Towary o specyficznym zastosowaniu - ebook

WPROWADZENIE

Wśród rynkowych produktów spożywczych konsumowanych przez ludzi znajdują się takie, które nie mają prawie w ogóle wartości odżywczych i nie są to leki ani substancje o znaczeniu farmakologicznym, ale działają pobudzająco – głównie na układ nerwowy. Substancje te nazywane są produktami spożywczymi specjalnego zastosowania (dawniej zwane używkami). Chociaż nie są one niezbędne dla organizmu człowieka, do jego egzystencji, to są spożywane ze względu na smak, zapach lub specyficzne działanie na system nerwowy. Korzystanie z tych produktów jest wpisane w życie społeczne. Z jednej strony, działają one stymulująco na organizm, ale z drugiej strony – stosowane w nadmiarze mogą być szkodliwe, a nawet śmiertelne dla człowieka.

Atrakcyjność każdego produktu rynkowego, jego konkurencyjność i cena w dużym stopniu zależą od jego jakości. Należy jednak pamiętać, że warunkami otrzymania dobrego produktu są: użycie dobrego surowca, przestrzeganie opracowanego procesu technologicznego i ciągła kontrola jakości podczas produkcji, a także po jej zakończeniu. Wszystkie towary charakteryzują się określonymi cechami, czyli specyficznymi właściwościami, które ze względu na sposób oceny dzieli się na:

• mierzalne, czyli takie, które można opisać liczbą i jednostką miary określoną w wyniku badań laboratoryjnych, np. masa, gęstość, twardość, wymiary gabarytowe;

• niemierzalne, których nie da się zmierzyć znanymi przyrządami pomiarowymi, ale mogą być opisane słownie jako wynik porównania danego towaru z wzorcem albo wyrażone w umownej punktacji, np. w ocenie sensorycznej. Takimi cechami są np.: estetyka wyglądu, smak i zapach.

Poziom jakości towaru konsumpcyjnego jest określany przeważnie przez pewną grupę różnych cech szczegółowych. Liczba i rodzaj tych cech zależą od wymagań, które ma spełnić dany towar. Na współczesnym rynku jakość jest rozumiana jako zespół cech i właściwości wyrobu, które decydują o spełnieniu przezeń bieżących i prognozowanych potrzeb użytkownika i różnią go w tym aspekcie od innych wyrobów o tym samym przeznaczeniu. Więc jakość to nie tylko zgodność z wymaganymi i opisanymi cechami fizycznymi oraz chemicznymi, lecz przede wszystkim zdolność do nieustannego spełnienia coraz to nowych oczekiwań klienta. Dobrej jakości produkt spożywczy musi spełniać wymagania techniczne i być bezpieczny, a jednocześnie zaspokajać oczekiwania konsumenta.

Niezależnie od dziedziny produkcji, producenci muszą przestrzegać wymagań ujętych w zespołach norm i innych dokumentach prawnych. Widoczna jest wręcz stała tendencja do rozszerzania zakresu tego rodzaju uregulowań, co przy ogromnej liczbie norm i ciągłej ich aktualizacji może utrudniać zapoznanie się z nimi w praktyce. Stąd też podjęto próbę stworzenia pewnego rodzaju przewodnika po znormalizowanych metodach badania środków spożywczych dopuszczonych do obrotu rynkowego. Przedstawiony w tej książce materiał stanowi kompendium niezbędnej wiedzy i zawiera opis nowoczesnych metod oznaczeń, przygotowany z uwzględnieniem najważniejszych norm aktualnych i archiwalnych, których nie zastąpiono nowszymi normami. Zasady wykonywania badań częściowo ilustrowane są schematami urządzeń oraz zdjęciami aparatury zaczerpniętymi z najnowszych ofert specjalistycznych firm oferujących te urządzenia. Opisy wymagań oraz metod i aparatury przeznaczonej do badań dostarczą czytelnikom kluczowych informacji na temat podstawowych technik badawczych z zakresu omawianych towarów. Badanie towarów ma na celu nie tylko dążenie do osiągnięcia ich dobrej jakości, gdyż pozwala wyeliminować towary wadliwe, ale także określenie rodzajów wad i przyczyn ich powstawania, co w konsekwencji pozwoli na przeciwdziałanie ich powstawaniu w przyszłości. Zasady pobierania próbek do badań zawierane w umowach handlowych są zaczerpnięte z norm bądź dokładnych instrukcji dotyczących tej czynności w odniesieniu do poszczególnych artykułów. W książce przedstawiono sposoby pobierania i przygotowywania próbek do badań, typową aparaturę badawczą oraz najczęściej stosowane metody wykonywania badań i oceny ich wyników. Książka pt. Produkty spożywcze specjalnego zastosowania. Podział i badanie nie zawiera ich szczegółowych charakterystyk, składu ani sposobów przetwarzania i utrwalania, a jedynie opisuje badania i ocenę ich jakości.

W zależności od celu i rodzaju badania oraz wymaganego stopnia dokładności do określania poszczególnych cech towarów stosowane są trzy grupy metod badania ich jakości:

1. metody organoleptyczne,

2. metody laboratoryjne,

3. metody doświadczalnego użytkowania.

Do badań jakości środków spożywczych psychoaktywnych stosowane są głównie metody organoleptyczne i laboratoryjne.

Metody organoleptyczne polegają na ocenie cech tych towarów na podstawie wrażeń odbieralnych za pomocą zmysłów. W badaniach tych wyróżnia się dwa sposoby oceny jakości:

• ocenę organoleptyczną – dokonaną za pomocą zmysłów,

• analizę sensoryczną – dokonaną (z zastosowaniem metod i warunków zapewniających dokładność i powtarzalność wyników) przez zespół co najmniej dwóch osób o uprzednio sprawdzonej i odpowiednio dużej wrażliwości sensorycznej.

Badania organoleptyczne są szybkie, tanie (małe zużycie materiałów do badania, nie wymagają wyposażenia aparaturowego) i proste do wykonania. Największą ich wadą jest mały obiektywizm, gdyż dwie różne osoby mogą odbierać ten sam bodziec w inny sposób. Metody te są bardzo wrażliwe na warunki zewnętrzne takie jak: oświetlenie, wilgotność powietrza i temperatura. Na przykład aromat papierosa będzie bardziej intensywny w wyższej temperaturze otoczenia niż w niższej. Dlatego istotne jest, aby badania były przeprowadzane w powtarzalnych warunkach, przez wykwalifikowany personel. W celu ułatwienia badań organoleptycznych, a zarazem zwiększenia obiektywności i powtarzalności wyników, wykorzystuje się: wzorce porównawcze, prostą aparaturę pomocniczą oraz odpowiednie odczynniki chemiczne wywołujące reakcje barwne.

Badania laboratoryjne obejmują metody:

• fizyczne,

• fizykochemiczne,

• chemiczne,

• mikrobiologiczne,

• instrumentalne.

Badania te wykonywane przy użyciu różnych przyrządów i aparatury badawczej umożliwiają otrzymywanie powtarzalnych wyników wyrażanych liczbowo, które tylko w niewielkim stopniu zależą od osoby badającej. Dzięki temu uzyskuje się dokładną i ścisłą charakterystykę jakości badanego towaru. Wykorzstuje się zarówno proste przyrządy, np.: termometr, wagę, suwmiarkę, śrubę mikrometryczną czy mikroskop, jak też bardzo złożone nowoczesne elektroniczne, elektrochemiczne i chromatograficzne urządzenia badawcze, zwykle sprzężone z komputerami.

W celu zapewnienia powtarzalności metod wykonywania badań towarów i możliwości porównywania wyników procedury badań najczęściej opisane są w normach, w tym bardzo często o zasięgu międzynarodowym. Zgodnie z Ustawą z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji „Stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne. Nie są one przepisami prawa, lecz dokumentami technicznymi przeznaczonymi do powszechnego, dobrowolnego stosowania przez wszystkie zainteresowane strony, a ich opracowanie i przyjmowanie odbywa się na zasadzie konsensusu”. W książce przy opisie badań opierano się na normach aktualnych, a także wycofanych bez zastąpienia nowszymi. „W normalizacji, u której podstaw leży dobrowolne stosowanie normy, faktu dezaktualizacji normy nie należy wiązać z prawnym zakazem stosowania normy wycofanej. Zbiór norm wycofanych nie jest bowiem zbiorem norm, których stosowanie jest zakazane . Normy wycofane tym różnią się od norm aktualnych, że prezentują mniej nowoczesne rozwiązania – z punktu widzenia postępu naukowo-technicznego – jednak rozwiązania te nie są błędne”.

Celem niniejszej książki nie jest chęć zastąpienia norm, gdyż przedstawiono w niej tylko zasady badania, bez szczegółów ich wykonywania, pomijając pewne rzadziej spotykane przypadki badania, pominięto również wartości dopuszczalnych odchyłek badanych wielkości, zasady opracowywania sprawozdań, powtarzalności wyników itp. Stanowi ona jedynie przegląd norm przeznaczonych do opisu sposobu wykonywania określonych badań. Należy zaznaczyć, że bez analizy pełnej treści powoływanych w książce norm nie można przystąpić do wykonywania badań, gdyż brak pełnych informacji zawartych w normach nie pozwala na poprawne wykonywanie badania oraz uzyskanie właściwych wyników.

W numeracji Polskich Norm (PN) obecnie stosowane są różne oznaczenia. W książce uwzględniono wprowadzone w 2013 r. przez Polski Komitet Normalizacyjny nowe zasady oznaczania norm.

1. Na końcu numeru normy umieszczono litery oznaczające jej wersję językową: E – angielską, P – polską, F – francuską i D – niemiecką. Litera ta nie jest elementem składowym numeru, a stosowana jest dla ułatwienia. Poprzednio wersja polska nie miała wyróżnika, a wersje wydane w oryginale oznaczano dopiskiem (org.), a ostatnio także literą „U”.

2. Nowy numer referencyjny norm zawiera też miesiąc ich publikacji, np. PN-EN 1234:2016-03, w którym „03” oznacza marzec.

3. Przyjęto zasadę nadawania kolejnej wersji (zwykle polskiej) numeru referencyjnego na podstawie pierwszej wersji językowej, np. jeżeli wersja angielska wydana w 2006 roku miała numer PN-HD 60364-4-443:2006E, to numer normy wydanej następnie w polskiej wersji językowej zawiera ten sam rok PN-HD 60364-4-443:2006P, niezależnie od daty jej publikacji. Fakt przetłumaczenia na język polski nie zmienia zawartości normy, a rok informuje o chwili jej powstania.

W całej książce przy opisie badań stosowano system jednostek SI, chociaż w praktyce i w niektórych normach bardzo często używa się różnych tradycyjnych jednostek miary. Wymienione i opisane w książce badania właściwości wybranych towarów stanowią jedynie przykładowe metody najważniejszych i najbardziej rozpowszechnionych badań, jakim mogą podlegać środki spożywcze psychoaktywne, gdyż w krótkim opracowaniu nie sposób jest omówić nawet bardzo ogólnie metod badania wszystkich towarów z tej grupy. Dla ułatwienia korzystania z książki poszczególne tematy omówionych w niej zagadnień zestawiono w odrębnym spisie.

Aktualnie w kraju brak jest opracowania tak szeroko poruszającego problematykę tego rodzaju towarów. Mamy nadzieję, że to opracowanie będzie pomocne Czytelnikowi w opanowaniu wiedzy towaroznawczej oraz z zakresu badania jakości produktów, zwłaszcza w jej praktycznym wykorzystaniu. Materiały zawarte w niniejszej książce są uzupełnieniem książek dotyczących współczesnych metod badania jakości towarów przemysłowych i spożywczych . Może być ona pomocna dla pracowników zatrudnionych w działach kontroli jakości i działach handlowych, gdyż jej zakres przybliża normy ułatwiające określenie właściwości, a zwłaszcza jakości towarów handlowych. Ponadto z książki mogą także korzystać studenci wydziałów towaroznawstwa i jakości uczelni ekonomicznych oraz różnych specjalności technicznych wyższych uczelni, szczególnie wydziałów zarządzania i inżynierii produkcji na uczelniach technicznych.

Literatura do wprowadzenia

Teper U., Wycofywanie norm w systemie normalizacji dobrowolnej, „Normalizacja” 6/2001, Warszawa.

Kubiński W., Niekurzak M., Kubińska-Jabcoń E., Podstawowe badania paliw, smarów, powłok lakierowych i klejów, Wydawnictwo AGH, Kraków 2015.

Kubiński W., Wybrane metody badania materiałów. Badanie metali i stopów. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016.

Kubiński W., Niekurzak M., Kubińska-Jabcoń E., Badanie towarów przemysłowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.

Kubiński W., Niekurzak M., Kubińska-Jabcoń E. Badanie towarów spożywczych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.TEMATY OMAWIANE W KSIĄŻCE

Substancje psychoaktywne

Napoje alkoholowe

Podstawowe surowce używane do produkcji piwa

T2.1. Wymagania organoleptyczne, fizyczne i chemiczne granulatów oraz ekstraktów chmielowych

T2.2. Oznaczanie wilgotności w ekstraktach chmielowych

T2.3. Oznaczanie całkowitej zawartości żywic chmielowych oraz wartości konduktometrycznej w ekstraktach chmielowych

T2.4. Oznaczanie α- i β-kwasów oraz ich homologów w granulatach i ekstraktach chmielowych metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej HPLC

T2.5. Oznaczanie zawartości olejków chmielowych w granulatach i ekstraktach chmielowych metodą destylacji z parą wodną

T2.6. Oznaczanie przybliżonego stosunku procentowej zawartości humulenu do myrcenu w olejkach chmielowych metodą chromatografii gazowej z detekcją wychwytu elektronów GC

T2.7. Wymagania organoleptyczne, fizyczne i chemiczne chmielu piwowarskiego

T2.8. Oznaczanie uniwersalnej wartości goryczy w chmielu piwowarskim (UWG)

T2.9. Ocena organoleptyczna gęstwy drożdżowej drożdży piwowarskich nastawnych

T2.10. Oznaczanie liczby komórek drożdżowych w 1 cm³ gęstwy drożdżowej

T2.11. Oznaczanie liczby martwych komórek drożdżowych w stosunku do ogólnej liczby drożdży

T2.12. Wykrywanie drożdży obcych w 0,2 cm³ gęstwy drożdżowej

T2.13. Wykrywanie szkodliwej mikroflory w gęstwie drożdżowej

T2.14. Oznaczanie liczby bakterii w stosunku do liczby komórek drożdżowych

T2.15. Oznaczanie liczby bakterii ogółem w 1 cm³ gęstwy drożdżowej

T2.16. Oznaczanie liczby bakterii fermentacji mlekowej w 1 cm³ gęstwy drożdżowej

T2.17. Oznaczanie liczby bakterii kwaszących z rodzaju Lactobacillus w 1 cm³ gęstwy drożdżowej

T2.18. Oznaczanie liczby bakterii z rodzaju Enterobacteriaceae w 2 cm³ gęstwy drożdżowej

T2.19. Badania organoleptyczne słodu browarnego

T2.20. Oznaczanie zawartości ziaren o ciemnych końcach, ziaren połamanych i zanieczyszczeń

T2.21. Oznaczanie kruchości słodu

T2.22. Oznaczanie wilgotności słodu

T2.23. Oznaczanie zawartości ekstraktu w suchej substancji słodu pilzneńskiego i monachijskiego zmielonego na mąkę 54

T2.24. Oznaczanie zawartości ekstraktu w suchej substancji słodu karmelowego i barwiącego

T2.25. Oznaczanie zawartości ekstraktu w suchej substancji słodu zmielonego na śrutę

T2.26. Oznaczanie różnicy zawartości ekstraktów w słodzie browarnym

T2.27. Oznaczanie czasu scukrzenia w słodzie browarnym

T2.28. Oznaczanie czasu spływu brzeczki laboratoryjnej w słodzie browarnym

T2.29. Oznaczanie klarowności brzeczki laboratoryjnej w słodzie browarnym

T2.30. Oznaczanie lepkości brzeczki laboratoryjnej w słodzie browarnym

T2.31. Oznaczanie barwy brzeczki laboratoryjnej ze słodów typu pilzneńskiego, monachijskiego, karmelowego i barwiącego

T2.32. Oznaczanie barwy brzeczki laboratoryjnej ze słodu pilzneńskiego po gotowaniu

T2.33. Oznaczanie zawartości azotu rozpuszczalnego w słodzie browarnym

T2.34. Oznaczanie siły diastatycznej słodu browarnego

T2.35. Oznaczanie liczby Hartonga słodu browarnego

T2.36. Oznaczanie pH brzeczki laboratoryjnej

T2.37. Oznaczanie wysokocząsteczkowego β-glukanu

T2.38. Wymagania organoleptyczne, fizyczne i chemiczne piwa

T2.39. Oznaczanie barwy w piwie

T2.40. Oznaczanie kwasowości ogólnej w piwie

T2.41. Oznaczanie ochratoksyny A w piwie

T2.42. Oznaczanie pH w piwie

T2.43. Oznaczanie sensoryczne jakości piwa

T2.44. Sprawdzanie napełnienia butelek i puszek piwa oraz oznaczanie klarowności i trwałości piwa metodą forsowania

T2.45. Sprawdzanie wykonania pasteryzacji piwa

T2.46. Oznaczanie wartości goryczy w piwie metodą spektrofotometryczną

T2.47. Oznaczanie wskaźnika stabilności koloidalnej piw jasnych

T2.48. Oznaczanie wskaźnika zdolności redukcyjnej ITT w piwie

T2.49. Oznaczanie zawartości alkoholu, ekstraktu rzeczywistego i ekstraktu brzeczki podstawowej w piwie metodą destylacyjną

T2.50. Oznaczanie zawartości alkoholu, ekstraktu rzeczywistego i ekstraktu brzeczki podstawowej w piwie metodą refraktometryczną

T2.51. Oznaczanie zawartości antocyjanogenów w piwie

T2.52. Oznaczanie zawartości azotu ogólnego w piwie

T2.53. Oznaczanie zawartości azotu wolnego aminowego w piwie i brzeczce piwnej

T2.54. Oznaczanie zawartości diacetylu i pokrewnych diketonów w piwie metodą spektrofotometryczną

T2.55. Oznaczanie zawartości dwutlenku węgla w piwie

T2.56. Oznaczanie zawartości polifenoli w piwie

Wina i miody pitne

T2.57. Określanie badań jakości win i miodów pitnych oraz wymagań ogólnych przy ich stosowaniu

T2.58. Ocena organoleptyczna win i miodów pitnych

T2.59. Oznaczanie gęstości win i miodów pitnych

T2.60. Oznaczanie zawartości alkoholu etylowego w winach i miodach pitnych metodą piknometrycznego pomiaru gęstości destylatu

T2.61. Oznaczanie zawartości alkoholu etylowego w winach i miodach pitnych metodą areometrycznego pomiaru gęstości destylatu

T2.62. Oznaczanie zawartości ekstraktu całkowitego w winach i miodach pitnych metodą piknometryczną

T2.63. Oznaczanie zawartości ekstraktu całkowitego i bezcukrowego w winach i miodach pitnych metodą areometryczną

T2.64. Oznaczanie zawartości cukrów w winach i miodach pitnych metodą Bertranda

T2.65. Oznaczanie zawartości cukrów w winach i miodach pitnych metodą Lane-Eynona

T2.66. Oznaczanie cukrów w winach i miodach pitnych metodą Luffa-Schoorla

T2.67. Oznaczanie kwasowości ogólnej w winach i miodach pitnych metodą potencjometryczną

T2.68. Oznaczanie kwasowości ogólnej w winach i miodach pitnych metodą miareczkowania wobec błękitu bromotymolowego

T2.69. Oznaczanie kwasowości lotnej w winach i miodach pitnych

T2.70. Oznaczanie zawartości popiołu w winach i miodach pitnych 107

T2.71. Oznaczanie zawartości dwutlenku siarki (SO₂) w winach i miodach pitnych

T2.72. Oznaczanie zawartości kwasu sorbowego w winach i miodach pitnych metodą spektrofotometryczną w ultrafiolecie

T2.73. Oznaczanie zawartości kwasu sorbowego w winach i miodach pitnych metodą kolorymetryczną z kwasem 2-tiobarbiturowym

T2.74. Oznaczanie zawartości chlorków w winach i miodach pitnych

T2.75. Wymagania organoleptyczne, fizyczne i chemiczne dla win owocowych

T2.76. Wymagania organoleptyczne, fizyczne i chemiczne dla win gronowych

T2.77. Wymagania organoleptyczne, fizyczne i chemiczne dla aromatyzowanych win gronowych

T2.78. Wymagania organoleptyczne, fizyczne i chemiczne dla aromatyzowanych win owocowych

T2.79. Wymagania organoleptyczne, fizyczne i chemiczne dla napojów winopodobnych

T2.80. Wymagania organoleptyczne, fizyczne i chemiczne dla napojów winopochodnych

T2.81. Wymagania organoleptyczne, fizyczne i chemiczne dla napojów niskoalkoholowych gronowych i owocowych

Alkohole wysokoprocentowe

T2.82. Ocena organoleptyczna destylatu i alkoholu etylowego rolniczego

T2.83. Oznaczanie mocy destylatu rolniczego i alkoholu etylowego rolniczego z użyciem piknometru

T2.84. Oznaczanie mocy destylatu rolniczego i alkoholu etylowego rolniczego z użyciem wagi dwuszalkowej

T2.85. Oznaczanie gęstości destylatu rolniczego i alkoholu etylowego rolniczego z użyciem gęstościomierza oscylacyjnego

T2.86. Oznaczanie mocy destylatu rolniczego i alkoholu etylowego rolniczego z użyciem alkoholomierza i termometru lub termoalkoholomierza

T2.87. Oznaczanie mocy destylatu rolniczego i alkoholu etylowego rolniczego z użyciem areometru i termometru lub termoareometru

T2.88. Oznaczanie zawartości alkoholu metylowego w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą chromatografii gazowej – metodą odwoławczą

T2.89. Oznaczanie zawartości alkoholu metylowego w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą kolorymetryczną z odczynnikiem Schiffa

T2.90. Oznaczanie zawartości alkoholu metylowego w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą kolorymetryczną z kwasem chromotropowym

T2.91. Oznaczanie zawartości aldehydów w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą kolorymetryczną z odczytem fotometrycznym z zastosowaniem odczynnika Schiffa

T2.92. Oznaczanie zawartości aldehydów w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą kolorymetryczną z odczytem wizualnym z zastosowaniem odczynnika Schiffa przygotowanego z kwasem chlorowodorowym

T2.93. Oznaczanie zawartości aldehydów w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą kolorymetryczną z odczytem fotometrycznym z zastosowaniem odczynnika Schiffa przygotowanego z kwasem siarkowym(VI)

T2.94. Oznaczanie zawartości aldehydów w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą kolorymetryczną z odczytem wizualnym z zastosowaniem odczynnika Schiffa przygotowanego z kwasem siarkowym(VI)

T2.95. Oznaczanie zawartości aldehydów w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą miareczkową

T2.96. Oznaczanie zawartości fuzli w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą kolorymetryczną z odczytem fotometrycznym, z użyciem 2-metylo-propan-1-olu (alkoholu izobutylowego) jako wzorca

T2.97. Oznaczanie zawartości fuzli w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą kolorymetryczną z odczytem wizualnym, z użyciem 2-metylo-propan-1-olu jako wzorca

T2.98. Oznaczanie zawartości fuzli w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą kolorymetryczną z użyciem mieszaniny 3-metylo-butan-1-olu (alkoholu izoamylowego) i 2-metylo-propan-1-olu (alkoholu izobutylowego) jako wzorca

T2.99. Oznaczanie próbą sprawdzającą odczynu alkoholu etylowego rolniczego przed przystąpieniem do oznaczania kwasowości

T2.100. Oznaczanie kwasowości w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą miareczkową w roztworze wodno-alkoholowym z użyciem fenoloftaleiny jako wskaźnika

T2.101. Oznaczanie kwasowości metodą miareczkową w roztworze alkoholowym z użyciem indygokarminu i czerwieni fenylowej jako wskaźnika

T2.102. Oznaczanie zawartości estrów w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą kolorymetryczną

T2.103. Oznaczanie zawartości estrów w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą miareczkową

T2.104. Oznaczenie czasu odbarwiania roztworu manganianu(VII) potasu w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym

T2.105. Próba na mieszalność z wodą destylatu rolniczego i alkoholu etylowego rolniczego

T2.106. Oznaczanie zawartości furfuralu w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym

T2.107. Oznaczanie zawartości suchej pozostałości po odparowaniu w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym

T2.108. Oznaczanie barwy w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym

T2.109. Oznaczanie zawartości węglowodorów w alkoholu etylowym rolniczym i destylacie rolniczym metodą destylacji

T2.110. Oznaczanie zawartości dwutlenku siarki w destylacie rolniczym i alkoholu etylowym rolniczym

T2.111. Oznaczanie zawartości lotnych zasad azotowych w destylacie rolniczym i alkoholu etylowym rolniczym

T2.112. Test UV w alkoholu etylowym rolniczym

T2.113. Oznaczanie zawartości pirydyny w destylacie rolniczym metodą chromatograficzną

T2.114. Oznaczanie intensywności zabarwienia denaturatu

T2.115. Oznaczanie liczby zmętnienia denaturatu

T2.116. Sprawdzanie wyczuwalności zapachowej denaturatu

T2.117. Oznaczanie barwy etanolu absolutnego

T2.118. Oznaczanie mocy etanolu absolutnego

T2.119. Oznaczanie zawartości związków karbonylowych w etanolu absolutnym

T2.120. Oznaczanie zawartości fuzli w etanolu absolutnym

T2.121. Oznaczanie zawartości alkoholi wyższych w etanolu absolutnym metodą chromatograficzną

T2.122. Oznaczanie zawartości alkoholu metylowego w etanolu absolutnym

T2.123. Oznaczanie zawartości kwasów w etanolu absolutnym

T2.124. Oznaczanie zawartości estrów w etanolu absolutnym

T2.125. Oznaczanie zawartości suchej pozostałości po odparowaniu w etanolu absolutnym

T2.126. Oznaczanie zawartości środka odwadniającego w etanolu absolutnym

T2.127. Oznaczenie zawartości wody w etanolu absolutnym metodą Karla Fischera

T2.128. Oznaczanie zawartości jonów chlorkowych w skażonym etanolu absolutnym metodą strąceniową

T2.129. Oznaczanie zawartości miedzi w skażonym etanolu absolutnym metodą spektrometrii atomowej

T2.130. Oznaczanie jakości wyrobów spirytusowych gatunkowych

T2.131. Oznaczanie organoleptyczne napojów spirytusowych i spirytusu butelkowanego

T2.132. Oznaczanie napełnienia napojów spirytusowych i spirytusu butelkowanego

T2.133. Oznaczanie gęstości i mocy napojów spirytusowych oraz spirytusu butelkowanego

T2.134. Oznaczanie zawartości ekstraktu całkowitego w napojach spirytusowych z użyciem areometru

T2.135. Oznaczanie zawartości ekstraktu całkowitego w napojach spirytusowych z użyciem gęstościomierza oscylacyjnego

T2.136. Oznaczanie zawartości ekstraktu całkowitego w napojach spirytusowych z użyciem refraktometru

T2.137. Oznaczanie zawartości ekstraktu całkowitego w napojach spirytusowych z użyciem piknometru

T2.138. Oznaczanie zawartości ekstraktu całkowitego w napojach spirytusowych o zawartości ekstraktu ≤ 50 g/dm³ metodą referencyjną

T2.139. Oznaczanie zawartości ekstraktu całkowitego w napojach spirytusowych o zawartości ekstraktu ≤ 15 g/dm³ metodą analizy wagowej

T2.140. Oznaczanie zawartości ekstraktu całkowitego w napojach spirytusowych o zawartości ekstraktu > 15 g/dm³ metodą analizy referencyjnej

T2.141. Oznaczanie gęstości w kremach, likierach jajecznych, likierach z dodatkiem jaj oraz likierach śmietanowych z użyciem areometru i termometru lub termoareometru

T2.142. Oznaczanie gęstości w kremach, likierach jajecznych, likierach z dodatkiem jaj oraz likierach śmietanowych z użyciem gęstościomierza oscylacyjnego

T2.143. Oznaczanie mocy w kremach, likierach jajecznych, likierach z dodatkiem jaj oraz likierach śmietanowych z użyciem alkoholomierza i termometru

T2.144. Oznaczanie mocy w kremach, likierach jajecznych, likierach z dodatkiem jaj oraz likierach śmietanowych z użyciem gęstościomierza oscylacyjnego – metoda referencyjna

T2.145. Oznaczenie zawartości ekstraktu w kremach, likierach jajecznych, likierach z dodatkiem jaj oraz likierach śmietanowych

T2.146. Oznaczanie zawartości alkoholu metylowego w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym metodą chromatografii gazowej – referencyjną

T2.147. Oznaczanie zawartości alkoholu metylowego w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym metodą kolorymetryczną z odczynnikiem Schiffa

T2.148. Oznaczanie zawartości alkoholu metylowego w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym metodą kolorymetryczną z kwasem chromotropowym

T2.149. Oznaczanie zawartości spirytusowych fuzli w napojach i spirytusie butelkowanym metodą chromatografii gazowej

T2.150. Oznaczanie zawartości fuzli w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym metodą kolorymetryczną z odczytem fotometrycznym, z użyciem 2-metylo-propan-1-olu jako wzorca

T2.151. Oznaczanie zawartości fuzli w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym metodą kolorymetryczną z odczytem wizualnym, z użyciem 2-metylo-propan-1-olu jako wzorca

T2.152. Oznaczanie zawartości aldehydów w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym metodą chromatografii gazowej

T2.153. Oznaczanie zawartości aldehydów w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym metodą kolorymetryczną z odczytem fotometrycznym, z zastosowaniem odczynnika Schiffa przygotowanego z kwasem chlorowodorowym

T2.154. Oznaczanie zawartości aldehydów w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym metodą kolorymetryczną z odczytem wizualnym z zastosowaniem odczynnika Schiffa przygotowanego z kwasem chlorowodorowym

T2.155. Oznaczanie zawartości aldehydów w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym metodą kolorymetryczną z odczytem fotometrycznym z zastosowaniem odczynnika Schiffa przygotowanego z kwasem siarkowym(VI)

T2.156. Oznaczanie zawartości aldehydów w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym metodą kolorymetryczną z odczytem wizualnym, z zastosowaniem odczynnika Schiffa przygotowanego z kwasem siarkowym(VI)

T2.157. Oznaczanie kwasowości lotnej w napojach spirytusowych

T2.158. Oznaczanie kwasowości ogólnej napojów spirytusowych

T2.159. Oznaczanie zawartości estrów w napojach spirytusowych przy użyciu chromatografu gazowego

T2.160. Oznaczanie zawartości estrów w napojach spirytusowych metodą miareczkową

T2.161. Oznaczanie zawartości furfuralu w napojach spirytusowych

T2.162. Oznaczanie zawartości cyjanowodoru metodą fotometryczną z użyciem p-fenylenodiaminy i pirydyny w napojach spirytusowych

T2.163. Oznaczanie zawartości cyjanowodoru metodą fotometryczną z użyciem γ-pikoliny i kwasu barbiturowego w napojach spirytusowych

T2.164. Oznaczanie zawartości cyjanowodoru w napojach spirytusowych metodą kolorymetryczną z odczytem fotometrycznym z użyciem kwasu 1,3-dimetylobarbiturowego i pirydyny

T2.165. Obliczanie liczby Lusson-Girarda w wódce gatunkowej

T2.166. Wykrywanie barwnika syntetycznego w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym

T2.167. Wykrywanie nitrobenzenu w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym

T2.168. Wykrywanie syropu ziemniaczanego w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym

T2.169. Oznaczanie zawartości cukrów redukujących z zastosowaniem hydrolizy kwasowej (inwersji) w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym

T2.170. Oznaczanie zawartości cukrów redukujących metodą instrumentalną

T2.171. Oznaczanie zawartości suchej pozostałości po odparowaniu w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym

T2.172. Oznaczanie zawartości kadmu, cynku, miedzi, ołowiu, żelaza, rtęci i arsenu w wyrobach spirytusowych i półproduktach metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej

T2.173. Oznaczanie jakości wyrobów spirytusowych czystych

T2.174. Oznaczanie ilości osadu w napojach spirytusowych i spirytusie butelkowanym

Ogólne informacje o kawie

T3.1. Wymagania i zakresy badań kawy palonej

T3.2. Wymagania i zakresy badań kawy rozpuszczalnej

T3.3. Wskazówki dotyczące metod opisu kawy zielonej w celach międzynarodowego handlu kawą

T3.4. Wady kawy zielonej

T3.5. Oznaczanie gęstości nasypowej swobodnej całych ziaren kawy zielonej i palonej metodą rutynową

T3.6. Pobieranie próbek kawy zielonej w workach

T3.7. Oznaczanie zawartości wody w kawie zielonej podstawową metodą odwoławczą

T3.8. Oznaczanie zawartości wody w mielonej kawie palonej metodą odwoławczą Karla Fischera

T3.9. Oznaczanie ubytku masy kawy zielonej w temperaturze 105 °C

T3.10. Oznaczanie zawartości wody w mielonej kawie palonej w temperaturze 103 °C metodą ubytku masy

T3.11. Oznaczanie zawartości cukrów w kawie rozpuszczalnej po hydrolizie metodą z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii anionowymiennej

T3.12. Oznaczanie zawartości kofeiny w kawie metodą wykorzystującą wysokosprawną chromatografię cieczową

T3.13. Oznaczanie ubytku masy kawy rozpuszczalnej w temperaturze 70 °C pod zmniejszonym ciśnieniem

T3.14. Oznaczanie zawartości kofeiny w kawie metodą odwoławczą

T3.15. Przygotowywanie próbek kawy zielonej do analizy sensorycznej

T3.16. Pobieranie próbek kawy rozpuszczalnej z masowych jednostek opakowaniowych z wkładką

T3.17. Oznaczanie liczby ziaren uszkodzonych przez szkodniki w kawie zielonej

T3.18. Oznaczanie ochratoksyny A w kawie palonej metodą HPLC z oczyszczaniem na kolumnie powinowactwa immunologicznego

T3.19. Oznaczanie furanu w kawie i produktach kawowych metodą chromatografii gazowej

T3.20. Ocena węchowa i wzrokowa oraz oznaczanie zanieczyszczeń i wad w kawie zielonej

T3.21. Wykrywanie zafałszowania kawy

Ogólne informacje o herbacie

T4.1. Definicja i podstawowe wymagania dotyczące herbaty czarnej

T4.2. Terminologia dotycząca herbaty czarnej

T4.3. Pobieranie próbek herbaty

T4.4. Przygotowywanie naparu herbaty do badań sensorycznych

T4.5. Oznaczanie wyciągu wodnego herbaty

T4.6. Oznaczanie ubytku masy herbaty w temperaturze 103 °C

T4.7. Oznaczanie popiołu ogólnego w herbacie

T4.8. Oznaczanie w herbacie popiołu rozpuszczalnego i nierozpuszczalnego w wodzie

T4.9. Badanie herbaty rozpuszczalnej w postaci stałej

T4.10. Oznaczanie zawartości wody w herbacie rozpuszczalnej

T4.11. Oznaczanie w herbacie alkaliczności popiołu rozpuszczalnego w wodzie

T4.12. Oznaczanie zawartości kofeiny w herbacie metodą z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej

T4.13. Oznaczanie zawartości włókna surowego w herbacie

T4.14. Podział herbaty na gatunki na podstawie analizy wielkości cząstek

T4.15. Oznaczanie w herbacie popiołu nierozpuszczalnego w kwasie

T4.16. Wykrywanie zafałszowania herbaty

T4.17. Wykrywanie sztucznego barwienia herbaty

Ogólne informacje o kakao

T5.1. Pobieranie próbek i badanie jakości ziaren kakaowca

T5.2. Oznaczanie sedymentacji proszku kakaowego

T5.3. Oznaczanie obecności odpowiedników tłuszczu kakaowego w tłuszczu kakaowym i w czekoladzie naturalnej

T5.4. Oznaczanie temperatury mięknienia i całkowitego sklarowania tłuszczu kakaowego w półproduktach cukierniczych

T5.5. Oznaczanie zawartości masy czekoladopodobnej i polewy kakaowej na wyrobach cukierniczych

T5.6. Wymagane cechy organoleptyczne i parametry jakości wyrobów w czekoladzie oraz metody ich badań

T5.7. Wymagania i badania wyrobów ciastkarskich w masie czekoladopodobnej i w polewie kakaowej

T5.8. Oznaczanie lepkości i granicy płynięcia mas czekoladowych oraz kuwertur w stanie stopionym

T5.9. Wymagania organoleptyczne, fizykochemiczne i mikrobiologiczne dla półproduktów z ziarna kakaowego

T5.10. Wymagania i podstawowe metody badań masy czekoladopodobnej i polewy kakaowej

T5.11. Wymagania dotyczące wyrobów z masy czekoladopodobnej i w polewie kakaowej

Ogólne informacje o tytoniu

T6.1. Terminologia stosowana w przetwórstwie tytoniu

T6.2. Tytonie bezdymne i tabaki

T6.3. Klasyfikacja tytoniu przemysłowego

T6.4. Pobieranie próbek z partii tytoniu i wyrobów tytoniowych

T6.5. Warunki otoczenia do kondycjonowania i badań tytoniu, wyrobów tytoniowych i materiałów używanych do produkcji wyrobów tytoniowych

T6.6. Metody pobierania próbek krajanki tytoniowej do ręcznego sporządzania wyrobów do palenia

T6.7. Warunki kondycjonowania i badań krajanki tytoniowej oraz ręcznie wykonanych wyrobów do palenia

T6.8. Pobieranie próbek z partii papierosów

T6.9. Oznaczanie próbki monitorowej w tytoniach i wyrobach tytoniowych

T6.10. Wymagania i metody badań cech jakościowych papierosów

T6.11. Wymagania ogólne dotyczące cygar i cygaretek

T6.12. Wymagania jakościowe i metody badań cech jakościowych tytoni fajkowych

T6.13. Metody badania tytoniu i wyrobów tytoniowych

T6.14. Badania fizyczne tytoniu przemysłowego

T6.15. Oznaczanie zdolności żarzenia tytoniu cygarowego

T6.16. Oznaczanie wielkości cząstek stripsu w liściach tytoniu

T6.17. Oznaczanie zawartości żył w tytoniu

T6.18. Badania fizyczne papierosów

T6.19. Oznaczanie zdolności wypełniającej tytoniu

T6.20. Oznaczanie usypywania tytoniu z końców papierosa metodą z zastosowaniem obracającej się cylindrycznej klatki

T6.21. Oznaczanie stopnia usypywania krajanki z końcówek papierosów metodą z zastosowaniem obracającego się sześciennego pudełka (sismelatophore)

T6.22. Oznaczanie zawartości wody w tytoniu i wyrobach tytoniowych

T6.23. Oznaczanie zawartości wody w tytoniu i wyrobach tytoniowych metodą Karla Fischera

T6.24. Oznaczanie zawartości suchej masy w tytoniu i wyrobach tytoniowych

T6.25. Oznaczanie zawartości alkaloidów ogółem oraz nikotyny i nornikotyny w tytoniu i wyrobach tytoniowych badaniami chemicznymi

T6.26. Oznaczanie zawartości alkaloidów w tytoniu i wyrobach tytoniowych metodą spektrometryczną

T6.27. Oznaczanie całkowitej zawartości w tytoniu alkaloidów jako nikotyny metodą ciągłej analizy przepływowej

T6.28. Oznaczanie czystości nikotyny w tytoniu i wyrobach tytoniowych metodą wagową z wykorzystaniem kwasu krzemowolframowego

T6.29. Oznaczanie mentolu w krajance tytoniowej

T6.30. Oznaczanie pozostałości pestycydów z grupy ditiokarbaminianów w tytoniu i wyrobach tytoniowych

T6.31. Oznaczanie pozostałości pestycydów chloroorganicznych w tytoniu i wyrobach tytoniowych

T6.32. Oznaczanie pozostałości hydrazydu kwasu maleinowego w tytoniu i wyrobach tytoniowych

T6.33. Oznaczanie zawartości węglowodanów redukujących w tytoniu metodą ciągłej analizy przepływowej

T6.34. Oznaczanie zawartości azotu ogólnego i białkowego w tytoniu i wyrobach tytoniowych badaniami chemicznymi

T6.35. Oznaczanie zawartości rozpuszczalnych w wodzie węglowodanów redukujących w tytoniu i wyrobach tytoniowych

T6.36. Oznaczanie nikotyny i 3-etenylopirydyny w dymie tytoniowym obecnym w powietrzu metodą chromatografii gazowej

T6.37. Wymagania dotyczące elektronicznych papierosów i e-płynów referencyjnych

T6.38. Budowa i działanie analitycznego aparatu do rutynowego spalania papierosów

T6.39. Badania składu chemicznego dymu papierosowego powstającego w czasie ich spalania przy użyciu aparatu do spalania papierosów

T6.40. Oznaczanie ilości substancji smolistych w dymie papierosów 322

T6.41. Oznaczanie chemiczne zawartości alkaloidów w kondensacie dymu papierosów 322

T6.42. Oznaczanie surowego kondensatu dymu z wyrobów do palenia z użyciem analitycznego aparatu do rutynowego spalania papierosów

T6.43. Oznaczanie surowego kondensatu dymu i substancji smolistych ze spalania papierosów z użyciem analitycznego aparatu do rutynowego spalania papierosów

T6.44. Oznaczenie zawartości wody w kondensacie dymu papierosowego metodą chromatografii gazowej

T6.45. Oznaczanie nikotyny w kondensacie dymu z papierosów metodą chromatografii gazowej

T6.46. Oznaczanie tlenku węgla w fazie gazowej dymu papierosowego metodą NDIR

T6.47. Oznaczanie alkaloidów w kondensacie dymu papierosowego metodą spektrometryczną

T6.48. Oznaczanie zawartości wody w surowym kondensacie dymu papierosowego metodą miareczkową i mikrofalową

T6.49. Oznaczanie cząstek zawieszonych w dymie tytoniowym metodami absorbancji nadfioletu i fluorescencyjną

T6.50. Oznaczanie procentowej zawartości popiołu ogólnego oraz krzemionki w tytoniu i wyrobach tytoniowych metodą rutynową z mineralizacją próbki na sucho

T6.51. Oznaczanie zawartości popiołu ogólnego i krzemionki w tytoniu i wyrobach tytoniowych metodą odwoławczą – mineralizacji na mokro

T6.52. Oznaczanie pozostałości krzemionkowej nierozpuszczalnej w kwasie chlorowodorowym w tytoniu i wyrobach tytoniowych

T6.53. Oznaczanie efektywności filtrów papierosowych

T6.54. Oznaczanie efektywności chemizowanych filtrów papierosowych

T6.55. Oznaczanie zatrzymywania alkaloidów przez filtry papierosowe metodą spektrometryczną

T6.56. Oznaczanie wentylacji papierosów

T6.57. Pomiar oporu zaciągania papierosów i spadku ciśnienia w sztabkach filtrowych w tytoniu i wyrobach tytoniowych

T6.58. Pomiar zdolności papierosa do zapłonu

T6.59. Pomiar zdolności do zapłonu papierosów z uwzględnieniem bezpieczeństwa pożarowego

T6.60. Wyznaczanie liczby punktów ujemnych za wady opakowań jednostkowych i papierosów

Podział przypraw i podstawowe ich cechy

T7.1. Pobieranie próbek przypraw

T7.2. Przygotowanie zmielonej próbki ziół lub przypraw do analizy

T7.3. Oznaczanie zawartości zanieczyszczeń w przyprawach

T7.4. Oznaczanie zawartości substancji pochodzenia zewnętrznego oraz substancji obcych w ziołach i przyprawach 373

T7.5. Oznaczanie zawartości wody w ziołach i przyprawach 374

T7.6. Oznaczanie zawartości olejku eterycznego w przyprawach i ziołach 376

T7.7. Oznaczanie popiołu ogólnego ziół i przypraw

T7.8. Oznaczanie zawartości w ziołach i przyprawach popiołu nierozpuszczalnego w kwasie

T7.9. Oznaczanie szkodników w surowcach zielarskichPRZYPISY

Badania randomizowane (ang. randomized controlled trial, RCT) to rodzaj kontrolowanych badań klinicznych z udziałem ludzi, mających na celu np. porównanie bezpieczeństwa i skuteczności leków, wyrobów i technik medycznych.

Blg skrót od stopień Ballinga – skala Ballinga obrazująca zawartość cukru w roztworze. 1 Blg = gęstość roztworu cukru w temperaturze 20 °C zawierającego 1 % cukru, czyli 10 g cukru na 1 kg roztworu. W piwowarstwie skalę tę stosuje się do określenia gęstości brzeczki użytej do wykonania piwa.