XIII Olimpiada Szachowa – Monachium 1958 - ebook

Seria Olimpiad

“Wielka Księga Olimpiad Szachowych” – poczynając od 1927 roku – opisuje kolejne rozgrywane zawody olimpijskie – firmowane przez FIDE - zarówno męskie jak i kobiece. Najbardziej aktualne informacje dotyczące wydanych pozycji książkowych w serii, znajdują się na oficjalnej stronie: https://szachy-kwi.eu

Seria będzie zawierać poniższe pozycje książkowe:

----------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------
Olimpiady męskie Olimpiady kobiece

1. Pierwsza Olimpiada Szachowa - Londyn 1927 1. Pierwsza Kobieca Olimpiada Szachowa - Emmen 1957
2. II Olimpiada Szachowa - Haga 1928 2. II Kobieca Olimpiada Szachowa - Split 1963
3. III Olimpiada Szachowa - Hamburg 1930 3. III Kobieca Olimpiada Szachowa - Oberhausen 1966
4. IV Olimpiada Szachowa - Praga 1931 4. IV Kobieca Olimpiada Szachowa - Lublin 1969
5. V Olimpiada Szachowa - Folkestone 1933 5. V Kobieca Olimpiada Szachowa - Skopje 1972
6. VI Olimpiada Szachowa - Warszawa 1935 6. VI Kobieca Olimpiada Szachowa - Medellin 1974
7. VII Olimpiada Szachowa - Sztokholm 1937 7. VII Kobieca Olimpiada Szachowa - Hajfa 1976
8. VIII Olimpiada Szachowa - Buenos Aires 1939 8. VIII Kobieca Olimpiada Szachowa - Buenos Aires 1978
9. IX Olimpiada Szachowa - Dubrownik 1950 9. IX Kobieca Olimpiada Szachowa - Valletta 1980
10. X Olimpiada Szachowa - Helsinki 1952 10. X Kobieca Olimpiada Szachowa - Lucerna 1982
11. XI Olimpiada Szachowa - Amsterdam 1954 11. XI Kobieca Olimpiada Szachowa - Saloniki 1984
12. XII Olimpiada Szachowa - Moskwa 1956 12. XII Kobieca Olimpiada Szachowa - Dubaj 1986
13. XIII Olimpiada Szachowa - Monachium 1958 13. XIII Kobieca Olimpiada Szachowa - Saloniki 1988
14. XIV Olimpiada Szachowa - Lipsk 1960 14. XIV Kobieca Olimpiada Szachowa - Nowy Sad 1990
15. XV Olimpiada Szachowa - Złote Piaski 1962 15. XV Kobieca Olimpiada Szachowa - Manila 1992
16. XVI Olimpiada Szachowa - Tel Awiw 1964 16. XVI Kobieca Olimpiada Szachowa - Moskwa 1994
17. XVII Olimpiada Szachowa - Hawana 1966 17. XVII Kobieca Olimpiada Szachowa - Erewań 1996
18. XVIII Olimpiada Szachowa - Lugano 1968 18. XVIII Kobieca Olimpiada Szachowa - Elista 1998
19. XIX Olimpiada Szachowa - Siegen 1970 19. XIX Kobieca Olimpiada Szachowa – Stanbuł 2000
20. XX Olimpiada Szachowa - Skopje 1972 20. XX Kobieca Olimpiada Szachowa – Bled 2002
21. XXI Olimpiada Szachowa - Nicea 1974 21. XXI Kobieca Olimpiada Szachowa – Calvia 2004
22. XXII Olimpiada Szachowa - Hajfa1976 22. XXII Kobieca Olimpiada Szachowa – Turyn 2006
23. XXIII Olimpiada Szachowa - Buenos Aires 1978 23. XXIII Kobieca Olimpiada Szachowa – Drezno 2008
24. XXIV Olimpiada Szachowa - Valletta 1980 24. XXIV Kobieca Olimpiada Szachowa – Chanty-Mansyjsk 2010
25. XXV Olimpiada Szachowa - Lucerna 1982 25. XXV Kobieca Olimpiada Szachowa – Stambuł 2012
26. XXVI Olimpiada Szachowa - Saloniki 1984 26. XXVI Kobieca Olimpiada Szachowa – Tromso 2014
27. XXVII Olimpiada Szachowa - Dubaj 1986 27. XXVII Kobieca Olimpiada Szachowa – Baku 2016
28. XXVIII Olimpiada Szachowa - Saloniki 1988 28. XXVIII Kobieca Olimpiada Szachowa – Batumi 2018
29. XXIX Olimpiada Szachowa - Nowy Sad 1990 29. XXIX Kobieca Olimpiada Szachowa – Chanty-Mansyjsk 2020
30. XXX Olimpiada Szachowa - Manila 1992
31. XXXI Olimpiada Szachowa - Moskwa 1994
32. XXXII Olimpiada Szachowa - Erewań 1996
33. XXXIII Olimpiada Szachowa - Elista 1998
34. XXXIV Olimpiada Szachowa - Stambuł 2000
35. XXXV Olimpiada Szachowa - Bled 2002
36. XXXVI Olimpiada Szachowa - Calvia 2004
37. XXXVII Olimpiada Szachowa - Turyn 2006
38. XXXVIII Olimpiada Szachowa - Drezno 2008
39. XXXIX Olimpiada Szachowa – Chanty-Mansyjsk 2010
40. XL Olimpiada Szachowa – Stambuł 2012
41. XLI Olimpiada Szachowa - Tromso 2014
42. XLII Olimpiada Szachowa - Baku 2016
43. XLIII Olimpiada Szachowa - Batumi 2018
44. XLIV Olimpiada Szachowa - Chanty-Mansyjsk 2020
----------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------

Dodatkowe informacje znajdziesz
na oficjalnej stronie internetowej serii
“Wielka Księga Olimpiad Szachowych”
https://szachy-kwi.euXIII Olimpiada Monachium, 30 września – 23 października 1958 r.

Następna, XIII Olimpiada na pewno nie była pechowa, bowiem przyniosła kolejne rekordy, o których będzie później. Federacja Niemieckiej Republiki Federalnej postanowiła zorganizować Olimpiadę jako jeden z punktów obchodów 800-lecia założenia miasta Monachium. W rozgrywkach wzięło udział 36 państw i to nie z trzech jak poprzednio, ale z czterech kontynentów! Swój udział zgłosiły dwie ekipy afrykańskie: Tunezja i Południowa Afryka. Liczbę debiutantów, ale już nie z tego kontynentu, uzupełniły Portugalia i Liban. Po raz pierwszy od 1931 roku (!) swój akces zgłosiła reprezentacja Hiszpanii, która spisała się w Monachium rewelacyjnie! Z uczestników „walk” moskiewskich nie zobaczyliśmy niestety Rumunii, Mongolii, Luksemburga i Chile. Saara weszła w skład Niemiec Zachodnich, więc jej udział w Olimpiadzie nie był możliwy. Dania i Szwecja wzięły udział w zawodach po raz trzynasty!

Tempo gry nadal było niezmienione: 2,5 godziny na pierwsze 40 posunięć i jedna godzina na każde następne 16.

Po sześciu latach przerwy pojawiła się ekipa USA, jak zawsze silna, ale bez swojej nowej gwiazdy, mistrza seniorów Stanów Zjednoczonych na rok 1958, zaledwie piętnastoletniego Roberta Fischera, najmłodszego arcymistrza na świecie! Zdziwienie mogło budzić wystawienie do zawodów tylko jednego rezerwowego z powodu oszczędności! Ale skład zespołu był imponujący: czterech arcymistrzów i jeden mistrz międzynarodowy, ale grający z siłą arcymistrza! Był nim wystawiony na drugą szachownicę mistrz świata juniorów, znakomity William Lombardy! Liderem był, podobnie jak w Helsinkach, Samuel Reshevsky. Młody i utalentowany Larry Evans zadebiutował w szlifach arcymistrzowskich!

Jak zawsze, prawie wszystkie reprezentacje wystawiły komplet zawodników. W piątkę grały jedynie wspomniana ekipa USA, Tunezja, Liban, Austria i Anglia, a we czwórkę Filipiny i Kolumbia. Funkcję kapitana zespołu amerykańskiego pełnił Jerry Spann, prezydent federacji szachowej USA. Był on na „wszelki” wypadek zgłoszony jako drugi rezerwowy, ale oczywiście nie rozegrał żadnej partii.

Olimpiadę przeprowadzono w przestronnych salach „Deutsches Museum”. Liczba widzów wynosiła przeciętnie 600 – 800. Zawodnicy na czas trwania imprezy mieli wstęp wolny m.in. do opery i teatru.

Uroczyste otwarcie Olimpiady miało miejsce w Sali Kongresowej Państwowego Muzeum. Jako pierwsi głos zabrali przedstawiciele miejskich dzielnic Monachium życząc wszystkim uczestnikom wspaniałych wrażeń i osiągnięć sportowych. Potem głos zabrali Ludwig Schneider (NRF) w imieniu Komitetu Organizacyjnego, Willi Fohl (NRF), przewodniczący Komitetu Wykonawczego i prezydent FIDE Folke Rogard. Tradycyjnie, w kilku językach została złożona przysięga prowadzenia sportowej rywalizacji. Ponieważ FIDE ściśle określiła czas trwania Olimpiady (25 dni) znów zastosowano system eliminacji i finałów. Zaraz po uroczystym otwarciu, kapitanowie zespołów zostali poproszeni na scenę, gdzie złożyli na ręce specjalnej komisji listy drużyn, które rozmieścili według siły gry, co było podstawą rozstawienia ich w czterech grupach liczących po 9 drużyn. Trzy pierwsze awansowały do finału A, trzy następne – do finału B i wreszcie trzy ostatnie do najsłabszego finału C. Następnie przeprowadzono losowanie. Scena była udekorowana trzydziestoma sześcioma flagami krajów uczestniczących w zawodach. W centrum sceny umieszczono wielki emblemat FIDE, czyli glob ziemski otoczony przez szachowe figury, wieżę i skoczka. Poniżej umieszczono dewizę FIDE – „Gens Una Sumus”, czyli „jesteśmy jedną rodziną”. Nad całością czuwał sędzia główny Alois Nagler ze Szwajcarii.

Większość ekip przyjechała do Monachium w bardzo silnych składach. Zespół ZSRR legitymował się szóstką arcymistrzów: zasadnicza czwórka jak w Moskwie: mistrz świata Botwinnik, następnie Smysłow, Keres i Bronstein. Tajmanowa i Gellera zastąpili 22. letni Tal (mistrz ZSRR!) i 29. letni Petrosjan. Kapitanem zespołu był znowu Kotow, a funkcję trenera pełnił Bolesławski. Tal, Petrosjan i Bronstein odczuwali pewne zmęczenie, bowiem przyjechali do Monachium prosto z turnieju międzystrefowego w Portoroż. Dania przyjechała ze znakomitym, już arcymistrzem, Larsenem, Holandia z Euwem (przybył dopiero na trzecią rundę, ale w eliminacjach grał „koncertowo” uzyskując 5,5 p. z 6 partii remisując jedynie z Larsenem), Donnerem i Prinsem, Austria bez Robatscha, ale z Dücksteinem i weteranem Lokvencem, NRF z Unzickerem, Schmidem i Dargą (już mistrzem międzynarodowym). Islandia bez Olafssona na wiele liczyć nie mogła. W ekipie Węgier zagrali Szabo, Barcza i młody Lajos Portisch. Ten ostatni, już jako mistrz międzynarodowy, awansował na trzecią szachownicę. Nie mógł zagrać Benkö, który już zdobył „szlify” arcymistrzowskie, bowiem wybrał „wolność” i w 1957 roku wyemigrował z komunistycznych Węgier i osiadł na stałe w USA. Argentyna miała w składzie trzech arcymistrzów (obok Pilnika i Panno zagrał po przerwie Eliskases), ale jej szanse osłabiał brak Najdorfa i Bolbochana. Mówiono, że Mieczysław Najdorf nie przyjechał, bowiem był zajęty przeprowadzką do Wenezueli. NRD reprezentował ponownie Uhlmann, Jugosławię m.in. czterej arcymistrzowie Gligorić, Matanović, Ivkov i Trifunović. W zespole Kanady wystąpił, ale dopiero w finale B, Yanofsky. W ekipie Belgii niestety nie zagrał O’Kelly. Czesi tradycyjnie ustawili na pierwszych dwóch szachownicach Pachmana i Filipa. Szwecja wystąpiła ze Stahlbergiem, ale bez Lundina i Stoltza. Na pierwszej szachownicy Finlandii ujrzano Ojanena, który był uczestnikiem Olimpiady Szachowej w Sztokholmie w 1937 roku. Porath i Czerniak znowu prowadzili do boju ekipę Izraela. Przed wojną Yosef Porath, pod nazwiskiem Heinz Foerder grał w 1928 roku w Hadze w barwach Niemiec, a potem w Warszawie 1935 i Buenos Aires 1939 w reprezentacji Palestyny. Począwszy od 1952 roku walczył w ekipie Izraela nie opuszczając żadnej Olimpiady. Moshe Czerniak miał swój olimpijski debiut w 1935 roku w Warszawie (szachownica rezerwowa w barwach Palestyny). Potem zagrał jeszcze w Buenos Aires w roku 1939, a po wojnie, podobnie jak Porath nie opuścił żadnej Olimpiady w latach 1952 – 1956. Po raz czwarty z rzędu wystąpił Izak Aloni. Na pierwszej szachownicy Hiszpanii zagrał 27.letni Arturo Pomar. Do klubu szachowego zapisał się w wieku pięciu lat (!), a pięć lat potem wygrał mistrzostwa Wysp Balearskich i otrzymał przydomek „cudownego dziecka”. Zgłosił akces do mistrzostw Hiszpanii, ale ze względu na młody wiek, jego kandydatura nie została przyjęta. W wieku jedenastu lat znów wygrał championat Balearów i zdobył trzecie miejsce w eliminacjach do mistrzostw Hiszpanii. Przez krótki okres czasu trenował go ówczesny mistrz świata Aleksander Alechin. W 1944 roku Alechin triumfował w Gijon z wynikiem 7,5 punktu z 8 partii. Jedyną „połówkę” stracił właśnie z Pomarem! W ten sposób Arturo został najmłodszym w historii zawodnikiem, który zdołał zremisować z mistrzem świata! W zespole Anglii, na trzeciej szachownicy pojawił się Golombek, uczestnik Olimpiad w Warszawie 1935, Sztokholmie 1937 i Buenos Aires 1939. Po wojnie grał w każdej, z wyjątkiem Dubrownika. Liderem zespołu ponownie został Alexander (Folkestone 1933, Warszawa 1935, Sztokholm 1937 i Buenos Aires 1939). Udział w Monachium kończył jego „olimpijską” karierę. Młody Rogelio Cardoso awansował na pierwszą szachownicę Filipin. Start miał niezwykle udany: 3,5 punktu z pierwszych czterech partii! Szwajcarzy zameldowali w składzie „moskiewskim” tylko pozamieniali się szachownicami. O tym, że szachy mają się dobrze, jak stwierdził Smysłow, potwierdzał fakt, że w prawie wszystkich ekipach pojawiło się mnóstwo utalentowanej młodzieży.

Za faworytów, oprócz oczywiście ZSRR, uważano zespoły USA, Węgier, Jugosławii i Argentyny.

Sala gry w Deutsches Museum
Zdjęcie: „Tidskrift För Schack” nr 9/1958

Eliminacje odbyły się w dniach 1 – 9 października. Wyniki losowania numerów startowych w poszczególnych grupach były następujące:

------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Grupa Skład grup
1 1. Francja, 2. Irlandia, 3. Dania, 4. Puerto Rico, 5. ZSRR, 6. Holandia, 7. Austria, 8. Bułgaria i 9. Włochy.
2 1. USA, 2. Norwegia, 3. Iran, 4. Finlandia, 5. Izrael, 6. Południowa Afryka, 7. NRF, 8. Hiszpania i 9. Islandia.
3 1. Węgry, 2. Argentyna, 3. Anglia, 4. Szkocja, 5. Liban, 6. NRD, 7. Filipiny, 8. Kolumbia i 9. Polska.
4 1. Portugalia, 2. Jugosławia, 3. Kanada, 4. Belgia, 5. Czechosłowacja, 6. Tunezja, 7. Szwajcaria, 8. Szwecja i 9. Grecja.
------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

We wszystkich grupach terminarz był bardzo napięty. Pierwszy wolny od gry dzień był dopiero po zakończeniu eliminacji, tj. 10 października. Drugi i ostatni – po V rundzie rozgrywek finałowych, 16 października. Ostatnią rundę finałów rozegrano 22 października, a dzień potem nastąpiło uroczyste rozdanie nagród i zamknięcie Olimpiady. Zgodnie z regulaminem, wszystkie rundy rozpoczynały się o godzinie 16,00, a kończyły o 21,00. Jeśli partia nie zakończyła się, była dogrywana na drugi dzień w godzinach 10,00 – 12,00. Warto zaznaczyć, że przed każdą rundą wszystkim zawodnikom serwowano czarną kawę!

207 zawodników (25 arcymistrzów i 42 mistrzów międzynarodowych) rozegrało łącznie 1367 partii. Miało ich być 1368, ale w meczu eliminacyjnym czwartej rundy, Belgii z Grecją, Grecy oddali jedną partię, na pierwszej szachownicy walkowerem! Te liczby były oczywiście kolejnymi rekordami monachijskich zmagań!

Tym razem eliminacje do polskiej drużyny olimpijskiej (w 1958 roku mistrzostwa Polski nie odbyły się) były bardzo trudne. Latem 1958 roku w Polanicy Zdroju odbył się mecz treningowy systemem „Scheveningen” (każdy zawodnik z jednej drużyny grał z każdym zawodnikiem pozostałych zespołów) na ośmiu szachownicach z reprezentacjami Rumunii i Białorusi.

Do reprezentacji Polski zostali powołani następujący zawodnicy: mistrz międzynarodowy Bogdan Śliwa (II miejsce na Mistrzostwach Polski w 1957 roku; w tymże roku zajął w Sofii 2 – 4 miejsce w turnieju strefowym), Alfred Tarnowski (w treningowym meczu z Rumunią, w 1958 roku uzyskał doskonały rezultat +5 –1 =2), Janusz Szukszta (we wspomnianym meczu treningowym uzyskał 50%, czyli 4 p. z 8 partii w spotkaniach z Rumunami, oraz 43%, (3,5 p. z 8 partii) – z Białorusinami, co oznaczało pozytywne zaliczenie „egzaminu”), Stefan Witkowski (w meczu treningowym z Rumunią uzyskał +3 –1 =4), Jerzy Kostro (otrzymał nominację za zdobycie samodzielnego III miejsca na mistrzostwach Polski w 1957 roku i automatyczne uzyskanie tym samym tytułu mistrza krajowego) i Stefan Brzózka (V miejsce w ostatnich mistrzostwach Polski). Brakowało tylko mistrza międzynarodowego Platera, mistrza Polski!

Zanim opiszemy przebieg Olimpiady dokonamy krótkiego przeglądu ważniejszych wydarzeń szachowych od 1957 roku do momentu rozpoczęcia monachijskich rozgrywek.

Rok 1957

Mistrzostwa Bułgarii w Sofii przyniosły wyniki: 1. Neikirch 14 p. z 19 partii, 2 – 3. Kolarow (drugie miejsce według wartościowości) i Minew po 13 p., 4. Padewski 12,5 p., 5 – 7. Herencki, Milew i Filczew po 11 p., 8. Cwetkow 10,5 p., 9. Bogdanow 10 p., 10. Iwanow 9,5 p., 11. Bobekow 9 p., 12. Mečkarow 8,5 p., 13 – 15. Kadrew, Kajkamdżozow i L. Popow po 8 p., 16. Olew 7,5 p., 17. Hajdżipietrow 7 p., 18 – 19. Wyłczanow i W. Popow po 6,5 p. i Prachow 5,5 p.

W Budapeszcie Barcza został mistrzem Węgier zdobywając 10 p. z 13 partii. Dalej szli: 2 – 3. Benkö i Bilek po 8,5 p., 4. Szilagyi 8 p., 5 – 6. Keberl i Portisch po 7,5 p., 7 – 8. Beli i Honfi po 7 p., 9. Kluger 6,5 p., 10. Lengyel 6 p., 11. Florian 5,5 p., 12. Hastoni 4,5 p., 13. Papp 2,5 p. i 14. Szebesztien 2 p.

W drużynowych mistrzostwach Polski triumfował KKSz WDK Kraków (na pierwszej szachownicy grał Bogdan Śliwa) przed Startem Katowice (Witold Balcarek) i Drukarzem Warszawa (Izaak Grynfeld).

W dniach 24 marca – 4 kwietnia rozegrano w Bratysławie turniej, który przyniósł wyniki: 1. Kozma (Czechosłowacja) 9 p. z 12 partii, 2 – 3. Bertok (Jugosławia) i Filip (Czechosłowacja) po 8,5 p., 4. Tringow (Bułgaria) 8 p., 5 – 6. Sandor (Węgry) i Šefc (Czechosłowacja) po 7,5 p., 7. Ghitescu (Rumunia) 7 p., 8. Zita (Czechosłowacja) 6 p., 9. Fuchs (NRD) 5,5 p., 10 – 12. Blatny (Czechosłowacja), Göring (NRD) i Plater (Polska) po 5 p., 13. Prameshuber (Austria) 4,5 p. i 14. Opočensky (Czechosłowacja) 4 p.

Mistrzostwa Jugosławii dały pełny triumf Gligoriciowi który z dużą przewagą zdobył tytuł mistrza kraju. Szczegółowe wyniki: 1. Gligorić 15,5 p. z 22 partii, 2 – 4. Ivkov, Karaklajić i Trifunović po 14 p., 5. Matulović 13,5 p., 6. Nedeljković 13 p., 7. Udović 12,5 p., 8 – 9. Vuković i Pirc po 12 p., 10 – 15. Bogdanović, Vukcević, Milić, Puc, Rabar i Toth po 10,5 p., 16 – 17. Džurasević i Rakić po 10 p., 18. Janosević 9,5 p., 19 – 20. Bradvarević i Cuderman po 9 p., 21. Smailbegović 8,5 p. i Kozomara 6,5 p.,

Mistrzem Belgii został Soultanbeiff (7,5 punktu). Pozostałe miejsca zajęli: 2. Boey 7 p., 3. Lemaire 6 p., 4 – 6. Grossmann, Limbos i Riedel po 4,5 p.

W mistrzostwach Holandii, z dużą przewagą, triumfował Donner 9 p. z 11 partii. Na kolejnych miejscach znaleźli się: 2 – 4. Bouwmeester, van den Berg i Roessel po 7 p., 5. Cortlever 6 p., 6. Speijer 5,5 p., 7 – 9. Barendregt, Kramer H. i van Scheltinga po 5 p., 10. van den Bosch po 4,5 p., 11. Orbaan 3 p. 1 12. Visser 2 p.

W Dublinie (Irlandia) odbył się turniej strefowy FIDE (tzw. strefa 1), który przyniósł wyniki: 1. Pachman (Czechosłowacja) 14,5 p. z 17, 2 – 3. Benkö (Węgry) i Gligorić (Jugosławia) po 13 p., 4. Schmid (NRF) 12,5 p., 5. Alexander (Anglia) 11 p., 6 – 8. Giustolisi (Włochy), Llado (Hiszpania) i Van Scheltinga (Holandia) po 9 p., 9 – 11. Dunkelblum (Belgia) i Stenborg (Szwecja) po 8 p., 12. Plater (Polska) 7,5 p., 13. Fairhurst (Szkocja) 7 p., 14. Durao (Portugalia) 6,5 p., 15. Dreyer (Południowa Afryka) 6 p., 16. Catozzi (Francja) 5 p., 17. Conrady (Luksemburg) 3,5 p. i O’Sullivan (Irlandia) 2 p.

Mistrzem Południowej Afryki został Eriksen (5,5 p. z 7 partii), który wyprzedził o pół punktu Dreyera.

Ekipa NRD przyjechała do Danii i stoczyła z nią mecz wygrywając 11,5:8,5. Na pierwszej szachownicy Uhlmann pokonał Larsena 2:0.

Kolejny turniej strefowy FIDE (strefa 3) miał miejsce w Sofii (Bułgaria). Oto jego wyniki: 1. Filip (Czechosłowacja) 9,5 p. z 13 partii, 2 – 4. Śliwa (Polska), Neikirch (Bułgaria) i Matanović (Jugosławia) po 8,5 p., 5. Pfleger, kolejny wielki talent i późniejszy arcymistrz (NRF) 8 p., 6. Mititelu (Rumunia) 7,5 p., 7 – 8. Karaklajić (Jugosławia) i Szilagyi (Węgry) po 7 p., 9. Barcza (Węgry) 5,5 p., 10. Zita (Czechosłowacja) 5 p., 11 – 12. Beni (Austria) i Fuchs (NRD) po 4,5 p., 13 – 14. Basyouni (Egipt) i Niemelä (Finlandia) po 3,5 p. Z każdej „strefy” do turnieju międzystrefowego awansowało po trzech szachistów. Dwukołowy baraż o dwa pozostałe miejsca dał wyniki: Matanović 2,5 p. z 4 partii, Neikirch 1,5 p. i Śliwa 0,5 p.

Turniej strefy 2 cyklu o mistrzostwo świata 1957 – 1960 odbył się w Wageningen (Holandia). Zwyciężył Szabo (Węgry) z wynikiem 13,5 p. z 17. Na kolejnych miejscach byli: 2. Olafsson F. (Islandia) 13 p., 3 – 4. Larsen (Dania) i Donner (Holandia) po 12,5 p., 5. Uhlmann (NRD) 12 p., 6 – 7. Trifunović (Jugosławia) i Stahlberg (Szwecja) po 11 p., 8. Teschner (NRF) 9 p., 9. Ivkov (Jugosławia) 8 p., 10 – 11. Niephaus (NRF) i Troianescu (Rumunia) po 7,5 p., 12 – 13. Alster (Czechosłowacja) i Kolarow (Bułgaria) po 7 p., 14. Dückstein (Austria) 6,5 p., 15. Clarke (Anglia) 5,5 p., 16 – 17. Orbaan (Holandia) i Hänninen (Finlandia) 3,5 p. i Lindblom (Norwegia) 2,5 p.

Turniej w Rydze (strefa 4), w którym udział wzięli tylko Rosjanie dał awans Talowi, Petrosjanowi, Bronsteinowi i Awerbachowi.

Bardzo słabo była obsadzona strefa 6, czyli mistrzostwa Kanady. Wygrał znany z udziału w przedwojennych Olimpiadach, w barwach Litwy, Povilas Vaitonis z wynikiem 8,5 p. z 9 partii.

Strefa 7, rozegrana w Caracas (tylko zwycięstwo dawało awans) przyniosła sukces De Greiffowi (Kolumbia), który uzyskał 11 p. z 13 partii. Drugi był Cuellar Gacharna (Kolumbia) 10,5 p. Znany z Olimpiady w Moskwie Miguel Colon Romero (Puerto Rico) był dopiero siódmy z wynikiem 6,5 p.

Strefa 8, południowoamerykańska, przyniosła końcowy triumf Panno (Argentyna) 13 p. z 15 partii (przegrał tylko z Najdorfem). Kolejne miejsca zajęli Rossetto, Sanguinetti i Najdorf. Argentyńsko – polski arcymistrz Mieczysław Najdorf odpadł z rywalizacji po sensacyjnych porażkach z dwoma outsiderami Cantero i J. Perezem.

Michaił Tal – triumfator z Portoroż 1958
Zdjęcie: „Tidskrift För Schack” numer 3/1958

Strefę 9 wygrał najmłodszy uczestnik Rodolfo Cardoso. Ponieważ grało tylko 6 zawodników rozegrano zawody systemem dwukołowym. Filipińczyk uzyskał 8 p. z 10 partii bez porażki.

Mimo wcześniejszych otwartych mistrzostw Belgii, zorganizowano je po raz drugi, już z udziałem rzeczywiście najlepszych szachistów. Wynik: 1. O’Kelly 7,5 p. z 9 partii, 2. Dunkelblum 6,5 p. 3 – 4. Boey i Winants po 5,5 p. itd.

W dniach 2 – 17 czerwca w Toronto rozegrano mistrzostwa świata juniorów. Lombardy „zdemolował” przeciwników uzyskując 11 punktów z 11 partii! Kolejne miejsca zajęli: 2. Gerusel (NRF) 9 p., 3. Jongsma (Holandia) 8,5 p., 4. Selimanow (ZSRR) 8 p., 5. Cardoso R. (Filipiny) 6,5 p., 6. Hallerod (Szwecja) 5 p., 7. Jobin (Kanada) 4,5 p., 8. Aldrete (Meksyk) 4 p., 9. Makelainen (Finlandia) 3,5 p., 10. Rabinowitz (Południowa Afryka) 2,5 p., 11. Bahgat (Egipt) 2 p. i 12. Bates (Kanada) 1,5 p.

Kolejną, piątą strefę stanowiły mistrzostwa USA, gdzie dwa miejsca dawały awans. Turniej rozegrano w Nowym Jorku na przełomie 1957 i 1958 roku. Piękne zwycięstwo osiągnął młodziutki Robert Fischer, który zdobył 10,5 punktu z 13 partii bez porażki. Drugi był Reshevsky 9,5 p. (porażki z Sherwinem i Lombardym). Trzecią lokatę zdobył Sherwin 9 p., który kolejnego zawodnika wyprzedził o 1,5 punktu. Reshevsky zrezygnował z awansu i jego miejsce zajął Sherwin.

Rok 1958

Tradycyjny XXI turniej w Mar del Placie wygrał Larsen (Dania) z wynikiem 12 punktów z 15 partii. Kolejne miejsca zajęli: 2. Lombardy (USA) 11 p., 3 – 5. Panno, Sanguinetti i Eliskases po 8 p., 6. Pilnik 9 p., 7. Emma 8 p., 8. Rossetto (wszyscy Argentyna) 7,5 p. itd. Mecz Donner – Larsen o prawo gry w turnieju międzystrefowym wygrał Bent Larsen w stosunku 2,5:0,5.

Wyniki mistrzostw Jugosławii na rok 1958: 1 – 2. Ivkov i Gligorić po 12,5 punktu z 19 partii. 3 – 4. Džurasević i Matanović po 11,5 p., 5 – 6. Matulović i Trifunović 11 p., 7 – 9. Sokołow I., Bogdanović i Milić po 10,5 p., 10. Puc 10 p., 11 – 12. Cirić i Vukcević po 9,5 p. itd.

Mistrzem Bułgarii został Bobocow z wynikiem 13,5 punktu z 17 partii. Dalej szli: 2. Kolarow 13 p., 3. Milew 12,5 p., 4. Tringow 11,5 p., 5. Padewski 11 p., 6. Minew 10 p., 7. Popow L. 9,5 p., itd. Bobocow i Kolarow, jako jedyni w turnieju, nie przegrali żadnej partii.

Mistrzem Szwajcarii został Keller, który zdobył 9 punktów z 11 partii. Dalej byli 2. Blau 8,5 p., 3. Walther 8 p., 4. Gereben 7 p., 5. Nievergelt 6,5 p. itd.

Mistrzem Argentyny został Pilnik, który na dystansie 16 rund zdobył 13 punktów. Kolejne miejsca zajęli: 2 – 3. Panno i Redolfi po 12 p., 4. Sanguinetti 11,5 p., 5. Emma 10,5 p., 6 – 7. Sokron i Eliskases po 10 p. Wszyscy, z wyjątkiem Sokrona otrzymali nominacje do drużyny olimpijskiej. Julio Bolbochan podzielił jedenaste – dwunaste miejsce uzyskując 8,5 punktu.

Inge Johansson został mistrzem Szwecji z dorobkiem 10 punktów z 11 partii. Kolejne miejsca zajęli: 2 – 3. Arnlind i Sterner po 7,5 p., 4 – 5. Nilsson i Sternberg po 6 p. itd.

W mistrzostwach Austrii triumfowali Kinzel i Prameshuber uzyskując po 5 punktów z 7 partii.

Pierwsza trójka mistrzostw Danii: Andersen 8 punktów z 11 partii, J. Enevoldsen 7,5 p. i Poulsen 7 p. Larsen nie grał.

Mistrzostwa Hiszpanii: 1. Pomar 11,5 p., 2. Rivera 8,5 p., 3. F. Perez 8 p., 4 – 6. Pardo, E. Perez i Farre po 6,5 p. itd.

Mistrzem Południowej Afryki został Heidenfeld, Libanu Chalabi, Szkocji Aitken, a Grecji Syngellakis. Wszyscy wymienieni, pojawili się na pierwszych szachownicach w Monachium!

Ukoronowaniem sezonu szachowego był turniej międzystrefowy w Portoroż. Wielkim triumfatorem został Tal (ZSRR) z wynikiem 13,5 punktu z 20 partii. Jedynej porażki zaznał z rąk Matanovicia. Kolejne miejsca zajęli: 2. Gligorić (Jugosławia)13 p., 3 – 4. Petrosjan (ZSRR) i Benkö (USA) po 12,5 p., 5 – 6. F. Olafsson (Islandia) i Fischer (USA) po 12 p., 7 – 11. Bronstein, Awerbach (obaj ZSRR), Matanović (Jugosławia), Szabo (Węgry) i Pachman (Czechosłowacja) po 11,5 p., 12 – 13. Panno (Argentyna) i Filip (Czechosłowacja) po 11 p., 14. Sanguinetti (Argentyna) 10 p., 15. Neikirch (Bułgaria) 9,5 p., 16. B. Larsen (Dania) 8,5 p., 17. Sherwin (USA) 7,5 p., 18. Rossetto (Argentyna) 7 p., 19. R. Cardoso (Filipiny) 6 p., 20. De Greef (Kolumbia) 4,5 p., 21. Füster (Kanada) 2 p. Wszyscy ci zawodnicy pojawili się w Monachium! Jedynym wyjątkiem był Pal Benkö, który, jak powiedziano wcześniej, opuścił na stałe Węgry i osiadł w USA.

1 października 1958 roku rozpoczęła się inauguracyjna runda eliminacji. Tradycyjnie, podając stan tabeli po każdej rundzie, przy zespołach, której jeszcze nie pauzowały, będzie figurować gwiazdka (*).

Mar del Plata, Lombardy (po lewej) – Panno © „Chess Review” nr 5/1957Półfinały, 4 października 1958 r. „Polska prowadzi w grupie 3 Argentyna przegrywa z Anglią”

Grupa: 1

Wyniki IV rundy:

---------- ----------- -------------
Bułgaria 1,5 : 2,5 Holandia
Włochy 0,0 : 4,0 ZSRR
Francja 3,5 : 0,5 Puerto Rico
Irlandia 0,0 : 4,0 Dania
Austria - Pauza
---------- ----------- -------------

Rosjanom, po raz pierwszy udało się wygrać „do zera”. Stało się to w ich meczu z Włochami. Jedynie Bronstein w partii z Palmiotto szybko triumfował. Pozostali Włosi stawili zacięty opór. Pod sam koniec rundy Tal w partii z Laco udowodnił przewagę dwóch pionów z gońcem nad wieżą i ekipa ZSRR objęła prowadzenie 2:0. Partie Norcia – Keres i Petrosjan – Contedini zostały odłożone. Keres miał w końcówce hetmańskiej dwa piony więcej, a Petrosjan, przy szachownicy pełnej figur, miażdżącą przewagę pozycyjną. Dlatego dogrywki były krótkie i przyniosły Rosjanom kolejne dwa punkty.

Nie było lekko Bułgarom w starciu z Holendrami, bowiem wreszcie przyjechał do Monachium były mistrz świata Max Euwe i natychmiast wsparł zespół holenderski. Do końca eliminacji nie przepuścił żadnej partii uzyskując wynik 5,5 punktu z 6 partii. Zremisował jedynie z Larsenem. W partii z Neikirchem, Euwe szybko uzyskał przewagę i triumfował jeszcze przed kontrolą czasu. Prawie w tym samym czasie znakomity Donner wykazał wyższość nad Milewem w czterowieżowej końcówce i Holendrzy wysoko prowadzili z Bułgarami. Pod koniec rundy, Tringow zmniejszył rozmiary porażki swojej ekipy realizując w partii z Prinsem przewagę dwóch lekkich figur nad wieżą. Padewski, mający piona przewagi w lekkofigurowej końcówce z Kramerem z niechęcią podpisał remis, co przypieczętowało cenne zwycięstwo Holandii w starciu z Bułgarią.

Duńczycy musieli sporo się namęczyć w konfrontacji ze słabiutkimi Irlandczykami. Partie Russell – Ravn i H. Enevoldsen – Reid były nawet odkładane, przy czym pierwsza nawet dwukrotnie, ale zgodnie z oczekiwaniami, zdobyli komplet punktów!

Francuzi uronili „połówkę” w meczu z Puerto Rico. Na pierwszych trzech szachownicach triumfowali, ale na czwartej Catozzi w walce z Prieto nie tylko stracił piona, ale i wpadł w przegraną pozycję. Na jego szczęście, Puertorykańczyk nie bardzo wiedział, co ma z tym „fantem” zrobić i, w nadal wygranej pozycji, zgodził się na remis przez powtarzanie pozycji!

Stan po IV rundzie:

------- --------------------- ------
1 ZSRR* 12,5
2 Francja 10,0
3 Dania* 9,0
4 – 5 Włochy* i Bułgaria* 7,5
6 Austria 7,0
7 Holandia 6,0
8 Irlandia 2,5
9 Puerto Rico* 2,0
------- --------------------- ------

193. Obrona Tarrascha
IM Neikirch (Bułgaria) – GM Euwe (Holandia)

1.c4 Sf6 2.Sf3 e6 3.Sc3 d5 4.d4 Ge7 5.e3 0–0 6.b3 c5 7.Gd3 cd4 8.ed4 Gb4 9.Gd2 dc4 10.bc4 e5 11.Se4 Gd2 12.Hd2 ed4 13.0–0 Gg4 14.Se5 Gf5 15.Wfe1 Sbd7 16.Sd7 Gd7 17.Sd6 Hc7 18.Hf4 Ge6 19.c5 Wad8 20.Hh4 b6 21.We5 h6 22.Wae1 bc5 23.Sb5 Hb6 24.Sa3 Wd5 25.Sc4 We5 26.Se5 We8 27.Wb1 Ha5 28.Sc4 Hc3 29.Se5

29…c4 30.Gf1 d3 31.Hg3 Se4 32.Hf4 Sd2 33.Wd1 Sf1 34.Wf1 Hc2 35.He3 d2 36.He2 c3 37.g4 Wd8 38.Wd1 Hd1 i białe poddały się.

Max Euwe
Zdjęcie: fotoleren.nl

194. Obrona królewsko – indyjska
IM Donner (Holandia) – IM Milew (Bułgaria)

1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.g3 Gg7 4.Gg2 0–0 5.Sc3 d6 6.Sf3 c5 7.d5 e5 8.de6 fe6 9.Sg5 Sc6 10.0–0 Se5 11.b3 h6 12.Sge4 Se4 13.Ge4 g5 14.Gb2 a6 15.Hd2 Hc7 16.Wad1 Wd8 17.Gb1 b5 18.Hc2 Gb7 19.Hh7 Kf8

20.f4 Sf3 21.ef3 Gd4 22.Kg2 Hh7 23.Gh7 g4 24.Ge4 d5 25.cd5 ed5 26.Sd5 gf3 27.Gf3 Gd5 28.Gd4 cd4 29.Wd3 Gf3 30.Kf3 Wa7 31.Wfd1 Wad7 32.Wc1 Wd6 33.g4 W8d7 34.f5 Kg7 35.Kf4 We7 36.Wcd1 Wed7 37.Ke5 i czarne poddały się.

195. Obrona sycylijska
Tringow (Bułgaria) – IM Prins (Holandia)

1.e4 c5 2.Sf3 a6 3.d3 Sf6 4.g3 d5 5.Sbd2 Sc6 6.Gg2 Gg4 7.h3 Gh5 8.0–0 e6 9.We1 de4 10.de4 Hc7 11.c3 g5 12.e5 Se5 13.We5 0–0–0 14.Wg5 Gh6 15.Wh5 Sh5 16.He2 Whg8 17.Se4 Gc1 18.Wc1 f5 19.Seg5 Wde8 20.Hc4

20…Sg3 21.fg3 h6 22.Se6 Hg3 23.Hc5 Kb8 24.Hf2 Hf2 25.Kf2 We6 26.Wd1 Wb6 27.Wd2 Kc7 28.Sd4 Wbg6 29.Gd5 Wd8 30.Gf3 Wf8 31.We2 Kb8 32.We7 Wb6 33.b3 Wc8 34.c4 Wd8 35.Gd5 Wb4 36.Ke3 f4 37.Kd3 Wc8 38.Se6 a5 39.Sf4 Wc7 40.We6 Wg7 41.Wh6 Wg3 42.Kd4 Ka7 43.Sd3 Wb6 44.Wh7 i czarne poddały się.

196. Obrona Grünfelda
IM Kramer H. (Holandia) – IM Padewski (Bułgaria)

1.Sf3 Sf6 2.d4 g6 3.c4 Gg7 4.Sc3 d5 5.e3 0–0 6.Hb3 e6 7.Gd2 b6 8.Wc1 Gb7 9.Gd3 c6 10.0–0 Sbd7 11.cd5 ed5 12.e4 de4 13.Se4 c5 14.Wfe1 cd4 15.Gb4 Se4 16.Ge4 Ge4 17.We4 Sc5 18.Gc5 Wc8 19.Gf8 Wc1 20.We1 We1 21.Se1 Gf8 22.Sd3 Hd7 23.a4 He6 24.He6 fe6 25.f4 Kf7 26.Kf2 Ke7 27.Kf3 Kd6 28.Ke4 Gg7 29.b3 a5 30.g4 Gf6 31.h3 Kc6 32.Sf2 Gh8 33.Sd3 b5 34.ab5 Kb5 35.h4 h5 36.g5 Gg7 37.Kf3 a4 38.ba4 Ka4 39.Ke4 Kb3 40.Sc5 Kc2 41.Sd3 Kc3 42.Sf2 Kc4 43.Sd3 i remis.

197. Partia angielska
Norcia (Włochy) – GM Keres (ZSRR)

1.c4 e5 2.Sc3 Sf6 3.g3 c6 4.Gg2 d5 5.d3 d4 6.Se4 Se4 7.Ge4 Sd7 8.Gg2 Gc5 9.Sf3 0–0 10.0–0 a5 11.e4 de3 12.fe3 Ga7 13.d4 ed4 14.ed4 Se5 15.c5 Sf3 16.Gf3 Gh3 17.Wf2 b6 18.Ge3 We8 19.Hc1 bc5 20.dc5 We5 21.Hc3 He7 22.Gd4 Wc5 23.Gc5 Gc5 24.We1 Ha7 25.Wee2 Wd8 26.Wc2 Gd4 27.He1 g6 28.Kh1 Gf2 29.Wf2 Hc5 30.Wd2 Wd2 31.Hd2 h5 32.b3 He5 33.Kg1 Hc5 34.Kh1 Kf8 35.Hh6 Ke7 36.Gg2 Gg2 37.Kg2 Hc2 38.Kh3 Ha2 39.He3 Kf8 40.Hc3 He2 41.Ha5 Hf1 42.Kh4 Hf3 43.Kh3 Hb3 44.Hc5 Kg7 45.Hc6 He6 46.He6 fe6 47.g4 hg4 48.Kg4 Kf6 49.Kf4 e5 50.Ke4 g5 51.Kf3 Kf5 i białe poddały się.

198. Obrona Pirca
GM Bronstein (ZSRR) – Palmiotto (Włochy)

1.e4 d6 2.d4 Sf6 3.Sc3 g6 4.f4 Gg7 5.Sf3 0–0 6.e5 Sfd7 7.h4 c5 8.h5 cd4 9.Hd4 de5 10.Hf2 ef4 11.hg6 hg6 12.Gf4 Sf6 13.Hh4 Ha5 14.Sg5 Gg4 15.Gd3 Sbd7 16.0–0 Gh5 17.Wae1 e5 18.Gd2 Hc5 19.Ge3 Hc6 20.Gb5 Hc7 21.Ge2 Ge2 22.We2 Wfc8 23.Sce4 Kf8 24.Sf6 Sf6

25.Wf6 Gf6 26.Sh7 Ke7 27.Hf6 Ke8 28.Wd2 a5 29.Hg7 i czarne poddały się.