Wspomnienie lodu. Opowieści z Malazańskiej Księgi Poległych - ebook

PODZIĘ­KO­WA­NIA

Wyra­żam wdzięcz­ność za pomoc i wspar­cie nastę­pu­ją­cym oso­bom: Clare, Bowe­nowi, Mar­kowi, Davi­dowi, Chri­sowi, Ric­kowi, Cam, Court­ney­owi; Susan i Pete­rowi, Davi­dowi Tho­ma­sowi senio­rowi i junio­rowi, Har­riet, Chri­sowi, Lily, Minie i Smudge’owi; Patric­kowi Wal­showi, Simo­nowi i Jane. Dzię­kuję rów­nież Dave’owi Hol­de­nowi i jego miłemu per­so­ne­lowi z Pizza Place (Tri­cii, Cindy, Liz, Tanis, Bar­ba­rze, Joan, Nadii, Aman­dzie, Tony, Andi i Jody) za miej­sce i dokładki. Dzię­kuję też Joh­nowi Meaney­owi za obrzy­dliwe szcze­góły doty­czące mar­twych nasion.DRA­MA­TIS PER­SO­NAE

KARA­WAN­SE­RAJ

ZRZĘDA: straż­nik kara­wa­nowy

STONNY MENAC­KIS: straż­niczka kara­wa­nowa

HARLLO: straż­nik kara­wa­nowy

BUKE: straż­nik kara­wa­nowy

BAU­CHE­LAIN: podróż­nik

KOR­BAL BRO­ACH: jego mało­mówny towa­rzysz

EMAN­CI­POR REESE: słu­żący

KERULI: kupiec

MAR­MUR: cza­ro­dziej

W CAPU­STA­NIE

BRU­KHA­LIAN: Śmier­telny Miecz Reve Fenera (Szare Mie­cze)

ITKO­VIAN: Tar­cza Kowa­dło Reve Fenera (Szare Mie­cze)

KAR­NA­DAS: Boży Jeź­dziec Reve Fenera (Szare Mie­cze)

REKRUTKA VEL­BARA: (Szare Mie­cze)

STAR­SZY SIER­ŻANT NORUL: (Szare Mie­cze)

FARA­KA­LIAN: (Szare Mie­cze)

NAKA­LIAN: (Szare Mie­cze)

TORUN: (Szare Mie­cze)

SIDLIS: (Szare Mie­cze)

NIL­BA­NAS: (Szare Mie­cze)

JELAR­KAN: książę i władca Capu­stanu

ARARD: książę i władca _in absen­tia_ Koralu

RATH’FENER: (kapłan z Rady Masek)

RATH’TRON CIE­NIA: (kapłan z Rady Masek)

RATH’KRÓ­LOWA SNÓW: (kapłanka z Rady Masek)

RATH’KAP­TUR: (kapłan z Rady Masek)

RATH’D’REK: (kapłan z Rady Masek)

RATH’TRAKE: (kapłan z Rady Masek)

RATH’POŻOGA: (kapłanka z Rady Masek)

RATH’TOGG: (kapłan z Rady Masek)

RATH’FAN­DE­RAY: (kapłanka z Rady Masek)

RATH’DES­SEM­BRAE: (kapłanka z Rady Masek)

RATH’OPONN: (kapłan z Rady Masek)

RATH’BERU: (kapłan z rady Masek)

ZASTĘP JED­NO­RĘ­KIEGO

DUJEK JED­NO­RĘKI: dowódca armii mala­zań­skich rene­ga­tów

SÓJECZKA: zastępca dowódcy armii mala­zań­skich rene­ga­tów

SKRĘT: dowódca Czar­nych Moran­thów

ARTAN­THOS: cho­rąży armii mala­zań­skich rene­ga­tów

KOSZAR: ofi­cer łącz­ni­kowy

HAREB: szla­chet­nie uro­dzony kapi­tan

GANOES PARAN: kapi­tan, Pod­pa­la­cze Mostów

NER­WU­SIK: sier­żant, Siódma Dru­żyna, Pod­pa­la­cze Mostów

WYKA­ŁACZKA: kapral, Siódma Dru­żyna, Pod­pa­la­cze Mostów

DETO­RAN: żoł­nierka, Siódma Dru­żyna

TRZPIEŃ: mag i saper, Siódma Dru­żyna

NIE­WIDKA: żoł­nierka, Siódma Dru­żyna

MŁO­TEK: uzdro­wi­ciel, Dzie­wiąta Dru­żyna

PŁOT: saper, Dzie­wiąta Dru­żyna

BIE­GU­NEK: żoł­nierz, Dzie­wiąta Dru­żyna

SZYBKI BEN: mag, Dzie­wiąta Dru­żyna

CHWIEJNY: (kapral Pod­pa­la­czy Mostów)

BUC­KLUND: (sier­żant Pod­pa­la­czy Mostów)

KNY­PEK: (saper Pod­pa­la­czy Mostów)

MIERZWA: (uzdro­wi­ciel Pod­pa­la­czy Mostów)

NIE­BIE­SKA PERŁA: (mag Pod­pa­la­czy Mostów)

GOLEŃ: (mag Pod­pa­la­czy Mostów)

PALUCH: (mag Pod­pa­la­czy Mostów)

ZASTĘP BRO­ODA

CALA­DAN BROOD: naczelny wódz armii wyzwo­leń­czej na Gena­bac­kis

ANO­MAN­DER RAKE: władca Odpry­sku Księ­życa

KAL­LOR: wielki król, zastępca Bro­oda

MHYBE: matrona rhi­vij­skich ple­mion

SREBRNA LISICA: rhi­vij­ska odro­dzona

KOR­LAT: jed­no­po­chwy­cona Tiste Andii

ORFAN­TAL: brat Kor­lat

HUR­LO­CHEL: zwia­dowca armii wyzwo­leń­czej

STA­RU­CHA: Wielki Kruk, towa­rzyszka Ano­man­dera Rake’a

BAR­GHA­STO­WIE

HUM­BRALL TAUR: wódz wojenny klanu Bia­łych Twa­rzy

HETAN: jego córka

CAFAL: jego pierw­szy syn

NETOK: jego drugi syn

DARU­DŻY­STAŃ­SKIE POSEL­STWO

COLL: amba­sa­dor

ESTRAY­SIAN D’ARLE: czło­nek Rady

BARUK: alche­mik

KRUPPE: oby­wa­tel

MURIL­LIO: oby­wa­tel

T’LAN IMAS­SO­WIE

KRON: władca T’lan Imas­sów Krona

CAN­NIG TOL: wódz klanu

BEK OKHAN: rzu­ca­jący kości

PRAN CHOLE: rzu­ca­jący kości

OKRAL LOM: rzu­ca­jący kości

BEN­DAL HOME: rzu­ca­jący kości

AY ESTOS: rzu­ca­jący kości

OLAR ETHIL: Pierw­sza Rzu­ca­jąca Kości i Pierw­sza Jed­no­po­chwy­cona

TOOL, ODRZU­CONY: daw­niej Pierw­szy Miecz

KILAVA: rzu­ca­jąca kości – rene­gatka

LANAS TOG: z T’lan Imas­sów Ker­luhma

PAN­NION DOMIN

JASNO­WIDZ: król-kapłan Domin

ULTEN­THA: sep­tar­cha Koralu

KUL­PATH: sep­tar­cha oble­ga­ją­cej armii

INAL: sep­tar­cha Lest

ANA­STER: Dziecko Mar­twego Nasie­nia z Tene­scowri

Jasno­do­min Kahlt

INNI

K’RUL: pra­dawny bóg

DRA­CO­NUS: pra­dawny bóg

SIO­STRA ZIM­NYCH NOCY: pra­dawna bogini

PANI ZAWIŚĆ: miesz­kanka Morn

GETHOL: herold

TRE­ACH: Pierw­szy Boha­ter (Tygrys Lata)

TOC MŁOD­SZY: Aral Fayle, mala­zań­ski zwia­dowca

GARATH: wielki pies

BAAL­JAGG: jesz­cze więk­sza wil­czyca

MOK: Segu­leh

THU­RULE: Segu­leh

SENU: Segu­leh

PRZY­KUTY: tajem­ni­czy Ascen­dent (znany też jako Oka­le­czony Bóg)

CZA­ROW­NICA TEN­NES

MUNUG: rze­mieśl­nik Daru

TALA­MAN­DAS: bar­gha­scka sznu­ro­łapka

ORMU­LO­GUN: arty­sta z Zastępu Jed­no­rę­kiego

GUM­BLE: jego kry­tyk

HARA­DAS: kara­wan­mistrz Gil­dii Kupiec­kiej Try­galle

AZRA JAEL: żoł­nierz pie­choty mor­skiej z Zastępu Jed­no­rę­kiego

SŁOMA: żoł­nierz Mot­tań­skich Pospo­li­ta­ków

CHLE­WIK: żoł­nierz Mot­tań­skich Pospo­li­ta­ków

KIKUT: żoł­nierz Mot­tań­skich Pospo­li­ta­ków

KLI­WER PIEŃ: żoł­nierz Mot­tań­skich Pospo­li­ta­kówPRO­LOG

Pra­dawne wojny mię­dzy T’lan Imas­sami a Jaghu­tami roz­darły świat na strzępy. Ogromne armie toczyły boje o spu­sto­szone kra­iny, trupy two­rzyły wyso­kie stosy, ich kości sta­wały się kośćmi wzgórz, a krew krwią oce­anów. Potężne czary spra­wiały, że niebo ogar­niał ogień…

_Histo­ria sta­ro­żytna_, tom I Kini­cik Kar­bar’n

I

Maeth’ki Im (Pogrom Zgni­łego Kwiatu),
trzy­dzie­sta trze­cia wojna jaghucka,
298665 lat przed snem Pożogi

Nad bagnami uno­siły się chmury meszek, pośród któ­rych śmi­gały jaskółki. Niebo ponad bło­tami na­dal było szare, lecz utra­ciło już zimowy połysk rtęci, a cie­pły wie­trzyk szem­rzący nad spu­sto­szoną kra­iną niósł zapach uzdro­wie­nia.

Powstałe ze stop­nia­łych jaghuc­kich lodow­ców śród­lą­dowe słod­ko­wodne morze, zwane przez Imas­sów Jaghra Til, było w ago­nii. Na połu­dniu – tak daleko, jak okiem się­gnąć – blade chmury odbi­jały się w coraz bar­dziej kur­czą­cych się sadzaw­kach, w któ­rych woda się­gała kolan, lecz mimo to w kra­jo­bra­zie domi­no­wał nowo powstały ląd.

Zła­ma­nie czaru, który spro­wa­dził zlo­do­wa­ce­nie, przy­wró­ciło dawny, natu­ralny rytm pór roku, wciąż jed­nak utrzy­my­wało się tu wspo­mnie­nie o wyso­kich jak góry lodow­cach. Na pół­nocy widać było odsło­niętą skałę, pełną żle­bów i szcze­lin, a zagłę­bie­nia terenu wypeł­niały głazy narzu­towe. Gęsty ił, sta­no­wiący ongiś dno śród­lą­do­wego morza, na­dal bul­go­tał od uwal­nia­ją­cych się gazów, lecz zie­mia, która już od ośmiu lat nie musiała dźwi­gać strasz­li­wego cię­żaru lodow­ców, powoli się pod­no­siła.

Życie Jaghra Til trwało krótko, lecz ił, który osa­dził się na jego dnie, był głę­boki. I zdra­dziecki.

Pran Chole, rzu­ca­jący kości klanu Can­niga Tola z Imas­sów Krona, sie­dział nie­ru­chomo na szczy­cie nie­mal cał­ko­wi­cie skry­tego pod zie­mią głazu. Stok przed nim pora­stała krótka, ostra trawa. Pełno też tam było zmur­sza­łych kawał­ków przy­nie­sio­nego tu ongiś przez fale drewna. W odle­gło­ści dwu­na­stu kro­ków teren opa­dał lekko, prze­cho­dząc w sze­roką, błotną nieckę.

Dwa­dzie­ścia kro­ków od jej brzegu w trzę­sa­wi­sku ugrzę­zły trzy ranagi. Byk, samica i cielę utwo­rzyły żało­sny krąg obronny. Uwię­zione i bez­radne z pew­no­ścią wydały się łatwymi ofia­rami stadu ay, które je tu odna­la­zły.

Błota były jed­nak zdra­dziec­kie. Wiel­kie tun­drowe wilki spo­tkał ten sam los, co ranagi. Pran Chole nali­czył sześć ay, w tym jed­nego rocz­niaka. Tropy wska­zy­wały, że inny rocz­niak okrą­żył zapa­dli­sko dzie­siątki razy, po czym odda­lił się na zachód. Osa­mot­niony z pew­no­ścią nie unik­nie śmierci.

Jak dawno temu wyda­rzył się ów dra­mat? Nie spo­sób było tego okre­ślić. Zarówno na rana­gach, jak i na ay, błoto stward­niało już, two­rząc spę­kane gli­niane płasz­cze. Plamy jaskra­wej zie­leni wska­zy­wały miej­sca, gdzie z nanie­sio­nych wia­trem nasion wyro­sły rośliny. Rzu­ca­jący kości przy­po­mniał sobie wizje, które ujrzał, cho­dząc z duchami: zalew pro­za­icz­nych szcze­gó­łów prze­obra­żo­nych w coś nie­re­al­nego. Dla tych zwie­rząt walka będzie trwała po wsze czasy. Łowcy i ofiary zostały wspól­nie uwię­zione na wieki.

Ktoś pod­szedł do niego i usiadł obok.

Pran Chole nie spusz­czał wzroku ze znie­ru­cho­mia­łych postaci. Rytm kro­ków już wcze­śniej zdra­dził mu toż­sa­mość towa­rzy­sza, a teraz poczuł też cie­płe zapa­chy, rów­nie cha­rak­te­ry­styczne jak wpa­trzone w jego twarz oczy.

– Co kryje się pod gliną, rzu­ca­jący kości? – zapy­tał Can­nig Tol.

– Tylko to, co nadało jej kształt, wodzu klanu.

– Nie dostrze­gasz w tych zwie­rzę­tach żad­nego omenu?

– A ty dostrze­gasz? – odparł z uśmie­chem Pran Chole.

– W tej oko­licy nie spo­tyka się już rana­gów – stwier­dził po chwili zasta­no­wie­nia Can­nig Tol. – Ay rów­nież nie. Mamy przed sobą sta­ro­żytną bitwę. W owym prze­ka­zie kryje się głę­bia, gdyż poru­sza on moją duszę.

– Moją rów­nież – przy­znał rzu­ca­jący kości.

– Sami wynisz­czy­li­śmy ranagi swymi polo­wa­niami, a potem ay zgi­nęły z głodu, gdyż polo­wa­li­śmy też na tenagi, aż one rów­nież wymarły. Agkory, które cho­dzą za sta­dami bhe­de­rin, nie chciały się nimi dzie­lić z ay i teraz tun­dra jest pusta. Wypływa stąd wnio­sek, że nasze polo­wa­nia były bez­myśl­nym mar­no­traw­stwem.

– Musie­li­śmy wykar­mić dzieci.

– A potrze­bo­wa­li­śmy ich bar­dzo wielu.

– I na­dal ich potrze­bu­jemy, wodzu klanu.

– Jaghuci byli w tych oko­li­cach nie­sły­cha­nie potężni, rzu­ca­jący kości – rzekł z gło­śnym stęk­nię­ciem Can­nig Tol. – Nie chcieli ucie­kać. Nie z początku. Wiesz, jak wiele krwi kosz­to­wało to Imas­sów.

– A obfi­tość tej kra­iny sta­nowi naszą zapłatę.

– Wspo­maga nas w woj­nie.

– Tak wła­śnie dociera się do głębi.

Wódz klanu ski­nął głową.

Pran Chole cze­kał cier­pli­wie. Słowa, które dotąd wymie­nili, dotknęły jedy­nie skóry sprawy. Chwila odsło­nię­cia mię­śni i kości jesz­cze nie nade­szła. Can­nig Tol nie był jed­nak głup­cem, a ponadto ocze­ki­wa­nie nie trwało długo.

– Jeste­śmy jak te zwie­rzęta.

Rzu­ca­jący kości prze­niósł wzrok na połu­dniowy hory­zont. Na jego twa­rzy poja­wiło się napię­cie.

– Jeste­śmy gliną, a nasza trwa­jąca bez końca wojna z Jaghu­tami jest sza­mo­czą­cym się w niej zwie­rzę­ciem – cią­gnął Can­nig Tol. – To, co kryje się wewnątrz, nadaje kształt powierzchni. – Wycią­gnął rękę. – Te obra­ca­jące się powoli w kamień stwo­rze­nia to klą­twa wiecz­no­ści.

To jesz­cze nie był koniec. Pran Chole mil­czał.

– Ranagi i ay pra­wie cał­ko­wi­cie znik­nęły z kró­le­stwa śmier­tel­ni­ków – kon­ty­nu­ował Can­nig Tol. – Zarówno łowcy, jak i ofiary.

– Aż po kości – wyszep­tał Pran Chole.

– Gdy­byś tylko dostrzegł omen – mruk­nął wódz klanu, pro­stu­jąc się.

Rzu­ca­jący kości rów­nież się pod­niósł.

– Gdy­bym tylko go dostrzegł – zgo­dził się. W jego gło­sie pobrzmie­wało jedy­nie wątłe echo gorz­kiej iro­nii roz­mówcy.

– Czy jeste­śmy już bli­sko, rzu­ca­jący kości?

Pran Chole zer­k­nął na wła­sny cień, przyj­rzał się ozdo­bio­nej poro­żem syl­wetce, postaci ukry­tej pod futrzaną pele­ryną, nie­wy­pra­wio­nymi skó­rami oraz nakry­ciem głowy. Pro­mie­nie słońca padały pod ostrym kątem, wsku­tek czego wyda­wał się wysoki. Pra­wie tak wysoki jak Jaghut.

– Jutro – stwier­dził. – Słabną już. Cało­nocna wędrówka osłabi ich jesz­cze bar­dziej.

– Świet­nie. W takim razie klan roz­bije tu dziś obóz.

Rzu­ca­jący kości nasłu­chi­wał, jak Can­nig Tol oddala się ku cze­ka­ją­cym na niego pozo­sta­łym człon­kom klanu. Gdy zapad­nie zmrok, Pran Chole będzie cho­dził z duchami. Wyru­szy do szep­czą­cej ziemi, szu­ka­jąc swych pobra­tym­ców. Choć ści­gana zwie­rzyna sła­bła już, klan Can­niga Tola był jesz­cze słab­szy. Zostało w nim nie­spełna tuzin doro­słych, a gdy ści­ga­nymi byli Jaghuci, róż­nica mię­dzy myśli­wym a zwie­rzyną nie miała więk­szego zna­cze­nia.

Uniósł głowę i powę­szył. W wie­czor­nym powie­trzu wyczu­wał łatwy do roz­po­zna­nia odór innego rzu­ca­ją­cego kości. Zasta­na­wiał się, kto to może być i czemu wędruje sam, bez klanu i rodziny. Wie­dząc, że tam­ten rów­nież z pew­no­ścią wyczuł ich obec­ność, zadał sobie pyta­nie, dla­czego się z nimi nie skon­tak­to­wał.

***

Wygra­mo­liła się z błota i osu­nęła na piasz­czy­sty brzeg, dysząc ciężko i chra­pli­wie. Syn i córka wysu­nęli się z jej cięż­kich jak ołów ramion i wczoł­gali dalej na brzeg nie­wy­so­kiej wysepki.

Jaghucka matka opusz­czała powoli głowę, aż wresz­cie dotknęła czo­łem chłod­nego, wil­got­nego pia­sku. Zia­renka wbi­jały się w skórę jej twa­rzy. Opa­rze­nia były zbyt świeże, by mogły się już zagoić. Zapewne nie zdążą, gdyż była poko­nana, a śmierć cze­kała tylko na przy­by­cie łow­ców.

Dobrze cho­ciaż, że znali się na swej robo­cie. Tych Imas­sów nie pocią­gały tor­tury. Szybki, zabój­czy cios, naj­pierw dla niej, a potem dla dzieci. To oni – ta maleńka, obdarta rodzina – byli ostat­nimi Jaghu­tami na kon­ty­nen­cie. Łaska miała różne obli­cza. Gdyby nie wzięli udziału w przy­ku­ciu Raesta, wszy­scy – Imas­so­wie i Jaghuci – musie­liby klęk­nąć przed tyra­nem. To jed­nak był wyłącz­nie tym­cza­sowy sojusz. Miała wystar­cza­jąco wiele roz­sądku, by uciec, gdy tylko uwię­zie­nie się doko­nało. Już wtedy zda­wała sobie sprawę, że klan Imas­sów natych­miast wznowi pościg.

Matka nie czuła gory­czy, nie zmniej­szało to jed­nak jej despe­ra­cji.

Unio­sła nagle głowę, wyczu­wa­jąc na wysepce czy­jąś obec­ność. Jej dzieci zamarły w bez­ru­chu. Gapiły się prze­ra­żone na kobietę Imas­sów, która stała teraz przed nimi. Matka przy­mru­żyła szare oczy.

– Spryt­nie, rzu­ca­jąca kości. Moje zmy­sły były nastro­jone na tych, któ­rzy są za nami. Dobrze, kończ z tym.

Młoda, czar­no­włosa kobieta roz­cią­gnęła usta w uśmie­chu.

– Nie pró­bu­jesz dobić targu, Jaghutko? Zawsze szu­ka­cie cze­goś, co pozwoli wam ura­to­wać dzieci. Czyż­byś zerwała już nić pokre­wień­stwa łączącą cię z tą dwójką? Chyba są na to za małe.

– Targi nie mają sensu. Wy ni­gdy się na nie nie zga­dza­cie.

– To prawda, ale wy nie prze­sta­je­cie pró­bo­wać.

– Nie będę się tar­go­wała. Zabij nas. Szybko.

Kobieta Imas­sów była odziana w skórę pan­tery. W jej czar­nych oczach odbi­jały się ostat­nie roz­bły­ski zmierz­chu. Wyglą­dała na dobrze odży­wioną. Wiel­kie, nabrzmiałe piersi świad­czyły, że nie­dawno wydała na świat dziecko.

Jaghucka matka nie mogła niczego wyczy­tać z jej obli­cza, nie dostrze­gała w nim jed­nak typo­wej zawzię­tej pew­no­ści, którą zwy­kle koja­rzyła z obcymi, okrą­głymi twa­rzami Imas­sów.

– Moje ręce zbro­czyło już wystar­cza­jąco wiele krwi Jaghu­tów – odparła rzu­ca­jąca kości. – Zosta­wię was kla­nowi Krona, który dotrze tu jutro.

– Nic mnie nie obcho­dzi, kto spo­śród was nas zabija – wark­nęła matka. – Liczy się tylko to, że nas zabi­ja­cie.

Kobieta wykrzy­wiła w gry­ma­sie sze­ro­kie usta.

– Rozu­miem twój punkt widze­nia.

Mimo obez­wład­nia­ją­cego zmę­cze­nia jaghucka matka zdo­łała usiąść.

– Czego chcesz? – wydy­szała.

– Dobić z tobą targu.

Jaghucka matka wstrzy­mała oddech i wpa­trzyła się w ciemne oczy rzu­ca­ją­cej kości. Nie zna­la­zła w nich drwiny. Zer­k­nęła na syna i córkę, po czym spoj­rzała spo­koj­nie w oczy kobiety Imas­sów.

Rzu­ca­jąca kości powoli ski­nęła głową.

***

Kie­dyś w prze­szło­ści pękła tu zie­mia. Rana była tak głę­boka, że wypły­nęła z niej rzeka lawy, roz­le­gła od hory­zontu po hory­zont. Potężny czarny pas skały i popiołu cią­gnął się na połu­dniowy zachód, ku odle­głemu morzu. Zdo­łały tu zapu­ścić korze­nie jedy­nie naj­drob­niej­sze roślinki. Rzu­ca­jąca kości – dźwi­ga­jąca pod obiema pachami po jaghuc­kim dziecku – wzbi­jała sto­pami gęste obłoki pyłu, które nie chciały opa­dać na zie­mię.

Pomy­ślała, że chło­piec ma z pięć lat, a jego sio­stra zapewne cztery. Dzieci spra­wiały wra­że­nie nie do końca świa­do­mych. Z pew­no­ścią żadne z nich nie zro­zu­miało matki, gdy ta uści­skała je na poże­gna­nie. Po dłu­giej ucieczce przez L’amath i Jaghra Til były w szoku. Z pew­no­ścią nie poma­gał im też fakt, że widziały na wła­sne oczy maka­bryczną śmierć ojca.

Ucze­piły się rzu­ca­ją­cej kości brud­nymi rącz­kami, przy­po­mi­na­ją­cymi jej o dziecku, które nie­dawno utra­ciła. Były tak roz­pacz­li­wie głodne, że po chwili zaczęły ssać jej piersi. Wkrótce potem zasnęły.

W miarę jak zbli­żała się do wybrzeża, wyciek lawy sta­wał się coraz węż­szy. Po pra­wej stro­nie poja­wiły się wzgó­rza prze­cho­dzące w góry. Przed nią cią­gnęła się pła­ska rów­nina, koń­cząca się odle­głą o pół­to­rej mili gra­nią. Choć tego nie widziała, zda­wała sobie sprawę, że za gra­nią teren opada ku morzu. Rów­nina była usiana regu­lar­nie roz­miesz­czo­nymi wznie­sie­niami. Rzu­ca­jąca kości zatrzy­mała się, by przyj­rzeć się im uważ­niej. Wzgó­rza two­rzyły kon­cen­tryczne kręgi, w któ­rych cen­trum znaj­do­wała się więk­sza kopuła. Wszystko to pokry­wał płaszcz lawy i popiołu. Na skraju rów­niny, u pod­nóża pierw­szego sze­regu wzgórz, wzno­siła się przy­po­mi­na­jąca spróch­niały ząb wieża. Same wzgó­rza – co zauwa­żyła już wtedy, gdy dotarła tu po raz pierw­szy – były zbyt regu­lar­nie roz­miesz­czone, by mogły być two­rem natury.

Rzu­ca­jąca kości unio­sła głowę. Łączące się ze sobą zapa­chy były łatwe do roz­po­zna­nia, jeden sta­ro­żytny i mar­twy, a drugi… mniej. Chło­piec poru­szył się w jej ramio­nach, ale się nie obu­dził.

– Ach – wyszep­tała. – Ty też to czu­jesz.

Ruszyła brze­giem rów­niny ku poczer­nia­łej wieży.

Brama groty znaj­do­wała się tuż za zmur­szałą budowlą. Wisiała w powie­trzu, na wyso­ko­ści sze­ścio­krot­nie więk­szej niż wzrost rzu­ca­ją­cej kości. Widziała ją jako czer­woną pręgę – ranę, która prze­stała już krwa­wić. Nie pozna­wała groty, gdyż dawne uszko­dze­nia zama­zy­wały cha­rak­te­ry­stykę por­talu. Ogar­nął ją lekki nie­po­kój.

Poło­żyła dzieci pod ścianą wieży, po czym usia­dła na zwa­lo­nym frag­men­cie muru. Popa­trzyła na dwoje mło­dych Jaghu­tów, któ­rzy na­dal spali zwi­nięci na łożu z popiołu.

– Jaki mam wybór? – wyszep­tała. – To musi być Omtose Phel­lack. Z pew­no­ścią nie jest to Tel­lann. Sta­rvald Deme­lain? Mało praw­do­po­dobne. – Coś nie­ustan­nie przy­cią­gało jej wzrok do pier­ścieni wzgórz. – Kto tu miesz­kał? Kto jesz­cze zwykł wzno­sić budowle z kamie­nia? – Umil­kła na chwilę, po czym ponow­nie prze­nio­sła uwagę na ruiny. – Ta wieża to osta­teczny dowód. Z pew­no­ścią jest dzie­łem Jaghu­tów, a nie wznie­śliby podob­nej budowli w sąsiedz­twie nie­przy­ja­znej groty. Nie, ta brama musi pro­wa­dzić do Omtose Phel­lack.

Były też jed­nak inne nie­bez­pie­czeń­stwa. Jeśli doro­sły Jaghut spo­tka w gro­cie dwoje dzieci nie­swo­jej krwi, może je z rów­nym praw­do­po­do­bień­stwem zabić, jak i adop­to­wać.

– Ale w takim przy­padku ich śmierć obciąży kogoś innego. Jaghuta. – Ta myśl nie pocie­szyła jej zbyt­nio. „Nic mnie nie obcho­dzi, kto spo­śród was nas zabija. Liczy się tylko to, że nas zabi­ja­cie”. – Wypu­ściła z sykiem powie­trze mię­dzy zębami. – Jakie mam wyj­ście? – zapy­tała raz jesz­cze.

Pozwoli im chwilę pospać. Potem wyśle je na drugą stronę bramy. Zamieni słowo z chłop­cem: „Opie­kuj się sio­strą. Podróż nie będzie trwała długo”. Obojgu powie: „Czeka tam na was matka”. To będzie kłam­stwo, potrze­bo­wali jed­nak cze­goś, co da im odwagę. „Jeśli ona was nie znaj­dzie, uczyni to ktoś z jej krew­nych. Idź­cie. Znaj­dzie­cie tam bez­pie­czeń­stwo i ratu­nek”.

Osta­tecz­nie, cóż mogło być gor­sze od śmierci?

***

Wstała, gdy się zbli­żyli. Pran Chole powę­szył i zmarsz­czył brwi. Jaghutka nie odsło­niła swej groty. Było jesz­cze coś bar­dziej nie­po­ko­ją­cego: gdzie się podziały jej dzieci?

– Wita nas ze spo­ko­jem – mruk­nął Can­nig Tol.

– To prawda – zgo­dził się rzu­ca­jący kości.

– To mi się nie podoba. Powin­ni­śmy zabić ją natych­miast.

– Chce z nami poroz­ma­wiać – wska­zał Pran Chole.

– Speł­nie­nie tego pra­gnie­nia gro­zi­łoby śmier­cią.

– Nie mogę temu zaprze­czyć, wodzu klanu. Nie­mniej jed­nak… co zro­biła z dziećmi?

– Nie wyczu­wasz ich?

Pran Chole potrzą­snął głową.

– Przy­go­tuj włócz­ni­ków – rzu­cił, rusza­jąc w stronę Jaghutki.

Jej oczy były pełne spo­koju, tak głę­bo­kiej akcep­ta­cji nad­cho­dzą­cej śmierci, że rzu­ca­jący kości był wstrzą­śnięty. Pran Chole prze­szedł przez się­ga­jącą łydek wodę, wyszedł na piasz­czy­stą wysepkę i przyj­rzał się Jaghutce.

– Co z nimi zro­bi­łaś? – zapy­tał.

Matka uśmiech­nęła się, odsła­nia­jąc dłu­gie kły.

– Tu ich nie ma.

– A gdzie są?

– Poza twoim zasię­giem, rzu­ca­jący kości.

Pran Chole zasę­pił się jesz­cze bar­dziej.

– To są nasze zie­mie. Nie ma tu żad­nego miej­sca, które byłoby poza naszym zasię­giem. Czyż­byś zabiła je wła­snymi rękami?

Jaghutka unio­sła głowę, przy­glą­da­jąc się Imas­sowi.

– Zawsze sądzi­łam, że jeste­ście zjed­no­czeni w nie­na­wi­ści do naszego rodzaju. Byłam dotąd prze­ko­nana, że takie poję­cia jak litość i współ­czu­cie są obce waszej natu­rze.

Rzu­ca­jący kości wpa­try­wał się w kobietę przez długi czas, po czym opu­ścił wzrok, by przyj­rzeć się mięk­kiej, gli­nia­stej gle­bie.

– Była tu kobieta Imas­sów. Rzu­ca­jąca kości… – Ta, któ­rej nie mogłem zna­leźć, gdy cho­dzi­łem z duchami. Ta, która mi na to nie pozwo­liła. – Co ona zro­biła?

– Zba­dała tę kra­inę i daleko na połu­dniu zna­la­zła bramę, która pro­wa­dzi do Omtose Phel­lack – odparła Jaghutka.

– Cie­szę się, że nie jestem matką – powie­dział Pran Chole.

A ty, kobieto, powin­naś się cie­szyć, że nie jestem okrutny.

Ski­nął dło­nią. Cięż­kie włócz­nie prze­szyły powie­trze. Sześć dłu­gich, żło­bio­nych gro­tów wbiło się pierś Jaghutki. Kobieta zachwiała się, a potem osu­nęła na zie­mię z grze­cho­tem drzewc.

Tak zakoń­czyła się trzy­dzie­sta trze­cia wojna jaghucka.

Pran Chole odwró­cił się bły­ska­wicz­nie.

– Nie mamy czasu na cia­ło­pa­le­nie. Musimy ruszać na połu­dnie. Szybko.

Gdy wojow­nicy wycią­gali włócz­nie ze zwłok, Can­nig Tol pod­szedł do rzu­ca­ją­cego kości i przyj­rzał się mu, mru­żąc powieki.

– Co cię nie­po­koi?

– Dzieci zabrała rzu­ca­jąca kości – rene­gatka.

– Na połu­dnie?

– Do Morn.

Wódz klanu zmarsz­czył brwi.

– Chciała ura­to­wać dzieci tej kobiety. Jest prze­ko­nana, że roz­dar­cie pro­wa­dzi do Omtose Phel­lack.

Z twa­rzy Can­niga Tola odpły­nęła krew.

– Ruszaj do Morn, rzu­ca­jący kości – wyszep­tał wódz klanu. – Nie jeste­śmy okrutni. Śpiesz się.

Pran Chole pokło­nił się. Pochło­nęła go grota Tel­lann.

***

Uwol­niła tylko mini­malną dawkę mocy, tyle, ile było potrzeba, by unieść dzieci do pasz­czy bramy. Nim dziew­czynka do niej dotarła, roz­pła­kała się z tęsk­noty za matką, która – jak wie­rzyła – cze­kała na nią po dru­giej stro­nie. Potem dwie maleń­kie posta­cie znik­nęły w środku.

Rzu­ca­jąca kości wes­tchnęła. Na­dal spo­glą­dała w górę, szu­ka­jąc oznak świad­czą­cych, że przej­ście było nie­udane. Nie dostrze­gła jed­nak żad­nych nowych ran, z por­talu nie buch­nęła też nie­okieł­znana moc. Czy wyglą­dał on teraz ina­czej? Nie była tego pewna. Nie znała tych oko­lic i bra­ko­wało jej naby­tej dzięki doświad­cze­niu wraż­li­wo­ści, która pozwa­lała jej orien­to­wać się na tere­nach klanu Tarad, leżą­cych w sercu Pierw­szego Impe­rium, gdzie spę­dziła całe życie.

Za jej ple­cami otwo­rzyła się grota Tel­lann. Kobieta odwró­ciła się, w każ­dej chwili gotowa przy­brać jed­no­po­chwy­coną postać.

Z groty wysko­czył polarny lis, który na jej widok zwol­nił i wró­cił do postaci Imassa. Ujrzała przed sobą mło­dego męż­czy­znę, który na ramio­nach nosił skórę tote­mo­wego zwie­rzę­cia, a na gło­wie wymię­to­szoną czapkę ozdo­bioną poro­żem. Twarz miał wykrzy­wioną w gry­ma­sie stra­chu. Nie spo­glą­dał na nią, lecz na por­tal za jej ple­cami.

Kobieta uśmiech­nęła się.

– Pozdra­wiam cię, rzu­ca­jący kości. Tak, wysła­łam je na drugą stronę. Twoja zemsta już ich nie dosię­gnie i bar­dzo mnie to cie­szy.

Wbił w nią spoj­rze­nie pło­wych oczu.

– Kim jesteś? Z jakiego klanu?

– Porzu­ci­łam klan, ale ongiś zali­czono mnie do Tla­nów Logrosa. Nazy­wam się Kilava.

– Szkoda, że nie pozwo­li­łaś, bym zna­lazł cię nocą – powie­dział Pran Chole. – Wtedy uda­łoby mi się cię prze­ko­nać, że szybka śmierć będzie więk­szą łaską dla tych dzieci niż to, co uczy­ni­łaś, Kilavo.

– Są wystar­cza­jąco małe, by można je było adop­to­wać…

– Dotar­łaś do miej­sca zwa­nego Morn – prze­rwał jej zim­nym gło­sem Pran Chole. – Do ruin sta­ro­żyt­nego mia­sta…

– Jaghuc­kiego…

– Nie jaghuc­kiego! Wieżę zbu­do­wali Jaghuci, ale stało się to znacz­nie póź­niej, w cza­sie, jaki upły­nął mię­dzy zagładą mia­sta a T’ol Ara’d, wycie­kiem lawy, który pogrze­bał coś, co było już mar­twe. – Uniósł dłoń, wska­zu­jąc na wiszącą w powie­trzu bramę. – To wła­śnie ta… ta rana… znisz­czyła mia­sto, Kilavo. Grota, która się za nią znaj­duje… Czy nie rozu­miesz? To nie jest Omtose Phel­lack! Powiedz mi, jak zamyka się takie rany? Znasz odpo­wiedź, rzu­ca­jąca kości!

Kobieta odwró­ciła się powoli i przyj­rzała roz­dar­ciu.

– Jeśli tę ranę zamy­kała dusza, powinna zostać uwol­niona… gdy przy­były dzieci…

– Uwol­niona – wysy­czał Pran Chole. – W zamian!

Kilava spoj­rzała nań z drże­niem.

– W takim razie, gdzie ona jest? Dla­czego się nie poja­wiła?

Pran Chole odwró­cił się, by zer­k­nąć na cen­tralne wznie­sie­nie.

– Och, poja­wiła się – wyszep­tał. Ponow­nie spoj­rzał na rzu­ca­jącą kości. – Powiedz mi, czy oddasz z kolei swoje życie za te dzieci? Są teraz uwię­zione w wiecz­nym kosz­ma­rze bólu. Czy twoje współ­czu­cie jest tak wiel­kie, że poświę­cisz się za nie w następ­nej wymia­nie? – Przyj­rzał się jej uważ­nie, a potem wes­tchnął. – Nie? Tak sądzi­łem. Otrzyj łzy, Kilavo. Rzu­ca­ją­cym kości nie przy­stoi hipo­kry­zja.

– Co… – zdo­łała po chwili wykrztu­sić kobieta. – Co zostało uwol­nione?

Pran Chole pokrę­cił głową, raz jesz­cze przy­glą­da­jąc się cen­tral­nemu wznie­sie­niu.

– Nie jestem pewien, ale prę­dzej czy póź­niej będziemy musieli coś w tej spra­wie przed­się­wziąć. Podej­rze­wam jed­nak, że nie musimy się z tym śpie­szyć. Istota musi naj­pierw uwol­nić się z gro­bowca, a ten wypo­sa­żono w liczne zabez­pie­cze­nia. Ponadto kur­han pokrywa teraz kamienny płaszcz T’ol Ara’d. Nie­mniej czasu z pew­no­ścią nam nie zabrak­nie – dodał po chwili.

– Co masz na myśli?

– Zwo­łano zgro­ma­dze­nie. Czeka nas rytuał Tel­lann, rzu­ca­jąca kości.

Splu­nęła.

– Wszy­scy jeste­ście obłą­kani. Wybrać nie­śmier­tel­ność w imię wojny to czy­ste sza­leń­stwo. Nie posłu­cham wezwa­nia, rzu­ca­jący kości.

Kiw­nął głową.

– Tak czy ina­czej, rytuał się odbę­dzie. Cho­dząc z duchami, widzia­łem przy­szłość, Kilavo. Widzia­łem wła­sną, zwię­dłą twarz z czasu, od któ­rego dzieli nas z górą dwie­ście tysięcy lat. Będziemy mieli naszą wieczną wojnę.

– Mój brat się ucie­szy.

Głos Kilavy był prze­peł­niony gory­czą.

– Twój brat?

– Onos T’oolan, Pierw­szy Miecz.

Pran Chole odwró­cił się nagle.

– Ty jesteś odrzu­ca­jącą. Wymor­do­wa­łaś wła­sny klan… wła­sną rodzinę.

– Tak. Po to, by zerwać więź i zdo­być wol­ność. Nie­stety oka­zało się, że talenty mego naj­star­szego brata prze­ra­stają moje. Nie­mniej jed­nak oboje jeste­śmy teraz wolni, choć ja się z tego raduję, a Onos T’oolan prze­klina ten fakt. – Oplo­tła się ramio­nami i Pran Chole dostrzegł w niej całe pokłady bólu. Nie zazdro­ścił jej tej wol­no­ści. – Któż więc zbu­do­wał to mia­sto? – zapy­tała po chwili.

– K’Chain Che’Malle.

– Znam tę nazwę, ale nic wła­ści­wie o nich nie wiem.

Pran Chole ski­nął głową.

– Sądzę, że będziemy mieli oka­zję ich poznać.

II

Kon­ty­nenty Korelri i Jacu­ruku, w Cza­sie Umie­ra­nia
119 736 lat przed snem Pożogi
(trzy lata po upadku Oka­le­czo­nego Boga).

Upa­dek spu­sto­szył cały kon­ty­nent. Lasy pło­nęły, burze ogniowe roz­świe­tlały hory­zont ze wszyst­kich stron, oble­wa­jąc kar­ma­zy­nową poświatą cięż­kie, nio­sące popiół chmury, które prze­sła­niały niebo. Pożary nie miały końca, poże­rały cały świat, cią­gnęły się tygo­dniami, a potem mie­sią­cami. Przez cały ten czas było sły­chać strasz­liwe wrza­ski boga.

Z bólu zro­dził się gniew. Z gniewu powstały tru­ci­zna i infek­cja, które nie oszczę­dzały nikogo.

Przy życiu pozo­stała garstka roz­pro­szo­nych uchodź­ców. Zmu­szeni do powrotu do bar­ba­rzyń­stwa wałę­sali się po kra­inie usia­nej ogrom­nymi kra­te­rami, które wypeł­niała brudna, mar­twa woda. Nad gło­wami mieli wiecz­nie kłę­biące się chmury. Więzy krwi zostały zerwane, a miłość oka­zała się zbyt cięż­kim brze­mie­niem. Żywili się tym, co mogli zna­leźć, czę­sto sobą nawza­jem, i obser­wo­wali spu­sto­szony świat z inten­syw­no­ścią dra­pież­ni­ków.

Jeden z nich wędro­wał sam. Spo­wi­jały go butwie­jące łach­many, wzro­stu był prze­cięt­nego, a grubo cio­sana twarz nie budziła sym­pa­tii. Dostrze­gało się w niej jed­nak coś mrocz­nego, miał w oczach nie­ugię­tość. Jego kroki suge­ro­wały, że gro­ma­dzi w sobie cier­pie­nie, nie zwa­ża­jąc na jego ogromny cię­żar, jakby nie był w sta­nie dać za wygraną, odrzu­cić darów wła­snego ducha.

Bandy obdar­tu­sów przy­glą­dały mu się z daleka, gdy prze­mie­rzał krok za kro­kiem spu­sto­szony kon­ty­nent, któ­remu miano w przy­szło­ści nadać nazwę Korelri. Głód mógłby ich skło­nić do podej­ścia bli­żej, lecz mię­dzy oca­la­łymi z Upadku nie było głup­ców, trzy­mali się więc na dystans, gdyż ich cie­ka­wość tłu­mił strach. Męż­czy­zna był bowiem sta­ro­żyt­nym bogiem, który zstą­pił pomię­dzy nich.

K’rul wchło­nął tak wiele cier­pie­nia, że z rado­ścią pocie­szyłby ich zła­mane dusze, lecz już od pew­nego czasu kar­mił się prze­laną tu krwią, a prawda wyglą­dała tak, że będzie mu potrzebna zro­dzona w ten spo­sób moc.

Tam, gdzie prze­szedł K’rul, męż­czyźni i kobiety zabi­jali męż­czyzn, kobiety i dzieci. Okrutna rzeź była rzeką, któ­rej nurt niósł pra­daw­nego boga.

Pra­daw­nym bogom zawsze towa­rzy­szyły nie­przy­jemne wyda­rze­nia.

***

Gdy obcy bóg zstą­pił na Zie­mię, został roze­rwany na strzępy. Opadł na nią w kawał­kach, smu­gach pło­mie­nia. Jego ból był ogniem i gro­mem, któ­rego głos sły­szano na poło­wie świata. Ból i wście­kłość. A także, pomy­ślał K’rul, żal. Minie wiele czasu, nim obcy bóg zacznie powoli sku­piać oca­lałe frag­menty w całość i w ten spo­sób odsłoni swą naturę. K’rul oba­wiał się nadej­ścia owego dnia. Z takiej kata­strofy mógł się zro­dzić jedy­nie obłęd.

Wzy­wa­jący zgi­nęli. Zabiło ich to, co przy­wo­łali. Nie było sensu ich nie­na­wi­dzić, wycza­ro­wy­wać wizji kary, na którą zasłu­żyli. Osta­tecz­nie byli zde­spe­ro­wani. Wystar­cza­jąco zde­spe­ro­wani, by roze­rwać tka­ninę cha­osu, otwo­rzyć drogę do odle­głego, obcego kró­le­stwa, a następ­nie pobu­dzić cie­ka­wość tam­tej­szego boga, by zwa­bić go w pułapkę, którą mu zgo­to­wali. Szu­kali mocy.

A wszystko po to, by poko­nać jed­nego czło­wieka.

Pra­dawny bóg prze­mie­rzył spu­sto­szony kon­ty­nent, przyj­rzał się żywemu ciału Upa­dłego, ujrzał nie­ziem­skie robaki peł­za­jące w jego gni­ją­cym, wiecz­nie pul­su­ją­cym mię­sie oraz pośród poła­ma­nych kości. Widział też, w co prze­obra­ziły się owe larwy. Nawet teraz, gdy dotarł do spo­pie­la­łych brze­gów Jacu­ruku, sta­ro­żyt­nego kon­ty­nentu, który był sio­strą Korelri, owe stwo­rze­nia krą­żyły nad nim na wiel­kich, czar­nych skrzy­dłach. Wyczu­wały jego moc i pra­gnęły jej skosz­to­wać.

Silny bóg mógł jed­nak igno­ro­wać cią­gną­cych za nim padli­no­żer­ców, a K’rul był silny. Budo­wano mu świą­ty­nie. Od poko­leń jego nie­zli­czone ołta­rze pla­miła krew. Rodzące się mia­sta spo­wi­jał dym z kuźni i sto­sów, czer­wona łuna świtu ludz­ko­ści. Na poło­żo­nym na dru­gim końcu świata kon­ty­nen­cie powstało Pierw­sze Impe­rium. Impe­rium ludzi zro­dzone z dzie­dzic­twa T’lan Imas­sów, któ­rym zawdzię­czało swą nazwę.

Nie­długo jed­nak było samo. Tutaj, na Jacu­ruku, w cie­niu ruin pozo­sta­łych po dawno wymar­łych K’Chain Che’Malle, powstało dru­gie impe­rium, bru­talne i nisz­czące dusze. Jego władca był nie­zrów­na­nym wojow­ni­kiem.

K’rul zamie­rzał go oba­lić. Przy­był tu po to, by uwol­nić z łań­cu­chów dwa­na­ście milio­nów nie­wol­ni­ków. Nawet jaghuccy tyrani nie trak­to­wali swych pod­da­nych tak bez­li­to­śnie. Tylko śmier­telny czło­wiek mógł uci­skać wła­snych pobra­tym­ców z podob­nym okru­cień­stwem.

Do Impe­rium Kal­lo­riań­skiego zbli­żali się też dwaj inni pra­dawni bogo­wie. Decy­zja zapa­dła. Tych troje – ostatni z pra­daw­nych – położy kres despo­tycz­nym rzą­dom wiel­kiego króla. K’rul wyczu­wał już swych towa­rzy­szy. Oboje byli bli­sko, oboje byli ongiś jego przy­ja­ciółmi, lecz z cza­sem wszy­scy troje zmie­nili się i odda­lili od sie­bie. To będzie ich pierw­sze spo­tka­nie od tysiąc­leci.

Wyczu­wał też obec­ność kogoś czwar­tego, strasz­li­wej, sta­ro­żyt­nej bestii, która zwę­szyła jego trop. Była to istota zro­dzona z ziemi, z mroź­nego tchnie­nia zimy. Jej białe futro zbro­czyła krew. Odnie­sione pod­czas Upadku rany omal nie dopro­wa­dziły do jej śmierci. Zostało jej tylko jedno oko, któ­rym mogła spo­glą­dać na spu­sto­szoną kra­inę. Ongiś – na długo przed powsta­niem impe­rium – była to jej ojczy­zna. Szła jego tro­pem, ale nie chciała się zbli­żyć. K’rul wie­dział, że pozo­sta­nie ona tylko odle­głym obser­wa­to­rem wyda­rzeń. Pra­dawny bóg nie mógł tra­cić czasu na uża­la­nie się nad nią, nie był jed­nak obo­jętny na jej ból.

Wszy­scy sta­ramy się prze­trwać, jak tylko możemy, a gdy nad­cho­dzi chwila śmierci, szu­kamy samot­no­ści…

Impe­rium Kal­lo­riań­skie roz­cią­gało się po wszyst­kie brzegi Jacu­ruku, lecz gdy K’rul wyszedł na jego ląd, nie zauwa­żył nikogo. Ze wszyst­kich stron ota­czały go mar­twe pust­ko­wia. Powie­trze wypeł­niały szary popiół i pył, a nad głową miał chmury kipiące niby ołów w kowal­skim kotle. Pra­dawny bóg poczuł pierw­sze tchnie­nie nie­po­koju, jego duszę prze­szył nagły ziąb.

Z góry dobie­gało kra­ka­nie zro­dzo­nych z boga padli­no­żer­ców.

W umy­śle K’rula roz­legł się zna­jomy głos.

_Bra­cie, jestem na pół­noc­nym wybrzeżu._

– Ja na zachod­nim.

_Coś cię nie­po­koi?_

– Tak. Wszystko wydaje się… mar­twe.

_Spa­lone. Głę­boko pod popio­łem kryje się jesz­cze żar. Pod popio­łem… i kośćmi._

Roz­legł się trzeci głos:

_Bra­cia, ja nad­cho­dzę z połu­dnia, gdzie ongiś były mia­sta. Wszyst­kie znisz­czono. Wciąż sły­chać tu echo śmier­tel­nego krzyku całego kon­ty­nentu. Czy wpro­wa­dzono nas w błąd? Czy to jest ilu­zja?_

– Dra­co­nu­sie, ja rów­nież sły­szę ten krzyk – potwier­dził K’rul, zwra­ca­jąc się do pierw­szego z roz­mów­ców. – Tyle bólu… jego aspekt był jesz­cze bar­dziej prze­ra­ża­jący niż krzyk Upa­dłego. Jeśli to nie ilu­zja, jak suge­ruje nasza sio­stra, co w takim razie uczy­nił?

_Wszy­scy już dotar­li­śmy do tej kra­iny i czu­jemy to samo, co ty, K’rulu_ – odpo­wie­dział Dra­co­nus. _Nie jestem pewien, jak wygląda prawda. Sio­stro, czy zbli­żasz się już do sie­dziby wiel­kiego króla?_

_Tak, bra­cie Dra­co­nu­sie_ – odparł trzeci głos. _Czy dołą­czy­cie do mnie z bra­tem K’rulem, byśmy mogli razem sta­wić czoło owemu śmier­tel­ni­kowi?_

– Tak.

Otwo­rzyły się groty, jedna daleko na pół­nocy, a druga tuż przed K’rulem.

Dwaj pra­dawni bogo­wie sta­nęli u boku swej sio­stry na spu­sto­szo­nym wzgó­rzu, gdzie wiatr roz­wie­wał popioły, uno­sząc ku niebu pogrze­bowe wieńce. Przed nimi, na sto­sie zwę­glo­nych kości, stał tron.

Sie­dzący na nim męż­czy­zna uśmie­chał się, spo­glą­da­jąc na nich ze wzgardą.

– Jak widać, przy­go­to­wa­łem się na wasze przy­by­cie – wychry­piał po chwili. – Och tak, wie­dzia­łem o waszych pla­nach, Dra­co­nu­sie z rodu Tiam. K’rulu, Wyty­cza­jący Ścieżki. – Spoj­rzał na trze­cią z pra­daw­nych. – I ty. Moja droga, wyda­wało mi się, że zerwa­łaś już ze swą… dawną oso­bo­wo­ścią. Ze zstę­po­wa­niem pomię­dzy śmier­tel­ni­ków i odgry­wa­niem roli umiar­ko­wa­nie potęż­nej cza­ro­dziejki. To bar­dzo ryzy­kowne, ale być może to wła­śnie cię kusi w zaba­wach śmier­tel­ni­ków. Bywa­łaś na polach bitew, kobieto. Wystar­czy­łaby jedna zbłą­kana strzała… – Pokrę­cił powoli głową.

– Przy­by­li­śmy poło­żyć kres twym rzą­dom ter­roru – oznaj­mił K’rul.

Kal­lor uniósł brwi.

– Chce­cie ode­brać mi to, na co tak ciężko zapra­co­wa­łem? Potrze­bo­wa­łem pięć­dzie­się­ciu lat, dro­dzy rywale, by pod­bić cały kon­ty­nent. Och, być może Arda­tha jesz­cze się trzy­mała, zawsze się ocią­gała z przy­sy­ła­niem należ­nego hara­czu, ale igno­ro­wa­łem takie mało istotne gesty. Czy wie­cie, że udało się jej uciec? Suka. Wydaje się wam, że jeste­ście pierw­szymi, któ­rzy rzu­cili mi wyzwa­nie? Krąg spro­wa­dził tu obcego boga. Ach, ich poczy­na­nia przy­nio­sły… nie­ocze­ki­wane rezul­taty, co oszczę­dziło mi wysiłku zabi­cia tych głup­ców. A Upa­dły? No cóż, minie wiele czasu, nim odzy­ska siły, a nawet, gdy to się sta­nie, to czy wydaje się wam, że zechce speł­niać czy­je­kol­wiek pole­ce­nia? Ni­gdy…

– Dość tego – wark­nął Dra­co­nus. – Męczy mnie twoje gada­nie, Kal­lo­rze.

– Pro­szę bar­dzo. – Wielki król wes­tchnął i pochy­lił się na tro­nie. – Przy­by­li­ście wyzwo­lić moich pod­da­nych spod wła­dzy tyrana. Nie­stety nie zwy­kłem ustę­po­wać w takich spra­wach. Ani wam, ani nikomu innemu. – Roz­siadł się i mach­nął ospale dło­nią. – Dla­tego ode­bra­łem wam to, co chcie­li­ście ode­brać mnie.

Choć K’rul miał prawdę przed oczyma, nie potra­fił w nią uwie­rzyć.

– Co uczy­ni­łeś…?

– Czy jesteś ślepy?! – wrza­snął Kal­lor, ści­ska­jąc porę­cze tronu. – Wszystko znisz­czone! Nie ma ich! Chcie­li­ście skru­szyć ich łań­cu­chy? Pro­szę bar­dzo, oddaję ich wam! Wszystko wokół was jest teraz wolne! Popiół! Kości! Wszystko to jest wolne!

– Naprawdę spo­pie­li­łeś cały kon­ty­nent? – wyszep­tała pra­dawna sio­stra. – Jacu­ruku…

– Prze­stało ist­nieć i ni­gdy już się nie odro­dzi. Uwol­niony przeze mnie czar ni­gdy nie straci mocy. Rozu­miesz? Ni­gdy. I wszystko to wasza wina. Wasza. Szla­chetna droga, którą zapra­gnę­li­ście kro­czyć, jest wybru­ko­wana kośćmi i popio­łem. Wasza droga.

– Nie możemy do tego dopu­ścić…

– To już się stało, ty durna babo!

_Musimy to uczy­nić_ – prze­mó­wił K’rul w umy­słach swego rodzeń­stwa. _Stwo­rzę… miej­sce dla tego wszyst­kiego. Wewnątrz sie­bie._

_Grotę, która to wszystko pomie­ści?_ – zapy­tał prze­ra­żony Dra­co­nus. _Bra­cie…_

_Nie, trzeba to uczy­nić. Połącz­cie ze mną siły, gdyż zada­nie nie będzie łatwe…_

_To cię zła­mie, K’rulu_ – sprze­ci­wiła się jego sio­stra. _Musimy zna­leźć inne wyj­ście._

_To nie­moż­liwe. Gdy­by­śmy zosta­wili cały kon­ty­nent w obec­nej postaci… nie, ten świat jest młody. Gdyby nazna­czyła go taka bli­zna…_

_A co z Kal­lo­rem?_ – zadał pyta­nie Dra­co­nus. _Co z tym… tą kre­aturą?_

_Nazna­czymy go_ – odpo­wie­dział K’rul. _Wiemy, czego naj­bar­dziej pożąda, nie­praw­daż?_

_A jak długo będzie żył?_

_Długo, przy­ja­ciele._

_Zgoda._

K’rul zamru­gał i wbił cięż­kie, mroczne spoj­rze­nie w wiel­kiego króla.

– Kal­lo­rze, za tę zbrod­nię wymie­rzymy ci odpo­wied­nią karę. Dowiedz się, że ty, Kal­lor Eide­rann Tes’the­sula, będziesz wiecz­nie żył jako śmier­tel­nik. Wiecz­nie, bez względu na dole­gli­wo­ści sta­ro­ści, ból ran i cier­pie­nie roz­pa­czy. Na obró­cone w gruzy marze­nia. Na zwię­dłą miłość. W cie­niu widma śmierci, jako groźba dla tego, czego nie potra­fisz się wyrzec.

– Kal­lo­rze Eide­rann Tes’the­sula, ni­gdy nie zosta­niesz Ascen­den­tem – oznaj­mił Dra­co­nus.

– Kal­lo­rze Eide­rann Tes’the­sula, gdy tylko się wznie­siesz, zawsze spo­tka cię upa­dek – dodała ich sio­stra. – Wszystko, co osią­gniesz, obróci się w twych dło­niach w popiół. To, co uczy­ni­łeś tutaj, zosta­nie z kolei uczy­nione wszyst­kiemu, co zdo­łasz zbu­do­wać.

– Prze­kli­nają cię trzy głosy – zain­to­no­wał K’rul. – Doko­nało się.

Sie­dzący na tro­nie męż­czy­zna zadrżał. Wykrzy­wił usta w potę­pień­czym uśmieszku.

– Znisz­czę was. Wszyst­kich troje. Przy­się­gam na kości sied­miu milio­nów tych, któ­rych zło­ży­łem w ofie­rze. K’rulu, znik­niesz ze świata i zosta­niesz zapo­mniany. Dra­co­nu­sie, to, co zamie­rzasz stwo­rzyć, zosta­nie użyte prze­ciwko tobie. A jeśli cho­dzi o cie­bie, kobieto, nie­ludz­kie dło­nie roze­rwą twe ciało na strzępy na polu bitwy, a mimo to nie zaznasz spo­koju, Sio­stro Zim­nych Nocy. Kal­lor Eide­rann Tes’the­sula, jeden głos, wypo­wie­dział trzy klą­twy. Doko­nało się.

***

Zosta­wili Kal­lora na jego usta­wio­nym na sto­sie kości tro­nie. Połą­czyli swą moc, by opa­sać łań­cu­chami kon­ty­nent rzezi, po czym wcią­gnęli go do groty stwo­rzo­nej wyłącz­nie w tym celu, zosta­wia­jąc tylko nagą zie­mię, która będzie mogła się zagoić.

Wysi­łek zdru­zgo­tał K’rula, nazna­czył go ranami, które nie znikną, dopóki będzie ist­niał. Co wię­cej, wyczu­wał, że jego kult zaczął już zani­kać pod wpły­wem klą­twy Kal­lora. Ku jego zasko­cze­niu zabo­lało go to mniej, niż tego ocze­ki­wał.

Sta­nęli we troje obok por­talu wio­dą­cego do nowo powsta­łego, mar­twego kró­le­stwa i przez długi czas przy­pa­try­wali się swemu dziełu.

– Już od cza­sów Wszech­ciem­no­ści tru­dzi­łem się nad wyku­ciem mie­cza – oznaj­mił Dra­co­nus.

K’rul i Sio­stra Zim­nych Nocy zwró­cili się nagle w jego stronę. Nic o tym nie wie­dzieli.

– Robota trwała długo, ale zbli­żam się już do końca – cią­gnął Dra­co­nus. – Moc, którą nasy­ci­łem oręż, cechuje się… nie­od­wra­cal­no­ścią.

– W takim razie musisz odmie­nić jego osta­teczną postać – wyszep­tał K’rul po chwili zasta­no­wie­nia.

– Na to wygląda. Cze­kają mnie dłu­gie roz­wa­ża­nia.

Po dłu­giej chwili obaj bogo­wie spoj­rzeli na swą sio­strę.

Wzru­szyła ramio­nami.

– Będę ostrożna. Gdy nadej­dzie chwila mej zagłady, z pew­no­ścią spo­wo­duje ją zdrada, a przed nią nie spo­sób się zabez­pie­czyć. Gdy­bym spró­bo­wała tego doko­nać, moje życie obró­ci­łoby się w kosz­mar podej­rzeń i nie­uf­no­ści. Nie ule­gnę takiemu losowi. Dopóki ów czas nie nasta­nie, nie prze­stanę się odda­wać grom śmier­tel­ni­ków.

– Uwa­żaj więc, dla kogo wal­czysz – wyszep­tał K’rul.

– Znajdź sobie towa­rzy­sza – pora­dził Dra­co­nus. – God­nego zaufa­nia.

– Wasze słowa są mądre. Dzię­kuję wam za nie.

Nie zostało już do powie­dze­nia nic wię­cej. Spo­tkali się po to, by zre­ali­zo­wać pewien zamiar, i osią­gnęli swój cel. Być może nie tak, jak by tego pra­gnęli, nie­mniej jed­nak osią­gnęli. Zapła­cili też cenę. Z wła­snej woli. Życie trojga i życie jed­nego zostało znisz­czone. Dla jed­nego był to począ­tek wiecz­nej nie­na­wi­ści. Dla trojga korzystna trans­ak­cja.

Jak powia­dano, pra­daw­nym bogom zawsze towa­rzy­szyły nie­przy­jemne wyda­rze­nia.

***

Stwo­rze­nie przy­glą­dało się z oddali trójce postaci, które roze­szły się w różne strony. Było roz­darte bólem, z bia­łego futra ska­py­wała krew, zamiast jed­nego oka miało zie­jącą ranę i led­wie mogło utrzy­mać masywne ciel­sko na drżą­cych nogach. Pra­gnęło śmierci, lecz śmierć nie chciała nadejść. Łak­nęło zemsty, ale ci, któ­rzy je zra­nili, już nie żyli. Został mu tylko sie­dzący na tro­nie męż­czy­zna, który spu­sto­szył jego ojczy­znę.

Nadej­dzie jesz­cze czas spłaty tego długu.

Jego udrę­czoną duszę wypeł­niło ostat­nie pra­gnie­nie. Pośród poża­rów Upadku i cha­osu, który nastał póź­niej, utra­ciło towa­rzyszkę i zostało samo. Być może żyła jesz­cze i wędro­wała ranna, wypa­tru­jąc jego śla­dów na pust­ko­wiu.

A może schro­niła się, pora­żona bólem i stra­chem, w gro­cie, która dała ogień jej duchowi.

Jeśli tylko żyła, odnaj­dzie ją, gdzie­kol­wiek jest.

Trzy odle­głe posta­cie otwo­rzyły groty i znik­nęły w swych pra­daw­nych kró­le­stwach.

Stwo­rze­nie nie podą­żyło za żadną z nich. W porów­na­niu z nim i jego towa­rzyszką były to młode jeste­stwa, a grota, w któ­rej mogła się ona schro­nić, była znacz­nie bar­dziej sta­ro­żytna od grot pra­daw­nych bogów.

Rysu­jąca się przed nim droga była pełna nie­bez­pie­czeństw i jego ciężko bijące serce prze­peł­niał strach.

Za por­ta­lem, który się przed nim otwo­rzył, wid­niała szara, wiru­jąca nawał­nica mocy. Po chwili waha­nia stwo­rze­nie wkro­czyło do środka.

I znik­nęło.Strata pię­ciorga magów, przy­bocz­nej i nie­zli­czo­nych impe­rial­nych demo­nów, a także klę­ska, do któ­rej doszło w Daru­dży­sta­nie, wszystko to stało się dla cesa­rzo­wej uspra­wie­dli­wie­niem wyję­cia spod prawa Dujeka Jed­no­rę­kiego oraz jego spo­nie­wie­ra­nych legio­nów. Umoż­li­wiło to Jed­no­rę­kiemu i jego Zastę­powi roz­po­czę­cie nowej kam­pa­nii, tym razem jako nie­za­leżna siła, i zawar­cie prze­ra­ża­ją­cych soju­szy, które w efek­cie dopro­wa­dziły do kon­ty­nu­acji Cza­ro­dziej­skiej Kano­nady. Można jed­nak twier­dzić, że był to jedy­nie sku­tek uboczny. Z dru­giej jed­nak strony nie­zli­czone ofiary owej nisz­czy­ciel­skiej epoki mogłyby, gdyby Kap­tur przy­znał im taki przy­wi­lej, wygło­sić cał­kiem odmienną opi­nię. Być może naj­bar­dziej iro­nicz­nym szcze­gó­łem wyda­rzeń, które otrzy­mały potem nazwę wojen pan­nioń­skich, był fakt, który stał się wstę­pem do całej kam­pa­nii, kiedy to jaghucki tyran znisz­czył, obo­jęt­nie i od nie­chce­nia, kamienny most, zdą­ża­jąc na spo­tka­nie losu cze­ka­ją­cego go w Daru­dży­sta­nie…

_Wojny impe­rialne (wojna pan­nioń­ska) 1194–1195_, Tom IV, _Gena­bac­kis_,
Imry­gyn Tal­lo­bant (ur. 1151)