Sztejer. Sztejer 3. Gdzie miecze poniosą - ebook

SREBRO I KREW

Noc była cie­pła i spo­koj­na, mimo to od za­pad­ni­ęcia zmro­ku nie od­wa­ży­łem się zmru­żyć oka. No bo kto z was od­wa­ży­łby się na coś ta­kie­go, cze­ka­jąc na śmie­rć?

Le­ża­łem nie­ru­cho­mo na pry­czy, wsłu­chu­jąc się w brzęcze­nie ko­ma­ra, któ­ry do­stał się do wnętrza ma­lu­sie­ńkiej szo­py sto­jącej na ru­fie bar­ki. Było to je­dy­ne miej­sce na po­kła­dzie, gdzie czło­wiek mógł za­znać odro­bi­ny sa­mot­no­ści od za­ło­gi i prze­wo­żo­nych zwie­rząt.

Pa­sa­żer, z któ­rym dzie­li­łem klit­kę, zsze­dł na brzeg w gro­dzie Stężno. Człek ten był han­dla­rzem re­li­kwia­mi, jed­nym z wie­lu prze­mie­rza­jących wzdłuż i wszerz Mi­ędzy­rze­cze, gdzie tego ro­dza­ju to­war miał za­wsze duże wzięcie, nie tylko wśród prostego ludu, ale i kupców, a nawet duchowieństwa.

W nie­wiel­kiej skrzy­necz­ce han­dlarz prze­cho­wy­wał praw­dzi­we skar­by: frag­ment ko­pyt­ka osio­łka Świ­ęte­go Jó­ze­fa, sznu­rek od maj­tek no­szo­nych przez Świ­ęte­go Peca, pa­tro­na kle­ry­ków, czy naj­cen­niej­szą z re­li­kwii: włos z czu­pry­ny Świ­ęte­go Teo­deu­sa.

Już pierw­sze­go dnia pod­ró­ży wędrow­ny kra­marz spró­bo­wał wci­snąć mi ko­pyt­ko. Re­li­kwia, trze­ba przy­znać, pre­zen­to­wa­ła się jak na­le­ży: była sta­ra, za­su­szo­na i cuch­nąca. Fa­cet znał się na swo­jej ro­bo­cie.

Jego pech po­le­gał na tym, że w cza­sach, gdy słu­ży­łem w Czar­nej Gwar­dii, w sa­mym tyl­ko To­ru­nium wi­dzia­łem pięć ta­kich ko­py­tek trzy­ma­nych w ko­ścio­łach, wszyst­kie osa­dzo­ne w zło­cie i bursz­ty­nie. I jak mnie za­pew­nio­no, bez wąt­pie­nia ory­gi­nal­ne.

Gdy za­py­ta­łem Ojca Ru­mian­ka, na­sze­go spo­wied­ni­ka, jak to mo­żli­we, ten po­pa­trzył na mnie szcze­rze zdu­mio­ny, że ośmie­lam się za­dać po­dob­nie nie­do­rzecz­ne py­ta­nie, i od­pa­rł: „To prze­cież oczy­wi­ste, Vin­cent. Cud”.

Tak, moi dro­dzy, o pew­nych spra­wach le­piej nie dys­ku­to­wać na zie­miach wła­da­nych przez Oj­ców Pro­tek­to­rów, gdyż mo­żna zo­stać oska­rżo­nym o brak wia­ry czy he­re­zję, cze­go ni­ko­mu z was szcze­rze nie ży­czę.

Wra­ca­jąc jed­nak do han­dla­rza i jego re­li­kwii, jak za­pew­ne się do­my­śla­cie, nie wy­ka­za­łem za­in­te­re­so­wa­nia, co wi­ęcej, po­ra­dzi­łem mu, aby wsa­dził so­bie ko­pyt­ko w za­dek. Fa­cet skrzy­wił twarz, jak­by już kie­dyś pró­bo­wał to zro­bić, zer­k­nął na mój miecz i od­sze­dł po­spiesz­nie, mru­cząc coś pod no­sem o cho­ler­nych nie­do­wiar­kach.

Co do zwie­rząt, o któ­rych wcze­śniej na­po­mknąłem, to nie było ich na po­kła­dzie, gdy wy­pły­wa­li­śmy z por­tu w Wi­dłach. Wte­dy na bar­ce prze­wo­żo­no głów­nie chmiel. Ten mało kło­po­tli­wy to­war wy­ła­do­wa­no pod­czas po­sto­ju w Stężnie, gdzie wa­rzo­no naj­lep­sze na zie­miach za­kon­nych piwo. Na zwol­nio­ne miej­sce szy­per przy­jął kil­ka­dzie­si­ąt kóz i świń, zbo­że oraz kil­ka wiel­kich be­czek z pi­wem. Jak się do­wie­dzia­łem od ster­ni­ka, bar­czy­ste­go ku­la­sa z drew­nia­ną nogą, szy­per za­mie­rzał sprze­dać be­czący i chrząka­jący in­wen­tarz w jed­nym z miast po­ło­żo­nych w dol­nym bie­gu Wrzącej.

Wła­ści­ciel i szy­per bar­ki w jed­nej oso­bie no­sił imię Mo­ger. O na­zwi­sko, na­wet je­śli ta­ko­we po­sia­dał, nie spy­ta­łem. Był to chu­dy, czar­no­wło­sy mężczy­zna, za­ro­śni­ęty jak drze­wo od pó­łnoc­nej stro­ny. Jego ob­li­cze, szczu­płe i po­ora­ne zmarszcz­ka­mi, rzad­ko roz­po­ga­dzał uśmiech, przy­naj­mniej w mo­jej obec­no­ści. Wy­glądał mi jed­nak na czło­wie­ka, któ­ry za usta­lo­ną cenę, kon­kret­nie trzy srebr­ne mar­ki, do­wie­zie mnie bez­piecz­nie do To­ru­nium. Ów Mo­ger twar­dą ręką do­wo­dził za­ło­gą zło­żo­ną z pi­ęciu fli­sa­ków, mężczyzn rów­nie za­cie­kłych, po­nu­rych i mil­kli­wych jak on sam. To­wa­rzy­stwo ide­al­ne dla oso­by, któ­ra nie chce, by ktoś obcy wsa­dzał no­cha­la w jej spra­wy. Wy­pisz wy­ma­luj ta­kiej jak ja.

Za­raz po wy­pły­ni­ęciu ze Stężna za­py­ta­łem szy­pra, na co mu nie­mal set­ka kóz i świń.

– Na han­del – mruk­nął, chy­ba roz­ba­wio­ny, choć przy ta­kiej mor­dzie ci­ężko było wy­ro­ko­wać.

– Jak to na han­del? – zdu­mia­łem się, nie wi­dząc krzty­ny sen­su w tym in­te­re­sie.

– Ano, pa­nie Wolf – tak ka­za­łem na sie­bie mó­wić – na pó­łno­cy gra­su­je za­ra­za, nie ja­kaś wiel­ka, taka, co ska­cze jak pchła, tu mia­sto ogar­nie, tam wio­skę prze­trze­bi, a po­tem zni­ka, by po­ja­wić się i sto wiorst da­lej. – Szy­per za­mil­kł i po­dra­pał brud­ny­mi pa­zu­ra­mi gęsty za­rost na szczęce. – Trak­ty opu­sto­sza­ły, bo kup­ce lęka­ją się pod­ró­żo­wać, w wie­lu mia­stach za mury ob­cych nie wpusz­cza­ją, więc głód lu­dziom w oczy zaj­rzał i tyl­ko rze­ka jest jesz­cze bez­piecz­na.

Wy­krzy­wił bez­zęb­ne usta i splu­nął za bur­tę gęstą śli­ną. I na tym za­ko­ńczy­li­śmy kon­wer­sa­cję.

Wró­ci­łem do ka­ju­ty dla pa­sa­że­rów, gdzie przez całą pod­róż trzy­ma­łem ob­rzy­na i sre­bro, wy­na­gro­dze­nie za moją po­przed­nią ro­bo­tę, dwa ty­si­ące ma­rek w brzęczącej mo­ne­cie.

Wi­ęk­szą część sre­bra ukry­łem w to­bo­łku pod koją. Z uwa­gi na obec­no­ść w ka­ju­cie wspó­łpa­sa­że­ra na po­kład wy­cho­dzi­łem tyl­ko wte­dy, gdy przy­ci­snęła mnie po­trze­ba, a i wów­czas ro­bi­łem wszyst­ko z nie­zgod­nym z na­tu­rą po­śpie­chem i ner­wo­wo­ścią. Nor­mal­nie srać się ode­chcie­wa­ło.

Zresz­tą nie by­łem sa­mot­ny w tym utra­pie­niu. Han­dlarz re­li­kwia­mi za ka­żdym ra­zem, gdy miał udać się do bur­ty, zer­kał na mnie jak na po­ten­cjal­ne­go zło­dzie­ja, po czym gdy już nie mógł wy­trzy­mać par­cia, za­bie­rał ze sobą szkla­ny po­jem­nik z wło­sem Świ­ęte­go Teo­deu­sa, co było dla mnie naj­lep­szym świa­dec­twem na au­ten­tycz­no­ść te­jże re­li­kwii. Po­wró­ciw­szy zaś do ka­ju­ty, kra­marz spraw­dzał po ko­lei, czy nic nie bra­ku­je w jego ku­fer­kach.

Po dwóch dniach ta­kiej ner­wo­wej szar­pa­ni­ny za­pro­po­no­wa­łem han­dla­rzy­nie, aby­śmy wy­cho­dzi­li na po­kład ra­zem i wy­pró­żnia­li kisz­ki na grun­cie wza­jem­ne­go kon­sen­su­su.

Ta względ­na idyl­la sko­ńczy­ła się wraz z opusz­cze­niem po­kła­du przez kra­ma­rza, gdyż te­raz sam mu­sia­łem mieć ba­cze­nie na za­ło­gę. Fli­sa­cy to zwy­kle lu­dzie nie­bez­piecz­ni, ce­ni­ący nie­za­le­żno­ść, nie­go­dzący się z oko­wa­mi, ja­kie na­rzu­ca ci­ężka ręka Oj­ców Pro­tek­to­rów. Wie­lu z nich to kmie­cie zbie­gli z ma­jąt­ków klasz­tor­nych, a na­wet zwy­kli prze­stęp­cy.

Tu, na Wrzącej, nikt nie pyta o po­cho­dze­nie i prze­szło­ść, li­czą się za to twar­dy cha­rak­ter, siła i od­wa­ga, przy­mio­ty przy­dat­ne, gdy przy­cho­dzi dźwi­gać set­ki pu­dów to­wa­ru, wio­sło­wać całe dnie w górę rze­ki czy bro­nić sie­bie i ła­dun­ku przed zbój­ca­mi i po­two­ra­mi szu­ka­jący­mi zdo­by­czy na rze­ce.

Tych zaś na Wrzącej ni­g­dy nie bra­ko­wa­ło, szcze­gól­nie na wschod­nim jej brze­gu, gdzie roz­ci­ąga­ły się nie­mal bez­lud­ne pusz­cze, mo­kra­dła i sta­ro­rze­cza. Z tego, co czy­ta­łem o Za­gła­dzie i po­prze­dza­jącej ją woj­nie, to zie­mie le­żące nad Wrzącą szcze­gól­nie ucier­pia­ły pod­czas he­ka­tom­by.

No ale wró­ćmy do mych kło­po­tów. Te za­częły się dzień po na­szym wy­pły­ni­ęciu ze Stężna. Zły los, któ­ry jak mia­łem na­dzie­ję, opu­ścił mnie na do­bre, znów zwęszył mój trop ni­czym my­śliw­ski pies i gdy się tego naj­mniej spo­dzie­wa­łem, ugry­zł mnie w dupę.

Sta­ło się to w po­rze śnia­da­nia. Tam­te­go ran­ka stra­wę przy­nió­sł mi ze­zo­wa­ty gbur o swoj­sko brzmi­ącym imie­niu Ja­śko. Po­si­łek skła­dał się z ryby zła­pa­nej ubie­głej nocy w sie­ci oraz sa­mo­go­nu. Pech chciał, że w chwi­li gdy Ja­śko wręczył mi mi­skę z żar­ciem oraz ku­bek z go­rza­łką, szku­tą szarp­nęło jak dia­bli.

Po­le­cia­łem w tył na koję i nim zdąży­łem wy­ha­mo­wać, kop­nąłem to­bo­łek ze sre­brem, wy­wo­łu­jąc ci­chy, acz szla­chet­ny brzęk mo­net. Zer­k­nąłem kątem oka na Ja­śka. Może i był ze­zo­wa­ty, ale słuch miał wy­bor­ny. Par­szy­wiec bar­dzo sta­rał się uda­wać, że nie pa­trzy na sa­kwę, co w jego przy­pad­ku nie było prze­sad­nie trud­ne. Tyle że mnie nie­ła­two oszu­kać. Wie­dzia­łem, że jesz­cze tej nocy będą chcie­li mnie za­bić.

Na­de­szli po pó­łno­cy, ci­cha­czem, nie­mal bez­gło­śnie, co ka­za­ło mi wy­snuć przy­pusz­cze­nie, że nie pierw­szy to już raz po­zby­wa­ją się z po­kła­du pa­sa­że­ra. Pier­wej jed­nak za­trzy­ma­li się przy drzwiach, na­słu­chu­jąc.

Sap­nąłem, po­wier­ci­łem się tro­chę na skrzy­pi­ącej pry­czy, a na­wet raz pierd­nąłem, jak zda­rza się lu­dziom po­grążo­nym we śnie. To prze­ko­na­ło ich, że są bez­piecz­ni.

Usły­sza­łem ci­chu­te­ńkie skrzy­pie­nie za­wia­sów, gdy otwo­rzy­li drzwi. Wraz z tchnie­niem wia­ter­ku nio­sące­go ze sobą smród świń do wnętrza wsu­nęły się trzy kan­cia­ste syl­wet­ki.

Na­bra­łem pew­no­ści: ro­bi­li to już wcze­śniej. Dwóch mo­gło nie dać so­bie rady z kimś ta­kim jak ja, a czte­rech tyl­ko by so­bie na­wza­jem prze­szka­dza­ło.

Po­ło­ży­łem dłoń na chłod­nej ręko­je­ści ja­ga­tha­na ukry­te­go pod ko­cem, w taki spo­sób, by dłu­ga klin­ga ła­two wy­su­nęła się spod we­łni­ste­go ma­te­ria­łu. W dru­giej dło­ni trzy­ma­łem na­bi­te­go ob­rzy­na, tak na wszel­ki wy­pa­dek.

Ob­ser­wo­wa­łem ich spod przy­mkni­ętych po­wiek, pa­mi­ęta­jąc, by do ko­ńca od­gry­wać rolę czło­wie­ka po­grążo­ne­go we śnie. Jed­na z po­sta­ci, wy­ższa niż po­zo­sta­łe, zbli­ży­ła się do mnie. Gdy cień po­chy­lił się i unió­sł uzbro­jo­ną w ostrze rękę, by za­dać cios, po­czu­łem za­pach czosn­ku i ce­bu­li. Ude­rzy­łem pierw­szy. Ostrze mie­cza wy­su­nęło się spod koca ni­czym ja­do­wi­ty wąż i ukąsi­ło zbi­ra w pa­chwi­nę, zgrzy­ta­jąc krót­ko o kość mied­ni­cy. Fa­cet zło­żył się wpół i wy­da­rł japę, jak­by ob­ci­ęto mu jaja, co było wi­ęcej niż praw­do­po­dob­ne. Nim wy­rżnął gło­wą o pry­czę, sta­łem już na no­gach i wbi­łem stal w twarz mężczy­zny z le­wej. Wrza­snął i za­kręcił się jak bąk, obry­zgu­jąc mnie krwią.

Trze­ci z fli­sów z prze­ra­źli­wym krzy­kiem rzu­cił się ku otwar­tym drzwiom. Przy­gwo­ździ­łem go mie­czem do fra­mu­gi. Gdy prze­stał dy­go­tać, wy­szarp­nąłem stal z drew­na i cia­ła. Zwło­ki osu­nęły się na podło­gę. Prze­kro­czy­łem tru­pa i wy­sze­dłem na po­kład.

Ku­las ster­nik, Ja­śko oraz sto­jący mi­ędzy nimi szy­per spra­wia­li wra­że­nie moc­no za­sko­czo­nych prze­bie­giem zda­rzeń. Nie da­łem im wie­le cza­su na dzi­wie­nie się. Było ich trzech, a ja po­trze­bo­wa­łem tyl­ko jed­ne­go, przy­naj­mniej na ra­zie.

Wy­ce­lo­wa­łem ob­rzy­na i na­ci­snąłem spu­sty, je­den po dru­gim. Mrok prze­szy­ły dwa języ­ki ognia wy­plu­te­go przez lufy i na­gle wo­kół szy­pra zro­bi­ło się mar­two i pu­sto.

Ru­szy­łem w stro­nę ło­tra z ob­na­żo­ną klin­gą i dy­mi­ącym ob­rzy­nem. Mo­ger ro­zej­rzał się w lewo, w pra­wo i na wi­dok losu kom­pa­nów wy­sko­czył za bur­tę, nim zdąży­łem mu prze­szko­dzić.

Do­pa­dłem ni­skie­go re­lin­gu i za­kląłem, wpa­tru­jąc się w pły­nącą wart­ko wodę. W ciem­no­ściach nie spo­sób było wy­pa­trzyć nur­ku­jące­go czło­wie­ka.

Nie było na co cze­kać, wró­ci­łem do szo­py, za­bra­łem sa­kwę ze sre­brem i ubra­nia­mi, po czym za­jąłem miej­sce przy ste­rze. Rzecz ja­sna, nie li­czy­łem, że do­pły­nę gdzie­kol­wiek bez zna­jo­mo­ści rze­ki, jej mie­lizn, wi­rów czy me­an­drów, na ta­kie rze­czy trze­ba pa­trzeć trze­źwo. Mia­łem za to za­miar roz­bić się w kon­tro­lo­wa­ny spo­sób. Jak po­my­śla­łem, tak i uczy­ni­łem. Osa­dze­nie szku­ty na mie­li­źnie oka­za­ło się ła­twiej­sze, niż my­śla­łem. Na­wet za moc­no nie szarp­nęło, gdy dziób bar­ki prze­orał ła­chę pia­sku przy za­chod­nim brze­gu.

Że­gna­ny ner­wo­wym be­cze­niem i chrząka­niem prze­sko­czy­łem przez bur­tę i zna­la­złem się po pas w ciem­nej, nad­spo­dzie­wa­nie chłod­nej wo­dzie. Ru­szy­łem w stro­nę po­ro­śni­ęte­go chasz­cza­mi brze­gu, chro­ni­ąc przed za­mo­cze­niem sa­kwę z ubra­niem i ob­rzy­na. Ocie­ka­jąc wodą, wy­do­sta­łem się na wąską wstęgę pia­sku od­dzie­la­jącą za­ro­śla od pły­ci­zny, na któ­rej osa­dzi­łem szku­tę. Prze­rzu­ci­łem przez ra­mię sze­ro­ki skó­rza­ny pas, wzmoc­nio­ny że­la­zny­mi klam­ra­mi, łączący dwie sa­kwy: jed­ną za­wie­ra­jącą sre­bro, a dru­gą ubra­nie, amu­ni­cję i że­la­zną por­cję pro­wian­tu. Ja­ga­than no­si­łem w uprzęży, przy­tro­czo­nej do ple­ców wzo­rem ma­ho­me­ta­ńskich asa­sy­nów z po­łud­nia kon­ty­nen­tu. Co do ob­rzy­na, to wstrzy­ma­łem się ze scho­wa­niem go do ka­bu­ry na bio­drze, umo­co­wa­nej z po­mo­cą kla­mer i rze­my­ków; tak na wszel­ki wy­pa­dek, gdy­by ja­kieś pa­skudz­two cza­iło się w gęstwi­nie, cze­ka­jąc na pó­źną ko­la­cję.

Prze­chadz­ka nocą to za­wsze duże ry­zy­ko, zwłasz­cza nad Wrzącą – tam­tej­sze brze­gi wci­ąż są sie­dli­skiem po­two­rów i mu­ta­cji, mimo trzech wie­ków, ja­kie mi­nęły od Za­gła­dy.

Wrząca – dziw­na na­zwa dla rze­ki. Po­wsta­ła w trak­cie jed­nej z wie­lu wo­jen, któ­re to­czy­ły się pod­czas he­ka­tom­by. Wów­czas to wzdłuż rze­ki na dłu­go­ści se­tek wiorst uży­to bro­ni o nie­wy­obra­żal­nej mocy, tak po­tężnej, że spo­wo­do­wa­ła cza­so­we wy­pa­ro­wa­nie wody w ko­ry­cie i częścio­wą zmia­nę jej środ­ko­we­go bie­gu. Skut­ki ska­że­nia, ja­kie wów­czas na­stąpi­ło, po dziś dzień są wi­docz­ne w do­rze­czu Wrzącej. Mo­żna na­po­tkać tam uro­czy­ska, mgli­ste i zło­wiesz­cze, będące wy­lęgar­nią i sie­dli­skiem stwo­rów z ludz­kich kosz­ma­rów, oraz mrocz­ne pusz­cze, po­ro­śni­ęte drze­wa­mi o po­dwój­nych czy po­trój­nych pniach i mon­stru­al­nie po­wy­kręca­nych ko­na­rach, wy­ci­ąga­jący­mi sęka­te ra­mio­na ku nie­bu.

Po­sta­no­wi­łem prze­cze­kać do świ­tu w ko­ro­nie ta­kie­go ol­brzy­ma ro­snące­go ja­kieś dwie­ście kro­ków od rze­ki. Wspi­ąłem się bez wi­ęk­sze­go tru­du na naj­ni­ższy z ko­na­rów, wy­ra­sta­jący z po­tężne­go po­chy­łe­go pnia, a po­tem wędru­jąc po omac­ku z ga­łęzi na ga­łąź, do­sta­łem się w środ­ko­wą część ko­ro­ny. Tam zna­la­złem coś w ro­dza­ju na­tu­ral­nej loży, w miej­scu, gdzie od po­trój­ne­go pnia od­cho­dzi­ły bocz­ne od­ga­łęzie­nia, wszyst­kie tak gru­be, że z po­wo­dze­niem mo­gły ucho­dzić za pnie stu­let­nich drzew.

No­żem oczy­ści­łem miej­sców­kę z na­ro­śli, po czym otu­li­łem się płasz­czem i wci­snąłem ple­cy mi­ędzy sęka­te ko­na­ry w na­dziei na odro­bi­nę snu. Nie­ste­ty tam­tej nocy Mor­fe­usz nie przy­le­ciał, aby roz­ło­żyć nade mną swe skrzy­dła. Tak, moi dro­dzy, li­znęło się nie­co kla­sycz­ne­go wy­kszta­łce­nia… Było to jesz­cze w cza­sach, gdy słu­ży­łem pod sztan­da­rem Sza­lo­ne­go Pro­ro­ka. Po tym, jak zdo­by­li­śmy Teby, tra­fi­ła mi się jako łup pi­ęk­na i bar­dzo uczo­na nie­wol­ni­ca. Mia­ła na imię Aigis i nim od­wie­dzi­li­śmy jej ro­dzin­ne po­lis, była ka­płan­ką i stra­żnicz­ką wiel­kiej Bi­blio­te­ki Te­ba­ńskiej. Nie­ste­ty miej­sce jej pra­cy spło­nęło pod­czas trzech dni or­gii znisz­cze­nia, na któ­rą Sza­lo­ny Pro­rok wy­dał mia­sto swej wy­gło­dzo­nej ar­mii.

Aigis była pi­ęk­ną mło­dą ko­bie­tą, smu­kłą i gi­ęt­ką, o twa­rzy anio­ła i wiel­kich, błysz­czących oczach, a jej język i usta… cóż, do­my­śl­cie się sami. Do tego wszyst­kie­go, jak już wspo­mnia­łem, była mądra i oczy­ta­na.

Spędzi­ła ze mną trzy lata, pod­czas któ­rych tkwi­li­śmy pod mu­ra­mi Sa­lo­nik, pró­bu­jąc zdo­być bez­sku­tecz­nie to prze­klęte mia­sto.

Szcze­rze po­lu­bi­łem Aigis, któ­ra przez ten czas sta­ła się dla mnie na­uczy­ciel­ką grec­kich zwy­cza­jów, języ­ka, hi­sto­rii i mi­ło­ści. Zwró­ci­łem jej wol­no­ść, gdy do­łączy­łem do spi­sku ma­jące­go na celu za­bi­cie Sza­lo­ne­go Pro­ro­ka. Sprzy­si­ęże­nie, co tu kryć, było obar­czo­ne du­żym ry­zy­kiem. Wszyst­kie po­przed­nie za­ma­chy – za cza­sów mej słu­żby w za­ci­ężnej gwar­dii było ich kil­ka­na­ście – nie po­wio­dły się. Spi­skow­cy, ich żony, dzie­ci, ro­dzi­ce, a na­wet ko­chan­ki ko­ńczy­li wbi­ci na pale, któ­re zdo­bi­ły plac Zwy­ci­ęstwa, wi­docz­ny z okien pa­ła­cu Pro­ro­ka. Skur­wiel uwiel­biał ja­dać, po­dzi­wia­jąc ten wi­dok.

Nie chcia­łem, aby w ra­zie nie­po­wo­dze­nia spi­sku za­ostrzo­ny pa­lik zna­la­zł się w kszta­łt­nym ty­łecz­ku Aigis. Zbyt wie­le łączy­ło mnie z nim przy­jem­nych wspo­mnień.

Z tego, co sły­sza­łem, po od­zy­ska­niu wol­no­ści Aigis uda­ła się na za­chód, za cie­śni­nę. Osia­dła w Ca­mo­rze i zo­sta­ła ko­chan­ką sław­ne­go Wiel­kie­go Ksi­ęcia Syl­wio. Wspo­mnie­nia o pi­ęk­nej bi­blio­te­kar­ce po­bu­dzi­ły me soki i drze­wo wzbo­ga­ci­ło się o jesz­cze je­den gru­by, dłu­gi, ster­czący ko­nar.

Po­li­czy­łem i wy­szło mi, że nie mia­łem ko­bie­ty od kil­ku ty­go­dni, czy­li od mo­men­tu, gdy opu­ści­łem Pod­gó­rze. Dla mężczy­zny w sile wie­ku to pro­blem, sami wie­cie.

Po­sta­no­wi­łem so­bie, że roz­wi­ążę go w pierw­szej na­po­tka­nej osa­dzie, któ­rej miesz­kan­ki nie będą zbyt owło­sio­ne i szczer­ba­te. Gna­ny tą na­dzie­ją, tuż po pierw­szej ju­trzen­ce zla­złem z drze­wa i skie­ro­wa­łem się na za­chód. Gdy­by prze­śla­do­wał mnie pech, mo­głem tak ma­sze­ro­wać dzień czy dwa, nie na­po­ty­ka­jąc osa­dy czy cho­ćby sio­ła, gdyż do­pie­ro od nie­daw­na lu­dzie za­częli kar­czo­wać pusz­czę nad środ­ko­wym bie­giem Wrzącej, kie­dy zmu­si­ło ich do tego prze­lud­nie­nie w za­chod­nich i cen­tral­nych re­jo­nach Mi­ędzy­rze­cza.

Tam­te­go dnia Najświ­ęt­sza Pani nie­zwy­kle mi sprzy­ja­ła, bo już koło po­łud­nia na­tknąłem się na nie­wiel­kie wy­rębi­sko. Wpraw­dzie nie za­sta­łem tam drwa­li, za to od­kry­łem dro­gę, sła­bo po­ro­śni­ętą mchem i po­żło­bio­ną przez ko­le­iny po­zo­sta­wio­ne przez wozy, któ­ry­mi za­pew­ne wy­wo­żo­no po­ci­ęte drew­no.

A sko­ro byli drwa­le i wozy, to mu­sia­ła być też wio­ska, a w niej go­spo­da i targ, gdzie za­wsze kręci­ły się pa­nie go­to­we za sre­bro ulżyć w po­trze­bie sa­mot­ne­mu, sprag­nio­ne­mu cie­pła pod­ró­żni­ko­wi. A na­wet je­śli­by ta­kich nie­wiast za­bra­kło, co się zda­rza, gdy ja­kiś szcze­gól­nie gor­li­wy Oj­ciec Gło­si­ciel każe po­to­pić wszyst­kie wy­wło­ki w gno­jów­ce, po­zo­sta­wa­ły jesz­cze ko­bie­ty za­mężne, uczci­we i bo­go­boj­ne. W na­szych ci­ężkich cza­sach i ta­kie nie­wia­sty nie po­tra­fią oprzeć się ma­gii brzęczące­go sre­bra.

Kil­ka wiorst od wy­rębi­ska zwar­ty las sko­ńczył się. Wy­sze­dłem na otwar­te łąki, przez któ­re wiła się wąska dro­ga. Jak to zwy­kle bywa u nas w po­rze su­chej, dzień był go­rący, zaś nie­bo pi­ęk­ne i przej­rzy­ste. Zrzu­ci­łem z sie­bie płaszcz i ka­ftan, zo­sta­jąc w sa­mej ko­szu­li. Po­pi­ja­jąc cie­płą wodę z bu­kła­ka, pod­jąłem wędrów­kę, cier­pli­wie zno­sząc upał i wci­ska­jący się w oczy kurz.

Wkrót­ce uj­rza­łem dymy, wąskie smu­żki wi­jące się le­ni­wie przy po­dmu­chach sła­be­go wia­tru. Zwia­sto­wa­ły wy­głod­nia­łe­mu żo­łąd­ko­wi go­rącą ja­jecz­ni­cę i chru­pi­ący chleb.

Bli­żej osa­dy na­po­tka­łem gęste łany zło­to-sre­brzy­stych zbóż, przy­spie­szy­łem kro­ku i nie­dłu­go do­ta­rłem na skraj za­bu­do­wań, nie­opo­dal któ­rych pły­nęła stru­ga, za­sło­ni­ęta częścio­wo gęstwi­ną krza­ków, ła­cia­tych brzó­zek i roz­ło­ży­stych olch.

Pa­trząc na ten wiej­ski wi­do­czek, po­czu­łem na­gły chłód w ko­ściach. Zwy­kle w ta­kich miej­scach wio­sko­wa dzie­ciar­nia wy­pa­sa by­dło i świ­nie. Tym­cza­sem nie do­strze­głem na­wet jed­ne­go umo­ru­sa­ne­go ło­bu­zia­ka. Brak dzie­ci to za­wsze zły znak, mo­że­cie mi wie­rzyć. Zwy­kle bo­wiem jest ich za dużo, by wszyst­kie wy­ży­wić, dla­te­go tak wie­le umie­ra lub tra­fia w nie­wo­lę.

Prze­sko­czy­łem su­chą nogą przez stru­gę. Po­now­nie spoj­rza­łem nad spa­dzi­ste, kry­te sło­mą da­chy. Smu­żki dymu wzbi­ja­jące się w ja­sne nie­bo już nie za­chęca­ły do od­wie­dze­nia osa­dy.

Pod­ci­ągnąłem o jed­no oczko pas prze­ci­na­jący na ukos pie­rś i nad mój lewy bark wy­su­nęła się smu­kła, okręco­na ple­cion­ką, po­zba­wio­na jel­ca ręko­je­ść ja­ga­tha­na. Ru­szy­łem na prze­łaj przez pu­stą łącz­kę w stro­nę ma­syw­nej, za­mkni­ętej sto­do­ły, obok któ­rej wio­dła dró­żka pro­wa­dząca mi­ędzy za­bu­do­wa­nia. Osa­da skła­da­ła się z trzech dłu­gich do­mów miesz­kal­nych, mo­gących po­mie­ścić po kil­ka wie­lo­dziet­nych ro­dzin, oraz roz­rzu­co­nych lu­źno po obe­jściu bu­dyn­ków go­spo­dar­czych.

Wsze­dłem mi­ędzy wy­ma­rłe opłot­ki. Przy otwar­tym na oścież, ci­chym kur­ni­ku na­tknąłem się na psa, wiel­kie wy­le­nia­łe by­dlę z prze­krwio­ny­mi śle­pia­mi. Zwierz na­pi­ął grzbiet i wark­nął głu­cho, ob­na­ża­jąc żó­łte kły. Przy­pa­trzy­łem mu się uwa­żnie, wy­pa­tru­jąc oznak wście­kli­zny, na szczęście pies wy­da­wał się zdro­wy, choć bez wąt­pie­nia wy­gło­dzo­ny. Si­ęgnąłem po miecz i ru­szy­łem w stro­nę kun­dla, a ten zrej­te­ro­wał z pod­wi­ni­ętym ogo­nem.

Gdy tra­fi­łem na plac w cen­trum osa­dy, przy­wi­tał mnie po­dmuch wia­tru, nio­sący ze sobą po­piół i słod­ki smród spa­lo­nych ciał.

Sto­sy. Na­li­czy­łem ich dwa tu­zi­ny. Wy­gląda­ło na to, że ko­muś ro­bo­ta pa­li­ła się w rękach. I to nie­daw­no.

Już na pierw­szy rzut oka stwier­dzi­łem, że byli tu pro­fe­sjo­na­li­ści. Żad­nej fu­szer­ki. Drew­no uło­żo­no tak, by czło­wiek przy­wi­ąza­ny do pala wy­sta­jące­go z cen­trum sto­su nie za­du­sił się dy­mem, ucie­ka­jąc w szyb­ką śmie­rć przed spra­wie­dli­wo­ścią Oj­ców Pro­tek­to­rów.

Ta­kie­go kunsz­tu uczo­no Za­przy­si­ężo­nych już na pierw­szym roku se­mi­na­rium w To­ru­nium, nie tyl­ko teo­rii, lecz i prak­ty­ki, gdyż na­wet w ser­cu władz­twa Klasz­to­rów nie bra­kło he­re­ty­ków, ka­ce­rzy, cza­row­nic, ma­gów czy po pro­stu lu­dzi, któ­rym wy­msknęło się o jed­no sło­wo za dużo.

Grzech miesz­ka­ńców osa­dy mu­siał być ci­ężki, sko­ro Za­przy­si­ęże­ni Bra­cia nie oszczędzi­li na­wet pi­ęciu ma­łych dziew­czy­nek, któ­re dla oszczęd­no­ści ma­te­ria­łów spa­lo­no na jed­nym sto­sie. Po­zo­sta­li ska­za­ni, ośmiu mężczyzn i je­de­na­ście ko­biet, to były oso­by do­ro­słe, ra­czej w ró­żnym wie­ku, choć stan zwłok nie po­zwa­lał na do­kład­ną iden­ty­fi­ka­cję. Na gło­wach i ra­mio­nach tru­pów sie­dzia­ło kil­ka wron, wy­dłu­bu­jąc co sma­ko­wit­sze kąski z mi­ęk­kich części.

W cen­trum pla­cu wzno­sił się naj­wi­ęk­szy stos. Spa­lo­no na nim dwie ko­bie­ty jed­no­cze­śnie. Obie były mło­de i mia­ły przy­mo­co­wa­ne do głów tia­ry, ja­ki­mi zwy­kle zna­czo­no cza­row­ni­ce.

Co nie­zwy­kłe, pło­mie­nie nie po­czy­ni­ły w ich cia­łach du­żych szkód, pa­ląc nogi i bio­dra, pod­czas gdy gór­ne par­tie po­zo­sta­ły nie­na­ru­szo­ne przez ogień. Wy­star­czy­ło mi spoj­rzeć raz w ob­li­cza wie­dźm, aby zro­zu­mieć, że pa­trzę na bli­źniacz­ki.

Dzi­wił mnie tyl­ko fakt po­zo­sta­wie­nia ciał na miej­scu ka­źni. Za cza­sów mej słu­żby w Czar­nej Gwar­dii prak­ty­ką było grze­ba­nie zwłok, co za­po­bie­ga­ło po­wsta­wa­niu za­ra­zy.

Wie­dzia­łem już, cze­mu w osa­dzie nie za­sta­łem ży­wej du­szy. Dzie­ci, żony, mężo­wie, ro­dzi­ce, a na­wet ku­zy­ni lu­dzi, któ­rzy zo­sta­li spa­le­ni na sto­sach, wszy­scy byli ska­zy­wa­ni na po­byt w obo­zach pra­cy, by po­słu­sze­ństwem i nie­wol­ni­czą ha­rów­ką w klasz­tor­nych fol­war­kach za­do­śću­czy­nić za grze­chy krew­nych. Tak przy­naj­mniej dzia­ło się wcze­śniej, obec­nie, jak sły­sza­łem, Oj­co­wie Sy­no­du zła­god­nie­li wo­bec swych owie­czek, czy to z le­ni­stwa, czy przez zdro­wy roz­sądek. Nie­mniej jak wska­zy­wał los miesz­ka­ńców osa­dy, wśród słu­gu­sów Klasz­to­rów wci­ąż tra­fia­li się nad­gor­liw­cy. Zwłasz­cza na głębo­kiej pro­win­cji czy po­gra­ni­czu, gdzie łac­niej było o sa­mo­wo­lę i nie­sto­so­wa­nie się do dy­rek­tyw spi­sa­nych w To­ru­nium.

Ro­zej­rza­łem się po do­mach ota­cza­jących plac. Pa­trzy­ły na mnie po­wy­bi­ja­ny­mi, zie­jący­mi pust­ką okna­mi i krzy­cza­ły bez­gło­śnie po­zba­wio­ny­mi drzwi we­jścia­mi.

Pra­wo sta­no­wi­ło, że wszel­ki ma­jątek ska­za­nych w trze­ciej części tra­fiał do oso­by, któ­ra zło­ży­ła do­nos, pod­czas gdy resz­ta dóbr prze­cho­dzi­ła na wła­sno­ść Opactw, któ­rym pod­le­ga­li Za­przy­si­ęże­ni Bra­cia. W celu unik­ni­ęcia nad­użyć ze stro­ny gwar­dzi­stów ka­żdy pro­ces prze­pro­wa­dzo­ny przez Za­przy­si­ężo­nych Bra­ci mu­siał być uzna­ny przez Ojca Pro­tek­to­ra wła­da­jące­go die­ce­zją. To on osta­tecz­nie za­twier­dzał lub nie kon­fi­ska­tę i po­twier­dzał swym au­to­ry­te­tem pra­wo­moc­no­ść od­pra­wio­ne­go sądu.

Zwy­kle wy­star­cza­ła po­ło­wa zli­cy­to­wa­ne­go ma­jąt­ku, aby Pro­tek­tor nie pro­te­sto­wał prze­ciw bądź co bądź dra­stycz­nym środ­kom sto­so­wa­nym przez Za­przy­si­ężo­nych wo­bec jego owczar­ni. I tak znów do­bre pra­wo zo­sta­ło wy­pa­czo­ne przez prak­ty­kę.

Dla­te­go nie spa­lo­no za­bu­do­wań. Do­świad­cze­nie mó­wi­ło mi, że jesz­cze przed porą desz­czo­wą do wsi przy­będą nowi osad­ni­cy, by po­mna­żać ma­jątek Klasz­to­rów.

Zaj­rza­łem do kil­ku chat, za­sta­jąc w nich wy­łącz­nie prze­ci­ągi hu­la­jące po ogo­ło­co­nych ze sprzętu izbach i ko­mo­rach. W ka­żdym z wnętrz na­tra­fi­łem na doły wy­ko­pa­ne w podło­gach, świa­dec­two, że czar­ni bra­cia nie ode­szli, póki nie wy­rwa­li zie­mi ka­żdej za­ko­pa­nej w niej mar­ki.

Od­ci­ski ko­pyt, skó­rza­nych po­de­szew i głębo­kie ko­le­iny pro­wa­dzi­ły na za­chód. Jako że nie mia­łem ocho­ty na spo­tka­nie ze słu­gu­sa­mi Klasz­to­rów, po­sta­no­wi­łem nie ku­sić losu i pó­jść na pó­łnoc. Dro­ga wąska i wnio­sku­jąc po tym, jak po­ro­sła tra­wą, rzad­ko uży­wa­na wio­dła przez łąki, dzi­kie i pe­łne ptac­twa gniaz­du­jące­go nad ukry­ty­mi w łęgach stru­mie­nia­mi.

Ko­lej­ne za­bu­do­wa­nia do­strze­głem tuż przed zmierz­chem. Tym ra­zem nie za­mie­rza­łem ry­zy­ko­wać. Wspi­ąłem się na pa­gó­rek wzno­szący się nie­da­le­ko dro­gi i po­ło­ży­łem się na wy­su­szo­nej tra­wie.

Wy­ci­ągnąłem z sa­kwy obi­tą skó­rą tubę, otwo­rzy­łem wie­ko i wy­su­nąłem z fu­te­ra­łu lu­ne­tę. Po roz­ło­że­niu cu­de­ńko mia­ło roz­miar męskie­go ra­mie­nia i za­si­ęg wi­docz­no­ści do dwóch wiorst. Przy­ło­ży­łem oku­lar do oka i na­kie­ro­wa­łem per­spek­ty­wę na wi­docz­ne w od­da­li za­bu­do­wa­nia. Po­ru­sza­jąc mie­dzia­nym pie­rście­niem, na­sta­wi­łem ostro­ść ob­ra­zu.

Za­miast wio­ski uj­rza­łem karcz­mę sto­jącą w oto­cze­niu staj­ni i bu­dyn­ków go­spo­dar­czych. We­jście i okna za­jaz­du spo­gląda­ły na maj­dan ze stud­nią i trakt han­dlo­wy pro­wa­dzący z za­cho­du na pó­łnoc.

Przez dłu­ższy czas ob­ser­wo­wa­łem za­bu­do­wa­nia i po­dwó­rze, po któ­rym kręci­ło się tro­chę dro­biu i trzy świ­nie przy­wi­ąza­ne do pa­li­ka wbi­te­go w zie­mię w sąsiedz­twie po­ideł. Wierz­chow­ców, mu­łów czy wo­zów su­ge­ru­jących obec­no­ść pod­ró­żnych w za­je­ździe nie do­strze­głem. Nie­mniej ktoś mu­siał tam go­ścić, na co wska­zy­wa­ła smu­żka si­we­go dymu wi­ru­jąca nad spa­dzi­stym da­chem karcz­my i obec­no­ść pa­cho­łka tasz­czące­go bele z sia­nem do staj­ni.

Tuż za za­bu­do­wa­nia­mi rósł sad, zaś da­lej po obu stro­nach trak­tu roz­po­ście­ra­ły się pola po­ły­sku­jące owsem i ży­tem.

Pod­jąłem de­cy­zję. Noc za­mie­rza­łem spędzić pod da­chem, w wy­god­nym łó­żku. Zło­ży­łem lu­ne­tę i ukry­łem ją ra­zem z ob­rzy­nem w sa­kwie. Pod wie­czór zro­bi­ło się chłod­niej, za­rzu­ci­łem na sie­bie płaszcz i opu­ści­łem punkt ob­ser­wa­cyj­ny. Gdy do­ta­rłem na po­dwó­rze przed karcz­mą, pierw­sze kro­ki skie­ro­wa­łem do stud­ni. Ob­ser­wu­jąc okna, opu­ści­łem ła­ńcuch z czer­pa­kiem w głąb ocem­bro­wa­nej jamy i chwi­lę pó­źniej ra­czy­łem się chłod­ną wodą.

Tak jak za­kła­da­łem, po­ja­wie­nie się w obe­jściu ob­ce­go zo­sta­ło szyb­ko za­uwa­żo­ne.

W drzwiach karcz­my, nad któ­ry­mi wy­ma­lo­wa­no łeb dzi­ka, uka­zał się wy­so­ki mężczy­zna i wpił we mnie nie­uf­ny wzrok. Na ko­szu­lę i spodnie przy­wdział sza­ry ro­bo­czy far­tuch, za­pla­mio­ny świe­żą krwią, a w dło­ni ści­skał ta­sak do roz­bie­ra­nia pó­łtusz. Wzi­ąłbym go za cze­lad­ni­ka, gdy­by nie do­bre buty, na ja­kie nie było stać byle wy­rob­ni­ka. Do­my­śli­łem się, że mam przed sobą karcz­ma­rza.

– Niech będzie po­chwa­lo­na – przy­wi­ta­łem się we­dle zwy­cza­ju. Odło­ży­łem czer­pak.

Obe­rży­sta spoj­rzał krzy­wo na mój miecz.

– Na wie­ki wie­ków – od­mruk­nął nie­chęt­nie.

Nie mo­głem go wi­nić. Wy­gląda­łem na ta­kie­go, co gro­sza nie przy­nie­sie, a tyl­ko na­ro­bi kło­po­tów.

By roz­pro­szyć jego oba­wy, wy­jąłem z sa­kiew­ki mar­kę.

– To za ko­la­cję i izbę – oznaj­mi­łem, po­ka­zu­jąc mo­ne­tę.

Wi­dok sre­bra po­dzia­łał jak za­klęcie. Nim do­ta­rłem do we­jścia, ta­sak znik­nął, a gębę obe­rży­sty roz­ci­ągnął go­ścin­ny uśmiech, szyb­ko za­stąpio­ny przez gry­mas stra­pie­nia.

– Mam tyl­ko jed­ną osob­ną izbę, ale za­jętą przez kup­ca i jego żonę.

– Trud­no, za­do­wo­lę się sien­ni­kiem i miej­scem przy ogniu – od­pa­rłem roz­cza­ro­wa­ny. – Tyl­ko żeby stra­wa była świe­ża, a piwo za­cne. – Z tym za­strze­że­niem wci­snąłem sre­bro w dużą, moc­ną dłoń obe­rży­sty.

Za­pro­wa­dził mnie do prze­stron­nej sali za­sta­wio­nej dłu­gi­mi, to­por­ny­mi sto­ła­mi z ła­wa­mi do sie­dze­nia. Go­ści było czwo­ro, tro­je za­sia­da­jących przy oknie i ni­ski mężczy­zna w kącie, obło­żo­ny to­bo­łka­mi. Po­my­śla­łem, że to han­dlarz tan­de­tą.

W izbie było ciem­na­wo, ka­gan­ki świe­cące z uchwy­tów w ścia­nach da­wa­ły nie­wie­le świa­tła, to samo naf­to­wa lam­pa usta­wio­na na sto­le, za któ­rym za­sia­da­li ko­bie­ta i mężczy­zna. Po bo­ga­tych stro­jach od­ga­dłem, że to ów ku­piec i jego ma­łżon­ka, o któ­rych wspo­mniał karcz­marz.

Mężczy­zna wy­dał mi się po­staw­ny, choć naj­lep­szą for­mę miał już za sobą. Brzuch opi­ęty przez czer­wo­ny ka­ftan wy­le­wał się znad pasa pod­trzy­mu­jące­go spodnie o dłu­gich no­gaw­kach, któ­re mi­ęk­ko ukła­da­ły się na żó­łtych ci­żmach. Ob­li­cze ele­gan­ta, daw­niej bez wąt­pie­nia przy­stoj­ne, stra­ci­ło ostro­ść roz­my­te przez war­stwę sa­dła, zaś ciem­ne wło­sy opa­da­jące na ra­mio­na cof­nęły się poza li­nię wy­so­kie­go czo­ła.

Za to żon­ce nie bra­ko­wa­ło ni­cze­go. Pi­ęk­no­oka, ciem­no­wło­sa, młod­sza od swe­go mężczy­zny o bez mała dwa­dzie­ścia lat. Nic tyl­ko brać.

Przy kup­cu nie do­strze­głem bro­ni, choć je­go­mo­ść nie był by­naj­mniej bez­bron­ny. Gdy tyl­ko prze­kro­czy­łem próg sali, osza­co­wał mnie wzro­kiem i szep­nął coś do za­sia­da­jące­go przy sąsied­nim sto­le osi­łka, za­pew­ne słu­gi. Roz­mia­ry tego ostat­nie­go, na­wet gdy sie­dział, ro­bi­ły wra­że­nie.

Roz­par­ty swo­bod­nie na ła­wie mo­gącej po­mie­ścić trzech zwy­kłych lu­dzi, za­ja­dał się ka­szą z misy wiel­kiej jak wia­der­ko i ra­czył się ob­fi­cie pi­wem wprost z dzba­na. Oczy wa­li­gó­ry, skry­te pod po­tężny­mi wa­ła­mi nad­czo­ło­wy­mi, osa­dzo­ne wąsko przy sze­ro­kim, spłasz­czo­nym no­sie, zwró­ci­ły się w moją stro­nę.

Igno­ru­jąc na­tar­czy­we spoj­rze­nie ma­łpo­lu­da, za­jąłem miej­sce w rogu sali nie­da­le­ko za­nie­dba­ne­go, wy­ga­szo­ne­go ko­min­ka, nad któ­rym za­tkni­ęto pa­węż. Ta­kich tarcz jesz­cze w cza­sach mej mło­do­ści uży­wa­ły kom­pa­nie pie­cho­ty za­ci­ężnej, nim rusz­ni­ce zmie­ni­ły za­sa­dy obo­wi­ązu­jące na po­lach bi­tew.

Po­my­śla­łem, że ten, kto mu­siał ta­chać to cho­ler­stwo, nie miał lek­ko.

Usia­dłem twa­rzą do drzwi, aby wi­dzieć ka­żde­go, kto wej­dzie do płyt­kiej, otwar­tej na salę sie­ni. Cze­ka­jąc na stra­wę i na­pi­tek, ob­ser­wo­wa­łem ukrad­kiem uzbro­je­nie na­le­żące do wiel­ko­lu­da. Na ła­wie w za­si­ęgu łap­ska wa­li­gó­ry le­żał cze­kan, za­ko­ńczo­ny obu­chem i do­sto­so­wa­ny ga­ba­ry­tem do roz­mia­rów po­sia­da­cza, do­strze­głem rów­nież ku­szę opar­tą o krzy­ża­ki ławy.

Tyle że to nie broń za­bi­ja, tyl­ko lu­dzie, któ­rzy się nią po­słu­gu­ją. Cza­sem, gdy w Mi­ędzy­mo­rzu nie to­czy się żad­na wo­jen­ka, na­jem­ni­cy za­trud­nia­ją się do ochro­ny bo­ga­czy lub ka­ra­wan. Po krót­kich oględzi­nach uzna­łem, że przy­bocz­ny kup­czy­ka to zwy­kły kmiot wy­rwa­ny żyw­cem od szta­chet.

Zresz­tą nie przy­gląda­łem się dłu­go, gdyż wi­dok za­sło­nił mi obe­rży­sta.

– Dziś jest po­mi­do­ro­wa i go­lon­ka – oznaj­mił.

– Tyl­ko to jest? – By­łem tro­chę roz­cza­ro­wa­ny.

– Jak nie chce­cie go­lon­ki, to może być kura, ale trze­ba by cze­kać, bo bie­dacz­ka jesz­cze nie wie o wa­szej chęt­ce i sie­dzi so­bie w kur­ni­ku – od­pa­rł z ka­mien­nym wy­ra­zem twa­rzy.

Obe­rży­sta żar­tow­niś, nie zno­szę ta­kich. Po­li­czy­łem do trzech i wes­tchnąłem.

– Może być go­lon­ka – zgo­dzi­łem się. Wska­za­łem na pa­węż. – To wa­sza tar­cza?

Karcz­marz wy­pro­sto­wał zgar­bio­ne, lecz wci­ąż po­tężne bar­ki i z wi­docz­ną aten­cją po­pa­trzył na oku­ty ka­wał dębo­we­go drew­na.

– Pa­mi­ąt­ka z woj­ska, nie raz oca­li­ła mi skó­rę – wy­jaś­nił z wy­czu­wal­ną no­stal­gią. – Słu­ży­łem w Pu­łku Li­che­ńskim pod­czas woj­ny z ba­ro­na­mi węglo­wy­mi. Na Wzgó­rzu Świ­ętej Hel­gi do­sta­łem trzy kule. – Po­stu­kał się w bark. – Jed­ną wci­ąż no­szę w oboj­czy­ku.

– Sły­sza­łem, że było tam na­praw­dę pa­skud­nie.

Ob­li­cze obe­rży­sty za­chmu­rzy­ło się.

– Do­brze sły­sza­łeś – burk­nął i od­da­lił się.

Nie zdzi­wi­ła mnie tak nie­przy­ja­zna re­ak­cja na moją cie­ka­wo­ść. Bi­twa o Świ­ęty Trakt i strze­gące go Wzgó­rze Świ­ętej Hel­gi była naj­dłu­ższym i naj­krwaw­szym star­ciem tam­tej kam­pa­nii. Okre­śla­nej po­tem jako pie­kło woj­ny po­zy­cyj­nej.

Już pierw­sze star­cia na po­lach bi­tew udo­wod­ni­ły Oj­com Pro­tek­to­rom, że ich ar­mie, nie­mal w ca­ło­ści skła­da­jące się z po­spo­li­te­go ru­sze­nia, nie są w sta­nie spro­stać za­ci­ężnym od­dzia­łom, za­ci­ągni­ętym przez ba­ro­nie węglo­we w her­co­ga­tach Ba­wa­rów i Sak­so­nów.

Rada wo­jen­na w To­ru­nium za­de­cy­do­wa­ła, że wro­ga na­le­ży bez­względ­nie za­trzy­mać przed mar­szem na Mia­sto Świ­ętej Wie­ży. Upa­dek sank­tu­arium, w któ­rym znaj­do­wał się naj­star­szy i najświ­ęt­szy z wi­ze­run­ków Pani, mó­głby za­chwiać wła­dzą Klasz­to­rów w ca­łym Mi­ędzy­rze­czu. Sy­nod po­sta­no­wił nie do­pu­ścić do tego za wszel­ką cenę.

W zwi­ąz­ku z prze­wa­gą tak­tycz­ną i mi­li­tar­ną wro­ga Oj­ciec ge­ne­rał Sła­woj za­pro­po­no­wał plan zna­ny po­tem jako woj­na na wy­krwa­wie­nie. Kon­cep­cja była dia­bel­nie pro­sta. Sto­sun­ko­wo nie­wiel­ka za­ci­ężna ar­mia ba­ro­nów węglo­wych mia­ła zo­stać za­trzy­ma­na i do­słow­nie „wy­krwa­wio­na” w bi­twie to­czo­nej o wa­żne dla se­pa­ra­ty­stów miej­sce.

Sła­woj wy­ty­po­wał do tego celu Wzgó­rze Świ­ętej Hel­gi wraz ze znaj­du­jącym się na jego szczy­cie ufor­ty­fi­ko­wa­nym opac­twem. U jego pod­nó­ża za­czy­nał się tak zwa­ny Świ­ęty Trakt, sze­ro­ka dro­ga, li­cząca kil­ka­dzie­si­ąt wiorst dłu­go­ści, pro­wa­dząca na Świ­ętą Górę.

Oj­ciec ge­ne­rał za­ło­żył, że do­wo­dzący ar­mią zbun­to­wa­nych ba­ro­nii kon­do­tier Hans Glot­ke nie zde­cy­du­je się na marsz w głąb ziem klasz­tor­nych bez uprzed­niej neu­tra­li­za­cji gniaz­da opo­ru na Świ­ętej Hel­dze, naj­da­lej na za­chód wy­su­ni­ęte­go punk­tu na­szej obro­ny. I nie po­my­lił się. Glot­ke za­ata­ko­wał wła­śnie w tym miej­scu.

Sy­nod w To­ru­nium pod­jął de­cy­zję o wal­ce do ostat­nie­go czło­wie­ka. Wznie­sio­no sztan­dar świ­ętej woj­ny i ogło­szo­no po­wszech­ną mo­bi­li­za­cję. W celu zre­kom­pen­so­wa­nia sła­be­go lub zgo­ła żad­ne­go wy­szko­le­nia bo­jo­we­go re­kru­tów w świ­ąty­niach bu­do­wa­no kult go­to­wo­ści po­świ­ęce­nia ży­cia dla obro­ny wia­ry. Na front skie­ro­wa­no wszyst­kich mężczyzn od szes­na­ste­go do sze­śćdzie­si­ąte­go roku ży­cia oraz set­ki Oj­ców Gło­si­cie­li, któ­rzy mie­li za za­da­nie pod­sy­cać za­pał re­li­gij­ny wśród ode­rwa­nych od zie­mi i pra­cy chło­pów i rze­mie­śl­ni­ków.

Gdy na­jem­ne woj­ska ba­ro­nii do­ta­rły wcze­snym la­tem pod klasz­tor Świ­ętej Hel­gi, za­sta­ły tam już oko­pa­ną ar­mię klasz­tor­ną. Bli­sko czter­dzie­ści ty­si­ęcy lu­dzi, z któ­rych tyl­ko część mia­ła rusz­ni­ce, ku­sze czy mie­cze, resz­ta po­bo­ro­wych mu­sia­ła za­do­wo­lić się ko­sa­mi osa­dzo­ny­mi na sztorc, ce­pa­mi czy sie­kie­ra­mi.

Od­dzia­ły ba­ro­nii: je­de­na­ście ty­si­ęcy kon­do­tie­rów, wzmoc­nio­nych przez od­dzia­ły dwor­skie ba­ro­nów, nie mia­ły kło­po­tów z uzbro­je­niem czy za­opa­trze­niem. Zbroj­ni przy­wie­źli na­wet ze sobą wiel­kie bom­bar­dy do bu­rze­nia mu­rów, na tam­te cza­sy cud tech­ni­ki.

Po stro­nie Klasz­to­rów była prze­wa­ga li­czeb­na, fa­na­tyzm re­li­gij­ny pod­sy­ca­ny przez Oj­ców Gło­si­cie­li, de­spe­ra­cja i po­świ­ęce­nie oraz sta­ra jak świat praw­da mó­wi­ąca, że na­jem­ni­cy będą wal­czyć za pie­ni­ądze, lecz nie będą za nie gi­nąć.

Nasi zaś gi­nęli ty­si­ąca­mi, ata­ku­jąc po­zy­cje wro­ga i bro­ni­ąc wła­snych z ho­san­ną na ustach. To była po­twor­na i, jak dla mnie, bez­sen­sow­na jat­ka. Sze­ść mie­si­ęcy gni­cia żyw­cem w oko­pach, w sło­ńcu, wie­trze i desz­czu. Na wzgó­rzu i pod nim zo­sta­ło na za­wsze dwa­dzie­ścia ty­si­ęcy na­szych, z tego może po­ło­wa po­le­gła w wal­ce, resz­ta zma­rła z gło­du, zim­na, cho­rób i wy­czer­pa­nia.

Stra­ty ba­ro­nii były kil­ka razy mniej­sze, ale wy­star­czy­ły, aby po­wstrzy­mać marsz na­jem­ni­ków w głąb ziem klasz­tor­nych. Glot­ke po po­wro­cie do ba­ro­nii zo­stał pod­stęp­nie aresz­to­wa­ny i oska­rżo­ny o zdra­dę na rzecz To­ru­nium, po czym ści­ęto go na ryn­ku w Ha­lem­bie.

Z roz­my­ślań wy­do­by­ło mnie ude­rze­nie o stół cy­no­we­go pó­łmi­ska z po­mi­do­ro­wą, przy­nie­sio­ne­go przez dziew­kę o oczach sar­ny. Była ni­ska, gdy­bym wstał, si­ęga­ła­by mi do pier­si, ale fi­gu­rę mia­ła bez za­rzu­tu, rów­nież jej twarz oko­lo­na mi­ęk­ki­mi lo­ka­mi pre­zen­to­wa­ła się ni­cze­go so­bie.

Uśmiech­nęła się i po­czu­łem, że bar­dzo chcę, by ta mło­da osób­ka coś dla mnie zro­bi­ła. Mia­łem już na­wet kon­kret­ne pla­ny.

– Jak masz na imię? – Może to i okle­pa­ne, ale ja­koś trze­ba za­cząć.

– Ilo­na, a jak wy?

– Wolf.

– Tak po pro­stu?

– Tak.

– Za­tem ży­czę smacz­ne­go, pa­nie Wolf.

– Z rąk tak ślicz­nej dziew­czy­ny z pew­no­ścią będzie smacz­nie – rzu­ci­łem, za­gląda­jąc głębo­ko w sar­nie oczy. Roz­bły­sło w nich roz­ba­wie­nie. Może to i nie­zbyt wy­szu­ka­ny, ale za to do­bry po­czątek.

Ode­szła, kręcąc ty­łkiem. Gdy znik­nęła na za­ple­czu, wy­ci­ągnąłem z we­wnętrz­nej kie­sze­ni ka­fta­na ły­żkę, po­be­łta­łem pa­ru­jącą stra­wę, gęstą od ka­szy i mi­ęsa, ostro­żnie spró­bo­wa­łem. Po­mi­do­ro­wa oka­za­ła się ca­łkiem smacz­na i już kil­ka chwil pó­źniej szo­ro­wa­łem ły­żką o gli­nia­ne dno mi­ski.

Jak tyl­ko sko­ńczy­łem zupę, sar­nio­oka wró­ci­ła, nio­sąc pa­ru­jącą go­lon­kę, chleb i kwar­tę pie­ni­ste­go piwa. Gdy po­sta­wi­ła ja­dło, za­pu­ści­łem spoj­rze­nie w de­kolt jej suk­ni, gdzie pysz­ni­ły się nie­wiel­kie, lecz jędr­ne pier­si.

– Jak, sma­ku­je? – spy­ta­ła, po­pra­wia­jąc nie­sfor­ny lok opa­da­jący na czo­ło.

– Do­sko­na­łe – po­twier­dzi­łem, czu­jąc, że to jest ten mo­ment, by coś zro­bić. Me­tod pod­ry­wu jest tyle co fa­ce­tów. Przy­stoj­ny ka­wa­ler ocza­ro­wa­łby ją uśmie­chem, po­eta wy­po­wie­dział bły­sko­tli­wy kom­ple­ment, zaś żo­na­ty mężczy­zna spró­bo­wał wzi­ąć na li­to­ść, że to niby sta­ra go nie ro­zu­mie, dzie­ci tyl­ko daj i daj, a tak w ogó­le to od lat nie sy­pia z żoną… ale co tam oj­ców będę dzie­ci uczył ro­bić.

Ja za­ufa­łem sre­bru. Nim dziew­ka wy­pro­sto­wa­ła się, chwy­ci­łem jej nad­gar­stek, wci­snąłem mo­ne­tę w dłoń i za­ci­snąłem pal­ce na cie­płej ko­bie­cej dło­ni.

Dziew­czy­na tro­chę wy­stra­szo­na cof­nęła rękę, zer­ka­jąc na sre­bro. Do­strze­głem, jak roz­sze­rza­ją jej się źre­ni­ce. Po­dzi­ęko­wa­ła z uśmie­chem, po spoj­rze­niu, ja­kie rzu­ci­ła mi na od­chod­nym, po­zna­łem, że jesz­cze będzie­my mie­li oka­zję po­roz­ma­wiać.

Na­gle po­czu­łem, że ktoś jesz­cze ob­ser­wu­je mnie ukrad­kiem. To była pani kup­czy­ko­wa, po­zor­nie za­słu­cha­na w mo­no­log ma­łżon­ka. Tak to już jest z ko­bie­ta­mi, wy­star­czy, że któ­raś wy­ka­że cho­ćby drob­ne za­in­te­re­so­wa­nie mężczy­zną, a już inna za­czy­na za­sta­na­wiać się, czy nie by­ło­by war­to.

Zwy­kle trwa to ulot­ną chwil­kę, nim roz­sa­dek i chłod­na kal­ku­la­cja we­zmą górę. Z pew­no­ścią wie­cie, o czym mó­wię.

I tym ra­zem nie mo­gło być ina­czej. Pani kup­czy­ko­wa ry­chło sku­pi­ła uwa­gę na ma­łżon­ku, obej­mu­jąc dło­ńmi jego ozdo­bio­ną pie­rście­nia­mi rękę, ja zaś za­jąłem się go­lon­ką.

Za­spo­ko­iw­szy głód, po­pi­ja­łem piwo, przy­pa­tru­jąc się, jak Ilo­na zmy­wa na­czy­nia w ce­brzy­ku. Zresz­tą nie tyl­ko ja mia­łem chęć na ten sma­ko­łyk, wiel­ki słu­ga kup­czy­ka rów­nież śli­nił się na wi­dok dziew­ki, co też zo­sta­ło do­strze­żo­ne przez karcz­ma­rza, ja­kem się do­my­ślił, ta­tu­la pan­ni­cy. Tyle że jak to mądrze mó­wią, cór­ki i kota nie upil­nu­jesz. Od­bie­ra­jąc pu­stą mi­skę, dziew­ka szep­nęła mi w ucho:

– Przyj­dź do sto­do­ły, jak oj­ciec za­sną. – Po czym z miną nie­wi­ni­ąt­ka od­da­li­ła się w stro­nę lady, zza któ­rej ta­tu­lo spo­glądał na mnie co­kol­wiek po­dejrz­li­wie.

By­łem go­tów po­sta­wić sre­bro prze­ciw orze­chom, że gdzieś tam pod kon­tu­arem fa­cet trzy­ma ten wiel­gach­ny ta­sak, z któ­rym wi­dzia­łem go na po­dwó­rzu, lecz na roz­sądek było za pó­źno. My­śla­łem już nie tym łbem co trze­ba.

Sączy­łem więc piw­ko, my­śla­mi błądząc przy cze­ka­jącym mnie spo­tka­niu z sar­nio­oką. Po tym jak w lot po­jęła mą in­ten­cję, wy­ra­żo­ną za po­mo­cą sre­bra, do­my­śli­łem się, że już wcze­śniej ob­da­rza­ła względa­mi klien­tów ojca. Nie prze­szka­dza­ło mi to. W na­szych ci­ężkich cza­sach ko­bie­ta musi so­bie ja­koś ra­dzić, gdyż pra­wo i zwy­czaj często sta­wia­ją ją na rów­ni z trzo­dą.

Wie­le w tym winy nauk Oj­ców, któ­rzy ow­szem, gło­szą bo­ską na­tu­rę Najświ­ęt­szej Pani, lecz gdy przy­cho­dzi de­cy­do­wać im o ko­bie­tach z krwi i ko­ści, nie­odmien­nie trak­tu­ją je jako oso­by głup­sze od mężczyzn i pod­le­głe im w ka­żdym względzie.

Rzecz ja­sna, nie wszyst­kie nie­wia­sty zga­dza­ją się na ta­kie trak­to­wa­nie, choć trze­ba nie lada de­ter­mi­na­cji i po­my­sło­wo­ści, by osi­ągnąć wol­no­ść w świe­cie tak bar­dzo zdo­mi­no­wa­nym przez mężczyzn jak nasz.

Zna­łem nie­gdyś mieszcz­kę, któ­ra po­sta­no­wi­ła udo­wod­nić swe­mu panu mężo­wi, że ko­bie­ta rów­nież jest isto­tą ludz­ką, w co ten często otwar­cie po­wąt­pie­wał.

Pew­ne­go wie­czo­ra jak zwy­kle przy­go­to­wa­ła dla nie­go ko­la­cję, lecz tym ra­zem miast mi­ęsi­wa po­da­ła ma­łżon­ko­wi do­pie­ro co zro­bio­ną przez sie­bie kupę.

Mąż onie­mia­ły wpa­try­wał się w gów­no, po czym wzbu­rzo­ny wy­krzyk­nął:

– Co to ma być?

– Wy­gląda mi na kupę – od­pa­rła prze­che­ra, spo­gląda­jąc z miną nie­wi­ni­ąt­ka na za­war­to­ść mężow­skie­go ta­le­rza.

– Ale skąd się to wzi­ęło?

– Pew­nie kot zja­dł mi­ęso i na­ro­bił.

– Kot? Ależ to jest ludz­kie! – wrza­snął mąż.

No i sami wi­dzi­cie, jak ła­two udo­wod­nić.

Ze wspo­mnień wy­do­był mnie od­głos otwie­ra­nych drzwi karcz­my. Prze­ci­ąg za­trze­po­tał pło­mie­nia­mi ka­gan­ków, roz­pro­szył cie­nie na ścia­nach i roz­nió­sł mi­ędzy sto­ła­mi za­pach gno­ju z po­dwó­rza.

Spoj­rza­łem w stro­nę we­jścia i zo­ba­czy­łem trzech mężczyzn, któ­rzy wkro­czy­li do sali. Po­chy­li­łem gło­wę, gar­bi­ąc się nad ku­flem, tak na wszel­ki wy­pa­dek, gdy­by któ­ryś z nich oka­zał się mym sta­rym zna­jo­mym.

Jako pierw­szy prze­kro­czył próg szczu­pły mło­dzian o twa­rzy gład­kiej, in­te­li­gent­nej, oko­lo­nej ja­sny­mi, lek­ko kręco­ny­mi wło­sa­mi. Oczy miał duże, ja­sne, chy­ba błękit­ne. No­sił czar­ny płaszcz pod­ró­żny z sze­ro­kim ko­łnie­rzem, uszy­ty z naj­lep­sze­go płót­na. Pod spód wło­żył smo­li­stą ka­mi­zel­kę, na któ­rej po­ły­ski­wał ła­ńcuch ze srebr­no-bursz­ty­no­wą od­zna­ką Za­przy­si­ężo­ne­go Bra­ta. To­pór i miecz skrzy­żo­wa­ne w szu­bie­nicz­nej pętli.

Tuż za ple­ca­mi mło­dzie­ńca cza­iło się dwóch pó­łbra­ci. Ten po le­wej był ciem­no­wło­sy, bro­da­ty i bar­czy­sty, prze­wy­ższał gwar­dzi­stę o gło­wę. W dło­niach trzy­mał spo­ry, so­lid­nie wy­ko­na­ny ku­fe­rek słu­żący do prze­wo­zu wa­żnych do­ku­men­tów. Jego sze­ro­kie, po­ry­te bli­zna­mi ob­li­cze wręcz ra­zi­ło brzy­do­tą i tępo­tą, a jed­nak star­czy­ło mi zer­k­nąć w małe, wąsko osa­dzo­ne oczka, by po­jąć, że fa­cet nie jest wca­le tak głu­pi i oci­ęża­ły, na ja­kie­go chce wy­glądać.

Dru­gi z pó­łbra­ci, krót­ko ostrzy­żo­ny blon­dyn, po­sia­dał fi­gu­rę cyr­ko­we­go li­no­skocz­ka. Jego twarz była twa­rzą okrut­ni­ka, a wra­że­nie to po­głębia­ły wąskie usta, przy­wo­dzące na myśl za­go­jo­ną bli­znę, po któ­rych błąkał się par­szy­wy uśmie­szek. Sło­wem, ka­na­lia.

Zdzi­wi­łbym się, gdy­by było ina­czej. Ka­żdy z Za­przy­si­ężo­nych Bra­ci trzy­mał przy so­bie ło­trów, aby ci od­wa­la­li na roz­kaz czar­ną ro­bo­tę. Tacy też są po­trzeb­ni, od za­ra­nia świa­ta. Za­wsze ko­goś trze­ba obić, tru­ci­znę po­dać czy zwy­czaj­nie po ci­chu dźgnąć pod że­bra.

Za­przy­si­ężo­nych jest bo­wiem nie­wie­lu w sto­sun­ku do licz­by wier­nych, tak jak mniej jest psów pa­ster­skich niż owiec. Na jed­ną die­ce­zję przy­pa­da góra kil­ku­na­stu bra­ci, pod­czas gdy wi­ęk­szo­ść gwar­dzi­stów – za mych cza­sów było to kil­ka se­tek mie­czy – na sta­łe sta­cjo­nu­je w To­ru­nium i wi­ęk­szych mia­stach, gdzie znaj­du­ją się ufor­ty­fi­ko­wa­ne opac­twa.

Kil­ku­set… Po­wie­cie, że nie­wie­le, ale to tyl­ko sami Za­przy­si­ęże­ni. Do­daj­cie do tego pó­łbra­ci, słu­żeb­nych, cze­la­dź i na­jem­ni­ków, a zro­zu­mie­cie, cze­mu su­ro­wa po oj­cow­sku wła­dza Klasz­to­rów cie­szy się w mej oj­czy­źnie nie­zmien­ną, trwa­łą mi­ło­ścią pod­da­nych.

Spoj­rze­nie ja­sno­okie­go mło­dzia­na do­tknęło prze­lot­nie mej oso­by, by osta­tecz­nie po­mknąć w stro­nę ma­łżon­ków. Kup­czyk po­ru­szył się nie­spo­koj­nie. Po­ło­żył dłoń na udzie ślub­nej, jak­by w ten spo­sób chciał po­twier­dzić re­zer­wa­cję.

Obe­rży­sta w te pędy po­truch­tał w stro­nę nowo przy­by­łych, kła­nia­jąc się uni­że­nie.

– Co za za­szczyt, wiel­ki za­szczyt go­ścić wiel­mo­żne­go mi­strza w mych skrom­nych pro­gach – za­piał nie­szcze­rze.

Za­przy­si­ężo­ny Brat ro­zej­rzał się po izbie.

– Nie szko­dzi, do­bry czło­wie­ku, my, pro­ści słu­dzy Najświ­ęt­szej Pani, nie szu­ka­my w na­szej słu­żbie grzesz­nych wy­gód – od­pa­rł skrom­nie. – Ja i moi lu­dzie za­do­wo­li­my się ofia­rą, któ­rą nam zło­żysz.

– Mam tyl­ko jed­ną izbę od­po­wied­nią dla wa­szej wiel­mo­żno­ści, lecz… – karcz­marz za­wie­sił bez­rad­nie głos – już wy­na­jąłem ją tym tam do­stoj­nym pa­ństwu.

Gwar­dzi­sta spoj­rzał jesz­cze raz na kup­czy­ka, któ­ry stra­cił całą swą wy­nio­sło­ść i przy­wo­dził na myśl ka­ra­lu­cha chcące­go skryć się w szpa­rze przed opa­da­jącą po­de­szwą buta.

Mło­dzian, uśmiech­nąw­szy się ła­god­nie, ru­szył…

.

.

.

…(fragment)…

Całość dostępna w wersji pełnej