Wojna o tajemnice. W tajnej służbie Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1944 - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
1 grudnia 2011
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Wojna o tajemnice. W tajnej służbie Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1944 - ebook
Kryminalne rozgrywki, działania pozorowane i garstka wybrańców pracujących w najgłębszej konspiracji. Budowa od podstaw polskiej państwowości po pierwszej wojnie światowej obejmowała również skonstruowanie sprawnie działającej siatki agentów.
Andrzej Pepłoński, wybitny znawca tej tematyki, zrealizował ambitne zadanie zamknięcia w jednym tomie całego najciekawszego okresu działania polskich służb specjalnych – od odrodzenia Rzeczpospolitej do zakończenia drugiej wojny światowej. Efektem jest książka, która będzie nie tylko wielkim skarbem dla osób interesujących się historią wywiadu i kontrwywiadu, ale również bardzo atrakcyjną pozycją dla czytelników, stykających się z tym tematem po raz pierwszy.
| Kategoria: | Historia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-08-04823-8 |
| Rozmiar pliku: | 6,5 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
WSTĘP
Wywiad wojskowy w każdym demokratycznym państwie kojarzy się zazwyczaj z pozytywną działalnością na rzecz bezpieczeństwa, wspierania polityki zagranicznej i wewnętrznej oraz uczestniczenia w przygotowaniach do ewentualnego odparcia obcej agresji. Wywiad posługuje się specyficznymi tajnymi metodami, narzucanymi nierzadko przez przeciwników, które wywołują różne emocje, zatem jego działalność spotyka się zwykle z dużym zainteresowaniem społecznym, jest oceniana i komentowana. Jest także przedmiotem spekulacji i manipulacji na użytek bieżącej walki politycznej. Na ogół panuje zgodność co do tego, że łatwiej jest informacje wywiadowcze zdobyć, niż je właściwie ocenić i wykorzystać. W historii znane są przecież liczne przypadki poważnych konsekwencji zlekceważenia wiadomości zdobytych przez służby wywiadowcze. W toczącej się walce wywiadów ważne miejsce zajmują na dodatek dezinformacja i inspiracja. Mylne oceny niepotwierdzonych wiadomości prowadzą do podejmowania niewłaściwych decyzji, rodzących poważne negatywne następstwa o znaczeniu politycznym, a czasem militarnym.
Nadmierne nagłaśnianie w walce politycznej błędów i niedociągnięć w bieżącej działalności wywiadu zazwyczaj daje niekorzystne rezultaty, nadszarpuje zaufanie do państwa u aktualnych i potencjalnych współpracowników, obniża możliwości i efekty działań służb specjalnych. Problem ten jest dostrzegany i dlatego w większości państw dominuje zasada, że o własnym wywiadzie należy mówić dobrze, a wspieranie służb wywiadowczych przez obywateli traktować jako wyraz zaufania okazywanego państwu i zarazem patriotyczny obowiązek.
Wywiad w Rzeczypospolitej odrodzonej po rozbiorach działał w specyficznych warunkach. Walka o granice i kształt społeczno-polityczny niepodległego państwa wymagała wielorakich przedsięwzięć zarówno wewnątrz kraju jak i wobec najbliższych sąsiadów, zwłaszcza Niemiec i Rosji Sowieckiej. W pierwszych latach niepodległości brak doświadczonych kadr powodował błędy w pracy poszczególnych ogniw wywiadu, jednakże stosunkowo szybko je eliminowano. W ostatnich latach pokoju polski wywiad wojskowy funkcjonował już sprawnie, na miarę swoich potrzeb i możliwości. Dużym utrudnieniem w działalności wywiadu i kontrwywiadu było geopolityczne położenie Polski, niekorzystny kształt granic i złożona sytuacja narodowościowa w kraju. Ważnym zaś elementem wpływającym na efekty był tak zwany fundusz dyspozycyjny. Sytuacja ekonomiczna II Rzeczypospolitej zmuszała kierownictwo Oddziału II Sztabu Głównego (SG) Wojska Polskiego do oszczędnego gospodarowania stosunkowo szczupłym budżetem. Kwota około ośmiu milionów złotych, przydzielana corocznie na potrzeby Oddziału II, była niewystarczająca wobec znacznych możliwości finansowych wywiadów niemieckiego i sowieckiego. Uwzględnienie przynajmniej tych uwarunkowań powinno stanowić punkt wyjścia dla formułowania jakichkolwiek ocen i opinii na temat sprawności naszego wywiadu.
Polski wywiad wojskowy funkcjonujący w okresie istnienia II Rzeczypospolitej i na obczyźnie podczas drugiej wojny światowej nie miał szczęścia do obiektywnych ocen. W latach poprzedzających wybuch wojny niepomyślne informacje dostarczane przez Oddział II dla obozu rządzącego, nawet potwierdzane przez inne źródła, były zbyt często traktowane z niedowierzaniem lub wręcz lekceważone. W raportach wywiadu z walk w Hiszpanii dopatrywano się jedynie rzekomych wad nowoczesnych samolotów, czołgów i artylerii walczących stron. Takie stanowisko nie zachęcało personelu wywiadowczego do stawiania zbyt odważnych wniosków i hipotez nawet w oczywistych sprawach. Trudno także zrozumieć, dlaczego najwyższe czynniki wojskowe pozostawiły w kraju akta Oddziału II niemal w komplecie. Musiały przecież zdawać sobie sprawę, że obaj agresorzy wykorzystają je przeciwko Polsce. W konsekwencji zarówno wywiad niemiecki jak i później sowiecki otrzymały w prezencie niezwykle ważne materiały ewidencyjne, organizacyjne i personalne, które wykorzystywały przy werbunku lub do represjonowania ujawnionej agentury i personelu wywiadowczego. Oddział II stracił w ten sposób wielu bezcennych agentów.
Po klęsce wrześniowej powołana przez Władysława Sikorskiego specjalna komisja dopatrywała się jedynie błędów, nadużyć i niekompetencji w pracy Oddziału II Sztabu Głównego. Te najczęściej niesprawiedliwe oceny podważyły autorytet instytucji wywiadowczych i spowodowały wyeliminowanie z wywiadu wielu zdolnych oficerów. Na początku lat czterdziestych pojawiły się nowe zarzuty wobec kierownictwa i personelu organizującego wywiad przeciwko III Rzeszy, formułowane przez kilku oficerów Referatu „Wschód”, zajmującego się głównie rozpoznaniem sytuacji w ZSRS. Nie zostały one potwierdzone podczas przewodu sądowego, ale wywarły negatywny wpływ na pozycję wielu zasłużonych oficerów. Nie podnosiła autorytetu wywiadu polityka rządu Sikorskiego, polegajaca na nieuzasadnionym izolowaniu niektórych oficerów w obozach odosobnienia.
Pomimo tych niekorzystnych zjawisk personel przedwojennego Oddziału II szybko wykazał swą fachowość i kompetencje, wspierając początkowo wywiad francuski, a później brytyjski i amerykański. Ekspozytury i placówki Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza operowały w Europie Zachodniej, Afryce Północnej, na Bliskim i Dalekim Wschodzie, w Ameryce Południowej i Północnej. Wywiad Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej z dużymi sukcesami działał na zapleczu frontu wschodniego oraz kontrolował sytuację w Rzeszy i państwach okupowanych. Niestety wielkie sukcesy wywiadu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej zostały zbyt szybko zapomniane przez sojuszników, a w kraju po wojnie celowo pomniejszane lub całkowicie pomijane.
W latach PRL personel i współpracownicy Oddziału II byli represjonowani. Ten tak zwany przedwrześniowy wywiad obdarzono pogardliwym mianem „sanacyjnej dwójki”, a oficerów nazywano „dwójkarzami”. Do deprecjacji osiągnięć Oddziału II przyczyniły się tendencyjne opracowania powstające na zamówienie władz komunistycznych, wychodzące spod piór powracających do kraju (na szczęście nielicznych) oficerów wywiadu Polskich Sił Zbrojnych. Wskazywano w nich na rzekome błędne rozwiązania organizacyjne – na przykład skupianie przez centralę Oddziału II kompetencji wywiadu i kontrwywiadu lub wyolbrzymianie zagrożenia sowieckiego. Prace te były następnie bezkrytycznie powielane przez historyków i publicystów, być może nie zawsze świadomych fałszywych treści zawartych w tych relacjach i opracowaniach. Niekorzystny wpływ na obraz działalności polskiego wywiadu podczas drugiej wojny światowej miały też opracowania ukazujące się na Zachodzie, głównie w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych, w których osiągnięcia polskich służb specjalnych eksponowano czasami jako własne. Nie brakowało publikacji podważających rozmiary i znaczenie działalności konspiracji wojskowej i cywilnej na ziemiach polskich.
Moja książka jest próbą przybliżenia całokształtu aktywności wywiadu wojskowego II Rzeczypospolitej. Niemal każde z podjętych zagadnień zasługuje na odrębne opracowanie. Popularnonaukowy charakter niniejszej pracy i jej rozmiary zadecydowały o ograniczonym wykorzystaniu źródeł i publikacji. Ważniejsze informacje zostały w większości zaczerpnięte z krajowych i zagranicznych dokumentów archiwalnych będących przedmiotem moich wcześniejszych badań.
Wywiad wojskowy w każdym demokratycznym państwie kojarzy się zazwyczaj z pozytywną działalnością na rzecz bezpieczeństwa, wspierania polityki zagranicznej i wewnętrznej oraz uczestniczenia w przygotowaniach do ewentualnego odparcia obcej agresji. Wywiad posługuje się specyficznymi tajnymi metodami, narzucanymi nierzadko przez przeciwników, które wywołują różne emocje, zatem jego działalność spotyka się zwykle z dużym zainteresowaniem społecznym, jest oceniana i komentowana. Jest także przedmiotem spekulacji i manipulacji na użytek bieżącej walki politycznej. Na ogół panuje zgodność co do tego, że łatwiej jest informacje wywiadowcze zdobyć, niż je właściwie ocenić i wykorzystać. W historii znane są przecież liczne przypadki poważnych konsekwencji zlekceważenia wiadomości zdobytych przez służby wywiadowcze. W toczącej się walce wywiadów ważne miejsce zajmują na dodatek dezinformacja i inspiracja. Mylne oceny niepotwierdzonych wiadomości prowadzą do podejmowania niewłaściwych decyzji, rodzących poważne negatywne następstwa o znaczeniu politycznym, a czasem militarnym.
Nadmierne nagłaśnianie w walce politycznej błędów i niedociągnięć w bieżącej działalności wywiadu zazwyczaj daje niekorzystne rezultaty, nadszarpuje zaufanie do państwa u aktualnych i potencjalnych współpracowników, obniża możliwości i efekty działań służb specjalnych. Problem ten jest dostrzegany i dlatego w większości państw dominuje zasada, że o własnym wywiadzie należy mówić dobrze, a wspieranie służb wywiadowczych przez obywateli traktować jako wyraz zaufania okazywanego państwu i zarazem patriotyczny obowiązek.
Wywiad w Rzeczypospolitej odrodzonej po rozbiorach działał w specyficznych warunkach. Walka o granice i kształt społeczno-polityczny niepodległego państwa wymagała wielorakich przedsięwzięć zarówno wewnątrz kraju jak i wobec najbliższych sąsiadów, zwłaszcza Niemiec i Rosji Sowieckiej. W pierwszych latach niepodległości brak doświadczonych kadr powodował błędy w pracy poszczególnych ogniw wywiadu, jednakże stosunkowo szybko je eliminowano. W ostatnich latach pokoju polski wywiad wojskowy funkcjonował już sprawnie, na miarę swoich potrzeb i możliwości. Dużym utrudnieniem w działalności wywiadu i kontrwywiadu było geopolityczne położenie Polski, niekorzystny kształt granic i złożona sytuacja narodowościowa w kraju. Ważnym zaś elementem wpływającym na efekty był tak zwany fundusz dyspozycyjny. Sytuacja ekonomiczna II Rzeczypospolitej zmuszała kierownictwo Oddziału II Sztabu Głównego (SG) Wojska Polskiego do oszczędnego gospodarowania stosunkowo szczupłym budżetem. Kwota około ośmiu milionów złotych, przydzielana corocznie na potrzeby Oddziału II, była niewystarczająca wobec znacznych możliwości finansowych wywiadów niemieckiego i sowieckiego. Uwzględnienie przynajmniej tych uwarunkowań powinno stanowić punkt wyjścia dla formułowania jakichkolwiek ocen i opinii na temat sprawności naszego wywiadu.
Polski wywiad wojskowy funkcjonujący w okresie istnienia II Rzeczypospolitej i na obczyźnie podczas drugiej wojny światowej nie miał szczęścia do obiektywnych ocen. W latach poprzedzających wybuch wojny niepomyślne informacje dostarczane przez Oddział II dla obozu rządzącego, nawet potwierdzane przez inne źródła, były zbyt często traktowane z niedowierzaniem lub wręcz lekceważone. W raportach wywiadu z walk w Hiszpanii dopatrywano się jedynie rzekomych wad nowoczesnych samolotów, czołgów i artylerii walczących stron. Takie stanowisko nie zachęcało personelu wywiadowczego do stawiania zbyt odważnych wniosków i hipotez nawet w oczywistych sprawach. Trudno także zrozumieć, dlaczego najwyższe czynniki wojskowe pozostawiły w kraju akta Oddziału II niemal w komplecie. Musiały przecież zdawać sobie sprawę, że obaj agresorzy wykorzystają je przeciwko Polsce. W konsekwencji zarówno wywiad niemiecki jak i później sowiecki otrzymały w prezencie niezwykle ważne materiały ewidencyjne, organizacyjne i personalne, które wykorzystywały przy werbunku lub do represjonowania ujawnionej agentury i personelu wywiadowczego. Oddział II stracił w ten sposób wielu bezcennych agentów.
Po klęsce wrześniowej powołana przez Władysława Sikorskiego specjalna komisja dopatrywała się jedynie błędów, nadużyć i niekompetencji w pracy Oddziału II Sztabu Głównego. Te najczęściej niesprawiedliwe oceny podważyły autorytet instytucji wywiadowczych i spowodowały wyeliminowanie z wywiadu wielu zdolnych oficerów. Na początku lat czterdziestych pojawiły się nowe zarzuty wobec kierownictwa i personelu organizującego wywiad przeciwko III Rzeszy, formułowane przez kilku oficerów Referatu „Wschód”, zajmującego się głównie rozpoznaniem sytuacji w ZSRS. Nie zostały one potwierdzone podczas przewodu sądowego, ale wywarły negatywny wpływ na pozycję wielu zasłużonych oficerów. Nie podnosiła autorytetu wywiadu polityka rządu Sikorskiego, polegajaca na nieuzasadnionym izolowaniu niektórych oficerów w obozach odosobnienia.
Pomimo tych niekorzystnych zjawisk personel przedwojennego Oddziału II szybko wykazał swą fachowość i kompetencje, wspierając początkowo wywiad francuski, a później brytyjski i amerykański. Ekspozytury i placówki Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza operowały w Europie Zachodniej, Afryce Północnej, na Bliskim i Dalekim Wschodzie, w Ameryce Południowej i Północnej. Wywiad Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej z dużymi sukcesami działał na zapleczu frontu wschodniego oraz kontrolował sytuację w Rzeszy i państwach okupowanych. Niestety wielkie sukcesy wywiadu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej zostały zbyt szybko zapomniane przez sojuszników, a w kraju po wojnie celowo pomniejszane lub całkowicie pomijane.
W latach PRL personel i współpracownicy Oddziału II byli represjonowani. Ten tak zwany przedwrześniowy wywiad obdarzono pogardliwym mianem „sanacyjnej dwójki”, a oficerów nazywano „dwójkarzami”. Do deprecjacji osiągnięć Oddziału II przyczyniły się tendencyjne opracowania powstające na zamówienie władz komunistycznych, wychodzące spod piór powracających do kraju (na szczęście nielicznych) oficerów wywiadu Polskich Sił Zbrojnych. Wskazywano w nich na rzekome błędne rozwiązania organizacyjne – na przykład skupianie przez centralę Oddziału II kompetencji wywiadu i kontrwywiadu lub wyolbrzymianie zagrożenia sowieckiego. Prace te były następnie bezkrytycznie powielane przez historyków i publicystów, być może nie zawsze świadomych fałszywych treści zawartych w tych relacjach i opracowaniach. Niekorzystny wpływ na obraz działalności polskiego wywiadu podczas drugiej wojny światowej miały też opracowania ukazujące się na Zachodzie, głównie w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych, w których osiągnięcia polskich służb specjalnych eksponowano czasami jako własne. Nie brakowało publikacji podważających rozmiary i znaczenie działalności konspiracji wojskowej i cywilnej na ziemiach polskich.
Moja książka jest próbą przybliżenia całokształtu aktywności wywiadu wojskowego II Rzeczypospolitej. Niemal każde z podjętych zagadnień zasługuje na odrębne opracowanie. Popularnonaukowy charakter niniejszej pracy i jej rozmiary zadecydowały o ograniczonym wykorzystaniu źródeł i publikacji. Ważniejsze informacje zostały w większości zaczerpnięte z krajowych i zagranicznych dokumentów archiwalnych będących przedmiotem moich wcześniejszych badań.
więcej..
