-
W empik go
Szczakowa. Studium demograficzno-gospodarcze - ebook
Słuchaj i czytaj w abonamencie Go Standard już za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Standard daje możliwość dodania do biblioteki 3 dowolne tytuły w danym okresie rozliczeniowym (30 dni). Wybierasz z ponad 200 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
Szczakowa. Studium demograficzno-gospodarcze - ebook
Szczakowa to dzielnica położonego w południowej Polsce średniej wielkości miasta Jaworzno. Dzisiaj to okolica raczej zapomniana, zniszczona i zmarginalizowana. Nie zawsze jednak tak było. Niegdyś Szczakowa była jednym z najprężniejszych wsi i miast zachodniej Galicji i Małopolski. W zamierzchłych czasach średniowiecza i okresu nowożytnego rozwijała się spokojnie, na uboczu głównych wydarzeń. Jednak to tutaj krzyżowały się interesy króla i biskupów krakowskich. Także tutaj na polecenie króla Poniatowskiego ulokowano pierwszą polską kopalnię węgla.
W czasach Rzeczpospolitej Krakowskiej i rządów austrio-węgierskiego cesarza Franciszka Józefa miejscowość była jednym z najważniejszych austriackich przystanków kolejowych na szlaku Kolei Północnej. Wchodząc w skład systemu Trójkąta Trzech Cesarzy łączącego trzy mocarstwa: Austrię, Niemcy i Rosję była jednym z najbardziej znaczących przejść granicznych w Europie. Wokół stacji kolejowej powstał prężny przemysł oraz rozrosło się miasteczko, które uzyskało prawa miejskie już w 1896 roku. Istniała tutaj najnowocześniejsza europejska cementownia, huta sody i szkła, stacjonowały oddziały wojskowe, intensywnie rozwijał się transport kolejowy. W II Rzeczpospolitej prędko rozrosło się miasto. Szczakowa została jednym z największych i najprężniejszych miast Zagłębia Krakowskiego. W trakcie II wojny światowej teren ten został wcielony do III Rzeszy, lecz aktywnie działała tutaj partyzantka. Po wojnie miasto nadal szybko się rozwijało. Niestety przemysł ciężki i górnictwo pobliskiego Jaworzna zdominowało kolejową miejscowość. Dlatego też w 1956 roku Szczakowa znika z kart historii z powodu jej włączenia do pobliskiego Jaworzna.
Szczakowa to nie tylko kolej i przemysł. To również lokalne społeczeństwo. Przez setki lat mieszkający obok siebie Polacy, Niemcy, Żydzi, Rosjanie. To również nowa prężna inteligencja, pełni etosu robotnicy, czy otwarci na świat przybysze z odległych krajów. Pomimo krótkiej historii swojej sławy miasteczko stało się zalążkiem rozwoju lokalnych elit. Licznie funkcjonujące inicjatywy kulturalne, sportowe, wojskowe, czy patriotyczne świadczyły o silnym rozwoju lokalnej społeczności. Po wielu latach sytuacja się zmieniła, zapomniano o przeszłości. Czy jednak nie nadszedł czas, aby przypomnieć o latach świetności Szczakowej?
Spis treści
PRZEDMOWA
PREFACE
Na początek…
Krótka historia Szczakowej
Kilka dat z przeszłości
Studiując dzieje, miejsca i życie mieszkańców
Wówczas zapisywano ludzi
Ziemia, ludzie, praca i zmiany
Wieś na końcu świata. Ołów i pierwszy polski węgiel.
Do końca XVIII wieku
Kolej – wieś – miasteczko. Narodziny miasta
Legenda miasta na kolejowych torach.
Dwudziestolecie międzywojenne
Ostatnie lata chwały i… Jaworzno.
Drugie pięćdziesiąt lat XX wieku
Piętno rozwoju odciśnięte na okolicy.
Zmiany urbanistyczne
200 lat zmian w regionie
Zakończenie
Szczakowa to koniec świata?
Na koniec…
Napisano na podstawie
Indeks wykorzystanych fotografii
| Kategoria: | Historia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-942690-0-5 |
| Rozmiar pliku: | 2,9 MB |
