Skumulowana przewaga - ebook

WSTĘP

Wstęp

Tim Fer­riss zna Oprah Win­frey.

Ja nie.

Pod­sta­wo­wym celem tej książki jest odpo­wiedź na pyta­nie: „Dla­czego?”.

Zro­zu­mie­nie, w jaki spo­sób Tim wpro­wa­dził swoją karierę na orbitę Oprah – i dla­czego mnie się to nie udało – pomoże nabrać roz­pędu TWOIM pomy­słom, inte­re­som i karie­rze.

Dodam, że będzie to ogromna pomoc.

Nie wiesz, kim jest Tim Fer­riss? To jeden z naj­bar­dziej uzna­nych na świe­cie auto­rów ksią­żek i guru w dzie­dzi­nie samo­po­mocy.

Jego pierw­sza publi­ka­cja, pt. _4-godzinny tydzień pracy_¹, wywo­łała sen­sa­cję i przez cztery lata utrzy­my­wała się na liście best­sel­le­rów „New York Timesa”. Na całym świe­cie sprze­dała się w prze­szło 2 milio­nach egzem­pla­rzy.

Suk­ces tej książki spra­wił, że Tim zabły­snął w pan­te­onie gwiazd i dziś wszystko, czego się dotknie, zamie­nia się w złoto.

• Jego pod­cast ma 500 milio­nów pobrań i 9 tysięcy pię­cio­gwiazd­ko­wych recen­zji.

• Tim został jed­nym z naj­le­piej opła­ca­nych mów­ców na świe­cie – jego zarobki się­gają 75 tysięcy dola­rów za wystą­pie­nie.

• CNN okrzyk­nęła go „jed­nym z czo­ło­wych anio­łów biz­nesu na świe­cie”.

• Napi­sał cztery kolejne książki, które natych­miast stały się best­sel­le­rami.

Tim Fer­riss to czło­wiek suk­cesu, boha­ter poko­le­nia poszu­ku­ją­cego life­hac­ków, dzięki któ­rym będzie można mniej pra­co­wać i wię­cej czer­pać z życia.

Tak… dobrze być Timem Fer­ris­sem.

Byłem cie­kaw, co dało mu kopa do tego, żeby zostać gwiazdą, dla­tego tro­chę poszpe­ra­łem. Tim opo­wiada o sobie szcze­rze – trans­pa­rent­ność to część jego uroku. Pry­watne śledz­two dopro­wa­dziło mnie do kilku naj­istot­niej­szych fak­tów:

• Fer­riss uro­dził się w Long Island w sta­nie Nowy Jork i był wcze­śnia­kiem. Miał drobną budowę jak na swój wiek, co stało się powo­dem nęka­nia go przez rówie­śni­ków.

• W jed­nym z wywia­dów przy­znał, że jako dziecko był nad­po­bu­dli­wym ner­dem i zma­gał się z poważ­nymi pro­ble­mami zdro­wot­nymi².

• Jego rodzice nale­żeli do klasy śred­niej, ale kupo­wali mu tyle ksią­żek, ile tylko zechciał, chcąc pie­lę­gno­wać jego zami­ło­wa­nie do czy­ta­nia.

• Ukoń­czył col­lege na kie­runku stu­dia wschod­nio­azja­tyc­kie. Jego praca dyplo­mowa nosiła tytuł _Przy­swa­ja­nie japoń­skich zna­ków kanji – nauka kon­wen­cjo­nalna a suple­men­ta­cja mne­mo­niczna_ (nie mam poję­cia, co to zna­czy).

• Po stu­diach pra­co­wał w dziale sprze­daży firmy zaj­mu­ją­cej się gro­ma­dze­niem danych.

• W słyn­nym wykła­dzie dla TED talk (8 milio­nów wyświe­tleń) szcze­rze opo­wie­dział o pró­bie samo­bój­czej, którą pod­jął w cza­sie stu­diów, a także o zma­ga­niach z cho­robą dwu­bie­gu­nową i doświad­cze­niu para­liżu, który hamo­wał wszel­kie jego dzia­ła­nia.

• W 2004 roku zali­czył kolejny dołek. Wraz ze śmier­cią przy­ja­ciela zakoń­czyła się ich wie­lo­let­nia rela­cja, a star­tup Tima nie ruszał z miej­sca mimo wielu godzin, które mu on poświę­cał. Tim wziął roczny urlop, w ciągu któ­rego zwie­dził Europę i zgro­ma­dził pomy­sły na książkę.

• Szkic książki _4-godzinny tydzień pracy_ (pier­wotny tytuł brzmiał _Han­del nar­ko­ty­kami dla przy­jem­no­ści i pie­nię­dzy_) został odrzu­cony przez 26 wydaw­ców.

Dowie­dziaw­szy się tego wszyst­kiego, byłem roz­cza­ro­wany. Nie ma tu zbyt wielu infor­ma­cji, które wyja­śnia­łyby, skąd się wziął jego astro­no­miczny suk­ces.

Nawet po tym, jak książka Fer­rissa roz­świe­tliła niebo niczym kometa, poja­wiało się wiele uszczy­pli­wych recen­zji. Nie­któ­rzy wyty­kali mu, że odgrze­buje od dawna znane tech­niki samo­po­mo­cowe, wyko­rzy­stu­jąc je w spo­sób nie­etyczny i haniebny (trzeba przy­znać, że nie brzy­dzi się oszu­stwem), a jego suk­ces to w dużej mie­rze kwe­stia dobrze pro­wa­dzo­nej auto­pro­mo­cji.

Fakt, że Tim Fer­riss jest oso­bi­sto­ścią wybitną, wydaje się tak bar­dzo nie­by­wały… i wła­śnie dla­tego jego przy­pa­dek wzbu­dza nie­kła­mane zain­te­re­so­wa­nie. Na pod­sta­wie tego, jak wyglą­dało jego życie, zanim skoń­czył 29 lat (wtedy napi­sał książkę), nikt by się nie spo­dzie­wał, że wkrótce będzie się obra­cał w kręgu takich gwiazd, jak Hugh Jack­man czy LeBron James. Nawet naj­bar­dziej agre­sywni gra­cze w Las Vegas poczu­liby się zdez­o­rien­to­wani.

Naj­wy­raź­niej coś tu _sta­nęło na gło­wie_.

– Nikt nie sądził, że książka odnie­sie suk­ces – mówił w wywia­dzie Tim. – Począt­kowo wydru­ko­wano tylko 10 tysięcy egzem­pla­rzy, co nawet nie zbli­żało się do dys­try­bu­cji kra­jo­wej. Myślę jed­nak, że tra­fi­łem na dobry moment, i ku zdzi­wie­niu wszyst­kich, w tym mojemu, książka wsko­czyła na pierw­sze miej­sce listy best­sel­le­rów „New York Timesa”.

I wtedy machina ruszyła.

• Suk­ces książki umoż­li­wił mu nawią­za­nie kon­tak­tów z czo­ło­wymi inwe­sto­rami, któ­rzy wpro­wa­dzili go w arkana sztuki zara­bia­nia.

• Idąc za ich radą, zbu­do­wał mul­ti­mi­lio­nowe port­fo­lio inwe­sty­cyjne, w któ­rym zna­la­zły się udziały prze­szło 50 firm, takich jak Sho­pify, Ever­note czy Uber.

• Bogac­two i sława wystrze­liły go na orbitę suk­cesu, gdzie dołą­czył do lide­rów biz­nesu, sportu i roz­rywki.

• Wyko­rzy­stał nowe, impo­nu­jące zna­jo­mo­ści, by wraz z zapa­lo­nymi spon­so­rami stwo­rzyć pod­cast z iście gwiaz­dor­ską obsadą.

• Zebrał wywiady udzie­lone w pod­ca­ście i wydał je w for­mie książki pt. _Ple­mię men­to­rów_³, która stała się kolej­nym best­sel­le­rem. Zawarł w niej histo­rie takich gwiazd, jak Arianna Huf­fing­ton, Made­le­ine Albri­ght czy Neil deGrasse Tyson.

Muszę na chwilkę przy­sto­po­wać z opi­sy­wa­niem festi­walu suk­ce­sów Tima Fer­rissa, aby porów­nać i skon­tra­sto­wać jego ścieżkę kariery z moją. Zapew­niam, że ma to sens. Wła­ści­wie _o tym_ jest ta książka.

Tim i ja opu­bli­ko­wa­li­śmy swoje pierw­sze książki mniej wię­cej w tym samym cza­sie. „Na star­cie” mia­łem prze­szło dwa razy dłuż­sze doświad­cze­nie w biz­ne­sie, lep­sze wykształ­ce­nie (w tym trzy lata nauki pod auspi­cjami słyn­nego kon­sul­tanta ds. zarzą­dza­nia Petera Druc­kera) i więk­szą publikę (o 500% wię­cej obser­wa­to­rów na Twit­te­rze). Nie jestem tego pewien, ale praw­do­po­dob­nie mia­łem też wię­cej pie­nię­dzy na kon­cie.

A jed­nak nasze kariery w krót­kim cza­sie nabrały zupeł­nie innego tempa.

Moja książka rów­nież wpro­wa­dzała coś zupeł­nie nowego – _Return On Influ­ence_ jako pierw­sza roz­wi­nęła temat influ­en­cer mar­ke­tingu (reklamy za pośred­nic­twem osób wpły­wo­wych w sieci). Jej publi­ka­cją i pro­mo­cją zajęło się potężne nowo­jor­skie wydaw­nic­two McGraw-Hill.

_ROI_ wpraw­dzie nie pod­biła listy best­sel­le­rów „New York Timesa”, ale odnio­sła suk­ces wśród lite­ra­tury biz­ne­so­wej i przez kilka tygo­dni pla­so­wała się na pierw­szym miej­scu w kilku kate­go­riach na Ama­zo­nie. Po jej publi­ka­cji udzie­la­łem wywia­dów i wypo­wia­da­łem się m.in. w CBS News, a także na łamach Blo­om­berga i „The Wall Street Jour­nal”.

Przez lata odno­si­łem też nie­by­wałe suk­cesy jako mówca i kon­sul­tant. W tej chwili wraz z Timem znaj­duję się w ści­słej czo­łówce auto­rów na Ama­zo­nie.

Ale na tym koń­czą się porów­na­nia.

Nie jestem Timem Fer­ris­sem.

Nie roz­ma­wiam z Oprah przez tele­fon. Nawet hydrau­lik do mnie nie oddzwa­nia.

Ta książka odpo­wiada na pyta­nie: „Dla­czego nie?”.

Na czym polega róż­nica? Co spra­wiło, że kariera Tima Fer­rissa nabrała takiego roz­pędu wbrew wszel­kim prze­ciw­no­ściom, a on sam stał się świa­to­wym feno­me­nem? Czy to tylko kwe­stia szczę­ścia? A może da się z tego wycią­gnąć jakąś lek­cję i dosto­so­wać tę wie­dzę do swo­ich pomy­słów i inte­re­sów?

Uwaga, spo­iler: _Oczy­wi­ście_, że to może być dla nas lek­cja. Odpo­wie­dzi na nasze pyta­nia kryją się w nieco męt­nej kon­cep­cji _sku­mu­lo­wa­nej prze­wagi_.

Zasada ta głosi, że jeśli w danej dzie­dzi­nie zdo­bę­dziemy nie­wielką prze­wagę nad innymi, z cza­sem będzie ona rosnąć i przy­no­sić coraz więk­sze korzy­ści.

_Ale nie zawsze tak się dzieje._

W tej książce odkry­wam, co zasila machinę suk­cesu. Na czym polega _ta róż­nica_, która nadaje nie­po­ha­mo­wany roz­pęd ideom, oso­bom i biz­ne­som.

Nawet jeśli nie dostrze­ga­cie tego, byście mieli nad kim­kol­wiek prze­wagę, jestem prze­ko­nany, że zro­zu­miaw­szy, jak inni prze­ku­wają drobne idee w wiel­kie suk­cesy, będzie­cie w sta­nie odmie­nić swoje życie.

Istota współ­cze­snego mar­ke­tingu tkwi w odpo­wie­dzi na jedno pyta­nie: „Co zro­bić, żeby nas usły­szeli?”. W jaki spo­sób prze­krzy­czeć tłum nie­koń­czą­cych się opcji i nawią­zać nie­ga­snącą rela­cję z publiką lub grupą klien­tów?

Według mnie prze­strze­ga­nie sta­rych zasad zaan­ga­żo­wa­nia cyfro­wego z pew­no­ścią nie wystar­czy. Stra­te­gia tre­ści to też za mało. Podob­nie jak social media i SEO. Bycie dobrym w tym, co się robi, praw­do­po­dob­nie rów­nież nie okaże się wystar­cza­jące.

Ta książka poka­zuje, jakie więk­sze i mniej­sze prze­szkody sta­wia przed nami świat i w jaki spo­sób nowe idee mogą nam pomóc je prze­zwy­cię­żyć.

Nie obie­cuję, że zosta­nie­cie super­gwiaz­dami – praw­do­po­dob­nie nawet nie o to wam cho­dzi – ale pokażę wam, jak nadać swoim pomy­słom, inte­re­som i karie­rze nie­po­ha­mo­wany roz­pęd wbrew wszel­kim prze­ciw­no­ściom.

Naszą podróż zaczniemy od nieco męt­nej, ale fascy­nu­ją­cej kon­cep­cji _sku­mu­lo­wa­nej prze­wagi_… a w nie­któ­rych przy­pad­kach sku­mu­lo­wa­nej nie­ko­rzy­ści.Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki

1. MT Biz­nes, War­szawa 2011.

2. Busi­ness Insi­der, pod­cast _Suc­cess! How I Did It_, odci­nek pt. _„The 4-Hour Wor­kweek” author Tim Fer­riss reve­als what he’s lear­ned after a dif­fi­cult year of intro­spec­tion and how he built a pas­sio­nate fan­base of mil­lions_.

3. MT Biz­nes, War­szawa 2018.

4. Co cie­kawe, nazwa pocho­dzi od łaciń­skiego słowa _por­cel­lus_ ozna­cza­ją­cego… pro­się. Pie­czone mięso tego zwie­rzę­cia było nie­gdyś sta­łym ele­men­tem uro­czy­stych posił­ków w brac­twie – stąd też wize­runki świń w jego emble­ma­cie (przyp. tłum.).

5. Więk­szość zamiesz­czo­nych infor­ma­cji na temat tajem­nego Por­cel­lian Club pocho­dzi z nie­zwy­kłego arty­kułu Johna Sed­gwicka pt. _Bro­ther­hood of the Pig_ opu­bli­ko­wa­nego w „Gen­tle­men’s Quar­terly” (listo­pad 1988, nr 58).

6. J.F. O’Gor­man, _The Makers of Tri­nity Church in the City of Boston_, Uni­ver­sity of Mas­sa­chu­setts Press 2004.

7. M. Fit­zge­rald, _Zuc­ker­berg repor­te­dly held talks with Win­kle­voss twins about Face­book’s cryp­to­cur­rency plans_, CNBC website, 24 maja 2019.

8. W roku 1942 Mer­ton pisał, że stra­ty­fi­ka­cja spo­łeczna w świe­cie aka­de­mic­kim polega na „aku­mu­la­cji róż­nego rodzaju korzy­ści w pew­nych czę­ściach popu­la­cji”. R.K. Mer­ton, _The Nor­ma­tive Struc­ture of Science_, _The Socio­logy of Science: The­ore­ti­cal and Empi­ri­cal Inve­sti­ga­tions_, red. N. Sto­rer, Uni­ver­sity of Chi­cago Press 1973.

9. Przy oka­zji publi­ka­cji póź­niej­szej anto­lo­gii swo­ich prac Robert Mer­ton przy­znał, że dr Zuc­ker­man powinna zostać wymie­niona jako współ­au­torka słyn­nego arty­kułu o _efek­cie św. Mate­usza_. Chcę w tym miej­scu wyra­zić należne uzna­nie dr Zuc­ker­man, która wciąż wykłada na Uni­wer­sy­te­cie Colum­bia i ogrom­nie mi pomo­gła w zbie­ra­niu mate­ria­łów do tej książki. Jak na iro­nię, Robert Mer­ton dopu­ścił się poważ­nego nie­do­pa­trze­nia, co zain­spi­ro­wało Mar­ga­ret Ros­si­ter, histo­ryczkę zaj­mu­jącą się tema­tem kobiet w nauce, do uku­cia poję­cia _efekt Matyldy_, opi­su­ją­cego zja­wi­sko wszech­obec­nego umniej­sza­nia lub pomi­ja­nia wkładu kobiet w roz­wój nauki.

10. H. Zuc­ker­man, _Nobel Lau­re­ate: Socio­lo­gi­cal Stu­dies of Scien­ti­fic Col­la­bo­ra­tion_, Colum­bia Uni­ver­sity 1965.

11. „Science” 1968, t. 159, nr 3810, s. 56–63.

12. Cytat za IV wyda­niem Biblii Tysiąc­le­cia (przyp. tłum.). Ten wer­set biblijny tak naprawdę nie odnosi się do dóbr mate­rial­nych. Więk­szość bada­czy uważa, że Jezus mówi tutaj o dzie­ciach Bożych, które poznały prawdę i rozu­mieją słowo Boże. Dzie­ląc się tą prawdą z innymi, otrzy­mają jej jesz­cze wię­cej. Ci, któ­rzy mają w sobie tej prawdy nie­wiele i nie dzielą się nią z innymi, stracą ją i nie będą rozu­mieli słowa Bożego.

13. T.A. DiPrete, G.M. Eirich, _Cumu­la­tive Advan­tage as a Mecha­nism for Ine­qu­ality: A Review of The­ore­ti­cal and Empi­ri­cal Deve­lop­ments_, „Annual Review of Socio­logy” 2006, t. 32.

14. W książce uży­wam ter­mi­nów _efekt św. Mate­usza_ i _sku­mu­lo­wana prze­waga_ zamien­nie, podob­nie jak wielu innych auto­rów. Dr Har­riet Zuc­ker­man, asy­stentka dra Mer­tona, a póź­niej jego żona, prze­słała mi nie­pu­bli­ko­wany arty­kuł, który napi­sała, by pomóc mi w zbie­ra­niu mate­ria­łów do książki. Zauwa­żyła w nim, że choć poję­cia te z cza­sem zaczęto ze sobą utoż­sa­miać, to jed­nak zna­czą co innego: „Według Mer­tona kon­cep­cja _efektu św. Mate­usza_ kon­cen­truje się wokół ten­den­cji do świa­do­mego lub nieświa­do­mego hono­ro­wa­nia uzna­nych bada­czy i nie­do­ce­nia­nia rów­nie waż­nych osią­gnięć osób mniej roz­po­zna­wal­nych. Nato­miast poję­cie _sku­mu­lo­wa­nej prze­wagi_ odnosi się do powta­rzal­nego sche­matu zwięk­sza­nia się prze­wagi u tych, któ­rzy już ją mają, a zatem do pogłę­bia­nia nie­rów­no­ści w zakre­sie moż­li­wo­ści, wyni­ków i nagród. Kon­cep­cja ta nie mówi o tym, czy prze­wagę nie­pro­por­cjo­nal­nie czę­ściej zyskują ci, któ­rzy na nią zasłu­żyli”.

15. T.A. DiPrete, G.M. Eirich, dz. cyt., s. 271.

16. Tamże.

17. Tzw. _efekt best­sel­lera_ zacho­dzący na galach wrę­cze­nia Osca­rów polega na wpły­wie widocz­nego zbio­ro­wego popar­cia na wyniki rywa­li­za­cji. W książce _Ryn­kowy umysł_ Michael Sher­mer zrów­nuje _efekt best­sel­lera_ z _efek­tem św. Mate­usza_ i dodaje, że mar­ke­te­rzy znają to zja­wi­sko pod poję­ciem _sku­mu­lo­wa­nej prze­wagi_.

18. A.M. Peter­sen, W. Jung, J. Yang, H.E. Stan­ley, _Quan­ti­ta­tive and empi­ri­cal demon­stra­tion of the Mat­thew Effect in a study of career lon­ge­vity_, „Pro­ce­edings of the Natio­nal Aca­demy of Scien­ces of the USA” z 4 stycz­nia 2011.

19. D. Bouton, wywiad z drem K. Sta­no­vi­chem, _Mat­thew Effects – Does Reading Make You Smar­ter?_, Chil­dren of the Code.org.

20. Przeł. R. Śmie­tana, Znak Lite­ra­nova, Kra­ków 2019.