System podatkowy. Zarys wykładu - ebook

W podręczniku omówiono najważniejsze zagadnienia dotyczące podatków i prawa podatkowego. Przybliżono także wybrane elementy systemów podatkowych i procesu harmonizacji podatków w Unii Europejskiej oraz stopień dostosowania polskich regulacji do unormowań unijnych.

   W opracowaniu przedstawiono m.in. takie tematy jak:

• istota podatku jako instytucji prawnej;
• miejsce prawa podatkowego w systemie prawnym, jego źródła i wykładnia;
• konstrukcje podatków w Polsce, zwłaszcza w zakresie podatków dochodowych i podatków obrotowych;
• organy podatkowe i ich kompetencje;
• zobowiązania podatkowe i postępowanie podatkowe;
• wybrane zagadnienia międzynarodowego prawa podatkowego.

   Adresaci:
Książka przeznaczona jest przede wszystkim dla studentów wydziałów prawa, administracji, ekonomii i zarządzania. Może być też wykorzystana na kursach podyplomowych i szkoleniach. Zainteresuje również doradców podatkowych i pracowników aparatu skarbowego.

Wykaz skrótów | str. 11

Wstęp | str. 13

Część I
SYSTEM PODATKOWY. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA

Rozdział pierwszy
Istota podatku | str. 17
1. Pojęcie podatku | str. 17
2. Elementy konstrukcji podatku | str. 22
3. Funkcje podatków | str. 29
4. Systematyka podatków i cechy poszczególnych typów podatków | str. 34
4.1. Podział podatków według kryterium przedmiotowego | str. 34
4.1.1. Podatki przychodowe | str. 35
4.1.2. Podatki dochodowe | str. 38
4.1.3. Podatki obrotowe | str. 44
4.1.4. Podatki majątkowe | str. 47
4.2. Podatki bezpośrednie i pośrednie | str. 49
4.3. Podatki centralne, lokalne i wspólne | str. 50
5. System podatkowy | str. 52
6. Zasady podatkowe | str. 55

Rozdział drugi
Istota prawa podatkowego. Podstawowe pojęcia | str. 63
1. Pojęcie prawa podatkowego | str. 63
2. Norma prawa podatkowego | str. 66
3. Źródła prawa podatkowego | str. 69
4. Wykładnia prawa podatkowego | str. 72

Część II
SYSTEM PODATKOWY W POLSCE

Rozdział pierwszy
Opodatkowanie dochodu w Polsce | str. 77
1. Podatek dochodowy od osób fizycznych | str. 77
1.1. Podstawa prawna | str. 77
1.2. Podmiot podatku | str. 78
1.3. Przedmiot podatku | str. 84
1.4. Podstawa opodatkowania i odliczenia od dochodu | str. 90
1.5. Stawki podatku i odliczenia od podatku | str. 94
1.6. Opodatkowanie ryczałtowe w podatku dochodowym | str. 101
1.7. Opodatkowanie dochodów uzyskanych za granicą | str. 116
1.8. Technika poboru podatku | str. 117
2. Podatek dochodowy od osób prawnych | str. 122
2.1. Podstawa prawna | str. 122
2.2. Podmiot podatku | str. 123
2.3. Przedmiot podatku | str. 127
2.4. Koszty uzyskania przychodów | str. 139
2.5. Ceny transferowe | str. 150
2.6. Podstawa opodatkowania i odliczenia od dochodu | str. 158
2.7. Skala podatkowa | str. 165
2.8. Opodatkowanie ryczałtowe w podatku dochodowym | str. 167
2.9. Opodatkowanie dochodów uzyskanych za granicą | str. 178
2.10. Technika poboru podatku | str. 179
3. Opodatkowanie ryczałtowe osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą | str. 184
3.1. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych | str. 185
3.2. Karta podatkowa | str. 192
4. Opodatkowanie ryczałtowe podatkiem tonażowym przedsiębiorców żeglugowych | str. 195
5. Zryczałtowany podatek w zakresie budowy statku lub przebudowy statku | str. 199
6. Opodatkowanie ryczałtowe osób duchownych | str. 200

Rozdział drugi
Podatki pośrednie w Polsce | str. 202
1. Podatek od towarów i usług | str. 202
1.1. Podstawa prawna | str. 202
1.2. Podmiot podatku | str. 203
1.3. Przedmiot podatku | str. 205
1.4. Obowiązek podatkowy i miejsce świadczenia | str. 219
1.5. Podstawa opodatkowania | str. 224
1.6. Stawki podatku | str. 227
1.7. Podatek należny i naliczony | str. 231
1.8. Mechanizm podzielonej płatności | str. 243
1.9. Szczególne procedury w podatku VAT | str. 246
1.10. Prowadzenie ewidencji | str. 251
1.11. Technika poboru podatku | str. 253
2. Podatek akcyzowy | str. 257
2.1. Podstawa prawna | str. 257
2.2. Podmiot podatku | str. 258
2.3. Przedmiot podatku | str. 261
2.4. Podstawa opodatkowania | str. 267
2.5. Stawki podatku | str. 268
2.6. Obrót wyrobami akcyzowymi | str. 271
2.6.1. Procedura zawieszenia poboru podatku akcyzowego | str. 273
2.6.2. Przemieszczanie wyrobów akcyzowych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy z użyciem Systemu | str. 285
2.6.3. Składy podatkowe | str. 290
2.6.4. Zarejestrowani odbiorcy, zarejestrowani wysyłający i podmioty pośredniczące | str. 295
2.6.5. Przemieszczanie wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy | str. 298
2.6.6. Dokumentacja w obrocie wyrobami akcyzowymi | str. 300
2.6.7. Zabezpieczenie akcyzowe | str. 302
2.6.8. Zezwolenia akcyzowe | str. 307
2.7. Opodatkowanie podatkiem akcyzowym samochodów osobowych | str. 308
2.8. Znaki akcyzy | str. 310
2.9. Technika poboru podatku | str. 312

Rozdział trzeci
Inne podatki i opłaty w Polsce | str. 314
1. Podatek od gier | str. 314
2. Podatek rolny | str. 318
3. Podatek leśny | str. 323
4. Podatek od spadków i darowizn | str. 326
5. Podatek od nieruchomości | str. 336
6. Podatek od środków transportowych | str. 344
7. Podatek od czynności cywilnoprawnych | str. 346
8. Podatek od wydobycia niektórych kopalin | str. 354
9. Podatek od niektórych instytucji finansowych | str. 357
10. Podatek od sprzedaży detalicznej | str. 358
11. Opłata skarbowa | str. 360
12. Opłaty lokalne | str. 362

Rozdział czwarty
Organy podatkowe, zobowiązania podatkowe i postępowanie podatkowe | str. 367
1. Krajowa Administracja Skarbowa | str. 369
2. Organy podatkowe i ich właściwość | str. 376
2.1. Pojęcie i rodzaje organów podatkowych | str. 376
2.2. Właściwość organów podatkowych | str. 385
3. Zobowiązania podatkowe | str. 388
3.1. Pojęcie obowiązku podatkowego i zobowiązania podatkowego | str. 388
3.2. Powstanie zobowiązania podatkowego | str. 391
3.3. Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego | str. 394
3.3.1. Efektywne wygaśnięcie zobowiązania podatkowego | str. 395
3.3.2. Nieefektywne wygaśnięcie zobowiązania podatkowego | str. 401
3.4. Odpowiedzialność majątkowa za zobowiązanie podatkowe | str. 405
3.4.1. Odpowiedzialność podatnika, płatnika i inkasenta za zobowiązania podatkowe | str. 406
3.4.2. Odpowiedzialność osób trzecich z tytułu zobowiązań podatkowych | str. 408
4. Postępowanie podatkowe | str. 415
4.1. Zagadnienia ogólne dotyczące postępowania podatkowego | str. 416
4.1.1. Zasady ogólne postępowania podatkowego | str. 416
4.1.2. Strona w postępowaniu podatkowym | str. 418
4.1.3. Terminy, doręczenia, wezwania, protokoły i adnotacje | str. 421
4.2. Prowadzenie postępowania podatkowego | str. 426
4.2.1. Wszczęcie postępowania podatkowego | str. 426
4.2.2. Postępowanie dowodowe | str. 427
4.2.3. Zawieszenie i umorzenie postępowania podatkowego | str. 432
4.2.4. Akty kończące postępowanie w pierwszej instancji | str. 433
4.2.5. Postępowanie odwoławcze | str. 436
4.2.6. Nadzwyczajne środki zaskarżania decyzji | str. 441
5. Czynności sprawdzające i kontrola podatkowa | str. 445
5.1. Czynności sprawdzające | str. 446
5.2. Kontrola podatkowa | str. 448
6. Przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania | str. 454
6.1. Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania | str. 454
6.2. Postępowanie podatkowe w przypadku unikania opodatkowania | str. 457
6.3. Rada do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania | str. 458
6.4. Opinie zabezpieczające | str. 459
6.5. Cofnięcie skutków unikania opodatkowania | str. 461

Część III
SYSTEMY PODATKOWE ORAZ HARMONIZACJA PODATKÓW W PAŃSTWACH UNII EUROPEJSKIEJ. WYBRANE ZAGADNIENIA MIĘDZYNARODOWEGO PRAWA PODATKOWEGO

Rozdział pierwszy
Systemy podatkowe państw Unii Europejskiej | str. 465
1. Ogólne zasady w systemach podatkowych państw Unii Europejskiej | str. 465
2. Opodatkowanie dochodu w państwach Unii Europejskiej | str. 476
3. Opodatkowanie obrotu w państwach Unii Europejskiej | str. 479

Rozdział drugi
Harmonizacja podatków w Unii Europejskiej oraz dostosowanie polskich rozwiązań podatkowych do unormowań europejskich | str. 486
1. Pojęcie harmonizacji i sposoby jej przeprowadzania | str. 486
2. Harmonizacja podatków w Unii Europejskiej | str. 488
3. Harmonizacja podatków pośrednich | str. 491
3.1. Harmonizacja podatku od wartości dodanej | str. 492
3.1.1. Znaczenie I dyrektywy w sprawie podatku VAT | str. 492
3.1.2. Znaczenie VI dyrektywy w sprawie podatku VAT | str. 494
3.1.3. Dyrektywa 2006/112/WE jako podstawa wspólnego systemu podatku VAT w Unii Europejskiej | str. 495
3.1.3.1. Podmiot opodatkowania | str. 495
3.1.3.2. Przedmiot opodatkowania | str. 497
3.1.3.3. Miejsce powstania obowiązku podatkowego | str. 500
3.1.3.4. Podstawa opodatkowania i stawki podatku | str. 503
3.1.3.5. Zwolnienia podatkowe | str. 506
3.1.3.6. Zasady odliczenia podatku naliczonego | str. 508
3.1.3.7. Osoby zobowiązane do zapłaty podatku | str. 509
3.1.3.8. Specjalne zasady opodatkowania | str. 510
3.2. Harmonizacja podatku akcyzowego | str. 512
4. Harmonizacja podatków bezpośrednich | str. 516
4.1. Dyrektywa w sprawie wspólnego systemu opodatkowania fuzji, podziałów, wnoszenia majątku i zamiany udziałów | str. 518
4.2. Dyrektywa o wspólnym systemie podatkowym w odniesieniu do spółek-matek i spółek-córek z różnych państw członkowskich | str. 519
4.3. Dyrektywa o wspólnym systemie podatkowym dla odsetek oraz należności licencyjnych, płaconych między spółkami powiązanymi z różnych państw członkowskich | str. 520
4.4. Konwencja w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych | str. 521
4.5. Uregulowania unijne dotyczące osób fizycznych | str. 521
5. Harmonizacja podatków od wkładów do spółek kapitałowych | str. 523
6. Regulacje Unii Europejskiej przeciwko unikaniu opodatkowania | str. 524
7. Dostosowanie polskiego systemu podatkowego do unormowań europejskich | str. 525
7.1. Dostosowanie podatku od towarów i usług | str. 526
7.2. Dostosowanie podatku akcyzowego | str. 531
7.3. Dostosowanie podatków dochodowych | str. 534
7.4. Dostosowanie podatków od wkładów do spółek kapitałowych | str. 535
7.5. Dostosowanie podatków w zakresie unikania opodatkowania | str. 535

Rozdział trzeci
Unikanie międzynarodowego podwójnego opodatkowania | str. 536
1. Pojęcie międzynarodowego podwójnego opodatkowania | str. 536
2. Metody unikania podwójnego opodatkowania | str. 537
3. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania | str. 538

Rozdział czwarty
Oazy podatkowe | str. 540
1. Pojęcie, cechy i klasyfikacja oaz podatkowych | str. 540
2. Sposoby wykorzystania oaz podatkowych | str. 541

Bibliografia | str. 543

Wykaz tabel | str. 547