Tajemnice dworu sułtana: Nurbanu. Synowa odaliski. Księga V - ebook

_Nie inte­re­suje mnie, co napi­szą o mnie w kro­ni­kach. Histo­ria opo­wiada o tym, kto trzyma w ręku pióro. Tych, któ­rzy dziś są boha­te­rami, jutro nazwą prze­nie­wier­cami. Ci, któ­rzy dziś noszą piętno zdraj­ców, jutro będą zbie­rać okla­ski. Nie obcho­dzi mnie też, jak osą­dzi mnie Impe­rium Osmań­skie. Ani to, co mówi czy powie Wene­cja. Szłam drogą, którą wyty­czyło mi moje prze­zna­cze­nie. Czy mia­łam jakiś wybór? Czy mogłam postą­pić ina­czej? Los jest jak wiatr, a czło­wiek jak tar­gany nim suchy liść. W którą stronę zawieje, w tę nie­sie czło­wieka. Razem z jego podmu­chem przy­by­łam tutaj. Czy to moja wina? Niech histo­ria pisze, co chce. Niech Impe­rium Osmań­skie powie, co wie. Niech potępi mnie Wene­cja, która sama ni­gdy nie zdej­muje maski. Wszystko to jest lep­sze od powrozu, ostrza i topora kata. Prawdę znają ci, któ­rzy ją prze­żyli. Ja ją prze­ży­łam. Z Wene­cjanki Ceci­lii Baffo sta­łam się Nur­banu. Z oda­li­ski stwo­rzy­łam wład­czy­nię. Z pijaka władcę…_

_Niech wszy­scy tak o tym myślą. Jestem suł­tanką Nur­banu, która dała Impe­rium Osmań­skiemu dwóch pady­sza­chów._WENECJA. 13 WRZEŚNIA 1570 ROKU

Wene­cja
13 wrze­śnia 1570 roku

Cztery posta­cie bez­gło­śnie ześli­zgnęły się do morza. Gdyby nie białka ich oczu, byliby cał­kiem nie­wi­doczni w noc­nych ciem­no­ściach. Cho­ciaż natarli oliwą swoje nagie torsy, chłód wody prze­ni­kał ich do szpiku kości. W tam­tej chwili nie przy­szło im nawet do głowy, że będą jesz­cze wio­sło­wać w tym zim­nie przy­naj­mniej przez godzinę.

Ich towa­rzy­sze, któ­rzy zostali na pokła­dzie, spu­ścili na morze długą łódź o lekko zaokrą­glo­nym kadłu­bie. Czte­rej męż­czyźni znaj­du­jący się w wodzie pod­pły­nęli w tamtą stronę. Liny zostały roz­wią­zane. Nie wyda­jąc żad­nego dźwięku poza led­wie sły­szal­nym sze­le­stem, z wprawą wsie­dli na łódź. Teraz ich wil­gotne ciała zię­bił nocny wiatr. Wszy­scy chwy­cili za krót­kie wio­sła i prze­szli na swoje miej­sca. Trzech z nich usia­dło. Czwarty sta­nął na rufie.

Wszy­scy wie­dzieli, że z drogi, w którą wyru­szyli, nie było odwrotu.

Męż­czyźni w łodzi usły­szeli ciche głosy docho­dzące z okrętu. Towa­rzy­sze broni, z któ­rymi ramię w ramię wal­czyli w tak wielu bitwach, szep­tali za nich Fatihę.

Głosy umil­kły. Męż­czy­zna na rufie także usiadł. Cztery krót­kie wio­sła zanu­rzyły się w wodzie. Powoli odpły­nęli w nocne ciem­no­ści.

Po pew­nym cza­sie wiatr przy­wiał z oddali odgłos kościel­nych dzwo­nów.

– Pół­noc – wyszep­tał jeden. – W takim razie już czas.

Jed­no­cze­śnie wszy­scy czte­rej uło­żyli się w łodzi twa­rzą do dołu. Na zewnątrz wysta­wały tylko cztery wio­słu­jące ramiona.

Śmier­telna pułapka pośród ciem­no­ści i zim­nych fal bez­gło­śnie zbli­żała się do Wene­cji.

Zimno i ból prze­szy­wa­jące do szpiku kości… Tylko to czuli czte­rej męż­czyźni w łodzi. Nie­moż­liwy do wytrzy­ma­nia ból, który roz­cho­dził się od nad­garst­ków do ramion, zaczęli już odczu­wać w krę­go­słu­pie. W pal­cach opla­ta­ją­cych wio­sła stra­cili czu­cie. Utrzy­my­wali tempo dzięki gło­sowi, który roz­brzmie­wał w ich gło­wach: „Cią­gnij, jesz­cze moc­niej, cią­gnij. Cią­gnij, jesz­cze moc­niej, cią­gnij”.

Ten, który był na dzio­bie, jako pierw­szy zauwa­żył, że na wzbu­rzoną wodę padło świa­tło.

– Niech to szlag! Zoba­czą nas – mruk­nął.

Uniósł lekko głowę, nie prze­sta­jąc wio­sło­wać. Naj­pierw, jakieś sto pięć­dzie­siąt sążni przed sobą, zauwa­żył budy­nek. We wszyst­kich oknach paliły się świa­tła. „Dotar­li­śmy”, pomy­ślał z rado­ścią. To musiał być pałac. Jed­nak za chwilę zamarł. Na wieży dokład­nie naprze­ciwko budowli straże roz­pa­liły ogień. Blask pło­mieni padał na wodę, jakby cze­goś poszu­ki­wali. Musieli natych­miast wydo­stać się z tego świa­tła.

– Port – wyszep­tał do pozo­sta­łych.

Odpły­nęli jakieś czter­dzie­ści sążni, zanim wydo­stali się z pada­ją­cego na fale bla­sku. Nie mogli pod­pły­nąć zbyt bli­sko, bo po tej stro­nie także cza­iło się nie­bez­pie­czeń­stwo. Tutaj ruch na wodzie mogli zauwa­żyć straż­nicy peł­niący wartę przed dużym kościo­łem z okrą­głą kopułą.

– Ban­dera – powie­dział cicho męż­czy­zna na prze­dzie, gdy wypły­nęli ze zło­tego świa­tła na ciem­nym morzu.

Powoli unie­śli głowy. Byli teraz przy ujściu wiel­kiego kanału. W smu­gach świa­tła rzu­ca­nych przez latar­nie na wodę ujrzeli, że kanał jest pełen ogrom­nych galer wenec­kich. Z rado­ścią ponow­nie ukryli się w łodzi. Wszy­scy mieli w pamięci słowa kapi­tana Kemala, które powie­dział, zanim wypły­nęli: „Na co zda­dzą się nocą pochod­nie po tym, jak pod­palą sie­dli­sko giau­rów?”.

Roz­kaz był wyraźny. Wene­cję miał pochło­nąć ogień! A oni mieli go pod­ło­żyć. Sądząc po pochod­niach na rufach, było tu przy­naj­mniej sto pięć­dzie­siąt galer. Ucie­szyli się. Nie zginą na próżno. Ponow­nie chwy­cili za wio­sła, zapo­mi­na­jąc o bólu i zmę­cze­niu.

Łódź sunęła do ujścia wiel­kiego kanału. Póź­niej nie będzie odwrotu. Nie­bez­pie­czeń­stwo rosło z każdą chwilą. Ich serca zaczęły bić szyb­ciej. Gdyby to było moż­liwe, gła­dzi­liby wodę dłońmi, żeby uspo­koić zmą­cone wio­słami fale. Bali się, że wróg usły­szy mocne ude­rze­nia ich serc. Nie oba­wiali się śmierci ani tego, że zostaną zła­pani. Teraz, gdy byli już tak bli­sko, ich strach wzbu­dzało jedy­nie to, że nie uda im się roz­świe­tlić wenec­kiej nocy osmań­ską pochod­nią.

Ciężko posu­wali się naprzód. Na chwilę musieli się roz­dzie­lić. Czte­rech śmiał­ków miało zanieść osmań­ski ogień w cztery różne miej­sca.

– Hej! A to co?

Głos znaj­du­ją­cego się na pokła­dzie war­tow­nika dla pły­ną­cych łodzią był jak wystrzał armatni.

Męż­czy­zna, wycią­ga­jąc rękę, wska­zał łódź i zwró­cił się do swo­jego towa­rzy­sza na bocia­nim gnieź­dzie.

– Emi­liano, spójrz! Co ta gon­dola robi mię­dzy gale­rami? I to o tej porze!

Straż­nik Emi­liano spoj­rzał z plat­formy w tamtą stronę. Póź­niej przy­ło­żył do oka długą, smu­kłą lunetę.

Ujrzał gon­dolę, a na jej pokła­dzie czte­rech ludzi. Jeden z męż­czyzn, nie uno­sząc głowy, mach­nął ręką w stronę, z któ­rej dobie­gał głos.

– Co się stało? – Wybuch­nął śmie­chem Emi­liano. – Nie wszy­scy są rów­nie pechowi jak my, D’Angelo. Są też tacy szczę­śliwcy, któ­rzy wra­cają po tym, jak dobrze sobie popiw­szy, zna­leźli ucie­chę w kobie­cych łożach.

– Jesteś pewien?

– Tak.

„Idiota – pomy­ślał. – Co w tym dziw­nego? Czte­rech mary­na­rzy wra­cało z noc­nej eska­pady”.

Gdy Emi­liano ponow­nie obró­cił lunetę w stronę ujścia zatoki, roz­legł się głos D’Angela:

– Godzina pierw­sza… Wszystko w porządku.

Straż­nicy nie zauwa­żyli, że spo­śród czte­rech męż­czyzn w gon­doli jed­nego ubyło. Po pięć­dzie­się­ciu sąż­niach w łodzi zostało dwóch męż­czyzn. Póź­niej znik­nął jesz­cze jeden. Ostatni, zauwa­żyw­szy stocz­nię, także wsko­czył do wody. Gdyby ktoś teraz spoj­rzał, pomy­ślałby, że w stronę doków pły­nie z nur­tem odwią­zana łódź. Tym­cza­sem czte­rech męż­czyzn prze­miesz­czało się ku czte­rem róż­nym celom.

Każdy z nich miał roz­pa­lić ogień. Pierw­szy wsko­czył do wody. Po bli­sko godzi­nie spę­dzo­nej przy wio­słach śmia­łek opu­ścił łódź i wpły­nął pomię­dzy czarne cie­nie galer. Obrał sobie za cel tę, która wydała mu się naj­więk­sza. Zbli­żył się do kotwicy. Wziął kilka odde­chów, po czym poło­żył się ple­cami na wodzie i objął rękami i nogami poro­śniętą wodo­ro­stami linę. Roz­po­czął wspi­naczkę. W tej samej chwili pojął, że popeł­nił śmier­telny błąd. Woda, która zebrała się na pokry­wie małej beczułki, ści­śle przy­twier­dzo­nej do jego pasa, z plu­skiem wpa­dła do morza. Męż­czy­zna zawisł nie­ru­chomo na linie. Był na tyle odsło­nięty, że nie mógł się ukryć. Ktoś patrzący z galery, na którą się wspi­nał, lub z sąsied­niej, z łatwo­ścią by go zoba­czył. Cze­kał, a serce tłu­kło mu się w piersi. Nie stało się jed­nak to, czego się oba­wiał. Znów pod­jął wspi­naczkę. Wspi­nał się i wspi­nał. Wyda­wało mu się, że lina nie ma końca. Ręce opla­ta­jące linę coraz bar­dziej go bolały. Zaczy­nał tra­cić siły. Twarde, szorst­kie włókna raniły mu łydki. Rany pie­kły pod wpły­wem mor­skiej soli. Wstrzy­mał oddech i zatrzy­mał się. Trwał tak, wisząc nad wodą.

– Muszę dotrzeć do końca tej pie­kiel­nej liny – mruk­nął i ostat­kiem sił zaczął się pod­cią­gać.

Po chwili zoba­czył duży otwór w bur­cie okrętu, z któ­rego wyrzu­cono linę.

„Naresz­cie!”, w duchu wydał z sie­bie okrzyk rado­ści. Powoli zwol­nił uścisk. Był teraz na statku wroga. Przez chwilę cze­kał, żeby wzrok przy­zwy­czaił się do nowych ciem­no­ści. Odwró­cił się w stronę, gdzie znaj­do­wały się pokrywy bate­rii dział. Przy­trzy­mu­jąc się relingu, poru­szał się naprzód w cał­ko­wi­tym mroku. Po pew­nym cza­sie zauwa­żył czarne ramiona dział skie­ro­wane w stronę morza.

Bate­ria dział!

Zoba­czył, że nic nie stoi mu na dro­dze. Nie było straż­nika! Całe jego ciało było napięte. Bez­gło­śnie padł na zie­mię. Gdzie ten prze­klęty typ? Przy­ło­żył ucho do pokładu i nasłu­chi­wał. Gdy pod­niósł głowę, na jego twa­rzy malo­wał się chy­try uśmiech. Powoli się wypro­sto­wał. Zaczął ciężko posu­wać się naprzód, wycią­ga­jąc przed sie­bie ręce, żeby nie ude­rzyć o coś w bez­kre­snych ciem­no­ściach i nie naro­bić hałasu.

Po kilku bez­sze­lest­nych kro­kach zoba­czył świa­tło. Musiało docho­dzić z latarni znaj­du­ją­cej się na szczy­cie scho­dów, które pro­wa­dziły z pokładu do maga­zynu z amu­ni­cją. Mdłe świa­tło latarni było dla jego przy­wy­kłych do ciem­no­ści oczu jak sło­neczny blask. On też tam był. Straż­nik. Stał przed drzwiami do zbro­jowni, które znaj­do­wały się dokład­nie naprze­ciwko scho­dów.

– Psi pies – mruk­nął. – Mógłby sobie drze­mać gdzie indziej.

Wszystko, co następ­nie zro­bił, wyko­nał bez­sze­lest­nie. Straż­nik zbyt późno zauwa­żył jego obec­ność. Osmań­ski szty­let o wygię­tym ostrzu wbił mu się w pierś. Z prze­ra­że­niem spoj­rzał na ręko­jeść i owi­nięte wokół niej silne palce. Chciał krzyk­nąć, ale z jego ust wydo­było się tylko stop­niowo cich­nące rzę­że­nie.

Był teraz u celu. W końcu nad­szedł czas, żeby roz­pa­lić osmań­ską pochod­nię. Otwo­rzył drzwi do składu. Wnę­trze od pod­łogi po sufit pełne było pro­chu, kul i beczek z ole­jem. Roiło się tam od musz­kie­tów, arke­bu­zów, sza­bel, kusz i innych przed­mio­tów. Musiał się spie­szyć. W każ­dej chwili mógł przyjść ktoś, żeby zmie­nić wartę, i zauwa­żyć, że przed drzwiami zbro­jowni nie ma straż­nika. Natych­miast zabrał się do pracy.

Baryłka, którą miał u pasa, wyda­wała się zbędna pośród tylu łatwo­pal­nych i wybu­cho­wych mate­ria­łów, mimo to roz­piął pas. Ścią­gnął okry­wa­jący beczułkę mate­riał nasą­czony woskiem, który miał zapo­biec dosta­niu się wody do środka. Prze­niósł ją dokład­nie na śro­dek składu, gdzie stały beczki. Odblo­ko­wał otwór na spo­dzie i na pod­ło­dze usy­pał w linii proch aż do gwoź­dzia przy­trzy­mu­ją­cego deski.

Gotowe. Jedyne, czego było trzeba, to mała iskra. Wycią­gnął szty­let, któ­rym przed chwilą ode­brał życie war­tow­ni­kowi. Dokład­nie wytarł z ostrza krew. Przy­kuc­nął. Prze­su­nął szty­let po żela­znym gwoź­dziu. Nic się nie wyda­rzyło. Przy dru­giej pró­bie ze sta­lo­wego ostrza iskry spa­dły na proch.

Wypro­sto­wał się. Patrzył, jak iskry zmie­niają się w pło­mień, który z sykiem prze­miesz­czał się po usy­pa­nej z pro­chu linii w stronę beczek.

Nic już nie zostało. Sze­roko otwarte oczy osmań­skiego śmiałka pło­nęły.

– W imię Boga jedy­nego! – krzyk­nął.

Ogień dotarł do otworu na spo­dzie nie­wiel­kiej beczki.

I zapło­nęła osmań­ska pochod­nia.

Pierw­szy wybuch przedarł się przez nocne ciem­no­ści.

Wene­cja­nie wypro­sto­wali się w swo­ich łóż­kach, pyta­jąc się wza­jem­nie:

– Co się dzieje?

– Co to za hałas?

Jed­nak wybuch, który usły­szeli zaraz potem, zagłu­szył ten pierw­szy. Ci, któ­rzy pod­bie­gli do okien, pod wpły­wem wstrząsu spo­wo­do­wa­nego serią wybu­chów padli na zie­mię.

– Wsta­waj, Adriano! – krzyk­nął do żony jakiś męż­czy­zna. – Morze wybu­cha! Wene­cja pło­nie!

Olbrzy­mie galery, przy­wią­zane do sie­bie, jedna po dru­giej z prze­raź­li­wym hukiem wyla­ty­wały w powie­trze, przy­wo­dząc na myśl setki, tysiące, miliony fajer­wer­ków, po czym spa­dały do wody jako pło­nące resztki. Ogień ogar­nął wszyst­kie okręty. A gdy pło­mień docie­rał do zbro­jowni, także i one wybu­chały.

Kilku mary­na­rzy zerwało okrę­towe liny i sta­ra­jąc się dotrzeć do ujścia kanału, uwi­jało się w sza­leń­czym pędzie, żeby ura­to­wać się przed spa­da­ją­cym na nich z nieba ogniem. Okrzyki prze­ra­że­nia, stra­chu i paniki ginęły w huku nie­koń­czą­cych się wybu­chów. Oglą­da­jący to pie­kło z daleka widzieli, jak setki mary­na­rzy pło­ną­cych jak żagwie rzu­cało się do morza. Nie minęło dużo czasu, gdy do trzech punk­tów, z któ­rych docho­dziły wybu­chy, doszedł czwarty. Jede­na­ście galer znaj­du­ją­cych się w dokach wyle­ciało w powie­trze. Mnó­stwo pło­ną­cych odłam­ków spa­dło do wody. Legen­darny wenecki Arse­nał¹ prze­stał ist­nieć.I. STAMBUŁ. 11 PAŹDZIERNIKA 1570 ROKU

I
Stam­buł
11 paź­dzier­nika 1570 roku

Jeź­dziec jak wicher minął bramę murów.

– Wytrzy­maj – wyszep­tał męż­czy­zna do ucha sro­ka­cza.

Gorący jak pło­mień oddech zwie­rzę­cia ude­rzył go w twarz. Puścił wodze wolno. Objął konia za szyję i pozwo­lił mu biec. Wielki gnia­do­sro­katy koń mknął przez stepy, a wiatr roz­wie­wał mu grzywę.

Wypro­sto­wał się na widok meczetu, który suł­tan Sulej­man kazał wybu­do­wać dla swo­jego zmar­łego syna księ­cia Meh­meda. Skrę­cił w lewo na nie­wiel­kim placu, który znaj­do­wał się zaraz za nim. Puścił konia w dół zbo­cza, w kie­runku morza. Gdy zbli­żał się do domo­stwa pod lasem, drogę zastą­piło mu czte­rech jeźdź­ców odzia­nych w czer­wone szaty.

– Hooop! – krzyk­nął jeden z nich, uno­sząc rękę.

Ścią­gnął wodze.

– Zaraz, zaraz. A dokąd to się wybie­rasz?

Sro­kacz zatrzy­mał się roz­sier­dzony.

– Kim jesteś?

– Posłań­cem kapi­tana Kemala! – krzyk­nął czausz, pró­bu­jąc zapa­no­wać nad koniem.

Po chwili wpro­wa­dzili jeźdźca do budynku. Słu­żący, który wska­zy­wał mu drogę, otwo­rzył wiel­kie drzwi i usu­nął się na bok.

Dokład­nie naprze­ciwko, na sofie usta­wio­nej pod oknem, sie­dział czar­no­brody męż­czy­zna z kola­nem przy­cią­gnię­tym do sie­bie.

– Wejdź – mruk­nął.

„Zatem to jest zięć suł­tana Selima, Pijal Pasza²”, pomy­ślał posła­niec.

– Jakie wie­ści prze­syła Kemal, dży­gi­cie? Ucie­szysz nas czy zmar­twisz tą wie­czo­rową porą?

Jeź­dziec nawet nie pomy­ślał, żeby skło­nić się w pozdro­wie­niu.

– Ucie­szę, czci­godny paszo. – Jego głos był zde­cy­do­wany. – Już dawno od kapi­tana Kemala nie ma nie­po­myśl­nych wie­ści, to dla­czego mia­łyby przyjść teraz?

Pijal Pasza opu­ścił kolano, które trzy­mał pra­wie pod brodą.

– No pro­szę. – W jego gło­sie bar­dziej niż gniew sły­chać było roz­ba­wie­nie. – Kemal wybrał najbar­dziej wyga­da­nego ze swo­ich chłop­ców?

Posła­niec chciał coś powie­dzieć, ale Pijal Pasza uci­szył go, uno­sząc dłoń.

– Mów lepiej, z czym przy­by­wasz.

– Kapi­tan Kemal kazał prze­ka­zać, że zapło­nęła osmań­ska pochod­nia. Okryła czer­wie­nią ciemną noc giau­rów.

– Bogu niech będą dzięki. – Pasza wstał, ruszył w stronę posłańca i zatrzy­mał się naprze­ciw niego. – W takim razie idź. – Pokle­pał go po ramie­niu. – Odpocz­nij.

– Niech natych­miast przy­go­tują mojego konia! – roz­ka­zał pasza po wyj­ściu czau­sza. – Mamy pomyślne wie­ści dla władcy.

Wie­dział, że gdy dotrze do Nowego Pałacu, nie zasta­nie suł­tana Selima samego. Z pew­no­ścią u boku pady­sza­cha będzie Żyd z kozią bródką, mia­no­wany księ­ciem Naksos.

– Nędz­nik – mruk­nął, prze­mie­rza­jąc długi kory­tarz w towa­rzy­stwie gwar­dzi­stów.

Nie­na­wi­dził Yasefa Nassiego³. Ten męż­czy­zna pod­po­rząd­ko­wał sobie syna wiel­kiego suł­tana Sulej­mana Selima Chana. Kto mógł uwie­rzyć, że władca osmań­ski suł­tan Selim sta­nie się zabawką w rękach Żyda? Jed­nak tak wła­śnie się stało.

– Nad­jeż­dża suł­tanka Nur­banu!

Suł­tań­ski powóz nie zdą­żył jesz­cze prze­kro­czyć Bramy Cesar­skiej Nowego Pałacu, a już cały harem stał w goto­wo­ści.

– Bie­gnij­cie, dziew­częta. Nad­jeż­dża suł­tanka Nur­banu!

Szept niczym burza zawład­nął krę­tymi kory­ta­rzami haremu. Wszyst­kie słu­żące i damy dworu bie­gały z kąta w kąt w bez­gło­śnym pośpie­chu. Mimo gorącz­ko­wej krzą­ta­niny pano­wał porzą­dek. Wszy­scy wie­dzieli, co zrobi suł­tanka Nur­banu Haseki, gdy już przy­bę­dzie – co i skąd weź­mie, co i gdzie położy. Suł­tanka Nur­banu nie­na­wi­dziła bała­ganu.

Tego dnia nawet Dżab­bar Aga był roz­go­rącz­ko­wany, a to nie było do niego podobne. Brzuch mu pod­ska­ki­wał, gdy wyrzu­cał z sie­bie roz­kazy, a jego czarną twarz pokryły kro­pelki potu. Dawno temu porzu­cił rap­tow­ność i poryw­czość, które stały się przy­czyną nada­nia mu tego imie­nia w dniu, w któ­rym został agą haremu⁴. Teraz, zamiast sam uwi­jać się ner­wowo, wyda­wał pole­ce­nia innym. Jed­nak tego dnia było ina­czej. Przy­by­wała suł­tanka Nur­banu, któ­rej od mie­sięcy nie było w Nowym Pałacu.

Nie widziano, żeby Dżab­bar Aga choć na chwilę wypu­ścił z rąk swój dere­niowy kij. Nie­długo po tym, jak suł­tanka Hürrem Haseki ode­szła z tego świata, harem znów stał się daw­nym hare­mem. Póź­niej zaś żona pady­sza­cha opu­ściła go i zamknęła się w Sta­rym Pałacu. Teraz harem pełen był oda­li­sek suł­tana Selima. Oda­li­ski zaś ozna­czały zazdrość, kłót­nie, krzyki i zgiełk. Dla­tego wła­śnie wycią­gnął swój dere­niowy kij. Nie miał wyj­ścia. Ręka Dżab­bara Agi była nie­ubła­gana. Na widok choćby naj­mniej­szego nie­do­cią­gnię­cia czy skrzy­wio­nej miny zada­wał nią ciosy po nogach i ple­cach.

Jeśli ktoś zna­lazł w sobie odwagę, żeby powie­dzieć: „Nie rób tego, to grzech”, odpo­wia­dał: „Tak należy. Harem wymaga porządku, orga­ni­za­cji i dys­cy­pliny. Jeśli poża­łu­jesz oda­li­sce razów dere­nio­wym kijem, wej­dzie ci na głowę. Powsta­nie chaos”.

I wła­śnie tego dnia w hare­mie powstał chaos.

– Na pewno coś się stało – powie­dział do sie­bie. – W prze­ciw­nym razie dla­czego suł­tanka Nur­banu tak nagle przy­by­łaby tu ze Sta­rego Pałacu? Z pew­no­ścią coś się stało. Ale co?

Od chwili gdy po hare­mo­wych kory­ta­rzach zaczął odbi­jać się echem szept: „Nad­jeż­dża suł­tanka Nur­banu”, wszy­scy zada­wali sobie to samo pyta­nie: „Co ją tu spro­wa­dza?”.

Ten szept dotarł do uszu głów­nego poko­jowca suł­tana Selima, Hydyra Efen­diego. Zupeł­nie stra­cił humor. „Czego ta kobieta tu chce? – mruk­nął w duchu. – Znów odbie­rze spo­kój naszemu panu”.

I co miał teraz zro­bić? Sta­nąć przed drzwiami haremu i powie­dzieć: „Nasz pan jest w tej chwili bar­dzo zajęty. Nie chce, żeby mu prze­szka­dzano”? Kto wów­czas ochroni Hydyra przed jej gnie­wem?

Jakby suł­tanka Nur­banu nie wie­działa, co kryje się za tymi sło­wami. Ozna­czało to: „Pady­szach jest w swo­ich pry­wat­nych kom­na­tach z tym prze­klę­tym Żydem i dziew­czę­tami”. Nie­czę­sto zda­rzało się, aby pady­szach prze­by­wał gdzie indziej. Z tego wła­śnie powodu suł­tanka prze­nio­sła się do Sta­rego Pałacu. Kobieta nie mogła znieść męż­czy­zny – nawet jeśli był pady­szachem – od rana zasia­da­ją­cego przy bie­siad­nym stole i beł­ko­czą­cego coś nie­wy­raź­nie, upo­jo­nego roz­ko­szą, któ­rej dozna­wał w ramio­nach jędr­nych, mło­dziut­kich oda­li­sek.

„Niech to szlag!”, zaklął w duchu Hydyr. Musi powia­do­mić suł­tana Selima.

Powoli uchy­liw­szy cięż­kie drzwi do kom­naty suł­tana, wśli­zgnął się do środka. Już przy wej­ściu, w nie­wiel­kim holu ude­rzył go aro­mat wina. W powie­trzu uno­sił się także dziwny zapach – tych dziw­nych liści, z któ­rych dym kazał wdy­chać suł­ta­nowi Yasef Nassi. Tłu­mił on nawet woń kobie­cych ciał wypeł­nia­ją­cych kom­natę.

Poko­jo­wiec otwo­rzył drzwi znaj­du­jące się po lewej stro­nie i wszedł w chmurę dymu. Do jego uszu dobie­gły przy­ci­szone głosy dwóch męż­czyzn. Sto­jąc za aksa­mitną zasłoną, padł na zie­mię jak do modli­twy. Postą­pił tak, na wypa­dek gdyby pady­szach, usły­szaw­szy go, uniósł kotarę i zapy­tał: „Co jest? Czego chcesz?”. Cho­ciaż tak naprawdę ni­gdy nic podob­nego się nie wyda­rzyło.

– Panie?

Jego głos był tak cichy, że sam ledwo go sły­szał, jed­nak w środku nastała cisza.

– Wybacz­cie waszemu słu­dze Hydy­rowi…

Zamiast Selima Chana usły­szał głos Żyda, księ­cia Naksos.

– Czego chcesz, Hydy­rze Efendi? Czyż nie mówi­li­śmy, że pady­szach nie życzy sobie, żeby mu prze­szka­dzano?

„Obyś sczezł”, prze­klął w duchu Hydyr, nie pod­no­sząc się z miej­sca. Póź­niej, prze­su­wa­jąc czub­kami pal­ców po dywa­niku, się­gnął do aksa­mit­nej zasłony. Powoli ją uniósł i zaj­rzał do środka.

Leżeli roz­ło­żeni na dwóch sto­ją­cych naprze­ciwko sie­bie wspa­nia­łych sofach. Suł­tan Selim wyglą­dał, jakby był w innym świe­cie. Tur­ban ześli­zgnął mu się na bok, a na jego twa­rzy malo­wał się komiczny wyraz. Na sofie po dru­giej stro­nie kom­naty leżał Yasef Nassi, ale Hydyr mógł dostrzec jedy­nie pode­szwy jego czer­wo­nych safia­no­wych⁵ ciżem.

– Jestem gotów ponieść karę – powie­dział cicho. – Jed­nak…

Jed­no­cze­śnie nie prze­sta­wał obser­wo­wać tego, co działo się za kotarą. Przy wez­gło­wiu sofy pady­sza­cha sie­działa dziew­czyna w cie­niut­kich, tiu­lo­wych sza­ra­wa­rach. Była bar­dzo piękna. Ramiona miała odsło­nięte. Nagą pierś przy­kry­wała mała nie­bie­ska kami­zelka. Dziew­czyna się­gnęła do sto­ją­cego nie­opo­dal sto­lika i wzięła z niego owoce. Gdy wkła­dała je do ust Selima, kami­zelka roz­chy­liła się i wysu­nęła się spod niej wspa­niała pierś. Pady­szach, mimo iż był pijany, pożą­dli­wie patrzył na mlecz­no­biały kształt, który uka­zał się jego oczom.

Dziew­czyna, która sie­działa przy sofie Yasefa Nassiego, była odwró­cona do Hydyra. Jej plecy także były nagie. Było jasne, że Żyd, sły­sząc jego głos, przed chwilą zdjął z sie­bie dziew­czynę.

Nagle przed zasłoną ujrzał prze­cho­dzącą parę maleń­kich, bosych stóp. Im bar­dziej zbli­żały się do suł­tana Selima, tym wię­cej mógł dostrzec. Naj­pierw ponad sto­pami uka­zały się kostki, potem kolana, a póź­niej…

Mój Boże! Dziew­czyna była naga.

Usłu­gu­jąca pady­sza­chowi oda­li­ska deli­kat­nie unio­sła krysz­ta­łowy, posre­brzany kie­lich w stronę roz­ne­gli­żo­wa­nej dziew­czyny. Hydyr ujrzał sutki ster­czące jak gołę­bie dzioby w całej swo­jej oka­za­ło­ści. Chciał przy­mknąć oczy, ale nie mógł. Usły­szał cichy dźwięk czer­wo­nej cie­czy wle­wa­nej do kie­licha. Dziew­czyna odwró­ciła się i prze­nio­sła naczy­nie do gru­bych warg suł­tana Selima. Oczy pady­sza­cha były zamknięte. Upił łyk wina. Oda­li­ska zli­zała rubi­nowy płyn, który z ust suł­tana spły­nął po bro­dzie.

– Soki spi­jane z ust suł­tana są dla jego nie­wol­nicy niczym raj­ski nek­tar – zaświer­go­tała roz­kosz­nie.

Wargi Selima Chana roz­cią­gnęły się w uśmie­chu.

– To nie nek­tar, tylko naj­zwy­klej­sze cypryj­skie wino – wtrą­cił się Nassi.

Główny poko­jo­wiec usły­szał, jak obaj męż­czyźni chi­cho­czą. Nie mógł otwo­rzyć ust i powie­dzieć, dla­czego przy­szedł. Musiał cze­kać, aż pady­szach roz­każe mu, żeby prze­mó­wił.

Nagle pomy­ślał, że jeśli wyda się, że zagląda do środka, może stra­cić głowę. Natych­miast cof­nął palce, które wsu­nął pod zasłonę. Pozo­stał sku­lony na ziemi. Przez chwilę nic nie sły­szał.

Póź­niej do jego uszu dobie­gła zalotna skarga oda­li­ski:

– Ależ, panie, nie rób­cie tak. Nie żal wam waszego sługi?

– Gdy­byś tylko nie była taka ładna – usły­szał głos suł­tana Selima.

Za kotarą coś się poru­szyło. To pew­nie pady­szach wypro­sto­wał się na sofie.

– O co cho­dzi, Hydy­rze Ago? – Głos Selima był ospały, jakby władca dopiero się obu­dził. – Skoro nacho­dzisz nas w naszych kom­na­tach, musisz mieć dobry powód, który ura­tuje twoją głowę.

– Hydyr jest gotów nie raz, lecz po tysiąc­kroć oddać głowę za swo­jego suł­tana – skła­mał, wciąż przy­wie­ra­jąc do ziemi. – Jed­nak…

– Mówże, czło­wieku! Jed­nak co?

„Chcesz, to masz”, burk­nął w duchu Hydyr.

– Nad­jeż­dża suł­tanka Nur­banu, panie.

Gdyby się nie bał, ponow­nie uniósłby zasłonę i zaj­rzał do środka. Usły­szał odgłosy kro­ków na dywa­nie. Szu­ra­nie pospiesz­nych ruchów małych stóp. Pady­szach odpra­wił oda­li­ski.

– To nie­moż­liwe. – Głos Yasefa Nes­siego był pełen skargi.

Pady­szach powie­dział coś cicho, ale Hydy­rowi nie udało się tego dosły­szeć. Dziew­częta wyszły zza zasłony i szcze­bio­cząc, pospiesz­nie się odda­liły. Tym­cza­sem z docho­dzą­cych ze środka odgło­sów dało się wywnio­sko­wać, że suł­tan Selim także dopro­wa­dził się do ładu.

– Dla­czego pani Nur­banu opu­ściła Stary Pałac? – zapy­tał podejrz­li­wym gło­sem Żyd.

– Nie wiem.

– Panie, musimy jesz­cze omó­wić szcze­góły kwe­stii cypryj­skiej.

– Yase­fie – zbesz­tał go pady­szach – módl się lepiej, żeby nasza żona nie przy­by­wała tu w związku z poczy­na­niami two­imi i mojego zię­cia Pijala Paszy. Jeśli tak jest, oby­dwaj będziemy musieli przez jakiś czas zapo­mnieć o Cyprze. Miej to na uwa­dze.

Hydyr w ciszy powró­cił do sie­bie. Nie mógł zapo­mnieć tego, co zoba­czył. „Co za grzech – myślał zgor­szony. – Hej, wielki Seli­mie Groźny, powstań i zobacz swo­jego wnuka Selima”.

Powóz wje­chał na wewnętrzny dzie­dzi­niec. Jego drzwi otwo­rzyły się, zanim słu­żący zdą­żyli podejść. Ze środka wysko­czyła Melek­naz, dama dworu Nur­banu. Pod­czas gdy jeden z paziów wycią­gnął rękę, żeby pomóc wysiąść swo­jej pani, pod­sta­wiono pod­nó­żek pokryty zie­lo­nym atła­sem. Naj­pierw uka­zał się trze­wik wysa­dzany szma­rag­dami, po chwili opięte w kostce zie­lone sza­ra­wary. Póź­niej kobieta ele­ganc­kim ruchem wycią­gnęła rękę do Melek­naz. Dziew­czyna ujęła dłoń ozdo­bioną wiel­kimi błysz­czą­cymi szma­rag­do­wymi pier­ście­niami. W końcu z powozu wyło­niła się suł­tanka _haseki_ w zie­lo­nym hoto­zie ozdo­bio­nym bia­łym szy­fo­nem. Jej uroda, pomimo zasła­nia­ją­cego jej twarz tiulu, roz­świe­tliła dzie­dzi­niec, który okry­wał już mrok.

Armia słu­żą­cych, która wybie­gła jej naprze­ciw, z sza­cun­kiem pokło­niła się pięk­nej żonie suł­tana Selima, matce księ­cia suk­ce­sora Murada.

Suł­tanka Nur­banu miała się­ga­jący do kolan żół­to­zie­lony kaftan ozdo­biony złotą nicią, ceki­nami i dia­men­tami. Zie­leń była jej barwą.

„Przy­po­mina mi kraj, z któ­rego przy­by­łam, Wene­cję i nie­na­sy­cony zie­lony pło­mień szkła z Murano⁶”, mawiała, wzdy­cha­jąc.

Nie lubiła dłu­gich kafta­nów cią­gną­cych się po ziemi, które nosiły inne damy. Wszyst­kie kazała sobie szyć tak, żeby ich poły nie były dłuż­sze niż do kolan.

Gdy tylko wysia­dła z powozu, puściła dłoń Melek­naz. Dziew­czyna pochy­liła się i wygła­dziła fałdy na sza­ra­wa­rach swo­jej pani. Pod­bie­gły do nich damy dworu, przy­byłe w czte­rech powo­zach jadą­cych za nimi.

Nur­banu wypro­sto­wała się i unio­sła głowę.

– Gdzie jest pady­szach?

Doświad­czone damy dworu i słu­żące zadrżały. Był to znak zbli­ża­ją­cej się awan­tury. Mogły się tego domy­ślić. Mówiła o wiel­kim władcy jak o zwy­kłym chło­pie, a to był znak, że jej gniew się­gnął zenitu.

Nikt nie miał odwagi, żeby się ode­zwać. Suł­tanka Nur­banu weszła do haremu, mija­jąc słu­żące, które pierz­chały spod jej stóp niczym młode jarząbki. Była zde­cy­do­wana i nie miała zamiaru ulec. Przy­była tam, żeby pocią­gnąć win­nych do odpo­wie­dzial­no­ści, i nie wyj­dzie, dopóki tego nie zrobi. Nie­ważne, za jaką cenę.

Wła­ści­wie czuła się lepiej, odkąd prze­nio­sła się do Sta­rego Pałacu. Uwol­niła się od pijac­twa Selima, szep­tów tego pod­stęp­nego węża Yasefa Nassiego, odgło­sów igra­szek jej męża z mło­dziut­kimi dziew­czę­tami, które spro­wa­dzał mu ten męż­czy­zna.

Tego dnia, gdy miarka się prze­brała, także sta­nęła przed pady­sza­chem jak burza.

– Odcho­dzę.

Nie mogła już patrzeć na to, jak wino ruj­nuje jej męża. Odkąd się­gała pamię­cią, Selim miał jasną cerę, ale teraz był tak blady, że przy­po­mi­nał jej zimne posągi w Pałacu Dożów. Jego oczy także stra­ciły kolor, a z natury były piękne. Jego matka mawiała, że są sza­ro­nie­bie­skie, ale według Nur­banu lśniły żół­to­mio­do­wym bla­skiem. Teraz znik­nął miód, a została żółć. Jakby patrzył zza mgły, zza kłę­bów dymu.

Tam­tego dnia Selim nie powie­dział nawet: „Nie odchodź”. Nur­banu pró­bo­wała wyczy­tać coś z jego oczu prze­sło­nię­tych alko­ho­lo­wymi opa­rami. Przy­po­mniała sobie, co wtedy pomy­ślała: „Ucie­szył się, że się mnie pozbył”. Selim się cie­szył! Był zado­wo­lony, że dała mu wol­ność i od tej pory będzie mógł pro­wa­dzić jesz­cze bar­dziej roz­pustne życie, tak jak życzył sobie ten prze­klęty Żyd.

– Odcho­dzimy. Kiedy nas tu nie będzie, będzie­cie mieli spo­kój. Widać, że moja obec­ność wam prze­szka­dza.

– Nic podob­nego. – Cho­ciaż nie­znacz­nie, to jed­nak się sprze­ci­wił. – Jak mogłaby nam prze­szka­dzać obec­ność naszej pięk­nej suł­tanki?

Gdy Nur­banu z wście­kło­ścią prze­mie­rzała nie­koń­czące się hare­mowe kory­ta­rze, wspo­mnie­nie tam­tego dnia sma­gało jej gniew jak bicz.

– To oczy­wi­ste. Uwol­ni­cie się od moich nie­ustan­nych napo­mnień: „Nie powin­ni­ście tyle pić, oba­wiam się, że to może zaszko­dzić waszemu zdro­wiu”, od moich narze­kań, że zaczę­li­ście coraz rza­dziej odwie­dzać naszą kom­natę, od moich prze­stróg, że powin­ni­ście ogra­ni­czyć kon­takty z tym Żydem. Nie będę już przy­ła­py­wać was na igrasz­kach z dziew­czę­tami. Już przed nikim nie będzie­cie musieli się tłu­ma­czyć. Nie ma mnie.

Był wiel­kim suł­ta­nem Seli­mem, synem suł­tana Sulej­mana, władcą Wiel­kiego Impe­rium Osmań­skiego, rzą­dzą­cym na trzech kon­ty­nen­tach. Jed­nym sło­wem odbie­rał i dawał życie. Zapewne myślał: „Jeśli chcę, to piję. Na co suł­ta­nowi jego suł­tań­skość, skoro nie może każ­dej nocy brać do łoża innej kobiety?”, tłu­ma­czył się, jeśli w ogóle roz­wa­żał to w swoim sumie­niu. Nie obcho­dziło go nawet, że lud prze­stał go nazy­wać _Żół­tym Seli­mem_ i nadał mu przy­do­mek _Selim Pijak_.

W rze­czy­wi­sto­ści Nur­banu też prze­stała się już tym przej­mo­wać. Jedyne, na czym jej zale­żało, to przy­szłość jej syna. Pew­nego dnia Murad zosta­nie pady­sza­chem, a ona jako suł­tanka matka zaj­mie miej­sce po jego pra­wicy.

Minęła kolejny zakręt. „Wystar­czy, że uda mi się dożyć dnia, w któ­rym Murad wstąpi na tron”, pomy­ślała.

Długo zno­siła pijac­two Selima i jego hulasz­cze życie, ale w dniu, w któ­rym usły­szała, że dwóch mło­dych chłop­ców, któ­rych Yasef Nassi spro­wa­dził z wyspy Myko­nos, tra­fiło do kom­naty pady­sza­cha, miarka się prze­brała.

Tydzień po tym, jak obwie­ściła, że odcho­dzi, zabrała wszyst­kich swo­ich słu­żą­cych i opu­ściła to miej­sce. Od tam­tej pory prze­by­wała w Sta­rym Pałacu. Selim odwie­dził ją parę razy, lecz po kilku dniach znów wró­cił do swo­jego roz­wią­złego życia w Nowym Pałacu.

Gdyby nie drę­czące ją lęki i płacz dziecka, sta­wia­ją­cych w goto­wo­ści wszyst­kich dookoła, byłaby nawet szczę­śliwa. Jedyne, co spę­dzało jej sen z powiek, to stale powięk­sza­jąca się liczba nie­ślub­nych synów Selima. Miał ich już sied­miu, a kto wie, ilu jesz­cze miało się uro­dzić. Nie wyglą­dało na to, żeby Yasef Nassi zaprze­stał spro­wa­dza­nia mu dziew­cząt ze wszyst­kich stron świata.

Selim ją kochał. Wie­działa o tym. Wciąż pisał dla niej wier­sze, ale ta miłość nie powstrzy­my­wała go przed bra­niem do łoża dziew­cząt, które czę­sto były jesz­cze dziećmi. A każdy uro­dzony książę ozna­czał nie­bez­pie­czeń­stwo dla niej i jej syna.

Już za chwilę miała ponow­nie sta­nąć przed swoim mężem. „Niech znajdą bękar­tów Selima, któ­rzy zagra­żają życiu Murada”, mruk­nęła w duchu.

Zadrżała na wspo­mnie­nie syna grec­kiej oda­li­ski Evdok­sii. Póź­niej wzru­szyła ramio­nami. „Co zro­bić? – pomy­ślała. – Wszy­scy żyją tak długo, jak jest im to pisane”. Każ­dej nocy modliła się, żeby zapo­mnieć, że to ona zde­cy­do­wała o tym, jak długo będzie żył chło­piec. Nie mogła zapo­mnieć jego czar­nych oczu.

Mimo wszystko była jed­nak szczę­śliwa. Aż do dzi­siaj, dopóki nie przy­była ta kobieta i nie padła jej do stóp, zale­wa­jąc się łzami…

Nie była zdzi­wiona, gdy poin­for­mo­wano ją, że przy­szła z wizytą donna Cami­cia, żona wenec­kiego amba­sa­dora. Odwie­dzała ją przy­naj­mniej dwa razy w mie­siącu i prze­ka­zy­wała wia­do­mo­ści z Wene­cji. Ucie­szyła się nawet, sądząc, że Cami­cia i tym razem po to przy­szła.

Jed­nak kobieta weszła do jej kom­naty cał­kiem zdru­zgo­tana. Twarz Cami­cii ścią­gnięta była bólem i cier­pie­niem. Oczy miała prze­krwione od pła­czu.

– Donno Cami­cio, witaj…

Żona amba­sa­dora dopa­dła do jej stóp, krzy­cząc coś nie­zro­zu­miale i roz­pacz­li­wie zawo­dząc.

Zasko­czona Nur­banu przez chwilę wpa­try­wała się w ramiona kobiety wstrzą­sane szlo­chem.

– Nie płacz­cie, pro­szę. Co się stało? Złe wie­ści…

– Tra­ge­dia! – wyrzu­ciła z sie­bie kobieta. – Mój Boże, tra­ge­dia!

– Co się stało, Cami­cio? Czy może­cie się uspo­koić i o tym opo­wie­dzieć?

– Uspo­koić się?! – krzyk­nęła roz­gnie­wana. – Uspo­koić się?! Twój mąż pod­pa­lił Wene­cję! Wene­cja spło­nęła!

– Co?

Opa­dła na sofę.

– Szpie­dzy suł­tana Selima wśli­zgnęli się do Wiel­kiego Kanału⁷. Wysa­dzili w powie­trze naszą flotę.

Do Nur­banu docho­dziły tylko strzępki zdań.

– Setki okrę­tów… Wszyst­kie roze­rwało na strzępy… Arse­nał, maga­zyny z pro­chem… Wszystko legło w gru­zach, wszystko, wszystko… Pło­mie­nie ogar­nęły cały budy­nek… Nawet Pałac Dożów doznał znisz­czeń… Plac Świę­tego Marka… spło­nął. Zgi­nęło ponad tysiąc Wene­cjan. Żoł­nie­rze, cywile, wszy­scy… Okryli czer­wie­nią wenecką noc…

Gdy kobieta, dusząc się pła­czem, ponow­nie padła do jej stóp, suł­tanka Nur­banu poczuła, że ma wil­gotne policzki. Nie zda­wała sobie sprawy, że pła­cze, a jed­nak łzy stru­gami pły­nęły jej z oczu. Jej matka i ojciec nie znie­śli tego, co zgo­to­wał im los. Umarli jedno po dru­gim.

– A moja rodzina? – wyszep­tała. – Baffo… Czy oni też…?

– Nic im się nie stało – wydu­siła z sie­bie żona amba­sa­dora. – Spło­nęła tylko let­nia rezy­den­cja nad kana­łem… A teraz…

Serce Nur­banu w jed­nej chwili zamarło.

– A teraz co?

Spoj­rzała kobie­cie w oczy.

– Prze­kli­nają two­jego męża i cie­bie! Prze­klina cię cała Wene­cja!

Te słowa zra­niły ją jak szty­let. Dom, w któ­rym się uro­dziła… Miej­sce, w któ­rym po raz pierw­szy usły­szała swój głos… Okno, z któ­rego patrzyła na pły­nącą kana­łem wodę… Fon­tanna, wokół któ­rej bie­gała, i gdzie w jej sercu roz­wi­nął się deli­katny kwiat pierw­szej miło­ści… A teraz rodzina, która ją prze­kli­nała… Nawet nie pamię­tała ich twa­rzy. Zerwała się, zosta­wia­jąc leżącą na pod­ło­dze, zalaną łzami Cami­cię.

– Niech przy­go­tują mój powóz! Jadę do Nowego Pałacu!

W jej gło­wie odbi­jały się echem dwa zda­nia: „Okryli czer­wie­nią wenecką noc. Twój mąż pod­pa­lił Wene­cję!”.

Słowa, które padły póź­niej, długo paliły jej duszę: „Prze­kli­nają two­jego męża i cie­bie”.

Suł­tan Selim… Jej mąż! Pod­pa­lił prze­świetną Wene­cję! Piękną Wene­cję…

Nur­banu przy­była tu wła­śnie po to, żeby roz­li­czyć się za Wene­cję. Jej mąż, widząc ją przed sobą z iskrzą­cymi oczami, uda­wał zasko­cze­nie i radość, pró­bu­jąc wstać.

– Nur­banu!

– A może powi­nie­neś powie­dzieć „Ceci­lio”?! W końcu twoja żona jest Wene­cjanką. Córą Wene­cji, którą pod­pa­li­łeś!

Nie myślała o pała­co­wych zwy­cza­jach i pozdro­wie­niach.

– Boskie świa­tło, moja piękna, bla­sku mojego serca. – Suł­tan Selim pró­bo­wał obła­ska­wić ją tkli­wymi słów­kami, ale nawet go nie słu­chała.

– Jak mogłeś to zro­bić? Jak mogłeś pozwo­lić, żeby pod­pa­lili Wene­cję?

– Ten, kto ci o tym powie­dział, tro­chę to wyol­brzy­mił…

– Wyol­brzy­mił?

– Tak. Wene­cja wcale nie spło­nęła. Tylko okręty…

– Dla­czego? Wene­cja i Impe­rium Osmań­skie żyły w pokoju, bo dzie­lisz tron z Wene­cjanką. Dla­czego spa­li­łeś zie­mie swo­jej kró­lo­wej, Seli­mie Cha­nie?

– To sprawy pań­stwowe.

– Sprawy pań­stwowe?! Od kiedy pań­stwo osmań­skie zała­twia sprawy pań­stwowe zgod­nie z wolą Żyda?

Suł­tan Selim pró­bo­wał coś powie­dzieć, ale Nur­banu nie dała mu szansy.

– Dla­czego zbu­rzy­łeś pokój, Seli­mie?

– Nie ja go zbu­rzy­łem.

Było jasne, że pady­szach chce jak naj­szyb­ciej zakoń­czyć tę roz­mowę i znów się­gnąć po kie­lich.

– Cypryj­scy⁸ kor­sa­rze zaata­ko­wali okręt prze­wo­żący dla mnie bar­dzo cenne konie. Ukra­dli mi je.

– To byli cypryj­scy kor­sa­rze…

– Ale Cypr należy do Wene­cji.

– Wene­cja zwró­ciła ci konie. Tak bar­dzo się ucie­szy­li­śmy, że pokój został zacho­wany. Zapo­mnia­łeś?

– A kara dla Cypru? Miało ujść im to na sucho? Wysła­li­śmy posła do Wene­cji z żąda­niem, aby oddali nam wyspę. Odmó­wili. Gdy­by­śmy lek­ce­wa­żyli wła­sne słowa, nikt by nas nie słu­chał. Czy sama tak nie mówi­łaś, naj­droż­sza? – Zamilkł na chwilę. W nadziei, że zła­go­dzi jej wybuch, pró­bo­wał naśla­do­wać Nur­banu. – „Seli­mie, nie pozwól, żeby ktoś powie­dział słowo ponad twoje słowo”. Sama tak mówi­łaś.

Kobiety nie roz­ba­wiło to przed­sta­wie­nie. Wręcz prze­ciw­nie, ogar­nęła ją jesz­cze więk­sza złość.

– Więc posła­łeś swo­ich szpie­gów i pod­pa­li­łeś Wene­cję – pod­nio­sła głos. – Nie pomy­śla­łeś o tym, że jestem Wene­cjanką? Zapo­mnia­łeś, że to ojczy­zna suł­tanki, która uro­dziła ci następcę tronu? Nie pamię­ta­łeś, że w każdą nie­dzielę tysiące ludzi modliło się o szczę­ście suł­tana Selima i jego wenec­kiej kró­lo­wej Ceci­lii Baffo?

Selim znów miał zamiar coś powie­dzieć, ale zre­zy­gno­wał.

Nur­banu odwró­ciła się roz­gnie­wana.

– W tej chwili ci ludzie prze­kli­nają cie­bie i mnie! – krzyk­nęła. – Możesz się cie­szyć. Mam nadzieję, że ich klą­twy dotkną tylko cie­bie i mnie, a oszczę­dzą Murada.

Po tych sło­wach wyszła jak burza.

Teraz wpa­try­wała się w noc z okna swo­jej kom­naty w Sta­rym Pałacu. Patrzyła na gwiazdy. Być może w tej samej chwili ktoś w Wene­cji uniósł głowę i też na nie patrzył. Spo­ty­kała się wzro­kiem ze swo­imi pobra­tym­cami, ludźmi, któ­rzy ją prze­kli­nali.

„_Suł­tan pod­pa­lił Wene­cję!_”.

„Okryli czer­wie­nią wenecką noc, Ceci­lio”.

– Boże – jęk­nęła Nur­banu – nie pozwól mi zapo­mnieć tego głosu, który pali mój umysł, duszę i serce.

Nagle wydało jej się, że sły­szy szept: „Nie płacz, Nur­banu”. Drgnęła. Rozej­rzała się po ciem­nej kom­na­cie. Była sama. Wokół nie było nikogo. Może to pocie­sza­jące bła­ga­nie dobie­gało z jej umy­słu?

– Jaka „Nur­banu”? – wyce­dziła przez zęby. – Jestem Ceci­lia Baffo. Nazy­wam się _Ceci­lia Venier-Baffo_ i jestem bra­ta­nicą potęż­nego doży wenec­kiego Seba­stiana Veniera. Jestem Złotą Córą Wene­cji. Ceci­lią Baffo, która poprzy­się­gła zemstę za prze­świetną Wene­cję!

W tej samej chwili zda­wało jej się, że widzi zna­jomą syl­wetkę kobiety, która prze­szła przed nią ener­gicz­nym kro­kiem.

Serce moc­niej jej zabiło. Zoba­czyła Julię Colonnę⁹, któ­rej pod­czas cere­mo­nii zaślu­bin nadano przy­do­mek Joanna Ara­goń­ska. To była naj­pięk­niej­sza kobieta świata. Prze­cho­dząc przed Nur­banu, odwró­ciła się i spoj­rzała na nią smut­nym wzro­kiem. Wycią­gnęła do niej dłoń, zupeł­nie jak tej nie­szczę­snej nocy, która stała się począt­kiem lub koń­cem wszyst­kiego.

– Bądź ostrożna, Ceci­lio Baffo – powie­działa. – Jesteś w nie­bez­pie­czeń­stwie.

Gdy Melek­naz bez­gło­śnie wśli­zgnęła się do jej kom­naty, Nur­banu wciąż pochła­niały mroczne myśli. Serce jej pło­nęło.

– Posła­niec jest gotowy, suł­tanko.

Ock­nęła się pod wpły­wem głosu damy dworu. Nie można było prze­wi­dzieć, co sta­nie się po tej nocy. Musiała natych­miast ostrzec swo­jego syna. Podała dziew­czy­nie białą chustkę, któ­rej jeden z rogów był zawią­zany na supeł.

– Można mu ufać?

– Ufam mu jak sobie.

Kiw­nęła głową, pró­bu­jąc się uśmiech­nąć.

– Włóż tę chustkę do sakiewki. Niech natych­miast wyru­szy w drogę.

– Pie­częć?

– Nie ma potrzeby.

Rze­czy­wi­ście to nie było konieczne. Nie miało też zna­cze­nia, czy męż­czy­zna roz­wiąże węzeł i prze­czyta liścik. Było tam tylko jedno słowo. Jedno, pozba­wione zna­cze­nia słowo: „Tęsk­nię!”. Co mogło być bar­dziej natu­ralne niż tęsk­nota matki za synem prze­by­wa­ją­cym z dala od domu?

Praw­dziwą wia­do­mo­ścią była chustka. Biała chu­sta sym­bo­li­zo­wała nie­bez­pie­czeń­stwo. Węzeł na jed­nym z rogów ozna­czał: „Bądź ostrożny”. Biała chu­sta z węzłami na dwóch rogach zapo­wia­dała _śmierć_. „Ucie­kaj! Natych­miast ucie­kaj!”.

Sprawy nie miały się jesz­cze tak źle.

Melek­naz wzięła białą chustkę i wyszła. Nur­banu powró­ciła do swo­ich mrocz­nych myśli. Sen poko­nał ją dopiero nad ranem, gdy gwiazdy zaczy­nały bled­nąć. Nagle zoba­czyła małą dziew­czynkę. Piękną dziew­czynę, która bie­gła, a włosy roz­wie­wał jej wiatr. Jakaś kobieta krzy­czała za nią:

– Uwa­żaj, Ceci­lio! Uwa­żaj, córko! Nie bie­gnij, prze­wró­cisz się!

Ale Ceci­lia bie­gła przez całe życie.

Znowu gdzieś z daleka dobiegł ją głos Julii Colonny:

– Uwa­żaj, Ceci­lio. Jesteś w nie­bez­pie­czeń­stwie.

To nie­bez­pie­czeń­stwo ni­gdy nie opusz­czało Ceci­lii.IV. GDZIEŚ NA MORZU TYRREŃSKIM. ŚRODEK LATA

IV
Gdzieś na Morzu Tyr­reń­skim
Śro­dek lata

Towa­rzy­sze broni, któ­rzy wal­czyli ramię w ramię w wielu bitwach, wstrzy­mali oddech, gdy na mostek wyszedł ojciec kapi­tan. Więk­szość z _leven­tów_ nie pamię­tała, od jak dawna wal­czyła pod jego żaglami prze­ciwko giau­rom, ginąc i odbie­ra­jąc życie. W tym cza­sie nawet nie mieli jesz­cze wąsów. Wielu spo­śród nich stra­ciło życie, ale ci, któ­rzy pozo­stali, byli pewni, że na zawsze będą im towa­rzy­szyć. Wie­dzieli, że gdzie­kol­wiek na Morzu Śród­ziem­nym uniosą ręce ku niebu i odmó­wią Fatihę, słowa modli­twy dotrą do ich dusz. Prze­cież odda­wali życie za to, żeby całe Morze Białe uczy­nić swoją ojczy­zną. A teraz to samo działo się na wiel­kim oce­anie. W któ­rą­kol­wiek stronę spoj­rzeć, wszę­dzie widać było czer­wono-zie­lone ban­dery Wiel­kiego Impe­rium Osmań­skiego. Gdy tylko nad­sta­wić ucha, na jed­nej z galer sły­chać było ezan recy­to­wany przez któ­re­goś z _leven­tów_ poru­sza­ją­cym gło­sem. Na całym Morzu Śród­ziem­nym góro­wała potęga suł­tana Sulej­mana, napeł­nia­jąca serca przy­ja­ciół dumą, a wro­gów – stra­chem.

Sta­rzy to wie­dzieli, mło­dzi dopiero się uczyli. Ojciec kapi­tan, odkąd został kapi­tanem Hyzy­rem, nie był zbyt roz­mowny przed bitwą.

Patrzył na każ­dego z osobna swo­imi pło­ną­cymi oczami, jakby obej­mo­wał ich spoj­rze­niem, cało­wał ich w czoła i mówił:

– Co za szczę­ście. Jeśli prze­ży­jemy, będziemy gazi, jeśli umrzemy, umrzemy za pady­sza­cha. Niech ci, któ­rzy prze­żyją, nie cie­szą się, a ci, któ­rzy odejdą, nie żałują. W raju czeka na nich nasz pro­rok Maho­met.

W ciągu dnia kryli się w cie­niu wąskich zatok Morza Tyr­reń­skiego, w noc­nym mroku wcią­gali żagle i nie zapa­la­jąc ani jed­nego świa­tła, kie­ro­wali się na pół­noc. Gdy Haj­rad­din Pasza wyszedł na mostek, pojęli, że dotarli do celu. Nad­szedł czas. Naresz­cie _levenci_ mogli zdjąć z sie­bie prze­bra­nia kup­ców i wło­żyć nie­bie­skie spodnie wią­zane w kola­nach, a na nagie torsy – czer­wone kami­zelki.

Ojciec kapi­tan stał przez chwilę w mil­cze­niu, głasz­cząc się po rudej bro­dzie. Z jego oczu try­skały skry. Spoj­rzał na swoją załogę. Mimo ciem­no­ści widział wszyst­kich, nawet tych sto­ją­cych naj­da­lej. Nagle uniósł prawą rękę. Mary­na­rze wstrzy­mali oddech. Na pokła­dzie zapa­dła cisza.

– Czter­dzie­stu dży­gi­tów!

Głos Haj­rad­dina Paszy spra­wił, że prze­szedł ich dreszcz. Gdy czter­dzie­stu męż­czyzn w jed­nej chwili usta­wiło bose stopy na bacz­ność, przy­su­wa­jąc je po deskach pokładu, roz­legł się dziwny dźwięk. W ten spo­sób czter­dzie­stu męż­czyzn, goto­wych na śmierć, pozdra­wiało swo­jego kapi­tana.

– Od tej pory wśród giau­rów będą was nazy­wać _Czter­dzie­stoma Gniew­nymi Sulej­mana Chana._ Choćby został tylko jeden z was, mój roz­kaz jest nie­zmienny: Wyrwij­cie serce giau­rowi i przy­nie­ście mi je. Zrób­cie to, żeby ci inno­wiercy poznali potęgę Impe­rium Osmań­skiego. Niech się prze­ko­nają, jak zasta­wia się pułapki, jak się ata­kuje i prze­pro­wa­dza zama­chy. Nie wolno wam dostać się do nie­woli, dży­gici! Pamię­taj­cie o Isma­ilu z Ala­iye. Wie­rzę w was. Dotrzy­maj­cie przy­sięgi zło­żo­nej naszemu panu. Zarzuć­cie sobie na plecy honor Rzymu i przy­nie­ście go mnie. Modlę się za was! Niech wyru­szy czter­dzie­stu i czter­dzie­stu powróci.

Ismail z Ala­iye, czło­wiek kapi­tana Tur­guta, został ura­to­wany po tym, jak przez lata gnił w hisz­pań­skich lochach. Wró­cił do sto­licy, gdzie umiesz­czono go w kwa­te­rach _leven­tów_. Jadł z nimi z jed­nej misy. Jed­nak mimo że wydo­stał się z nie­woli, to potężny jak góra Ismail cier­piał na ści­na­jącą go z nóg cho­robę – epi­lep­sję.

W osmań­skiej flo­cie nie było nikogo, kto nie sły­szałby histo­rii Isma­ila. A ci, któ­rzy jej nie sły­szeli, pozna­wali ją od tych, któ­rzy już ją znali. Męż­czy­zna znik­nął rów­nie szybko, jak się poja­wił.

_Levenci_ wspo­mi­nali go, gdy w dłu­gie noce koły­sali się na falach. Ist­niał jed­nak pewien prze­raź­liwy sekret, o któ­rym nikt z nich nie sły­szał. Bo skąd mogli wie­dzieć, że giau­rzy zatruli umysł Isma­ila i wysłali go, żeby zabił piękną córkę suł­tana Sulej­mana – Mih­ri­mah?

W rze­czy­wi­sto­ści cho­roba, która go nękała, nie miała nic wspól­nego z epi­lep­sją. Przy­czyną tych strasz­li­wych ata­ków był nar­ko­tyk, od któ­rego uza­leż­nili go giau­rzy, trzy­ma­jąc w nie­woli. W całym Wiel­kim Impe­rium Osmań­skim tę prawdę znali tylko suł­tan Sulej­man i admi­rał Haj­rad­din Pasza z listu, który pozo­sta­wił Ismail. _Levenci_ byli prze­ko­nani, że Ismail prze­padł, chcąc zemścić się na giau­rach.

Nikt nic wię­cej nie powie­dział. Nie było żad­nych pytań ani poże­gnań. Czter­dzie­stu dży­gi­tów w ciszy prze­szło przed Haj­rad­di­nem Paszą. Gdy widoczne w oddali świa­tła Fondi zaczęły gasnąć, w noc­nych ciem­no­ściach czter­dzie­stu mary­na­rzy zje­chało po linach zwi­sa­ją­cych z mrocz­nego gale­onu w chłodne mor­skie wody.