go użyć. Dobrze sprawdzają się syropy z ziół, które w swoim składzie mają związki śluzowe. Po połączeniu z cukrem lub miodem wiele ziół sprawdza się jako środek powlekający w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych.
Są też syropy, które usprawnią trawienie, wydalanie moczu lub wydzielanie żółci. Wystarczy wybrać odpowiednie zioło i przeprowadzić domową kurację. Niektóre syropy sprawdzają się rozpuszczone w wodzie lub dodane do herbaty, ale pamiętaj, że wlane do zbyt gorącego płynu stracą sporą część swoich zdrowotnych właściwości.
Aby prawidłowo przygotować syrop, zwróć uwagę na proporcje składników. Powinny być zmieszane w stosunku 1 : 1,8, co oznacza, że na jedną część płynu będziesz potrzebować 1,8 części cukru lub miodu. Syropy powinno się przygotowywać na gorąco, dlatego jeśli robisz syrop na miodzie, użyj miodu płynnego i po prostu połącz go z mocnym, ciepłym naparem ziołowym. W ten sposób zachowasz wartości odżywcze miodu.
Jeśli przygotowujesz syrop z cukrem, wsyp go do garnka i zalej wyciągiem ziołowym. Całość podgrzewaj i mieszaj aż do całkowitego rozpuszczenia cukru. Gorący syrop od razu przelej do ciemnej butelki, aby ochronić go przed światłem.
Do butelki z gotowym syropem możesz dodać odrobinę spirytusu – po prostu wlej kilka kropel i zakręć, nie mieszając. W ten sposób przedłużysz trwałość mikstury.
Soki
Soki ziołowe przygotowuje się tak samo jak soki z warzyw i owoców: wyciska się je w wyciskarce. Na ogół wymaga to przygotowania dużej ilości surowca.
Picie soku z ziół niesie z sobą niebezpieczeństwo przekroczenia normy spożycia któregoś ze związków czynnych. Można się łatwo zatruć. DLATEGO ZAWSZE SPRAWDZAJ, ILE CZYSTEGO SOKU Z DANEGO ZIOŁA MOŻESZ WYPIĆ, I ZAWSZE ROZCIEŃCZAJ SOK WODĄ. Nie pij go też od razu, tylko małymi porcjami.
Nalewki i intrakty
To alkoholowe wyciągi z surowców zielarskich. Do ich przygotowania używa się ciepłego lub zimnego alkoholu – w zależności od zawartości składników aktywnych w zielu.
Nalewki przyrządza się na zimno. To najprostsza metoda. Możesz je przygotować zarówno ze świeżych, jak i z suszonych ziół.
Jeśli chcesz przygotować nalewkę, najlepiej użyj do tego 40–70-procentowego alkoholu etylowego. Potrzebne stężenie uzyskasz, łącząc go w odpowiednich proporcjach z wodą. Jeśli przygotowujesz nalewkę z roślin działających słabiej, stosunek surowca do alkoholu powinien wynosić 1 : 5, czyli na jedną część ziela użyj pięciu części alkoholu. W przypadku ziół o silniejszym działaniu zastosuj proporcję 1 : 10. Zakręć butelkę i odstaw w ciemne miejsce na siedem do dziesięciu dni, w zależności od przepisu.
Możesz też podzielić alkohol, którym zalejesz zioła, na dwie części. Większą (około trzech czwartych potrzebnej ilości) wymieszaj z surowcem zielarskim i odstaw do maceracji. Pozostałą część dodaj po kilku dniach. Dzięki temu wypłuczesz z ziół resztki substancji czynnych, sprawiając, że w nalewce znajdzie się większa ich ilość. Po dolaniu reszty alkoholu ponownie zakręć butelkę i odstaw jeszcze na kilka dni w ciemne miejsce.
Aby przygotować intrakt, czyli alkoholaturę, zawsze używaj świeżych ziół.
Podgrzanie alkoholu do 80 stopni Celsjusza unieczynnia enzymy i wydobywa więcej związków czynnych z niektórych świeżych ziół – na przykład z melisy czy szałwii. Metoda przygotowania różni się oczywiście koniecznością podgrzania alkoholu, natomiast proporcje składników pozostają takie same: 1 : 5 dla ziół o słabszym działaniu i 1 : 10 dla tych o działaniu silniejszym.
Podgrzany alkohol połącz z surowcem zielarskim i przelej do butelki. Zakręć ją i przechowuj w ciemnym miejscu – tak samo jak w przypadku nalewki – siedem do dziesięciu dni, w zależności od przepisu.
Wina ziołowe
To bardzo prosty sposób na uzyskanie alkoholowego wyciągu z ziół. Najlepiej używaj wytrawnych win. Przed zalaniem ziół podgrzej nieco trunek.
Ziołowe wina robi się tak samo jak maceraty olejowe. Przygotowany surowiec zielarski zalewasz alkoholem, odcinasz dopływ tlenu i codziennie wstrząsasz naczyniem. Na koniec odcedzasz wino i gotowe. Jeśli smak trunku nie będzie ci odpowiadał, możesz dodać do niego miodu lub syropu (także owocowego).
Warto raz na jakiś czas przeprowadzić kurację winem ziołowym. Pamiętaj jednak, że to kuracja i jeden niewielki kieliszek dziennie przyjmowany w określonym przedziale czasowym naprawdę wystarczy.
Olejki eteryczne
Olejki eteryczne pozyskiwane z roślin leczniczych uzyskuje się metodami inżynieryjnymi w laboratoriach. Gotowe olejki są powszechnie dostępne. Najłatwiej i najszybciej zamówisz je przez internet, znajdziesz także w sklepach zielarskich, z naturalnymi kosmetykami, w aptekach i dobrych drogeriach. Zwróć jednak uwagę na to, by kupić olejki eteryczne dobrej jakości. Są one pozyskiwane naturalnie i nie zawierają sztucznych dodatków. Są też niestety droższe, ale w tym przypadku nie warto oszczędzać! Olejki zapachowe są skomponowane ze sztucznych składników i nie zawierają związków czynnych, na których nam zależy.
Warto je mieć i wzbogacać nimi skład domowych kosmetyków. Znakomicie sprawdzają się jako dodatek do olejku do masażu, a także podgrzewane w domowych kominkach zapachowych. W zależności od zioła wykazują bardzo różne właściwości. W większości przypadków stosuje się je do pielęgnacji skóry i aromaterapii.
Wiesz, jak prawidłowo stosować olejki? Przede wszystkim zawsze używaj olejków eterycznych – nie zapachowych. Pamiętaj też, że wystarczy naprawdę minimalna ilość tych substancji, na przykład w kominkach zapachowych to dwie–trzy krople.
Jeśli stosujesz olejki na skórę, najpierw zrób test uczuleniowy. Nigdy nie używaj do pielęgnacji nierozcieńczonych olejków! Przed nałożeniem na ciało musisz połączyć je z olejem bazowym, najlepiej kokosowym, lnianym, migdałowym lub z pestek winogron. Oleje znajdziesz w większości sklepów spożywczych. Są powszechnie znane i stosowane – przede wszystkim w kuchni, warto jednak pamiętać o ich kosmetycznym potencjale. Zwróć jednak uwagę na jakość produktów. Jeśli zdecydujesz się na olej kokosowy, wybierz nierafinowany, który tłoczony na zimno zachowuje więcej korzystnych dla zdrowia związków czynnych.
Pamiętaj, że olejków nie powinny stosować kobiety w ciąży oraz małe dzieci.
Warunkiem właściwego korzystania z dobroczynnego wpływu roślin leczniczych jest ich regularne stosowanie. Oczywiście istnieją preparaty, które działają doraźnie (korzystasz z tej wiedzy na co dzień, na przykład instynktownie wybierając napar z mięty po zbyt obfitym posiłku). Dotyczy to głównie ziół, które działają rozkurczowo. Jednak w przypadku większości roślin potrzeba czasu, żeby można było dostrzec efekty ich działania. Tym właśnie zioła różnią się od popularnych tabletek na różne dolegliwości. Za ekspresowe tempo sporo się płaci, a długofalowe efekty takich farmakologicznych kuracji nie zawsze są zadowalające.
Decydując się na zioła, nie zniechęcaj się, jeśli dwa razy zaaplikujesz sobie napar lub odwar i nie odczujesz wyraźnej zmiany. Zioła zwykle nie działają objawowo. Potrzebują trochę czasu, żeby poprawić funkcjonowanie twojego organizmu. Na ogół jednak nie będziesz zbyt długo czekać na efekty. Po kilku tygodniach stosowania odpowiednich ziół, zwłaszcza wewnętrznie, odczujesz wyraźną poprawę pracy układu wydalniczego (w tym nerek) i odpornościowego. Równocześnie zauważysz pozytywne zmiany w kondycji skóry – oczyszczenie organizmu z toksyn wyraźnie wpłynie na twoją cerę. Znikną wypryski i inne niedoskonałości, skóra będzie wyraźnie odświeżona i rozświetlona.
Na następnych stronach znajdziesz przepisy na preparaty ziołowe przydatne przy popularnych dolegliwościach. Wszystkie mieszanki przygotujesz szybko i z łatwo dostępnych składników.
Korzystając z nich, łatwo sporządzisz różnego rodzaju ziołowe mikstury, za pomocą których wspomożesz swoje ciało w walce z problemami. W gruncie rzeczy możesz potraktować te receptury trochę jak instruktaż DIY i na podstawie wybranego przepisu stworzyć własny, w którym wykorzystasz zioło najlepiej odpowiadające twoim potrzebom.
Nie ma chyba w fitoterapii takiej rośliny, która działałaby tylko w jeden sposób. Dlatego najlepiej będzie, jeśli zapoznasz się z omówieniem popularnych ziół i wybierzesz dla siebie kilka tych, których właściwości chcesz wykorzystać. Przygotuj odpowiednie dla siebie maceraty olejowe i wyciągi alkoholowe, regularnie pij napary i używaj ziół w domowej kosmetyce. Skuteczność działania ziół kryje się w ich regularnym stosowaniu oraz odpowiedniej dawce rozsądku.ABC doboru ziół
Zioła wspomagające pracę układu sercowo-naczyniowego
wzmacniające pracę serca
głóg, konwalia
regulujące ciśnienie krwi
czosnek niedźwiedzi, głóg, jemioła, rozchodnik, serdecznik
wzmacniające naczynia krwionośne – przeciwzakrzepowe
czarny bez, dziurawiec, jarzębina, kasztanowiec, koniczyna, nostrzyk, ruta
przeciwkrwotoczne
dąb, kalina, kasztanowiec, krwawnik, pokrzywa, rdest ptasi, skrzyp
obniżające poziom cukru we krwi
dziewanna, jarzębina, kozieradka, mniszek lekarski, pokrzywa, rdest ptasi
Zioła wspomagające pracę układu wydalniczego i pokarmowego
wspomagające trawienie
aloes, arcydzięgiel, babka lancetowata, czosnek, jałowiec, krwawnik, lawenda, len, lubczyk, macierzanka, mięta, mniszek lekarski, pietruszka, rozmaryn, szałwia, tymianek
poprawiające przemianę materii
aloes, brzoza, czosnek, jemioła, jeżyna, kminek, lipa, len, łopian, pokrzywa, rdest, stokrotka, skrzyp
żółciopędne
aloes, dziurawiec, glistnik jaskółcze ziele, hyzop, jałowiec, kminek, kruszyna pospolita, łopian, mięta, mniszek lekarski, nagietek
moczopędne
arcydzięgiel, bazylia, brzoza, chaber, czarny bez, jałowiec, jarzębina, jeżyna, koniczyna, konwalia, lipa, lubczyk, łopian, mięta, mniszek, pietruszka, pokrzywa, rozchodnik, skrzyp, sosna, stokrotka
rozkurczowe
babka lancetowata, bazylia, dziurawiec, glistnik jaskółcze ziele, hyzop, kminek, krwawnik, lawenda, lubczyk, melisa, mięta, nagietek, podbiał, rumianek, ruta, sosna, tymianek
przeczyszczające
aloes, dziewanna, czarny bez, gorczyca, jeżyna, kminek, kruszyna pospolita, len, rozchodnik
przeciwbiegunkowe
babka lancetowata, dziurawiec, jasnota biała, jeżyna, kalina, kasztanowiec, malina
Zioła wspomagające odporność, leczenie grypy i przeziębienia
napotne
brzoza, czarny bez, lipa, malina, rozchodnik
wykrztuśne
babka lancetowata, dziewanna, hyzop, jasnota biała, macierzanka, pierwiosnek, podbiał, sosna, stokrotka, tymianek
przeciwbólowe
arcydzięgiel, arnika, czarny bez, jałowiec, macierzanka, mięta, nostrzyk
przeciwzapalne
arnika, babka lancetowata, bazylia, brzoza, chaber, jarzębina, kasztanowiec, koniczyna, krwawnik, lawenda, mniszek lekarski, nagietek, ogórecznik, rdest ptasi, rozmaryn, rumianek, szałwia, świetlik
przeciwbakteryjne
aloes, arcydzięgiel, babka lancetowata, brzoza, czosnek, czosnek niedźwiedzi, dąb, dziewanna, dziurawiec, glistnik jaskółcze ziele, jałowiec, kminek, macierzanka, melisa, mięta, mniszek lekarski, nagietek, rumianek, sosna, szałwia, świetlik, rozmaryn, tymianek
wzmacniające
aloes, brzoza, kozieradka
łagodzące stany zapalne gardła
arcydzięgiel, babka lancetowata, chaber, dziurawiec, krwawnik, lipa, nagietek, ogórecznik, szałwia, tymianek
Zioła wspomagające w stresie i zmęczeniu
przeciwmigrenowe
macierzanka, melisa, nostrzyk, pierwiosnek, rozmaryn, rumianek
uspokajające
arcydzięgiel, bazylia, chmiel, dziurawiec, głóg, kolendra, kozłek lekarski, lawenda, lipa, malina, melisa, mięta, nostrzyk, pierwiosnek, rozmaryn, rumianek, ruta, serdecznik, szałwia
Zioła wspomagające leczenie ran i problemów skórnych
ściągające
arnika, dąb, jeżyna, malina, stokrotka
przyspieszające gojenie ran
aloes, babka lancetowata, bazylia, dziewanna, dziurawiec, lawenda, mniszek lekarski, nagietek, nostrzyk, rdest ptasi, rumianek
łagodzące oparzenia
babka lancetowata, dziewanna, dziurawiec, krwawnik, macierzanka, rdest ptasi
zmniejszające opuchlizny i obrzęki
bazylia, koniczyna, kozieradka, len, stokrotka
Zioła przydatne przy problemach z miesiączką
bolesne miesiączkowanie
czarny bez, jasnota biała, kalina, kozłek lekarski, lubczyk, macierzanka, serdecznik
zbyt obfite krwawienia
jasnota biała, kalina, kasztanowiec, skrzyp, tasznik
Zioła wspomagające kondycję cery i włosów
łagodzące trądzik i wypryski
bazylia, brzoza, dziurawiec, jasnota biała, pokrzywa, stokrotka, tymianek
wzmacniające włosy
brzoza, czosnek niedźwiedzi, dziewanna, jarzębina, len, lipa, łopian, pokrzywa, skrzyp
Przeciwdziałające łuszczycy i łupieżowi
arcydzięgiel, brzoza, dziewanna, kozłek lekarski, łopian, pokrzywa, ruta
więcej..
