-
W empik go
Trzy kobiety - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
16 marca 2023
Ebook
35,90 zł
Audiobook
44,90 zł
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
LUB
24,99 zł za tytuł
Tytuł dostępny w abonamencie Empik Go już od 24,99 zł / 30 dni
Sprawdź
Słuchaj i czytaj w abonamencie Go Standard już za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Standard daje możliwość dodania do biblioteki 3 dowolne tytuły w danym okresie rozliczeniowym (30 dni). Wybierasz z ponad 200 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
Trzy kobiety - ebook
Trzy kobiety z różnych światów, które pewnego dnia połączył wspólny cel – walka o godność i możliwość decydowania o własnym życiu w rzeczywistości zdominowanej przez męski punkt widzenia. Karolina, córka znanego adwokata, nie może znieść tyranii ojca i uległości matki wobec męża brutala. Lucyna, służąca w zamożnym dworku, wdaje się w romans z młodym dziedzicem, który traktuje ją jak zabawkę. Paulina, bogata szlachcianka, wyjeżdża do Francji, gdzie odkrywa mroczny świat paryskiej bohemy i poznaje sławne skandalistki, które pokazują jej, że życie kobiety może wyglądać zupełnie inaczej niż dotąd sądziła. Czy zdołają pokonać lęk przed ostracyzmem społecznym i spełnią swoje marzenia? Czy będąc buntowniczkami, odnajdą miłość i szczęście? A może skazane są na samotność, ponieważ nie zechcą się przystosować do panujących obyczajów?
Joanna Jax, mistrzyni powieści z historią w tle, zabierze was w podróż do początku XX wieku, kiedy emancypantki próbowały zrzucić sztywny gorset narzuconych zasad, które nie pozwalały im po prostu być sobą.
| Kategoria: | Obyczajowe |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-67402-46-0 |
| Rozmiar pliku: | 612 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
1. SKAWINA, 1911
Niewielki rynek miasteczka o tej porze roku zamieniał się w bagnisko. Jedynie przylegające doń ulice były wybrukowane, reszta zaś tonęła w ciemnej brei, bezlitośnie oblepiając kobiece suknie i pantofelki.
Gdyby nie fatalna pogoda, Karolina Sędrowicz z pewnością wracałaby z pensji pani Strońskiej nieco dłużej, zatrzymując się przed witryną modystki albo przy kramikach oferujących słodkie jak ulepek lizaki czy też tanie ozdoby dla mniej zamożnych mieszkanek Skawiny. Sędrowiczów za sprawą jej ojca, Hipolita, zaliczano do małomiasteczkowej elity. Prowadził on kancelarię adwokacką, z której usług korzystali nie tylko miejscowi, ale także zamożni przedsiębiorcy z Krakowa.
Pan mecenas zawsze wyglądał nienagannie. Biała koszula była wykrochmalona, kamizelka szykowna, surdut uszyty z najlepszego materiału, a złoty zegarek z dewizką stanowił symbol zamożności. Binokle także miały złote oprawki, a równiutko przystrzyżona bródka i cienkie jak igiełki wąsiki świadczyły o tym, iż Hipolit Sędrowicz niemal codziennie odwiedzał golibrodę. Gdyby nie był ojcem Karoliny, mogłaby go uznać za przystojnego, dystyngowanego i pełnego uroku mężczyznę, jednak mieszkając z nim pod jednym dachem i znając go lepiej niż inni, nie potrafiła o nim myśleć w samych superlatywach.
Przytrzymała dłonią kapelusik z białą wstążką, by porywisty wiatr nie zrzucił go z jej głowy, i ruszyła przed siebie, ściskając pod pachą skrypt do algebry. Lubiła ten przedmiot daleko bardziej aniżeli naukę tańca czy gry na fortepianie, które to zajęcia miały z niej zrobić jeszcze lepszą partię, niż była.
Panna Sędrowicz liczyła sobie lat szesnaście i niebawem miała zakończyć edukację, choć w głębi serca marzyła, by się dostać na Uniwersytet Jagielloński, który jako jedyny w Krakowie dawał kobietom możliwość studiowania, chociaż tylko na dwóch kierunkach, co stanowiło dość mizerny wybór. I tak była to lepsza sytuacja, niż miały kobiety w zaborach rosyjskim i pruskim. Owszem, istniał tam tak zwany latający uniwersytet, ale nie można go było porównywać do prawdziwej uczelni, mimo że wykształcił na swoim łonie Marię Skłodowską. Największe osiągnięcia noblistka zdobyła jednak na paryskiej Sorbonie.
Karolina mogła jedynie pomarzyć o studiowaniu w Paryżu, chociaż wielu mieszkańców sądziło, iż jej ojca stać by było na taki wydatek, gdyby tylko nie był taki rozrzutny.
„Byle się stąd wyrwać – myślała. – Byle jak najdalej od tego miejsca”. Niejedna młoda dziewczyna pragnęła opuścić prowincjonalne miasteczko i zakosztować życia w wielkomiejskim zgiełku i w dobrym towarzystwie, jednak nią kierowały zupełnie inne pobudki – pragnęła się wykształcić.
Weszła do sieni dwupiętrowej kamienicy i wolnym krokiem ruszyła na pierwsze piętro, gdzie znajdowało się ich mieszkanie. Nacisnęła delikatnie dzwonek i po chwili w drzwiach stanęła pulchna, rumiana kobieta, która służyła u nich od pięciu lat. Stefania, bo tak miała na imię owa niewiasta, nie uśmiechnęła się do niej, ale bez słowa wpuściła ją do holu i jedynie pokręciła głową, co miało oznaczać, że przedpołudnie w domu nie przebiegało w familijnej i spokojnej atmosferze.
– Ojciec jest? – zapytała cicho Karolina.
– Nie, panienko. Wyszedł jakąś godzinę temu.
– Mama u siebie?
– Tak, panienko, ale lepiej, żeby panienka nie zawracała teraz pani Sędrowiczowej głowy – westchnęła Stefania.
– Matka ci tak kazała powiedzieć? – bardziej stwierdziła niż zapytała Karolina i spojrzała badawczo na Stefanię.
Ta uciekła wzrokiem gdzieś w przestrzeń i dziewczyna od razu odgadła, że miała słuszność. Ruszyła w stronę pokoju matki, ale służąca ją zrugała.
– Gdzie panienka w tych ubłoconych butach idzie? Dopiero co umyłam podłogę. I płaszcz, i sukienka też całkiem upaprane.
– Tak, masz słuszność, zaraz wszystko umażę – westchnęła Karolina.
Usiadła na ławie w przedpokoju, by zdjąć brudne trzewiki, a potem oddać płaszcz Stefanii, by ta go zaprała, zaś buty wymyła i wypastowała. Zaschniętym na rąbkach sukienki błotem postanowiła zająć się później.
Nie pukając, weszła do pokoju matki. Ta siedziała pochylona nad sekretarzykiem i piórem wpisywała do kajetu kolumny cyfr.
– Dzień dobry, mamusiu – powiedziała cicho.
– A, to ty – mruknęła pod nosem i nawet nie podniosła głowy.
Kiedy Karolina podeszła bliżej, dostrzegła, że Genowefa Sędrowicz miała zapłakane oczy i spuchniętą wargę. Usiadła nieopodal matki, na krześle obitym skórą, i powiedziała dość stanowczym głosem:
– Mamuś, tak nie może być. Musisz od niego odejść. Masz przecież trochę pieniędzy po babci i…
– Odejść? – przerwała jej matka. – Dokąd? I za co? Moim majątkiem zarządza Hipolit, ja nie mam do niego żadnych praw. Karolciu, ja nic nie mogę…
– To chore, że kobiety niemal o niczym nie decydują. Muszą żyć z mężami brutalami, znosić ich kochanki i nawet nie mają prawa zajmować się własnymi dziećmi, jeśli chcą odejść od takiego drania, no chyba że małżonkowi jest tak wygodniej! – syknęła.
– Ty też już wiesz o Burkatowej – westchnęła.
– Burkatowa, Lidowa, Perczyńska… Mamo, wszystko jedno, jak się nazywa.
– Gdybym to ja miała tylu kochanków… – mruknęła. – A musisz wiedzieć, że kiedy wychodziłam za twojego ojca, byłam bardzo piękną dziewczyną. Dzisiaj moja uroda przywiędła, jestem chora na nerwy, a moja twarz często przypomina śliwkę. Ojciec znowuż wszystko przegrał w karty, nie dał mi ani korony na utrzymanie. Nie wiem, jak zapłacę Stefci.
– Zapewne upomniałaś się o pieniądze…
– Zaczęło się od tego, że ojciec nalał sobie kieliszek wina do śniadania, a potem zrobiło się z tego pół butelki… O pieniądzach z nim nie rozmawiałam.
– Jutro nie daj mu śniadania, bo pewnie kolację zje na mieście, może w końcu się zorientuje, że fundusze się skończyły. Jeśli nie poruszysz tego tematu, on sam się nie domyśli – burknęła.
Genowefa Sędrowicz zakryła twarz rękoma.
– Ale my już nie mamy coś jeść – jęknęła. – I na węgiel też nie mam, a zima dopiero przed nami.
– Ja z nim porozmawiam. – Od razu podniosła się z krzesła.
Zamierzała się udać do kancelarii ojca, mieszczącej się nieopodal rynku, i zapytać pana mecenasa, jak sobie wyobraża ich dalsze życie.
Nie mogła zrozumieć, jak to się działo, że ojciec, pijaczyna, hazardzista i kobieciarz, wciąż miał klientów, a na sali sądowej uchodził za twardego gracza. To prawda, że gdy nie pił i nie hulał, był w swoim zawodzie niezrównany i nawet gdy miał zły okres, nosił się nienagannie, ale nie mogła pojąć, dlaczego nikt nie baczył na to, że po alkoholu dostawał małpiego rozumu. Może po prostu ludzie nie zdawali sobie sprawy, jak się zachowywał we własnym domu.
Stefcia zdążyła już zaprać płaszczyk i umyć buty, ale te wciąż były mokre. Karolina nie zważała na to i nie słuchając ostrzeżeń o rychłym przeziębieniu, opuściła dom. Kiedy dotarła do kancelarii, nie bacząc, czy ojciec ma akurat petenta, otworzyła drzwi do jego gabinetu.
Hipolit Sędrowicz, gdy kosztował życia zamożnego i rozwiązłego kawalera, miał do swojej córki dokładnie taki sam stosunek, jak do własnej żony, dlatego przywitał ją słowami:
– Czego chcesz? Pewnie matka cię na mnie nasłała.
– Ależ tatko… – Uśmiechnęła się obłudnie. – Chciałam się jedynie pochwalić jedynką z algebry i dwójką z obyczajów1.
1 W ówczesnym szkolnictwie na tamtych terenach obowiązywał austriacki pięciostopniowy system oceniania, zgodnie z którym najwyższą notą była jedynka, a najniższą piątka.
– Nie wiem, po co kobietom algebra – burknął.
– Po to, żeby umiały policzyć, ile potrzebują koron na utrzymanie domu. My na przykład nie mamy ich wcale, a trzeba Stefci zapłacić, opał kupić i za moje czesne tatko już zalega trzeci miesiąc – powiedziała hardo.
Pan mecenas uznał chyba słowa córki za zbyt śmiałe, bo zrobił się czerwony jak pomidor i zaczął krzyczeć, plując przy tym obficie, a to oznaczało, że wypił tego dnia znacznie więcej niż pół butelki węgrzyna do śniadania.
– Nie mam pieniędzy! Słyszysz? Mam kraść?! W tym tygodniu nie pojawił się u mnie ani jeden klient!
– Może dlatego, że tatko zaniedbuje swoich petentów. Nikt nie chce powierzać swoich spraw człowiekowi, który chwieje się na nogach i cuchnie winem albo okowitą.
– Że co, proszę?! Nie będziesz tak do mnie mówiła! Natychmiast wracaj do domu! – zaperzył się Hipolit.
– Tato, proszę… – Próbowała jeszcze coś powiedzieć, ale przerwał jej ostro.
– Idź już i przestań mnie nachodzić w kancelarii z powodu jakichś głupot! – warknął.
Karolina wiedziała, że dalsza rozmowa z ojcem pozbawiona jest sensu. Musiała poczekać, aż nieco wytrzeźwieje, ale jeśli kolejny raz wpadł w alkoholowy ciąg, mogło to potrwać bardzo długo.
Kompletnie załamana powróciła do domu. Jakże mogła marzyć o jakichś studiach, jeśli nawet jej pobyt na pensji panny Strońskiej był zagrożony? Cisza w mieszkaniu była przygnębiająca i wcale nie kojarzyła się pannie Sędrowicz ze spokojem domowego ogniska, ale z tragedią jej matki. Z jednej strony, Genowefa nienawidziła swojego życia i miała w sobie mnóstwo żalu do męża, z drugiej – za wszelką cenę usiłowała ukryć przed światem swoje nieszczęście. To musiało być dla niej upokarzające. Udawać, że nie ma pojęcia o rozlicznych kochankach męża i jego skłonnościach do gier karcianych czy mocnego alkoholu.
– Karolcia… – Usłyszała znękany głos matki.
Udała się w stronę jej pokoju, który coraz bardziej kojarzył się z grobowcem. Może to z uwagi na ciężkie story, których matka nie pozwalała Stefci rozsuwać, gdy nadchodził dzień, a może przez zapach łojowej lampy pomieszany z olejkiem jaśminowym.
– Mamcia, wpuść trochę światła – powiedziała, przekraczając kolejny raz tego dnia próg sypialni swojej rodzicielki.
Podeszła do okna, by nieco je odsłonić, ale usłyszała głos matki:
– Zostaw… Nie ma wyjścia, Karolcia, trzeba tobie iść do doktora Lindego. Niech nam pożyczy z pięćdziesiąt koron, a może i sto, bo Stefcia już nie ma za co zrobić na jutro sprawunków. A i twoja pensja kosztuje krocie…
– Mamo, ten człowiek jest obrzydliwy! Odkąd skończyłam trzynaście lat, patrzy na mnie tak lubieżnie, że nie wiem, gdzie oczy podziać – sprzeciwiła się matce.
– I właśnie dlatego do niego pójdziesz… Niech patrzy, niech się oblizuje na twój widok. Jeśli będzie myślał o bezeceństwach, sypnie groszem w nadziei, że i on się tobie spodoba – powiedziała bez ogródek.
– Mam się mizdrzyć do tego obleśnego starca, żeby pożyczył nam pieniędzy? – Karolina była wyraźnie zdegustowana. – Mamy sześć pokoi, moglibyśmy jeden albo dwa komuś podnająć i jakoś dałybyśmy sobie radę.
– Karolciu, przecież to jakieś umowy trzeba spisać, dogadać się co do komornego, a ja jedyne, co mogę podpisać, to korespondentkę do Jadzi – mruknęła i dodała bardzo stanowczo: – Idź do Lindego.
Wiedziała, że nie ma wyjścia – rozmowa z ojcem nic nie dała, dowiedziała się jedynie, że ten znowu jest niemalże bankrutem, a trzeba było zdobyć środki na opał i jedzenie. Zdawała sobie sprawę, że matka odliczała dni, by wystawić swoją córkę na rynek panien do wzięcia i oddać najwięcej ofiarującemu, ale kto chciałby teraz żonę bez posagu, bo również i ten przepadł pomiędzy łóżkiem kochanki ojca a restauracją z wyszynkiem.
Jak na skazanie szła w kierunku dość okazałego budynku, w którym mieścił się gabinet doktora Lindego. Jakby chciała odwlec ten moment, kiedy wejdzie do niego i będzie musiała słodkim, niewinnym głosikiem poprosić o pożyczkę. Najchętniej powiedziałaby temu tłustemu i paskudnemu dewiantowi, że jest wstrętny i miałaby ochotę zwymiotować, gdy tak pożądliwie na nią patrzy, oblizując się przy tym, jakby właśnie zobaczył soczysty kawałek mięsa. Wiedziała jednak, że nic takiego nie zrobi, ale będzie miła i grzeczna. Dygnie, jak ją uczono na pensji podczas lekcji obyczajów, i ze spuszczoną głową zacznie żebrać o pieniądze.
Niewielki rynek miasteczka o tej porze roku zamieniał się w bagnisko. Jedynie przylegające doń ulice były wybrukowane, reszta zaś tonęła w ciemnej brei, bezlitośnie oblepiając kobiece suknie i pantofelki.
Gdyby nie fatalna pogoda, Karolina Sędrowicz z pewnością wracałaby z pensji pani Strońskiej nieco dłużej, zatrzymując się przed witryną modystki albo przy kramikach oferujących słodkie jak ulepek lizaki czy też tanie ozdoby dla mniej zamożnych mieszkanek Skawiny. Sędrowiczów za sprawą jej ojca, Hipolita, zaliczano do małomiasteczkowej elity. Prowadził on kancelarię adwokacką, z której usług korzystali nie tylko miejscowi, ale także zamożni przedsiębiorcy z Krakowa.
Pan mecenas zawsze wyglądał nienagannie. Biała koszula była wykrochmalona, kamizelka szykowna, surdut uszyty z najlepszego materiału, a złoty zegarek z dewizką stanowił symbol zamożności. Binokle także miały złote oprawki, a równiutko przystrzyżona bródka i cienkie jak igiełki wąsiki świadczyły o tym, iż Hipolit Sędrowicz niemal codziennie odwiedzał golibrodę. Gdyby nie był ojcem Karoliny, mogłaby go uznać za przystojnego, dystyngowanego i pełnego uroku mężczyznę, jednak mieszkając z nim pod jednym dachem i znając go lepiej niż inni, nie potrafiła o nim myśleć w samych superlatywach.
Przytrzymała dłonią kapelusik z białą wstążką, by porywisty wiatr nie zrzucił go z jej głowy, i ruszyła przed siebie, ściskając pod pachą skrypt do algebry. Lubiła ten przedmiot daleko bardziej aniżeli naukę tańca czy gry na fortepianie, które to zajęcia miały z niej zrobić jeszcze lepszą partię, niż była.
Panna Sędrowicz liczyła sobie lat szesnaście i niebawem miała zakończyć edukację, choć w głębi serca marzyła, by się dostać na Uniwersytet Jagielloński, który jako jedyny w Krakowie dawał kobietom możliwość studiowania, chociaż tylko na dwóch kierunkach, co stanowiło dość mizerny wybór. I tak była to lepsza sytuacja, niż miały kobiety w zaborach rosyjskim i pruskim. Owszem, istniał tam tak zwany latający uniwersytet, ale nie można go było porównywać do prawdziwej uczelni, mimo że wykształcił na swoim łonie Marię Skłodowską. Największe osiągnięcia noblistka zdobyła jednak na paryskiej Sorbonie.
Karolina mogła jedynie pomarzyć o studiowaniu w Paryżu, chociaż wielu mieszkańców sądziło, iż jej ojca stać by było na taki wydatek, gdyby tylko nie był taki rozrzutny.
„Byle się stąd wyrwać – myślała. – Byle jak najdalej od tego miejsca”. Niejedna młoda dziewczyna pragnęła opuścić prowincjonalne miasteczko i zakosztować życia w wielkomiejskim zgiełku i w dobrym towarzystwie, jednak nią kierowały zupełnie inne pobudki – pragnęła się wykształcić.
Weszła do sieni dwupiętrowej kamienicy i wolnym krokiem ruszyła na pierwsze piętro, gdzie znajdowało się ich mieszkanie. Nacisnęła delikatnie dzwonek i po chwili w drzwiach stanęła pulchna, rumiana kobieta, która służyła u nich od pięciu lat. Stefania, bo tak miała na imię owa niewiasta, nie uśmiechnęła się do niej, ale bez słowa wpuściła ją do holu i jedynie pokręciła głową, co miało oznaczać, że przedpołudnie w domu nie przebiegało w familijnej i spokojnej atmosferze.
– Ojciec jest? – zapytała cicho Karolina.
– Nie, panienko. Wyszedł jakąś godzinę temu.
– Mama u siebie?
– Tak, panienko, ale lepiej, żeby panienka nie zawracała teraz pani Sędrowiczowej głowy – westchnęła Stefania.
– Matka ci tak kazała powiedzieć? – bardziej stwierdziła niż zapytała Karolina i spojrzała badawczo na Stefanię.
Ta uciekła wzrokiem gdzieś w przestrzeń i dziewczyna od razu odgadła, że miała słuszność. Ruszyła w stronę pokoju matki, ale służąca ją zrugała.
– Gdzie panienka w tych ubłoconych butach idzie? Dopiero co umyłam podłogę. I płaszcz, i sukienka też całkiem upaprane.
– Tak, masz słuszność, zaraz wszystko umażę – westchnęła Karolina.
Usiadła na ławie w przedpokoju, by zdjąć brudne trzewiki, a potem oddać płaszcz Stefanii, by ta go zaprała, zaś buty wymyła i wypastowała. Zaschniętym na rąbkach sukienki błotem postanowiła zająć się później.
Nie pukając, weszła do pokoju matki. Ta siedziała pochylona nad sekretarzykiem i piórem wpisywała do kajetu kolumny cyfr.
– Dzień dobry, mamusiu – powiedziała cicho.
– A, to ty – mruknęła pod nosem i nawet nie podniosła głowy.
Kiedy Karolina podeszła bliżej, dostrzegła, że Genowefa Sędrowicz miała zapłakane oczy i spuchniętą wargę. Usiadła nieopodal matki, na krześle obitym skórą, i powiedziała dość stanowczym głosem:
– Mamuś, tak nie może być. Musisz od niego odejść. Masz przecież trochę pieniędzy po babci i…
– Odejść? – przerwała jej matka. – Dokąd? I za co? Moim majątkiem zarządza Hipolit, ja nie mam do niego żadnych praw. Karolciu, ja nic nie mogę…
– To chore, że kobiety niemal o niczym nie decydują. Muszą żyć z mężami brutalami, znosić ich kochanki i nawet nie mają prawa zajmować się własnymi dziećmi, jeśli chcą odejść od takiego drania, no chyba że małżonkowi jest tak wygodniej! – syknęła.
– Ty też już wiesz o Burkatowej – westchnęła.
– Burkatowa, Lidowa, Perczyńska… Mamo, wszystko jedno, jak się nazywa.
– Gdybym to ja miała tylu kochanków… – mruknęła. – A musisz wiedzieć, że kiedy wychodziłam za twojego ojca, byłam bardzo piękną dziewczyną. Dzisiaj moja uroda przywiędła, jestem chora na nerwy, a moja twarz często przypomina śliwkę. Ojciec znowuż wszystko przegrał w karty, nie dał mi ani korony na utrzymanie. Nie wiem, jak zapłacę Stefci.
– Zapewne upomniałaś się o pieniądze…
– Zaczęło się od tego, że ojciec nalał sobie kieliszek wina do śniadania, a potem zrobiło się z tego pół butelki… O pieniądzach z nim nie rozmawiałam.
– Jutro nie daj mu śniadania, bo pewnie kolację zje na mieście, może w końcu się zorientuje, że fundusze się skończyły. Jeśli nie poruszysz tego tematu, on sam się nie domyśli – burknęła.
Genowefa Sędrowicz zakryła twarz rękoma.
– Ale my już nie mamy coś jeść – jęknęła. – I na węgiel też nie mam, a zima dopiero przed nami.
– Ja z nim porozmawiam. – Od razu podniosła się z krzesła.
Zamierzała się udać do kancelarii ojca, mieszczącej się nieopodal rynku, i zapytać pana mecenasa, jak sobie wyobraża ich dalsze życie.
Nie mogła zrozumieć, jak to się działo, że ojciec, pijaczyna, hazardzista i kobieciarz, wciąż miał klientów, a na sali sądowej uchodził za twardego gracza. To prawda, że gdy nie pił i nie hulał, był w swoim zawodzie niezrównany i nawet gdy miał zły okres, nosił się nienagannie, ale nie mogła pojąć, dlaczego nikt nie baczył na to, że po alkoholu dostawał małpiego rozumu. Może po prostu ludzie nie zdawali sobie sprawy, jak się zachowywał we własnym domu.
Stefcia zdążyła już zaprać płaszczyk i umyć buty, ale te wciąż były mokre. Karolina nie zważała na to i nie słuchając ostrzeżeń o rychłym przeziębieniu, opuściła dom. Kiedy dotarła do kancelarii, nie bacząc, czy ojciec ma akurat petenta, otworzyła drzwi do jego gabinetu.
Hipolit Sędrowicz, gdy kosztował życia zamożnego i rozwiązłego kawalera, miał do swojej córki dokładnie taki sam stosunek, jak do własnej żony, dlatego przywitał ją słowami:
– Czego chcesz? Pewnie matka cię na mnie nasłała.
– Ależ tatko… – Uśmiechnęła się obłudnie. – Chciałam się jedynie pochwalić jedynką z algebry i dwójką z obyczajów1.
1 W ówczesnym szkolnictwie na tamtych terenach obowiązywał austriacki pięciostopniowy system oceniania, zgodnie z którym najwyższą notą była jedynka, a najniższą piątka.
– Nie wiem, po co kobietom algebra – burknął.
– Po to, żeby umiały policzyć, ile potrzebują koron na utrzymanie domu. My na przykład nie mamy ich wcale, a trzeba Stefci zapłacić, opał kupić i za moje czesne tatko już zalega trzeci miesiąc – powiedziała hardo.
Pan mecenas uznał chyba słowa córki za zbyt śmiałe, bo zrobił się czerwony jak pomidor i zaczął krzyczeć, plując przy tym obficie, a to oznaczało, że wypił tego dnia znacznie więcej niż pół butelki węgrzyna do śniadania.
– Nie mam pieniędzy! Słyszysz? Mam kraść?! W tym tygodniu nie pojawił się u mnie ani jeden klient!
– Może dlatego, że tatko zaniedbuje swoich petentów. Nikt nie chce powierzać swoich spraw człowiekowi, który chwieje się na nogach i cuchnie winem albo okowitą.
– Że co, proszę?! Nie będziesz tak do mnie mówiła! Natychmiast wracaj do domu! – zaperzył się Hipolit.
– Tato, proszę… – Próbowała jeszcze coś powiedzieć, ale przerwał jej ostro.
– Idź już i przestań mnie nachodzić w kancelarii z powodu jakichś głupot! – warknął.
Karolina wiedziała, że dalsza rozmowa z ojcem pozbawiona jest sensu. Musiała poczekać, aż nieco wytrzeźwieje, ale jeśli kolejny raz wpadł w alkoholowy ciąg, mogło to potrwać bardzo długo.
Kompletnie załamana powróciła do domu. Jakże mogła marzyć o jakichś studiach, jeśli nawet jej pobyt na pensji panny Strońskiej był zagrożony? Cisza w mieszkaniu była przygnębiająca i wcale nie kojarzyła się pannie Sędrowicz ze spokojem domowego ogniska, ale z tragedią jej matki. Z jednej strony, Genowefa nienawidziła swojego życia i miała w sobie mnóstwo żalu do męża, z drugiej – za wszelką cenę usiłowała ukryć przed światem swoje nieszczęście. To musiało być dla niej upokarzające. Udawać, że nie ma pojęcia o rozlicznych kochankach męża i jego skłonnościach do gier karcianych czy mocnego alkoholu.
– Karolcia… – Usłyszała znękany głos matki.
Udała się w stronę jej pokoju, który coraz bardziej kojarzył się z grobowcem. Może to z uwagi na ciężkie story, których matka nie pozwalała Stefci rozsuwać, gdy nadchodził dzień, a może przez zapach łojowej lampy pomieszany z olejkiem jaśminowym.
– Mamcia, wpuść trochę światła – powiedziała, przekraczając kolejny raz tego dnia próg sypialni swojej rodzicielki.
Podeszła do okna, by nieco je odsłonić, ale usłyszała głos matki:
– Zostaw… Nie ma wyjścia, Karolcia, trzeba tobie iść do doktora Lindego. Niech nam pożyczy z pięćdziesiąt koron, a może i sto, bo Stefcia już nie ma za co zrobić na jutro sprawunków. A i twoja pensja kosztuje krocie…
– Mamo, ten człowiek jest obrzydliwy! Odkąd skończyłam trzynaście lat, patrzy na mnie tak lubieżnie, że nie wiem, gdzie oczy podziać – sprzeciwiła się matce.
– I właśnie dlatego do niego pójdziesz… Niech patrzy, niech się oblizuje na twój widok. Jeśli będzie myślał o bezeceństwach, sypnie groszem w nadziei, że i on się tobie spodoba – powiedziała bez ogródek.
– Mam się mizdrzyć do tego obleśnego starca, żeby pożyczył nam pieniędzy? – Karolina była wyraźnie zdegustowana. – Mamy sześć pokoi, moglibyśmy jeden albo dwa komuś podnająć i jakoś dałybyśmy sobie radę.
– Karolciu, przecież to jakieś umowy trzeba spisać, dogadać się co do komornego, a ja jedyne, co mogę podpisać, to korespondentkę do Jadzi – mruknęła i dodała bardzo stanowczo: – Idź do Lindego.
Wiedziała, że nie ma wyjścia – rozmowa z ojcem nic nie dała, dowiedziała się jedynie, że ten znowu jest niemalże bankrutem, a trzeba było zdobyć środki na opał i jedzenie. Zdawała sobie sprawę, że matka odliczała dni, by wystawić swoją córkę na rynek panien do wzięcia i oddać najwięcej ofiarującemu, ale kto chciałby teraz żonę bez posagu, bo również i ten przepadł pomiędzy łóżkiem kochanki ojca a restauracją z wyszynkiem.
Jak na skazanie szła w kierunku dość okazałego budynku, w którym mieścił się gabinet doktora Lindego. Jakby chciała odwlec ten moment, kiedy wejdzie do niego i będzie musiała słodkim, niewinnym głosikiem poprosić o pożyczkę. Najchętniej powiedziałaby temu tłustemu i paskudnemu dewiantowi, że jest wstrętny i miałaby ochotę zwymiotować, gdy tak pożądliwie na nią patrzy, oblizując się przy tym, jakby właśnie zobaczył soczysty kawałek mięsa. Wiedziała jednak, że nic takiego nie zrobi, ale będzie miła i grzeczna. Dygnie, jak ją uczono na pensji podczas lekcji obyczajów, i ze spuszczoną głową zacznie żebrać o pieniądze.
więcej..
