Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 11 R. 2015 - ebook
Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 11 R. 2015 - ebook
We wstępie redakcja zwraca uwagę na niebezpieczeństwo wynikające z coraz śmielej artykułowanych zapowiedzi radykalnych działań w obszarze tzw. polityki historycznej, a zwłaszcza zagrożenia dla prowadzenia badań naukowych oraz groźbę instrumentalizowania problematyki Holokaustu.
Spośród tekstów zamieszczonych w dziale „Studia” na szczególną uwagę zasługuje artykuł Karoliny Panz poświęcony fenomenowi powojennej przemocy na Podhalu. Autorka analizuje przebieg i mechanizm tych zbrodni, lecz przede wszystkim przypomina ich ofiary. Kolejne opracowania dotyczą szerokiego pojętej problematyki pomocy i ratowania: ewakuacji dzieci żydowskich z terenu ZSRR do Palestyny w latach 1942–1943, warunków przetrwania w okupowanej Belgii, Holandii i Francji, pomocy Żydom na terenie Vichy, paradoksów związanych z ukrywaniem Żydów w Warszawie. Dział ten uzupełnia studium o holenderskim naziście prowadzącym zorganizowaną grabież dzieł sztuki.
W dziale „Sylwetki” prezentujemy biografię i dorobek kolejnego historyka Zagłady - Filipa Friedmana, zaś w sekcji „Materiały” nieznany dziennik o ukrywaniu po „aryjskiej stronie”.
W numerze działy:
Studia
Z warsztatów badawczych
Materiały
Konteksty
Małe formy
Omówienia, recenzje, przeglądy
Wydarzenia
Curiosa
a w nich m.in.:
· Karolina Panz, o antyżydowskiej przemocy na Podhalu tuż po wojnie
· Pim Griffoen i Ron Zeller o Zagładzie w Holandii, Francji i Belgii w ujęciu porównawczym
· Nawojka Cieślinska-Lobkowicz o grabieży dzieł sztuki przez Pietera Nicolaasa Mentena
· Katharina Friedla o strategiach przetrwania małżeństw mieszanych w Hamburgu i Wrocławiu
· Pamiętnik dr. Chaima Einhorna, pisany w ukryciu po stronie aryjskiej
· Bartłomiej Rusin na temat bułgarskiej historiografii Zagłady
· Stefan Klemp o warsztacie badacza działalności niemieckich batalionów policyjnych
· Tomasz Ceran w eseju o totalitaryzmie i problemie zła
· Piotr Filipkowski o książkach Mikołaja Grynberga
· Jacek Leociak o Zuzannie Ginczance
· Agnieszka Haska o nadużyciach w „Roku Karskiego”
· Blok tekstów o nauczaniu o Holokauście w Polsce, Niemczech i Kanadzie
· Dyskusja wokół Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie
Spis treści
- Od redakcji
IN MEMORIAM
- Feliks Tych [Redakcja]
- Władysław Bartoszewski [Michał Komar]
STUDIA
- Karolina Panz, „Dlaczego oni, którzy tyle przecierpieli i przetrzymali, musieli zginąć”. Żydowskie ofiary zbrojnej przemocy na Podhalu w latach 1945–1947
- Pim Griffioen, Ron Zeller, Prześladowania Żydów w Holandii, Francji i Belgii, 1940–1945 w ujęciu porównawczym: podobieństwa, różnice, przyczyny
- Tal Bruttmann, Polityka antyżydowska, „ostateczne rozwiązanie” i pomoc udzielana Żydom we Francji Vichy w latach 1940–1945
- Katarzyna Odrzywołek, Piotr Trojański, Dzieci Teheranu – od mrozów Syberii do słońca Palestyny. Rola delegatur Ambasady RP w ZSRR i Armii gen. Andersa w ratowaniu dzieci żydowskich .
- Nawojka Cieślińska-Lobkowicz, Grabieżca ze znakiem Q. O rabunkowej działalności Pietera Nicolaasa Mentena (1899–1987)
- Barbara Engelking, Labirynty i plątaniny. Historia pewnego Sprawiedliwego
SYLWETKI
- Roni Stauber, Filip Friedman i początki badań nad Zagładą
KONTEKSTY
- Bartłomiej Rusin, Deportacja Żydów z Macedonii Wardarskiej, Bełomoria i Pirotu w historiografii bułgarskiej
Z WARSZTATÓW BADAWCZYCH
- Stefan Klemp, Źródła ukazujące działalność batalionów policyjnych w okupowanej Polsce
- Agnieszka Haska, „Proszę Pana Ministra o energiczną interwencję”. Aleksander Ładoś (1891–1963) i ratowanie Żydów przez Poselstwo RP w Bernie
- Katharina Friedla, Strategie przetrwania i udzielanie pomocy żydowskim partnerom w małż eń stwach mieszanych we Wrocławiu i Hamburgu. Studium przypadku
- Justyna Majewska, „Czym wytłumaczy Pan…?” Inteligencja żydowska o polonizacji i asymilacji Żydów w getcie warszawskim .
- Maria Ferenc Piotrowska, „Ma ono na twarzy grymas dojrzałego i gorycz pokrzywdzonego […] – nie ma dzieciństwa”. Przemiany ról dzieci w rodzinie w getcie warszawskim
PUNKTY WIDZENIA
- Tomasz Ceran, Historia XX wieku, totalitaryzm i problem zła
- Piotr Forecki, Anna Zawadzka, Reguła złotego środka. Kilka uwag na temat współczesnego dominującego dyskursu o „stosunkach polsko-żydowskich”
- Piotr Filipkowski, Między historią mówioną, psychologią ocalenia a traumą drugiego pokolenia. Wokół książek Mikołaja Grynberga Ocaleni z XX wieku i Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne
MATERIAŁY
- Pamiętnik dr. Chaima Einhorna [Barbara Engelking]
- Ewa Wiatr, Na marginesie funkcjonowania sądów polskich w Generalnym Gubernatorstwie. Przypadek Majera Wolberga
- Piotr Trojański, „Trzeba mu jedną posłać, bo jakiś złotnik czy też kanadziarz”. Sprawa strażnika Stałej Ochrony Obozu Oświęcimskiego
MAŁE FORMY
- Tadeusz Bartoś, Zapomnieć
- Jacek Leociak, Ginczanka
OMÓWIENIA
Tadeusz Czekalski, Bałkańska ziemia obiecana? Problem Holokaustu w albańskich badaniach nad przeszłością Natalia Sineaeva-Pankowska, Pamięć o Holokauście w Mołdawii Ján Hlavinka, Historiografia słowacka wobec problematyki Zagłady
NAUCZANIE O ZAGŁADZIE
- Katarzyna Woniak, Ujęcie Zagłady w niemieckich podręcznikach szkolnych
- Carson Phillips, Szanse, wyzwania i interpretacje: nauczanie o Holokauście w Kanadzie
- Robert Szuchta, Czy zmiany programowe nauczania historii w polskiej szkole uwzględniają debaty historyczne? Refleksje na marginesie obrazu Zagłady w podręcznikach do nauczania historii
RECENZJE
- David Silberklang, Gates of Tears: The Holocaust in the Lublin District [Dariusz Libionka]
- Bartosz Kwieciński, Obrazy i klisze. Między biegunami wizualnej pamięci Zagłady
- Katarzyna Mąka-Malatyńska, Widok z tej strony. Przedstawienia Holocaustu w polskim filmie [Iwona Kurz]
- Paweł Wolski, Tadeusz Borowski – Primo Levi, Prze-pisywanie literatury Holocaustu [Aleksandra Ubertowska]
- Aleksandra Ubertowska, Holokaust Auto(tanato)grafie [Paweł Wolski]
- Bartłomiej Krupa, Opowiedzieć Zagładę, Polska proza i historiografia wobec Holocaustu (1987–2003) [Anna Mach]
- Andrea Löw, Markus Roth, Krakowscy Żydzi pod okupacją niemiecką 1939–1945 [Dagmara Swałtek]
- Elżbieta Rączy, Zagłada Żydów w dystrykcie krakowskim w latach 1939–1945 [Dagmara Swałtek]
- Peter Longerich, Himmler. Buchalter śmierci [Tomasz Ceran]
- Patrick Montague, Chełmno. Pierwszy nazistowski obóz zagłady [Anna Ziółkowska]
- Rachel Brenner, The Ethics of Witnessing. The Holocaust in Polish Writers’ Diaries from Warsaw, 1939–1945 [Jacek Leociak]
- Christian Ingrao, Wierzyć i niszczyć. Intelektualiści w machinie wojennej SS [Sławomir Buryła]
- Sönke Neitzel, Harald Welzer, Żołnierze. Protokoły walk, zabijania i umierania [Mikołaj Winiewski]
- Kornelia Kończal (red.), (Kon)teksty pamięci. Antologia [Joanna Wawrzyniak]
- Andrzej Leder, Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej [Stanisław Obirek]
- Dawid Sierakowiak, Dziennik. Pięć zeszytów z łódzkiego getta [Adam Sitarek]
- Timothy Snyder, Black Earth: The Holocaust as History and Warning [Jan Grabowski]
- Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr, Adam Sitarek, Jacek Walicki, Monika Polit (red.), Encyklopedia getta. Niedokończony projekt archiwistów z getta łódzkiego [Justyna Majewska]
WYDARZENIA. Wokół Muzeum Historii Żydów Polskich
- Nawojka Cieślińska-Lobkowicz, Żydowska Biblia pauperum
- Małgorzata Szpakowska, O Muzeum Historii Żydów Polskich
- Jacek Leociak, Zagłada w „Muzeum życia” (Muzeum Polin i jego kłopoty z muranowskim genius loci)
CURIOSA
- Dariusz Libionka, W poszukiwaniu miliona Sprawiedliwych
- Agnieszka Haska, Keep calm and bądź jak Jan Karski
| Kategoria: | Naukowe i akademickie |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-63444-43-3 |
| Rozmiar pliku: | 4,6 MB |
