Sytuacja administracyjnoprawna człowieka w stanie terminalnym - ebook

Przedmiotem pracy jest analiza polskiego prawa administracyjnego w zakresie opieki paliatywnej.

Zasadnicza część tej analizy polega na określeniu pozycji prawnej człowieka w stanie terminalnym, w tym m.in.:
• jego sytuacji administracyjnoprawnej w świetle zasady poszanowania i ochrony godności ludzkiej;
• zapewnienia opieki paliatywnej oraz poprawa jakości życia człowieka w stanie terminalnym jako zadania administracji publicznej;
• praw człowieka w stanie terminalnym wobec innych praw pacjenta.

Książka przeznaczona jest dla osób zawodowo i naukowo zajmujących się prawem administracyjnym i medycznym. Zainteresuje pracowników służby zdrowia oraz podmiotów związanych ze środowiskiem opieki paliatywnej, m.in. hospicjów i domów pomocy społecznej.

„Autor podjął się opracowania zagadnienia niezwykle istotnego nie tylko w swym wymiarze teoretycznym, lecz także, co równie (jeśli nie bardziej) istotne, w wymiarze praktycznym. 
(…) Tłem analizy jest przyrodzona godność człowieka, będąca podstawą prawa do opieki paliatywnej. Poszanowanie i ochrona godności ludzkiej stanowią konstytucyjny obowiązek nałożony na władze publiczne. Obowiązek ten zatem powinien wyrazić się w określonych prawnych powinnościach państwa wobec człowieka w stanie terminalnym. (…) Autor porusza zatem tematy niełatwe, a czyni to na bardzo wysokim poziomie merytorycznym, jednocześnie z dużą wrażliwością, jakże potrzebną przy tego typu kwestiach”.
(dr hab. Magdalena Małecka-Łyszczek, prof. UEK, fragment recenzji)

Wykaz skrótów .................................................................................. 9
Wstęp ................................................................................................... 11
Rozdział 1
Sytuacja administracyjnoprawna w świetle zasady
poszanowania i ochrony godności ludzkiej ................................ 19
1. Sytuacja administracyjnoprawna jako pojęcie naukowe
służące określeniu pozycji prawnej człowieka ..................... 19
1.1. Pojęcie sytuacji administracyjnoprawnej w nauce
prawa administracyjnego ................................................. 19
1.2. Rodzaje sytuacji administracyjnoprawnych .............. 22
1.3. Elementy składowe sytuacji
administracyjnoprawnej .................................................. 26
1.4. Sytuacja administracyjnoprawna jako pojęcie-
narzędzie ............................................................................. 31
2. Od filozoficznej idei godności do zasady jej
poszanowania i ochrony przez władze publiczne ................ 33
2.1. Geneza i rozwój idei godności ...................................... 33
2.2. Próby systematyzacji pojęcia godności ludzkiej ........ 46
2.3. Godność ludzka w prawie międzynarodowym
i europejskim ...................................................................... 53
2.4. Obowiązek poszanowania i ochrony godności
ludzkiej w Konstytucji RP ................................................ 62
2.5. Ochrona godności ludzkiej w prawie
administracyjnym a zasada pomocniczości .................. 74
Rozdział 2
Poprawa jakości życia człowieka w stanie terminalnym jako
cel działania administracji publicznej ......................................... 85
1. Pojęcie stanu terminalnego ..................................................... 85
2. Człowiek w stanie terminalnym w zależności od jego
wieku .......................................................................................... 102
2.1. Osoba pełnoletnia w stanie terminalnym ..................... 102
2.2. Osoba małoletnia w stanie terminalnym ....................... 105
2.3.
Nasciturus
w 
stanie terminalnym .................................. 107
3. Rodzina i inne osoby bliskie człowieka w stanie
terminalnym oraz ich potrzeby .............................................. 110
4. Pojęcie opieki paliatywnej nastawionej na poprawę
jakości życia człowieka w stanie terminalnym .................... 114
4.1. Geneza opieki paliatywnej ............................................... 117
4.2. Opieka paliatywna w Polsce ............................................ 122
5. Prawna regulacja opieki paliatywnej ..................................... 128
5.1. Prawo międzynarodowe ................................................... 128
5.2. Prawo europejskie ............................................................. 131
5.2.1. Prawo Rady Europy ................................................ 132
5.2.2. Prawo Unii Europejskiej ........................................ 138
5.3. Prawo krajowe .................................................................... 142
6. Poprawa jakości życia w ramach opieki paliatywnej jako
cel działania administracji publicznej – konkluzja ............. 149
Rozdział 3
Prawa człowieka w stanie terminalnym wobec innych praw
pacjenta ............................................................................................... 153
1. Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej a prawo do opieki
paliatywnej ................................................................................ 156
1.1. Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych ........................ 161
1.2. Realizacja prawa człowieka w stanie terminalnym do
świadczeń zdrowotnych.................................................... 165
2. Prawo do informacji lub do bycia nieinformowanym ........ 172
3. Prawo do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń
zdrowotnych. Oświadczenia
pro futuro
................................ 175
4. Prawo do poszanowania intymności i godności .................. 180
4.1. Prawo do zaspokojenia elementarnych potrzeb
człowieka – prawo do poszanowania godności
człowieka w stanie terminalnym .................................... 180
4.2. Prawo do leczenia bólu. Innowacje medyczne –
medyczna marihuana ........................................................ 185
4.3. Prawo do poszanowania prywatności i intymności
(right to be let alone
) ......................................................... 191
4.4. Prawo do umierania w obecności osób bliskich ........... 192
4.5. Prawo do umierania we własnym domu ........................ 194
5. Prawo do opieki duszpasterskiej i psychologicznej ............. 195
6. Prawo do poszanowania godności umierającego
nasciturusa
, noworodka, dziecka ........................................... 199
7. Prawo do odżywiania i nawadniania .................................... 202
8. Prawo do terapii eksperymentalnej ....................................... 208
9. Prawa rodziny człowieka w stanie terminalnym ................. 212
10. Wnioski .................................................................................... 220
Rozdział 4
Opieka paliatywna jako zadanie administracji publicznej
wobec człowieka w stanie terminalnym ....................................... 227
1. Zadania administracji publicznej w zakresie opieki
paliatywnej ................................................................................ 227
1.1. Zadania administracji rządowej ...................................... 232
1.2. Zadania administracji samorządowej ............................ 238
2. Prywatyzacja zadań publicznych w zakresie opieki
paliatywnej ................................................................................ 241
3. Organizacja i funkcjonowanie podmiotów świadczących
opiekę paliatywną ..................................................................... 247
3.1. Zespół opieki paliatywnej ................................................ 248
3.2. Formy opieki finansowane ze środków publicznych .... 250
3.2.1. Stacjonarna opieka paliatywna ............................. 250
3.2.2. Hospicjum domowe dla dorosłych ....................... 254
3.2.3. Hospicjum domowe dla dzieci .............................. 258
3.2.4. Poradnia medycyny paliatywnej .......................... 260
3.2.5. Perinatalna forma opieki paliatywnej ................. 262
3.3. Formy opieki niefinansowane ze środków
publicznych ......................................................................... 265
3.3.1. Dzienny ośrodek opieki paliatywnej.................... 265
3.3.2. Szpitalny zespół wspierający opieki paliatywnej 266
3.4. Finasowanie opieki paliatywnej ...................................... 267
4. Instytucjonalne formy organizacyjne podmiotów
świadczących opiekę paliatywną ............................................ 271
5. Wolontariat w opiece paliatywnej jako forma
partycypacji społecznej ............................................................ 277
6. Organizacja opieki paliatywnej w wybranych krajach
europejskich – uwagi prawnoporównawcze ......................... 284
Zakończenie ....................................................................................... 291
Bibliografia ......................................................................................... 297