Śmierć w ujęciu prawa administracyjnego - ebook

Książka jest pierwszym przekrojowym i kompleksowym opracowaniem ukazującym śmierć człowieka w wymiarze administracyjnoprawnym.

Autorka omawia problematykę śmierci z perspektywy organizacji prawnej administracji oraz funkcjonowania zakładów administracyjnych, takich jak szpitale i domy pomocy społecznej. Analizuje także następstwa zgonu przez pryzmat administracyjnoprawnego statusu jednostki w państwie (obywatelstwa, dokumentów tożsamości, meldunku, przynależności do organizacji, danych osobowych).

Skutki zgonu przedstawione zostały również w relacji jednostka – państwo – społeczeństwo; w tej płaszczyźnie mowa jest o śmierci jako zagrożeniu dla bezpieczeństwa sanitarnego (w tym w odniesieniu do epidemii COVID-19), donacji zwłok oraz pośmiertnej transplantacji. Inna część rozważań koncentruje się na obowiązkach państwa związanych z rejestracją zgonu, ochroną zwłok ludzkich i ich pochówkiem oraz troską o miejsca pośmiertnego kultu.

   Adresaci:
Publikacja jest przeznaczona dla pracowników urzędów gmin, ośrodków pomocy społecznej, branży funeralnej oraz podmiotów leczniczych i uczelni medycznych.

Wykaz skrótów | str. 9

Wprowadzenie | str. 15

Rozdział I
Śmierć z perspektywy prawa – zarys problematyki | str. 19
1. O filozoficzno-etycznym postrzeganiu śmierci w prawie | str. 19
2. Prawne aspekty definiowania śmierci | str. 29
3. Śmierć w wybranych obszarach regulacji prawnej | str. 37
3.1. Śmierć w prawie cywilnym | str. 37
3.2. Śmierć w prawie karnym | str. 47
3.3. Śmierć w ujęciu innych regulacji | str. 55
Wybrane tezy z orzecznictwa | str. 67

Rozdział II
Śmierć w prawie administracyjnym | str. 77
1. O różnych ujęciach śmierci w prawie administracyjnym – wprowadzenie | str. 77
2. Śmierć a organizacja prawna administracji publicznej | str. 78
2.1. Następstwa śmierci piastuna organu | str. 78
2.2. Zgon osoby zatrudnionej w administracji publicznej | str. 92
3. Śmierć jako zagrożenie dla zdrowia publicznego i bezpieczeństwa sanitarnego | str. 98
3.1. Administracja i jednostka w obliczu ryzyka wystąpienia zgonów na skalę masową | str. 98
3.2. Zagrożenie wystąpienia zakażeń i zgonów wywołanych wirusem SARS-CoV-2 | str. 107
4. Problematyka śmierci z perspektywy funkcjonowania zakładu administracyjnego | str. 112
5. Skutki śmierci w wybranych obszarach regulacji materialnego prawa administracyjnego | str. 130
Wybrane tezy z orzecznictwa | str. 140

Rozdział III
Rejestracja zgonu i postępowanie ze zwłokami | str. 149
1. Śmierć jako zdarzenie kształtujące stan cywilny | str. 149
2. Postępowanie ze zwłokami i ich ochrona prawna | str. 162
2.1. Status zwłok | str. 162
2.2. Obowiązki publicznoprawne w zakresie stwierdzenia zgonu i przechowywania zwłok | str. 167
2.3. Szczególne przypadki postępowania ze zwłokami | str. 181
2.3.1. Transport zwłok | str. 181
2.3.2. Sekcja zwłok | str. 185
2.3.3. Ekshumacja | str. 194
2.4. Wykorzystanie zwłok w interesie publicznym | str. 202
2.4.1. Administracyjnoprawne aspekty donacji zwłok i ich wykorzystania do celów naukowych | str. 202
2.4.2. Transplantacja ex mortuo | str. 210
Wybrane tezy z orzecznictwa | str. 221

Rozdział IV
Administracyjnoprawne aspekty pochówku | str. 227
1. Organizacja i rytualizacja pochówku | str. 227
1.1. Pochówek w prawie i zwyczaju. Prawne i kulturowe konteksty ceremoniału pogrzebowego | str. 227
1.2. Prawo a obowiązek pochowania zmarłych | str. 239
1.3. Pochówek dzieci martwo urodzonych | str. 251
1.4. Sprawienie pogrzebu jako świadczenie z pomocy społecznej | str. 255
1.5. Wydatki na organizację pogrzebu a świadczenia z zabezpieczenia społecznego | str. 261
1.5.1. Zasiłek pogrzebowy | str. 261
1.5.2. Wydatki gminy na sprawienie pochówku i ich zwrot | str. 266
2. Prawna regulacja cmentarzy | str. 271
2.1. Rodzaje cmentarzy w Polsce | str. 271
2.2. Administracyjnoprawny status cmentarzy | str. 275
Wybrane tezy z orzecznictwa | str. 296

Rozdział V
Pamięć i kult | str. 305
1. Prawne aspekty żałoby | str. 305
1.1. Podawanie informacji o śmierci do publicznej wiadomości – rola nekrologu i klepsydry | str. 305
1.2. Żałoba w przestrzeni publicznej | str. 309
2. Grób – prawo, symbolika, pamięć | str. 316
3. Formy i miejsca kultywowania pamięci o zmarłych w świetle ochrony dziedzictwa narodowego | str. 325
3.1. Ochrona grobów i cmentarzy wojennych | str. 325
3.2. Pomnik jako symbol upamiętnienia | str. 330
3.3. Święto jako wyraz upamiętnienia | str. 339
3.4. Śmierć a prawda historyczna na tle działalności Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu | str. 340
4. Kult zmarłych a eksponowanie zwłok i szczątków ludzkich | str. 344
Wybrane tezy z orzecznictwa | str. 350

Zakończenie | str. 357

Bibliografia | str. 365