- W empik go
Upominek dla młodzieży - ebook
Upominek dla młodzieży - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 178 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Edycya druga pomnożona.
W Warszawie w Drukarni N. Glücksberga. 1819.
Wolno drukować, w Warszawie dnia 2go Sierpnia 1819 r,
X. Czarnecki, Cenzor Woiewództwa Mazowieckiego, mpp.
Do Królewskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie.
Dziełko zamykaiące prawidła do ukształcenia Obyczaiów, przyiaciel uczącey się młodzieży
Towarzystwu Przyiaciół Nauk poświęca.
PRZEDMOWA.
Cały wiek móy uważałem ze im większa książka tym ią mniey czytaią, a stosy grubych dzieł butwieią; wydałem więc książeczkę naymnieyszą iaka bydź może, bo tylko z iednego arkusza złożoną:lecz gdy pierwszy raz pokazała się, powiedzieli mi zaraz księgarze, że to dziełko iest za nadto małe, żeby go kupowano do domów, każdy go w sklepie przeczyta, a ieżeli kto go kupi, całe miasteczko np.iakie powiatowe Polskie dnia iednego nim się nasyci: postanowiłem drugą edycyą powiększyć, ale widzę nieurosło znacznie, cóż robić, iakie iest niech wychodzi na świat, wolę że niewielkie, powiadają bowiem że dzieło moralne a długie, więcey znudzi, iak nauczy: nareszcie ta uwaga mnie cieszy, mała książka to mało kosztuie, nikt przynaymniey za toże się wiele znudził, wiele nie zapłaci: ieszcze dodać i to może trzeba, cienka, prędzey mule ią zagryzą; i któraż książka z tych które teraz wychodzą, kiedy tylko uczy a nie bawi, lego losu niedoczeka? zpoczątku tylko czytaią; sama nowość cenę daie.
W Przedmowie potrzeba leszcze cokolwiek o samey rzeczy powiedzieć, ale cóż wyrażę? że miło me – wić współziomkom o ich pożytku, i o powinnościach? to tylekroć razy same dziełko powie: mamże go sam polecać, i o względy prosić? to niepomoze: recenzia w Polszczenie drzymie: Krytyka codzień ostrzy swe pociski, komu się tylko iedno niepodoba, gotów zganić wszystko. Za książeczką tedy nie wyrzeknę ani słowa: ale odpowiedzieć potrzeba iednemu z tegoczesnych uczonych w Polszcze, który po pierwszey edycyi przeczytawszy tytuł, i napisy, rzekł do mnie " Na co morały wierszem? prozą ie pisać należy." Uwaga głęboka, odpowiadaiąc na nią przytoczę tylko co iuż ieden z uczonych napisał dawniey "Prawda i porada iest to tak gorszkie lekarstwo, że potrzeba koniecznie aby Poezya czarodzieyską mocą swoią osłodziła brzegi naczynia, które tę pomoc podaie ". Ozdobić naukę, zrobić ią miłą, i łatwą, iest to naypięknieysza przysługa, iaką Muzy (te boskie dziewice) czynić mogą ludziom: tylu starożytnych, tylu tegoczesnych pisarzy rymami poważne prawdy śpiewało, powinności wskazywało, za cóż tey sztuki użyć ja niemiałem? ieźli ta odpowiedź będzie się zdawać niedostateczną komu odpowiadam, niech raczy dziełko przeczytać, może odpowie za siebie: z tytułu samego trudno rzecz osądzić: a przecież tak się u nas dzieie, że krytyk po pierwszey stronnicy całe dzieło z dekretu, ie, i z dwóch wierszyków potępi wszystkie; a z niemi ducha Poety: tym co z własney ochoty, albo z powołania chcą bydź recezentami książek, radziłbym przeczytać wyborny wiersz o krytyce przez Pope.O POWINNOŚCIACH KOBIETY.
(tłomaczenie)
Kraft erwart ich vom Mann, des Gesetzes Würde behaupt'er,
Aber durch Anmuth allein herrschet,
und herrsche das Weib.
Schiller.
Twoia płeć utworzona dla ozdoby świata,
Kobieta społeczności święty węzeł splata,
Złe i dobre z twą ręką daią ludziom Nieba,
Córko! takich przeznaczeń godni bydź potrzeba.
Los małżonka pod twoiem rozwiia się okiem,
Twoim dzieci naypierwey przeglądaią wzrokiem,
Z twoich ust iedno słowo, i iedno spoyrzenie
Rzuca na wszystko smutek, lub rozweselenie.
Do takich powinności zbierz usilność całą,
Szczęście małżonka będzie twoiey płci pochwałą,
Z wiosny więc twego życia sposób się do cnoty,
Okraś wdzięki słodyczą, sercu day przymioty.
Wychowywać twe dzieci, bydź ich wzorem, celem,
Będzie z czasem dla ciebie smutkiem, lub weselem,
Smutkiem, gdy zaniedbane wzrosną w złe nałogi,
Szczęściem, gdy na świat wielki pościsz ie bez trwogi.
Twoia płeć ma nad ludźmi słodkie panowanie;
Ale potrzeba ieszcze zasługiwać na nie,
Dać szczęście, natchnąć cnotą, męża, dom, i dziatki,