- W empik go
Święta i Boska Liturgia Świętego Apostoła Jakuba, brata Pańskiego i pierwszego biskupa Jerozolimy. Wersja syryjska - ebook
Święta i Boska Liturgia Świętego Apostoła Jakuba, brata Pańskiego i pierwszego biskupa Jerozolimy. Wersja syryjska - ebook
Liturgia ta, tradycyjnie związana z imieniem św. Jakuba brata Pańskiego, uważanego za pierwszego biskupa Kościoła jerozolimskiego, jak możemy wnosić z lektury katechez mystagogicznych św. Cyryla Jerozolimskiego, jest oparta na tradycjach rytualnych pierwotnego Kościoła jerozolimskiego. Jej datowanie jest trudne do ustalenia: niektórzy uważają, iż powstała bardzo wcześnie, bo już około roku 60 n.e., wszakże zdecydowana większość badaczy przesuwa te datę aż na IV wiek. Liturgia owa jest wciąż sprawowana przez niektóre Kościoły orientalne, m.in. indyjski (gdzie sprawuje się ją w językach malayalam, kannada, tamilskim, telugu, hindi i angielskim) czy syriacki (gdzie jest sprawowana po syryjsku).
Kategoria: | Wiara i religia |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-64145-35-3 |
Rozmiar pliku: | 923 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Oddaję w ręce Czytelników pierwszy polski przekład „Świętej i Boskiej Liturgii Świętego Apostoła Jakuba, brata Pańskiego i pierwszego biskupa Jerozolimy. Wersję syryjską”, w redakcji ihumena o. Sylwana (Tumanowa), którą przełożyłem z języka rosyjskiego. W tym miejscu składam o. Sylwanowi podziękowanie za wyrażenie zgody na wykorzystanie jego tekstu.
Liturgia ta, tradycyjnie związana z imieniem św. Jakuba brata Pańskiego, uważanego za pierwszego biskupa Kościoła jerozolimskiego, jak możemy wnosić z lektury katechez mystagogicznych św. Cyryla Jerozolimskiego, jest oparta na tradycjach rytualnych pierwotnego Kościoła jerozolimskiego. Jej datowanie jest trudne do ustalenia: niektórzy uważają, iż powstała bardzo wcześnie, bo już około roku 60 n.e., wszakże zdecydowana większość badaczy przesuwa te datę aż na IV wiek. Liturgia owa (przypuszczam, że w różnych wariantach, bo nie przebadałem tej kwestii) jest wciąż sprawowana przez niektóre Kościoły orientalne, m.in. indyjski (gdzie sprawuje się ją w językach malayalam, kannada, tamilskim, telugu, hindi i angielskim) czy syriacki (gdzie jest sprawowana po syryjsku).
Syryjski (Syriacki) Kościół ortodoksyjny do jej odprawiania używa kwaszonego chleba pszennego i wina gronowego. Zazwyczaj konsekrowany jest jeden chleb, co oznacza jedność Słowa, które stało się Ciałem. Można użyć także dwu chlebów, co symbolizuje, że Chrystus jest zarazem Synem Bożym, jak i Synem Człowieczym. W razie potrzeby mogą być konsekrowane i trzy bochenki symbolizujące Trójcę Przenajświętszą. W rycie syryjskim nie używa się typowych prosfor, takich jak u greków, lecz zamiast nich specjalnych bochenków chleba, mających po ok. 7,5 cm średnicy.
W wersji „zbizantynizowanej” Boska Liturgia Świętego Jakuba, do niedawna była odprawiana wyłącznie na greckiej wyspie Zakynthos znajdującej się na Morzu Jońskim, w święto tego Apostoła w dniu 23 października (wg kalendarza juliańskiego), w niedzielę po Bożym Narodzeniu, a także codziennie w Jerozolimie. Dziś, niejako ponownie odkryta, celebrowana jest w coraz większej liczbie Kościołów prawosławnych, w tym i w Polsce, gdzie służy się ją raz do roku w soborze katedralnym św. Mikołaja Cudotwórcy w Białymstoku, ale niekiedy bywa też odprawiana i w innych cerkwiach, np. w archikatedralnym soborze św. Marii Magdaleny w Warszawie, tyle że nie w prezentowanej przeze mnie wersji, lecz w greckiej redakcji archimandryty Efrema, znacznie od tej się różniącej.
Pewne elementy Liturgii św. Jakbuba zostały wykorzystane przy opracowywaniu Novus Ordo Missae, po soborze Watykańskim II.
Andrzej Sarwa
Wybrana bibliografia:
Białystok: Dziś zostanie odprawiona starożytna Liturgia Apostoła Jakuba, „e-KAI”, http://ekai.pl/wydarzenia/ekumenizm/x16303/bialystok-dzis-zostanie-odprawiona-starozytna-liturgia-apostola-jakuba/, ,
The Divine Liturgy of James the Apostle and Brother of God Archimandrite Ephrem, Anastasis - Ecumenical Patriarchate of Constantinopole, New Rome, Archidioecese of Thyateira and Great Britain , http://www.anastasis.org.uk/lit-james.htm, ,
Liturgia św. ap. Jakuba w Warszawie, „Cerkiew Prawosławna”, http://cerkiew-prawoslawna.blog.onet.pl/Liturgia-sw-ap-Jakuba-w-Warsza,2,ID349089200,n, ,
Chorepiscopus John Meno, The Eucharistic Liturgy of The Syrian Orthodox Church, „Syriac Orthodox Church of Antioch” , http://syrianorthodoxchurch.org/library/articles/the-eucharistic-liturgy-of-the-syrian-orthodox-church/, .Liturgia katechumenów¹
Jeżeli odprawia się całonocne czuwanie, to w czasie śpiewu Doksologii – Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu - kapłan staje przed amboną² , przyobleka się w szaty liturgiczne i modli się tymi słowy:
Zdejmij ze mnie, o Boże, nieczyste łachmany, w które przyodział mnie szatan, i oblecz mnie w szaty Twoich wybrańców, godne, bym w nich służył, sławił i wychwalał Ciebie - Ojca i Syna, i Świętego Ducha, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.
Po założeniu szat liturgicznych kapłan obmywa ręce i, skłoniwszy się, modli się tymi słowy:
Racz sprawić, o Panie Boże, byśmy, obmywszy serca swoje i oczyściwszy je od wszelkiej skazy i nieczystych myśli, godni byli wejść do Twego miejsca - wyniosłego i wywyższonego świętego świętych, i byśmy stanęli przed Twoim świętym ołtarzem nieskalani i czyści, i wykonując służbę Bożą, z prawdziwą wiarą przynieśli Ci czystą i wspaniałą ofiarę, Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.
Błagam cię, Boże, racz mnie oczyszczonego ze skazy i brudu przyprowadzić do Twojego świętego ołtarza, chociaż ja, niegodny sługa, wielokroć upadałem. Licznymi grzechami skalanego nie odtrącaj mnie, o Panie, nasz Władco i Boże. Albowiem oto przystępuję niegodny, licząc na Twą łaskawość, do Twoich świętych tajemnic, mówiąc: zgrzeszyłem przeciw Niebu i przeciw Tobie, i choć nie jestem nawet godzien spojrzeć na ów święty ołtarz, na którym Jednorodzony Twój Syn i Pan nasz Jezus Chrystus ma być przeze mnie grzesznego i skalanego wszelakim brudem tajemniczo składany na ofiarę, to pokładam nadzieję w miłosierdziu Twoim. Ześlij na mnie łaskę Ducha Świętego, oczyść mnie z moich grzechów, uświęć ofiarę i daj przez nią odpuszczenie grzechów i oczyszczanie przewin tym, za których jest sprawowana, i mnie, i moim przodkom, i wszystkim, którzy mają społeczność ze mną, i wszystkim wiernym żywym i umarłym. Wspomnij ich dobrą pamięcią w Królestwie Twoim w Niebie wraz ze sprawiedliwymi i świętymi Twymi przebywającymi we wspólnocie z Tobą, za wstawiennictwem Królowej Matki Światłości, świętego Jana Chrzciciela i wszystkich świętych. Amen.
Kapłan: Zmiłuj się nade mną, Boże.
Kapłan zwróciwszy się do ludzi: Módlcie się za mną do Pana.
Lud: Panie, zmiłuj się. (trzy razy)
Kapłan podchodząc z kadzielnicą do ołtarza, wygłasza lub śpiewa: Przystąpię do ołtarza Bożego.
Lud: Do Boga, który uweselił młodość moją.
Kapłan oddaje kadzielnicę asystującemu, czyni pokłon do ziemi przed ołtarzem, mówiąc:
Wejdę do domu Twojego, pokłonię się tronowi³ Twemu, Królu Niebieski, odpuść mi wszystko, czymkolwiek zgrzeszyłem przed Tobą.
Kapłan, podniósłszy się, całuje ołtarz ze strony prawej, lewej i pośrodku, mówiąc:
Racz, o Boże, związaną pętami ofiarę świąteczną przyprowadzić do rogów ołtarza.
Nakładając kadzidło do kadzielnicy, mówi:
Na cześć i sławę Świętej i Chwalebnej Trójcy Świętej kadzidło to nakładam moimi grzesznymi rękami. Módlmy się wszyscy, a otrzymamy od Pana łaskę i błogosławieństwo.
Kapłan okadza ołtarz i oddaje kadzielnicę psalmiście. Następnie diakon (lub kapłan) zapala świecę po prawej stronie ołtarza, mówiąc:
Alleluja. W świetle Twoim światłość ujrzymy.