Wykładowcy doskonali. Podręcznik nauczycieli akademickich - ebook
Wykładowcy doskonali. Podręcznik nauczycieli akademickich - ebook
W tradycyjnym modelu uniwersytetu, nakreślonym jeszcze przez Wilhelma von Humboldta, niemieckiego filozofa, na przełomie XVIII i XIX wieku, wykładowca był uczonym, który przedstawiał studentom wyniki swoich przemyśleń i eksperymentów. Współcześnie, gdy większość dydaktyków przekazuje słuchaczom wiedzę nabytą, niezwykle ważne stają się technika oraz forma jej przekazu. Istotne jest również zwrócenie uwagi na to, do kogo mówimy, jakie są oczekiwania i zdolności recepcyjne odbiorców, jaką rolę – w swojej biografii życiowej – przypisują edukacji. Równocześnie sama edukacja nie przebiega w wyizolowanych warunkach, jest czuła na zmienne i wyzwania cywilizacyjne oraz szczegółowe cele, które stawiają przed nią różni interesariusze z otoczenia uczelni.
Nauczyciele akademiccy znajdą w tej książce odpowiedzi na wiele nurtujących ich pytań – od pozornie banalnych (Jak sobie poradzić ze ściąganiem na egzaminach? Jak zręcznie wpleść dowcip w treść wykładu?) do zasadniczych:
• Jak mówić, by studenci słuchali?
• Jak przygotować dobry wykład, ciekawe ćwiczenia i porywającą prezentację?
• Jak prowadzić zajęcia i przygotować materiały dydaktyczne w zgodzie z prawem autorskim?
• Jak oceniać pracę studentów?
• Jak odnosić się do studentów z niepełnosprawnościami?
• Jak podchodzić do studentów z innych kręgów kulturowych?
• Jak używać języka inkluzywnego i postępować etycznie?
• Jak umiejętnie implementować do swoich zajęć nowe, cyfrowe technologie?
,,Niezależnie od wybranej czy preferowanej roli, w którą wcielą się nauczyciele akademiccy, potrzeba doskonalenia i ciągłej pracy nad sobą jest oczywista i niezaprzeczalna. Przy czym doskonałość zawarta w tytule tej książki jest traktowana przez jej autorów nie jako cel i finał zawodowego rozwoju, ale raczej jako droga, która sama w sobie może być satysfakcjonująca i stymulująca. Aha, jeszcze jedno. To już nie wykładowca doskonały, czyli on, a wykładowcy doskonali. Wydaje nam się to bardziej adekwatne do naszych czasów, pojemne znaczeniowo i włączające".
ze wstępu dr. hab. Andrzeja Rozmusa
Spis treści
| Zawartość | Nr strony |
|---|---|
| Wstęp | 9 |
| Rozdział I. Komunikacja dydaktyczna | 13 |
| 1. Wprowadzenie | 13 |
| 2. Komunikacja interpersonalna w procesie edukacyjnym | 14 |
| 3. Specyfika komunikacji w dydaktyce a wiek studentów | 22 |
| 4. Asertywność w kontakcie ze studentami | 26 |
| 5. Grupa społeczna w rzeczywistości akademickiej | 32 |
| 6. Konstruktywna praca grupowa | 39 |
| Rozdział II. Przygotowanie do zajęć | 44 |
| 1. Wprowadzenie | 44 |
| 2. Cele oraz założenia dydaktyczne | 45 |
| 3. Miejsce, przekaz, nadawca/odbiorca | 48 |
| 4. Planowanie i konspekt zajęć dydaktycznych w szkolnictwie wyższym | 52 |
| 5. Modele i struktury zajęć dydaktycznych w szkolnictwie wyższym | 54 |
| 6. Nowoczesne materiały i narzędzia dydaktyczne oraz ich rola w angażowaniu studentów | 60 |
| 7. Struktura skutecznej prezentacji | 64 |
| 8. Podsumowanie | 67 |
| Rozdział III. Wykładowca legalny, czyli o prawie autorskim w dydaktyce | 68 |
| 1. Wprowadzenie | 68 |
| 2. Utwór jako przedmiot ochrony prawa autorskiego | 70 |
| 3. Prawa autorskie osobiste i majątkowe | 75 |
| 4. Korzystanie z utworów dla celów dydaktycznych lub naukowych – tzw. dozwolony użytek edukacyjny | 77 |
| 5. Prawo cytatu | 80 |
| 6. Korzystanie z programów komputerowych | 84 |
| 7. Domena publiczna, otwarty dostęp i licencja otwarta | 85 |
| 8. Zamiast podsumowania – prawo autorskie a generatywna sztuczna inteligencja | 87 |
| Rozdział IV. Głos i wymowa doskonałych wykładowców | 90 |
| 1. Wprowadzenie | 90 |
| 2. Wykładowca – one man show | 91 |
| 3. Błędy w wymowie | 94 |
| 4. Akcent wyrazowy i tempo wymowy | 97 |
| 5. Jak doskonalić wymowę | 100 |
| 6. Podsumowanie | 106 |
| Załącznik: Zestaw ćwiczeń | 108 |
| Rozdział V. Indywidualny styl prowadzenia zajęć | 111 |
| 1. Wprowadzenie | 111 |
| 2. Wiedza i doświadczenie wykładowcy | 112 |
| 3. Osobowość wykładowcy | 115 |
| 4. Jakość komunikacji interpersonalnej | 123 |
| 5. Motywacja i nastawienie wykładowcy | 126 |
| 6. Obraz idealnego wykładowcy | 131 |
| 7. Elementy materialne wizerunku wykładowcy | 131 |
| 8. Technologia dydaktyczna | 133 |
| 9. Drogi doskonalenia indywidualnego stylu prowadzenia zajęć | 138 |
| Rozdział VI. Angażujące nauczanie. Metody dostosowane do współczesnych generacji studentów | 141 |
| 1. Wprowadzenie | 141 |
| 2. Edukacja w nowej rzeczywistości – oczekiwania pokoleń Z i Alfa | 142 |
| 3. Nowe pokolenia – unikalne podejście do nauki | 143 |
| 4. Zaangażowanie przez interakcję – active learning dla nowych pokoleń | 147 |
| 5. Warsztat dydaktyczny nauczyciela nowych pokoleń | 149 |
| 6. Metoda projektowa (ang. project-based learning) | 154 |
| 7. Podsumowanie | 160 |
| Rozdział VII. Psychologiczne aspekty dydaktyki – wybrane zagadnienia | 161 |
| 1. Wprowadzenie | 161 |
| 2. Wybrane zagadnienia z neurodydaktyki | 163 |
| 3. Co sprzyja efektywnemu uczeniu się – najważniejsze zagadnienia | 166 |
| 4. Podstawy procesu oceniania | 170 |
| 5. Przyczyny błędów w procesie oceniania | 172 |
| Rozdział VIII. Wielokulturowa uczelnia | 177 |
| 1. Wprowadzenie | 177 |
| 2. Wykładowca w środowisku wielokulturowym | 178 |
| 3. Dystans władzy w środowisku akademickim | 180 |
| 4. Indywidualizm i kolektywizm – wyzwanie dla wykładowcy | 182 |
| 5. Męskość i kobiecość kultury jako źródło nieporozumień | 185 |
| 6. Unikanie niepewności | 188 |
| 7. Orientacja krótko- i długodystansowa, czyli dynamizm konfucjański | 191 |
| 8. Podsumowanie | 194 |
| Rozdział IX. Dostępność w praktyce: wykładowca a student z niepełnosprawnością | 196 |
| 1. Wprowadzenie | 196 |
| 2. Prawo do studiowania | 199 |
| 3. Stereotypowe myślenie o osobach z niepełnosprawnościami | 204 |
| 4. Postrzeganie studentów z niepełnosprawnościami | 206 |
| 5. Savoir-vivre w stosunku do osób z niepełnosprawnościami | 210 |
| 6. Wskazówki dla osób prowadzących zajęcia dydaktyczne z osobami z różnymi typami niepełnosprawności | 211 |
| 7. Podsumowanie | 218 |
| Rozdział X. Wykładowca dowcipny, czyli wady i zalety humoru w szkole wyższej | 220 |
| 1. Wprowadzenie | 220 |
| 2. Powaga a humor | 221 |
| 3. Poznawcza wartość humoru | 229 |
| 4. Humor w nauczaniu | 233 |
| 5. Humor w wystąpieniach publicznych | 237 |
| Rozdział XI. Wykładowca i student w dobie cyfrowej i rewolucji AI | 252 |
| 1. Wprowadzenie – uniwersytet dawniej | 252 |
| 2. Trendy w edukacji – uniwersytet dziś | 253 |
| 3. Native speakerzy cyfrowego języka – charakterystyka studentów z pokolenia Z | 256 |
| 4. Sztuczna inteligencja jako narzędzie dydaktyczne | 259 |
| 5. Rekomendacje dla wykładowców uczących „nowych studentów” | 264 |
| Rozdział XII. Specyfika kształcenia zdalnego – między psychologią a informatyką | 267 |
| 1. Wprowadzenie | 267 |
| 2. Psychologiczna specyfika kształcenia zdalnego | 268 |
| 3. Znaczenie zasad ergonomii w kształceniu zdalnym | 273 |
| 4. Rola nauczyciela akademickiego | 274 |
| 5. Znaczenie technologii w zdalnym nauczaniu | 278 |
| 6. Nowe perspektywy kształcenia online | 281 |
| 7. Podsumowanie | 282 |
| Rozdział XIII. Zrównoważony rozwój z perspektywy wykładowcy | 283 |
| 1. Wprowadzenie – kryzys klimatyczny i środowiskowy a zrównoważony rozwój | 283 |
| 2. Rola uczelni i wykładowcy w świetle wyzwań zrównoważonego rozwoju | 286 |
| 3. Uczelnia jako zrównoważona organizacja – kwestie ESG | 287 |
| 4. Kwestie środowiskowe w uczelni | 288 |
| 5. Kwestie społeczne w uczelni | 288 |
| 6. Ład organizacyjny | 290 |
| 7. Metody i narzędzia w kształtowaniu zielonych kompetencji studentów | 291 |
| 8. Rola wykładowcy w upowszechnianiu równości, różnorodności i włączenia społecznego na uczelni | 293 |
| 9. Reagowanie na zjawiska dyskryminacji i przemocy | 296 |
| 10. Włączający język w kontaktach ze studentami | 297 |
| Rozdział XIV. Etyka nauczyciela akademickiego | 300 |
| 1. Wprowadzenie | 300 |
| 2. Różnorodność rozumień problematyki etycznej | 301 |
| 3. Wpływ nowych technologii na kwestie etyczne | 303 |
| 4. Troska o grupy tradycyjnie wykluczane | 304 |
| 5. Niemoralność tego, co moralne, i moralność tego, co niemoralne | 305 |
| 6. Konkluzje | 306 |
| Aneks | 309 |
| Trudne sytuacje w dydaktyce | 309 |
| Skorowidz | 315 |
| O autorach | 321 |
| Kategoria: | Oświatowe |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8390-581-5 |
| Rozmiar pliku: | 4,8 MB |