Wady postawy i stóp u dzieci - ebook

WSTĘP

Z roku na rok coraz więcej osób ze schorzeniami narządu ruchu zgłasza się do poradni rehabilitacyjnych. Większość pacjentów stanowią dzieci i młodzież z wadami postawy, kręgosłupa i stóp. W przyszłości powiększą oni grupę osób dorosłych mających problemy z układem ruchu. Dolegliwości, głównie bólowe, które pojawiają się w wieku dojrzałym, bardzo często są powiązane z niezauważonymi schorzeniami rozpoczynającym się w wieku dziecięcym lub młodzieńczym. Potwierdzają to badania naukowe.

Mimo że nasza wiedza o procesach fizjologicznych i czynnikach wpływających niekorzystnie na zdrowie jest coraz większa, dotychczas nie udało się w sposób znaczący zmienić istniejącego stanu. Tym bardziej pilną potrzebą staje się podejmowanie działań profilaktycznych. Trzeba je rozpoczynać jak najwcześniej.

W rozwoju każdego z nas największe znaczenie mają wprawdzie czynniki genetyczne przekazywane przez rodziców, ale organizm rośnie i rozwija się tak, jak mu na to pozwalają warunki i środowisko. Rozpowszechniony obecnie tryb życia, w głównej mierze siedzący i pozbawiony spontanicznej aktywności ruchowej, przyczynia się wprawdzie do lepszego rozwoju intelektualnego (dzieci mają dostęp do zabawek edukacyjnych, komputerów, telewizji, szybkich środków komunikacji), lecz z całą pewnością nie wpływa dobrze na rozwój narządu ruchu i sprawność fizyczną człowieka.

Wszystkim osobom wychowującym dzieci i młodzież i opiekującym się nimi powinny być znane nie tylko potrzeby rosnącego organizmu, ale także pierwsze sygnały rozpoczynających się nieprawidłowości i sposoby przeciwdziałania im.

Opieka zdrowotna nad dziećmi i młodzieżą to wspólna troska wielu osób: rodziców, opiekunów w żłobkach, nauczycieli w przedszkolach i szkołach, tak samo jak i lekarzy różnych specjalności. Do lekarzy należy rozpoznanie i ustalenie planu postępowania, do instruktorów gimnastyki leczniczej dobranie ćwiczeń, nauka i kontrola poprawności ich wykonywania. Natomiast stworzenie dzieciom i młodzieży odpowiednich warunków, nadzorowanie przebiegu ćwiczeń i przestrzegania zaleceń jest zadaniem rodziców i opiekunów. Trzeba też pamiętać, że bez zaangażowania pacjentów wszelkie działania będą bezowocne. Większość pracy odbywa się bowiem już poza placówkami służby zdrowia.

Oddając do rąk czytelników niniejszą publikację, opartą na najnowszej wiedzy medycznej o rozwoju ruchowym i jego zaburzeniach oraz wieloletnich własnych doświadczeniach praktycznych, mamy nadzieję, że przyczyni się ona do lepszego zrozumienia zasad postępowania w profilaktyce i leczeniu wad postawy, kręgosłupa i stóp.

Poruszane przez nas zagadnienia są bardzo złożone. Doczekały się już wielu obszernych i wnikliwych opracowań naukowych. W pełni zdajemy sobie sprawę z tego, że zwięzłe i zrozumiałe opisanie tych problemów jest bardzo trudne. Przedstawienie tak wielu czynników niekorzystnie wpływających na rozwój postawy, kręgosłupa i stóp może zrodzić w czytelnikach obawy. Naszym celem nie jest jednak straszenie, lecz zwrócenie uwagi na wszystkie niebezpieczeństwa i podanie sposobów jak najwcześniejszego i właściwego reagowania na nie bez szkody dla narządu ruchu. Tak rozumiana profilaktyka powinna przynieść dobre efekty.

W niniejszej publikacji, w kolejnych rozdziałach, omawiamy poszczególne zagadnienia związane z postawą ciała oraz proponujemy ćwiczenia do wykonywania w warunkach domowych. Zestawy ćwiczeń są obszerne, co daje możliwość wyboru i stopniowego przechodzenia od łatwiejszych (odpowiednio zaznaczonych w tekście) do coraz trudniejszych, wymagających większej kontroli, sprawności i czasu.

Składamy podziękowania naszym nauczycielom w kraju i za granicą za przekazaną wiedzę, współpracownikom za cenne uwagi praktyczne oraz ogromnej rzeszy pacjentów i ich rodziców, którzy przez wiele lat współpracowali z nami. Bez obserwacji wyników leczenia dzieci i młodzieży, bez rozmów z ich opiekunami zebranie doświadczeń i opracowanie poradnika byłoby niemożliwe.

Szczególnie wiele zawdzięczamy nieżyjącemu już panu profesorowi Andrzejowi Seyfriedowi, nieszczędzącemu nigdy cennych uwag i życzliwej pomocy.

Autorki