XIX Olimpiada Szachowa - Siegen 1970 - ebook

Seria Olimpiad

“Wielka Księga Olimpiad Szachowych” – poczynając od 1927 roku – opisuje kolejne rozgrywane zawody olimpijskie – firmowane przez FIDE - zarówno męskie jak i kobiece. Najbardziej aktualne informacje dotyczące wydanych pozycji książkowych w serii, znajdują się na oficjalnej stronie: https://szachy-kwi.eu

Seria będzie zawierać poniższe pozycje książkowe:

----------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------
Olimpiady męskie Olimpiady kobiece

1. Pierwsza Olimpiada Szachowa - Londyn 1927 1. Pierwsza Kobieca Olimpiada Szachowa - Emmen 1957
2. II Olimpiada Szachowa - Haga 1928 2. II Kobieca Olimpiada Szachowa - Split 1963
3. III Olimpiada Szachowa - Hamburg 1930 3. III Kobieca Olimpiada Szachowa - Oberhausen 1966
4. IV Olimpiada Szachowa - Praga 1931 4. IV Kobieca Olimpiada Szachowa - Lublin 1969
5. V Olimpiada Szachowa - Folkestone 1933 5. V Kobieca Olimpiada Szachowa - Skopje 1972
6. VI Olimpiada Szachowa - Warszawa 1935 6. VI Kobieca Olimpiada Szachowa - Medellin 1974
7. VII Olimpiada Szachowa - Sztokholm 1937 7. VII Kobieca Olimpiada Szachowa - Hajfa 1976
8. VIII Olimpiada Szachowa - Buenos Aires 1939 8. VIII Kobieca Olimpiada Szachowa - Buenos Aires 1978
9. IX Olimpiada Szachowa - Dubrownik 1950 9. IX Kobieca Olimpiada Szachowa - Valletta 1980
10. X Olimpiada Szachowa - Helsinki 1952 10. X Kobieca Olimpiada Szachowa - Lucerna 1982
11. XI Olimpiada Szachowa - Amsterdam 1954 11. XI Kobieca Olimpiada Szachowa - Saloniki 1984
12. XII Olimpiada Szachowa - Moskwa 1956 12. XII Kobieca Olimpiada Szachowa - Dubaj 1986
13. XIII Olimpiada Szachowa - Monachium 1958 13. XIII Kobieca Olimpiada Szachowa - Saloniki 1988
14. XIV Olimpiada Szachowa - Lipsk 1960 14. XIV Kobieca Olimpiada Szachowa - Nowy Sad 1990
15. XV Olimpiada Szachowa - Złote Piaski 1962 15. XV Kobieca Olimpiada Szachowa - Manila 1992
16. XVI Olimpiada Szachowa - Tel Awiw 1964 16. XVI Kobieca Olimpiada Szachowa - Moskwa 1994
17. XVII Olimpiada Szachowa - Hawana 1966 17. XVII Kobieca Olimpiada Szachowa - Erewań 1996
18. XVIII Olimpiada Szachowa - Lugano 1968 18. XVIII Kobieca Olimpiada Szachowa - Elista 1998
19. XIX Olimpiada Szachowa - Siegen 1970 19. XIX Kobieca Olimpiada Szachowa – Stanbuł 2000
20. XX Olimpiada Szachowa - Skopje 1972 20. XX Kobieca Olimpiada Szachowa – Bled 2002
21. XXI Olimpiada Szachowa - Nicea 1974 21. XXI Kobieca Olimpiada Szachowa – Calvia 2004
22. XXII Olimpiada Szachowa - Hajfa1976 22. XXII Kobieca Olimpiada Szachowa – Turyn 2006
23. XXIII Olimpiada Szachowa - Buenos Aires 1978 23. XXIII Kobieca Olimpiada Szachowa – Drezno 2008
24. XXIV Olimpiada Szachowa - Valletta 1980 24. XXIV Kobieca Olimpiada Szachowa – Chanty-Mansyjsk 2010
25. XXV Olimpiada Szachowa - Lucerna 1982 25. XXV Kobieca Olimpiada Szachowa – Stambuł 2012
26. XXVI Olimpiada Szachowa - Saloniki 1984 26. XXVI Kobieca Olimpiada Szachowa – Tromso 2014
27. XXVII Olimpiada Szachowa - Dubaj 1986 27. XXVII Kobieca Olimpiada Szachowa – Baku 2016
28. XXVIII Olimpiada Szachowa - Saloniki 1988 28. XXVIII Kobieca Olimpiada Szachowa – Batumi 2018
29. XXIX Olimpiada Szachowa - Nowy Sad 1990 29. XXIX Kobieca Olimpiada Szachowa – Chanty-Mansyjsk 2020
30. XXX Olimpiada Szachowa - Manila 1992
31. XXXI Olimpiada Szachowa - Moskwa 1994
32. XXXII Olimpiada Szachowa - Erewań 1996
33. XXXIII Olimpiada Szachowa - Elista 1998
34. XXXIV Olimpiada Szachowa - Stambuł 2000
35. XXXV Olimpiada Szachowa - Bled 2002
36. XXXVI Olimpiada Szachowa - Calvia 2004
37. XXXVII Olimpiada Szachowa - Turyn 2006
38. XXXVIII Olimpiada Szachowa - Drezno 2008
39. XXXIX Olimpiada Szachowa – Chanty-Mansyjsk 2010
40. XL Olimpiada Szachowa – Stambuł 2012
41. XLI Olimpiada Szachowa - Tromso 2014
42. XLII Olimpiada Szachowa - Baku 2016
43. XLIII Olimpiada Szachowa - Batumi 2018
44. XLIV Olimpiada Szachowa - Chanty-Mansyjsk 2020
----------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------

Dodatkowe informacje znajdziesz

na oficjalnej stronie internetowej serii

“Wielka Księga Olimpiad Szachowych”

https://szachy-kwi.euXIX Olimpiada Szachowa Siegen, 5 – 27 września 1970 r.

Siegen, niewielkie liczące ok. 60 000 mieszkańców miasteczko, znane było do momentu organizacji XIX Olimpiady, jako miejsce urodzin sławnego malarza Rubensa. Od 1970 roku stało się znane z innego powodu: Federacja Szachowa NRF i władze miasta zaprosiły szachistów z całego świata, na zmagania olimpijskie. Organizacja turnieju była doskonała. Nie starano się o przepych, jaki towarzyszył organizowanym przez komunistyczne władze Olimpiadom w Lipsku (1960 r.) i Hawanie (1966 r.), ale o po prostu dobre warunki pobytu i gry dla szachistów ze wszystkich kontynentów, jacy zjechali do NRF. Ze względów oszczędnościowych nie zdecydowano się na Frankfurt, Hamburg czy też Monachium, ale właśnie na urocze Siegen, miasto położone na styku Westfalii i Nadrenii.

Olimpiady bardzo szybko rozrastały się. Czasy udziału kilkunastu zaledwie ekip minęły bezpowrotnie. Żadna federacja szachowa nie była już w stanie wziąć na siebie utrzymanie czterystu osób na „ustawowe” trzy tygodnie bez pomocy bogatych sponsorów. Tymi ostatnimi okazali się ojcowie miasta Siegen. Przejęli na siebie koszty zakwaterowania i oddali do dyspozycji organizatorom piękną salę widowiskową „Siegerlandhalle”, która, na co dzień, służyła jako miejsce na wiece polityczne, konferencje, zjazdy itp. Liczba hoteli w Siegen była niewystarczająca, toteż wynajęto również te, które znajdowały się w pobliskich miejscowościach, przy czym szachiści nie odczuli żadnych niedogodności, bowiem perfekcyjnie działała komunikacja autobusowa. Zespół polski miał to szczęście, że został zakwaterowany w hotelu „Gürger” znajdującym się w samym centrum Siegen.

Sala gry „Siegerlandhalle” mieściła w swojej głównej części 2500 osób, zaś drugie tyle mogło przebywać w pomieszczeniach na górnym piętrze i dodatkowych salach. Tam właśnie przygotowano centrum prasowe z dużą ilością maszyn do pisania, bowiem epoka komputerowa jeszcze nie zdążyła się rozwinąć, ale rozstawienie drużyn już dokonała maszyna elektroniczna! Do dyspozycji dziennikarzy oddano także ogrom dalekopisów, kabin telefonicznych, biurek do pracy dla akredytowanych sprawozdawców szachowych. Obok biura prasowego znajdowała się sala, zawsze pełna kibiców, w której na wielkich tablicach demonstracyjnych prezentowano wszystkie partie gospodarzy oraz głównych faworytów Olimpiady, ekipy ZSRR. Główna sala została podzielona w czasie eliminacji na pięć, a w czasie finałów na sześć prostokątów oddzielonych od publiczności za pomocą estetycznych barierek tak, aby odległość między kibicami śledzącymi zmagania szachowe, a stolikami zawodników nie była mniejsza niż 1,5 metra. Troszkę dalej przesunięto stolik, przy którym grał… Fischer, ale nie o 9 metrów, jak sobie tego zażyczył sławny amerykański arcymistrz w czasie „lustracji”. Organizatorzy odetchnęli z ulgą, kiedy „wielki Bobby” stwierdził, że sala mu się podoba! Nie pomyślano jednak o tym, aby zapewnić więcej miejsca w grupie finałowej A kosztem pozostałych i tak w dniach, kiedy zespół NRF walczył z ZSRR, Węgrami, USA i Jugosławią, w pobliżu tych stolików, jak również w pobliżu zmagań zespołu ZSRR, tworzyły się „istne żywe piramidy”! Z kolei publiczność imponowała niezwykłym zdyscyplinowaniem i spokojem. Wyjątkiem były głośne owacje po fantastycznym zwycięstwie mistrza świata Spasskiego nad Fischerem.

Od lewej: Kostro, Schmidt i Witkowski – Siegen 1970
Zdjęcie: Andrzej Filipowicz

Bilety wstępu były dość drogie: jednorazowy bilet kosztował trzy marki niemieckie, zaś karnet na całą Olimpiadę – 30 DM. Mimo to, codziennie dosłownie tysiące ludzi odchodziło od kas „z kwitkiem”, gdyż miejsc dla wszystkich chętnych zawsze brakowało!

Pięciogodzinne rundy umilali szachistom organizatorzy serwując chłodne i gorące napoje, czekoladę i cukier gronowy.

Biuletyn turniejowy, od pewnego czasu – tradycja Olimpiad, mimo drobnej czcionki, był czytelny, ukazywał się regularnie w godzinach porannych i zawierał wszystkie partie z dnia poprzedniego. Ostatni numer był już wręczany w czasie bankietu pożegnalnego! Niestety, po drugiej rundzie eliminacji zaginął blankiet z zapisem partii Gligorić (Jugosławia) – Penrose (Anglia) i do dnia dzisiejszego przebieg tego pojedynku, zakończonego remisem, nie jest znany.

Sala „Siegerlandhalle” w czasie trwania Olimpiady przypominała trochę sportowy festyn: wszędzie było pełno punktów handlowych, gdzie proponowano kiełbaski na gorąco, słodycze, kawę i herbatę, a także piwo. Na stoiskach szachowych oprócz literatury fachowej i różnego rodzaju kompletów szachów, sprzedawano bardzo drogą (59 DM!) i… nieudaną odznakę olimpijską. Zawitała do Siegen także renomowana firma szachowa „K. Rattmann” z Hamburga i przez cały okres trwania rozgrywek oferowała dosłownie „wszystko”. W kiosku filatelistycznym sprzedawano koperty okolicznościowe, które można było ostemplować specjalnym kasownikiem.

Pięknie udekorowano także całe miasteczko. Można było dostrzec flagi krajów biorących udział w Olimpiadzie, szachowe motywy zdobiły witryny sklepowe, zaś na największych placach i skrzyżowaniach umieszczono portrety wybitnych szachistów. Ku radości polskich zawodników, na jednym z placów, znalazła się podobizna mistrza Polski Jerzego Kostry!

Kalendarz turniejowy był bardzo napięty. W okresie od 5 do 26 września przewidziano tylko jeden dzień wolny! Rundy odbywały się codziennie w godzinach od 15,00 do 20,00, zaś dogrywki na drugi dzień rano od 9,00 do 13,00. Wyjątkiem była I runda, którą rozpoczęto dopiero o godzinie 16,00. Tempo gry nadal wynosiło 2,5 godziny na 40 posunięć i po jednej godzinie na każde następne 16.

Dwadzieścia rund eliminacji i finałów oraz dziewięć godzin gry dziennie (dla pechowców, którzy odłożyli swoją partię) przy tylko jednym dniu wolnym, to dawka mogąca nadwyrężyć nawet najbardziej wytrzymałych. Toteż istotną rolę odgrywali zawodnicy rezerwowi!

Dyrektorem technicznym Olimpiady został Willi Fohl, zaś na czele kolegium sędziowskiego stanął, wieloletni dyrektor sławnego festiwalu szachowego w Beverwijk Harry de Graaf z Holandii.

Siegen stało się miejscem kolejnych rekordów! Przyjechały reprezentacje aż 64 krajów! Żeby jednak zakończyć Olimpiadę w regulaminowym czasie zrobiono bardzo złą rzecz. Dopatrzono się pewnych nieformalności, nie wpłacenie wpisowego, zaleganie ze składkami na rzecz FIDE, przekroczenie terminu zgłoszenia, i dopuszczono do rozgrywek tylko 60zespołów. Rezygnacja Panamy pozwoliła wziąć udział w zawodach Argentynie, ale Francja, Wenezuela i Ekwador musiały wrócić do domu „nie wykonawszy żadnego posunięcia” jak skwitowała z ubolewaniem lokalna prasa. Pamiętamy jak zrobiono piękny gest w Lugano i dopuszczono do gry Wyspy Dziewicze, inkasując na miejscu wszelkie składki i opłaty! Dewiza „Gens UnaSumus” na chwilę przestała towarzyszyć Olimpiadzie!

W Olimpiadzie zadebiutowały: Japonia, Nowa Zelandia, Rodezja, Wyspy Owcze i wysepka Guernsey.

System rozgrywek przewidywał podział na 6 grup eliminacyjnych po 10 zespołów oraz pięć finałów, do których kwalifikowały się po dwie ekipy według zajętych miejsc.

Rok 1970 był rokiem, kiedy po raz pierwszy wprowadzono listę rankingową, ale dopiero od następnej Olimpiady zawodnicy legitymowali się indywidualnym rankingiem, który bardziej odzwierciedlał siłę gry niż dożywotni tytuł mistrza międzynarodowego czy też arcymistrza.

XIX Olimpiada Szachowa – plakat

Znowu do udziału zgłoszono wszystkie drużyny w pełnych składach, ale ostatecznie Australia, Szwajcaria, Mongolia, Kuba, Meksyk i Czechosłowacja grały w piątkę. Może dziwić brak zawodnika w ekipie czeskiej. Otóż przyjechali oni w komplecie, ale drugi rezerwowy Blatny ani razu nie zasiadł do gry!

Niemniej padł jeszcze jeden rekord: do gry zasiadło 360 zawodników, w tym 35 arcymistrzów (w Lugano było ich jednak 41) i 66 mistrzówmiędzynarodowych (w Lugano „tylko” 55). Rozegrać mieli 2280 partii, ale ostatecznie 6 oddano walkowerem.

Była to ostatnia Olimpiada, w której mecze rozegrane w eliminacjach, liczyły się w finale.

Tylko ekipa ZSRR dysponowała kompletem arcymistrzów, bowiem wiele krajów odmłodziło swoje składy na rzecz przebojowych mistrzów międzynarodowych lub nawet „zwykłych” mistrzów. W drużynie USA zagrał silny, ale „tylko” mistrz Edmar Mednis, Jugosławia wystawiła na drugiej szachownicy rezerwowej mistrza międzynarodowego Dragoljuba Minicia, który w eliminacjach zdobył 6 p. z 6 partii! Siegen stało się miejscem debiutu olimpijskiego młodych zawodników, którzy w przyszłości zrobili światową karierę! Byli to dziewiętnastolatkowie: Zoltan Ribli (Węgry), Eugenio Torre (Filipiny), który miał zostać pierwszym azjatyckim arcymistrzem i Ulf Andersson (Szwecja). Ekipę Australii zasilił 21. letni, ale już arcymistrz (!) Walter Browne. W zespole Argentyny obok weterana, 60. letniego Miguela Najdorfa i 35. letniego Oscara Panno pojawił się wreszcie silny gracz młodego pokolenia, 23. letni Miguel Quinteros.

W drużynie USA w końcu zagrali razem Fischer i Reshevsky, zabrakło jednak braci Byrne. Jugosławia wystąpiła z Gligoriciem, Ivkovem, Matanoviciem i Matuloviciem w „rolach głównych”. Odmłodziła się ekipa Węgier rezygnując z usług Barczy i Szabo, co jak się okazało wyszło jej na dobre. Czechosłowację reprezentowali znowu rutynowani Hort, Filip, Smejkal i Jansa. Wzespole gospodarzy nieoczekiwanie zabrakło silnych przedstawicieli młodego pokolenia: Pflegera i Hübnera! Znowu ciężar lidera spoczywał na barkach Unzickera, któremu towarzyszyli znani z poprzednich Olimpiad Schmid, Darga i Hecht. Osłabiona była ekipa Rumunii, która na trzech ostatnich „deskach” wystawiła zwykłych mistrzów. Za to Kanada, po raz pierwszy w historii miał skład złożony z zawodników, z których wszyscy mieli tytuły międzynarodowe! Silnie wyglądała ekipa ZSRR: mistrz świata Spasski, byli mistrzowie świata Petrosjan i Smysłow oraz zaprawieni w bojach Korcznoj, Poługajewski i Geller.

Osłabione składy miały Belgia (nie zagrał O’Kelly), Islandia (bez Olafssona), Brazylia (bez Meckinga), Austria (bez Robatscha), Holandia (bez Donnera), a tragicznie wręcz wyglądał skład Szwajcarii, w którym nie zagrali silni mistrzowie międzynarodowi Kupper, Keller, Blau i Bhend, co skończyło się dla tej drużyny sromotną klęską!

Do Siegen przybył w charakterze gościa eks-mistrz świata Max Euwe, którego właśnie tu, ale nieco później wybrano nowym prezydentem FIDE na miejsce odchodzącego Rogarda.

Rekord młodości należący do 14. letniego wówczas Yanofsky’ego (Buenos Aires 1939) został w Siegen pobity za sprawą udziału 11. letniego AndrewShermana, wystawionego na pierwszej szachownicy rezerwowej Wysp Dziewiczych. Nie poszło mu najlepiej i w eliminacjach przegrał wszystkie sześć partii. Oczywiście przebywał cały czas pod kontrolą… mamusi! Dla odmiany, w zespole Danii zagrał ponownie „stary” mistrz Enevoldsen pamiętający jeszcze Olimpiadę w Folkestone z 1933 roku!

Według klasyfikacji komputera najwyższe numery startowe otrzymałyzespoły: 1. ZSRR, 2. Jugosławia, 3. USA, 4. Węgry, 5. Argentyna, 6. Bułgaria, 7. NRF, 8. Czechosłowacja, 9. Rumunia, 10. NRD, 11. Holandia, 12. Kanada, 13. Hiszpania, 14. Izrael, 15. Austria, 16. Polska, 17. Anglia i 18. Dania. Jednakże komisja pod przewodnictwem Rogarda, a także z udziałem m.in. arcymistrzów Najdorfa i Keresa, biorąc pod uwagę ostatnie starty, doskonała pewnych modyfikacji przesuwając Polskę na dzielone 12 – 13 miejsce wraz z Hiszpanią, co było o tyle „nieprzyjemne”, że znowu przyszło nam grać w jednej grupie eliminacyjnej z ZSRR!

Medal wybity z okazji Olimpiady

Rozgrywki eliminacyjne rozegrano w dniach 5 – 13 września 1970 roku. Wyniki losowania w poszczególnych grupach były następujące:

------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Grupa Skład grup
1 1. Grecja, 2. Peru, 3. Dominikana, 4. Tunezja, 5. Australia, 6. ZSRR, 7. Monako, 8. Wyspy Owcze, 9. Polska i 10. Hiszpania.
2 1. Szwajcaria, 2. Iran, 3. Mongolia, 4. Anglia, 5. Andora, 6. Luksemburg, 7. Indonezja, 8. Jugosławia, 9. Hongkong i 10. Kanada.
3 1. Brazylia, 2. Meksyk, 3. USA, 4. Turcja, 5. Finlandia, 6. Holandia, 7. NRD, 8. Belgia, 9. Japonia i 10. Wyspy Dziewicze.
4 1. Liban, 2. Węgry, 3. Guernsey, 4. Dania, 5. Rumunia, 6. Włochy, 7. Irlandia. 8. Filipiny, 9. Maroko i 10. Szwecja.
5 1. Malta, 2. Szkocja, 3. Czechosłowacja, 4. Rodezja, 5. Singapur, 6. Argentyna, 7. Kuba, 8. Norwegia, 9. Portugalia i 10. Izrael.
6 1. Puerto Rico, 2. Austria, 3. Nowa Zelandia, 4. Kolumbia, 5. NRF, 6. Albania, 7. Bułgaria, 8. Afryka Południowa, 9. Islandia i 10. Cypr.
------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tłumy kibiców przemieszczały się po sali gry
Zdjęcie: Archiwum autora

Po losowaniu, w pomieszczeniach miejscowego teatru odbyła się skromna uroczystość otwarcia Olimpiady. Po przemówieniach powitalnych Prezesa Związku Szachowego NRF L. Schneidera, burmistrza miasta Siegen K. Althausa i prezydenta FIDE Folke Rogarda, oficjalnego otwarcia XIX Olimpiady dokonał Minister Spraw Wewnętrznych Hans Genscher. Następnie miejscowa orkiestra, w której wystąpił gościnnie… arcymistrz Svetozar Gligorić, odegrała hymn FIDE, kompozycji członka prezydium FIDE Włocha Conte del Verme. Na zakończenie uroczystości L. Schneider przedstawił sztandar FIDE, który miał być od tej chwili przekazywany następnym organizatorom Olimpiad. Potem kapitan zespołu, arcymistrz Paul Keres i trener ekipy ZSRR Mark Tajmanow, przekazali gospodarzom przechodni, złoty puchar Hamiltona – Russella, główną nagrodę Olimpiad. 90 minut później rozpoczęły się rozgrywki.

Sala gry
Zdjęcie: Archiwum autora

Na wniosek Komisji Sportowej, Prezydium Zarządu Polskiego Związku Szachowego, na zebraniu w dniu 7 marca 1970 roku ustaliło skład drużyny olimpijskiej. Postanowiono, aby bez eliminacji wyznaczyć do ekipy pięciu zawodników (podstawą był wynik uzyskany na XXVII Mistrzostwach Polski rozegranych w Piotrkowie Trybunalskim w dniach 8 – 25 lutego 1970) roku), a mianowicie mistrzów międzynarodowych: Jerzego Kostrę (mistrz Polski, 5 występ), Włodzimierza Schmidta (IV miejsce, 4 występ), Zbigniewa Dodę (mając 4,5 p. z 8 partii wycofał się z mistrzostw Polski z powodu zapalenia oskrzeli, 6 występ), Jacka Bednarskiego (V lokata, 4 występ) oraz mistrza Jana Adamskiego (wicemistrz Polski, 2 występ). Jednocześnie zdecydowano, że o szóste miejsce w drużynie zostaną rozegrane eliminacje w dniach 6 – 12 kwietnia 1970 roku w Warszawie. Zaproszono do nich Witolda Balcerowskiego (VIII – IX miejsce), Andrzeja Filipowicza (III – IV), Romualda Grąbczewskiego (XIV) i Andrzeja Sydora (VIII – IX). Nie znaleźli uznania w oczach działaczy m.in. Krzysztof Pytel i Stefan Witkowski, którzy zajęli dzielone VI – VII miejsce na wspomnianych mistrzostwach. Jedynie Sydor nie wziął udziału w eliminacjach, których zwycięzcą okazał się Filipowicz(5 występ).

Ostatnia próba przed Olimpiadą. Mecz reprezentacji Polski z „Maratonem” Warszawa. Na pierwszym planie Bednarski (po lewej) gra ze Sznapikiem. Obok Bednarskiego gra Filipowicz. W głębi wieloletni prezes Polskiego Związku Szachowego Jerzy Putrament (w okularach)
Zdjęcie: Archiwum autora

Najważniejszym treningiem dla Polaków był tradycyjny turniej międzynarodowy w Polanicy, memoriał Rubinsteina. Doskonale zaprezentował się Schmidt, który zajął samodzielne trzecie miejsce w stawce 16 uczestników. Mistrz Polski, Jerzy Kostro, podzielił dopiero 9 – 11 lokatę.

Sala gry
Zdjęcie: Archiwum autora

Teraz krótko o tym, co się „działo” w latach 1969 i 1970 przed niemiecką Olimpiadą.

Rok 1969.

Jeśli rozpoczynał się nowy sezon szachowy, to oczywiście pierwszy był turniej w Hastings rozegrany na przełomie 1968 i 1969 roku. Oto jego wyniki: 1. Smysłow (ZSRR) 8,5 punktu z 11 partii, 2. Gligorić (Jugosławia) 8 p., 3 – 4. Tukmakow (ZSRR) i Keene (Anglia) po 7,5 p., 5. Smejkal (Czechosłowacja) 6,5 p., 6. Hübner (NRF) 5,5 p., 7. Wright 4,5 p., 8 – 12. Persitz, Hartoch, Clarke, Kottnauer i Fuller (wszyscy Anglia). Tym razem poszerzono liczbę zawodników z 10 do 12, ale nadal połowę z nich stanowili goście zagraniczni.

Kolejny tradycyjny turniej odbył się w dniach 15 stycznia – 1 lutego wBeverwijk. 1 – 2. Botwinnik i Geller po 10,5 punktu z 15 partii, 3 – 4. Keres (wszyscy ZSRR) i Portisch (Węgry) po 10 p., 5. Olafsson (Islandia) 9,5 p., 6. Benkö (USA) 9 p., 7. Cirić (Jugosławia) 8,5 p., 8 – 9. Doda (Polska) i Donner (Holandia) po 7,5 p., 10. Kavalek (Czechosłowacja) 7 p., 11. Lombardy (USA) 6,5 p., 12. Ostojić (Jugosławia) 5,5 p., 13 – 14. Langeweg (Holandia) i Medina (Hiszpania) po 5 p., 15. Van Scheltinga 4,5 p., 16. Ree (obaj Holandia) 3,5 p.

XXVI Mistrzostwa Polski zakończyły się wielką sensacją. Triumfował19. letni Jerzy Lewi 11 punktów z 15 partii. Przegrał tylko z Kostrą, ale pokonał m.in. Schmidta i Bednarskiego. Dalsze miejsca zajęli: 2. Adamski J. 10 p., 3 – 4. Sydor i Schmidt po 9,5 p., 5. Grąbczewski 9 p., 6 – 8. Kostro, Bednarski i Jędrzejek po 8,5 p., 9 – 10. Gąsiorowski i Pytel po 7 p., 11. Szukszta 6,5 p., 12. Manasterski 6 p., 13 – 14. Matkowski i Serwiński po 5,5 p., 15. Dobrzyński 4,5 p. i 16. Kwaśniewski 3,5 p.

Mecz Larsen – Tal 5,5 : 2,5 był nie tylko zamknięciem cyklu rozgrywek o mistrzostwo świata, ale zarazem rozpoczęciem nowego, czyli 1969 – 1972. Triumfator Bent Larsen otrzymał automatycznie prawo gry w najbliższym turnieju międzystrefowym 1970, a zarazem został pierwszym rezerwowym w meczach kandydatów 1971.

Mistrzostwa Węgier rozegrano w dniach 12 grudnia 1968 – 11 stycznia 1969 roku. Grało systemem kołowym aż 22 zawodników. I tu nie obyło się bez niespodzianki. Wygrał Forintos, który zdobył 16,5 punktu z 21 partii. Nie przegrał ani razu, pokonał Portischa i wyprzedził go o dwa punkty! Pierwsza „szesnastka”: 1. Forintos 16,5 p., 2. Portisch 14,5 p., 3 – 5. Bilek, Dely i Szabo po 12,5 p., 6. Barczay 12 p., 7 – 9. Adorjan (osiemnastolatek, wielka nadzieja szachów węgierskich!), Barcza i Haag po 11 p, 10 – 13. Vadasz, Lengyel, Honfi i Csom po 10,5 p., 14 – 16. Kluger, Liptay i Polgar po 10 p. itd.

Mistrzem ZSRR został Lew Poługajewski po pokonaniu w dodatkowym meczu A. Zajcewa 3,5 : 2,5.

Turniej w Wenecji (5 – 23 marca): 1. Hort (Czechosłowacja) 11,5 p., 2 – 7. Benkö (USA), Lengyel (Węgry), Robatsch (Austria), Saidy (USA), Tajmanow (ZSRR) i Tatai (Włochy) po 9,5 p., 8. Matulović 9 p., 9. Ivkov (obaj Jugosławia) 8,5 p., 10 – 11. Medina (Hiszpania) i Unzicker (NRF) po 8 p., itd.

Mecz treningowy Westerinen – Larsen rozegrano w Helsinkach w dniach 8 – 16 lutego. Wygrał Bent Larsen 6,0 : 2,0. Heikki Westerinen wygrał trzecią i ósmą. Ani jedna partia nie zakończyła się remisem!

Sarajewo, 20 marca – 7 kwietnia: 1. Korcznoj (ZSRR) 12 punktów z 15 partii, 2. Matulović 10 p., 3 – 4. Gligorić (obaj Jugosławia) i Uhlmann (NRD) po 9,5 p., 5. Damjanović (Jugosławia) 9 p., 6. Łutikow (ZSRR) 8,5 p., 7 – 8. Barczay (Węgry) i Parma (Jugosławia) po 8 p., 9. Glickman (Jugosławia) 7 p., 10 – 11. Hennings (NRD) i Janosević po 6,5 p., 12 – 13. Bogdanović i Bukić po 6 p., 14. Bukal 5 p., 15. Mestrović (wszyscy Jugosławia) 4,5 p. i Kovacs (Węgry) 4 p.

Monte Carlo, 31 marca – 11 kwietnia 1969:

Turniej mistrzowski: 1 – 2. Tatai (Włochy) i Forintos (Węgry) po 8,5 punktu z 11 partii, 3. Ciocaltea (Rumunia) 7,5 p., 4. Gereben (Szwajcaria) 6,5 p., 5 – 7. Gerusel (NRF), Marić i Todorcević (obaj Jugosławia) po 6 p., 8 – 9. Mazzoni i Huguet (obaj Francja) po 5 p., 10. Benoit (Francja) 4,5 p., 11. Casa (Monako) 2 p. i 11. Conan (Francja) 0,5 p.

Turniej arcymistrzowski: 1 – 2. Portisch (Węgry) i Smysłow (ZSRR) po 8 punktów z 11 partii, 3 – 4. Hort (Czechosłowacja) i Lombardy (USA) po 7 p., 5 – 6. Gheorghiu (Rumunia) i Schmid (NRF) po 6 p., 7. Rossolimo (USA), 9 – 10. Bronstein L. (Argentyna) i Teschner (NRF) po 4,5 p., 11. Honfi (Węgry) 2,5 p. i 12. Ostojić (Jugosławia) 2 p.

Turniej strefowy FIDE, Mar del Plata, 22 marca – 11 kwietnia: 1 – 2. Najdorf i Panno (Argentyna) po 15,5 punktu z 19 partii, 3 – 4. Mecking (Brazylia) i R. Garcia po 13 p., 5. Rubinetti (obaj Argentyna) 12 p., 6 – 7. O. Rodriguez (Peru) i Camara (Brazylia) po 11 p., 8. Quinteros (Argentyna) 10,5 p., 9 – 11. Bronstein L., Rossetto i Schweber (wszyscy Argentyna) po 9,5 p., 12. Van Riemsdijk (Brazylia) 8,5 p., 13. Rocha A. (Portugalia) 7,5 p., 14 – 15. Riego (Paragwaj) i Canobra (Chile) po 5,5 p., 16. Garcia C. (Peru) 5 p., 17. Alvarez del Monte (Urugwaj) 3 p., i 18. Mendivil (Boliwia) 1,5 p.

W dniach 14 kwietnia – 17 czerwca odbył się mecz o tytuł mistrza świata między Tigranem Petrosjanem i Borysem Spasskim. Mecz składał się z 23 partii i zwyciężył Spasski w stosunku 12,5 : 10,5.

W mistrzostwach Bułgarii triumfowali Radułow i Spiridonow po 13,5 punktu z 19 partii. Na 3 – 4 miejscu znaleźli się Bobocow i Padewski po 12,5 p.

Bochum (NRF), 1 – 16 maja: 1. Larsen (Dania) 11 punktów z 15 partii (przegrał tylko z Mohrlokiem), 2. Poługajewski (ZSRR) 10,5 p., 3. Gerusel (NRF) 9,5 p., 4. Gligorić (Jugosławia) 9 p., 5 – 6. Zajcew A. (ZSRR) i Ivkov (Jugosławia) po 8,5 p., 7. Bobocow (Bułgaria) 8 p., 8 – 12. Bilek (Węgry), Hecht, Mohrlok (obaj NRF), Szily (Węgry) i Hübner (NRF) po 7,5 p., 13. Ghitescu 7 p., 14. Szabo L. (obaj Rumunia) 6 p., 15. Kestler 4,5 p. i 16. Friedrich Sämisch (obaj NRF) 0 p. Urodzony 20 września 1896 roku Friedrich Sämisch przegrał wszystkie partie! W latach 20. i 30. ubiegłego wieku należał do szerokiej czołówki światowej.

Luhačovice, 18 maja – 8 czerwca: 1. Korcznoj 11,5 punktu z 15 partii, 2. Keres (obaj ZSRR) 10,5 p. (poniósł porażkę tylko z Czechem Kozmą), 3. Hort (Czechosłowacja) 10 p., 4 – 5. Drimer (Rumunia) i Smejkal po 8,5 p., 6. Jansa 8 p., 7 – 8. Kupka (wszyscy Czechosłowacja) i Navarovsky (Węgry) po 7,5 p. itd.

Lubljana, 2 – 30 czerwca: 1. Planinc 10,5 punktu z 15 partii, 2. Gligorić (obaj Jugosławia) 10 p., 3. Unzicker (NRF) 9,5 p., 4. Tringow (Bułgaria) 9 p., 5 – 6. Byrne R. (USA) i Matanović (Jugosławia) po 8,5 p., 7 – 8. Gheorghiu (Rumunia) i Puc (Jugosławia) po 8 p., 9 – 11. Barcza (Węgry), Damjanović i Parma (obaj Jugosławia) po 7 p. itd.

Lublin, 6 – 20 czerwca: 1. Jerzy Lewi (Polska) 8 punktów z 11 partii, 2. Gipslis (ZSRR) 7,5 p., 3 – 4. Barczay (Węgry) i Fuchs (NRD) po 7 p., 5. Kovacs (Węgry) 6 p., 6. Schmidt (Polska) 5,5 p., 7. Stanciu (Rumunia) 5 p., 8 – 9. Dobrzyński (Polska) i Ozsvath (Węgry) po 4,5 p., 10. Sydor 4 p., 11 – 12. Witkowski i Pytel (wszyscy Polska) po 3,5 p.

Amsterdam, 14 lipca – 2 sierpnia: 1. Portisch (Węgry) 11,5 punktu z 15 partii, 2. Liberzon 10 p., 3. Wasjukow (obaj ZSRR) 9,5 p., 4 – 5. Damjanović (Jugosławia) i Stein (ZSRR) po 9 p., 6 – 8. Byrne R. (USA), Darga (NRF) i Ivkov (Jugosławia) po 8,5 p., 9. Kavalek (Czechosłowacja) 8 p., 10. Ree (Holandia) 6,5 p., 11 – 13. Gheorghiu (Rumunia), Tatai (Włochy) i Hartoch po 6 p., 14. Donner 5,5 p., 15. Langeweg 4,5 p. i 16. Barendregt (wszyscy Holandia) 3 p. Sensacyjną klęskę poniósł „numer 1” Holandii – JanDonner.

Turniej strefowy FIDE w Raach (Austria), 5 października – 5 listopada: 1. Uhlmann (NRD) 15,5 punktu z 21 partii 2. Portisch (Węgry, SB* 137,75) 13,5p., 3. Ivkov (Jugosławia, SB 136,75) 13,5 p., 4. Andersson (Szwecja, sensacyjny wynik osiemnastolatka, SB 128,75) 13,5 p., 5. Smejkal (Czechosłowacja, SB 122,75) 13,5 p., 6.Sigurjonsson (Islandia) 13 p., 7. Hecht (NRF, pokonał Uhlmanna i Portischa) 12,5 p., 8. Radułow (Bułgaria) 12 p., 9 – 11. Matanović (Jugosławia), Jansson (Szwecja) i Espig (NRD) po 11,5 p., 12 – 14. Drimer (Rumunia), Zwaig (Norwegia) i Dueball (NRF) po 11 p., 15. Barczay (Węgry) 10,5 p., 16. Dückstein (Austria) 9,5 p., 17. Westerinen (Finlandia) 9 p., 18. Jacobsen (Dania) 8,5 p., 19. Adamski J. (Polska) 7,5 p., 20. Hartoch (Holandia) 6,5 p., 21. Lahti (Finlandia) 3,5 p. i 22. Camilleri (Malta) 1,5 p. (trzy remisy, ale m.in. z Portischem). *SB – wartościowość Sonnenborn – Bergera.

Wyniki barażu w Pradze: Portisch 4 p., Ivkov 3,5 p. (obaj obok Uhlmanna uzyskali awans), Smejkal 2,5 p. i Andersson 2 p.

Mistrzostwa świata juniorów w Sztokholmie: 1. Karpow (ZSRR, przyszły mistrz świata seniorów!) 10 punktów z 11 partii (remisy z Adorjanem i Kaplanem), 2 – 3. Adorjan (Węgry) i Urzica (Rumunia) po 7 p., 4. Kaplan (Puerto Rico, obrońca tytułu) 6,5 p., 5. Andersson (Szwecja), 6 – 7. Neckar (Czechosłowacja) i Juhnke (NRF) po 5,5 p., 8 – 9. Vujacić (Jugosławia) i Vogt (NRD) po 4,5 p., 10 – 11. Dias (Kuba) i McKay (Szkocja) po 4 p. i 12. Castro (Kolumbia) 1,5 p. (wygrana z Neckarem i remis z Vujaciciem).

Anatol Karpow i jego trener Siemion Furman wracają w chwale do kraju
Zdjęcie: „Szachmaty w ZSRR” numer 11/1969

San Juan (Puerto Rico), 8 – 29 października. Główną atrakcją turnieju był udział nowo kreowanego mistrza świata Borysa Spasskiego. Wyniki: 1. Spasski (ZSRR) 11,5 punktu z 15 partii, ale z pierwszą piątką kroczącą za nim – same remisy, 2 – 4. Bisguier (USA), Browne (Australia) i Parma (Jugosławia) po 10 p., 5. Schmid (NRF) 9,5 p., 6 – 7. Donner (Holandia) i Larsen (Dania) po 9 p., 8 – 9. Damjanović (Jugosławia) i Kaplan (Puerto Rico) po 8,5 p., 10. Kavalek (Czechosłowacja) 8 p., 11 – 12. Byrne R. (USA) i O’Kelly (Belgia) po 7,5 p., 13. Berrios 5 p., 14. Colon Romero M. 2,5 p., 15. Colon Romero M. 2 p i 16. Martinez F. (wszyscy Puerto Rico) 1,5 p.

Podobnie jak w ubiegłym roku cała uwaga świata szachowego skupiła się na V turnieju w Palma del Mallorca, 21 października – 14 grudnia. 1. Larsen (Dania) 12 punktów z 17 partii i aż trzy porażki (z Hortem, Spasskim i Meckingiem), 2. Petrosjan 11,5 p., 3 – 4. Korcznoj (obaj ZSRR) i Hort (Czechosłowacja) po 10,5 p., 5. Spasski ZSRR, bez porażki, ale zaledwie trzy wygrane partie) 10 p., 6. Diez del Corral (Hiszpania) 9,5 p., 7 – 8. Mecking (Brazylia) i Panno (Argentyna) po 9 p., 9 – 10. Parma (Jugosławia) i Najdorf (Argentyna) po 8,5 p., 11 – 12. Szabo (Węgry) i Unzicker (NRF) po 8 p., 13. Pomar (Hiszpania) 7,5 p., 14 – 16. Bobocow, Damjanović (Jugosławia) i Penrose (Anglia) po 6 p., 17. Toran 6 p. i 18. Medina (obaj Hiszpania) 5 p.

Belgrad, 29 listopada – 17 grudnia: 1 – 4. Gligorić, Ivkov, Matulović (wszyscy Jugosławia) i Poługajewski (ZSRR) po 10 punktów z 15 partii, 5 – 6. Geller (ZSRR) i Lengyel (Węgry) po 9,5 p., 7. Botwinnik (ZSRR) 8,5 p., 8. Suttles (Kanada) 7,5 p., 9. Matanović 6,5 p., 10 – 11. Bukić i Kurajica (Jugosławia) po 6 p., 12 – 15. Ostojić (wszyscy Jugosławia), Tringow (Bułgaria), Sahović, Janosević (obaj Jugosławia) po 5,5 p. i 16. Hecht (NRF) 4,5 p.

Turniej strefowy FIDE w Atenach, 1 – 26 października: 1 Matulović (Jugosławia) 13 punktów z 17 partii, 2 – 3. Hort (Czechosłowacja) i Hübner (NRF) po 12,5 p., 4. Gheorghiu (Rumunia) 12 p., 5. Jansa (Czechosłowacja) 11,5 p., 6. Csom (Węgry) 10 p., 7. Olafsson (Islandia) 9,5 p., 8. Spiridonow (Bułgaria) 9 p., 9 – 10. Nicevski (Jugosławia) i Forintos (Węgry) po 8,5 p., 11. Pedersen (Dania) 8 p., 12. Lewi (Polska) 7 p., 13 – 15. Kokkoris (Grecja), Wright (Anglia) i Stoppel (Austria) po 6 p., 16. Siaperas (Grecja) 5 p., 17. Süer (Turcja) 4,5 p. i Lombard (Szwajcaria) 3,5 p.

Ateny 1969
Trwa partia Gheorghiu (po lewej) – Hübner (remis)
Zdjęcie: „Chess Review” numer 2/1970

Ateny 1969
Trwa partia Hort (po lewej) – Olafsson (remis)
Zdjęcie: „Chess Review” numer 2/1970

Po zakończeniu turnieju w Atenach, Jerzy Lewi odmówił powrotu do kraju i osiadł na stałe w Szwecji. Niestety, w wieku zaledwie 23 lat zginął w wypadku samochodowym (30 października 1972 roku).

Turniej strefowy FIDE w Praia da Rocha, 22 października – 15 listopada (do turnieju międzystrefowego awansowało trzech najlepszych zawodników): 1 – 3. Minić (Jugosławia), Filip (Czechosłowacja) i Gligorić (Jugosławia) po 12,5 punktu z 17 partii, 4. Marriotti (Włochy) 12 p., 5 – 6. Bobocow (Bułgaria) i Levy D. (Szkocja) po 11,5 p., 7. Hartston (Anglia) 10,5 p., 8. Bilek (Węgry) 9,5 p., 9 – 10. Huguet (Francja) i Schaufelberger (Szwajcaria) po 8 p., 11 – 14. Donnelly (Afryka Południowa), Durao (Portugalia), Littleton (Irlandia) i Visier (Hiszpania) po 6,5 p., 15. Schumacher (Belgia) 5,5 p., 16. Saborido (Hiszpania), 17 – 18. Feller (Luksemburg) i Cordovil (Portugalia) po 4 p.

Turniej strefowy FIDE w Singapurze, 3 – 21 sierpnia: 1 – 2. Naranja (Filipiny) i Browne (Australia) po 8 punktów z 11 partii, 3 – 4. Ardijansjah i Wotulo (obaj Indonezja) po 7,5 p., 5. Giam Choo Kwee (Singapur) 7 p., 6 – 7. Shaw T. (Australia) i Tan Lian Seng (Singapur) po 6 p., 8 – 9. Castro E. (Filipiny) i Miyasaka (Japonia) po 5,5 p., 10. Choo Min Wang (Malezja) 3 p., 11. Chan Ping Yuen (Hongkong) i Haase (Nowa Zelandia) po 1 p. Mecz barażowy Naranja – Browne zakończył się wynikiem 1,0 : 1,0. Awansował Naranja mający lepszą wartościowość Sonnenborn – Bergera.

Rok 1970.

Kolejny sezon szachowy otworzył turniej w Hastings. Wrócono do 10. osobowej obsady. Wyniki: Portisch (Węgry) 7 punktów z 9 partii, 2. Unzicker (NRF) 6,5 p., 3. Gligorić (Jugosławia) 6 p., 4. Smysłow (ZSRR) 5,5 p., 5. Timman (Holandia, 18 lat, kolejna coraz jaśniej świecąca gwiazda szachów światowych) 5 p., 6. Drimer (Rumunia) 4 p., 7 – 8. Corden (Anglia) i Medina (Hiszpania) po 3 p., 9 – 10. Levy D. (Szkocja) i Littlewood (Anglia) po 2,5 p.

Beverwijk, 12 – 31 stycznia: 1. Tajmanow (ZSRR) 12 punktów z 15 partii, 2. Hort (Czechosłowacja) 10,5 p., 3. Ivkov (Jugosławia) 10 p., 4. Kavalek (NRF) 9,5 p., 5. Kurajica (Jugosławia) 9 p., 6 – 7. Benkö (USA) i Donner (Holandia) po 8 p., 8 – 10. Filip (Czechosłowacja), Westerinen (Finlandia) i Kuijpers (Holandia) po 7,5 p., 11. Bobocow (Bułgaria) 6 p., 12 – 13. Langeweg (Holandia) i Płatonow (ZSRR) po 5,5 p., 14 – 16. Cortlever (Holandia), Janosević (Jugosławia) i Ree (Holandia) po 4,5 p.

W turnieju mistrzowskim triumfowała nowa po latach gwiazda szachów szwedzkich, Ulf Andersson (10,5 punktu z 15 partii). Po turnieju prasa pisała „młodziutki, utalentowany Szwed Andersson wkracza na ścieżkę wielkiej kariery”. Polak Zbigniew Doda był siódmy z wynikiem 50%.

W meczu o tytuł mistrza ZSRR Petrosjan pokonał Poługajewskiego 3,5 : 1,5 bez porażki i po raz trzeci został mistrzem kraju.

XXVII Mistrzostwa Polski w Piotrkowie Trybunalskim, 8 – 25 lutego: 1. Kostro 11 punktów z 15 partii, 2. Adamski J. 9,5 p., 3 – 4. Filipowicz i Schmidt po 9 p., 5. Bednarski 8,5 p., 6 – 7. Pytel i Witkowski po 8 p., 8 – 9. Balcerowski i Sydor po 7,5 p., 10 – 11. Gąsiorowski i Sznapik po 7 p., 12 – 13. Pietrusiak i Prochownik po 6,5 p., 14. Grąbczewski 6 p., 15 – 16. Doda (7 partii oddał walkowerem) i Gromek po 4,5 p.

Malaga, 4 – 18 lutego: 1 – 2. Benkö (USA) i Kurajica (Jugosławia) po 11,5 punktu z 15 partii, 3 – 4. Browne (Australia) i Tatai (Włochy) po 10,5 p., 5. Pomar 9,5 p., 6 – 8. Bellon (obaj Hiszpania), Rogoff (USA) i Toran (Hiszpania) po 8 p., 9 – 10. Cordovil (Portugalia) i Schaufelberger (Szwajcaria) po 7 p., 11 – 12. Lehmann (NRF) i Rossolimo (USA) po 6 p., 13. Durao (Portugalia) 14. Medina (Hiszpania) 5 p., 15. Huguet (Francja) 4,5 p. i 16. Torre (Filipiny) 0,5 p.

Belgrad, 29 marca – 5 kwietnia. Odbył się mecz bez precedensu: ZSRR – „Reszta Świata” na dziesięciu szachownicach. Wynik meczu komentuje kapitan „Reszty Świata” Max Euwe: Wygraliśmy na pierwszej szachownicy (Spasski/Stein – Larsen 1,5 : 2,5), na drugiej (Petrosjan – Fischer 1,0 : 3,0), trzeciej (Korcznoj – Portisch 1,5 : 2,5), a co za tym idzie, na czterech szachownicach łącznie. Wygraliśmy również spotkanie łącznie na pięciu, sześciu, siedmiu, ośmiu i dziewięciu szachownicach, ale przegraliśmy na dziesięciu! Wyniki na pozostałych szachownicach: IV. Poługajewski – Hort 1,5 : 2,5, V. Geller – Gligorić 2,5 : 1,5, VI. Smysłow – Reshevsky/Olafsson 2,5 : 1,5, VII. Tajmanow – Uhlmann 2,5 : 1,5, VIII. Botwinnik – Matulović 2,5 : 1,5, IX. Tal – Najdorf 2,0 : 2,0 i X. Keres – Ivkov 3,0 : 1,0. Łącznie ZSRR – „Reszta Świata”20,5 : 19,5. Kapitanem zespołu ZSRR był D. Postnikow.

Lugano, 1 – 20 marca (dwukołowy): 1. Larsen (Dania) 9,5 punktu z 14 partii, 2. Olafsson (Islandia) 8,5 p., 3 – 4. Unzicker (NRF) i Gligorić (Jugosławia) po 7,5 p., 5. Byrne R. (USA) 7 p., 6. Szabo (Węgry) 6 p., 7. Kavalek (NRF) 5,5 p. i 8. Donner (Holandia) 4,5 p.

„Turniej pokoju”, Rowiń – Zagrzeb, 12 kwietnia – 5 maja. Plejada arcymistrzów sowieckich tym razem nie triumfowała, co było jedną z niespodzianek tego silnego turnieju. Wyniki: 1. Fischer (USA) 13 punktów z 17 partii, 2 – 5. Gligorić (Jugosławia), Hort (Czechosłowacja), Korcznoj, Smysłow po 11 p., 6. Petrosjan (wszyscy ZSRR) 10,5 p., 7 – 8. Ivkov i Minić po 9 p., 9 – 10. Bertok i Kovacević (wszyscy Jugosławia, Kovacević jako jedyny nie miał tytułu międzynarodowego i jako jedyny… pokonał Fischera) po 8,5 p., 11. Uhlmann (NRD) 8 p., 12. Browne (Australia) 7,5 p., 13. Kurajica (Jugosławia) 7 p., 14 – 15. Ghitescu (Rumunia) i Parma po 6,5 p., 16. Marović 6 p., 17. Udovcić 5,5 p. i 18. Nicevski (wszyscy Jugosławia) 3,5 p.

Mecz – turniej (cztery koła) w Leyden, 18 kwietnia – 8 maja: 1. Spasski (ZSRR) 7 punktów z 12 partii, 2. Donner (Holandia) 6 p., 3 – 4. Botwinnik (ZSRR) i Larsen (Dania) po 5,5. Bent Larsen był wówczas najsilniejszym na świecie „turniejowcem”, ale znacznie gorzej rozgrywał mecze.

Tradycyjny turniej w Sarajewie, 20 marca – 7 kwietnia. Nastąpił „wysyp” wielkich talentów: Kaplan, Mecking, Karpow i Andersson, a w Sarajewie triumfował kolejny „rodzynek”, czyli 19. letni Lubomir Ljubojević. Szczegóły: 1 – 2. Ljubojević i Parma (obaj Jugosławia) po 10 punktów z 15 partii, 3 – 4. Antoszin (ZSRR) i Tringow (Bułgaria) po 9,5 p., 5 – 6. Benkö (USA) i Planinc po 8,5 p., 7. Kurajica 8 p., 8 – 9. Bogdanović i Bukal po 7,5 p., 10 – 11. Gasić (wszyscy Jugosławia) i Padewski (Bułgaria) po 7 p., 12. Liberzon (ZSRR) 6,5 p., 13. Browne (Australia) 6 p., 14. Mihaljcisin (Jugosławia) 5,5 p., 15 – 16. Barczay i Kovacs (obaj Węgry) po 4,5 p.

Amsterdam, 14 lipca – 1 sierpnia. 1 – 2. Poługajewski i Spasski (obaj ZSRR) po 11,5 punktu z 15 partii, 3. Uhlmann (NRD) 10,5 p., 4. Geller (ZSRR) 10 p., 5 – 6. Gligorić (Jugosławia) i Hort (Czechosłowacja) po 8,5 p., 7 – 8. Janosević Jugosławia) i Tringow (Bułgaria) po 7,5 p., 9. Cirić (Jugosławia) 7 p. itd.

Caracas, 19 czerwca – 12 lipca. 1. Kavalek (NRF) 13 punktów z 17 partii, 2 – 3. Panno (Argentyna) i Stein (ZSRR) po 12 p., 4 – 6. Benkö (USA), Ivkov (Jugosławia) i Karpow (ZSRR) po 11,5 p., 7 – 8. Parma (Jugosławia) i Sigurjonsson (Islandia) po 10 p., 9 – 10. Barcza (Węgry) i Bisguier po 9,5 p., 11. Addison (obaj USA) 8,5 p., 12. O’Kelly (Belgia) 8 p., 13. Ciocaltea (Rumunia) 7,5 p., 14. Cuellar (Kolumbia) 6 p., 15. Yepez O. (Ekwador) 5,5 p., 16 – 17. Caro i Villarroel po 3 p. i 18. Slujssar (wszyscy Wenezuela) 1 p.