MENU
Nasze ceny
Przeczytaj fragment on-line
Wspaniałe eksperymenty dla dzieci. Kuchnia - ebook
Wspaniałe eksperymenty dla dzieci. Kuchnia - ebook
50 doświadczeń naukowych, których produkty można zjeść! Wspaniałe eksperymenty kulinarne to zaproszenie do świata autentycznych – i smakowitych – doświadczeń inspirowanych systemem edukacyjnym STEAM (od słów angielskich: science, technology, engineering, art, mathematics), symbolizującym syntezę teoretycznej i praktycznej wiedzy przyrodniczej i sztuki. Wykonywanie z dziećmi doświadczeń kulinarnych z zachowaniem tej metody naukowej ma szczególny urok, łączy bowiem chwile „odkryć” z przyrządzaniem smacznych potraw, a przy tym pozwala uczyć umiejętności inżynierskich i ścisłego myślenia w komfortowych warunkach własnej kuchni. Ta książka pozwoli wam odnaleźć wiedzę ścisłą w gotowaniu i pieczeniu. Będziecie obserwowali procesy przebiegające w kuchni, zadawali pytania, starali się przewidzieć wynik każdego doświadczenia przed jego rozpoczęciem, a potem porównywali te przewidywania z tym, co wydarzyło się naprawdę. Nagrodą będzie oczywiście coś dobrego do zjedzenia! Wykonywanie czynności promuje rozmowy i współpracę między rodzicami a dziećmi. Razem uczą się umiejętności i metod, których używają kucharze, naukowcy i inżynierowie. Obejmują one bezpieczeństwo i higienę, upewniając się, że doświadczenia są zabawne, angażujące, bezpieczne i smaczne. Witaj w świecie wspaniałych eksperymentów naukowych dla dzieci!
| Kategoria: | Popularnonaukowe |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-012401-0-3 |
| Rozmiar pliku: | 8,6 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
UWAGI DLA RODZICÓW
Fascynujące doświadczenia kulinarne dla dzieci to zaproszenie do świata autentycznych – i smakowitych – doświadczeń inspirowanych systemem edukacyjnym (ang. Science, Technology, Engineering, Art, Mathematics – nauki ścisłe, technologia, inżynieria, sztuka, matematyka). Wykonywanie z dziećmi doświadczeń kulinarnych z zachowaniem metody naukowej ma szczególny urok, łączy bowiem chwile „odkryć” z przyrządzaniem smacznych potraw, a przy tym pozwala uczyć umiejętności inżynierskich i ścisłego myślenia w komfortowych warunkach własnej kuchni.
Pisałam tę książkę, pragnąc ofiarować dzieciom możliwości dokonywania odkryć podczas zabawy oraz łączenia codziennych czynności ze zdobywaniem wiedzy w systemie STEAM. Nie dla wszystkich dzieci jest on zrozumiały, mimo że każde z nich może zadawać pytania, mieć własne spostrzeżenia i formułować wyjaśnienia rezultatów pouczających doświadczeń. Czyniąc tak podczas eksperymentów kulinarnych, odkrywa w sobie małego naukowca, inżyniera, artystę i matematyka.
Opis każdego doświadczenia poprzedza określenie zakresu przygotowań i planowania, w których musi uczestniczyć osoba dorosła. Niektóre czynności kuchenne są zbyt ryzykowne dla dzieci, trzeba więc będzie pokroić warzywa lub rozgrzać piekarnik przed wpuszczeniem dzieci do kuchni. Każde doświadczenie ma wersję trudniejszą adresowaną do uczniów starszych. Pracując z młodszymi, należy przeczytać instrukcje do końca i zdecydować, czy wersja ambitniejsza może być bezpiecznie wykonana. Osoba nadzorująca powinna zwracać szczególną uwagę na sugestie dotyczące konieczności nadzoru, użycia okularów ochronnych i innych aspektów bezpieczeństwa. Wszystkie doświadczenia związane z używaniem ostrych noży, gotowaniem na otwartym ogniu i użyciem piekarnika oznaczone są jako „średnio trudne” lub „zaawansowane”, co oznacza, że nadzór rodzicielski jest przy nich absolutnie konieczny.
Słowa, których znaczenia zdefiniowano w Słowniczku, wyróżnione są pogrubieniem przy pierwszym wystąpieniu, doświadczenia nie muszą być jednak wykonywane po kolei. Warto przypominać dzieciom, by sprawdzały w Słowniczku objaśnienia terminów, których jeszcze nie znają, zamiast szukać ich w słowniku lub w internecie.
Wiele doświadczeń nie wymaga nadzoru osób dorosłych, może się jednak okazać, że towarzyszenie dzieciom w ich wykonywaniu (a także degustacja produktów) jest niemałą radością dla rodziców. Większość z nich przetestowałam wspólnie z moim dziesięcioletnim synem Dylanem. Czasami włączała się też w nasze działania moja czteroletnia córeczka Rosalea. Cudownie nam się razem gotowało, dyskutowało o tym, co się przy tym działo, i sprawdzało osobiście jakość rezultatów. Rodziców lubiących gotować zachęcam do korzystania ze źródeł internetowych zawierających multum cennych danych dla miłośników kuchni.
Rozwój nauki to kręta droga pełna niespodzianek i przeszkód. Błędy są nieodzowne, jeśli więc jakieś doświadczenie nie wychodzi, to znaczy, że system STEAM działa! Nie oczekujmy perfekcji we wszystkim, co robimy, zwłaszcza po raz pierwszy. Ważne, by była to radosna zabawa. Niepowodzenie naukowego doświadczenia to krok naprzód do zdobycia wiedzy. Nieoczekiwane wyniki prowadzą do nowych odkryć. Cieszmy się więc, wspólnie z młodymi badaczami, gdy coś im eksploduje (dosłownie i w przenośni), a potem pomyślmy, dlaczego tak się stało!
UWAGI DLA DZIECI
Nazywam się dr Megan Olivia Hall, ale dla was jestem Megan. Zawsze lubiłam jeść, dlatego interesują mnie różne potrawy. Szczególnie fascynują mnie makarony, sery i hamburgery. Gdy chodziłam do liceum, gotowałam posiłki dla całej rodziny i robiłam zakupy spożywcze.
Naukami ścisłymi i przyrodniczymi zainteresowałam się na studiach biologicznych. Magia natury zawarta w biologii skłoniła mnie do nauczania przyrody. Praca pedagogiczna zbliżyła mnie też do współczesnej technologii, inżynierii i matematyki, których źródła nietrudno dostrzec w przyrodzie. Przez 20 lat miałam szczęście uczyć w szkołach publicznych tysiące dzieci żywo zainteresowanych nauką. Dziwnym trafem lata spędzone w laboratoriach pogłębiły moje umiejętności kulinarne.
Z największą przyjemnością dzielę się teraz z wami swoją wiedzą. W tej książce znajdziecie 50 doświadczeń, których produkty dadzą się zjeść. Są wśród nich i te niezwykłe, i te dziwaczne, wszystkie jednak mieszczą się w systemie STEAM. Mam nadzieję, że wykonacie je z zapałem, przekonując się w kuchni, jak wspaniałymi jesteście naukowcami.
Mam jeszcze do was prośbę: zapraszajcie koleżanki, kolegów, przyjaciół, rodzeństwo, sąsiadów, a nawet (głęboki wdech!) rodziców. Opisanymi dalej doświadczeniami trzeba dzielić się, a w większości z nich wyprodukujecie coś do zjedzenia dla 2–4 osób. Gotowanie i wspólne posiłki z przyjaciółmi i rodziną należą do moich najmilszych wspomnień. Są dla mojego serca jak świeże kruche ciasteczka w mroźny zimowy dzień.
Mam nadzieję, że moje kulinarne doświadczenia będą równie miłe dla waszych serc, jak dla podniebień!ROZDZIAŁ I
ZAGŁĘBMY SIĘ W TEMAT
Nauka to badawcza działalność zmierzająca do zrozumienia praw przyrody przez stawianie pytań i znajdowanie odpowiedzi. Ludzkie pożywienie jest znakomitym (i atrakcyjnym smakowo) obiektem takich dociekań z wykorzystaniem nauk ścisłych, technologii, inżynierii, sztuki i matematyki, składających się na system dydaktyczny STEAM. Wiele dziedzin nauki pomaga wyjaśnić, jak przyrządzane jest nasze jedzenie, jaki ma smak, a nawet jak wygląda. Na przykład naukowcy zajmujący się chemią, badający całą materię wszechświata, potrafią wyjaśnić, jak różne jej formy – np. jajka i mąka – zmieniają się pod wpływem wzrostu lub spadku temperatury oraz ich łączenia z innymi substancjami. Geologia opisuje minerały występujące na Ziemi – takie jak sól kuchenna – oraz gazy tworzące atmosferę, dzięki którym nasze potrawy są puszyste lub płaskie. Przykłady te pokazują, jak system STEAM pomaga nam badać i rozumieć nasze pokarmy.
Wspaniałe kreacje szefów kuchni zawdzięczają swoje istnienie zaawansowanym technologiom. Inżynierowie wykorzystują wiedzę naukową i narzędzia technologiczne do rozwiązywania takich problemów techniczno-kulinarnych, jak utrzymanie białek jaj w stanie spienionym w ciasteczkach-makaronikach. Chcąc budować domy z pierników, ich producenci muszą umieć tworzyć mocne konstrukcje i artystycznie je ozdabiać, wykorzystując inżynierię i sztukę.
Nic z tego nie byłoby możliwe bez praktycznych zastosowań matematyki. Używają jej w codziennej pracy naukowcy wszystkich specjalności, inżynierowie, twórcy nowych technologii, ekonomiści, a także artyści, których twórczość wnosi wymiar piękna do naszych odkryć i nadaje im znaczenie.
Ta książka pozwoli wam odnaleźć wiedzę ścisłą w gotowaniu i pieczeniu. Będziecie obserwowali procesy przebiegające w kuchni, zadawali pytania, starali się przewidzieć wynik każdego doświadczenia przed jego rozpoczęciem, a potem porównywali te przewidywania z tym, co wydarzyło się naprawdę. Nagrodą będzie oczywiście coś dobrego do zjedzenia!
ZNACZENIE METODY NAUKOWEJ
Naukowcy wierzą, że wszystko można zrozumieć, badając starannie obserwowane zjawiska. Kolejne pokolenia uczonych badających świat od XII wieku wypracowały metodę naukową, stosowaną obecnie przez naukowców, inżynierów, wynalazców, artystów i matematyków. Także i wy będziecie posługiwali się nią w waszych doświadczeniach.
Metoda naukowa to ściśle określony ciąg działań.
1. Naukowcy prowadzą obserwacje. Mogą one być zaplanowane lub nieoczekiwane. Wiele dziwnych i zaskakujących zjawisk oraz zainteresowanie nimi doprowadziło do ważnych odkryć.
2. Naukowcy zadają pytania. Dobre pytania naukowe są bezpośrednie, konkretne i takie, na które można odpowiedzieć. Na przykład: „Jaki składnik drożdży piekarniczych powoduje, że ciasto rośnie?”.
3. Naukowcy prowadzą badania pomocnicze. Jeśli jakiś problem był już studiowany, to dobry naukowiec zapoznaje się z wynikami wszystkich wcześniejszych badań.
4. Naukowcy formułują rozsądne przypuszczenia dotyczące odpowiedzi na aktualne pytania. Takie przewidywania nazywamy hipotezami.
5. Naukowcy projektują i wykonują doświadczenia sprawdzające słuszność hipotez. Wielkie eksperymenty naukowe koncentrują się wokół pojedynczych idei. Nowe doświadczenia bywają często kontynuacją wcześniejszych.
6. Naukowcy analizują wyniki doświadczeń. Po wykonaniu serii eksperymentów rezultaty są porządkowane zwykle z wykorzystaniem matematyki.
Analiza wyników doświadczeń prowadzi do potwierdzenia słuszności hipotezy lub jej obalenia (tj. wykazania jej błędności). W analizie wyników uwzględnia się wyłącznie fakty, nawet gdy są one sprzeczne z oczekiwaniami. W nauce uczciwość jest ważniejsza niż słuszność czyichkolwiek poglądów, często więc nieoczekiwane odkrycia pomagają środowiskom naukowym lepiej rozumieć rzeczywistość.
Za sprawą tej książki będziesz używał metody naukowej. Dla każdego niesamowitego eksperymentu kuchennego jest pole do wpisywania hipotez, obserwacji i wyników. Jeśli używasz ołówka, masz możliwość wymazania notatek, aby wrócić i powtórzyć eksperyment.
KUCHNIA JAKO LABORATORIUM
W filmach laboratoria naukowe są pełne lśniących chromowanych powierzchni oraz ludzi w białych fartuchach. Nie to jest jednak istotą tych miejsc. Kuchnia to też laboratorium ze swoimi technologiami, narzędziami, urządzeniami i materiałami, których możemy używać, szukając odpowiedzi na naukowe pytania. Każdy przepis kulinarny to projekt doświadczenia, którego wykonanie wymaga odpowiednich narzędzi. Przyjrzyjmy się tym, które będą nam potrzebne do doświadczeń z tej książki.
AKCESORIA KUCHENNE
→ Garnki i patelnie: Będziemy używali różnej wielkości naczyń do podgrzewania.
→ Szybkowar ciśnieniowy: To urządzenie może przydać się nam w doświadczeniu z jogurtem z Rozdziału 3. Posługiwanie się nim wymaga nadzoru osoby dorosłej.
→ Kuchenka z piekarnikiem: Niektóre doświadczenia będą wymagały wysokiej temperatury. Działania z kuchenką i/lub piekarnikiem wymagają nadzoru osoby dorosłej.
→ Mikser: To urządzenie służy do szybkiego rozdrabniania materiałów stałych.
→ Silikonowe formy piekarnicze: Zestaw foremek silikonowych pozwala nadawać pokarmom rozmaite kształty.
NARZĘDZIA NAUKOWE
→ Miarki kuchenne: Do odmierzania objętości cieczy i materiałów sypkich będziemy używali dzbanków z podziałką oraz miarek w formie plastikowych łyżeczek. Pożytecznymi miarami objętości są pojemość szklanki i jej części: ½, ⅓ i ¼, a także 1 łyżka stołowa, 1 łyżeczka, ½ łyżeczki, ¼ łyżeczki i łyżeczki.
→ Naczynia: Miski, słoiki, butelki, pojemniki, pudełka, foremki i wazy, które zostaną wykorzystane w eksperymentach.
→ Narzędzia do mieszania: Łyżki, widelce, miksery, mątewki, trzepaczki do jajek, szpatułki i własne dłonie! (Nie zapominajcie o myciu rąk przed każdą pracą w kuchni).
→ Narzędzia tnące: Ostre i tępe noże oraz foremki do wykrawania ciasteczek. Posługiwanie się narzędziami ostrymi wymaga nadzoru osoby dorosłej.
→ Przykrycia i podkłady: W niektórych doświadczeniach potrzebne będą materiały odbijające promieniowanie, uszczelniające lub żaroodporne, przeznaczone do umieszczania na wierzchu lub pod spodem przedmiotów eksperymentu. Najważniejsze z nich to: folia aluminiowa, cienka folia do owijania artykułów spożywczych oraz papier do pieczenia.
→ Zapałki: Działania z otwartym ogniem wymagać będą zawsze nadzoru osoby dorosłej.
→ Źródło promieniowania ultrafioletowego: Skierowanie takiego promieniowania na materię mającą zdolność bioluminescencji powoduje jej świecenie. Należy unikać kierowania takiej emisji w oczy.
→ Sitka i cedzaki: Narzędzia te, oddzielające płyny od zawieszonych w nich ciał stałych, będą bardzo przydatne w doświadczeniach ze zmianami stanu skupienia.
→ Papierki lakmusowe: Będziemy ich używali do sprawdzania kwasowości lub zasadowości materiałów.
→ Termometr kuchenny: Potrzebny nam będzie długi i cienki termometr z klamerką, który można przyczepić do krawędzi naczynia lub włożyć do puszki po gazowanym napoju.
→ Termometr domowy: Posłuży nam do mierzenia niskich temperatur podczas przygotowywania lodów.
CO WOLNO, A CZEGO NIE WOLNO W KUCHENNYM LABORATORIUM
Jak każde laboratorium, kuchnia jest fascynująca, inspirująca i trochę niebezpieczna. Produkty wszystkich doświadczeń z tej książki nadają się do jedzenia, można ich więc także dotykać dłońmi, pod warunkiem że są czyste. Przystępując każdorazowo do pracy w kuchni, zaczynamy od mycia rąk mydłem z wierzchu i od spodu w ciepłej wodzie przez tyle czasu, ile zajmuje odśpiewanie całej piosenki „Sto lat, sto lat”. Nie zapominajmy przy tym o kciukach! Jeśli w trakcie doświadczenia dotykaliście czegokolwiek spoza kuchni, np. tej książki lub telefonu komórkowego, to powinniście umyć ręce jeszcze raz.
Nadzór osoby dorosłej jest konieczny podczas doświadczeń związanych z wysoką temperaturą, ostrymi narzędziami i alkoholem izopropylowym. Szczególnej ostrożności wymaga używanie kuchenki i piekarnika. Operując gorącymi materiałami, osoba nadzorująca powinna posługiwać się rękawicami ochronnymi. Oboje powinniście też używać okularów ochronnych, gdy w grę wchodzą: wysoka temperatura, ogień, szkło, ostre narzędzia i/lub chemikalia.
Fascynujące doświadczenia kulinarne dla dzieci to zaproszenie do świata autentycznych – i smakowitych – doświadczeń inspirowanych systemem edukacyjnym (ang. Science, Technology, Engineering, Art, Mathematics – nauki ścisłe, technologia, inżynieria, sztuka, matematyka). Wykonywanie z dziećmi doświadczeń kulinarnych z zachowaniem metody naukowej ma szczególny urok, łączy bowiem chwile „odkryć” z przyrządzaniem smacznych potraw, a przy tym pozwala uczyć umiejętności inżynierskich i ścisłego myślenia w komfortowych warunkach własnej kuchni.
Pisałam tę książkę, pragnąc ofiarować dzieciom możliwości dokonywania odkryć podczas zabawy oraz łączenia codziennych czynności ze zdobywaniem wiedzy w systemie STEAM. Nie dla wszystkich dzieci jest on zrozumiały, mimo że każde z nich może zadawać pytania, mieć własne spostrzeżenia i formułować wyjaśnienia rezultatów pouczających doświadczeń. Czyniąc tak podczas eksperymentów kulinarnych, odkrywa w sobie małego naukowca, inżyniera, artystę i matematyka.
Opis każdego doświadczenia poprzedza określenie zakresu przygotowań i planowania, w których musi uczestniczyć osoba dorosła. Niektóre czynności kuchenne są zbyt ryzykowne dla dzieci, trzeba więc będzie pokroić warzywa lub rozgrzać piekarnik przed wpuszczeniem dzieci do kuchni. Każde doświadczenie ma wersję trudniejszą adresowaną do uczniów starszych. Pracując z młodszymi, należy przeczytać instrukcje do końca i zdecydować, czy wersja ambitniejsza może być bezpiecznie wykonana. Osoba nadzorująca powinna zwracać szczególną uwagę na sugestie dotyczące konieczności nadzoru, użycia okularów ochronnych i innych aspektów bezpieczeństwa. Wszystkie doświadczenia związane z używaniem ostrych noży, gotowaniem na otwartym ogniu i użyciem piekarnika oznaczone są jako „średnio trudne” lub „zaawansowane”, co oznacza, że nadzór rodzicielski jest przy nich absolutnie konieczny.
Słowa, których znaczenia zdefiniowano w Słowniczku, wyróżnione są pogrubieniem przy pierwszym wystąpieniu, doświadczenia nie muszą być jednak wykonywane po kolei. Warto przypominać dzieciom, by sprawdzały w Słowniczku objaśnienia terminów, których jeszcze nie znają, zamiast szukać ich w słowniku lub w internecie.
Wiele doświadczeń nie wymaga nadzoru osób dorosłych, może się jednak okazać, że towarzyszenie dzieciom w ich wykonywaniu (a także degustacja produktów) jest niemałą radością dla rodziców. Większość z nich przetestowałam wspólnie z moim dziesięcioletnim synem Dylanem. Czasami włączała się też w nasze działania moja czteroletnia córeczka Rosalea. Cudownie nam się razem gotowało, dyskutowało o tym, co się przy tym działo, i sprawdzało osobiście jakość rezultatów. Rodziców lubiących gotować zachęcam do korzystania ze źródeł internetowych zawierających multum cennych danych dla miłośników kuchni.
Rozwój nauki to kręta droga pełna niespodzianek i przeszkód. Błędy są nieodzowne, jeśli więc jakieś doświadczenie nie wychodzi, to znaczy, że system STEAM działa! Nie oczekujmy perfekcji we wszystkim, co robimy, zwłaszcza po raz pierwszy. Ważne, by była to radosna zabawa. Niepowodzenie naukowego doświadczenia to krok naprzód do zdobycia wiedzy. Nieoczekiwane wyniki prowadzą do nowych odkryć. Cieszmy się więc, wspólnie z młodymi badaczami, gdy coś im eksploduje (dosłownie i w przenośni), a potem pomyślmy, dlaczego tak się stało!
UWAGI DLA DZIECI
Nazywam się dr Megan Olivia Hall, ale dla was jestem Megan. Zawsze lubiłam jeść, dlatego interesują mnie różne potrawy. Szczególnie fascynują mnie makarony, sery i hamburgery. Gdy chodziłam do liceum, gotowałam posiłki dla całej rodziny i robiłam zakupy spożywcze.
Naukami ścisłymi i przyrodniczymi zainteresowałam się na studiach biologicznych. Magia natury zawarta w biologii skłoniła mnie do nauczania przyrody. Praca pedagogiczna zbliżyła mnie też do współczesnej technologii, inżynierii i matematyki, których źródła nietrudno dostrzec w przyrodzie. Przez 20 lat miałam szczęście uczyć w szkołach publicznych tysiące dzieci żywo zainteresowanych nauką. Dziwnym trafem lata spędzone w laboratoriach pogłębiły moje umiejętności kulinarne.
Z największą przyjemnością dzielę się teraz z wami swoją wiedzą. W tej książce znajdziecie 50 doświadczeń, których produkty dadzą się zjeść. Są wśród nich i te niezwykłe, i te dziwaczne, wszystkie jednak mieszczą się w systemie STEAM. Mam nadzieję, że wykonacie je z zapałem, przekonując się w kuchni, jak wspaniałymi jesteście naukowcami.
Mam jeszcze do was prośbę: zapraszajcie koleżanki, kolegów, przyjaciół, rodzeństwo, sąsiadów, a nawet (głęboki wdech!) rodziców. Opisanymi dalej doświadczeniami trzeba dzielić się, a w większości z nich wyprodukujecie coś do zjedzenia dla 2–4 osób. Gotowanie i wspólne posiłki z przyjaciółmi i rodziną należą do moich najmilszych wspomnień. Są dla mojego serca jak świeże kruche ciasteczka w mroźny zimowy dzień.
Mam nadzieję, że moje kulinarne doświadczenia będą równie miłe dla waszych serc, jak dla podniebień!ROZDZIAŁ I
ZAGŁĘBMY SIĘ W TEMAT
Nauka to badawcza działalność zmierzająca do zrozumienia praw przyrody przez stawianie pytań i znajdowanie odpowiedzi. Ludzkie pożywienie jest znakomitym (i atrakcyjnym smakowo) obiektem takich dociekań z wykorzystaniem nauk ścisłych, technologii, inżynierii, sztuki i matematyki, składających się na system dydaktyczny STEAM. Wiele dziedzin nauki pomaga wyjaśnić, jak przyrządzane jest nasze jedzenie, jaki ma smak, a nawet jak wygląda. Na przykład naukowcy zajmujący się chemią, badający całą materię wszechświata, potrafią wyjaśnić, jak różne jej formy – np. jajka i mąka – zmieniają się pod wpływem wzrostu lub spadku temperatury oraz ich łączenia z innymi substancjami. Geologia opisuje minerały występujące na Ziemi – takie jak sól kuchenna – oraz gazy tworzące atmosferę, dzięki którym nasze potrawy są puszyste lub płaskie. Przykłady te pokazują, jak system STEAM pomaga nam badać i rozumieć nasze pokarmy.
Wspaniałe kreacje szefów kuchni zawdzięczają swoje istnienie zaawansowanym technologiom. Inżynierowie wykorzystują wiedzę naukową i narzędzia technologiczne do rozwiązywania takich problemów techniczno-kulinarnych, jak utrzymanie białek jaj w stanie spienionym w ciasteczkach-makaronikach. Chcąc budować domy z pierników, ich producenci muszą umieć tworzyć mocne konstrukcje i artystycznie je ozdabiać, wykorzystując inżynierię i sztukę.
Nic z tego nie byłoby możliwe bez praktycznych zastosowań matematyki. Używają jej w codziennej pracy naukowcy wszystkich specjalności, inżynierowie, twórcy nowych technologii, ekonomiści, a także artyści, których twórczość wnosi wymiar piękna do naszych odkryć i nadaje im znaczenie.
Ta książka pozwoli wam odnaleźć wiedzę ścisłą w gotowaniu i pieczeniu. Będziecie obserwowali procesy przebiegające w kuchni, zadawali pytania, starali się przewidzieć wynik każdego doświadczenia przed jego rozpoczęciem, a potem porównywali te przewidywania z tym, co wydarzyło się naprawdę. Nagrodą będzie oczywiście coś dobrego do zjedzenia!
ZNACZENIE METODY NAUKOWEJ
Naukowcy wierzą, że wszystko można zrozumieć, badając starannie obserwowane zjawiska. Kolejne pokolenia uczonych badających świat od XII wieku wypracowały metodę naukową, stosowaną obecnie przez naukowców, inżynierów, wynalazców, artystów i matematyków. Także i wy będziecie posługiwali się nią w waszych doświadczeniach.
Metoda naukowa to ściśle określony ciąg działań.
1. Naukowcy prowadzą obserwacje. Mogą one być zaplanowane lub nieoczekiwane. Wiele dziwnych i zaskakujących zjawisk oraz zainteresowanie nimi doprowadziło do ważnych odkryć.
2. Naukowcy zadają pytania. Dobre pytania naukowe są bezpośrednie, konkretne i takie, na które można odpowiedzieć. Na przykład: „Jaki składnik drożdży piekarniczych powoduje, że ciasto rośnie?”.
3. Naukowcy prowadzą badania pomocnicze. Jeśli jakiś problem był już studiowany, to dobry naukowiec zapoznaje się z wynikami wszystkich wcześniejszych badań.
4. Naukowcy formułują rozsądne przypuszczenia dotyczące odpowiedzi na aktualne pytania. Takie przewidywania nazywamy hipotezami.
5. Naukowcy projektują i wykonują doświadczenia sprawdzające słuszność hipotez. Wielkie eksperymenty naukowe koncentrują się wokół pojedynczych idei. Nowe doświadczenia bywają często kontynuacją wcześniejszych.
6. Naukowcy analizują wyniki doświadczeń. Po wykonaniu serii eksperymentów rezultaty są porządkowane zwykle z wykorzystaniem matematyki.
Analiza wyników doświadczeń prowadzi do potwierdzenia słuszności hipotezy lub jej obalenia (tj. wykazania jej błędności). W analizie wyników uwzględnia się wyłącznie fakty, nawet gdy są one sprzeczne z oczekiwaniami. W nauce uczciwość jest ważniejsza niż słuszność czyichkolwiek poglądów, często więc nieoczekiwane odkrycia pomagają środowiskom naukowym lepiej rozumieć rzeczywistość.
Za sprawą tej książki będziesz używał metody naukowej. Dla każdego niesamowitego eksperymentu kuchennego jest pole do wpisywania hipotez, obserwacji i wyników. Jeśli używasz ołówka, masz możliwość wymazania notatek, aby wrócić i powtórzyć eksperyment.
KUCHNIA JAKO LABORATORIUM
W filmach laboratoria naukowe są pełne lśniących chromowanych powierzchni oraz ludzi w białych fartuchach. Nie to jest jednak istotą tych miejsc. Kuchnia to też laboratorium ze swoimi technologiami, narzędziami, urządzeniami i materiałami, których możemy używać, szukając odpowiedzi na naukowe pytania. Każdy przepis kulinarny to projekt doświadczenia, którego wykonanie wymaga odpowiednich narzędzi. Przyjrzyjmy się tym, które będą nam potrzebne do doświadczeń z tej książki.
AKCESORIA KUCHENNE
→ Garnki i patelnie: Będziemy używali różnej wielkości naczyń do podgrzewania.
→ Szybkowar ciśnieniowy: To urządzenie może przydać się nam w doświadczeniu z jogurtem z Rozdziału 3. Posługiwanie się nim wymaga nadzoru osoby dorosłej.
→ Kuchenka z piekarnikiem: Niektóre doświadczenia będą wymagały wysokiej temperatury. Działania z kuchenką i/lub piekarnikiem wymagają nadzoru osoby dorosłej.
→ Mikser: To urządzenie służy do szybkiego rozdrabniania materiałów stałych.
→ Silikonowe formy piekarnicze: Zestaw foremek silikonowych pozwala nadawać pokarmom rozmaite kształty.
NARZĘDZIA NAUKOWE
→ Miarki kuchenne: Do odmierzania objętości cieczy i materiałów sypkich będziemy używali dzbanków z podziałką oraz miarek w formie plastikowych łyżeczek. Pożytecznymi miarami objętości są pojemość szklanki i jej części: ½, ⅓ i ¼, a także 1 łyżka stołowa, 1 łyżeczka, ½ łyżeczki, ¼ łyżeczki i łyżeczki.
→ Naczynia: Miski, słoiki, butelki, pojemniki, pudełka, foremki i wazy, które zostaną wykorzystane w eksperymentach.
→ Narzędzia do mieszania: Łyżki, widelce, miksery, mątewki, trzepaczki do jajek, szpatułki i własne dłonie! (Nie zapominajcie o myciu rąk przed każdą pracą w kuchni).
→ Narzędzia tnące: Ostre i tępe noże oraz foremki do wykrawania ciasteczek. Posługiwanie się narzędziami ostrymi wymaga nadzoru osoby dorosłej.
→ Przykrycia i podkłady: W niektórych doświadczeniach potrzebne będą materiały odbijające promieniowanie, uszczelniające lub żaroodporne, przeznaczone do umieszczania na wierzchu lub pod spodem przedmiotów eksperymentu. Najważniejsze z nich to: folia aluminiowa, cienka folia do owijania artykułów spożywczych oraz papier do pieczenia.
→ Zapałki: Działania z otwartym ogniem wymagać będą zawsze nadzoru osoby dorosłej.
→ Źródło promieniowania ultrafioletowego: Skierowanie takiego promieniowania na materię mającą zdolność bioluminescencji powoduje jej świecenie. Należy unikać kierowania takiej emisji w oczy.
→ Sitka i cedzaki: Narzędzia te, oddzielające płyny od zawieszonych w nich ciał stałych, będą bardzo przydatne w doświadczeniach ze zmianami stanu skupienia.
→ Papierki lakmusowe: Będziemy ich używali do sprawdzania kwasowości lub zasadowości materiałów.
→ Termometr kuchenny: Potrzebny nam będzie długi i cienki termometr z klamerką, który można przyczepić do krawędzi naczynia lub włożyć do puszki po gazowanym napoju.
→ Termometr domowy: Posłuży nam do mierzenia niskich temperatur podczas przygotowywania lodów.
CO WOLNO, A CZEGO NIE WOLNO W KUCHENNYM LABORATORIUM
Jak każde laboratorium, kuchnia jest fascynująca, inspirująca i trochę niebezpieczna. Produkty wszystkich doświadczeń z tej książki nadają się do jedzenia, można ich więc także dotykać dłońmi, pod warunkiem że są czyste. Przystępując każdorazowo do pracy w kuchni, zaczynamy od mycia rąk mydłem z wierzchu i od spodu w ciepłej wodzie przez tyle czasu, ile zajmuje odśpiewanie całej piosenki „Sto lat, sto lat”. Nie zapominajmy przy tym o kciukach! Jeśli w trakcie doświadczenia dotykaliście czegokolwiek spoza kuchni, np. tej książki lub telefonu komórkowego, to powinniście umyć ręce jeszcze raz.
Nadzór osoby dorosłej jest konieczny podczas doświadczeń związanych z wysoką temperaturą, ostrymi narzędziami i alkoholem izopropylowym. Szczególnej ostrożności wymaga używanie kuchenki i piekarnika. Operując gorącymi materiałami, osoba nadzorująca powinna posługiwać się rękawicami ochronnymi. Oboje powinniście też używać okularów ochronnych, gdy w grę wchodzą: wysoka temperatura, ogień, szkło, ostre narzędzia i/lub chemikalia.
więcej..
