Uprowadzony - ebook

OD WYDAWCY

„Gdyby Trump był prezydentem, Rosjanie mogliby być teraz w Kijowie” – to opinia Johna Boltona, doradcy Trumpa do spraw bezpieczeństwa narodowego, z lutego 2023 roku.

Więcej powiedział latem 2023 roku w przedwyborczym wystąpieniu Donalda Tuska:

„Gdyby Trump był dalej prezydentem, nie byłoby już Ukrainy, a Rosjanie byliby być może w Polsce. Byłem świadkiem jego wypowiedzi w małych gronach. Mówił, że NATO powinno się zupełnie zmienić, Ameryka powinna się wycofać z Europy, że Putin ma rację, jest wielki i wspaniały, Ukraina jest skorumpowanym, fikcyjnym państwem, a Unia Europejska powinna zniknąć. To był program Trumpa. Nie ukrywał tego”.

Ta książka jest właśnie o tym, co by było, gdyby. Gdyby Trump miał drugą kadencję i możliwe było tajne porozumienie Rosji, Chin i Ameryki, Władimira Putina, Xi Jinpinga i Donalda Trumpa, którzy podzielili świat na nowo w Jałcie dwudziestego pierwszego wieku.

Jak mogłoby do tego dojść? Jak można było sfałszować wyniki amerykańskich wyborów prezydenckich 2020 roku? Jaką rolę odegrały w tym moskiewskie srebrniki? Co przyniosłaby druga konferencja wysłanników Rosji, Chin i Stanów Zjednoczonych? Jak za drugiej kadencji Trumpa wyglądałaby rosyjska inwazja na Ukrainę?

Niech ta książka stanowi ostrzeżenie dla tych, którzy lekceważą zagrożenie płynące z populistycznych rządów. Skrajnie prawicowe ugrupowania, często finansowane przez Moskwę, rosną w siłę w wielu państwach europejskich. Stanowią poważną groźbę dla demokratycznych wartości.

Niech fikcja nie stanie się rzeczywistością. Ale o to musimy zadbać my wszyscy, świadomi wyborcy.

Sonia DragaLISTA OSÓB WYSTĘPUJĄCYCH W KSIĄŻCE

James Jensen, amerykański przedsiębiorca

Anna Jensen, żona Jamesa

Matt Larson, analityk z think tanku i wieloletni przyjaciel Jamesa

Anatolij, stary znajomy Jamesa z Rosji

Gustaw Bogucki, polski wydawca

Natalia Bogucka, żona Gustawa

Rudolf, polski emigrant z Chicago, przyjaciel Gustawa

Ludmiła, prezes zarządu wydawnictwa Polska Wiedza i Nauka

Józef, redaktor naczelny wydawnictwa Polska Wiedza i Nauka

Marko, szef UkraineLaw

Nina Reznikow, sekretarka w UkraineLaw

Stepan, ukraiński prywatny detektyw

Feliks, młody Ukrainiec

***

Polska Wiedza i Nauka – wydawnictwo, które James i Gustaw sprywatyzowali w transakcji ze Skarbem Państwa

UkraineLaw – wydawnictwo prawnicze w Kijowie; Polska Wiedza i Nauka utworzyła wspólne przedsięwzięcie z tym wydawcąJAMES

Wiosna 2016

Santa Monica, Kalifornia

Gustaw Bogucki zaginął na wschodzie Ukrainy. Oczekuję instrukcji.

James Jensen z osłupieniem wpatrywał się w wiadomość na ekranie iPhone’a.

Zaginął? Gdzie? Co on tam robił?

To jest dwudziesty pierwszy wiek, epoka cyfrowa, wszyscy ze wszystkimi są w kontakcie! Jak sześćdziesięciotrzylatek, ze smartfonem, kartą kredytową, sprawny ponad swój wiek, mógł się zagubić? Nawet polityczny malkontent? Nawet w strefie wojny?

I co on, James, mógł teraz począć?

To niepokojąca wiadomość – wystukał odpowiedź. Co wiesz o jego ostatnim miejscu pobytu, trasie, kalendarzu spotkań?

Pomyślał, że zanim szefowa wydawnictwa mu odpowie, jego stary partner wróci z nieplanowanej schadzki lub imprezy, która przytrafiła mu się w Ukrainie, i we trójkę porozmawiają o potrzebie utrzymywania kontaktu z biurem w czasie podróży służbowej.

Dzwonki rozmowy przez Skype’a doszły z laptopa na biurku. Na ekranie zobaczył zmęczoną twarz dyrektorki wydawnictwa.

– Ludmiła, u was musi być środek nocy!

– No i co z tego? James, on z nikim się nie kontaktował przez trzy dni! Żadnych telefonów, maili, SMS-ów. Nie wsiadł do pociągu, nie wymeldował się z hotelu, nie używał karty kredytowej. Policja przeszukała jego pokój. Jego portfel i bagaż wciąż tam są!

– A paszport?

– Chyba też – odpowiedziała. – Jego żona szaleje. Co chwila dopytuje, co robimy, żeby go odnaleźć.

– To na pewno – mruknął do siebie. – A co mówi policja?

– Wygląda, że zrobili wszystko, co mogli, chyba że chcesz ich dofinansować.

James prychnął z niesmakiem.

– Gustaw byłby wniebowzięty, prawda? Dać się oszukać skorumpowanym gliniarzom? Nie, wstrzymajmy się na razie. A co z Markiem w Kijowie? Zapytaj, czy któryś z jego kontaktów mógłby skłonić władze do wznowienia akcji. I dowiedz się, czy w Ukrainie są prywatni detektywi. Jeśli już mamy komuś płacić za pomoc…

– Pewnie.

– Więc czekam na wieści, Ludmiła. A na razie odpocznij trochę.

Nie żeby sam miał się wyspać. Wiedział, że około trzeciej obudzi go pęcherz i od tej pory aż do świtu będzie gapił się w sufit, wyobrażając sobie, co mogło przytrafić się Gustawowi. Co prawda wiedział, że nawet bycie światowym, wykształconym człowiekiem nie daje ochrony przed fatalnymi zdarzeniami. Porwanie dla okupu, przypadkowy wypadek, kontuzja z powodu znalezienia się w autobusie czy samolocie, który wpada na minę lub jest strącony przez zbłąkany pocisk – to wszystko może się zdarzyć. Gustaw zdawał sobie z tego sprawę pewnie lepiej niż on. A jednak znalazł się w strefie konfliktu. Mimo ponad ćwierćwiecza znajomości i wspólnych doświadczeń James nie mógł zrozumieć, co tam pognało jego przyjaciela. Daleko od wydawnictwa, o którego skontrolowanie go prosił.

Otworzył „The Wall Street Journal” i uważnie przeczytał wiadomości z Warszawy. To nie był świat, jaki on i Gustaw budowali przez te wszystkie lata, odkąd młody amerykański przedsiębiorca i młody polski wydawca po raz pierwszy szczerze pogadali na temat idei, które powinny przyświecać świeżo wyzwolonej Polsce.

Otworzył pocztę w laptopie i raz jeszcze zagłębił się w ostatnie maile od Gustawa, szukając w nich jakichś wskazówek.

Zeszłoroczne zwycięstwo wyborcze prawicowej i nacjonalistycznej partii Prawo i Sprawiedliwość stało się zasadniczym tematem ich dyskusji. Nowy rząd za cel obrał demontaż liberalnego, otwartego społeczeństwa, o które Gustaw Bogucki walczył, zanim jeszcze upadł Związek Radziecki. Przypochlebiał się katolickiemu na ogół elektoratowi, manipulował etnicznymi lękami wobec ciemnoskórych muzułmańskich imigrantów i obiecywał comiesięczne zasiłki rodzinom z nieletnimi dziećmi.

W trakcie spotkań z Jamesem stary przyjaciel nie przebierał w słowach. Dyskredytował naiwność współobywateli, mówił, że wynik wyborów pokazał ograniczenia demokracji, w której ciemniaki miały taki sam głos, jak ludzie inteligentni i zainteresowani tym, co dzieje się w kraju. Jego zdaniem nowi przywódcy byli oszołomami, lansującymi bezsensowną koncepcję rosyjskiego zamachu na samolot, na którego pokładzie znajdował się prezydent Polski, chociaż polskie i rosyjskie dochodzenia wykazały, że był to wypadek.

Rządzący byli także ksenofobami, oskarżającymi o straszne rzeczy uchodźców, ale nie pamiętali, że polskich imigrantów jeszcze niedawno wspierano w wielu bliskich i dalekich krajach. Odwrócili się od wolnego społeczeństwa, uzależniając politykę społeczną od biskupów, rujnowali gospodarkę chorymi i rozrzutnymi decyzjami.

– Ci idioci sądzą, że będą rządzić przez następne sto lat i że ich wyborcy będą nimi zachwyceni mimo ich kłamstw i oszustw. Nie uwierzysz, co się dzieje w państwowej telewizji! Po demonstracji, w której uczestniczyły dziesiątki tysięcy osób, oni pokazują nagranie z dziesięcioma gapiami na chodniku i twierdzą, że protestów nie było! To jest ten sam kit, który wciskali nam komuniści!

Czy to możliwe, że jego przyjaciel przestał już wierzyć w swoich rodaków? Że ich porzucił? Nic w mailach na to nie wskazywało. Owszem, nie krył frustracji, ale przecież snuł także plany mobilizacji intelektualistów i opozycjonistów przed kolejnymi wyborami. To był wysiłek konstruktywny i podejmowany z nadzieją, a nie strategia człowieka, który jest gotów opuścić kraj.

Z drugiej strony może think tank Gustawa zwrócił uwagę kogoś ważnego z partii rządzącej? Ale jakie poczucie zagrożenia mógł w nich wzbudzić ten niemłody jegomość ze staromodną czcią dla zjednoczonej Europy i przekonaniem o nienaruszalności swobód obywatelskich? Czy jawił się im jako groźny agitator, czy raczej jako śmieszny Don Kichot?

James zostawił pocztę i zaczął googlować informacje o wojnie w Ukrainie. Kliknięcie w łącze wideo poprowadziło go opustoszałymi ulicami pomiędzy wieżowcami, gdzie faceci w panterkach kryli się za zburzonymi ścianami i wychylali z wybitych okien z bronią wycelowaną w niewidocznego wroga. Czy to możliwe, że właśnie tam, gdzieś w tym chaosie, znajdował się Gustaw?

Może to dlatego James i Gustaw tak szybko się dobrali? Gustaw, jako współpracownik Komitetu Obrony Robotników zwalczał w Polsce komunizm, nie używając karabinu. Na przekór państwowej cenzurze publikował podziemne książki i broszury tłumaczące ludziom potrzebę zmian w polityce i gospodarce. Przekonanie o sensie nieużywania przemocy, któremu był wierny przez ponad dekadę, było dla Gustawa powodem do dumy. Ale w takim razie dlaczego wkroczył w strefę przemocy? – pytał sam siebie James. I dał się jej pochłonąć?

O czwartej rano James był już w pełni rozbudzony, a jego myśli szalały. Wyskoczył z łóżka i cicho zamknął za sobą drzwi sypialni. Poszedł do gabinetu, który znajdował się obok garażu. Przy biurku stał ekspres do kawy w kapsułkach, więc będzie mógł napić się czegoś gorącego.

Gdy ciemna, prażona kawa z ekologicznych upraw w Etiopii płynęła do kubka, zmrużył oczy i spojrzał na, jak ją nazywał, ścianę chwały – czyli na zdjęcia zawieszone nad kredensem, w srebrnych lub złoconych ramkach artystycznie dobranych i rozmieszczonych przez Annę i służącą.

Ta wystawka pokazywała człowieka idącego do przodu przez dekady ciężkiej zawodowej pracy, ozdobione chwilami, gdy ściskał dłonie politykom lub klepał się po plecach z rekinami przemysłu. Rosyjski prezydent Borys Jelcyn zaprasza Zachód do inwestowania w posowieckiej Rosji; Neil Armstrong, pierwszy człowiek na Księżycu, na konferencji pełnej celebrytów od „podboju kosmosu”; Li Lu, chiński student dysydent, który uciekł z kraju po przegranej w 1989 roku walce o demokrację i został bankierem na Wall Street, podczas wyjazdu finansistów za miasto.

Jednak tego ranka James sięgnął po fotografię z 1992 roku, przedstawiającą grupę facetów w garniturach, wznoszących toast za prywatyzację państwowego wydawnictwa Polska Wiedza i Nauka. Z jednej strony uśmiechnięci amerykańscy inwestorzy, a z drugiej śmiertelnie poważne polskie kierownictwo, z wysokim blondynem Jamesem i krępym, ciemnowłosym Gustawem pośrodku. I z pianą szampana przelewającą się między palcami, gdy usiłowali napełnić smukłe kieliszki stojące przed nimi na stole.

Ściągnął zdjęcie ze ściany i spojrzał na twarze. Główna księgowa – jeżąca się na pytania Jamesa o stan kont i rachunków; naczelny redaktor Józef – zrzędzący, gdy jego kolejny projekt nie doczekał się akceptacji; Rudolf – przyjaciel Gustawa z Chicago, który wydawał się wielkim odkryciem, ale w końcu okazał się takim samym rutyniarzem jak ci z jego rodaków, którzy nigdy nie opuścili kraju.

Przejścia na emeryturę i restrukturyzacje spowodowały, że teraz, po latach, żadna z osób ze zdjęcia nie pracowała już w Polskiej Wiedzy i Nauce, ale James był zadowolony, ponieważ większość inwestorów pozostała, doceniając wartość jego pomysłu. To, co z Gustawem stworzyli od tamtej chwili, dużo znaczyło: miejsca pracy, publikacje wartościowych książek i czasopism, spłacenie inwestorów.

Nie zdołali wypuścić na rynek wszystkiego, czego życzyliby sobie Gustaw i Józef, nawet w okresie nadzwyczajnej rentowności, zanim banki inwestycyjne omal ich nie zniszczyły. Ale wszystkiego nie mógł zrealizować żaden biznes, włączając w to podziemne wydawnictwo, które Gustaw wraz z kolegami założyli w czasach komunizmu, ani państwowa wersja Polskiej Wiedzy i Nauki sprzed inwestycji Jamesa. W końcu Gustaw to zrozumiał.

A teraz zniknął. Ta myśl zmroziła Jamesa. Z trudem łapał powietrze, drżały mu palce, gdy odwieszał zdjęcie. Czy temu odważnemu antykomuniście, który szczodrze dzielił się z nim herbatą i filozofią w czasie nocnych spotkań w Warszawie, nie przytrafił się jakiś wypadek? Wyobraźnia podsuwała mu kolejne pytania.