Wschodzące Słońce. Schyłek i upadek Cesarstwa Japonii 1936-1945 tom II - ebook

Uhonorowane Nagrodą Pulitzera opracowanie przedstawia dramatyczne wzloty i upadki japońskiego imperium w okresie II wojny światowej, od inwazji na Mandżurię i Chiny do zrzucenia bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki. Według słów samego autora, prezentujące japońską perspektywę Wschodzące słońce to „oparta na faktach saga ludzi uwikłanych w potop najbardziej totalnej wojny w dziejach ludzkości, opowiedziana tak, jak przebiegała – mętna, uszlachetniająca, haniebna, przygnębiająca, pełna paradoksów”.

Splatając wzajemnie fakty historyczne i ludzkie dramaty, prowadzące do wojny na Pacyfiku i znajdujące w niej kulminację, Toland wykuwa z nich fascynującą i pozbawioną uprzedzeń narrację historyczną. W przedmowie autor stwierdza, że jeśli ze Wschodzącego słońca należałoby wyciągnąć jakiś wniosek, to taki, „że historia nie udziela prostych nauk i że to natura ludzka wciąż się powtarza, a nie historia”.

„Niesamowicie bogata… czytelna i ekscytująca… Najlepszymi fragmentami książki są nie sceny bitewne, lecz miejsca, gdzie autor przedstawia nam dogłębne spojrzenie na najwyższe szczeble polityki Tokio” – „News­week”.------------------------------------------------------------------------

¹ Późnym latem 1944 r. na Oceanie Spokojnym znajdowała się ponad setka amerykańskich lotniskowców floty i eskortowych.

² Pogłoski te nie miały pokrycia w faktach, choć narzekanie nie było pozbawione podstaw. Tōjō istotnie nadużywał władzy, wykorzystując kempeitai do kontrolowania opozycji. Znani pacyfiści, tacy jak Konoe, znaleźli się pod ścisłym nadzorem, wielu obywateli trafiło do więzienia, a kilku zamęczono na śmierć za popieranie chrześcijaństwa lub podsycanie opozycji politycznej. Seigō Nakano, zaprzysięgły nazista, został aresztowany po wygłoszeniu wymierzonej w Tōjō publicznej przemowy. Wkrótce po zwolnieniu popełnił seppuku w okolicznościach na tyle tajemniczych, że powszechnie uważano, iż agenci kempei „przekonali” go do samobójstwa.

Wrażenie takie było słuszne i wzbudziło powszechne oburzenie opinii publicznej, jednak skala represji została wyolbrzymiona.

³ Odnosił się do rządu marszałka Pietro Badoglio, który poprzedniego lata bezwarunkowo poddał Włochy aliantom.

⁴ „To klika Ishihary i Tsujiego – uosobienie gekokujō” – zwrócił się gen. Suzuki po opuszczeniu Malajów do kolegi, mjr. Yoshitaki Horiego – „doprowadziła armię japońską do tak opłakanego stanu. Na Malajach Tsuji często wykazywał bezczelność w mowie i zachowaniu; pozostawał jeszcze problem nieludzkiego traktowania chińskich kupców, więc radziłem generałowi Yamashicie surowo ukarać Tsujiego, a potem zdymisjonować. Ale udawał, że o niczym nie wie. Mówię ci, dopóki oni wywierają wpływ na armię, może to doprowadzić tylko do ruiny. Wytępienie tych jadowitych insektów powinno mieć pierwszeństwo przed wszystkimi innymi problemami”.

⁵ Obrona Peleliu toczyła się z tak wielką determinacją, że statystycznie rzecz biorąc, zabicie jednego japońskiego żołnierza wymagało średnio 1589 sztuk lekkiej i ciężkiej amunicji. Straty amerykańskie były niesamowicie ciężkie. W ciągu miesiąca zaciętych walk zginęło 1121 marines.

Piechota morska popadała w zatargi zarówno z własną marynarką, jak i z armią lądową. Tuż przed zejściem z pokładu do szturmu, marines na transportowcu korespondenta Toma Lea pozostawili na tablicy ogłoszeń w mesie oficerskiej następującą kartkę:

PODZIĘKOWANIE

Od: Piechoty Morskiej na pokładzie USS „Repulsive”

Do: Oficerów i Marynarzy z pokładu USS „Repulsive”

1. Z ogromną przyjemnością składamy niniejszym serdeczne podziękowania dla całej załogi za życzliwe i uprzejme traktowanie piechoty morskiej podczas tego rejsu.

2. My, personel niewalczący, zdajemy sobie sprawę, że dzielni i nieugięci członkowie załogi wygrywają wojnę na Pacyfiku. Wy z Marynarki Wojennej podchodzicie nawet czasem na dziesięć mil do japońskiej wyspy, ryzykując swym cennym żywotem. O, jak bardzo jesteście odważni! Aż żal nam o Was dupę ściska!

3. W związku z Waszym zachowaniem podczas tej podróży, składamy najszczersze życzenia, aby:

a. USS „Repulsive” dostał japońską torpedą zaraz po wyładowaniu wszystkich wojsk.

b. Załogę USS „Repulsive” wyrzuciło na Plażę Pomarańczową 3, gdzie jednostki piechoty morskiej, które płynęły tym okrętem, będą mogły w pewnym stopniu odwdzięczyć się za koleżeństwo okazane w czasie rejsu przez załogę i oficerów.

4. Podsumowując, my, piechota morska, mówimy Wam wszystkim, drodzy chłopcy z Marynarki Wojennej: „Pierdolcie się, wy cholerni zasrańcy!”

⁶ Wytwórnia filmowa Tōhō zbudowała staw w Setagaya i ustawiła na nim dwumetrowe modele amerykańskich okrętów. Kamera filmowa na wysięgniku kręciła z wieży filmy przedstawiające okręty pod różnym kątem, symulując różne prędkości podejścia. Filmy takie wyświetlano jako namiastkę szkolenia lotniczego, dla oszczędności paliwa.