Tropy topografii. W kręgu literatury osadniczej i postosadniczej - ebook
Tropy topografii. W kręgu literatury osadniczej i postosadniczej - ebook
Książka stanowi pokłosie badań nad literaturą osadniczą i postosadniczą, głównie lubuską, prowadzonych z perspektywy noworegionalnej. Tematem przewodnim jest przestrzeń ujmowana przez pryzmat „tropów topografii” i rozpatrywana w odniesieniu do powojennej polityki miejsca. Na plan pierwszy wysuwa się tu rola metaforyki przestrzennej w procesie zasiedlania Ziem Zachodnich i Północnych, wyobrażenia arkadii i antyarkadii, sposób istnienia krajobrazu kulturowego polsko-niemieckiego pogranicza i winescape jako jego zielonogórska odmiana. Tym jednak, co najbardziej interesuje autorkę, jest kontrmit, który rozsadza narrację zakorzenienia / wrastania i – odsłaniając konflikt istniejący na styku tego, co prywatne i oficjalne – wydobywa ambiwalencje osadniczego dyskursu.
„Tropy topografii to kolejna praca Małgorzaty Mikołajczak o literaturze regionalnej. Do ważnych tomów autorskich i zespołowych autorka dodaje bogatą problemowo książkę bilansującą jej dokonania z ostatnich lat. To, co zwraca uwagę, to monografizacja ujęcia. Małgorzata Mikołajczak nie tylko zestawia ze sobą teksty, które niedawno opracowała. Dodaje w swoich rozpoznaniach kolejne kategorie teoretyczne. W jej ujęciu nowy regionalizm literacki nie jest już tylko innym (i nowatorskim) odczytaniem piśmiennictwa regionu z wykorzystaniem: geopoetyki, tropologii, teorii postkolonialnej i postzależnościowej. Autorka włącza do swoich analiz: tematologię, antropologię kulturową, nowy historyzm, studia miejskie, poetyki gender (w wersji soft), spacjologię, ekokrytykę, komparatystykę... Małgorzata Mikołajczak dostrzega bowiem konieczność ciągłego sondowania i zgłębiania problematyki literatury regionalnej. Tej, która odzwierciedla procesy społeczne i jest świadectwem zadomowienia pisarzy w nowej przestrzeni (geograficznej, przyrodniczej, kulturowej i politycznej). Tak pojmowane dociekania są potrzebne w edukacji szkolnej, uniwersyteckiej oraz obywatelskiej”.
Z recenzji profesora Jerzego Madejskiego, Uniwersytet Szczeciński
Małgorzata Mikołajczak – prof. dr hab., kierowniczka Zakładu Literaturoznawstwa w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Zielonogórskiego, od 2012 roku członkini Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk, redaktorka naukowa serii wydawniczej „Nowy Regionalizm w Badaniach Literackich”, prezeska Lubuskiego Towarzystwa Naukowego i wiceprezeska Międzynarodowego Stowarzyszenia Studiów Polonistycznych. Zajmuje się teorią literatury i poezją współczesną, specjalizuje się w twórczości Zbigniewa Herberta i w regionalizmie literackim. Jej ostatnia książka nosi tytuł Ramiona Antajosa. Z teorii i historii regionalizmu literackiego w Polsce (2021).
Spis treści
I. TROPY TOPOGRAFII – NARRACJE ZAŁ OŻYCIELSKIE
„Szli na Zachód osadnicy…”. Rola metaforyki przestrzennej w tworzeniu mitologii ziemi lubuskiej
„Osobliwy manuskrypt”. Uszanka Zygmunta Trziszki jako pierwszy rozdział „osadniczej epopei”
„Trud ziemi” – literatura osadnicza odmianą nurtu wiejskiego?
(Nie)gościnna ziemia. Kobiece postaciowanie miejsca
„Budujemy nowy dom” – udomowienie i konwencja
„Schody donikąd”. O przemianach w percepcji regionalnej przestrzeni
II. „CZARCIA KRAINA”. OBLICZA MITU ARKADYJSKIEGO
Geografia wyobrażona w służbie powojennej polityki miejsca. Przypadek arkadii lubuskiej
Nie-miejsce pod arkadyjskim szyldem
„Czarcia kraina”. O lubuskim kontrmicie tożsamościowym
Czarna legenda miejsca: choroba migrantów
„Kraj lat dziecinnych” na ziemi lubuskiej (o Szyldzie pisanym antykwą Janusza Olczaka i Mniejszej epopei Marka Jurgońskiego)
III. REKONSTRUKCJA: KRAJOBRAZ KULTUROWY POLSKO-NIEMIECKIEGO POGRANICZA
Kilka uwag na temat kategorii pogranicza
Krajobraz kulturowy polsko-niemieckiego pogranicza w literackich badaniach regionalistycznych
„Oswajanie” i „nieswojość”: krajobraz do opowiedzenia
Jak czytać regionalny krajobraz? Propozycja na kanwie poezji lubuskiej
Winescape: lokalne narracje reinhabitacyjne (przypadek Zielonej Góry)
Zielonogórska narracja enograficzna: projektowanie wspólnoty
Topofrenia – wina – enoengram. Zielona Góra jako miejsce „schowane, zasłonięte”
ANEKS
Piosenka o porcelanie i „temat zachodni”. Na marginesie geopoetyki Czesława Miłosza
Nota bibliograficzna
Bibliografia podmiotowa
Bibliografia przedmiotowa (wybór)
Wykaz skrótów stosowanych w książce
Indeks osób
| Kategoria: | Polonistyka |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-242-6885-6 |
| Rozmiar pliku: | 6,1 MB |