Zakładowy Plan Kont - praktyczne przykłady księgowań - ebook

Wstęp

Zakładowy plan kont (ZPK) jest jednym z elementów polityki rachunkowości. Stanowi on listę kont syntetycznych, analitycznych wraz z zasadami ujmowania operacji gospodarczych na nich; listę powiązań między kontami uzupełnioną o zasady ich rozbudowy. To podręcznik codziennego funkcjonowania księgowości podmiotu. Różnorodność operacji gospodarczych wymaga ich uporządkowania i usystematyzowania. W przeciwnym wypadku będzie chaos. Opracowanie ZPK samodzielne jest bardzo pracochłonne, zatem przygotowaliśmy dla Państwa bazę, plan kont wraz z opisami, które mogą być łatwo dostosowane do specyfiki działalności jednostki.

Rozwiązania zawarte w niniejszym planie kont są uniwersalne – zawierają wskazówki zarówno dla firm usługowych, produkcyjnych czy handlowych. Trzeba zatem z propozycji wybrać te, które odzwierciedlają działalność naszego podmiotu. Wskazane zostały mechanizmy, które należy wykorzystywać, aby rozszerzyć ten plan konta zarówno o syntetyczne, jak i analityczne, aby był użyteczny dla jednostki. Pamiętać należy, iż zakładowy plan kont to narzędzie, które ma pozwolić nie tylko ujmować operacje gospodarcze zgodnie z zasadami ustawy o rachunkowości, by umożliwić sporządzenie sprawozdania finansowego, ale to przede wszystkim sposób na pozyskiwanie informacji potrzebnych do bieżącego i strategicznego zarządzania jednostką. Zatem uzupełniając niniejszy plan kont, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę potrzeby informacyjne osób podejmujących decyzje w przedsiębiorstwie.Rozdział I. Ogólna charakterystyka kont zespołu 0

Konta zespołu 0 „Aktywa trwałe” służą do ewidencji składników majątku trwałego zarówno rzeczowego, jak i finansowego. Obejmują one:

•środki trwałe (konto 01),

•wartości niematerialne i prawne (konto 02),

•długoterminowe aktywa finansowe (konto 03),

•odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe (konto 03-5),

•inwestycje w nieruchomości i prawa (konto 04),

•odpisy umorzeniowe oraz z tytułu trwałej utraty wartości środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości i prawa (konto 07),

•środki trwałe w budowie (konto 08).

Konta zespołu 0 służą również do ewidencji pozabilansowych składników majątku trwałego (konto 09).

1. Konto 01 „Środki trwałe”

Aby aktywa były uznane za środki trwałe, muszą spełniać łącznie następujące warunki (art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości, dalej: uor):

•przewidywany okres ich ekonomicznej użyteczności musi być dłuższy niż rok, co oznacza, że przedział czasu, w którym jednostka będzie czerpała korzyści ekonomiczne i będzie amortyzowała dany środek trwały, nie może być krótszy niż rok;

•muszą być kompletne i zdatne do użytku, co znaczy, że w momencie przekazania do używania środek trwały powinien być sprawny technicznie. Ważne jest to, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje się nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania;

•przeznaczono je na własne potrzeby. Oznacza to, że rzeczowe aktywa są potrzebne do prowadzenia podstawowej działalności, tzn. działalności operacyjnej, opisanej w umowie (statucie) jednostki.

Tylko przepisy ustaw o podatkach dochodowych podpowiadają dolną granicę wartości z środków trwałych na potrzeby podatku dochodowego, która wynosi od 2018 r. 10.000 zł. Prawo bilansowe posługuje się kryterium długości użytkowania, używania na własne potrzeby oraz kompletności w momencie przyjęcia środka trwałego do użytkowania. Kwota wskazana w przepisach podatkowych od 2018 r. jest kwotą, która szczególnie dla mniejszych jednostek jest znacząca, dlatego należy zastanowić się, czy w konkretnej sytuacji warto stosować to uproszczenie.

Aktywa o niskiej jednostkowej wartości (tzw. niskocenne), ale spełniające kryteria wymagane przez uor dla środków trwałych można, ale nie ma takiego obowiązku, zaliczyć do środków trwałych. O zaliczeniu tych przedmiotów do środków trwałych decyduje kierownik jednostki, umieszczając tę informację w polityce rachunkowości. Jest to o tyle ważne, że niektóre aktywa niskocenne warto objąć kontrolą. Radzimy tak postąpić np. z telefonami komórkowymi, których wartość przeważnie jest niższa niż 10.000 zł, ale należy mieć nad nimi kontrolę, chociażby ze względu na możliwość wymiany aparatów przez operatorów. Jeśli jednak nie zdecydujecie się, ze względu na niską wartość jednostkową, na objęcie np. telefonów komórkowych ewidencją bilansową, to wówczas wydanie ich do używania należy traktować jako zużycie materiałów na potrzeby własne, i co za tym idzie, odpisać je w pełnej wartości w cenie nabycia w koszty.

Zgodnie ze zmianami w uor, jakie zostały wprowadzone od 1 stycznia 2019 r., jednostki inne niż spółki kapitałowe, komandytowo-akcyjne będą, jeśli spełniają kryteria uznania ich za małe, wprost na podstawie uor stosować podatkowe zasady amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.

Zaliczając poszczególne składniki majątku do środków trwałych, należy pamiętać o zasadzie istotności (art. 8 ust. 1 uor) i o możliwości stosowania uproszczeń, jeżeli nie wywiera to istotnie negatywnego wpływu na sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki. Do ujmowania i wyceny środków trwałych jednostki stosujące Krajowe Standardy Rachunkowości mogą stosować uchwałę nr 4/2017 z 3 kwietnia 2017 r. w sprawie przyjęcia Krajowego Standardu Rachunkowości (Dz.Urz. M.RiF poz. 105 z 2017 r.).

Poszczególne grupy środków trwałych zawierają następujące rodzaje aktywów:

•nieruchomości – grunty, prawo wieczystego użytkowania gruntów, budynki i budowle, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego,

•maszyny, urządzenia, środki transportu i inne,

•ulepszenia w obcych środkach trwałych, za które uznajecie koszty poniesione w celu przystosowania wynajętego lub wydzierżawionego budynku (np. założenie klimatyzacji w pomieszczeniach biurowych) – w okresie opisanym w umowie i na warunkach uzgodnionych z właścicielem tego obiektu (magazynu, biura, budynku),

•inwentarz żywy – są to zwierzęta pociągowe i hodowlane oraz wszystkie zwierzęta, bez względu na ich wartość, znajdujące się w cyrkach i ogrodach zoologicznych.

Więcej znajdziesz w wersji pełnej publikacji

Tematy publikacji w pełnej wersji

Rozdział I. Ogólna charakterystyka kont zespołu 0

Rozdział II. Ogólna charakterystyka kont zespołu 1

Rozdział III. Ogólna charakterystyka kont zespołu 2

Rozdział IV. Ogólna charakterystyka kont zespołu 3

Rozdział V. Ogólna charakterystyka kont zespołu 4

Rozdział VI. Ogólna charakterystyka kont zespołu 5

Rozdział VII. Ogólna charakterystyka kont zespołu 6

Rozdział VIII. Ogólna charakterystyka kont zespołu 7

Rozdział IX. Ogólna charakterystyka kont zespołu 8

Przygotowanie do wersji elektronicznej: RASTER studio, 603 59 59 71